CNI International News

ကိုင်ရို၊ ဧပြီ ၂၂

ဆူဒန်စစ်တပ်နှင့် RSF လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တို့အကြား တိုက်ပွဲများကြောင့် လူပေါင်း ၄၁၃ ဦးသေဆုံးခဲ့ရပြီ ၃၅၅၁ ဦး ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သည်ဟု WHO ၏ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြကြောင်း တာ့စ်သတင်းက ဖော်ပြထား သည်။

သို့သော် ဆူဒန် ကျန်းမာရေးဝန်ကြီး မူဟာမက် အီဗရာဟင် (Muhammed Ibrahim)ကတော့ ဧပြီ ၁၅ ရက်နေ့က ပဋိပက္ခများ စတင်ချိန်မှစ၍ လူပေါင်း ၆၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရပြီဟု ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြောထားသည်။

တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသော ဧရိယာများမှ ဆေးရုံ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည်လည်း လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်မှု မရှိ တော့ကြောင်း ဆူဒန်ဆရာဝန်များ သမဂ္ဂအဖွဲ့က ပြောသည်။

သောကြာနေ့သည် ဆူဒန်နိုင်ငံအတွက် အစ်နေ့ အားလပ်ရက် ဖြစ်သော်လည်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ နှစ်ခုကြား တိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်ကြောင်း အာရပ်ရုပ်သံ ချန်နယ်များတွင် ဖော်ပြသည်။

ဆူဒန်စစ်တပ်နဲ့ RSF တပ်ဖွဲ့က ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနှစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

တိုက်ခိုက်နေသော အဖွဲ့နှစ်ခုလုံးသည် အာရပ်နိုင်ငံများ၊ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းနှင့် အဖွဲ့အစည်းများ၏ တောင်းဆိုမှုကို လျစ်လျူရှုကာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိုလည်း ကျင့်သုံခြင်းမရှိပေ။

မြို့တော် ခါတွမ် (Khartoum)ရှိ လူနေဧရိယာများသို့ တိုက်ခိုက်မှုများအတွက် ဆူဒန်စစ်တပ်နှင့် RSF အဖွဲ့တို့က အပြန်အလှန် အပြစ်ဖို့ထားကာ မြို့တော်ရှိ အင်တာနက်နှင့် မိုဘိုင်း ကွန်ယက်များလည်း ပျက်စီးလျက်ရှိသည်။

ကြာသပတေးနေ့တွင် RSF အဖွဲ့က အီဂျစ်၊ ယူအေအီးနှင့် ဆော်ဒီတို့၏ ကြားဝင် ဆောင်ရွက်ပေးမှုကြောင့် ရရှိ သော အားလပ်ရပ်ဆိုင်ရာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို သဘောတူခဲ့သည်။

ဆူဒန် ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ကျည်ဆံဒဏ်ရာများနဲ့ ပြည့်နေတဲ့ အဆောက်အဦးကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းတို့သည် အယူအဆပိုင်းဆိုင်ရာ၊ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ လွှမ်းမိုးမှုမရှိဘဲ ဆူဒန်၏ အကျိုးစီးပွားအတွက်သာ တိုက်ခိုက် နေရခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း RSF ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ပြောသည်။

သို့သော် ဆူဒန်စစ်တပ်ဘက်က ထိုအပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးကို လက်ခံမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကို RSF ဘက်က တစ်ဖက်သတ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း သောကြာနေ့တွင် ထုတ်ပြန်သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ် ခေါင်းဆောင်နှင့် RSF အကြီးအကဲတို့အကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ရှိနေချိန်တွင် ဆူဒန်၌ ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားမှုမှာ ပိုမိုပြင်းထန်လာလျက်ရှိသည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဧပြီ ၂၂

G-7 သည် အမေရိကန်၏ ဗိုလ်ကျမှုများအတွက် အသုံးပြုခံနေရသော လက်ကိုင်တုတ် အဖွဲ့သာဖြစ်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ချိုဆွန်ဟိုင်(Choe Son Hui) က သောကြာနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းမှ ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားတွင် နျူကလီးယား ဖယ်ရှားရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် အဖွဲ့၏ တောင်းဆိုမှုများကို ပြင်းပြင်းထန် ထန် ဝေဖန်ရင်းဖြင့် ထိုသို့ ပြောခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

G-7 အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများမှ ထိပ်တန်း သံတမန်များသည် မကြာသေးခင်က ဂျပန်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကာ မြောက် ကိုရီးယား၏ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် ပစ်ခတ် စမ်းသပ်မှုများကို ပူးတွဲရှုတ်ချခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြောက်ကိုရီးယားတွင် နျူကလီးယား လက်နက် လုံးဝ ကင်းစင်ရေးအတွက် ပေးထားသော ကတိများ အတိုင်း လိုက်နာ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ထပ်မံ ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဂျပန်နိုင်ငံတွင် တွေ့ဆုံခဲ့သည့် G-7 နိုင်ငံများ

အဆိုပါ အစည်းအဝေးမှ ထုတ်ပြန်ချက်ကို လာမည့်လ၌ ဟီရိုရှီးမားတွင် ကျင်းပမည့် G-7 ညီလာခံမှာ ခေါင်းဆောင်များက ပုံစံတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုသွားမည်ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် မြောက်ကိုရီးယား၏ နျူကလီးယား အရေးနှင့် ပတ်သက်၍လည်း ဆွေးနွေးကြဦးမည် ဖြစ်သည်။

G-7 နိုင်ငံများ အနေဖြင့် မြောက်ကိုရီးယား၏ အခြေခံ အကျိုးစီးပွားကို ထိပါးသည့် လုပ်ရပ်မျိုး ပြသလာပါက ကြိုတင်ခန့်မှန်း၍ မရသော၊ ပြင်းထန်သည့် တုံ့ပြန်မှုများဖြင့် ကြုံတွေ့ရမည်ဟု မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ချိုဆွန်ဟိုင် (Choe Son Hui) က ပြောသည်။

G-7 သည် တစ်ကိုယ်ကောင်းဆန်သည့် နိုင်ငံလက်စဆုပ်စာ ပါဝင်သော အဖွဲ့သာဖြစ်ကြောင်း၊ ယင်းသည် နိုင်ငံ တကာ အသိုင်းအဝိုင်း တစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားမပြုသည့် အမေရိကန်၏ အနိုင်ကျင့်မှုများအတွက် အသုံးပြုခံ နိုင်ငံရေး လက်ကိုင်တုတ် အဖွဲ့သာ ဖြစ်သည်ဟု ချိုက ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယား အစိုးရသည် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အမေရိကန်၏ နျူကလီးယား ခြိမ်းခြောက်မှုများ ရှိနေခြင်း ကြောင့်သာ နျူကလီးယား လက်နက်များကို မဖြစ်မနေ ဖန်တီးရန် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်ဟု ပြောဆို

ထားသည်။

ထို့အပြင် အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့၏ ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများလည်း ၎င်းတို့ကို ကျူးကျော်ရန် အစမ်းလေ့ကျင့်မှုများ ဖြစ်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရက ရှုမြင်ထားသည်။

သို့သော် အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့ ဘက်ကမူ ယင်းတို့သည် ကာကွယ်ရေး အတွက်သာ ဖြစ်ကြောင်း၊ တိုက်ခိုက်ရန် ရည်ရွယ်ချက် လုံးဝမရှိကြောင်း တုံ့ပြန်ထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ယခု ၂ နှစ်အတွင်း ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုပေါင်း ၁၀၀ နီးပါးကို အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများအပေါ် တုံ့ပြန်မှုများအဖြစ် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

သို့သော် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်(Kim Jong Un) သည် ပြိုင်ဘက်များ၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု များကြောင့်ဟု ဆိုသောစကားကို အသုံးချကာ ၎င်းတို့၏ လက်နက် ပရိုဂရမ်များ အဆင့်မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းနေ သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက မြင်နေကြသည်။

အလားတူ ပြည်တွင်း ခေါင်းဆောင်မှုကို ခိုင်မာစေရန်နှင့် နျူကလီးယားပိုင် တရားဝင်နိုင်ငံအဖြစ် အသိအမှတ် ပြုမှု ကို ရရှိကာ နိုင်ငံတကာ၏ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများမှ ကင်းလွှတ်ခွင့်ရရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင် သူများက ပြောသည်။

Source: AP

CNI International News

ဘရပ်ဆဲလ်၊ ဧပြီ ၂၁

ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ်သည် အာဖဂန်အရေးနှင့် ပတ်သက်၍ လာမည့်လတွင် ကာတာနိုင်ငံ၊ ဒိုဟာမြို့၌ နိုင်ငံတကာ အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်သည်။

ထို အစည်းအဝေးတွင် အာဖဂန်နိုင်ငံအတွက် ခိုင်မာသော ရှေ့ဆက်ရမည့် လမ်းစဉ်တစ်ရပ် ပေါ်ပေါက်ရေး အထူး ကိုယ်စားလှယ်များက ကြိုးစားကြမည်ဟု အတွင်းရေးမှူးချုပ်၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ပြောကြောင်း Al Jazeera သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရတ်စ် (Antiono Guterres)သည် တာလီဘန်များ၏ အမျိုးသမီးများ အပေါ် ကန့်သတ်ချက်များ အပါအဝင် အကြောင်းအရာများနှင့် ပတ်သက်သည့် မျှော်လင့်ချက်များကို ရှင်းလင်းရေး အတွက် မေလ ၁ ရက်နှင့် ၂ ရက်နေ့တို့တွင် နိုင်ငံပေါင်းစုံမှ အထူးကိုယ်စားလှယ်များနှင့် တံခါးပိတ် တွေ့ဆုံမှု လုပ် ဆောင်သွားမည်ဟု ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် စတီဖင်နီဒူဂျာရစ် (Stephene Dujarric) က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့သော ဆွေးနွေးပွဲများသည် အာဖဂန်မှ အခြေအနေများ ခိုင်မာစွာ ရှေ့ဆက်နိုင်ရေး နည်းလမ်းတစ်ခု အတွက် ဘုံအကြောင်းအရာများနှင့် ပတ်သက်၍ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ ပြန်လည် ပေါ်ပေါက်လာစေရန် ဖြစ်သည်ဟု ဒူဂျာရစ်က ပြောသည်။

ကုလ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရတ်စ်ကိုတွေ့ရစဉ်

မဟာဗျူဟာမြောက် စိတ်ရှည်သည်းခံမှုနှင့် ပေါင်းစပ်ကာ လက်တွေ့ဝါဒ၊ အခြေခံ သဘောတရားတို့ကို အခြေပြု သည့် ချဉ်းကပ်မှုတစ်ခုကို ဆောင်ရွက်ရေးနှင့် ဖန်တီးနိုင်စွမ်းရှိသော၊ ပြောင်းလွယ်ပြင်လွယ်သော၊ မူအရဖြစ်၍ အပြုသဘောဆောင်သော ထိတွေ့မှုများအတွက် ကန့်သတ်ချက် မူဘောင်များ ချမှတ်ရန် အရေးတကြီး လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်နေသည်ဟု ဂူတာရတ်စ်က ယုံကြည်ထားသည်။

သို့သော် ထိုတွေ့ဆုံပွဲများသို့ တာလီဘန် ခေါင်းဆောင်ပိုင်းမှ တက်ရောက်မည်လား ဆိုသည်ကိုတော့ မသိရသေး ပေ။ ထိုသို့သော တွေ့ဆုံမှုက တာလီဘန်များကို အသိအမှတ်ပြုရေး လမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိ စေရေးအတွက် စမ်းသပ်မှုများကို ရှာဖွေနိုင်လိမ့်မည်ဟု ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့၏ ဒုတိယ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် အာမီနာ မိုဟာမက်က တနင်္လာနေ့တွင် ပြောဆိုခဲ့ပြီးနောက် ဒူဂျာရစ်၏ ကြေညာချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ် သည်။
၎င်း၏ ပြောဆိုမှုက နိုင်ငံတချို့နှင့် လူ့အခွင့်အရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများအကြား ဒေါသထွက်စေခဲ့သည်။

တာလီဘန်ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

တာဘီလန်များ၏ အသိအမှတ်ပြုမှု ခံရလိုခြင်းသည် တရားဝင် အစိုးရတစ်ရပ်ဖွဲ့ စည်းရန်၊ အာဖဂန်ရှိ အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးကို လိုက်နာရေး တာလီဘန်များနှင့် ဖိအားပေး ညှိနှိုင်းရမည့် အကြောင်းအရာ တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင် ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

အစည်းအဝေး ကျင်းပရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်များမှာ တာလီဘန်များကို အသိအမှတ်ပြုရေး ဆွေးနွေးရန်အတွက် မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ထိုသို့ ဆွေးနွေးခြင်းကို လက်ခံနိုင်စရာမရှိကြောင်း အမေရိကန် အရာရှိတစ်ဦးက ပြောသည်။
အစည်းအဝေး ကျင်းပခြင်းသည် တာလီဘန်များကို အသိအမှတ်ပြုရေးအတွက် မဟုတ်ကြောင်း သို့သော် ယင်း သည် အထူးကိုယ်စားလှယ်များ၏ အာဖဂန်နိုင်ငံအပေါ် ရှုမြင်ပုံနှင့် ပတ်သက်သည့် အယူအဆများကို ရှာဖွေ ရန်သာ ဖြစ်ကြောင်းလည်း ရုရှား၏ ကုလသမဂ္ဂကိုယ်စားလှယ် ဗက်ဆယ်လီ နီဘန်ဇီယာကလည်း သတင်း ထောက်များကို ပြောခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကိယတ်ဗ်၊ ဧပြီ ၂၁

ယူကရိန်းတွင် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် အခွင့်အရေးရှိကြောင်း၊ ယူကရိန်းသို့ အထောက်အပံ့များ ပိုမိုလုပ်ဆောင် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း နေတိုးအဖွဲ့အကြီးအကဲ ဂျန်းစ်စတိုတန်ဘာ့ဂျ် (Jens Stoltenberg)က ကြာသပတေးနေ့ တွင် ပြောခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

တစ်နှစ်ကျော်ကြာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း ပထမဆုံးအဖြစ် ယူကရိန်းမြေသို့ လာရောက်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုသို့ ပြောဆို ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

စတိုတန်ဘာ့ဂျ်၏ ခရီးစဉ်တွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး(Zelenskyy)က စစ်လေယာဉ်များ၊ အမြောက်များ နှင့် တခြားသော စစ်ဖက်သုံး ကိရိယာများ ထပ်မံထောက်ပံ့ပေးရေး တောင်းဆိုပေးရန်လည်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်။
ရုရှားသည် ယူကရိန်းအား ကျူးကျော်မှုနှင့် ပတ်သက်၍ အကြောင်းပြချက်များစွာ ပေးခဲ့သော်လည်း နေတိုးအဖွဲ့ တွင်းသို့ ယူကရိန်း ဝင်ရောက်ခြင်းကို တားဆီးရန်သည် ယူကရိန်းသို့ ကျူးကျော်ရခြင်း၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက် တစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု ကြာသပတေးနေ့တွင် ထပ်မံပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သားများကို ရဟတ်ယာဉ်တစ်စီးနဲ့တွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်း နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခြင်းသည် ရုရှားအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုကို ဖြစ်စေသည်ဟုလည်း ပြောသည်။

တစ်နေ့နေ့ တစ်ချိန်ချိန်တွင် ယူကရိန်းသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လိမ့်မည်ဟု နေတိုးခေါင်းဆောင်များက ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် ပြောဆိုခဲ့ခြင်းအပြင် စတိုတန်ဘာ့ဂျ်ကလည်း ယူကရိန်းစစ်ပွဲတစ်လျှောက်လုံး ထိုသို့ ပြောဆိုမှု ရှိခဲ့သော် လည်း လက်ရှိအချိန်ထိ နေတိုးအဖွဲ့ဘက်မှ ယူကရိန်း၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အချိန် သတ်မှတ်ချက် သို့မဟုတ် လမ်းကြောင်းကို ချပြခဲ့ခြင်း မရှိသေးပေ။

ယူကရိန်းသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ထိုက်သည့် နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း စတိုတန်ဘာ့ဂျ်က သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ တစ်ခု တွင် ပြောခဲ့သည်။

လာမည့် ဇူလိုင်လ၌ လစ်သူယေးနီးယားတွင် ကျင်းပမည့် နေတိုး ညီလာခံသို့ ဖိတ်ကြားခံရခြင်းအတွက် ဂုဏ်ယူ မိသည်ဟု ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ပြောခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ရေး လမ်းပြမြေပုံတစ်ခု လိုအပ်သည်ဟု ပြောသည်။

ခရီးစဉ်အတွင်း နေတိုး အကြီးအကဲသည် ယူကရိန်းသို့ နေတိုး ထောက်ပံ့ရေး စီမံကိန်းတစ်ခုနှင့် ပတ်သက်၍လည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့က တင့်ကားဖြင့် ပစ်ခတ်နေစဉ်

ထောက်ပံ့ရေး အစီအစဉ်က ယူကရိန်းအတွက် ဆိုဗီယက်ကိရိယာများမှ နေတိုးအဖွဲ့၏ သတ်မှတ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီ သော ကိရိယာများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲစေမည်ဖြစ်ကြောင်း စတိုတန်ဘာ့ဂျ်က ပြောသည်။

ထို့နောက် နေတိုးအဖွဲ့သည် ယူကရိန်းဘက်မှ ထာဝရ ရပ်တည်သွားမည်ဟု ပြောသည်။

ဒိန်းမတ်နှင့် နယ်သာလန်တို့၏ ယူကရိန်းသို့ Leopard 2 တင့်ကား နောက်ထပ် အနည်းဆုံး ၁၄ စင်း ထပ်မံ ပို့ဆောင်ပေးမည့် အစီအစဉ်ကိုလည်း ၎င်းက ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြောသည်။

နိုင်ငံများအနေဖြင့် ယူကရိန်းသို့ ခိုင်မာသော စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ကူညီထောက်ပံ့မှုများ နှင့်ပတ်သက်၍ သောကြာနေ့ ဂျာမနီ အစည်းအဝေးတွင် ထုတ်ဖော် ပြောဆိုကြလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြော ဆိုခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

မင့်ခ်၊ ဧပြီ ၂၁

ဘယ်လာရုစ်နှင့် ရုရှားတို့သည် ယူကရိန်းပဋိပက္ခမှတစ်ဆင့် တတိယကမ္ဘာစစ် အခြေအနေသို့ ဆွဲခေါ်နေသော ခေတ်သစ်နာဇီများ သို့မဟုတ် တခြားသော အဖျက်အင်အားစုများ၏ မည်သည့် ဗျူဟာမျိုးကိုမဆို အတူတကွ ကြံ့ခိုင်စွာ ရပ်တည်နိုင်ကြောင်း ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ အလက်ဇန္ဒား လူကာရှန်ကို (Alexander Lukashenko) က ရုရှားအုပ်ချုပ်ရေးမှူးကို ပြောခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

နာဇီများ၊ ဖက်ဆစ်များနှင့် တခြားသော အဖျက်အင်အားစုများက သမိုင်းကို ပြန်လည်ရေးသားရန်၊ အောင်မြင်မှု ဆီသို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ခြင်းကို ငြင်းပယ်ရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ ရာဇဝတ်လုပ်ရပ်များကို မှန်ကန်ကြောင်း ပြသရန် အတွက် ကြိုးစားနေသည်ကို မြင်တွေ့နေရကြောင်း လူကာရှန်ကိုက ဘယ်လာရုစ်သို့ အလည်အပတ် ရောက်ရှိ နေသည့် စိန့်ပီတာစဘတ်(St. Petersburg)မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အလက်ဇန္ဒား ဘဂ်လော့ဗ် (Alexander Beglov) ကို ပြောသည်။

အလက်ဇန္ဒား လူကာရှန်ကိုနဲ့အလက်ဇန္ဒား ဘဂ်လော့ဗ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းတို့သည် ယူကရိန်း ပဋိပက္ခမှတစ်ဆင့် တတိယကမ္ဘာစစ်ဆီသို့ ဆွဲခေါ်နေကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနေဖြင့် ဘယ်လာရုစ်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံတို့အား ဖျက်ဆီးရန် ကြိုးပမ်းနေသော်လည် မအောင်မြင်ကြောင်း လူကာရှန်ကိုက ပြောသည်။

စိန့်ပီတာစဘတ်နှင့် ဘယ်လာရုစ်တို့ ကဲ့သို့ မည်သည့် နေရာမှ စစ်၏ ဆိုးကျိုးကို ခံစားခဲ့ဖူးခြင်း မရှိကြောင်းလည်း ဘယ်လာရုစ်ခေါင်းဆောင်က ပြောသည်။

ဘယ်လာရုစ်နှင့် ရုရှားတို့အနေဖြင့် ညီအစ်ကိုရင်းကဲ့သို့ ပေါင်းစည်းမှုကို ခိုင်မာအောင် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ထိုကဲ့သို့သော ပေါင်းစည်းမှုက ဓနသဟာရ နိုင်ငံများနှင့် တခြားသော နိုင်ငံများအတွက် လွတ်လပ်မှု၊ အမှန်တရား တို့အတွက် ခံတပ်ဖြစ်ကြောင်းလည်း လူကာရှန်ကိုက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ခါတွမ်၊ ဧပြီ ၂၁

ရန်ဘက် RSF လက်နက်ကိုင်များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး သွားမည်မဟုတ်ဘဲ ၎င်းတို့ လက်နက်ချမှသာလျှင် လက်ခံ သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဆူဒန်စစ်တပ်က ကြာသပတေးနေ့တွင် ပြောခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ခိုင်မာမှုမရှိသော ၂၄ နာရီကြာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် ကြာသပတေးနေ့ ညနေပိုင်းတွင် ပြီးဆုံးတော့မည် ဖြစ်ကာ ယင်းကို သက်တမ်းတိုးမည့် အခြေအနေလည်း မရှိပေ။

ဆူဒန်စစ်တပ်၏ ပြောဆိုမှုသည် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများ ထပ်မံမြင့်တက်လာဦးမည့် အရိပ်အယောင်မျိုး လည်းဖြစ်သည်။

တစ်ပတ်နီးပါး ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်သော ဆူဒန်ပဋိပက္ခကြောင့် လူပေါင်းများစွာ သေဆုံးခဲ့သလို လူပေါင်း မြောက်များ စွာလည်း နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရပြီ ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် နိုင်ငံ၏ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ်သည်လည်း ပြိုလဲတော့မည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေကာ ဆေးရုံအများစုသည် ပိတ်ရတော့မည်ဖြစ်သည်။

ဆူဒန်စစ်တပ် ခေါင်းဆောင်နဲ့ RSF တပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ကျန်ဆေးရုံများသည်လည်း လိုအပ်သောပစ္စည်း ကိရိယာများ ရှားပါးမှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသွားသည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည်ပင် ၂၄ နာရီအတွင်း လုံးဝ အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု ဖြစ်စေခဲ့ ခြင်းမရှိဘဲ မြို့တော်ခါတွမ်(Khartoum) ၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ချို့တွင်သာ တည်ငြိမ်မှု ရှိစေခဲ့သည်။

သို့သော် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကြောင့် ဆူဒန်ပြည်သူပေါင်းများစွာသည် ရက် အတန်ကြာ ပိတ်မိနေသော ၎င်းတို့ အိမ်များမှ ထွက်ပြေးနိုင်ခဲ့သည်။

အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးအများစု ပါဝင်သော လူပေါင်းများစွာသည် ဘေးကင်းလုံခြုံရာ နေရာကို ရှာဖွေနေကြ သည်ဟု ဆူဒန်ဆရာဝန် အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမှ အရာရှိတစ်ဦးက ပြောသည်။

ကြာသပတေးနေ့ မွန်းလွဲပိုင်း စစ်တပ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ရန်ဘက် RSF အဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု လုပ်ဆောင် သွားမည် မဟုတ်ဟု ဆူဒန်စစ်တပ်ကပြောပြီးနောက် ၎င်းတို့ လက်နက်ချမှသာလျှင် ဆွေးနွေးမည်ဟု ပြောသည်။
ဆူဒန်စစ်တပ်မှလွဲ၍ မည်သည့် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့မှ မရှိသင့်ဟုလည်း စစ်တပ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါဝင်သည်။

ဆူဒန် ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ပစ်ခတ်ခံထားရသော ကားများကိုတွေ့ရစဉ်

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆင်မပြေခြင်းသည် ဆူဒန်ထိပ်တန်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ၏ တိုင်းပြည်အား ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးစားမှုကို ရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်၊ ကုလ၊ အီးယူနှင့် တခြားသော ဒေသတွင်း အင်အားစုများ၏ ကျဆုံးမှုလည်း ဖြစ်သည်။

အကြမ်းဖက်မှုများ ထပ်မံမြင့်တက် လာနိုင်ချေရှိမှုကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တခြားသော နိုင်ငံများသည် ဆူဒန်နိုင်ငံ တွင်းရှိ ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံသားများကို ကယ်ထုတ်ရန်အတွက် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

သို့သော် အရေးပါသော လေဆိပ်များတွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေခြင်း၊ မြို့တော်မှတစ်ဆင့် ပိုမို လုံခြုံသော နေရာ များသို့ ရွှေ့ပြောင်းရေးသည် အန္တရာယ်များ နေခြင်းတို့ကြောင့် ယင်းသည် လွယ်ကူသည့် အရာတော့ မဟုတ်ပေ။

စနေနေ့မှ စတင်ခဲ့သော ဆူဒန်အကြမ်းဖက် ပဋိပက္ခများကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၃၃၀ သေဆုံးကာ ၃၃၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သည်ဟု ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့က ပြောသည်။

လမ်းမများပေါ်တွင် ပြန့်ကျဲနေသည့် အလောင်းများကို ကောက်ယူနိုင်ခြင်း မရှိသေးသောကြောင့် သေဆုံးသူ အရေအတွက်မှာ ယခုထက်ပို၍ များပြားနိုင်သည်ဟုလည်း သိရသည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယတ်ဗ်၊ ဧပြီ - ၂၀

အမေရိကန်လုပ် Patriot ဒုံးကျည်များ ယူကရိန်းသို့ရောက်ရှိလာပြီဟု ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ကဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင်ပြောကြောင်း AP သတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

ယူကရိန်းသို့ မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးကျည်စနစ်များ ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟု အမေရိကန်က အောက်တိုဘာလတွင် သဘောတူခဲ့သည်။

Patrio စနစ်သည် လေယာဉ်များ၊ ခရုစ်ဒုံးကျည်များနှင့် တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များကဲ့သို့ ယူကရိန်း ဓာတ်အား ပေးစနစ်များနှင့် လူနေဒေသများကို တိုက်ခိုက်ရေး ရုရှားဘက်မှသုံးသော လက်နက်များကို ပစ်ချနိုင်စွမ်းရှိသည်။

ယနေ့တွင် ယူကရိန်း၏ လှပသော ကောင်းကင်သည် ပို၍ ဘေးကင်းသွားခဲ့ပြီဟု ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အိုလက်စီ ရတ်ဇ်နီကော့ဗ်က တွစ်တာပို့စ် တစ်ခုတွင် ပြောခဲ့သည်။

အနောက်အုပ်စုသည် ထိုဒုံးကျည် စနစ်များအပြင် ယူကရိန်းသို့ တင့်ကားများ၊ အမြောက်များနှင့် တိုက်လေယာဉ် များ ပေးပို့ရန်လည်း ကတိပြုထားသည်။

ယူကရိန်တပ်ဖွဲ့များက တန်ပြန် ထိုးစစ်ဆင်မှုများအတွက် ပြင်ဆင်မှု တိုးမြှင့် လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် ဖြစ်သည်။

Patriot စနစ်သုံး ဒုံးကျည်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒုံးကျည်များနှင့်ပတ်သက်၍ ရတ်ဇ်နီကော့ဗ် (Reznikov) က အမေရိကန်၊ ဂျာမနီနှင့် နယ်သာလန်တို့ကို ကျေးဇူး တင်စကား ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ဒုံးကျည် အရေအတွက် မည်မျှနှင့် မည်သည့် အချိန်တွင် ရောက်ရှိမည်ကို တော့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

Patriot ဒုံးကျည်စနစ်များ ပေးပို့ခြင်းက အထင်ကရ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်းနှင့် ယင်းတို့က ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင် များအတွက် ပို၍ဝေးသော နေရာမှ ရုရှားပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်နိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ယူကရိန်းလေတပ် ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း ယူကရိန်းသို့ ပေးပို့ခဲ့သော လက်နက်စာရင်းတွင် Patriot စနစ်များ ပါဝင်သည်ဟု ဂျာမနီဖက်ဒရယ်အစိုးရ ဝဘ်ဆိုဒ်တွင် အင်္ဂါနေ့က ဖော်ပြထားသည်။ လက်နက်များ ပေးပို့လိုက်ပြီဟုလည်း ဂျာမနီ ဝန်ကြီးချုပ်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် လွှတ်တော်အမတ်များကို အတည်ပြု ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဂျာမနီသည် တာလတ်ပစ် IRIS-T လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ် ဒုတိယအသုတ်ကို ပေးပို့ခဲ့ပြီဟုလည်း ဝန်ကြီး က ပြောသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းမှာ တွေ့ရသည့် လက်နက်ကြီး တစ်လုံး

ယူကရိန်းသို့ Patriot စနစ်များ ထောက်ပံ့ပေးရန် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ကတည်းက အမေရိကန်ကို တောင်းဆိုခဲ့ ဖူးကြောင်း ရတ်ဇ်နီကော့ဗ်က ပြောသည်။

ထိုစနစ်များကို ပိုင်ဆိုင်ရန်မှာ အိမ်မက်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောသော်လည်း ထိုစဉ်က တောင်းဆိုမှုကို အမေရိကန် က ငြင်းဆိုခဲ့သည်ဟု ပြောသည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် Patriot စနစ်အား အသုံးပြုခြင်းနှင့် ထိန်းသိမ်းခြင်းတို့အတွက် လေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်လျက်ရှိရာ အများဆုံး တပ်ဖွဲ့ဝင် ၉၀ ခန့် လိုအပ်သည်ဟု သိရသည်။

အင်အားကြီးမားသော ရန်ဘက် ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုကို ခုခံနေရသည့် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များအတွက် Patriot ဒုံးကျည်စနစ်များ ရရှိခြင်းက တိုးတက်မှု တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ဒုံးကျည်စနစ်၏ ထိရောက်မှုမှာ အကန့်အသတ် ရှိကြောင်း၊ ယင်းတို့က လက်ရှိစစ်ပွဲ၏ ပုံစံကို သိသိသာသာ ပြောင်းလဲမှု ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ် မရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင် သူများက သုံးသပ်သည်။

Source: AP

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဧပြီ ၂၀

တောင်ကိုရီးယားကသာ ယူကရိန်းကို စစ်ရေး အကူအညီများပေးလျှင် ရုရှားအနေဖြင့် မြောက်ကိုရီးယားသို့ ခေတ်မီ လက်နက်များပေးခြင်းဖြင့် တုံ့ပြန်သင့်သည်ဟု ရုရှားသမ္မတဟောင်း ဒီမီထရီမက်ဗီဒက်ဗ် (Dmitry Medvedev) က အကြံပြုခဲ့ကြောင်း အာတီသတင်းမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က Reuters သတင်းဌာနနှင့် အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ယူကရိန်းပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်၍ မူဝဒါပိုင်းဆိုင်ရာ ဖြစ်နိုင်ဖွယ် ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု အကြောင်းကို တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol) က ဖြေကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန် ခရီးစဉ်မတိုင်ခင် ဖြစ်သည်။ အရပ်သားများအပေါ် အကြီးအကျယ် တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ အစုလိုက် အပြုံ လိုက် သတ်ဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် စစ်ဥပဒေများကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ချိုးဖောက်ခြင်းတို့ကဲ့သို့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်း အဝိုင်းမှ လျစ်လျူမရှုနိုင်သော အခြေအနေများ ရှိလာလျှင် လူသားချင်းစာနာမှု သို့မဟုတ် ဘဏ္ဍာရေး အကူအညီပဲ သက်သက်ပေးရန်မှာ ခက်ခဲသည်ဟု ယွန်က ပြောသည်။

စစ်အတွင်း ပါဝင်သည့် နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးအပြင် တိုက်ပွဲ အခြေအနေများကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားခြင်းဖြင့် သင့်တော်သော လုပ်ဆောင်ချက်များကို ချမှတ်ဆောင်ရွက် သွားမည်ဟုလည်း သမ္မတက ပြောခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတဟောင်း ဒီမီထရီမက်ဗီဒက်ဗ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုပြောဆိုမှုကို ရုရှားအမျိုးသား လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ မက်ဗီဒက်ဗ်က တုံ့ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ မြောက်ကိုရီးယားတွင် ရုရှားလုပ် လက်နက်များ ပိုင်ဆိုင်ထားလျှင် တောင်ကိုရီးယားပြည်သူများ အနေဖြင့် မည်သို့ ပြောဆိုမည်လည်း စဉ်းစားမိသည်ဟု လူမှုကွန်ယက်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားကို ဟန့်တားရေး ခိုင်မာသည့် ရလဒ်များရရှိရန် အမေရိကန်သမ္မတနှင့် ဆွေးနွေးသွားမည်ဟု ယွန်က ပြောသည်။

တောင်ကိုရီးယားသည် မြောက်ကိုရီးယားထံမှ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ကာကွယ်ရန် ခေတ်မီ စွမ်အားမြင့် လက်နက် များ ဖန်တီးနေသည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံးသော အစိုင်အခဲ စွမ်းအင်သုံး တိုက်ချင်း ပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်ကို ပစ်ခတ် စမ်းသပ်မှု လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသည် လက်နက် ထုတ်လုပ်သည့် ပင်မနိုင်ငံများမှ တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ကာ စစ်ဇုန်များသို့ လက်နက်များ ထောက်ပံ့ခြင်းကို တားမြစ်သည့် မူဝါဒကြောင့် ယူကရိန်းသို့ စစ်လက်နက် အကူအညီများ ပေးပို့ရန် ရှောင်ကျဉ်ထားသည်။

တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်ဆော့ရွဲကိုတွေ့ရစဉ်

သမ္မတ၏ ပြောဆိုမှုသည် မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှု မဟုတ်ကြောင်းလည်း သမ္မတ ရုံးဘက်မှ တုံ့ပြန်ထား သည်။

သို့သော် တောင်ကိုရီးယား အစိုးရသည် ၁၅၅ မမ အမြောက်များအတွက် ကျည်ပေါင်း ၅၀၀,၀၀၀ ခန့်ကို အမေရိကန်သို့ ချေးငှားရန် စဉ်းစားနေသည်ဟု တောင်ကိုရီးယား မီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ယင်းက ရုရှားနှင့် စစ်ပွဲတွင် ယူကရိန်းတပ်များ လိုအပ်နေသော ခဲယမ်း အမျိုးအစားလည်း ဖြစ်သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်၍ ယင်းသည် တောင်ကိုရီးယား အစိုးရအတွက် ရုရှားအား ရန်စခြင်းကို မဖြစ်စေ ဘဲ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း၏ တာဝန်ယူမှုရှိသော အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်ကို ဖော်ပြသည့် ယူကရိန်းအတွက် တိုက်ရိုက် မဟုတ်သော အကူအညီပေးမှု ဖြစ်သည်ဟုလည်း တောင်ကိုရီးယားအစိုးရ အရာရှိတစ်ဦးက Dong-A Ilbo သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Source: အာတီ

CNI International News

မနီလာ၊ ဧပြီ ၂၀

ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု သဘောတူညီချက် (EDCA) အရ ဝင်ရောက်ခွင့်ရှိသော စစ်စခန်းများတွင် အမေရိကန်တို့အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကို ကာကွယ်ရေးအတွက် အသုံးပြုဖွယ်ရှိသော လက်နက်များအား သိုလှောင်ခွင့် ပေးသွားမည်မဟုတ်ဟု ဖိလစ်ပိုင်ဘက်က ငြင်းဆိုခဲ့ကြောင်း South China Morning Post သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် သဘောတူညီချက်တွင် မပါဝင်သော အရာများကို လုပ်ဆောင်ခွင့်ရှိမည် မဟုတ် ဟုလည်း ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အင်းနရစ် မာနာလို(Enrique Manalo) က ပြောသည်။

EDCA အား မသက်ဆိုင်သော နိုင်ငံတစ်ခုမှ ဖိလစ်ပိုင်အား အသုံးပြုသွားရန် ရည်ရွယ်ထားခြင်း မရှိဟု ရှုမြင် ကြောင်း မာနာလိုက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ လွှတ်တော်ကြားနာမှု တစ်ခုတွင် ပြောခဲ့သည်။

အစိုးရ၏ ပင်မနိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒများသည် အားလုံးနှင့် မိတ်ဆွေဖြစ်ရန်အတွက်သာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောကာ လုံခြုံရေး သဘောတူညီချက်သည် အစိုးရ၏ သဘောထားကို ထင်ဟပ်နေစေမည်ဟုလည်း ကတိပေးသည်။

ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရအနေဖြင့် EDCA စစ်စခန်းများတွင် အမေရိကန်တပ်များကို လောင်စာဖြည့်ခြင်း၊ ပြုပြင်ခြင်းနှင့် အင်အား ဖြည့်တင်းခြင်းတို့ လုပ်ဆောင်ခွင့် ပြုသွားမည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ဖိလစ်ပိုင်ဝန်ကြီးက ပြောသည်။

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ၏ မောင်နှမ တစ်ဖြစ်လဲ လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးဖြစ်သူ အီမီ မားကို့စ် (Imee Marcos) က ကြားနာမှုအတွင်း တပ်စခန်းနေရာများ ရွေးချယ်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အဓိက အကြောင်းအရင်းများကို မေးမြန်းခဲ့ သည်။

 ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အင်းနရစ် မာနာလို

ယခုလ အစောပိုင်းတွင် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရသည် ထိုင်ဝမ် ရေလက်ကြားနှင့် အငြင်းပွား တောင်တရုတ် ပင်လယ်အနီး ရှိ စစ်စခန်း နောက်ထပ် လေးခုထံ အမေရိကန်တပ်များ ဝင်ရောက် အသုံးပြုခွင့် ပေးခဲ့ခြင်းကြောင့် အမေရိကန်တို့ အသုံးပြုနိုင်သည့် ဖိလစ်ပိုင်မှ တပ်စခန်း အရေအတွက်မှာ ကိုးခုအထိ မြင့်တက်လာသည်။

EDCA သဘောတူညီချက်အရ အမေရိကန်တပ်များသည် ကာလရှည် တပ်စွဲရန် တပ်များ ရွှေ့ပြောင်းခြင်းနှင့် စခန်းများတွင် အဆောက်အဦများ တည်ဆောက် အသုံးပြုခွင့် ရှိသည်။

မားကို့စ်၏ မေးခွန်းကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ကာလီတို ဂါဗတ်ဇ်ဂျူနီယာ (Carlito Galvez Jnr)က ထိုစခန်းများ အား ဖိလစ်ပိုင်၏ အားနည်းသော မြောက်ပိုင်းနှင့် အနောက် ဖိလစ်ပိုင် ပင်လယ်မှ ရေကြောင်း အကျိုးစီးပွားကို ကာကွယ်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟု ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့သည်။

ထိုအဖြေကို သဘောမကျသော မားကို့စ်က သူမနှင့် နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းမှ တံငါသည်များ အနေဖြင့် မြောက်ပိုင်း ဒေသသည် အန္တရာယ်ရှိနေသည်ဟု မထင်ကြောင်း ပြန်တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရသည် အထူးစီးပွားရေးဇုန်နှင့် ရေပိုင်နက် တည်ရှိရာ တောင်တရုတ်ပင်လယ် အရှေ့ဘက် အစိတ် အပိုင်းများကို ရည်ရွယ်၍ အနောက်ဖိလစ်ပိုင် ပင်လယ်ဟု ရည်ညွှန်း ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မားကို့စ်က ဖိလစ်ပိုင်၏ စစ်ဘက်သုံး ပစ္စည်းများကို အဆင့်မြှင့်တင်ရေးတွင် EDCA ၏ အခန်းကဏ္ဍအပြင် ပြင်ပ ကာကွယ်မှုအတွက် အဘယ့်ကြောင့် နိုင်ငံခြားသားများအပေါ် မှီခိုနေရပါသလဲဟု ထပ်မံ မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ရာတွင် EDCA ၏ အဆင့်မြှင့်တင်ရေး လုပ်ငန်းများသည် မဟာမိတ်များနှင့် စုပေါင်းအင်အားဖြင့် တိုင်းပြည်ကို ကာကွယ် ရေး ပြင်ဆင်ရန် ရည်ရွယ်သည်ဟု ဂါဗတ်ဇ်က ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ကာလီတို ဂါဗတ်ဇ်ဂျူနီယာ

စစ်စခန်း အသစ်များထံ အမေရိကန်တပ်များ ဝင်ရောက်ခွင့် ပေးခြင်းသည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံအတွင်း လူသားချင်း စာနာမှုနှင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ တုံ့ပြန်မှုများ ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်နှင့် အမေရိကန်တို့က ပြောဆိုထားသည်။

သို့သော် ထိုဖြေရှင်းမှုအပေါ် တရုတ်ဘက်က လက်ခံနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ EDCA သဘောတူညီချက်ကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့ကာ ယင်းသည် အမေရိကန်အား ၎င်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် ထိုင်ဝမ် ရေလက်ကြား တစ်လျှောက် အခြေအနေများကို ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ရေး အားသာချက် ဖြစ်စေသည်ဟုလည်း စွပ်စွဲထားသည်။

Source: CMSN