CNI International News

အမ်မန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် အစ္စလာမ်မစ် ဟေယတ်တာရီယာအယ်ရှမ်သူပုန် (HTS)များ ဦးဆောင်သည့် လက်နက်ကိုင် များသည် အလက်ပို (Aleppo) မြို့ကို ပြင်းထန်စွာ ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့၍ သိမ်းပိုက်လိုက်ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဒါဇင်နှင့်ချီသည့် စစ်သားများ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဆီးရီးယားစစ်တပ်က နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

သူပုန်များသည် မြို့ထဲသို့ ဝင်ရောက်လာချိန်တွင် စစ်သားများသည် အခြားတစ်နေရာသို့ ပြောင်းလဲတပ်စွဲခဲ့ရသည်။

လက်ရှိ အခြေအနေသည် ဆီးရီးယားသမ္မတ ဘာရှာအယ်အာဆတ် (Bashar al-Assad) အတွက် နှစ်အနည်းငယ် အတွင်း အကြီးမားဆုံး စိန်ခေါ်မှုဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားစစ်တပ်ကို အကူအညီပေးသည့် အနေဖြင့် ရုရှားလေတပ်က သူပုန်များကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

HTS သူပုန်အဖွဲ့ကို အမေရိကန်၊ ရုရှား၊ တူရကီနှင့် အခြားနိုင်ငံ များက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်ထား သည်။

အာဆတ်သည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ အနီးကပ်မဟာမိတ် ဖြစ်သည်။

 ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နဲ့ ဆီးရီးယားသမ္မတ အာဆတ်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်ကမူ အလက်ပိုမြို့၏ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်နေကြောင်း၊ လွန်ခဲ့သည့် ၄၈ နာရီအတွင်း ဒေသတွင်းအစိုးရများနှင့် အဆက်အသွယ်များရှိခဲ့ကြောင်း အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားအစိုးရက နိုင်ငံရေး လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် ပါဝင်ရန် ငြင်းဆိုခြင်း၊ ရုရှားနှင့် အီရန်တို့အပေါ် အလွန်မှီခိုနေ ခြင်းတို့ကြောင့် အခြေအနေသည် ထိန်းမနိုင်သိမ်းမရ ဖြစ်လာခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အမျိုးသား လုံခြုံရေးကောင်စီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရှောင် ဆာဗတ် (Sean Savett) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားသည့် သူပုန်များ ဦးဆောင်သည့် ထိုးစစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်က ဝင်ပါခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်းနှင့် တင်းမာမှုများ လျှော့ချရန် တိုက်တွန်းကြောင်း ဆာဗတ်က ပြောသည်။

ဆီးရီးယားတွင် ၂၀၁၁ ခုနှစ်ကတည်းက စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် လူပေါင်းသိန်းချီ သေဆုံးခဲ့ပြီး လူပေါင်းသန်းချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ပွားခဲ့ရသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေးကို လွှမ်းမိုးထားသည့် အမေရိကန်ဒေါ်လာကို စိန်ခေါ်အစားထိုးမည့် မည်သည့်နိုင်ငံကို မဆို အခွန် ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးကောက်သွားမည်ဟု အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က BRICS အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကို နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်တွင် သတိပေးခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

BRICS အဖွဲ့ကို ဘရာဇီးလ်၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံတို့က စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ ပိုမိုများပြားလာခဲ့သည်။

BRICS အဖွဲ့အနေဖြင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်ရေးတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာကို မသုံးဘဲ အခြားငွေကြေး အသစ် တစ်ခု ထူထောင်လိုသည့် အစီအစဉ်များကို စွန့်လွှတ်ရန် ထရမ့်က ၎င်း၏  Truth Social လူမှုမီဒီယာအကောင့် တွင် ရေးသားခဲ့သည်။

"ကျနော်တို့ ရပ်ကြည့်နေချိန်မှာပဲ BRICS အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေဟာ ဒေါ်လာကို စွန့်ခွာဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြပါတယ်" ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

BRICS အဖွဲ့ဝင် ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကျင်းပနေစဉ်

ထိုအစီအစဉ်များကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေသည့် နိုင်ငံများကိုလည်း စီးပွားရေးအရ ထိခိုက်နစ်နာစေရန် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ထရမ့်က ပြောသည်။

ငွေကြေးသုံးစွဲမှု ပြောင်းလဲသည့် နိုင်ငံများ၏ သွင်းကုန်များကို ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း အခွန်တိုးကောက် သွားမည်ဖြစ် သလို ထိုနိုင်ငံများသည် အမေရိကန်စျေးကွက်ကို ဝင်ရောက်ခွင့် တားမြစ်ကန့်သတ် ခံရနိုင်သည်ဟု ထရမ့်က ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

BRICS အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများသည် ကုန်သွယ်ရေး ယန္တရားသစ်များ ဖန်တီးရေး သို့မဟုတ် ငွေကြေးပြောင်းလဲ အသုံး ပြုမှုများမှတဆင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာအပေါ် မှီခိုနေမှုကို လျှော့ချရန် ဆွေးနွေးမှုများ ဆက်လက် ပြုလုပ်နေချိန် မှာပင် ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာလက ရုရှားနိုင်ငံ၊ ကာဇန် (Kazan) မြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် BRICS အစည်းအဝေးအတွင်း ကမ္ဘာ့ ကုန်သွယ်ရေး၌ ဒေါ်လာအစား အခြားငွေကြေး ပြောင်းလဲအသုံးပြုရေး အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

တိုင်ပေ၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေ (Lai Ching-te) သည် နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်မှ ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်အထိ ထိုင်ဝမ်၏ ပစိဖိတ်မဟာမိတ်များဖြစ်သည့် ပါလာအူကျွန်းနိုင်ငံ၊ မာရှယ်ကျွန်းနိုင်ငံနှင့် တူဗာလူကျွန်းနိုင်ငံများသို့ သွားရောက် လည်ပတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် သံတမန်ခရီးစဉ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုခရီးစဉ်သည် လိုင်အတွက် ထိုင်ဝမ်သမ္မတအဖြစ် ပထမဆုံး ပြည်ပခရီးစဉ်ဖြစ်ကြောင်း၊ အမေရိကန်ကိုလည်း ဝင်ရန်စီစဉ်ထားသဖြင့် တရုတ်က လိုင်ကို ခြိမ်းခြောက်မှုများ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

လိုင်ကမူ ထိုပစိဖိတ်ခရီးစဉ်သည် ပစိဖိတ်ဒေသတွင်း ထိုင်ဝမ်၏ အနည်းငယ်သော သံတမန်မဟာမိတ်နိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေး မြှင့်တင်ရန်နှင့် ထိုင်ဝမ်အပေါ် ထောက်ခံမှု မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

လိုင်သည် ပင်လယ်ရေကြောင်း လုံခြုံရေး၊ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေး၊ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲရေးတို့ကဲ့သို့ ထိုင်ဝမ်က ထောက်ပံ့ပေးနိုင်သည့် နယ်ပယ်ကဏ္ဍများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးသွားဖွယ်ရှိသည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေကို တွေ့ရစဉ်

ခရီးစဉ်၏ အသေးစိတ်ကို အတည်မပြုသေးသော်လည်း လိုင်သည် အမေရိကန်၏ ဟာဝိုင်ယီ (Hawaii ) နှင့် ဂူအမ် (Guam) ကျွန်းများတွင် ခရီးတစ်ထောက် ဝင်ရောက်ရပ်နားဖွယ်ရှိနေသည်။

ယခင် ထိုင်ဝမ် ခေါင်းဆောင်များသည်လည်း ပစိဖိတ်ခရီးစဉ်များအတွင်း အမေရိကန်တွင် ခရီးတစ်ထောက် ဝင်ရောက်ရပ်နားကာ အမေရိကန်အရာရှိများနှင့်တွေ့ဆုံပြီး ထိုင်ဝမ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးကို တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။

တရုတ်ကမူ ထိုင်ဝမ်နှင့် အမေရိကန်အရာရှိများ ထိုကဲ့သို့ တိုက်ရိုက် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများကို ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန် ခဲ့ပြီး ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်၏ နယ်နိမိတ်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ယခုခရီးစဉ်တွင်လည်း လိုင်သည် အမေရိကန်ကို ဝင်မည်ဆိုပါက တရုတ်က ၎င်း၏ ဒေါသကို ဖော်ပြသည့် အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြား ခဲ့သည်။

ပစိဖိတ်ဒေသသည် တရုတ်နှင့် အမေရိကန်အကြား ဩဇာလွှမ်းမိုးရေးအတွက် အားပြိုင်သည့် နေရာတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်နှင့်အမေရိကန်၏ အားပြိုင်မှုကြားတွင် ရှိနေသည်။

Source: Asia Times

CNI International News

ဘေကျင်း၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယ စစ်သားများအကြား ဟိမဝန္တာနယ်စပ်ဒေသတွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုများရှိခဲ့သဖြင့် နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး တင်းမာခဲ့ပြီးနောက် လက်ရှိမှာတော့ နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များက ဆက်ဆံရေး ပြန်လည်ကောင်းမွန် လာစေရန် ကြိုပမ်းနေသည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာလအတွင်းက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် BRICS ညီလာခံတွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) က အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရန်ဒရာမိုဒီ (Narendra Modi)နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်ကလည်း တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများသည် လာအိုတွင် ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ရန် ကတိပြုခဲ့သည်။

ထို့သို့ နှစ်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များအကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည် မဟာဗျူဟာမြောက် ဆက်ဆံရေး ပြန်လည် ချိန်ညှိရေး နည်းလမ်းကို ရှာဖွေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်-အိန္ဒိယ ဆက်ဆံရေးကို ဖော်ညွန်းထားစဉ်

တရုတ်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး အခင်းအကျင်းကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းနေသလို အိန္ဒိယ ကလည်း ရှုထောင့်ပေါင်းစုံ ပါဝင်သည့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို ဖော်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇွန်လက တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယ နယ်စပ်တွင် နှစ်နိုင်ငံစစ်သားများအကြား လူသေဆုံးမှုများရှိခဲ့သည့် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးသည် သမိုင်းတစ်လျှောက် အနိမ့်ဆုံးအဆင့်အထိ ကျဆင်းခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၄ နှစ်အတွင်း တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယအကြား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး နှစ်နိုင်ငံစစ်သားများ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လာဒက် (Ladakh) နယ်စပ်ဒေသတွင် ယခင်တပ်စွဲထားသည့် နေရာများ၌ စစ်သားများ ပြန်လည် ထားရှိရေးအတွက် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ထိတွေ့တိုက်ခိုက်မှု မပြုရေး သဘောတူညီချက်ကို အောက်တိုဘာလက ရရှိခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရသည် နယ်စပ်ပြဿနာကို အဆုံးသတ်အထိ ဖြေရှင်းမည့် သဘောထားကို ပြသခဲ့ပြီးနောက် ထိုသဘောတူညီချက် ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း Chatham House သုတေသနအင်စတီကျု၏ တောင်အာရှရေးရာ သုတေသီတစ်ဦးဖြစ်သူ ချက်တက် ဘာဂျ်ပီ (Chietigj Bajpaee) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အစိုးရအဖွဲ့သည် အစ္စရေးကို ဒေါ်လာ သန်း ၆၈၀ တန်ဖိုးရှိ လက်နက်ရောင်းချရေး အစီအစဉ်ကို ရှေ့တိုး လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် လက်ဘနွန်တွင် အစ္စရေးနှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ကြားဝင် စေ့စပ်ပေးခဲ့သည့်တိုင် အစ္စရေးကို လက်နက်ရောင်းချရန် ပြင်ဆင်နေခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန်အရာရှိ တစ်ဦးက ပြောသည်။

ထိုလက်နက်ရောင်းချရေး အစီအစဉ်ကို Financial Times သတင်းစာက ပထမဆုံး သတင်းဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအစီအစဉ်ထဲတွင် ထောင်နှင့်ချီသည့် ပူးတွဲတိုက်ရိုက် တိုက်ခိုက်ရေး ဗုံး (JDAM)များ နှင့် ရာနှင့်ချီသည့် လုံးပတ် သေးသည့် ဗုံးများ ပါဝင်ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အမေရိကန်အရာရှိက ပြောသည်။

အီရန်က ကျော်ထောက်နောက်ခံ ပေးထားသည့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့နှင့် အစ္စ‌ရေးအကြား တစ်နှစ်ကျော်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲကို အဆုံးသတ်ခဲ့သော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ရရှိပြီး တစ်ရက် အကြာမှာပင် ထိုသတင်း ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်နဲ့ အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးသည် ဟစ်ဇ်ဘိုလာနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲသော်လည်း ဂါဇာတွင် ၎င်း၏ အဓိက ရန်သူဖြစ်သည့် ဟားမာ့စ် အဖွဲ့ကို ဆက်လက် တိုက်ခိုက်နေဆဲဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သည် ဩဂုတ်လက အစ္စရေးကို ဒေါ်လာ ၂၀ ဘီလျံ တန်ကြေးရှိ တိုက်လေယာဉ်များနှင့် အခြားစစ်ရေး အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ ရောင်းချသည့် အစီအစဉ်အပြီးတွင် ယခုအစီအစဉ်သစ် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။

အစ္စရေး၏ အကြီးဆုံးမဟာမိတ်ဖြစ်သည့် အမေရိကန်သည် ဂါဇာစစ်ပွဲ စတင်သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ကတည်းက အစ္စရေးကို ထောင်နှင့်ချီသည့် Hellfire ဒုံးကျည်များ၊ ပေါင် ၂၀၀၀ အလေးချိန်ရှိ ဖျက်အားပြင်းဗုံး ၁၀,၀၀၀ ကျော် ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာက ဇွန်လအတွင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်က အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) က မှတ်ချက်ပေးရာတွင် အစ္စရေးအနေဖြင့် လက်နက်များ ဖြည့်တည်းမှုသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ပြုလုပ်ရသည့် အဓိကအကြောင်းရင်းများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဒါကို ကျနော် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပဲ ပြောပါမယ်။ ဘာမှလျှို့ဝှက်စရာ မရှိပါဘူး။ လက်နက်ခဲယမ်း ပေးပို့မှုတွေဟာ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာနေတာကို မကြာခင် ဖြေရှင်းနိုင်ပါလိမ့်မယ်" ဟု နေတန်ယာဟုက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

တိုင်ပေ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၉

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်သည် ၎င်း၏ တုန့်ပြန် ဆောင်ရွက်ရေးနှင့် ထိတွေ့မှု လုပ်ငန်းစဉ်များကို စမ်းသပ်ရန်အတွက် နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေ(Lai Ching-te) သည် ယခုသီတင်းပတ်ကုန်တွင် အမေရိကန်သို့ ခရီးတစ်ထောက် ဝင်ရောက် ရပ်နားမှုများ အပါအဝင် ပစိဖိတ်နိုင်ငံများသို့ သွားရောက်မည့် ခရီးစဉ်မတိုင်မီ ထိုစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်ကလည်း လိုင်၏ ခရီးစဉ်ကို အကြောင်းပြပြီး လာမည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိကြောင်း ထိုင်ဝမ်နှင့် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအရာရှိများက ခန့်မှန်းထားသည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ် တစ်ခုအဖြစ် ကြေညာထားပြီး လိုင်ကိုလည်း ခွဲထွက်ဝါဒီ တစ်ဦးဟု သတ်မှတ်ထားသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်ဝမ်လေတပ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၅ နာရီမှစပြီး ၂ နာရီကြာ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုတွင် လေယာဉ်များ၊ သင်္ဘောများနှင့် ဒုံးကျည်စနစ်များ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

မိမိတို့ လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စစ်ဆင်ရေးများ၏ ထိရောက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် အပါအဝင် တုန့်ပြန်ရေးနှင့် ထိတွေ့တိုက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များကို စမ်းသပ်ရန် ထိုစစ်ဆင်ရေးကို ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

"ရန်သူတွေရဲ့ အခြေအနေမှာ အပြောင်းအလဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရချိန်မှာ ကျနော်တို့ဘက်ကလည်း လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး လုံခြုံမှုကို စိတ်ချသေချာစေဖို့၊ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှုတွေနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ဖြေရှင်းဖို့ လေ့ကျင့်မှုတွေ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ" ဟု ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုသည် ၃ လ ၁ ကြိမ် ပြုလုပ်သည့် ပုံမှန်စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနကို သီးခြား ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CNA

CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA/KIO)က တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီးနောက် ကချင်အထူးဒေသ(၁)ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီး မရှိတော့ဘူးဟု ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် KIA/KIO က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

ဦးဇခုန်တိန်ယိန်း ဦးဆောင်သည့် ကချင်အထူးဒေသ(၁) နယ်မြေများဖြစ်သော ကချင်ပြည်နယ်၊ ပန်ဝါ၊ ကံပိုက် တည်၊ ချီဖွေ၊ ဆော့လော် စသည့် မြို့နယ်များရှိ NDA-K တပ်စခန်းများကို KIA က ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာမှ နိုဝင်ဘာလအတွင်း တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

KIA/KIO က “ ယခင် စစ်အာဏာရှင် အစိုးရများမှ ၎င်းတို့အာဏာခိုင်မြဲစေရန်အတွက် ကချင်အထူးဒေသ(၁) ဟူ၍ ခွဲခြား သတ်မှတ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သောကြောင့် ကချင်လူမျိုးများ၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ထိခိုက်စေခဲ့ပါသည်။ ကချင် လူမျိုးများသာမက ကချင်ဒေသအတွင်းရှိ တိုင်းရင်းသားပြည်သူများ စိတ်ဝမ်းကွဲမှုမရှိဘဲ အတူတကွ တန်းတူ နေထိုင်ရေးအတွက် ကချင်အထူးဒေသ(၁)ဟု ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသော နယ်မြေများကို တပေါင်းတစည်းတည်း ဖြစ်အောင် အရယူခဲ့ရခြင်းဖြစ်ပါသည်”ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

KIO ထုတ်ပြန်ကို တွေ့ရစဉ်

ယခုမှစ၍ ကချင်အထူးဒေသ(၁) ဟူသော သတ်မှတ်ချက် မရှိတော့ပါဟု KIA/KIO က ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ယခင် ကချင်အထူးဒေသ(၁) အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိခဲ့သော ဌာနေပြည်သူများ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ အားလုံး စိုးရိမ်စိတ်မထားရှိဘဲ KIO နှင့် ပူးပေါင်းကာ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အတူတကွ တည်ဆောက်သွား ကြပါရန် ဖိတ်ခေါ်အပ်ပါသည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ဦးဇခုန်တိန့်ယိန်း ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့သည် ၁၉၈၉ ခုနှစ်က ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီကနေ ခွဲထွက်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှာ တပ်မတော်နှင့်ငြိမ်းချမ်းရေး ရယူခဲ့၍ ပန်ဝါ၊ ကံပိုက်တည်၊ ချီဖွေ၊ ဆော့လော်တို့ကို ကချင်အထူးဒေသ (၁) အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။

CNI International News

မနီလာ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဩဇာ အကြီးမားဆုံးမိသားစု  ၂ စုဖြစ်သည့် သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် (Ferdinand Marcos) နှင့် သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) တို့၏ မိသားစု ၂ စုအကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှုများသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။

ထို့နောက် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပါလာသည်အထိ တင်းမာမှု မြင့်တက် လာခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း ဒူတာတေး၏ သမီးဖြစ်သည့် ဒုတိယသမ္မတ ဆာရာ ဒူတာတေး (Sara Duterte) က အကယ်၍ သူသတ်ဖြတ်ခံရမည်ဆိုပါက မားကို့စ်ကို လုပ်ကြံရန် လူငှားထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဒူတာတေးကလည်း ထိုအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး စစ်တပ်ကို ကြားဝင်ဖြေရှင်းရန် တိုက်တွန်းခဲ့သဖြင့် အာဏာသိမ်းမည့် အရိပ်အယောင်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေး မိသားစုအကြား ထိပ်တိုက် တွေ့စေရသည့် အဓိကအကြောင်းရင်း ၅ ချက်ရှိသည်။

ဆာရာဒူတာတေးကို တွေ့ရစဉ်

ပထမအချက်မှာ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး သဘောထား ကွဲလွဲခြင်းဖြစ်သည်။ 

မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေး မိသားစုအကြား ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်မည့် သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ၂၀၂၈ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲများအတွက် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရရန် ပြိုင်ဆိုင်မှု မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ ဘတ်ဂျက်သုံးစွဲမှု အငြင်းအခုံဖြစ်ပြီး ဒူတာတေးသည် ဒုသမ္မတရုံးနှင့် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ အတွက် ဘတ်ဂျက်များ ပိုပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သဖြင့် မားကို့စ်က ဝေဖန်ခဲ့သည်။ 

ထိုမတိုင်မီက မားကို့စ်၏ သမ္မတရုံးအတွက် အသုံးစရိတ် ပီဆို ၁၂၅ သန်း လွှဲပြောင်းမှုအတွက်လည်း ဒူတာတေးက ဝေဖန်ခဲ့သည်။

တတိယအချက်မှာ မူဝါဒနှင့် အများပြည်သူ ကြေညာချက်များကြောင့်ဖြစ်ပြီး ဆာရာဒူတာတေးက မားကို့စ်အစိုးရ အဖွဲ့၏ မူဝါဒများနှင့် လုပ်ဆောင်ပုံများကို လူသိရှင်ကြား ဝေဖန်ခဲ့သည်။

မားကို့စ်နဲ့ ဆာရာဒူတာတေးကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အတူ မားကို့စ်ကလည်း ဒူတာတေး လက်ထက်က စတင်ခဲ့သည့် မူးယစ်စစ်ပွဲကဲ့သို့ ဒူတာတေး အစိုးရ လက်ထက်က ပြဿနာများကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။

စတုတ္ထအချက်မှာ တရားရေးနှင့် ဥပဒေပြုရေးတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။

ဒူတာတေး၏ မူးယစ်စစ်ပွဲကို နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုတရားရုံး (ICC) က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် ရန် လွှတ်တော်က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခြင်းသည် မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေးအကြား အကွဲအပြဲ ဖြစ်ရသည့် အချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

နောက်ဆုံးအချက်မှာ အုပ်ချုပ်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကြောင့်ဖြစ်သည်။

ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ ဆင်ရဲမွဲတေမှုနှင့် လုံခြုံရေး ကိစ္စရပ်များအပေါ် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမှုများတွင် မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေးတို့အကြား အပြန်အလှန် ဝေဖန်မှုများ ရှိခဲ့ကြသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

အစ္စရေးနှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအကြား နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သဖြင့် ၁၄ လ နီးပါးကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲသည် အဆုံးသတ်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး လက်ဘနွန်နိုင်ငံ၏ ဘေရွတ်(Beirut)မြို့တော် တောင်ပိုင်း ရပ်ကွက်များတွင် အောင်ပွဲခံသည့် သေနတ်ပစ်ဖောက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်မှုများ မရှိခဲ့ပေ။

ဟစ်ဇ်ဘိုလာ အဖွဲ့အနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်မည်ဆိုပါက အစ္စရေးက ပြန်လည် တိုက်ခိုက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးက ပြောကြားခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု သဘောတူညီချက်ကြောင့် အောင်ပွဲခံနေကြစဉ်

ထို့ပြင် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သည့် ဒေသခံများအနေဖြင့် လက်ရှိ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သော နေရာများ၌ ဆက်နေရန်နှင့် နေအိမ်များသို့ မပြန်ကြသေးရန် အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သလို ထိုနေရာ များတွင် အစ္စရေးစစ်သားများကို ဆက်လက် ဖြန့်ကြက်ချထားဆဲဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်အရ အစောပိုင်း ၂ လတွင် တိုက်ခိုက်မှုများ ရပ်တန့်ရန်၊ ဟစ်ဇ်ဘိုလာ အဖွဲ့အနေဖြင့် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် လက်နက်ကိုင် လှုပ်ရှားနေမှုကို ရပ်နားရန်၊ အစ္စရေး စစ်သားများ အနေဖြင့် အစ္စရေးဘက်ခြမ်းရှိ နယ်စပ်ဒေသသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာရန် အစရှိသည့် သတ်မှတ်ချက်များ ပါရှိသည်။

ထို့ပြင် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် ထောင်နှင့်ချီသည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေး တပ်ဖွဲ့ဝင် အဖြစ် ထောင်နှင့်ချီသည့် လက်ဘနွန်စစ်သားများကို ဖြန့်ကြက်ချထားမည်ဖြစ်ပြီး ထိုအခြေအနေကို အမေရိကန် ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့က စောင့်ကြည့်သွားမည်ဖြစ်သည်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးက ဘေရွတ်မြို့တော်ကို ပြင်းထန်သည့် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာ ဖြစ်သော နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၄ နာရီတွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် စတင် အသက်ဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်တွင် အစ္စရေး၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တစ်ဝန်း၌ လူ ၄၂ ဦး ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဒေသခံအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် ဂါဇာတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် ပြင်းထန်သော စစ်ပွဲနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိဘဲ အစ္စရေး နှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့တို့အကြား တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေဆဲ ဖြစ်သည်။

Source: အေပီ