CNI International News

ပြုံယမ်း၊ မတ်လ ၆

ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အနေဖြင့် အမေရိကန်နှင့်တောင်ကိုရီးယားတို့၏ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ရပ်တန့်ရေးအတွက် တောင်းဆိုသင့်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားဘက်က ပြောကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြသည် ။

တနင်္ဂနွေနေ့က နိုင်ငံပိုင်သတင်း၌ဖော်ပြခဲ့သော ကြေညာချက်တစ်စောင်တွင် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုတိယ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ကင်ဆွန်ဂျောင် (Kim Son Gyong) က စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများနှင့် မဟာမိတ်နှစ်နိုင်ငံ၏ ပြောစကားများက တင်းမာမှုများကို အန္တရာယ်အရှိဆုံးအခြေအနေသို့ရောက်ရှိစေကြောင်းပြောခဲ့သည်။

ယင်းကြောင့် ကုလနှင့် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းတို့သည် ရန်လိုသော မှတ်ချက်များနှင့် ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု များကို ချက်ချင်းရပ်တန့်ပေးရေး အမေရိကန်နှင့်တောင်ကိုရီးယားတို့ကို ခိုင်ခိုင်မာမာ တောင်းဆိုရမည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။ မတ်လ ၁၃ ရက်မှ ၂၃ ရက်အထိ ၁၀ ရက်ကြာ အကြီးစားစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို လုပ်ဆောင် သွားမည်ဟု အမေရိကန်နှင့်တောင်ကိုရီးယားတို့မှ အာဏာပိုင်များက သောကြာနေ့တွင် ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် မြောက်ကိုရီးယား ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ယခုကဲ့သို့ တုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

 တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန်တို့ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်စဉ်

စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများသည် ကာကွယ်ရေးအတွက်သာ ရည်ရွယ်ကြောင်း၊ မြောက်ကိုရီးယား၏ ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် များနှင့်ပတ်သက်သောခြိမ်းခြောက်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်းကို တန်ပြန်ရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်ကြောင်း အမေရိကန်၊ တောင်ကိုရီးယား မဟာမိတ်နှစ်နိုင်ငံက ပြောသည်။

သို့သော် အဆိုပါ လေ့ကျင့်မှုများကို ကျူးကျော်စစ်အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုအဖြစ် မြောက်ကိုရီးယားဘက်က ရှုမြင်ထားသည်။ စနေနေ့တွင်လည်း မြောက်ကိုရီးယားတာဝန်ရှိသူများသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လက်နက် ထိန်းချုပ်မှုအစီအစဉ်များ ပျက်စီးရမှုအတွက် အမေရိကန်ကို အပြစ်တင်ခဲ့ကာ နျူကလီးယားလက်နက်သည် သာလျှင် ဒေသတွင်း အင်အားမျှခြေကို ထိန်းသိမ်းရန်အသေချာဆုံးနည်းလမ်းဖြစ်သည်ဟု ပြောခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန်တို့ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်စဉ် (ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့သည် သောကြာနေ့တွင်လည်း လေတပ်စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို လုပ်ဆောင် ခဲ့သည်။ မဟာမိတ်နှစ်နိုင်ငံ၏ တာဝန်ခံမှုမရှိသော လုပ်ရပ်များသည် ဒေသတွင်းအခြေအနေအား ထိန်းချုပ်၍ မရသောအနေအထားသို့ ရောက်ရှိစေသည်ဟု ကင်က သတိပေးသည်။ ကုလအနေဖြင့်လည်း ရန်လိုသည့် သဘော သဘာဝရှိသော စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများအပေါ် နှုတ်ဆိတ်နေခြင်းအတွက်လည်း စိတ်မကောင်းဖြစ်မိသည်ဟု ပြောသည်။

ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အန်တိုနီယို ဂူတာရက်စ် (Antonio Guterres) သည် မြောက် ကိုရီးယား၏ ဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုအပေါ် အလွန်တရာ မမျှတသော၊ ဘက်မညီသော အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်းက ပြီးခဲ့သည့်လက ကြေညာချက်တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ပြီး ကုလမှ အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို အဆုံးသတ်ရန်တောင်းဆိုခဲ့သည်။

Source:Aljazeera

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ မတ်လ ၆

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရရှိခဲ့ပါက တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး အားလုံး ဖယ်ရှားခြင်း ဖြင့် ဘူရီရမ် (Buri Ram) ပြည်နယ်အား ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု လုပ်ဆောင်ပေးသွားမည်ဟု ဖြူးထိုင်းပါတီမှ တနင်္ဂနွေ နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အရှေ့မြောက်ပိုင်း ပြည်နယ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော အရေးပါသည့် လူထု အစည်းအဝေးတစ်ခု၌ ထိုသို့ ပြောခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပရာခွန်ချိုင်း (Prakhon Chai) ခရိုင်တွင် ကျင်းပခဲ့သော လူထုစုဝေးပွဲသို့ ထောက်ခံသူ ထောင်ပေါင်းများစွာ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

ပါတီခေါင်းဆောင် ဒေါက်တာ ချိုနန်ဆရီကော (Cholnan Srikaew) က လာရောက်သူတိုင်းကို ကျေးဇူးတင် စကား ပြောခဲ့ပြီး ပြည်နယ်၏ မဲဆန္ဒနယ် ၁၀ ခုစလုံးတွင် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကိုသာ မဲပေးရန် မဲဆွယ်ခဲ့သည်။

၂၀၁၉ ရွေးကောက်ပွဲတွင် Bhumjaithai ပါတီက ပြည်နယ်၏ မဲဆန္ဒနယ် ၈ ခုစလုံးတွင် အနိုင်ရခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ၌ မဲဆန္ဒနယ် ၂ ခု တိုးလာသည်။

ဘူရီရမ်ပြည်နယ်ကို တခြားမည်သည့် ပါတီမှ ကြီးစိုးထား၍ ရနိုင်မည်မဟုတ်ဟု ဒေါက်တာ ချိုနန်က ပြောသည်။

အမတ်နေရာ ၂၅၀ ကျော်ဖြင့် သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်မရခဲ့လျှင် ပြည်နယ်ကို ပြောင်းလဲ၍ ရမည် မဟုတ်ကြောင်း နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ကို ရာထူးမှ ထွက်စေလိုကြောင်း ချိုနန်က ပြောသည်။

  ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ပါတီမိသားစု ခေါင်းဆောင် ပေတုန်တန် အန်အင်း ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn “Ung Ing” Shinawatra) ကလည်း တက်ရောက်သူများကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောခဲ့ပြီး သူမတွင် ကိုယ်ဝန်ရှိနေကြောင်း၊ မွေးလာမည့် ကလေး မူးယစ်ဆေး လွယ်လွယ်ကူကူရသော နေရာတွင် ကြီးပြင်းလာရမည်ကို မမြင်လိုကြောင်းနှင့် ဆေးခြောက်သည် အခြေအနေများကို ပိုဆိုးရွားစေကြောင်း ပြောခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဆေးခြောက် တရားဝင် ဖြစ်ရေးကို ဦးဆောင်ကျင်းပခဲ့သည့် Bhumjaithai ပါတီအား တိုက်ရိုက် ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခြင်းတော့ မရှိခဲ့ပေ။

ဆေးခြောက် အလွယ်တကူ ရရှိနေခြင်းကို မမြင်တွေ့လိုဟု သူမကပြောခဲ့၍ ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ မူဝါဒများက မူးယစ် ဆေး ပြဿနာများအား ဖြေရှင်းပေးမည်ဟု သူမက ပြောသည်။

ပါတီမိသားစု ဒါရိုက်တာဖြစ်သူ နာတာဝပ် ဆိုင်ကူရာ (Nattawut Saikuar) ကလည်း ဖြူးထိုင်းပါတီ အနေဖြင့် သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ ညွန့်ပေါင်းပါတီမှ ကိုယ်စားလှယ်များ အနိုင်ရခဲ့မည်ဆိုလျှင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်သည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်ရှိနေမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဖြူးထိုင်းပါတီကသာ သောင်ပြိုကမ်းပြို အနိုင်ရခဲ့မည်ဆိုလျှင် ၎င်းတို့သည် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးအတွက် ပါတီမှ အမတ်လောင်းကို တင်သွင်းနိုင်မည် ဖြစ်သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ဘူရီရမ်ပြည်နယ် မဲဆန္ဒနယ် ၁၀ ခုလုံးသို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်သွားမည်ဖြစ်ပြီး တနင်္ဂနွေနေ့ လူထုစုဝေးပွဲသို့ တခြားသော ပါတီအရာရှိများလည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ဘူရီရမ်ပြည်နယ်သည် Bhumjaithai ပါတီ အားကောင်းရာ ပြည်နယ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

အေသင်၊မတ်လ ၄

နိုင်ငံ၏ အဆိုးရွားဆုံးသော ရထားလမ်း မတော်တဆမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ဂရိနိုင်ငံတွင် လူထောင်ချီ စုဝေး ဆန္ဒပြမှုများ ပြင်းထန်လာကြောင်း အေပီက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဆန္ဒပြ ကျောင်းသားများစွာက မြို့ကြီးများရှိ လမ်းများတွင် ဆန္ဒပြပွဲများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြသူ တချို့နှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့တို့ကြား ပဋိပက္ခများလည်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အင်္ဂါနေ့ သန်းခေါင်ယံအချိန် မတိုင်ခင် ခရီးသည်တင် ရထားတစ်စီးနှင့် ကုန်တင်ရထားတစ်စီးတို့ တိုက်မိခဲ့ပြီး တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား တချို့ အပါအဝင် အနည်းဆုံး လူ ၅၇ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သက်၍ အစိုးရဘက်က လူအမှားဟု အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး ရထားလမ်းတာဝန်ရှိသူများကိုလည်း လူသေမှုဖြင့် တရားစွဲဆိုထားသည်။

ဂရိနိုင်ငံမှာ ရထားမှောက်သွားစဉ် (AP)

သောကြာနေ့ည ဆန္ဒပြမှုများတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ မဖြစ်ခဲ့ဘဲ များသောအားဖြင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ပြီးဆုံးခဲ့သည်။

ဂရိနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံး မြို့ဖြစ်သော သက်ဆာလိုနီကီ (Thessaloniki) တွင် ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အေသင်မြို့ လွှတ်တော် ပြင်ဘက်တွင် အဓိကရုဏ်း ရဲများသည် ၎င်းတို့အား လောင်စာဗုံးများဖြင့် ပစ်ခြင်း၊ အမှိုက်ပုံးများကို မီးရှို့ခြင်းနှင့် ရဲ အကာအရံများကို ဖျက်ဆီးမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် ဆန္ဒပြသူများအား မျက်ရည် ယိုဗုံး၊ အသံဗုံးများဖြင့် ပစ်ခတ် လူစုခွဲခဲ့သည်။သို့သော် ဖမ်းဆီးခြင်း၊ ဒဏ်ရာရရှိခြင်းမျိုး မရှိခဲ့ပေ။

ဂရိနိုင်ငံမှာ ရထားမှောက်မှုကြောင့် ဆန္ဒပြနေကြစဉ် (AP)

ဆန္ဒပြမှုများသည် နိုင်ငံ၏ ရထားလမ်း ကွန်ယက်များတွင် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များ အားနည်းမှုအပေါ် ဒေါသထွက်နေသာ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများနှင့် လက်ဝဲယိမ်း နိုင်ငံရေး အင်အားစုများ၏ ဦးဆောင်မှုကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာသည်။

သောကြာနေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြီးမားဆုံး ဆန္ဒပြမှုမှာ နိုင်ငံအလယ်ပိုင်း လာရစ်ဆာ (Larissa) မြို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လူထောင်ပေါင်းများစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ ဆန္ဒပြမှုသည် ငြိမ်းချမ်းစွာနှင့် ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပြီး ရှေ့ရက်များတွင် လည်း ထိုသို့သော ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

အေသင်မြို့ မြောက်ဘက် ၃၈၀ ကီလိုမီတာ အကွာတွင်ရှိသော တမ်ပီ (Tempe) မြို့တွင် ဖြစ်ခဲ့သည့် မတော်တဆ မှုသည် ဂရိတစ်နိုင်ငံလုံးကို တုန်လှုပ်သွားစေခဲ့ပြီး သေးငယ်သော်လည်း အိုဟောင်းနေပြီဖြစ်သော နိုငိငံ၏ ရထား လမ်း ကွန်ယက်များ၏ လုံခြုံရေးအားနည်းမှုကိုပါ မီးမောင်းထိုးပြနေသည်။

Source: AP

CNI International News

တီဟီရန်၊ မတ် - ၄

နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးရှိ ကျောင်းသူမိန်းကလေးများ အဆိပ်ခတ်ခံရမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အီရန်၏ ရန်ဘက် နိုင်ငံခြား တိုင်းပြည်များကို သမ္မတ အီဗရာဟင် ရိုင်ဆီ(Ebrahim Raisi)က အပြစ်တင်ခဲ့ကြောင်း အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထား သည်။

နိုဝင်ဘာလ အီရန်နိုင်ငံရှိ ရှီးအိုက် မူဆလင်များ အထွဋ်အမြတ်ထားရာ ကွမ် (Qom) မြို့မှ စတင်ခဲ့သော ဖြစ်ရပ် များတွင် အနည်းဆုံး မြို့လေးမြို့မှ ကျောင်းပေါင်း ၃၀ ကျော်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ယင်းကို လက်ရှိအချိန်အထိ ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

အဆိပ်သင့်မှုများကြောင့် ကျောင်းသားမိဘများအနေဖြင့် ကလေးများအား ကျောင်းထုတ်မှုများလည်း ဖြစ်စေခဲ့သည်။

မတူညီသော ကျောင်းများမှ ကျောင်းသူ မိန်းကလေး ရာပေါင်းများစွာ အဆိပ်သင့်ခဲ့သည်ဟု အီရန် ကျန်းမာရေး ဝန်ကြီးက အင်္ဂါနေ့တွင် ပြောခဲ့ပြီး မိန်းကလေးများ ကျောင်းတက်ခြင်းကို ဆန့်ကျင်သည့် ဘာသာရေး အုပ်စုများက ထိုသို့ ပြုလုပ်ခြင်းဟု နိုင်ငံရေးသမားများက ပြောသည်။

အီရန်က ကျောင်းသူတွေ အဆိပ်သင့်လို့ ဆေးကုသမှုခံနေကြစဉ် (GETTY IMAGES)

သောကြာနေ့က နိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော ရုပ်သံမိန့်ခွန်းတွင် အဆိပ်သင့်မှုများအတွက် အီရန်၏ ရန်ဘက် နိုင်ငံများကို ရိုင်ဆီက အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

ယင်းသည် ကျောင်းသားများ၊ မိဘများကြားတွင် မလုံခြုံမှုနှင့် စိုးရိမ်မှုများပေးရေး နိုင်ငံတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများ လုပ်ဆောင်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ရန်သူများ၏ လုပ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု သမ္မတက ပြောသည်။

မည်သည့် ရန်သူကို ညွှန်းဆိုကြောင်း အတိအကျ မရှင်းပြခဲ့သော်လည်း ပုံမှန်အားဖြင့် အီရန်သမ္မတသည် အမေရိကန်နှင့် အစ္စရေးတို့ကြား ရန်ဘက်နိုင်ငံများအဖြစ် စွပ်စွဲပြောဆိုလေ့ ရှိသည်။

မြို့တော် တီဟီရန် (Tehran) ဆင်ခြေဖုံး အရပ်ရှိ ကျောင်းတစ်ခုဘေးတွင် တွေ့ခဲ့ရသော လောင်စာဆီ ကားတစ်စီး သည် အဆိပ်ခတ်မှုများတွင် ပါဝင်မှု ရှိနေကြောင်း အီရန်ထိပ်သီး အရာရှိတစ်ဦးက သီးခြားပြောဆိုသည်။

ထိုသို့သော ကားများကို တခြားမြို့များတွင်လည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

အရေးပေါ်ကားနဲ့ ကျောင်းသူတွေကို ခေါ်ထုတ်သွားစဉ် (GETTY IMAGES)

အာဏာပိုင်များက ထိုကားကို သိမ်းဆည်းကာ ယာဉ်မောင်းကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်ဟု ပါဒစ်ဒေသလက်ထောက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ကာရီမီ ဆာလတ်(Karimi Saleh) ကပြောသည်။

အဆိပ်မိများနှင့် ပတ်သက်သည့် ဖမ်းဆီးမှုများအပေါ် ပထမဆုံး ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

ထိုကားကို အီရန်အနောက်ပိုင်း လော်ရီ စတန် (Lorestan) ပြည်နယ်ရှိ ဘိုရူဂျာ့ (Borujerd) မြို့နှင့် ကွမ်(Qom)မြို့ တို့တွင်လည်း တွေ့ခဲ့ရသည်ဟု ဆာလတ်က ပြောသည်။

ဘိုရူဂျာ့တွင်လည်း ကျောင်းသူများစွာ အဆိပ်သင့် ခဲ့ကြပြီး ထိုဖြစ်စဉ်များကို ဆာလတ်က တိတိကျကျ ရှင်းပြခြင်း တော့ မရှိပေ။ ကားရပ်ထားကာ ပါကင်ရှိ ဝန်ထမ်းများပင် အဆိပ်သင့်မှုများ ဖြစ်ခဲ့သည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြော သည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့၊ မတ်လ ၃

အီရန်မှ ထွက်လာကာ ယီမင်ဘက်သို့ သွားဖွယ်ရှိသည့် လှေငယ်တစ်စီးအတွင်း တင့်ဖျက်ဒုံးကျည်များနှင့် ပဲ့ထိန်း ဒုံးကျည် အစိတ်အပိုင်းများစွာကို ဗြိတိန်ရေတပ်က သိမ်းဆည်းနိုင်ခဲ့သည်ဟု Aljazeera သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အိုမင်ပင်လယ်ကွေ့အတွင်း နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံသိမ်းဆည်း ရမိမှု ဖြစ်သည်။

ကြာသပတေးနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် တော်ဝင်ရေတပ်၏ သိမ်းဆည်းရမိမှု မတိုင်ခင် ပြင်သစ်နှင့် အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့များသည်လည်း ထိုသို့ သိမ်းဆည်းရမိမှု ရှိခဲ့သည်။

အီရန်သည် လက်နက်တွင် အသုံးပြု၍ ရလောက်သည်အထိ အနီးစပ်ဆုံး ယူရေနီယမ် သန့်စင်မှုကို လုပ်ဆောင် နိုင်ခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂမှ တွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက် အီရန်အပေါ် အနောက်အုပ်စု၏ ဖိအားများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ထို့အပြင် လက်နက် ဖမ်းဆီးရမိမှုများသည် ဒေသတွင်းနှင့် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး နိုင်ငံများက ကာလရှည် ယီမင်စစ်ပွဲ ကို အဆုံးသတ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းနေချိန်တွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ရေတပ်က ယီမင်သို့ သွားမည့် လက်နက်မှောင်ခို စက်လှေကို တားဆီးစဉ်

ယခုတစ်ချိန် သိမ်းဆည်းမှုသည် ဖေဖော်ဝေါရီ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ခဲ့သည်။

အီရန်မှ ထွက်ခွာလာသော လှေငယ်တစ်စီးကို အမေရိကန် လေယာဉ်တစ်စီးက သတိပြုမိခဲ့ပြီး တော်ဝင်ရေတပ်၏ HMS Lancaster စစ်သင်္ဘောထံမှ ရဟတ်ယာဉ်တစ်စင်းက လှေနောက်လိုက်ခဲ့သည်ဟု ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေးဌာန က ပြောသည်။

လှေသည် အီရန်ပိုင်နက်အတွင်းသို့ ပြန်ဝင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ၎င်းကို ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

လှေပေါ်တွင် Dehlavieh ဟုခေါ်သော ရုရှားလုပ် 9M133 Kornet တင့်ဖျက် ဒုံးကျည်များကို တွေ့ခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်ရေတပ်တို့က ပြောသည်။

အီရန်မှ ယီမင်သို့ သွားမည်ဟု သံသယရှိရသော တခြားသော ဖမ်းဆီးမှုများတွင်လည်း ယင်းလက်နက်များကို တွေ့ခဲ့ရဖူးသည်။ ယခုဖမ်းဆီးမှုတွင် တာလတ်ပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံး အစိတ်အပိုင်းများလည်း ပါဝင်သည်။

အီရန်သည် ယီမင်ရှိ ဟူသီသူပုန်များအား ဒုံးကျည်များ ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသည်။ ဟူသီများသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ဆော်ဒီထောက်ခံသည့် အစိုးရထံမှ မြို့တော် ဆာနားကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂက အီရန်၏ မဟာမိတ် ဟူသီများထံ လက်နက်ရောင်းချခွင့်ကို ပိတ်ပင်ထားသည်။ သက်သေ အခိုင်အမာနှင့် တွေ့ရှိ ခဲ့ရသော်လည်း အီရန်သည် ဟူသီများသို့ လက်နက် ထောက်ပံ့ခြင်းမရှိဟု ငြင်းဆိုထားသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

နယူးဒေလီ၊မတ်လ ၃

ယခုသီတင်းပတ် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ကျင်းပသည့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အင်အား အကြီးဆုံး နိုင်ငံများနှင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံများမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင် ရုရှား၏ ယူကရိန်း ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ဖြစ်သော အရှေ့နှင့်အနောက် ဆက်ဆံရေးပြိုကွဲမှုက လွှမ်းမိုးသွားခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် တရုတ်၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လွှမ်းမိုးမှုနှင့် ပတ်သက်သည့် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်း အကြောင်းအရာကလည်း အစည်းအဝေးမှာ ထိပ်ဆုံးက ဆွေးနွေးစရာ အရေးဖြစ်လာခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ရုရှားကြားလည်းကောင်း၊ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများနှင့် ရုရှားကြားလည်းကောင်း ဆက်ဆံရေး ဆိုးရွားနေမှု အခြေအနေများ အပါအဝင် တရုတ်အရေးတို့သည် အိန္ဒိယတွင် ကျင်းပသည့် G-20 အစည်းအဝေးတွင် ခေါင်းကြီးပိုင်းမှာ နေရာယူထားသည်။

ထိုအစည်းအဝေးကို အမေရိကန်၊ တရုတ်နှင့် ရုရှားတို့မှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အားလုံး တက်ရောက်သွားမည်ဖြစ်ကာ မည်သည့်ဘက်မှ မလိုက်သော တခြား အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများထံမှ ထောက်ခံမှု ရရှိရေး ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ G-20 အစည်းအဝေးကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံသုံးခုမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်မည် ဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့ကြားတွင် သီးသန့်တွေ့ဆုံမှု ရှိလာနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

တရုတ်၊ ရုရှားတို့မှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် သီးသန့် တွေ့ဆုံသွားရန် မရှိကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကင်(Antony Blinken)က ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်မှ စတင်ကာ ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သော နိုင်ငံတကာအခမ်းအနား အများစုတွင် ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့် စစ်ပွဲကြောင့်ဖြစ်သော ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စွမ်းအင်နှင့် အစားအစာ လုံခြုံရေး အကြောင်းအရာများက ထိပ်သီးပိုင်း ခေါင်းစဉ်များအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။

သို့သော် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ တစ်နှစ်ကျော်လာချိန်တွင် ကွဲပြားမှုများ ပိုမိုကြီးထွားလာခဲ့ပြီး ယခင်ကတည်းက ဆိုးရွားခဲ့ပြီးဖြစ်သော အမေရိကန်-တရုတ် ဆက်ဆံရေး အပေါ်တွင်လည်း ဆိုးကျိုးများစွာ ပေါ်ပေါက်လာမည့် အခြေအနေမျိုး ခြိမ်းခြောက်မှု ရှိလာသည်။

ရုရှားက သဘောတူသော်လည်း အနောက်အုပ်စုမှ ပယ်ချခဲ့သော ယူကရိန်းအရေးအတွက် တရုတ်၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အဆိုပြုချက်မှာ တိုးတက်မှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိခဲ့ပေ။

တရုတ်-ရုရှား- အိန္ဒိယ ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

တရုတ်သည် ယူကရိန်းအရေးတွင် ရုရှားအား ထောက်ပံ့ကူညီမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် စဉ်းစားနေသည်ဟု အမေရိကန်ဘက်မှ ထပ်ဖန်တလဲလဲ စွပ်စွဲမှုကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထိုစွပ်စွဲမှုများက ထိုင်ဝမ်အရေး၊ လူ့အခွင့်အရေး၊ ဟောင်ကောင်အရေးတို့အပြင် တောင်တရုတ်ပင်လယ် အရေးတို့ ကြောင့် ဆိုးရွားလျက်ရှိသော အမေရိကန်-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံကြား ဆက်ဆံရေးကို ထပ်မံဆိုးရွားစေခဲ့ရုံမက တရုတ်၏ မိုးပျံပူဖောင်းတစ်လုံးကို အမေရိကန်ဘက်မှ ပစ်ချလိုက်ခြင်းက အားလုံးမျှော်လင့်ထားသော ဘကင်ကင်၏ တရုတ်ခရီးစဉ်ကိုပါ ရွေ့ဆိုင်းမှု ဖြစ်စေခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ထိုင်ဝမ်၊ မတ်လ ၃

အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ F-16 တိုက်လေယာဉ်များအတွက် ဒုံးကျည်များအပါအဝင် ထိုင်ဝမ်သို့ ဒေါ်လာ ၆၁၉ သန်းတန်ဖိုးရှိ လက်နက်သစ်များ ရောင်းချရန် အတည်ပြုလိုက်ပြီဟု AP သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ထိုင်ဝမ်အားလက်နက်ရောင်းချခြင်းသည် တရားမဝင်ဟု ရှုမြင်ထားသော တရုတ်သည် ထိုသို့ လက်နက်သဘောတူညီချက်မျိုးကို ရပ်တန့်ရန် ထပ်ခါတလဲလဲတောင်းဆိုထားပြီး လက်နက်ရောင်းချမှုများက ပျက်စီးနေသော အမေရိကန်-တရုတ်ဆက်ဆံရေးကို ပို၍ ဆိုးရွားလာစေနိုင်သည်။

အဆင်မြင့်တာလတ်အမျိုးအစား ဝေဟင်မှ ဝေဟင်ရှိ လေယာဉ်ပစ်လက်နက် (AMRAAM) ၂၀၀ နှင့် မြေပြင်အခြေစိုက်ရေဒါများကိုရှောင်လွှဲနိုင်သော AGM-88B HARM ဒုံးကျည် ၁၀၀ တို့ အပါအဝင် ထိုင်ဝမ်သို့ စစ်လက်နက်နှင့်စပ်ဆက်ပစ္စည်းများ ရောင်းချနိုင်ခြေရှိမှုကို အမေရိကန်ုနိုင်ငံခြားရေးဌာနက အတည်ပြုပေးခဲ့သည်ဟု ပင်တဂွန်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရောင်းချခွင့်အဆိုပြုချက်သည် အဝယ်နိုင်ငံ၏ လေကြောင်းကာကွယ်ရေးစွမ်းရည်၊ ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးနှင့် အမေရိကန်နှင့်ပူးတွဲဆောင်ရွက်နိုင်မှုတို့ကို ထောက်ပံ့ပေးမည်ဟုလည်း ပင်တဂွန်၏ ကြေညာချက်တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြသည်။ အသစ်ဝယ်မည့်လက်နက်များသည် ကွန်မြူနစ်စစ်တပ်၏ ရန်လိုမှု၊ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဖြေရှင်းရေးနှင့်လေပိုင်နက်ကာကွယ်မှုအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေရုံသာမက ကာကွယ်ရေးအင်အားကိုလည်း မြှင့်တင်ပေးမည်ဟု ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဌာနက ပြောသည်။

ယခု ရောင်းချမှုတွင် Raytheon Technologies (RTX.N) နှင့် Lockheed Martin (LMT.N) တို့သည် ပင်မကန်ထရိုက်တာများဖြစ်ပြီး ထိုင်ဝမ်အားလက်နက်ရောင်းချမှုအတွက် တရုတ်ဘက်က အဆိုပါ ကုမ္ပဏီနှစ်ခုစလုံးကို အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ လုပ်ဆောင်ထားသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်သားများကို တွေ့ရစဉ်

လက်နက်ရောင်းချရန်စီစဉ်ထားမှုကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ပြောကြားခဲ့ပြီး အမေရိကန်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်အား လက်နက်ရောင်းချမှု၊ စစ်ရေးအရ အဆက်အဆံပြုလုပ်မှုတို့ကို ရပ်တန့်သင့်သည်ဟုဆိုသည်။ အမေရိကန်သည် ဥပဒေအရ ထိုင်ဝမ်အား ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ လက်နက်များ ရောင်းချခွင့် ရှိသော်ငြားလည်း တရုတ်ကသာ ထိုင်ဝမ်ကို ကျူးကျော်လာခဲ့မည်ဆိုလျှင် မည်သို့တုန့်ပြန်မည်လဲဆိုခြင်းအတွက် အဓိပ္ပါယ်နှစ်မျိုးထွက်သော မူဝါဒကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။

တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေးစတင်ချိန် ၁၉၇၉ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ အမေရိကန်သည် ဘေဂျင်းအစိုးရအား တစ်ခုတည်း သော တရုတ်အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားခဲ့ပြီး တစ်ဖက်တွင်လည်း ထိုင်ဝမ်နှင့် တရားမဝင်ဆက်ဆံရေးကို ကိုင်ဆွဲထားသည်။

ထိုင်ဝမ်ကျွန်းသည် ၎င်းတို့ပိုင်ဖြစ်သည်ဟု တရုတ်ဘက်က ကြေညာထားရုံသာမက လိုအပ်လျှင် ထိုင်ဝမ်နှင့် ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးအတွက် အင်အားသုံးသွားမည်ဟု တရုတ်သမ္မတက ပြောခဲ့သည်။

တရုတ်အစိုးရသည် ၎င်းတို့ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာချက်ကို ပိုသေချာခိုင်မာစေရေးအတွက် ထိုင်ဝမ်အနီးတွင် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို မကြာခဏဆိုသလိုပြုလုပ်လေ့ရှိသည်။

Source:Reuters

CNI International News

ဂျီနီဗာ၊ မတ်လ ၃

ယူကရိန်းအပေါ် အနောက်အုပ်စုမှ တိုးမြှင့်ထောက်ပံ့ပေးခြင်းက နျူကလီးယားနိုင်ငံများအကြား ဆိုးရွားသော ပဋိပက္ခများ ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ရုရှားထိပ်သီး သံတမန်တစ်ဦးက ကြာသပတေးနေ့တွင် သတိပေးခဲ့သည်ဟု အေပီ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂညီလာခံ တစ်ခု၌ စကားပြောဆိုခဲ့ရာတွင် ရုရှား၏ ဒုတိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျီ ရတ်ဘ်ကော့ဗ် (Sergei Ryabkov)က စစ်ပွဲအတွင်း ရုရှားအား ချေမှုန်းရန် ရည်ရွယ်ချက်ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည့် အမေရိကန်နှင့်မဟာမိတ်များကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။

ထို ရည်ရွယ်ချက်များက နိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်များကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို ထိန်းချုပ်၍ မရသော အခြေအနေအထိ ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ဇာလန်းစကီးကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

အမေရိကန်နှင့် နေတိုးအဖွဲ့တို့၏ မူဝါဒသည် ယူကရိန်းပဋိပက္ခအတွက် လောင်စာဖြစ်စေကြောင်း၊ စစ်ရေးအရ ထိပ်တိုက် တွေ့ဆုံမှုတွင် ၎င်းတို့ ပါဝင်နေခြင်းက ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်များ ထွက်ပေါ်လာမည့် နျူကလီးယား နိုင်ငံခြင်း တိုက်ရိုက်စစ်ပွဲကို ဖြစ်စေသည်ဟု ရတ်ဘ်ကော့ဗ်က သတိပေးခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်၏ ၂၀၁၀ ခုနှစ် New START သဘောတူညီချက်တွင် ပါဝင်မှု ရပ်ဆိုင်းခဲ့ခြင်းက ယူကရိန်း အရေးနှင့် ပတ်သက်နေသည့် အမေရိကန်နှင့် နေတိုးတို့၏ လုပ်ရပ်များကို တုန့်ပြန်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက အခိုင်အမာ ပြောသည်။

New START တွင် ပါဝင်နေမှုကို ရပ်ဆိုင်းကြောင်း ပူတင်က ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ် နိုင်ငံတော် မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတွင် ရုရှားရှုံးနိမ့်မည်ကို မြင်လိုကြောင်း အမေရိကန်နှင့် နေတိုးမဟာမိတ်များက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထုတ်ပြောထားချိန်၌ ၎င်းတို့အနေဖြင့် စာချုပ်အတိုင်း အမေရိကန်ဘက်မှ ရုရှား နျူကလီးယား စက်ရုံများအပေါ် လာရောက် စစ်ဆေးခြင်းကို လက်မခံနိုင်ဟု ပူတင်က ပြောသည်။

New START သဘောတူညီချက်ကို အမေရိကန်နဲ့ရုရှား သမ္မတဟောင်းများ လက်မှတ်ထိုးနေစဉ်

သို့သော် စာချုပ်မှ အပြီးသတ် နုတ်ထွက်ခြင်း မဟုတ်ကြောင်း ပူတင်က ပြောခဲ့သည်။

စာချုပ်တွင် ပါဝင်သော နျူကလီးယား လက်နက်ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များကို လေးစား လက်ခံသွားမည်ဟုလည်း ရတ်ဘ်ကော့ဗ်က အခိုင်အမာပြောသည်။

အမေရိကန်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နျူကလီးယား လက်နက် အသုံးပြုမှု ပိတ်ပင်ရေး သဘောတူ ညီချက်ကို အတည်ပြုချက်ယူရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု ရတ်ဘ်ကော့ဗ်က အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး ထိုသို့ ဖြစ်နေမည်ဆိုလျှင် နျူကလီးယားစမ်းသပ်မှုများကို ပြန်လည် ပြုလုပ်သွားမည်ဆိုသည့် ပူတင်၏ သတိပေးမှုကိုလည်း ထပ်မံပြော ဆိုခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁

ဂရိနိုင်ငံမှ ရထားနှစ်စင်း တိုက်မိ၍ အနည်းဆုံး ခရီးသည် ၃၂ ဦးသေဆုံးကာ လူဒါဇင်ချီ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

မီးရထားတစ်စီးမှာ ကုန်စည်ပို့ဆောင်ရန် မောင်းနှင်ပြီး နောက်တစ်စီးမှာ ခရီးသည် ၃၅၀ ဦး တင်ဆောင်လာ သော ရထားဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် ညသန်းခေါင်ယံ အချိန်မှာ ရထားလမ်းချော်၍ နှစ်စင်း တိုက်မိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း မီးသတ်တပ်ဖွဲ့မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးက အတည်ပြုပြောကြားသည်။

Source: AFP