CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၁

ကိယက်ဗ်အစိုးရအား တွဲဆက်ဗုံး (cluster munitions)များ ထောက်ပံ့ခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး အမေရိကန် အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဂျွန်ကာဘီ (John Kirby)၏ ကြေညာချက်အရ အမေရိကန်အစိုးရသည် ယူကရိန်းတွင် စစ်ရာဇဝတ်မှုများအား ကျူးလွန်နေသည်ကို ဝန်ခံရာရောက်နေကြောင်း ဝါရှင်တန်ရှိ ရုရှားသံရုံးက တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

“ယူကရိန်းကို ဗုံးတွဲတွေ ထောက်ပံ့တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ (NSC)ရဲ့ မဟာဗျူဟာ ဆက်ဆံရေးဒါရိုက်တာ ဂျွန်ကာဘီရဲ့ ကြေညာချက်ကို ကျနော်တို့ သတိထားမိပါတယ်။ ဒါဟာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ အမေရိကန်က စစ်ရာဇဝတ်မှုတွေ ကျူးလွန်နေတယ်ဆိုတာကို တရားဝင် ဝန်ခံလိုက်တဲ့သဘောပါပဲ။ အမေရိကန် ဗုံးတွဲလက်နက်တွေရဲ့ဒဏ်ကို ခံရမှာက အရပ်သားပြည်သူတွေဖြစ်တယ်လို့လည်း သူက ဗြောင်ပြောလိုက်တဲ့ သဘောပါ။ အိမ်ဖြူတော်ကိုယ်စားလှယ်ရဲ့ အမြင်မှာတော့ ဒါက ရုရှားတွေရဲ့ လုပ်ရပ်လောက် အန္တရာယ် မရှိသ ယောင် ဖြစ်နေပါတယ်” ဟု ရုရှားသံရုံးက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဆက်လက်ပြီး “ဗုံးတွဲတွေ လွှဲပြောင်းပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်ရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ အတွေးအခေါ် တစ်စုံတစ်ရာ ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ထူးပြီး ဆိုးရွားမှာမဟုတ်တော့ဘူးဆိုတဲ့ အမြင်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဟာ သူနဲ့ အနေသာကြီးလို့ ပြောရမယ့်ဘဝတွေကို ယူကရိန်းလက်နဲ့ ဖျက်စီးဖို့ အသင့်ဖြစ်နေပါတယ်” ဟုလည်း သံရုံးက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်ဆိုင်ရာ ရုရှားသံရုံးကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်အစိုးရအနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်နေခြင်းမှာ သူ့ပြည်သူနှင့် သူ့မြေကို ကာကွယ်နေသည့် ရုရှား ဖက်ဒရေးရှင်းနိုင်ငံကို ရှုံးနိမ့်စေမည်ဟူသော မဖြစ်နိုင်သည့်အိပ်မက်ကို မက်နေသောကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့က အကြမ်းဖက်သမားများကို ကူညီနေသည့် ကိယက်ဗ်ရာဇဝတ်ကောင်များကို တိုက်ခိုက်နေခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကမူ လူမဆန်သည့် လုပ်ရပ်များကို ကျူးလွန်နေသည့် ယူကရိန်း နာဇီများကို ကူညီနေခြင်းသာဖြစ်ကြောင်းလည်း ရုရှားသံတမန်များက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ 

တနင်္ဂနွေနေ့က ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည့် အင်တာဗျူးတစ်ခု၌ ယူကရိန်းတပ်များတွင် အလျင်အမြန် ကုန်ခမ်းနေသည့် သမားရိုးကျအမြောက်ကျည်များနေရာကို အစားထိုးဖြည့်တင်းသည့်အနေဖြင့် ဝါရှင်တန်က ကိယက်ဗ်ကို ဗုံးတွဲများ ထောက်ပံ့နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကာဘီက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

 ဇာလန်းစကီးနဲ့ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့က မြန်မြန်ကြီး ကုန်သွားနေတဲ့ အမြောက်ကျည်အမျိုးအစားတွေ ထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ဖို့ ကြိုးစား နေပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း မျှော်မှန်းတဲ့ အတိုင်းအတာအထိ မရောက်နိုင်ဘူးဖြစ်နေတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ပုံမှန် အမြောက်ဆံထုတ်လုပ်မှုကို တိုးမြှင့်နေတဲ့ကာလမှာ လပ်နေတာကို အစားထိုးဖို့အတွက် ဗုံးတွဲတွေကို ထောက်ပံ့ ရတာပါ”ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

သို့ရာတွင် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဖာဟန်ဟတ် (Farhan Haq)ကမူ ကုလ ထွေချုပ်အနေဖြင့် ဗုံးတွဲဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ကို ထောက်ခံပြီး ယခုကဲ့သို့သော လက်နက်အမျိုးအစားကို စစ် မြေပြင်တွင် အသုံးပြုမှုကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း အစောပိုင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source:တာ့စ်

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ ဇူလိုင် ၁၀

နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေး တည်ငြိမ်ဖို့ ကြိုးစားမှုအနေနှင့် ဘေဂျင်းသို့ သွားရောက်ခဲ့ရာမှာ အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီး ဂျနတ်ယယ်လင် (Janet Yellen)က တိုးတက်မှုရှိသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

မစ္စယယ်လင်က လေးရက်တာခရီးစဉ် ပြီးဆုံးချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ 

လေးရက်တာ ခရီးစဉ်အတွင်းမှာ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှု အပါအဝင် ပြဿနာ အတော်များများကို ဆွေးနွေးခဲ့ သည်ဟု သူမက ပြောသည်။

ဆွေးနွေးပွဲများမှာ ကွေ့ဝိုက်မနေဘဲ၊ အဓိပ္ပာယ်လည်းရှိသကဲ့သို့ အကျိုးရလဒ်လည်း ရှိသည့်အပြင် နှစ်ဖက်စလုံးက တစ်ယောက်အကြောင်း တစ်ယောက် ပိုသိလာကြသည်ဟုလည်း မစ္စယယ်လင်က ပြောသည်။ 

သို့ရာတွင် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့မှာ အရေးကြီးသည့် ကွဲလွဲမှုများ ရှိနေသေးကြောင်းလည်း သူမက ဝန်ခံသည်။ 

“ခရီးတစ်ခေါက်တည်းနဲ့တော့လည်း ပြဿနာအားလုံးကို မဖြေရှင်းနိုင်ဘူးပေါ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ 

ဤခရီးစဉ်မှာ တရုတ်စီးပွားရေး အဖွဲ့သစ်နှင့် တာရှည်ခံ အကျိုးဖြစ်ထွန်းမည့် ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း တည်ဆောက်ရန်အတွက်မူ အထောက်အပံ့ ဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။ 

အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီး ဂျနတ်ယယ်လင် တရုတ်သို့ရောက်ရှိစဉ်

လတ်တလောနှစ်များတွင် ကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးမှာ ပျက်ပြားလာခဲ့ရာ ဟောင်ကောင်နှင့် ရှင်းကျန်းမှ လူ့အခွင့် အရေး အခြေအနေများ၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အရေး၊ စက်မှုလုပ်ငန်းများအပေါ် ဘေဂျင်းက တိုး၍ လွှမ်းမိုးလာမှု စသည်တို့မှာ နှစ်နိုင်ငံကို ခွာပြဲစေသည့် ပြဿနာများပင် ဖြစ်သည်။ 

မစ္စယယ်လင်နှင့် တွေ့ဆုံမည့် သူများထဲတွင် တစ်ဦး အပါအဝင်ဖြစ်သည့် တရုတ် ဒုဝန်ကြီးချုပ် ဟီလီဖန်းကမူ ထောင်လှမ်းရေး မီးပုံးပျံကိစ္စ အငြင်းပွားမှုလို ရှောင်တခင် ဖြစ်ရပ်များကြောင့် အမေရိကန်နှင့်ဆက်ဆံရေး ထိခိုက် သွားသည့်အတွက် ဝမ်းနည်းမိကြောင်း ပြောသည်။ 

မစ္စယယ်လင်ကမူ လက်ငင်း မျက်မှောက် ပြဿနာများကို ကျော်လွှားရန်မှာ ပိုမိုကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးရှိဖို့ လိုအပ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ကလည်း ကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေးကို အင်အားပဋိပက္ခဘောင် အတွင်းမှ မကြည့်မြင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

သူမက “နှစ်နိုင်ငံစလုံး တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုး နိုင်လောက်အောင် ကမ္ဘာကြီးက လုံလုံလောက်လောက် ကြီးမားတယ်လို့ ကျမတို့ ယုံကြည်ပါတယ်”ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီး ဂျနတ်ယယ်လင်နဲ့ တရုတ် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးနေစဉ်

စီးပွားရေးပြိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ပတ်သက်၍မူ အမေရိကန်အနေဖြင့် ပွင့်လင်း၊ လွတ်လပ်၊ မျှတသော ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ကိုသာ လိုလား၍ အစိတ်စိတ် အမွှမွှာ ကွဲပြားနေပြီး နိုင်ငံများကို တစ်ဖက်ဖက်သို့ ကပ်စေရန် ဖိအားပေးနေသည့် စီးပွားရေးပုံစံကို မလိုလားကြောင်းလည်း မစ္စယယ်လင်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

နောင်တွင်လည်း တရုတ်နှင့် စီးပွားရေးအပေါ် ထိန်းချုပ်ကန့်သတ်မှုများကို အမျိုးသားလုံခြုံရေးလို အရေးကြီး သည့် ကဏ္ဍများကို ဗဟိုပြု၍ ပွင့်လင်းမြင်သာစွာ လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု မစ္စယယ်လင်က တရုတ်ခရီးစဉ် အတွင်းမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ခရီးစဉ်အစော ပိုင်းရက်များကမူ မစ္စယယ်လင်က ကွန်ပျူတာချိပ်များ ထုတ်လုပ်ရာတွင် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သည့် ပစ္စည်းနှစ်ခု တင်ပို့မှုကို ထိန်းချုပ်မှု အပါအဝင် အမေရိကန်ကုမ္ပဏီများအပေါ် ဘေဂျင်း၏ ကန့်သတ်မှုများကို ဝေဖန်သွားခဲ့သည်။ 

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ဝါရှင်တန်က တချို့အဆင့်မြင့်သည့် ကွန်ပျူတာချိပ်များကို တရုတ်ဝယ်ယူခွင့်ကို ကန့်သတ်ရန် ကြိုးစားလာခဲ့ပြီးနောက်တွင် တရုတ်ကလည်း အလားတူ ကန့်သတ်လာခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ 

Source: BBC

CNI International News

ကာ့ချ် (Kerch)၊ ဇူလိုင် ၁၀

ရုရှား သိမ်းပိုက် ဒေသဖြစ်သည့် ခရိုင်းမီးယားဒေသ၊ ကာ့ချ်မြို့အနီးတွင် ခရုဇ်ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို ပစ်ချခဲ့ရ သည်ဟု ရုရှားခန့်အပ်ထားသည့် အာဏာပိုင်များက ပြောကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထို့နောက် ရုရှား သွတ်သွင်းနယ်မြေနှင့် ဆက်ထားသည့် ကာ့ချ်တံတား (Kerch bridge)ကို အခိုက်အတန့် ပိတ်ထား ခဲ့ရသည်။  

ဒုံးကျည်ကို ရုရှားလေတပ်မှ ပစ်ချခဲ့ရာတွင် အထိအခိုက် အပျက်အစီး တစ်စုံတစ်ရာ မရှိခဲ့ဟု မော်စကို(ရုရှား)က ခန့်ထားသည့် ခရိုင်းမီးယားအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဆာဂေး အက်စယိုနော့ (Sergei Aksyonov)က ပြောသည်။

ခရိုင်းမီးယားအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဆာဂေး အက်စယိုနော့ ကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ဒုံးကျည်အမျိုးအစားနှင့် မည်သည့်နေရာက ပစ်ခတ်သည်ကိုတော့ မပြောကြားခဲ့ပေ။

ထို့နောက် အနီးအနားရှိ ရုရှားဒေသ ရော့စတော့(Rostov)တွင်လည်း ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို ပစ်ချခဲ့ရသည်ဟု  ခရိုင်းမီးယားအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ရော့စတော့ဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဗက်ဆီလီ ဂူလူဗက် (Vasily Golubev)ကမူ ဒုံးကျည်မှာ ယူကရိန်းဖက်မှ ပစ်ခတ်ခြင်းဖြစ်ပြီး ဒုံးကျည်အစအနများ ကျလာသောကြောင့် အဆောက်အဦတချို့ ခေါင်မိုးများ ပျက်စီးသွားခဲသည်ဟု ပြောသည်။ 

ထိခိုက်သေဆုံးသည့် သတင်းကိုတော့ မကြားသိရဟု ၎င်းက ပြောသည်။ 

ရော့စတော့ဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဗက်ဆီလီ ဂူလူဗက် ကိုတွေ့ရစဉ်

ရှေ့တန်းနှင့် ကွာလှမ်းသည့် နယ်စပ် ရုရှားဒေသများတွင် လည်းကောင်း၊ သွတ်သွင်းထားသည့် ခရိုင်းမီးယား ကျွန်းဆွယ်ပေါ်တွင် လည်းကောင်း၊ အလားတူ တိုက်ခိုက်မှုများမှာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း မကြာခဏ ဖြစ်ပွားလေ့ ရှိသည်။ 

ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ ယခုဆိုလျှင် ရက်ပေါင်း ၅၀၀ ကို ကျော်လွန်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ 

ပေါက်ကွဲမှုများ၊ ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုများနှင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် စီးနင်းမှုများကို ရုရှားဘက်မှ အာဏာပိုင်များက သတင်းထုတ်ပြန် ခဲ့ကြသော်လည်း ကိယက်ဗ်အစိုးရကမူ ထိုတိုက်ခိုက်မှုများမှာ ၎င်းတို့၏ လက်ချက်ဟု ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောကြားခြင်း မရှိပေ။

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၀

လစ်သူရေးနီးယားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပမည့် နေတိုးညီလာခံ၌ ယူကရိန်းကို အဖွဲ့(နေတိုး)ထဲသို့ ဝင်ခွင့်ပြု/မပြုမှာ အဓိကပြဿနာ ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု အေပီက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ရှေ့အလားအလာမှာလည်း ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှုမှာ အဆုံးသတ်ဖို့ မမြင်သေးပေ။

ယခုရက်သတ္တပတ် လစ်သူရေးနီးယား(Lithuania)နိုင်ငံ၊ ဗီလ်နီးယပ်စ်(Vilnius) တွင် ကျင်းပမည့် နှစ်ပတ်လည် ညီလာခံတွင် နေတိုး(NATO)အဖွဲ့ကြီးမှာ ဖိအားအသစ်များနှင့် ရင်ဆိုင်ရဖို့ ရှိနေသည်။

အလားတူ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး လုံခြုံရေးအဖွဲ့ကြီးမှာ ဆွီဒင်ကို ၃၂ နိုင်ငံမြောက် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရေး သဘောတူ ညီမှုရဖို့ အပြင်းအထန် ညှိနှိုင်းရမည် ဖြစ်သည်။ 

အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ စစ်သုံးစရိတ်မှာ အရှည်မျှော်မှန်းလာခဲ့သည့် ရည်မှန်းချက်များအတွက်မူ ချို့တဲ့နေသည်။

နောက်ဆက်ခံမည့် နေတိုးခေါင်းဆောင် ဘယ်သူဖြစ်သင့်လဲဆိုသည့် အချက်တွင်လည်း ညှိမရကြသေးသော ကြောင့် လက်ရှိ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ကိုပင် မဖြစ်မနေ သက်တမ်းတစ်နှစ် ထပ်တိုးရတော့မည် ဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နဲ့ နေတိုးအထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

အခက်အခဲဆုံး မေးခွန်းမှာ ယူကရိန်းကို ဘယ်လိုပုံစံနှင့် နေတိုးထဲ ဝင်ခွင့်ပြုသင့်သလဲဆိုသည့် ပြဿနာပင် ဖြစ်သည်။ 

တချို့က ယူကရိန်းကို ဝင်ခွင့်ပြုခြင်းမှာ နှစ်များစွာက ပေးထားခဲ့သည့် ကတိကို တည်ခြင်းဖြစ်ပြီး အရှေ့ဥရောပ အပေါ် ရုရှား၏ အန္တရာယ်ကို ဟန့်တားရန်အတွက်လည်း လိုအပ်ချက်တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။

တချို့ကမူ ယူကရိန်းကို ဝင်ခွင့်ပြုလိုက်လျှင် ရုရှားကို ရန်စသလိုဖြစ်ပြီး ပဋိပက္ခ ပိုမိုကြီးထွားလာမည်ကို စိုးရိမ်နေ ကြသည်။ 

CNN နှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ယူကရိန်းမှာ နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် အဆင်သင့် မဖြစ်သေးဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကနေ တခြားကျယ်ပြန့်တဲ့ ကိစ္စတွေအထိ သတ်မှတ်ထားသည့် စံနှုန်းများ ပြည့်မှီမှ ဝင်ခွင့်ပြုသင့်သည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားသွားခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အနေဖြင့် အစ္စရေးမှာကဲ့သို့ ယူကရိန်းကိုလည်း သူတို့ကိုသူတို့ ကာကွယ်လာနိုင်သည် အထိ ရေရှည် အကူအညီ ပေးသွားသင့်သည်ဟု ဘိုင်ဒန်က ထပ်လောင်း ပြောကြားသွားခဲ့သည်။ 

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ်

နေတိုးမိတ်ဆွေများကြားတွင် ကွဲပြားမှုမှာ မရှိဖူးသည်တော့ မဟုတ်ပါ။ ဒေါ်နယ်ထရန့်က သူ့သမ္မတ သက်တမ်း အတွင်း အဖွဲ့ကြီးကို ကျောခိုင်းတော့မည်ဟု ပြောခဲ့စဉ်က ဖိအားများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင် ယခုဖြစ်ရပ်မှာ မပြော ပလောက်ပါ။ 

သို့သော် ဘိုင်ဒန်နှင့် သူ၏မဟာမိတ်များက ညီညွတ်ကြဖို့ အသည်းအသန် လှုံ့ဆော်နေချိန်တွင် လက်ရှိပြဿနာ များ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းပင် ဖြစ်ပါသည်။ 

သမ္မတ အိုဘားမား လက်ထက်က အမေရိကန်၏ နေတိုးသံအမတ်ကြီးဖြစ်ခဲ့သူ ဒေါက်ကလပ်လု (Douglas Lute)က “ဘယ်လို အက်ကြောင်း၊ ဘယ်လို ကွဲပြားမှုလေးပဲဖြစ်ဖြစ် အဖွဲ့ကြီးကို ဆန့်ကျင်နေသူတွေအတွက် အခွင့်အရေး ဖြစ်လိမ့်မယ်”ဟု ပြောသည်။ 

ယူကရိန်းတွင် ရပ်တည်ဖို့ ရုန်းကန်နေရပြီး ဝဂ်နာကြေးစားစစ်တပ်၏ အခိုက်အတန့် ပုန်ကန်မှုကဲ့သို့သော နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများကို ရင်ဆိုင်နေရသည့် ရုရှားသမ္မတ  ပူတင်ကမူ နေတိုးအကွဲအပြဲကို အမြတ်ထုတ်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေမည်မှာ မလွဲပင်ဖြစ်သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

သည်ဟိဂ် (THE HAGUE)၊ ဇူလိုင် ၁၀

ရွှေ့ပြောင်းအခြေချသူများ ပြဿနာကြောင့် နယ်သာလန်(ဒတ်ချ်)အစိုးရပြိုလဲ၍ ဒတ်ချ်ဝန်ကြီးချုပ် မာ့ခ်ရပ် (Mark Rutte) နုတ်ထွက်ပေးခဲ့ရသည်ဟု အေပီမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒတ်ချ်ဝန်ကြီးချုပ် မာ့ခ်ရပ် (Mark Rutte)သည် ဇူလိုင် ၈ ရက်နေ့က ဘုရင်မင်းမြတ်ကို သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး သူ၏ လေးပါတီညွန့်ပေါင်းအစိုးရ၏ နှုတ်ထွက်လွှာကို အပ်နှံကာ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ကွဲပြားနေသည့် နယ်သာလန် ကိုလည်း ဒီနှစ်နှောင်းပိုင်းမှာ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်ရှိသွားစေခဲ့သည်။ 

ဘုရင် ဝီလံအလက်ဇန္ဒားသည် ဂရိမိသားစု အပန်းဖြေခရီးမှာ ဒတ်ချ်ဝန်ကြီးချုပ် မာ့ခ်ရပ်နှင့် တွေ့ဆုံရန် ပြန်လာ ခဲ့ရာ မာ့ခ်ရပ်က သူ၏အစိုးရကို ပြိုလဲစေခဲ့သည့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ရှင်းပြ အစီအရင် ခံခဲ့သည်။ 

တွေ့ဆုံမှုမှာ တစ်နာရီကျော် ကြာမြင့်ခဲ့သော်လည်း မာ့ခ်ရပ်က သတင်းထောက်များ၏ မေးခွန်းများကို ဖြေဆိုရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး ဘုရင်နှင့် နှစ်ကိုယ်ကြား စကားများသာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဒတ်ချ်ဝန်ကြီးချုပ် မာ့ခ်ရပ်ကို တွေ့ရစဉ်

နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် ဥရောပတစ်လွှားမှ နိုင်ငံများကို ဒုက္ခရောက်စေခဲ့သည့် ရွှေ့ပြောင်းအခြေချ ပြဿနာ သည်ပင်လျှင် မာ့ခ်ရပ်၏ အစိုးရကို ပြိုလဲစေခဲ့သည့် နောက်ဆုံး ထိုးနှက်ချက် ဖြစ်သည်ဟု အေပီက ရေးသားခဲ့ သည်။

ရွှေ့ပြောင်းအခြေချ ပြဿနာအပေါ် လေးပါတီအတွင်း ကွဲလွဲမှုများကြောင့် ညွန့််ပေါင်းဖွဲ့မှုမှာလည်း မချောမမွေ့ ထစ်ငေါ့သွားခဲ့သည်။ 

လပေါင်း အတော်ကြာလိုသေးသည့် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက်လည်း ရွှေ့ပြောင်း အခြေချပြဿနာက အဓိက မဲဆွယ်စရာ ဖြစ်လာလိမ့်မည်။ 

ဘုရင်ဝီလံအလက်ဇန္ဒားနဲ့ ဒတ်ချ်ဝန်ကြီးချုပ် မာ့ခ်ရပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ရွှေ့ပြောင်းအခြေချ တိုက်ဖျက်ရေးပါတီ ခေါင်းဆောင် ဂီးရာ့ ဝီလ်ဒါး (Geert Wilders)က “ကျနော်တို့က ခိုလှုံခွင့် တောင်းခံသူ စီးကြောင်းကြီးကို ထိထိရောက်ရောက် ကန့်သတ်ပစ်မယ်လို့ လူများစုကြီးကို အာမခံနိုင်တဲ့ပါတီပါ”ဟု ပြောသည်။ 

သူသည်ပင် လွန်ခဲ့သော ၁၃ နှစ်က မာ့ခ်ရပ်၏ လူနည်းစု ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို ထောက်ခံသူ ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း နောက်ဆုံး အဖွဲ့ကို ဖြိုချသူလည်း ဖြစ်သည်။

Source: အေပီ 

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၈

ရုရှား ဂျက်တိုက်လေယာဉ်များသည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံပေါ်တွင် လှုပ်ရှားနေသည့် US MQ-9 ရီပါဒရုန်းများနှင့် အန္တရာယ်ရှိလောက်အောင် နီးကပ်စွာ ပျံသန်းသွားခဲ့သောကြောင့် အရေးပေါ် အလင်းများ ထွက်ပေါ်လာကာ ဝါရှင်တန်၏ လူမဲ့ဒရုန်းယာဉ်များမှာလည်း အရေးပေါ် ရှောင်ကွင်းခဲ့ရသည်ဟု အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုလေတပ် က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယင်းမှာ ၂၄ နာရီအတွင်း ဒုတိယအကြိမ်မြောက် နှောင့်ယှက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ 

ပြင်သစ်စစ်တပ်က အီရတ်-ဆီးရီးယား နယ်စပ်ပေါ် ကင်းလှည့်နေသည့် ၎င်း၏ ဂျက်တိုက်လေယာဉ် ၂ စင်းမှာ လည်း ရုရှား ဆူခွိုင် (Sukhoi) SU-35 တိုက်လေယာဉ်နှင့် အလားတူ ဖြစ်ရပ်မျိုး ကြုံတွေ့ခဲ့ရာ ထိခိုက်မှု မဖြစ် အောင် ထိန်းချုပ်သည့် စနစ်များကို အရေးပေါ် အသုံးပြုခဲ့ရကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် အမေရိကန်လေတပ်၏ ယခုကန့်ကွက်မှု ပေါ်ထွက်လာခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ရဲ့ ရီပါဒရုန်းကိုတွေ့ရစဉ်

အီရတ်နှင့် ဆီးရီးယားတွင် အိုင်အက်စ် (ISIS)စစ်သွေးကြွများကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးစားသည့် စစ်ဆင်ရေး၏ အစိတ် အပိုင်းအနေဖြင့် ဒေသအပေါ် ဖြန့်ချထားသော ပြင်သစ်လေယာဉ်များအပေါ် ရုရှားလေယာဉ်၏ လုပ်ရပ်မှာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် မဆန်ကြောင်း ပြင်သစ်စစ်တပ်က ပြောသည်။ 

ဇူလိုင် ၅ ရက်နှင့် ၆ ရက်နေ့များတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် သီးခြားဖြစ်ရပ်နှစ်ခု၌ ရုရှားစစ်လေယာဉ်များနှင့် ရီပါဒရုန်းများ အခင်းဖြစ်ပွားပုံကို ဗွီဒီယိုရိုက်ထားသည်ဟု အမေရိကန်က ပြောသည်။ 

“ဒီဖြစ်ရပ်တွေအရ ဆီးရီးယားမှာ လှုပ်ရှားနေကြတဲ့ ရုရှားလေတပ်တွေရဲ့ ပရိုမဆန်၊ အန္တရာယ်များတဲ့ လုပ်ရပ်ဟာ တစ်ဆင့် တက်လာတာပါပဲ” ဟု အမေရိကန်စစ်တပ်က ပြောသည်။ 

“ဆီးရီးယားက ရုရှားတပ်တွေကို ရမ်းရမ်းကားကား အပြုအမူတွေကို ရပ်တန်းက ရပ်ဖို့၊ အဆင့်အတန်းမီ လေတပ် တွေ လိုက်နာရမယ့် ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းတွေကို လိုက်နာဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။ ဒါမှသာ အိုင်အက်စ်တွေကို ခြေမှုန်းရေး အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု အမေရိကန်လေတပ်ဗဟိုမှ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အလက်ဇပ် ဂရင့်ခဝစ် (Alexus Grynkewich)က သတင်းထုတ်ပြန်ချက် တစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဇူလိုင် ၅ ရက်နေ့က ဆီးရီးယား အနောက်မြောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပထမဖြစ်ရပ်တွင် ရုရှား ဆူခွိုင် Su-35 တိုက်လေယာဉ်များက ရီပါဒရုန်းတစ်စီးနားကို ကပ်လာပြီး အဆိုပါဒရုန်း၏ ရှေ့မှာပဲ အိပ်ဇောကို ဖွင့်၍ အရှိန်ကို  မြှင့်ကာ လေဖိအားကို တိုးလိုက်သည်။ 

ရုရှားရဲ့ SU-35 တိုက်လေယာဉ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဂျက်တိုက်လေယာဉ် အိပ်ဇောက ပန်းထုတ်လိုက်သည့် အရာများသည် ရီပါ၏ လျှပ်စစ်ပိုင်းကို ပျက်စီးစေနိုင်သလို၊ ထိန်းချုပ်သူ၏ အန္တရာယ်ကင်းကင်း မောင်းနှင်နိုင်စွမ်းကိုလည်း ကျဆင်းစေသည်ဟု ဂရင့်ခဝစ်က ပြောကြားခဲ့ သည်။ 

ဆီးရီးယား အနောက်မြောက်ပိုင်းမှာပဲ ဇူလိုင် ၆ ရက်နေ့က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဒုတိယဖြစ်ရပ်တွင်မူ ရုရှားတိုက် လေယာဉ်က ဒရုန်းများ၏ ရှေ့တွင် မီးများပန်းထုတ်ပြီး အန္တရာယ်ရှိလောက်အောင် နီးကပ်စွာ ပျံသန်းသွားခဲ့၍ လေယာဉ်အားလုံးအတွက် အန္တရာယ်ရှိသည်ဟု ဂရင့်ခဝစ်က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ထိုဖြစ်ရပ်များမှာ ပါဝင်သည့် ရီပါဒရုန်းများမှာ လက်နက် တပ်ဆင်ထားခြင်း မရှိဘဲ၊ ကင်းထောက် လှုပ်ရှားမှု အတွက် အသုံးပြုရန်သာ ဖြစ်သည်။ 

ယခုနှစ်အစောပိုင်းက ပင်လယ်နက်ပေါ်မှာ လှုပ်ရှားနေသည့် ထောက်လှမ်းရေး နည်းပညာများ တပ်ဆင်ထားသော ကန်ဒေါ်လာ သန်း ၃၀ ကျော်တန် ရီပါဒရုန်းတစ်စင်း ပစ်ချခံရမှုတွင် ရုရှား ဂျက်တိုက်လေယာဉ်များ၏ လက်ချက် ဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန်က ပြောကြားခဲ့သောကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား သံတမန်ရေး အငြင်းပွားမှု ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ 

မတ်လတွင် မော်စကိုက ဒရုန်းပစ်ချခံရမှုတွင် သူ့တိုက်လေယာဉ်များ၏ လက်ချက် မဟုတ်ကြောင်း ငြင်းဆန်ခဲ့ သော်လည်း အမေရိကန်စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ဗွီဒီယိုထဲတွင်မူ ဒရုန်း၏ ပျံသန်းလမ်းကြောင်းတွင် ရုရှား လေယာဉ်များ နှောင့်ယှက်နေသည်ကို မြင်နေရသည်ဟု ဆိုပါသည်။

Source:  အယ်ဂျာဇီးလ်ယား

CNI International News

မော်စကို၊ ဇူလိုင် ၈

ယခုလနှောင်းပိုင်း စိန့်ပီတာစဘတ် (St.Petersburg)တွင် ကျင်းပမည့် ရုရှား-အာဖရိက ဖိုရမ်နှင့် ညီလာခံတွင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin)တက်ရောက်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကရင်မလင် ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဒီမီထရီ ပက်စကော့(Dmitry Peskov)က သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး သတင်းထောက်များက မေးမြန်းသည့်အခါ “ဟုတ်ပါတယ်။ အသေအချာပါပဲ”ဟု ပတ်စကော့က ပြောကြားသည့်အပြင် ဖိုရမ်အတွက် တက်တက်ကြွကြွ ပြင်ဆင်နေကြကြောင်းလည်း ပြောကြားသွားခဲ့သည်။ 

ပက်စကော့က “ဘေးပန်း ပွဲငယ်တွေ အမြောက်အများနဲ့ အများကြီးပြောကြမယ့် အထင်ကရ အကျော်အမော်တွေ ရဲ့ ညီလာခံတစ်ခု ဖြစ်လာမယ်လို့ မျှော်လင့်ထားပါတယ်”ဟု ပက်စကော့က ပြောသည်။ 

ကရင်မလင် ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဒီမီထရီ ပက်စကော့ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒုတိယအကြိမ်မြောက် ရုရှား-အာဖရိက ညီလာခံနှင့် စီးပွားရေးဖိုရမ်ကိုလည်း ဇူလိုင် ၂၇ ရက်နှင့် ၂၈ ရက်နေ့များ တွင် စိန့်ပီတာစဘတ်၌ ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည်။

ပထမဆုံးအနေဖြင့် ထိုညီလာခံမျိုးကို “ငြိမ်းချမ်းရေး၊ လုံခြုံရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်”ဟူသော ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်မှ ၂၄ ရက်အထိ ဆိုခီ (Sochi)တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ပရပ် (Prague)၊ ဇူလိုင် ၈

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး(Volodymyr Zelenskiy)က ချက်သမ္မတနိုင်ငံသို့ အလည်အပတ် ရောက်ရှိနေစဉ် အတွင်း ကျူးကျော်လာသည့် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကိုတိုက်ဖို့ အမေရိကန်အနေဖြင့် တာဝေးပစ် လက်နက်များပေးရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

 “တာဝေးပစ် လက်နက်တွေ မရှိဘဲနဲ့တော့ ထိုးစစ်ဆင်ဖို့လည်း ခက်ခဲသလို၊ ခံစစ်ဆင်နွှဲဖို့လည်း ခက်ခဲမှာပါ။ တာဝေးပစ် စနစ်တွေအကြောင်းကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ စကားပြောနေခဲ့ပြီး လက်ရှိအချိန်မှာတော့ သူတို့အပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါတော့တယ်”ဟု ဇာလန်းစကီးက ချက်ဝန်ကြီးချုပ် ပီတာ ဖီရာလာ(Petr Fiala)နှင့် ပူးတွဲသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြား သွားခဲ့သည်။ 

ဇာလန်းစကီးသည် နောက်ရက်သတ္တပတ် နေတိုး(NATO)ညီလာခံမတိုင်မီ နိုင်ငံခြားခရီးစဉ်၏ အစိတ်အပိုင်း အနေဖြင့် ပရပ်(Prague)ကို ရောက်ရှိနေခြင်းဖြစ်သည်။

ဇာလန်းစကီးနဲ့ ချက်ဝန်ကြီးချုပ် ပီတာဖီရာလာကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် နေတိုး စစ်မဟာမိတ် အဖွဲ့ကြီးကိုလည်း ယူကရိန်းကို အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရေး လက်တွေ့ကျကျ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ၎င်းက တိုက်တွန်းထားသည်။ 

ယခုနှစ်ထဲတွင်ပင် ဥရောပသမဂ္ဂက ယူကရိန်းကို အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံရေး ဆွေးနွေးပွဲများကို စတင်ဖို့လည်း ဇာလန်းစကီးက ပြောသည်။

နေတိုးသည် အင်အားတိုးချဲ့ခြင်းနှင့် ရုရှားကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် ယူကရိန်းအား အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာရေး စည်းရုံး ခဲ့ရာ ယူကရိန်းကလည်း နေတိုးနှင့်မဟာမိတ်လုပ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်းကြောင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေး ခြိမ်းခြောက်ခံရ သည်ဟုဆိုကာ ရုရှားက ယူကရိန်းကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ စစ်ပွဲမှာ ယနေ့အထိ ဖြစ်ပွားနေပြီး အဖြေရှာရန်လည်း ခက်ခဲနေသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၈

အထက်လွှတ်တော်အမတ်တချို့သည် ဘုရင်အား စော်ကားမှုကို တားမြစ်ထားသည့် ဥပဒေအား ပြင်ဆင်ရန် စိုင်းပြင်းထားခြင်းနှင့် Move Forward Party(MFP)၏ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒများအပေါ် စိုးရိမ်ကြသည့်အတွက် MFP ပါတီခေါင်းဆောင် ပီတာလင်ဂျရုန်ရတ်(Pita Limjaroenrat)ကို ဝန်ကြီးချုပ်သစ်အဖြစ် ထောက်ခံမဲ့ပေးတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြော သည်။

မူလက ပီတာကို ထောက်ခံမဲပေးရန် ကတိပြုထားခဲ့ကြသော်လည်း ဘုရင်အားစော်ကားလျှင် အပြစ်ပေးမည့် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၁၂ ကို ပြောင်းလဲမည့် ပါတီ၏ ရပ်တည်ချက်ကြောင့် စိတ်ပြောင်းသွားခဲ့ပုံ ပေါ်သည်။ 

MFP က ထိုဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန် ဖိအားပေးသွားဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားသည်။ 

“အဓိကအကြောင်းကတော့ သူက ပုဒ်မ ၁၁၂ နဲ့ ဘုရင်စနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားနေတာပါပဲ။ နိုင်ငံခြား ရေးမှာ MFP ရဲ့ ရပ်တည်ချက်ကလည်း တိုင်းပြည်အတွက် အန္တရာယ်ပါပဲ။ ထိုင်းဟာ နိုင်ငံတိုင်းနဲ့ ချစ်ကြည်ပါ တယ်။ တကယ်လို့ မစ္စတာပီတာသာ အာဏာရလာရင်တော့ နိုင်ငံခြားရေးပေါ်လစီက အင်အားကြီး နိုင်ငံတစ်ခု တည်းအပေါ်မှာပဲ တိမ်းညွှတ်တဲ့ပုံစံကို ပြောင်းသွားမှာပါ”ဟု အထက်လွှတ်တော်အမတ် ပရာပန် ကွန်မီး (Prapan Koonmee)က ပြောသည်။ 

ထိုင်းဘုရင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ပရာပန်က ရှေ့နေတစ်ယောက်မှ တင်သွင်းလာသည့် ပန်ကြားလွှာကို ကိုးကားပြီး MFP သည် စည်းမျဉ်း ခံဘုရင်စနစ်ကို ဖယ်ရှားဖို့ ကြိုးစားနေသည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရကြောင်း ရှေ့နေချုပ်ရုံးကို ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အဆိုပါ ရှေ့နေက ပုဒ်မ ၁၁၂ နှင့်ပတ်သက်သည့် MFP ၏ မူဝါဒမှာ ဖွဲ့စည်းပုံကို ချိုးဖောက်ရာ ရောက်သည်ဟု ပြောကြားထားသည်။ 

လွှတ်တော် သတင်းရင်းမြစ်များအရ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၂၄ ယောက်ကို ဇူလိုင် ၁၃ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် ပူးတွဲလွှတ်တော်၌ မစ္စတာပီတာအား မဲပေး မပေးကို မေးမြန်းထားသည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုင်းလွှတ်တော်ကိုတွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ လွှတ်တော်အမတ်များထဲမှ မူလက မဲပေးမည်ဟု ပြောကြားထားသည့် အမတ် ၁၄ ယောက် ပါဝင်နေ သည်။  

ဇူလိုင် ၆ ရက်နေ့က စစ်တမ်းတွင် အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၈ ယောက်က  ပုဒ်မ ၁၁၂ ကို ပြင်ဆင်မည့် စီမံကိန်း အား လက်ညှိုးထိုးနေကြရာ၌ အမတ် ၅ ယောက်ကမူ အောက်လွှတ်တော်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်အညီ မစ္စတာ ပီတာကို မဲပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အခြား ၉ ယောက်ကမူ မဲပေးမည့် နေ့ကျမှ ဆုံးဖြတ်မည်ဟု ပြောကြားသော်လည်း ၂ ယောက်ကမူ မှတ်ချက် ပေးရန် ငြင်းဆန်ထားသည်။

Source:  ဘန်ကောက်ပို့စ်