CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

တရုတ်-မြန်မာ ပူးပေါင်းတည်ထောင်ရန် ပြင်ဆင်နေသည့် လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီသည် အသွင်ပြောင်းထားသော လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ ဖြစ်နိုင်သည်ဟု မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများနှင့် စီမံကိန်းများအား ကာကွယ်ရန် နှစ်နိုင်ငံလုံခြုံရေးကုမ္ပဏီ တည်ထောင် ရေး တရုတ်အစိုးရ အဆိုပြု ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

ထို့ကြောင့် နစက-က တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီ တည်ထောင်ရေး လုပ်ငန်းကော်မတီကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်တွင် ဖွဲ့စည်း၍ ပြင်ဆင် လေ့လာလျက်ရှိနေသည်။ 

ပြည်ပအင်အားစုများ ပြည်တွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာလျှင် ပိုမိုရှုပ်ထွေးသွားနိုင်ပြီး ဝင်‌ရောက်လာမည့် တပ်ဖွဲ့များ သည်လည်း အသွင်ပြောင်းထားသည့် လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာ သုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ပိုရှုပ်ထွေးလာမှာလို့ ကျနော်တော့ ပြောချင်ပါတယ်၊ ဆိုလိုတာက ဘယ်က လက်နက်ကိုင်မှန်းမသိ၊ ဘယ်လို ယူနီဖောင်းမှန်း မသိပြီးတော့၊ ဘယ်လို လက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ အင်အားစုမှန်းမသိတဲ့ အင်အားစု‌တွေ ဗမာပြည်ထဲ ရောက်နေတဲ့ကိစ္စ ဖြစ်တဲ့အတွက် လူထုအနေနဲ့ကတော့ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်လို့ ကျနော်တို့ လက်ခံ နိုင်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး၊ ရှုပ်ထွေးမှုတွေတော့ ပိုဖြစ်လာမှာပါ။ ပုံစံကွဲပြားတယ်ဆိုတာကတော့ သူကတော့ ဗမာပြည်က အခြေအနေနဲ့ အခြားတိုင်းပြည်က အခြေအနေတွေအပေါ်မှာ ကွဲပြားတဲ့ပုံစံနဲ့တော့ ဖြစ်လာမှာပေါ့ ဗျာ။ သို့သော်ငြားလည်း မလွှဲမရှောင်သာ ဖြစ်လာမယ့်ကိစ္စတော့ ဗမာပြည်က ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်နေပြီးတော့ သူ့ လုံခြုံရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ တရုတ်အကျိုးစီးပွားတွေကို ခြိမ်းခြောက်ခံနေရတဲ့ အခြေအနေ၊ နောက် စစ်ကောင်စီရဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေကလည်း တာဝန်မယူနိုင်တဲ့ အခြေအနေမှာ ဗမာပြည်ကို ဝင်ရောက်ဖို့ သဘောတူလိုက်တဲ့၊ ဝင်ရောက်လာမဲ့ လုံခြုံရေး အင်အားစုတွေဆိုတာ အသွင်ပြောင်းထားတဲ့ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုပဲဖြစ်ဖို့ များ တယ်၊ သေချာတယ်လို့ ယူဆတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ ဝိုင်းဝန်းဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်ရမှာ ဖြစ်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့နယ် မဒေးကျွန်းရှိ ရွှေသဘာဝဓာတ်‌ငွေ့ပိုက်လိုင်းစီမံကိန်းလုပ်ငန်းခွင် ကိုတွေ့ရစဥ်

တရုတ်ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများသည် ပိုးလမ်းမစီမံကိန်း တစ်လျှောက်တွင်ရှိသည့် တရုတ်စီမံကိန်းများအား ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် အဓိက ရည်ရွယ်ထားသော်လည်း လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများကို မြန်မာ့တပ်မတော်မှ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းရာတွင် ပါဝင်လာနိုင်ကြောင်း အမေရိကန် အခြေစိုက် The Eurasia က ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက်နေ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်တွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံထဲသို့ တရုတ်လုံခြုံ‌‌ရေးကုမ္ပဏီများ ဝင်ရောက်လာမှုကြောင့် ပြည်တွင်းစစ် ပိုမိုပြင်းထန်လာ နိုင်ပြီး သံတမန်ရေးအရ တင်းမာမှုများလည်း ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည်ဟု မြန်မာ့အရေး လေ့လာသူများက ပြောဆို ကြောင်း South China Morning Post က နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်-မြန်မာ ပူးပေါင်း လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီ တည်ထောင်လာပါက လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များ လုံခြုံမှုရယူထားသည့် သတ်မှတ်ဧရိယာအတွင်း မလိုလားသည့် အင်အားစုများက နှောင့်ယှက်ဖျက်စီးပါက ပြန်လည်တုန့်ပြန်နိုင်သော သတ်မှတ် စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများ ပါလာနိုင်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Private Security Companies PSCs တပ်ဖွဲ့များကို တွေ့ရစဥ် 

၎င်းက “ပထမတစ်ချက်က အဲဒီကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ နှစ်နိုင်ငံအစိုးရဘက်က လုံခြုံမှုကို တာဝန်ယူ ပေးကြရမှာ၊ အဲသလို လုံခြုံမှုယူပေးနိုင်တဲ့ အနေအထား ရာခိုင်နှုန်း တစ်စုံတစ်ခုထိ လိုအပ်ပြီလို့ နှစ်ဖက်က သတ်မှတ်တဲ့အခါမှာ သူ့ရဲ့အကျိုးစီးပွား လုံခြုံမှုအတွက် ဥပဒေပါ ခွင့်ပြုချက်အတိုင်းပဲ လုပ်ကြရတဲ့ အနေအထား ရှိတယ်။ အဲတော့ သူ့အကျိုးစီးပွားကို မထိခိုက်သမျှ ကာလပတ်လုံး သူတို့သည် သူတို့သတ်မှတ်တဲ့ ဧရိယာအတွင်း မှာပဲ ရှိနိုင်ပါတယ်။ BRI လမ်းက ရှည်လျားတာကိုးဗျ၊ BRI လမ်းတစ်လျှောက်ကလည်း စစ်ဖြစ်နေတာကိုး အဲလို စစ်ဖြစ်တဲ့အခါမှာ BRI လမ်းတစ်လျှောက်မှာ ဖြစ်နေတာကိုက နှစ်နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားအတွက် နှစ်နိုင်ငံပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှ ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ လိုအပ်ချက်တွေက ဖြစ်လာနိုင်တာလို့ သုံးသပ်လို့ရတယ်။ ကန့်သတ် စည်းမျဥ်း စည်းကမ်းတွေ အားလုံးရှိနိုင်တယ်၊ ဥပမာ သတ်မှတ်တဲ့ဧရိယာ သူ့ရဲ့လုံခြုံမှုယူထားတဲ့ ဥစ္စာကို ခုနက အကြမ်းဖက် တဲ့ မလိုလားတဲ့ အင်အားစုတွေက နှောင့်ယှက်ဖျက်စီး ပစ်လို့ရှိရင် လုံခြုံရေး အဖွဲ့အစည်းများက ပြန်လည်တုန့်ပြန် နိုင်တဲ့ သတ်မှတ်စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းတစ်ခု အဲဒီဥစ္စာကို ကျော်လွန်ရင် အဲဒီ လုံခြုံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ ရှိတဲ့ဧရိယာ တစ်လျှောက်လုံးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ နိုင်ငံအတွင်းက လုံခြုံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေက ဘာပူးပေါင်းဆောင်ရွက် ရမယ်ဆို တဲ့ စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်တစ်ခု ပါလာနိုင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်လာမည့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များသည် လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံအတွင်း အခြေအနေအရ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ထားနိုင်ကြောင်း၊ လူဦးရေ အနည်းစုဖြင့် လုံခြုံရေး တာဝန်ယူရမည် ဖြစ်သောကြောင့် နည်းပညာမြင့် လက်နက်များလည်း တပ်ဆင်ထားနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြ သည်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေသည့် အာရှအလယ်ပိုင်း၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာဖရိကတို့တွင် ၎င်းတို့၏အကျိုးစီးပွား၊ စီမံကိန်းနှင့် ဝန်ထမ်းများအား ကာကွယ်ရန် စစ်သားဟောင်းများဖြင့် ဖွဲ့ထားလေ့ရှိသည့် Private Security Companies PSCs ဟုခေါ်သော ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးကုမ္ပဏီများကို အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃

ထိုင်းငါးဖမ်းစက်လှေကို မြန်မာ့ရေပိုင်နက်အတွင်းမှာ ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး လူသေဆုံးမှုလည်း မရှိခဲ့ကြောင်း နစက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက်က ထုတ်ပြန် ပြော ကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထိုင်းငါးဖမ်း စက်လှေကို မြန်မာနိုင်ငံ၊ ကော့သောင်းမြို့ မြန်မာ့ရေပိုင်နက်အတွင်းမှာ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်နေ့ က မြန်မာ့စစ်ရေယာဉ်တစ်စင်းက စစ်ဆေးတွေ့ရှိကာ ဖမ်းဆီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုစက်လှေအတွင်းမှာ မြန်မာ နိုင်ငံသား ကျား ၂၇ ဦးနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသား ကျား ၄ ဦးတို့ကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “မြန်မာ့တပ်မတော်(ရေ)က ထိုင်းနိုင်ငံ ရေပိုင်နက်ထဲ ဝင်ရောက်ပြီးဖမ်းဆီးခဲ့တာ မဟုတ် ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ ရေပိုင်နက်အတွင်းမှာ ဝင်ရောက်ပြီး ငါးဖမ်းနေတဲ့ ထိုင်းငါးဖမ်းစက်လှေတွေကို လုပ်ထုံး လုပ်နည်းနဲ့အညီ ဖမ်းဆီးခဲ့တာဖြစ် ကြောင်း ပြောချင်ပါတယ်။ ထိခိုက်သေဆုံးမှုများ မရှိခဲ့ပါဘူး”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းငါးဖမ်းစက်လှေပေါ်ကနေ ဖမ်းဆီးထားသူများကို စစ်‌ဆေးနေသလို ထိုင်းအစိုးရဘက်ကိုလည်း တရားဝင် အသိပေး အကြောင်းကြားထားကြောင်း နစက-က သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ပေတုန်တန်ကို တွေ့ရစဉ် 

အဆိုပါ ငါးဖမ်းစက်လှေသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ရနောင်းမြို့မှာ နေထိုင်သည့် ထိုင်းနိုင်ငံသား တစ်ဦးပိုင်ဆိုင်ကြောင်း၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်နေ့ ညနေ ၃ နာရီက ထွက်ခွာလာပြီး မြန်မာ့ရေပိုင်နက်အတွင်းသို့ ည ၉ နာရီမှာ ရောက်ရှိ၍ ငါးဖမ်းဆီးခဲ့ကြောင်း စစ်ဆေးတွေ့ရှိသည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။

ထို့နောက် ထိုင်းငါးဖမ်းစက်လှေတွင် လုပ်ကိုင်ကြသူများအနက် ထိုင်းလူမျိုး တစ်ဦးလျှင် တစ်လ လုပ်ခလစာ ထိုင်းဘတ်ငွေ ၁၅၀၀၀ ရပြီး မြန်မာနိုင်ငံသား တစ်ဦးလျှင် တစ်လလုပ်ခလစာ ထိုင်းဘတ်ငွေ ၁၂၀၀၀ ရရှိကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းသတင်းမီဒီယာများကတော့ ထိုင်းငါးဖမ်းစက်လှေ ဖမ်းဆီးခံရမှုတွင် တစ်ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း၊ ထိုင်းပိုင်နက် အတွင်း ဖမ်းဆီးခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။

ထိုဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန်ကလည်း ကန့်ကွက်ကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြောကြားလျက် ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားကြသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်တွင် အာရက္ခတပ်တော်(AA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှု ရပ်တန့်နေသော်လည်း ပလက်ဝဒေသခံများအနေဖြင့် ကုန်ဈေးနှုန်း ကြီးမြင့်မှုနှင့် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း မရှိသည့်အတွက် ပလက်ဝမြို့ကို စွန့်ခွာလာကြသည်ဟု သိရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီလမှစတင်၍ ပလက်ဝဒေသခံများက တိုက်ပွဲတိမ်းရှောင်မှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် နေထိုင်စားသောက်ရေး အခက်အခဲကြောင့် ပို၍ စွန့်ခွာလာကြခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ နေရပ်စွန့်ခွာလာသူများသည် အိန္ဒိယနယ်စပ်သို့ ဝင်ရောက်မှု များပြားကြောင်း၊ တောင်ယာလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်၍ ရသည့် ကျေးရွာများသို့လည်း တိမ်းရှောင်မှုများရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ပေါများသည့် ရန်ကုန်သို့လည်း ထောင်နှင့်ချီ၍ ရောက်ရှိနေကြကြောင်း ပလက်ဝဒေသခံ ဦးကျော်ခင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ပလက်ဝဒေသခံ တိုက်ပွဲရှောင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဘယ်ကိုတိမ်းရှောင်လဲဆိုတော့ တချို့က အိန္ဒိယနယ်စပ် အိန္ဒိယနိုင်ငံထဲကို ဝင်သွားတယ်။ တချို့ကျတော့ ရွာတွေမှာ၊ သူတို့ ဘေးလွတ်ရာလို့ ယူဆတဲ့နေရာမှာ၊ တောရွာတွေမှာ သူတို့နေတယ်။ တချို့ကျတော့ ရန်ကုန်မှာ အခု တော်တော်များများ ရောက်နေပြီ။ ရန်ကုန်မှာ လူဦးရေ ထောင်ချီနဲ့ကို ရောက်နေပြီ။ ပလက်ဝမြို့ပေါ်မှာ၊ ဆမီး မြို့ပေါ်မှာလည်း ထိုနည်းတူလည်းကောင်းပဲ။ ဟိုမှာ ဘာဝင်ငွေမှလည်းမရှိ။ ဘာဝင်ငွေရမယ့် လမ်းကြောင်းလည်း မရှိဘူးဆိုလို့ရှိရင် စားတာတစ်ခုတည်းနဲ့ဆိုရင် ဘယ်လိုမှ အဆင်ပြေ မနေဘူးပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုးတော့ ရှိတယ်။ သူတို့ က လုပ်ကိုင်စားသောက်လို့ ရတဲ့အခြေအနေ ရှိမှသာလျှင် သူတို့ အဲဒီမှာ ဆက်ပြီးတော့ နေလို့ရမယ်။ မဟုတ်ဘူး ဆိုလို့ရှိရင် ဘာမှတော့ တိုက်ပွဲတော့ မဖြစ်တော့ဘူး ထားပါတော့၊ ဆန်တွေလည်း ဝယ်ဖို့ရှိတယ် ထားအုံးတော့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းက ရဖို့မရှိဘူးဆိုရင် အဲဒီမှာ တအားခက်သွားမယ်” ဟု ပြောသည်။

ပလက်ဝမြို့နယ်သည် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ကုန်စည်ကို အဓိက အားထားနေရသည့် မြို့နယ်တစ်ခုဖြစ်ပြီး လက်ရှိ တိုက်ပွဲများကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ကုန်စည်ဝင်ရောက်ရန် အခက်အခဲ ဖြစ်နေသည့်အပြင် ပခုက္ကူမြို့နယ်မှ တဆင့် ဝင်ရောက်သော ကုန်စည်လမ်းကြောင်းသည်လည်း တိုက်ပွဲကြောင့် အဆင်မပြေကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် ပလက်ဝဒေသခံ အများစုသည် အစိုးရဝန်ထမ်းများဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် အစိုးရယန္တရားများ ရပ်တန့်နေခြင်း ကြောင့် ယင်းဝန်ထမ်းများသည် အခက်အခဲ ပို၍ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း၊ တခြားသော လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ရန် အတွက်လည်း မိုင်းအန္တရာယ်ကြောင့် အဆင်မပြေကြောင်း သိရသည်။

တိုက်ပွဲရှောင်တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်

ပလက်ဝဒေသခံတစ်ဦးက “ပလက်ဝမှာ နဂိုကတည်းက မြို့ပေါ်မှာနေတဲ့ လူထုအများစုက အစိုးရဝန်ထမ်းတွေ ဖြစ်နေတယ်။ တချို့ NGO ဝန်ထမ်းတွေ ဖြစ်နေတယ်။ ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်တွေ ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီလူတွေက အများစုပေါ့လေ။ အခု အစိုးရယန္တရား ပျက်စီးသွားပြီဆိုတဲ့ အခါကျတော့ အစိုးရဝန်ထမ်း မိသားစုဝင်တွေက ရပ်တည်ဖို့ တအားခက်သွားတာ မြို့ပေါ်လူထုက။ တောရွာတွေမှာကျတော့ တပိုင်တနိုင် တောင်ယာတွေ လုပ် တယ်၊ ပြီးရင် ကိုင်းတွေ သွားတယ်၊ ကိုင်းတွေခုတ်တယ် ဘာညာပေါ့။ သူတို့က စိုက်ခင်းတွေ လုပ်တယ်ပေါ့။ အဲဒီ လိုမျိုးနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုကြတာ ပလက်ဝက။ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံတွေ မရှိဘူး။ စက်ရုံအလုပ်ရုံလေးတွေ အစိုးရယန္တရား လည်ပတ်တဲ့အခါကျတော့ စည်ပင်တို့ ဘာတို့ ခေါ်တဲ့ဟာရှိတယ်။ စည်ပင်ရဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ ကန်ထရိုက် ယူပြီးတော့ လုပ်သားတွေပေါ့ အဲဒီလိုနဲ့ ဝင်ငွေရှာတဲ့သူတွေ ရှိတယ်။ ကုမ္ပဏီတွေ ထောင်ပြီးတော့ ကန်ထရိုက်နဲ့ လမ်းတံတားခင်းတာတွေ အဲဒီလိုနဲ့ပဲ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုတာများတယ်” ဟု ပြောသည်။

ပလက်ဝမြို့နယ်တွင် လူဦးရေ ၁ သိန်းကျော် ရှိသည့်အနက် တိုက်ပွဲများကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ တိမ်းရှောင် ထွက်ပြေး ကြရခြင်းကြောင့် လက်ရှိတွင် ပလက်ဝဒေသ၌ လူဦးရေ ထက်ဝက်ခန့်သာ ကျန်ရှိနိုင်ကြောင်း တိုက်ပွဲရှောင်အရေး ကူညီသူများထံမှ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး(ICC)၏ ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်(Karim Khan)က နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပေးရန် လျှောက်ထားချက်သည် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် သက်ရောက်မှု မရှိနိုင်ဟု မြန်မာ့အရေး လေ့လာသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဘင်္ဂါလီများအပေါ် ကျုးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် တာဝန်ရှိသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ  ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ပေးရန် ICC ၏ ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်(Karim Khan)က နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့မှာ လျှောက်ထားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ICC ၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံလည်း မဟုတ်သလို လက်မှတ်လည်း မထိုးထားသောကြောင့် ICC ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များသည် သက်ရောက်မှုရှိမှာ မဟုတ်ကြောင်း သေနင်္ဂဗျူဟာ လေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး ICC ၏ရှေ့နေချုပ် Karim Khan ကိုတွေ့ရစဥ်

၎င်းက “မြန်မာပြည် နံပါတ် ၁ က ICC နိုင်ငံမဟုတ်ဘူး၊ သူက ICC နဲ့ပတ်သက်တဲ့ လက်မှတ်လည်း ထိုးမထားဘူး၊ အဲတော့ အဲတာကို နည်းနည်းပြန်ကြည့် လိုက်တဲ့အခါမှာ အာဆီယံ ဒေသတွင်းမှာလည်း ICC လက်မှတ်ထိုးတာဆို လို့ ကမ္ဘောဒီးယားနဲ့ တီမောလက်စတီ ၂ နိုင်ငံပဲ ရှိတယ်၊ ပြန်လေ့လာလိုက်တဲ့ အခါကျတော့။ အဲတော့ အဲဒီနိုင်ငံ တွေကလည်း သူတို့မှာရှိခဲ့တဲ့ ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေး သမိုင်းကြောင်းတွေအရ လိုအပ်လို့သာ ထိုးထားကြတာ၊ ဒါပေမယ့် အဲဒီနိုင်ငံတွေ အနေနဲ့လည်း ဒါနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ထူးခြားတဲ့လှုပ်ရှားမှုအပိုင်း သူတို့မှာလည်း မရှိကြဘူး။ အထူးသဖြင့်ပေါ့ သမိုင်းကြောင်းမတူတဲ့ နိုင်ငံတွေ ဖြတ်သန်းခဲ့ရတဲ့  အနေအထား မတူတဲ့နိုင်ငံတွေ ကြားထဲမှာ ဒီ ICC ရဲ့လုပ်ငန်းစဥ်က တချို့နိုင်ငံတွေအတွက် အဆင်ပြေကောင်း ပြေလိမ့်မယ်၊ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတိုင်းအတွက် အဆင်ပြေဖို့ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံလိုမျိုး သမိုင်းကြောင်း နည်းနည်းလေး ရှုပ်ထွေးတယ်၊ ပြီးတော့ မြေပြင် အခြေအနေမှာလည်း တော်တော်လေး ရှုပ်ထွေးမှုတွေများတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာလည်း တော်တော်လေး ရှုပ်ထွေးမှုတွေ များတဲ့ နိုင်ငံတွေ အတွက်ကတော့ ICC နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ကိစ္စရပ်က ကိုယ့်ဘက်ကတော့ အလုပ်ရှုပ်တာ သီးသန့် တစ်ခုလောက်ပဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်။ အဲတော့ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ လက်မှတ်လည်း ထိုးမထားဘူး၊ အဖွဲ့ဝင်အနေနဲ့လည်း ဖြစ်မထားတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ဘာသူ ဘယ်လိုပဲ အပြင်က သူတို့ ဘယ်လိုပဲ လုပ်ဆောင်ချက်တွေ လုပ်နေပါစေ ဘာသက်ရောက်မှုမှတော့ မြန်မာနိုင်ငံပေါ်မှာ ဖြစ်လာမှာမဟုတ်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ICC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ မဟုတ်သကဲ့သို့ ICC ၏ ပြောကြားချက်များအပေါ် မည်သည့်အခါကမှ အသိအမှတ်ပြုခြင်း မရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒေသတွင်းအပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် လွတ်လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိကာ နိုင်ငံများအကြား ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဥ်တွဲ နေထိုင်ရေးမူကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိကြောင်း နစက-က ပြောကြားခဲ့သည်။

နစကအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအရ ဂုဏ်သိက္ခာ ထိခိုက်ရုံသာရှိပြီး ထိုလျှောက်ထားချက်သည် ထိရောက်မှု မရှိနိုင် ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ‌ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။ 

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဥ်

၎င်းက “မရှိနိုင်ပါဘူးဗျ၊ ဒီ ICC က ထုတ်တာလည်းပဲ များလည်းများလှနေပါပြီ။ နိုင်ငံရေးအရ ဂုဏ်သိက္ခာအရ မင်းအောင်လှိုင် ပဲ့သွားတာကလွဲလို့ တကယ့်တကယ်ဘာမှ မထိရောက်ပါဘူး၊ ပြည်သူလူထုဘက်ကတော့ အားတက်စရာ‌ပေါ့ဗျာ၊ ကိုယ့်ကိုနှိပ်စက်ချင်တိုင်း နှိပ်စက်နေတဲ့ စစ်အာဏာရှင် တစ်ယောက်ကို ICC က ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ဖို့ လျှောက်ထားလိုက်တယ်ဆိုတော့ ဝါဒဖြန့်ချီရေးအတွက်တော့ စိတ်အားတက်စရာ ဖြစ်ပေမယ့် တကယ့် အခိုင်အမာတွေကျတော့ ဘာမှဒီလောက်ထူးခြားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ခင်ဗျား ICC ထုတ်ဖူးပေါင်းလည်း များနေပြီပဲ၊ ဘာမှ သိပ်ထူးထူးခြားခြား ဖြေရှင်းနိုင်တာမှ မဟုတ်ပဲ၊ ပြည်သူလူထုတွက်ကတော့ အားတက်စရာပေါ့ဗျာ၊ ဒီလောက်ပါပဲ။ မထိရောက်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို ICC က ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ရန် ICC ရှေ့နေချုပ်၏ လျှောက်ထား ချက်ကို ကြိုဆိုကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)၊ ကရင်နီ အမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ (KNPP) နှင့် ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး (CNF) တို့က နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်တွင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

တရုတ်နိုင်ငံကတော့ နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုတရားရုံး(ICC) အနေဖြင့် ၎င်း၏ ဥပဒေများအရ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ မဟုတ်သော နိုင်ငံတစ်ခုမှ နိုင်ငံသားများက အခြားအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ မဟုတ်သော ပိုင်နက်တစ်ခုအ‌ပေါ် ကျူးလွန် သည့် လုပ်ရပ်အတွက် တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်မရှိဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်း က နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက် ပုံမှန်သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်မြေ သတ်မှတ်မှု မလုပ်ရသေးသည့် မယ်ဟောင်ဆောင်ဒေသရှိ “ဝ”ပြည်သွေးစည်းညီ ညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၏ တပ်စခန်းများသည် ရှမ်းအရှေ့မြောက်ပိုင်းသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ပေးရနိုင်ဖွယ်ရှိ ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း၊ မယ်ဟောင်ဆောင်ဒေသရှိ UWSA တပ်စခန်း ၉ ခုကို ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထား ၍ ဆုတ်ခွာပေးရန် ထိုင်းစစ်တပ်က သတိပေးထားသည်။

“ဝ”နယ်မြေသည် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရ၏ ပိုင်နက်နယ်မြေထဲတွင် ရှိသည်ဆိုလျှင် မြန်မာအစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအား လက်ခံရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နှစ်နိုင်ငံတင်းမာမှု မဖြစ်စေရန် “ဝ” တပ်ဖွဲ့သည် ရှမ်းအရှေ့မြောက်သို့ ပြန်ဆုတ်ပေး ရနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဝ” လူငယ်အသံကွန်ရက်က ဖော်ပြထားသည့် ၁၇၁ ဒေသ နေရာပြမြေပုံ

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း ကျနော်ထင်တယ်၊ အဲဒီ မယ်ဟောင်ဆောင်ဘက်လား၊ အဲဒီဘက်က နယ်နိမိတ် တိတိကျကျ မတိုင်းကြရသေးဘူးလို့ ကြားတယ်။ အဲတော့ “ဝ”သည် မြန်မာအစိုးရရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ရှိအောင်လုပ်ရမှာက မြန်မာအစိုးရရဲ့ တာဝန်ပဲ။ အဲတော့ “ဝ” ကိုအပိုင်စား ပေးလိုက်တာလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းက သမိုင်းမှာလာနိုင်တယ်။ အဲတော့ “ဝ”နယ်မြေသည် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရရဲ့ ပိုင်နက်နယ်မြေထဲမှာ “ဝ” သည် နေ သလား၊ အဲဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရရဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုကို “ဝ”သည် လက်ခံရမယ်။ အဲဒီသဘော မရဘဲနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရသည် ထိုင်းနဲ့ အဲနယ်စပ်ပြဿနာတွေ ရှင်းဖို့က ခက်လိမ့်မယ်။ အဲတော့ “ဝ”သည် ဆုတ်ပေးရလိမ့်မယ်၊ ထိုင်းနဲ့မြန်မာနဲ့ မဖြစ်ဖို့အတွက် “ဝ”သည် ရှေ့တန်းကို ရောက်နေတယ်။ အဲဒီနေရာသည် မြန်မာအစိုးရဘက်က တိုင်းတာထားတဲ့ နယ်မြေမဟုတ်ဘူးဆိုရင်  “ဝ”သည် ရှမ်းအရှေ့မြောက်ကို ဆုတ်ပေးရလိမ့်မယ်၊ သို့မဟုတ် အဲဒီနေရာ နယ်စပ်တစ်လျှောက်လုံးမှာ မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ မြန်မာအစိုးရနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ နယ်ခြား စောင့်ကို ထားပေးရလိမ့်မယ်။ အဲသလို မဟုတ်ဘဲနဲ့ မြန်မာအစိုးရဘက်က လက်ခံဖို့ခက်လိမ့်မယ်” ဟု ပြောသည်။

“ဝ”ဒေသ ၁၇၁ ဧရိယာအတွင်းမှ နယ်မြေ ၉ ခုအား ထိုင်းဘက်က ဖယ်ခိုင်းခဲ့ခြင်းသည် အမှန်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော် အချင်းချင်း ဆွေးနွေးရမည့် ကိစ္စရပ်သာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်ခေါင်းဆောင်ပိုင်းကိုလည်း သတင်းပေးပို့ ထားပြီးဖြစ်ကြောင်း UWSA ၏ လားရှိုးဆက်ဆံရေးရုံးတာဝန်ခံ ဦးညီရန်းက နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့တွင် “ဝ” ပြည် အခြေစိုက် သတင်းဌာန တစ်ခုမှတဆင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်၍ နစကနှင့်မြန်မာ့တပ်မတော်က သဘောထား တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်လာခြင်း မရှိသေးပေ။ 

သို့သော် ထိုင်းနိုင်ငံကြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြံပေး မစ္စတာ ဒူးစစ်မေနဖန်နှင့် နစက၏ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဦးသန်းဆွေတို့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံပြီး နယ်စပ်ဒေသ လုံခြုံရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထိုင်းစစ်တပ်သည် ၎င်းတို့၏ ပိုင်နက်နယ်မြေအား ကာကွယ်ရန်အသင့်ရှိနေပြီး UWSA တပ်များအနေဖြင့် ယခု ထက်ပို၍ နယ်မြေကျော်လွန်မှု ရှိလာပါက ထိုင်းဘက်မှ အလွတ်သဘောသတ်မှတ်ထားသည့် နယ်စပ်မျဉ်း တဖက် သို့ ဖိအားပေး တွန်းထုတ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ဖွန်သမ် ဝီချာယာချိုင်း(Phumtham Wechayachai) က ပြောကြားထားကြောင်း ထိုင်းအခြေစိုက် Thai Enquirer သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အကြံပေးနဲ့ ဦးသန်းဆွေကို တွေ့ရစဉ်

သံတမန်ရေးရာအရ ဆွေးနွေးမှုများပြီးလျှင် ထွက်ပေါ်လာမည့် ကြေညာချက်များအား စောင့်ကြည့်ရမည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သံတမန်အရေး သူတို့ဆွေးနွေးကြမယ်ထင်တယ်၊ အခိုင်အမာကတော့ အောက်မှာပဲ ဆွေးနွေးမှာဗျ၊ သူတို့ အချင်းချင်းကြားမှာပဲ ဆွေးနွေးပြီး “ဝ”တွေကလည်း သူတို့ အေးအေးဆေးဆေးပဲ ဆွေးနွေးဖို့လို့ ပြောတာပဲ။ အဲတော့ နယ်နိမိတ်မျဥ်းတွေတော့ ဆွေးနွေးကြဦးမလား ဘာလားမသိဘူးဗျ၊ “ဝ”ဘက်ကတော့ သူပြောနေတာ အေးအေးဆေးဆေး ဆွေးနွေးဖို့ပဲ ပြောနေတာလေ၊ ခလောက်ဆန်နေတာ စစ်ကောင်စီက ခလောက်ဆန် နေတာ ပဲ၊ အဲတော့ ဘယ်လိုဖြစ်လာဦးမလဲ မသိဘူး၊ ခဏ‌ စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ။ သူတို့ သံတမန်ရေးအရ ဆွေးနွေးပြီးရင် ဘယ်လိုကြေညာချက်များ ထွက်မလဲဆိုတာ ကြည့်ရအောင်လေ” ဟု ပြောသည်။

ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် စစ်ရေးတင်းမာနေချိန်မှာပဲ တပ်သားသစ် ၂၀၀၀ ကျော်ပါဝင်သည့် စစ်မှုထမ်း သင်တန်းကျောင်း ဖွင့်ပွဲကို UWSA ၏ တောင်ပိုင်း ၁၇၁ ဒေသတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်နေ့စွဲဖြင့် WSTV (Wa State TV) ကဖော်ပြခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အငြင်းပွားမှုဖြစ်နေသည့် မယ်ဟောင်ဆောင်ရှိ UWSA ၏ တပ် စခန်းများကို ထိုင်းစစ်တပ်မှ ဖယ်ရှားထားခိုင်းသော်လည်း “ဝ”က ဖယ်ပေးမှာ မဟုတ်သကဲ့သို့ ထိုင်းကလည်း စစ်တိုက်ရဲမှာ မဟုတ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း မယ်ဟောင်ဆောင်တွင် နယ်မြေအငြင်းပွားမှု ဖြစ်နေသော နေရာက “ဝ”တပ်စခန်းများ အနေဖြင့် လာမည့် ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး ဖယ်ရှားပေးရမည်ဟု ထိုင်းစစ်တပ်က “ဝ” တပ်များကို အမိန့်ပေးထားကြောင်း ထိုင်းသတင်းဌာနများမှ ဖော်ပြထားကြသည်။

မယ်ဟောင်ဆောင်ဒေသသို့ “ဝ”တပ်ဖွဲ့စခန်းများကို ယခင်ကတည်းက မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ပေးထားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုင်းနှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်မည့် အခြေအနေကိုလည်း “ဝ”ဘက်မှ နည်းလမ်းရှာကာ ရှောင်ဖယ်မည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ-တရုတ်အရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းစစ်တပ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကြည့်ရတာ “ဝ”ကလည်း ဖယ်ပေးမယ့်ပုံ မပေါ်ပါဘူး။ ထိုင်းကလည်း တိုက်ရဲမယ် မဟုတ်ဘူး။ ထိုင်းစစ်တပ်က ကျမတို့ စကစ ထက်တောင် ညံ့သေးတယ်။ လက်နက်ကတော့ မပြောတတ်ဘူး။ အစကတည်း က အဲဒီဒေသတွေကို “ဝ”တွေကို ဆင်းခိုင်းထားတာက စစ်တပ်ကပဲ ဆင်းခိုင်းတာ ဖြစ်တာကို။ နအဖပေါ့ ဗိုလ်ခင်ညွန့်တို့။ “ဝ” ကတော့ ကြံဖန် ရှောင်ပါလိမ့်မယ်။ “ဝ”က သူစစ်တိုက်ဖို့ကို စဉ်းစားပုံမရပါဘူး။ သူတို့ နားလည်မှုလွဲတာတွေ ဘာတွေလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်ထင်တယ်။ အဲဒီဒေသမှာ ခဏခဏ ပြဿနာတော့ တက်တတ် တာပဲ။ ဒါပေမယ့် သူတို့အချင်းချင်း နားလည်မှုယူပြီး ပြေလည်သွားတာတွေ ရှိတာပဲ။ သိပ်ပြဿနာ ကြီးကြီးမား မား ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ဘူးထင်တယ်။ စစ်ကောင်စီဝင်ပြီး ခလောက်ရင်တော့ မပြောတတ်ဘူးပေါ့။ “ဝ”ကလည်း စစ်တိုက်ချင်တာမှ မဟုတ်ဘဲ။ “ဝ” တပ်ကလည်း တစ်စုံတစ်ရာ လိုက်လျောပြီးတော့ ထိုင်းနဲ့ စေ့စပ်သွားလိမ့် မယ်ထင်တယ်။ “ဝ”ကလည်း သူတို့စဉ်းစားနည်းတွေက ပြည့်စုံပြီး ပျော့ပြောင်းလာတာတွေ ရှိတယ်။ သိပ် ပြဿနာ ကြီးကြီးမားမား ရှိလမ့်မယ်မထင်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် UWSA အကြား တင်းမာမှုများ ဖြစ်ပွားနေသည့် သတင်းများကိုမူ ထိုင်းစစ်တပ်က ပယ်ချလိုက်သည်။

ထိုင်းစစ်တပ် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးက လူမှုမီဒီယာတွင် ပျံ့နှံနေသည့် နယ်စပ်တွင် စစ်ရေးတင်းမာမှု ပြောဆိုချက်များကို နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်၌ ပယ်ချခဲ့သလို ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် UWSA အကြား ဆက်ဆံရေးမှာလည်း ပုံမှန်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

UWSA တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဒေသသည် တရားဝင် နယ်နိမိတ်မျဉ်း မတည်ဆောက်ရသေးသဖြင့် ထိုင်းဘက်မှ အာဏာသက်ရောက်မှု မရှိသကဲ့သို့ မြန်မာဘက်မှလည်း အာဏာသက်ရောက်မှု မရှိသည့် ဒေသဖြစ်သောကြောင့် မူးယစ်ဆေးဝါးဂိုဏ်း များ အခြေပြုလှုပ်ရှား ရပ်တည်ကြကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဘယ်သူမှန်တယ်၊ ဘယ်သူမှားတယ် ပြောလို့ရတဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး။ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်မှာက တရားဝင် နယ်နိမိတ်မျဉ်းက မတည်ဆောက်ရသေးဘူးလေ။ နောက်ပြီး အဲဒီဒေသမှာက ထိုင်းရဲ့ အာဏာလည်း မသက်ရောက်၊ မြန်မာအစိုးရရဲ့ အာဏာလည်း မသက်ရောက်တဲ့ ဒေသတွေဖြစ်တာပေါ့။ မြန်မာပြည်က မူးယစ် ဆေးဝါးဂိုဏ်းတွေက အဲဒီမှာအခြေပြုပြီးတော့ လှုပ်ရှားရပ်တည်တယ်။ အထူးသဖြင့် ဦးခွန်ဆာ လက်ထက် ကတည်းက အဲဒီမှာနေလာတာ။ အဲဒီတုန်းက နယ်စပ်မှာ အခြေပြုထားတဲ့ ထိုင်းတပ်မတော်က သူတို့ကို ထောက်ပံ့မွေးမြူထားတာ။ အခုကြမှ အဲဒီနေရာတွေဟာ သူ့နေရာပါ ဘာညာပြောတော့ “ဝ” အဖွဲ့ကလည်း လက်ခံမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် “ဝ” အဖွဲ့က လာတက်နေတဲ့ကိစ္စကို ထိုင်းစစ်တပ်ကတော့ သိပ်သဘောကျပုံ မရဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း RCSS ကို ထိုင်းစစ်တပ်က မွေးမြူပြီး ကာထားတဲ့ သဘောလို့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြော သည်။

ထိုင်းစစ်တပ်က UWSA ကို ဒီဇင်ဘာလ ၁၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး ဆုတ်ခွာပေးရန် တောင်းဆိုထား သော်လည်း UWSA က သဘောမတူကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ယခု နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်မှ ၁၉ ရက်အထိ ချင်းမိုင်တွင် ကျင်းပသည့် UWSA ထိပ်တန်းအဖွဲ့ဝင် ခြောက်ဦးနှင့် ထိုင်း အာဏာပိုင်များအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် ထိုသို့ တောင်းဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ဘန်ကောက်ပို့စ်၏ ဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

နစက-က ဦးဆောင်ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် အာဏာခွဲ‌ဝေကျင့်သုံးမှု နိုင်ငံရေးပုံစံ ပြန်လည် ဖြစ်ပေါ် လာနိုင်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လာမည့်နှစ် ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေး‌ကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ကြိုတင်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောကြားထားသည်။

ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် အာဏာခွဲဝေ ကျင့်သုံးမှုဖြင့် နိုင်ငံရေးပုံစံ ပြန်ပေါ်လာနိုင်ပြီး လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း များ အနေဖြင့်လည်း လက်တွေ့ကျသည့် နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးမှုများအား ဆောင်ရွက်ရန် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားဖို့ လိုအပ်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP)ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက "ရွေးကောက်ပွဲမှာ သဘောထားကတော့ အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုနဲ့တစ်ခု တူမှာမဟုတ်ဘူး၊ လက်မခံနိုင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ ရှိလည်းပဲ အကယ်၍ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပြီးသွားရင် ရွေးကောက်ပွဲအလွန် ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းက ဒီလက်ရှိ ပြဿနာတွေကို ဆက်ပြီးဖြေရှင်းရမှာပဲ။ အဲတော့ ဖြေရှင်းတဲ့ခါမှာ ပုံစံပြောင်း သွားမယ်။ ဘယ်တော့ ပြောင်းသွားမလဲဆိုတော့ အခုက အရေးပေါ် အခြေအနေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အာဏာ ၃ ရပ်စလုံးက တပ်ချုပ်တစ်ယောက်ထဲ လက်ထဲမှာ ကိုင်ထားတယ်၊ အဲတော့ ပြောရရင် ကျနော်တို့က Check and balance ပေါ့၊ အပြန်အလှန် ထိန်းကျောင်းတဲ့စနစ်က မရှိတော့ဘူး၊ အဲတော့ ရွေးကောက်ပွဲပြီး သွားရင်တော့ အာဏာခွဲဝေကျင့်သုံးမှု ပေါ်လာပြီးတော့ နိုင်ငံ‌ရေးပုံစံ ပြန်ပေါ်လာမယ်၊ အဲဒီမှာ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးမှုတွေ၊ ငြိမ်းချမ်း ရေး ဆွေးနွေးမှုတွေက ရွေးကောက်ပွဲအလွန်မှာ ထိထိရောက်ရောက်ပြန်ပြီး ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့အတွက်ကို ကျနော် တို့ ရွေးကောက်ပွဲက တက်လာမယ့် ပုဂ္ဂိုလ်တွေက တကယ့်ကို နိုင်ငံရေး ဗဟုသုတ၊ အတွေ့အကြုံ၊ ပြီးတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြေရှင်းလိုတဲ့ဆန္ဒ အဲတာတွေက သိပ်အရေးကြီးတယ်လို့ မြင်တယ်။ နောက်တစ်ခုကလည်း လက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ အနေနဲ့ကလည်း ပြည်ထောင်စုစနစ်ကို  ပီပီပြင်ပြင် ဖော်ဆောင်နိုင်ဖို့ အတွက် လက်တွေ့ကျတဲ့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးမှုတွေကို ဘယ်လိုဆောင်ရွက် မလဲဆိုတာကို ကြိုတင်ပြင်ဆင် ထားကြဖို့လိုမယ်လို့ ကျနော်တော့ မြင်ပါတယ်"ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် မဲထည့်နေစဉ်

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲစာရင်းများ မှားယွင်းမှု မရှိစေရေး၊ မဲစာရင်းများ မှန်ကန်မှုရှိစေရေး အဓိက ဆောင်ရွက်သွားရမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ Myanmar Electronic Voting Machine စနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးတွင် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံအနေဖြင့် နစကမှ ချမှတ်ထားသည့် ရှေ့လုပ်ငန်းစဥ် ၅ ရပ်ကို ထောက်ခံပါကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ရန် အတွက်လည်း ဆန္ဒပြုကူညီနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ ကူမင်းမြို့၌ နစကဥက္ကဋ္ဌနှင့်တွေ့ဆုံစဥ် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ငြိမ်းချမ်း‌ရေး ဆွေးနွေးမှု ဖြစ်စဥ်များအား ထောက်ပံ့ကူညီပေးရန်နှင့် ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လာစေရန် တရုတ် နိုင်ငံအနေဖြင့် တတ်နိုင်သမျှ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်သလို မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်း အခြေအနေ အပါအဝင် မြန်မာပြည်တွင်းမှ အခြေအနေများကိုလည်း အနီးကပ် အာရုံစိုက်ထားသည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ‌မော်နင်းက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဥ်

မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (MNDAA) ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံ၏ လက်ရှိအခြေအနေ များကို တရုတ်က ကြားဝင်စေ့စပ်ဖြေရှင်းပေးရန် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ထုတ်ပြန် တောင်းဆိုထားသလို တအာင်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (TNLA) ကလည်း နစကနှင့်ဆွေးနွေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ဟိုင်ဂင်သဘောတူညီချက်ပေါ်တွင် အခြေခံကာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်း သွားနိုင်သလို ရွေးကောက်ပွဲ လမ်းကြောင်းကိုလည်း ထည့်သွင်းစဥ်းစားရန် လိုအပ်ကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားကွန်ရက်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်ထူးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက "၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးနဲ့ ပတ်သတ်ပြီးတော့ မြောက်ပိုင်းမှာတော့ တရုတ်ရဲ့ဖိအားတွေ ဝင်လာပြီ၊ မကြာခင် ကလည်း TNLA က ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတွေ ပြောတာ ကျနော်တို့ သတင်းတွေမှာ ဖတ်လိုက်ရတယ်၊ သတင်းနား ထောင် လိုက်ရတာပေါ့။ တရုတ်ဖိအားက အလွန်ပြင်းထန်တဲ့ အတွက်ကြောင့် သူတို့ငြိမ်းချမ်းရေးအရ ဆွေးနွေးဖို့ လမ်းကြောင်းကို လာတယ်ပေါ့၊ နောက်ပြီးတော့ လူထုလည်း ထိခိုက်နေတယ်ပေါ့နော်၊ မြောက်ပိုင်းမှာတော့ တရုတ်က ကြားဝင်လာပြီဆိုရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ပုံစံတစ်ခု တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု လမ်းကြောင်းတစ်ခုတော့ ပေါ်လာလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ မှန်းဆရတာပေါ့နော်။ ဟိုင်ဂင်သဘောတူညီချက်ပေါ်မှာ အခြေခံပြီးတော့ အဲဒီလမ်းကြောင်းပေါ်ကိုပဲ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးလမ်းကြောင်း သွားလိမ့်မယ်လို့တော့ ကျနော်တို့မြင်တာပေါ့၊ ဒါပေမယ့် အခုကတော့ ရွေးကောက်ပွဲလမ်းကြောင်းကိုလည်း ပြောနေတယ်ဆိုတော့ တရုတ် အပါအဝင် ဒေသတွင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံတွေ အာဆီယံကလည်း တွန်းလာပြီဆိုတော့ ဒီအချက်တွေကိုပါ စဥ်းစားချက်တစ်ခု အသစ်အနေနဲ့တော့ ထည့်သွင်းတာတို့ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့နော်"ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အနိုင်ရသည့်ပါတီကို နိုင်ငံတော်အာဏာလွှဲပြောင်း ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌသည် ပြောကြားထားသည်။

CNI News
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်အား နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်တရားရုံး(ICC)မှ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ရန် ICC ၏ ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်(Karim A.A Khan)က လျှောက်ထားခဲ့ရာ အသိအမှတ်မပြုကြောင်း နစက-က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ဘင်္ဂါလီများအပေါ် ကျူးလွန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် ဗိုလ်ချုပ်မှူး ကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ရန် ICC ၏ ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်က ICC တရားရုံးကို နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်က လျှောက်ထားခဲ့သည်။

နစက-က “မြန်မာနိုင်ငံသည် ICC အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံမဟုတ်သကဲ့သို့ ICC ၏ ပြောကြားချက်များအပေါ် မည်သည့်အခါ ကမှ အသိအမှတ်ပြုခြင်းမရှိပါ။ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဒေသတွင်းအပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် လွတ် လပ်၍ တက်ကြွပြီး ဘက်မလိုက်သော နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိပြီး နိုင်ငံများအကြား ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးမူကို ကျင့်သုံးလျက်ရှိသည်”ဟု ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှေ့နေချုပ် ကာရင်အေအေခန်ကတော့ နောက်ထပ် ဝရမ်းများ လျှောက်ထားရန် ရှိသည်ဟု နိုင်ငံတကာ မီဒီယာ များသို့ ပြောကြားထားသည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ နယ်ခြားစောင့်တပ် စခန်းများနှင့် ရဲစခန်းများကို ARSA က တပြိုင်တည်း ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ဘူးသီးတောင်၊ မောင်တော၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်များတွင် နေထိုင်ကြသည့် ဘင်္ဂါလီများသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်သို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင် သည့် မြန်မာအစိုးရက ပြန်လည် လက်ခံရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ယနေ့အချိန်ထိ အဆင်မပြေသေးပေ။

အဆိုပါ ဖြစ်စဉ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံကို လူမျိုးသုဥ်း သတ်ဖြတ်သည်ဟုဆိုကာ နိုင်ငံတကာက စွပ်စွဲခဲ့သလို ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ICJ မှာ တရားစွဲခဲ့၍ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ဖြေရှင်းခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)ဘက်မှ အားလုံးစုပေါင်း၍ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲခေါ်ရန် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်သည် တော်လှန်ရေးအဖွဲ့များနှင့် နစကအပေါ်တွင် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုများ ကြီးကြီးမားမားရှိနေကြောင်း၊ ၎င်းအား လျစ်လျူရှု၍မရကြောင်း၊ ထိုအခြေအနေမှ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မဖြစ်အောင် စဉ်းစားရန်လိုကြောင်း ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလ နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် NUG အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေး‌၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

NUG အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်းသို့ သွားမည့် အခြေအနေဖြစ်လာပါက ဘုံသဘောတူညီချ က်များ ထားရှိပြီးမှသာ ဆွေးနွေးရန် လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာလှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သူပြောတဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးဆိုတာ ကျမကြည့်တာ ဒီလိုလေ၊ ကျမတို့ တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေပေါ့ နော်၊ မြောက်ပိုင်းတို့ ဘာတို့က အဲဒီအဖွဲ့တွေက တရုတ်နဲ့ ပဋိပက္ခမဖြစ်အောင် တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံရေး မပျက် အောင် ဂရုစိုက်သင့်တယ်လို့ ပြောတာနဲ့တူတယ်။ အဲတော့ အဲဒီဟာ ဘာလုပ်သင့်လဲဆိုတော့ ကျမကြည့်တာတော့ သူပြောချင်တာက အားလုံးစုပေါင်းပြီးတော့ ကိုယ့်ဘက်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲခေါ်ဖို့ ဖြစ်နိုင်တာပေါ့ နော်။ အဲဒီမှာ ကျမတို့က ဆွေးနွေးဖို့အတွက် ဘာတွေတောင်းဆိုမလဲ၊ ဘာတွေပြောမလဲ တစ်ဖွဲ့ချင်း မသွားဘဲနဲ့ စုပေါင်းပြီးတော့ တော်လှန်ရေး အင်အားစုတွေအားလုံး စုပေါင်းပြီးတော့ ဘယ်လိုလုပ်ရင် ကောင်းမလဲလို့ အဲဒီဟာ အတွက် လမ်းခင်းတယ်လို့ ထင်တယ်ကျမ နားထောင်ကြည့်တော့လေ။ စစ်ကောင်စီဘက်ကိုလည်း တရုတ်က ဖိအားပေးနေတာကိုနော် သူပြောတဲ့ထဲလည်း ပါတယ်၊ အဲတော့ စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ခေါ်ရ တာပဲ ခေါ်လည်းခေါ်နေတာပဲ။ အဲတော့ ခေါ်လို့သွားရင် တစ်ယောက်တစ်ပေါက် ပြောမဲ့အစား အကုန်စုစည်း ညီညာစွာနဲ့ပေါ့နော် စစ်ကောင်စီကို ဘာတွေတင်ပြမယ်၊ ဘာတွေ ဆွေးနွေးမယ်ဆိုတာ ဆွေးနွေးဖို့ ပြောဆိုဖို့နဲ့တူ တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်ဝန်ကြီးချုပ် လီချန်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် တရုတ်၏ ဖိအားများကို လျစ်လျူရှုလို့ မရဘဲ ၎င်းအခြေအနေကနေ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး မဖြစ်အောင် စဥ်းစားဖို့လိုအပ်သလို ယခင်ကလို လုပ်ရိုးလုပ်စဥ်အတိုင်း လုပ်ဆောင်၍မရတော့ဘဲ ဖောက်ထွက်စဥ်းစားကာ လက်တွေ့ကျကျ စဥ်းစားဆောင်ရွက်ဖို့ လိုအပ်သည်ဟု ဒူဝါလရှီးလက ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သည့်တော်လှန်ရေးမှ သမိုင်းတွင် အောင်မြင်ခြင်းမရှိခဲ့ဘဲ မြန်မာနိုင်ငံတည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးများကိုသာ ရှေ့ဆက်လုပ်ဆောင်ရန် ဆွေးနွေးသင့်သော ကာလဖြစ်ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “မြန်မာနိုင်ငံ လက်ရှိမှာ မတည်မငြိမ် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ခုနက NUG အပါအဝင် ဖြစ်နေတဲ့ အခါကျ တော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်အတွက်ကို နယ်စပ်တစ်လျှောက်မှာရှိတဲ့ နိုင်ငံကြီးများရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှုက လိုအပ်လာတယ်။ အဲတာကို မီးစိမ်းစပြတာက တရုတ်ပဲ၊ တရုတ်ပြီး အိန္ဒိယပေါ့ဗျာ၊ ခုထိုင်းကတစ်ခါ စနေပြီ။ အဲဒါကြောင့် ဆက်စပ်တယ်၊ အဲတော့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေး သမိုင်းတစ်လျှောက်ကို ပြန်ကြည့်ရင်လည်းပဲ လွတ်လပ်ရေးမတူဘဲ အသီးသီး မကျေနပ်မှုတွေနဲ့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ အဲဒီကြားထဲမှာ လူထုခံရတာပေါ့ဗျာ၊ နောက်ဆုံးတော့ NUG ပေါ့ဗျာ၊ အဲတော့ မည်သည့် တော်လှန်ရေးသမိုင်းမှ  မြန်မာ့မြေမှာ အောင်မြင်မှု ရခဲ့တယ် ဆိုတာ မရှိဘူး။ NUG အရင် CRPP ပေါ့ ၁၉၉၀ အလွန်မှာ NCGUB တို့ဘာတို့ ပေါ်ခဲ့တာပေါ့။ ဆိုတော့ သူလည်းပဲ ဒီတိုင်းပဲ ပျက်သုဉ်းသွားကြတာပါပဲ၊ နောက်ဆုံး NLD အစိုးရလက်ထက်မှာ ပြည်တော်ဝင်ခွင့် ပေးခဲ့တာပေါ့။ အဲတော့ NUG အနေနဲ့ ပြန်ကြည့်တဲ့ အခါမှာလည်းပဲ ပရုတ်လုံးလိုပဲဗျ၊ အငွေ့ပျံသွားမယ့် သဘောရှိတော့ သို့သော် လည်းပဲ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အားလုံးက မြန်မာနိုင်ငံ နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု လိုအပ်တယ် ဆိုတဲ့ ဘက်နဲ့သွားနေပြီ။ အဲတော့ အဲဒီလိုအပ်ချက် နိုင်ငံကြီးများရဲ့ အင်အားနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံလူထု၊ မြန်မာနိုင်ငံ တည်ဆဲအစိုးရ နစကသည် ဘယ်လို ရှေ့ဆက်သွားမှာလဲ ဆိုတာကသာ ကျနော်တို့ ဆွေးနွေးသုံးသပ်ပြီးမှ အဖြေ ထုတ်သင့်တဲ့ကာလ ဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်လိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

AA-MNDAA-TNLA ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ဆွေးနွေးပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာစေရန် အပြန်အလှန်ညှိနှိုင်းရန် လိုအပ်သလို တော်လှန်ရေး အင်အားစုများဘက်က လည်း ပျော့ပြောင်းစွာဖြင့် တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း ဆွေးနွေးမည်ဟူသော စကားများ ထွက်ပေါ်လာစေရန် ပို၍ လိုအပ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် မတည်ငြိမ်မှုနှင့် စစ်ပွဲများအား တရုတ်အနေဖြင့် ပြတ်ပြတ်သားသား ဆန့်ကျင် ပြီး မကြာခင် ပြန်လည်တည်ငြိမ်စေရန် မျှော်လင့်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ‌မော်နင်းက နိုဝင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့ ပုံမှန်သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ငြိမ်းချမ်း‌ရေး ဆွေးနွေးမှုဖြစ်စဥ်များအား ထောက်ပံ့ကူညီပေးရန်နှင့် ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်လာစေရန် တရုတ် နိုင်ငံအနေဖြင့် တတ်နိုင်သမျှ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်သလို မြန်မာပြည်မြောက်ပိုင်း အခြေအနေ အပါအဝင် မြန်မာပြည်တွင်းမှ အခြေအနေများကိုလည်း အနီးကပ် အာရုံစိုက်ထားသည်ဟု မော်နင်းက ပြောကြားခဲ့ သည်။