CNI International News

နယူးယောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ထိပ်သီး ဘိန်းထုတ်လုပ်သည့် နိုင်ငံများစာရင်းတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ ကို ကျော်တက်သွားခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

၂၀၂၂ ခုနှစ်က အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် တာလီဘန်တို့ အာဏာရလာခဲ့ပြီးနောက် မူးယစ်ဆေးဝါးကို တားမြစ်ပိတ်ပင် ခဲ့သဖြင့် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုသည် ၉၅ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျခဲ့သည်။

သို့သော် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် တပ်မတော်က အာဏာရယူခဲ့သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ဘိန်းထုတ်လုပ်မှုသည် အာဖဂန်ကို ကျော်တက်သွားခဲ့သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာရုံး (UNODC)က ဒီဇင်ဘာ  ၁၂ ရက် မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာတောင်သူများ၏ ဝင်ငွေ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းသည် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုမှ ရရှိသည့်် ဝင်ငွေများဖြစ်ပြီး ဘိန်း ၁ ကီလိုဂရမ်ကို ၃၅၅ ဒေါ်လာအထိ ဈေးနှုန်းရှိခဲ့သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

UNODC ၏ ဒေသဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ် ဂျရမီး ဒေါက်ဂလပ်စ်နဲ့ မြန်မာရဲချုပ်ဟောင်းကိုတွေ့ရစဉ် 

၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘိန်းခင်း စိုက်ပျိုးသည့် မြေနေရာသည် ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း မြင့်တက် လာခဲ့ပြီး ဧရိယာ အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် ဟက်တာ ၄၀,၁၀၀ မှ ဟက်တာ ၄၇,၀၀၀ ( ၉၉,၀၀၀ ဧက မှ ၁၁၆,၀၀၀ ဧက) အထိ မြင့်တက်လာခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှု မြေနေရာ အကျယ်အဝန်းသည် ၂၀၁၃ ခုနှစ်က အမြင့်ဆုံး ဘိန်းခင်း ဧရိယာ အကျယ်အဝန်း ၅၈,၀၀၀ ဟက်တာ ( ဧက ၁၄၃,၀၀၀) အထိ ပြန်လည်မြင့်တက်ခြင်း မရှိခဲ့သည့်တိုင် မြန်မာနိုင်ငံ ၏ ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုနှင့် ဘိန်းထုတ်လုပ်မှုသည် မြင့်တက်လာခဲ့သည်ဟုလည်း ကုလသမဂ္ဂ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဘိန်းစိုက်ခင်းများ ပိုမိုမြင့်တက်လာသည့် အများဆုံးဒေသများသည် ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပြီး ချင်းပြည်နယ်က ဒုတိယနှင့် ကချင်ပြည်နယ်က တတိယ အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ ဘိန်းစိုက်ခင်း ၁ ဟက်တာတွင် ၁၆ ရာခိုင်နှုန်း (ဘိန်းထုတ်လုပ်မှု ၂၂ ဒသမ ၉ ရာခိုင်နှုန်း) အထိ ပိုမို မြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု ထုတ်ပြန် ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံမှ ဘိန်းစိုက်ခင်းကိုတွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများက ဘိန်းထုတ်လုပ်မှုကို ပိုမိုမြင့်တက်စေခဲ့ သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။

"စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေးနဲ့ အုပ်ချုပ်မှုစနစ် ပျက်ယွင်းမှုတွေကြောင့် လူသူ အရောက်အပေါက်နည်းပြီး ဝေးလံခေါင်သီ တဲ့ နေရာတွေမှာ နေထိုင်တဲ့ တောင်သူတွေဟာ အသက်ရှင် ရပ်တည်နိုင်ဖို့အတွက် ဘိန်းတွေကို ဆက်လက် စိုက်ပျိုးနေရတာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု UNODC ၏ ဒေသဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ် ဂျရမီး ဒေါက်ဂလပ်စ် (Jeremy Douglas) က ပြောသည်။

ထို့ပြင် ယခင်ကတည်းက ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုများ မြင့်တက်နေသည့် ရှမ်းပြည်နယ်တွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ကြောင့် ဘိန်းစိုက်ပျိုးမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာဖွယ် ရှိသည်ဟုလည်း ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

တိုကျို၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

ဂျပန်နိုင်ငံတွင် အာဏာရလစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (LDP)၏ ရန်ပုံငွေ အရှုပ်တော်ပုံသည် လာမည့် ရက်ပိုင်း အတွင်း ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာနိုင်သဖြင့် ဒီဇင်ဘာ ၁၃ ရက်၌ ပြုလုပ်မည့် လွှတ်တော်အစည်းအဝေးကို ဖျက်သိမ်းရမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေသည်ဟု Japan Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်က ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါ (Fumio Kishida) သည် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ထိုရန်ပုံငွေ အရှုပ်တော်ပုံတွင် ၎င်းပါဝင်ပတ်သက်မှုကို  ဝန်ခံခဲ့ရသည်။

အစိုးရအရာရှိအချို့နှင့် ပါတီအရာရှိအချို့သည် သန်းနှင့်ချီသည့် ယန်းငွေများကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်ဆိုသော စွပ်စွဲချက်များအပေါ် ကီရှီဒါသည် ယခင်က ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း ယခုအကြိမ်တွင် သူကိုယ်တိုင် ပါဝင်ပတ်သက် နေသည့် အခြေအနေကို လက်ခံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါကိုတွေ့ရစဉ်

LDP ပါတီမှ ကီရှီဒါ ဦးဆောင်ခဲ့ဖူးသည့် ပါတီဝင်အုပ်စုသည် နိုင်ငံရေးရန်ပုံငွေများကို သတင်းထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိမှု ဖြင့် သံသယ ရှိခံထားရသည်။ 

ကီရှီဒါသည် ထိုပါတီဝင် အုပ်စု၏ ခေါင်းဆောင်အဖြစ်မှ ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။

LDP ပါတီသည် ရန်ပုံငွေများကို မှားယွင်းစွာ စီမံခန့်ခွဲမှုများရှိခဲ့သည့် သတင်းသည် နိုဝင်ဘာလကုန်ပိုင်းက စတင်ထွက်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း ကီရှီဒါ ဦးဆောင်ခဲ့ဖူးသည့် ပါတီဝင်အုပ်စုသည် ထိုသတင်းများကို မှားယွင်းကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ဖွယ် ရှိသည်။

တိုကျို ပြည်သူ့ ရှေ့နေရုံး၏ အထူးအဖွဲ့သည် ထိုပါတီဝင်အုပ်စု၏ ရန်ပုံငွေ အဝင်/အထွက် စာရင်းနှင့် ထိန်းညှိသုံး  စွဲမှုစာရင်းကို ဆက်လက်ပြီး စိစစ်ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ဂျပန်၏ NHK သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်အထိ ကီရှီဒါ ဦးဆောင်ခဲ့ဖူးသည့် ပါတီဝင်အုပ်စုမှ လွှတ်တော်အမတ်များသည် ရန်ပုံငွေ အရှုပ်တော်ပုံ စွပ်စွဲချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး တုန့်ပြန်သော မှတ်ချက်စကားများ ထွက်ပေးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

Source: Japan Times

CNI International News

ဒူဘိုင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၃

နော်ဝေနိုင်ငံ၏ M/T Strinda အမည်ရှိ လောင်စာဆီတင် ပင်လယ်ကူး သင်္ဘောတစ်စင်းကို စစ်ဆင်ရေး တစ်ရပ်အနေဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း ယီမင်နိုင်ငံ၏ အီရန်ကျောထောက်နောက်ခံ ရရှိထားသည့်် ဟူရ်သီ (Houthis) သူပုန်များက ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Japan Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထိုဖြစ်စဉ်သည် ဂါဇာဒေသတွင် အစ္စရေး၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ပြသသည့် ဟူရ်သီ သူပုန်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။

နော်ဝေ လောင်စာဆီတင် သင်္ဘောသည် သတိပေးချက်များအားလုံးကို တုန့်ပြန်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သဖြင့် ထိုသင်္ဘောကို ဒုံးကျည်ဖြင့်် တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဟူရ်သီလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ယီဟီယာ ဆာရီယာ (Yehia Sareea) က ရုပ်သံမှတစ်ဆင့် ပြောကြားခဲ့သည်။

လောင်စာဆီတင်သင်္ဘောကို တွေ့ရစဉ် 

ထို့ပြင် ဂါဇာကမ်းမြောင် ဒေသအတွင်းသို့ အစားအစာနှင့် ဆေးဝါးများ တင်ပို့ခွင့် မပြုမချင်း အစ္စရေး၏ ဆိပ်ကမ်းများထံသို့ လာရောက်မည့် သင်္ဘောများကို ဆက်လက် တားမြစ်ပိတ်ပင်သွားမည်ဟု ဆာရီယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုသည် ပင်လယ်နီ (Red Sea) နှင့် အေဒင် ပင်လယ်ကွေ့ (Gulf of Aden) တို့ကို ဆက်သွယ် ထားသည့် ဘက်ဘ် အယ်လ် မန်ဒက်ဘ် ရေလက်ကြား (Bab al-Mandab Strait)၏ မြောက်ဘက် ရေမိုင် ၆၀ ခန့် အကွာတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် အမေရိကန် အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

တိုက်ခိုက်ခံရပြီးနောက် နာရီပိုင်းအကြာတွင် Strinda သင်္ဘောသည် စက်သေသွားခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ဆက်လက် မောင်းနှင်နိုင်ခဲ့သည်ဟုလည်း အမည်မဖော်လိုသည့် ဒုတိယမြောက် အမေရိကန်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဟူရ်သီသူပုန် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ယီဟီယာဆာရီယာကို တွေ့ရစဉ်

တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားချိန်တွင် အနီးနား၌ အမေရိကန် သင်္ဘောများမရှိကြောင်း၊ သို့သော် အမေရိကန် ရေတပ် ဖျက်သင်္ဘော USS Manson သည် M/T Strinda သင်္ဘော၏ အကူအညီတောင်းခံမှုကို ရရှိခဲ့ပြီး ချက်ချင်း ကူညီပေးခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်စစ်တပ်၏ ဗဟိုစစ်ဌာနချုပ် (Central Command) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် M/T Strinda သင်္ဘောသည် မီးလောင်ကျွမ်းပြီး ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သော်လည်း ဒဏ်ရာရသူ၊ သေဆုံးသူ မရှိကြောင်း အမေရိကန်စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

Source: Japan Times

CNI International News

ဂူဝါဟတီ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

တရုတ်သည် ဘူတန်နိုင်ငံအတွင်းရှိ အငြင်းပွားဖွယ် နယ်မြေအတွင်း ကျေးရွာများ တည်ဆောက်ခဲ့ကြောင်း ဂြိုဟ်တု ဓာတ်ပုံအသစ်များထဲတွင် မြင်တွေ့ရသဖြင့် ဒေသတွင်းစိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်ခဲ့သည်ဟု NorthEast Now မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ထိုဂြိုဟ်တု ဓာတ်ပုံများထဲတွင် ဘူတန်နိုင်ငံ အရှေ့ပိုင်း၌ တည်ရှိသည့် ဂျာကာလန်း တောင်ကြား (Jakarlung Valley) မှာ အဆောက်အအုံသစ်များကို မြင်တွေ့ရသည်ဟု တရုတ်၏ နယ်နိမိတ်ပိုင်ဆိုင်မှု ထွက်ဆို ခြင်းများကို စောင့်ကြည့်လေ့လာသည့် ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေမီယန် ဆိုင်မွန် (Damien Symon) က ပြော သည်။

ထိုအဆောက်အအုံ ဆောက်လုပ်ရေးများထဲတွင် လူနေအိမ်များ၊ လမ်းများနှင့် အခြား အခြေခံ အဆောက်အအုံ များလည်း ပါဝင်သည်။

ဘူတန်သည် တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံရေး မြှင့်တင်ရန် ကြိုးပမ်းနေချိန်တွင် ထိုဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းအသစ်များ လုပ်ဆောင်နေသည့် ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများ ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာလကလည်း ဘူတန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသည် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် သွားရောက် ခဲ့သည်။

ဘူတန် ဘုရင်နဲ့မိဖုရားကိုတွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ဘူတန်သည် ဒေသတွင်း တရုတ်၏ အဓိကပြိုင်ဘက်ဖြစ်သည့် အိန္ဒိယနှင့်လည်း နီးစပ်သည့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားသည်။

ဂျာကာလန်းတောင်ကြားတွင် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းသစ်များ ပြုလုပ်နေခြင်းသည် အိန္ဒိယအတွက်လည်း စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေဖွယ်ရှိသည်။ 

အိန္ဒိယသည် ဘူတန်အပေါ် တရုတ်၏ မြင့်တက်နေသည့် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုများအပေါ် ကာလကြာရှည် စိုးရိမ်နေပြီး ဒေသတွင်း ပိုနေမြဲကျားနေမြဲ အခြေအနေကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းရန် ဆန္ဒရှိနေသည်။

ဘူတန်တွင် တရုတ်၏ ဆောက်လုပ်ရေး လှုပ်ရှားမှုများသည် အငြင်းပွားဖွယ် နယ်မြေများတွင် ရှိရင်းစွဲနယ်မြေ အနေအထားကို ပြောင်းလဲခြင်းမပြုရန် တရုတ်နှင့် ဘူတန်ကြား ၁၉၉၈ ခုနှစ် သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက် ခြင်းဟု ရှုမြင်နိုင်သည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ ဂျာကာလန်းတောင်ကြားတွင် ဆောက်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းသစ်များ ပြုလုပ်နေသည့် တရုတ်၏ ရည်ရွယ်ချက်များကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

Source: NorthEast Now

CNI International News

ဂူဝါဟတီ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အာသံ (Assam) ပြည်နယ်သည် မည်သည့်အခါကမျှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု မဟုတ်ခဲ့ ကြောင်း အာသံပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဟီမန်တာ ဘစ္စဝါ ရှာမာ (Himanta Biswa Sarma) က ပြောသည်ဟု NorthEast Now မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ရှာမာသည် တရားရုံးချုပ်တွင် ပြုလုပ်သည့်် ကြားနာစစ်ဆေးမှု တစ်ခုအတွင်း ဝါရင့် ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ် သူ ကာပီလ်စီဘယ်လ် (Kapil Sibal) ၏ အငြင်းပွားဖွယ် မှတ်ချက်ကို တုန့်ပြန်သည့်အနေဖြင့် အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တရားရုံးချုပ်တွင် နိုင်ငံသားအက်ဥပဒေ အပိုဒ်ခွဲ ၆(က)ကို ကြားနာစစ်ဆေးမှု တစ်ခုအတွင်း ရှေ့နေဖြစ်သူ စီဘယ်လ်က အာသံပြည်နယ်သည် သမိုင်းကြောင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ထွက်ဆိုခဲ့သည်။

ဝါရင့် ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သူ ကာပီလ်စီဘယ်လ်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်း၏ ထွက်ဆိုချက်ကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် အာသံပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ရှာမာက အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက် ပိုင်းရှိ အာသံပြည်နယ်သည် မည်သည့်အခါကမျှ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု မဟုတ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။ 

"ဒီအကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဗဟုသုတ နည်းပါးသူတစ်ဦးက သူ့ရဲ့ အမြင်ကို ထုတ်ဖော်ပြသမှုဟာ ဘယ်လိုမှ မသင့်တော်ပါဘူး။ အာသံဟာ ဘယ်တုန်းကမှ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု မဟုတ်ခဲ့ပါဘူး" ဟု ရှာမာက ဒေါသတကြီး တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အာသံပြည်နယ် သိမ်းပိုက်ခံခဲ့ရသည့် ကာလအနည်းငယ်ရှိရုံမျှဖြင့် အာသံနှင့် မြန်မာအကြား မည်သည့်် ဆက်နွှယ်မှုမျှ မရှိကြောင်း ရှာမာက ပြောသည်။

အာသံပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဟီမန်တာ ဘစ္စဝါ ရှာမာကိုတွေ့ရစဉ်

အာသံပြည်နယ်၏ လူဦးရေအတွင်း ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများသည် သမိုင်းကြောင်းနှင့် တွဲစပ်လျက်ရှိကြောင်း၊ အာသံသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် ဗြိတိန်က အာသံပြည်နယ်၏ ဒေသ အချို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အာသံသည် ဗြိတိန်လက်အောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း စီဘယ်လ်က တရားရုံးချုပ်တွင် နိုင်ငံသားအက်ဥပဒေ အပိုဒ်ခွဲ ၆(က)ကို ကြားနာစစ်ဆေးမှုအတွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အာသံပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ကမူ ဝါရင့်ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သူ စီဘယ်လ်က အာသံပြည်နယ်သည် တစ်ချိန် က မြန်မာနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခြင်းသည် အာသံပြည်နယ်၏ သမိုင်းကြောင်းကို လိုရာဆွဲပြီး ပုံဖျက်ပြောကြားနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: NorthEast Now

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ 

ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskyy) သည် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့ သွားရောက်ပြီး အိမ်ဖြူတော်၌ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) နှင့် တွေ့ဆုံမည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးသည် ဘိုင်ဒန်အပြင် လွှတ်တော်တွင် ထိပ်သီးအရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံမည်ဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်၏ လက်ယာယိမ်း ရီပတ်ဘလစ်ကန် အမတ်များက ရုရှား၏ ကျူးကျော်စစ်ကို ခုခံတိုက်ခိုက်နေသည့် ယူကရိန်းအား ငွေကြေးအကူအညီပေးမည့် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့၏ အစီအစဉ်အား ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်လျက်ရှိ သည်။

အိမ်ဖြူတော်၏ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်က ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ယူကရိန်း၏ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍနှင့် လိုအပ်နေသည့် အရာများအတွက် အမေရိကန်၏ ကူညီထောက်ပံ့မှုသည် အရေးကြီးကြောင်း၊ ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ရန် သမ္မတ ဘိုင်ဒန်က ဇာလန်းစကီးအား ဖိတ်ကြားခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ဇာလန်းစကီးသည် ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်တွင် အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော် အမတ်များနှင့်လည်း တွေ့ဆုံမည် ဖြစ်သည်။

ဇာလန်းစကီးသည် အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မိုက်ဂျွန်ဆင် (Mike Johnson) နှင့်လည်း သီးသန့် တွေ့ဆုံပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်သွားမည်ဟု ဂျွန်ဆင်၏ လက်ထောက်တစ်ဦးက ပြောသည်။ 

ဂျွန်ဆင်သည် ယူကရိန်းအား အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်ကို အမေရိကန်တောင်ပိုင်း နယ်စပ်ဒေသရှိ လူဝင်မှု ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအစဉ်များနှင့် ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။

အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ မိုက်ဂျွန်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်သည် ယူကရိန်းနှင့် အစ္စရေးအတွက် အများဆုံးလျာထားသည့် ဒေါ်လာ ၁၀၆ ဘီလျံ တန်ကြေးရှိ စစ်ရေး အကူအညီ အထောက်အပံ့နှင့်ပတ်သက်ပြီး လွှတ်တော်၏ ထောက်ခံမှုရရှိရန် ကြိုးပမ်းနေ ချိန်တွင် ဇာလန်းစကီးနှင့် အမေရိကန် ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံမည့် အစည်းအဝေးများ ပေါ်ပေါက်လာ ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတရုံးကလည်း ဇာလန်းစကီးသည် ဘိုင်ဒန်နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပြီး အမေရိကန်နှင့် ယူကရိန်းအကြား စစ်ရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများကို မြှင့်တင်ရေး အပါအဝင် အဓိက အကြောင်းအရာများကို ဆွေးနွေးသွားမည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

တဲလ်အဗစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၂

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကို ချေမှုန်းရေးအတွက် လနှင့်ချီပြီး တိုက်ခိုက်ရန် ပြင်ဆင်ထားကြောင်း အစ္စရေးက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီမှဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေးသည် ဂါဇာဒေသတွင် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများနှင့် မြေပြင်စစ်ဆင်ရေးများကို ပိုမိုအရှိန်မြှင့် လုပ် ဆောင်နေချိန်တွင် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်အကြား ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးသည့် ကာတာနိုင်ငံကမူ စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ဓားစာခံများအားလုံး ပြန်လည် လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ဆက်လက်ပြီး အားထုတ်ကြိုးပမ်း သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့တို့သည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းလိုသည့်ဆန္ဒ အနည်း ငယ်သာ ရှိကြောင်းလည်း ကာတာက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ အစ္စရေး၏ ပြင်းထန်သည့် တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အမျိုးသမီး များနှင့် ကလေးငယ် အများစု အပါအဝင် သေဆုံးသူ ၁၇,၇၀၀ ကျော် ရှိလာသဖြင့် အစ္စရေးသည် နိုင်ငံတကာ၏ ဒေါသတကြီး ဝေဖန်မှုများနှင့်  ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အစ္စရေးရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသွားသူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ဂါဇာ၏ လူဦးရေ ၂ ဒသမ ၃ သန်းအနက် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းသည် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ပြီး ဂါဇာတွင် ဘေးကင်းလုံခြုံသည့် နေရာမရှိကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အေဂျင်စီများ ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းအတွင်းက အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် တောင်းဆိုထားသည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ကြေညာချက်ကို အမေရိကန်က ဗီတိုအာဏာနှင့် ပယ်ချခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်သည် အစ္စရေးကို အဓိကလိုအပ်သည့် အကူအညီများ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် အစ္စရေးအား ဒေါ်လာ သန်း ၁၀၀ တန်ကြေးရှိ တင့်ကားနှင့် ခဲယမ်းများ အရေးပေါ်ရောင်းချရန် အမေရိကန် က တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က အစ္စရေးတောင်ပိုင်းတွင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် လူ ၁၂၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၂၄၀ ခန့် ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခံခဲ့ရသည်။

ဟားမာ့စ်တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်သည့်အနေဖြင့် အစ္စရေးက ဂါဇာတွင် မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ပြီး ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ မြေပြင်စစ်ဆင်ရေးများအတွင်း အစ္စရေးစစ်သား ၉၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အစ္စရေး စစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁

လာမည့်နှစ်အတွင်း သိမ်းပိုက်ခံ ယူကရိန်းနယ်မြေများတွင် ရုရှားသမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲရုံများပြုလုပ်ပြီး မဲပေးမှုများ ပြုလုပ်လိုသည့် ရုရှား၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို ယူကရိန်းက ရှုတ်ချခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သိမ်းပိုက်ခံ ယူကရိန်း၏ ဒေသများတွင် မဲပေးမှုများ ပြုလုပ်မည့် အစီအစဉ်သည် တရားဝင်မှု ရှိလိမ့်မည် မဟုတ် ကြောင်း ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ရုရှားရွေးကောက်ပွဲများကို စောင့်ကြည့်လေ့လာရန် နိုင်ငံတကာ၏ လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများ စေလွှတ်မှု သည် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

"နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ သိမ်းပိုက်ခံထားရတဲ့ ယူကရိန်းနယ်မြေတွေမှာ ပြုလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲ တွေကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချကြဖို့ ကျနော်တို့ တိုက်တွန်းပါတယ်။ ပြီးတော့ အဲဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ ပါဝင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို ပိတ်ဆို့မှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းပါတယ်" ဟု ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရုရှားနိုင်ငံ၏ လွှတ်တော်အမတ်များသည် ၂၀၂၄ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို မတ်လ ၁၇ ရက်တွင် ကျင်းပရန် ဒီဇင်ဘာ ၇ ရက်က အတည်ပြုခဲ့သည်။ 

ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်တွင်မူ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ရွေးကောက်ပွဲကို နောက်တစ်ကြိမ် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ပူတင်သည် ၆ နှစ်သက်တမ်းရှိသည့် နောက်ထပ် သမ္မတသက်တမ်း ကို  ထပ်မံအနိုင်ရရှိလိမ့်မည်ဟု ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ယူဆခံထားရသည်။

ရုရှားအာဏာပိုင်များသည် ၎င်းတို့ သိမ်းပိုက်ထားသည့် ယူကရိန်း၏ ဒွန်နက်စ် (Donetsk) ၊ လူဟန့်စ် (Luhansk) ၊ ဇာပိုရီရှား (Zapoizhzhia) နှင့် ခါဆွန်(Kherson) ဒေသများတွင် ရွေးကောက်ပွဲများ ပြုလုပ်ရန် သင့်/မသင့် စဉ်းစား လျက်ရှိသည်။

ပူတင်သည် အဆိုပါဒေသများတွင် မာရှယ်လော ထုတ်ပြန်ထားပြီး ရုရှား လွှတ်တော်အမတ်များကမူ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရန် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။

ရုရှား သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်မှုများကိုတွေ့ရစဉ်

ရုရှားသည် စက်တင်ဘာလ အတွင်းကလည်း အဆိုပါဒေသများတွင် ၎င်းတို့ခန့်အပ်ခဲ့သည့် ဥပဒေပြုအာဏာပိုင် အဖွဲ့များအတွက် ရွေးကောက်ပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းနှင့် အနောက်မဟာမိတ်နိုင်ငံများကမူ ထိုရွေးကောက်ပွဲ ကို အတုအယောင်ဖြစ်ကြောင်း ဝေဖန်ရှုတ်ချခဲ့သည်။

သိမ်းပိုက်ထားသည့် ယူကရိန်းနယ်မြေများပေါ်တွင် ရုရှားသမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲရုံများဖွင့်လှစ်ပြီး မဲပေးမည့် အစီအစဉ်အပေါ် ရွေးကောက်ပွဲအာဏာပိုင်များ၊ ယူကရိန်းရှိ ရုရှားက ခန့်အပ်ထားသည့် ဒေသ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးများ၊ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် ရုရှားစစ်တပ်တို့က အတူပူးပေါင်းပြီး ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်သွားမည် ဟု ရုရှား၏ ဗဟိုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အကြီးအကဲ အယ်လာ ပမ်ဖီလိုဗာ (Ella Pamfilova) က ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၁

၂၀၂၄ ခုနှစ် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သာ အနိုင် ရရှိခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်သည် နေတိုးအဖွဲ့မှ ထွက်ခွာသွားမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနိုင်ကြောင်း တာ့စ် သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထရမ့်သာ အာဏာပြန်ရလာခဲ့ပါက ယူကရိန်းကို စွန့်ပစ်ရုံသာမက နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ထဲမှ အမေရိကန်ကို နုတ်ထွက်စေသည်အထိ ဖြစ်လာနိုင်မည့်အရေးကို နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ အစိုးရများနှင့် သံတမန်များက စိုးရိမ်နေကြောင်း အမေရိကန်၏ The New York Times သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

"ထရမ့်သာ ဒုတိယအကြိမ် အာဏာပြန်ရလာပြီး အမေရိကန်ကို နေတိုးအဖွဲ့ထဲက ထုတ်ပစ်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အဲဒါဟာ ဥရောပအတွက် ကြီးမားတဲ့ အကြောက်တရားတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်" ဟု ၂၀၀၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၃ ခုနှစ်အကြား နေတိုး၏ တပ်မှူးတစ်ဦးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် အမေရိကန် ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ဂျိမ်းစ် စတက်ဗ်ရီဒစ် (James Stavridis) ၏ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားပြီး  The New York Times သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

နေတိုးခေါင်းဆောင်များနဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကိုတွေ့ရစဉ်

"အဲဒါဟာ ကျနော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ အကြီးမားဆုံး မဟာဗျူဟာနဲ့ သမိုင်းဝင် ကျရှုံးမှုတစ်ခု ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်"ဟု စတက်ဗ်ရီဒစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထရမ့်သာ အနိုင်ရရှိမည်ဆိုပါက အမေရိကန်၏ သေချာမှုမရှိသည့် မူဝါဒအပေါ် ဥရောပနိုင်ငံအများစုက စိုးရိမ်နေကြောင်း၊ သေးငယ်သည့် နိုင်ငံများသည် အမေရိကန်လက်နက်များ ဝယ်ယူမှုကို ပိုမိုတိုးမြှင့်ခြင်းဖြင့် ထရမ့်၏ မျက်နှာသာပေးမှုကို ရရှိရန် ကြိုးပမ်းလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း The New York Times သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။ 

ယခုနှစ် ဧပြီလ ၂၅ ရက်တွင် အမေရိကန်၏ ၄၆ ဦးမြောက်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden)သည် ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ 

ထရမ့်ကမူ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလကတည်းက သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်