CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၅

ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့လယ်ရှိ Siam Paragon ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်တွင် အောက်တိုဘာ ၄ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့ သည့် ပစ်ခတ်မှုသည် ၎င်း၏ဘဝတွင် အဆိုးရွားဆုံး အတွေ့အကြုံဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံ ဂျိုဟာ (Johor) ပြည်နယ်၏ အိမ်ရှေ့စံမင်းသား တန်ကူ အစ္စမေးလ် ဆူလ်တန် အီဘရာဟင် (Tunku Ismail Sultan Ibrahim) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂျိုဟာ အိမ်ရှေ့စံ တန်ကူ အစ္စမေးလ်နှင့် ၎င်း၏ မိသားစုသည် ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်ပွားချိန်တွင် ထိုဈေးဝယ် ကုန်တိုက် အနီးရှိ ဟိုတယ်တစ်ခု၏ ဧည့်ခန်းဆောင်တွင် ရှိနေခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ပစ်ခတ်မှု စတင်ဖြစ်ပွားချိန်တွင် လူအများအပြားသည် ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်အတွင်းမှ ကြောက်လန့်တကြား အော်ဟစ်ပြီး ပြေးထွက်လာခဲ့ကြသည်ဟု တန်ကူ အစ္စမေးလ်က ၎င်း၏ Facebook နှင့် X လူမှုမီဒီယာများတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘန်ကောက်မြို့လယ်ရှိ Siam Paragon ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်ကို တွေ့ရစဉ်

သူနှင့် သူမိသားစုသည် သက်တော်စောင့် အဖွဲ့နှင့်အတူ ဟိုတယ်၏ မြေအောက်ခန်းသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် ခဲ့ကြောင်း၊ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သက်ပြီး သတိပေးချက်များ ရရှိခဲ့သော်လည်း မည်သည့် သတင်း အချက်အလက်မျှ မရခဲ့ကြောင်း တန်ကူ အစ္စမေးလ်က ပြောသည်။ 
"ကျနော့်ကလေးတွေကို မကြောက်အောင် ပြောခဲ့ရပါတယ်။ အားလုံးက အဆင်ပြေသွားမှာပါ။ အဖေနဲ့ အမေရှိတယ်နော်ဆိုပြီး ကလေးတွေကို နှစ်သိမ့်ခဲ့ပါတယ်" ဟု ဂျိုဟာ အိမ်ရှေ့စံက ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် သူ့တွင် အသက် ၂ နှစ်မှ ၇ နှစ်ကြား ကလေး ၄ ဦးရှိပြီး သူတို့ကို လာရောက်ခေါ်ဆောင်မည့် ကားကို စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရသည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။ 

ထိုနေရာမှ မလွတ်မြောက်မီ အချိန်အထိ သူနှင့် သူ့သက်တော်စောင့်အဖွဲ့သည် သူ့မိသားစုရှေ့တွင် လူသားဒိုင်းအဖြစ် မားမားမတ်မတ် ရပ်တည်ကာ အကာအကွယ် ပေးခဲ့သည်ဟုလည်း တန်ကူအစ္စမေးလ်က ပြောသည်။ 

ထိုနေရာမှ ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ရန် မြေအောက်ခန်းအတွင်းသို့ ကားတစ်စီး ယူလာရန် သက်တော်စောင့်များကို အော်ဟစ်ပြောကြားခဲ့သည်ဟုလည်း တန်ကူ အစ္စမေးလ်က ပြောသည်။

Siam Paragon ဈေးဝယ်ကုန်တိုက်အတွင်း ပစ်ခတ်မှုမှာ အမျိုးသားတစ်ဦး ဖမ်းခံရစဉ်

ကားရောက်လာချိန်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မလေးရှားသံရုံးသို့ မောင်းနှင်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့သော်လည်း ယာဉ်မောင်းက အခင်းဖြစ်ပွားသည့် နေရာနှင့် အနီးဆုံးတွင် စင်္ကာပူသံရုံးရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သဖြင့် သူသည် ဂျိုဟာပြည်နယ်ရှိ စင်္ကာပူ ကောင်စစ်ဝန်ချုပ်ထံ ဖုန်းဆက်သွယ်ပြီး အကူအညီ တောင်းခံခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် သူတို့သည် စင်္ကာပူ သံရုံးသို့ ဝင်ရောက်ခိုလှုံခဲ့ကြောင်း တန်ကူ အစ္စမေးလ်က ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားသည့် အကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး အကြောင်းကြားရန် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) နှင့် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး မိုဟာမက် ဟက်ဆန် (Mohamad Hasan) တို့ကို တောင်းဆိုခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မလေးရှားသံအမတ် အိတ်ချ် အီး ဂျိုဂျီ ဆမ်မြူယယ် (H.E. Jojie Samuel) က သူတို့ဆီကို ရောက်ရှိလာခဲ့သည်ဟု ဂျိုဟာ အိမ်ရှေ့စံက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် သူသည် ဂျိုဟာပြည်နယ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိကြောင်း လူမှုမီဒီယာတွင် ထပ်မံရေးသားခဲ့သည်။

"ကျနော် ဖြတ်သန်းခဲ့ရသမျှ ဒါဟာ အဆိုးရွားဆုံး အတွေ့အကြုံပါပဲ။ လူသတ်သမားရဲ့ ရန်ကနေ ကျနော့် ကလေးတွေရဲ့ အသက်ကို ကာကွယ်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ပစ်ခတ်မှုမှာ နှစ်ယောက် သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ အပြစ်မဲ့တဲ့ စိတ်ဝိဉာဉ်တွေကို ဘုရားသခင် ကောင်းချီးပေးပါစေ" ဟု တန်ကူ အစ္စမေးလ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) သည် အောက်တိုဘာ ၃ ရက်က အခြားကမ္ဘာ့အင်အားကြီး နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များကို စုစည်းပြီး ရုရှားကို တိုက်ခိုက်နေသည့် ယူကရိန်းအား ဆက်လက်ထောက်ပံ့ရန် တိုက်တွန်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်၏ ရီပတ်ဘလစ်ကန်များအကြား ယူကရိန်းအား ငွေကြေး ထောက်ပံ့မှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီး သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပွားနေမှုနှင့်အတူ အနာဂတ်တွင် ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်၏ အထောက်အပံ့သည် ရေရာသေချာမှု မရှိဖြစ်နေချိန်သည်။

ထိုသို့ မရေရာမသေချာ ဖြစ်နေချိန်မှာပဲ ဘိုင်ဒန်၏ ယူကရိန်းကို ဆက်လက် ထောက်ပံ့ပေးရန် မဟာမိတ်များကို တိုက်တွန်းချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်က ဦးဆောင်စီမံခဲ့သည့် ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွင် ကနေဒါနှင့် ဂျပန် ခေါင်းဆောင်များအပြင် ဥရောပရှိ အဓိက မဟာမိတ်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန် လွှတ်တော်သည် အစိုးရအဖွဲ့ယန္တရားကို ဆက်လက် လည်ပတ်နိုင်ရန် ကာလတို ဘတ်ဂျက် သဘော တူညီချက်ကို ဘိုင်ဒန်ထံ ပေးပို့ခဲ့ပြီး ဘိုင်က ထိုသဘောတူညီချက်ကို ဥပဒေအဖြစ် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုသဘောတူညီချက်ထဲတွင် ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွက် ဒေါ်လာဘီလျံနှင့်ချီသည့် ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ရေး အစီအစဉ်ကို ချန်လှပ်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်က ဦးဆောင်ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ထိုဖုန်းခေါ်ဆိုမှုတွင် ပါဝင်သည့် နိုင်ငံအားလုံးက ယူကရိန်းအပေါ် ထားရှိ သော ၎င်းတို့၏ ထောက်ပံ့မှုများသည် အပြောင်းအလဲ မရှိကြောင်းနှင့် ယူကရိန်းအပေါ် အမေရိကန်၏ ထောက်ပံ့မှု ကို သံသယမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အိမ်ဖြူတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

သို့သော် လွှတ်တော်အနေနှင့် ယူကရိန်းအတွက် ကူညီထောက်ပံ့မှုများကို ရပ်တန့်ခြင်း မရှိစေရန် လုပ်ဆောင် ရမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လစ်ဟင်းမှု တစ်စုံတစ်ရာ ရှိခဲ့မည်ဆိုပါက ထိုအခြေအနေကို ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် (Vladimir Putin) က အမြတ်ထုတ်သွားနိုင်ကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရက အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် သတိပေးခဲ့ သည်။

အိမ်ဖြူတော်၏ အမျိုးသား လုံခြုံရေး ကောင်စီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျွန်ကာဘီကို တွေ့ရစဉ်

"အချိန်က ကျနော်တို့ဘက်မှာ မရှိပါဘူး။ ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်ရဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေ လစ်ဟင်းသွားမယ် ဆိုရင် အဲဒါဟာ ပူတင်အတွက် အခွင့်အရေးတစ်ခု ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်" ဟု အိမ်ဖြူတော်၏ အမျိုးသား လုံခြုံရေး ကောင်စီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျွန်ကာဘီ (John Kirby) က ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိ လွှတ်တော်က အတည်ပြုပေးခဲ့သည့် အမေရိကန်၏ အကူအညီသည်  ယူကရိန်းအတွက် လာမည့် သီတင်းပတ် အနည်းငယ် သို့မဟုတ် လအနည်းငယ်အတွက်သာ လုံလောက်မှု ရှိနေသည်ဟု စစ်မြေပြင်မှ အခြေအနေများအရ ခန်းမှန်းသိရှိရကြောင်း ကာဘီက ပြောသည်။

အမေရိကန်အစိုးရအတွက် ကာလတို ဘတ်ဂျက် သဘောတူညီချက်တွင် သြဂုတ်လကုန်ပိုင်းက ယူကရိန်းအတွက် ဘိုင်ဒန်က တောင်းဆိုထားသည့် ဒေါ်လာဘီလျံချီသော စစ်ရေး အကူအညီများကို လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အနာဂတ်တွင် ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်၏ ကူညီထောက်ပံ့မှု အလားအလာသည် သေချာရေရာမှု မရှိသည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ 

Source: အေပီ

CNI International News

မက္ကဆီကို စီးတီး၊ အောက်တိုဘာ ၄

နေ့စဉ်နှင့်အမျှ အမေရိကန်နယ်စပ်သို့ ဦးတည်သွားရောက်နေသည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အရေအတွက်သည် ၁၀၀၀၀ ခန့်ရှိသည်ဟု မက္ကဆီကိုသမ္မတ အန်ဒရီ မန်နျူယယ် လိုပက်ဇ် အိုဘရာဒေါ (Andres Manuel Lopez Obrador) က ပြောကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကျူးဘားနှင့်  ဗင်နီဇွဲလားကဲ့သို့ နိုင်ငံများအပေါ် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေး ပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ထိုကဲ့သို့ ရွှေ့ပြောင်းများ အလုံးအရင်းအလိုက် ဝင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု မက္ကဆီကို သမ္မတ အိုဘရာဒေါက ပြစ်တင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မက္ကဆီကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း ဂွာတီမာလာနိုင်ငံမှ မက္ကဆီကို နိုင်ငံသို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဝင်ရောက် လာခဲ့သူ ပေါင်းသည် တစ်နေ့လျှင် ၆၀၀၀၀ ခန့်ရှိသဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ထိစပ်နေသည့် မက္ကဆီကို၏ မြောက်ပိုင်းနယ်စပ် ဒေသသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်ဟု အိုဘရာဒေါက ပြောသည်။

ရွှေ့ပြောင်းအများစုသည် ပနားမားနိုင်ငံနှင့် ကိုလံဘီယာ အကြားရှိ တောတောင်ထူထပ်သည့်  Darien Gap ဒေသကို ဖြတ်သန်း လာခဲ့သူများဖြစ်သည်ဟု မက္ကဆီကို သမ္မတက ပြောသည်။

ဗင်နီဇွဲလားနှင့် ကျူးဘားကဲ့သို့ နိုင်ငံများအပေါ် အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများသည် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ပြဿနာကို ဖြစ်စေခဲ့သည်ဟု ကိုလံဘီယာ သမ္မတ ဂူစတာဗို ပက်ထရို (Gustavo Petro) က ဝေဖန်ခဲ့သည်။

မက္ကဆီကို ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ယခုအခါမှာတော့ မက္ကဆီကို သမ္မတ အိုဘရာဒေါ၏ ဝေဖန်မှုများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အစိုးရသည် ဗင်နီဇွဲလားနှင့် ကျူးဘား အစိုးရများအား ဒီမိုကရေစီကို ဖိနှိပ်မှုဖြင့် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။

ထိုပိတ်ဆို့မှုများသည် အယူဝါဒရေးရာ မတူကွဲလွဲမှုများနှင့် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မတူကွဲပြားမှု ကိစ္စရပ်များ ကြောင့်ဖြစ်ပြီး ပိတ်ဆို့မှုများသည် ထိုအရေးကိစ္စများကို ဖြေရှင်းပေးနိုင်မည် မဟုတ်ကြောင်း အိုဘရာဒေါက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၄

အမေရိကန်၏ ရီပတ်ဘလစ်ကန် လက်ယာစွန်း လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦးသည် ရီပတ်ဘလစ်ကန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ကီဗင် မက်ကာသီ (Kevin McCarthy) ကို ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စေရန် ကြိုးပမ်းချက် တစ်ခုအား အောက်တိုဘာ ၂ ရက်က စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်မှ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဖြစ်သူ မတ်ဂေ့ဇ် (Matt Gaetz) သည် ၎င်း၏ ကြေညာ ချက်အား လွှတ်တော်တွင် တင်ပြခဲ့ပြီးနောက် မက်ကာသီကို ဆက်လက် ထောက်ခံတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း၊  သူနှင့်အတူ ရီပတ်ဘလစ်ကန်များသည် မက်ကာသီကို လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆက်လက် တာဝန်ထမ်းဆောင် စေရန် ထောက်ခံပေးတော့မည် မဟုတ်ကြောင်း သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

"လုပ်ကြည့်လိုက်စမ်းပါ" ဟု မက်ကာသီက ဂေ့ဇ်၏ ပြောကြားချက်များကို အလျင်အမြန် တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ယခင်က Twitter ဟု လူသိများခဲ့သည့် X လူမှုမီဒီယာတွင် တုံ့ပြန်ရေးသားခဲ့သည်။ 

အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ကီဗင် မက်ကာသီကိုတွေ့ရစဉ်

မက်ကာသီသည် အစိုးရယန္တရား ရပ်ဆိုင်းမည့် အခြေအနေကို ရှောင်လွှဲရန် ဒီမိုကရက်များနှင့် ဘတ်ဂျက် သဘောတူညီမှု တစ်ခုကို ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပိုင်းအကြာတွင် ၎င်းအား ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စေရန် တောင်းဆိုသည့် ဂေ့ဇ်၏ အဆိုပြုချက်ကို မဲခွဲဆုံးဖြတ်မည် ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Dornald Trump) ကို သစ္စာခံသည့် ဂေ့ဇ်သည် ရီပတ်ဘလစ်ကန် ပါတီဝင် အချင်းချင်း မက်ကာသီကို ဆန့်ကျင်သော လက်ယာအစွန်းရောက် အုပ်စုအား ဦးဆောင်သူ တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ 

ထရမ့်ကို သစ္စာခံသည့် ၎င်းတို့ အုပ်စုသည် ယူကရိန်းကို စစ်ရေး ထောက်ပံ့မှုများအား ဆန့်ကျင်နေသည့် အုပ်စုဖြစ် သည်။

 အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ကီဗင် မက်ကာသီနဲ့ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်းကို ထောက်ပံ့မည့် ငွေကြေးများအား တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် သုံးစွဲခြင်းသည် ပိုမိုသင့်တော်ကြောင်း ဂေ့ဇ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"အမေရိကန်ပြည်သူတွေဟာ အစိုးရမှာ ဘတ်ဂျက် မရှိတော့တဲ့ အခြေအနေကို စိတ်ပျက် ငြီးငွေ့လာကြပါပြီ။ တစ်နှစ်စာ ဘတ်ဂျက်ကွာဟမှု ဒေါ်လာ ၂ ထရီလျံရှိနေပြီး ကြွေးမြီ ၃၃ ထရီလျံအထိ ရှိနေတာကိုလည်း စိတ်ပျက် နေကြပါပြီ" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့ပြင် နိုင်ငံအနေနှင့်  နိမ့်ကျလာမည်ဆိုပါက နိမ့်ကျနေသည့် နေရာမှ ဆက်လက် တိုက်ခိုက် သွားမည်ဟုလည်း ဂေ့ဇ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ အောက်တိုဘာ ၄

အမေရိကန်အနေဖြင့် ယူကရိန်းကို စစ်ရေး အကူအညီများ ရပ်တည်ခဲ့မည်ဆိုပါက ယူကရိန်းစစ်သားများသည် အရေးတကြီးလိုအပ်သည့် လက်နက်ခဲယမ်းများ မကြာမီအချိန်အတွင်း ပြတ်လပ်သွားဖွယ် ရှိနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ယူကရိန်းစစ်သားများအတွက် မြေပြင်တွင် ပြုလုပ်နေသည့် စစ်ဆင်ရေးများကို လျော့ပါးစေရုံသာမက ရုရှား၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို ခုခံကာကွယ်နေသော ၎င်းတို့၏ စွမ်းဆောင်ရည်များကိုပါ လျော့ကျစေမည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ဆိုသည်။

အမေရိကန်သည် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ယူကရိန်းကို ထောက်ပံ့ပေးသွားမည်ဟု အမေရိကန် ထိပ်သီးအရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းကို ရုရှားက စတင်ကျူးကျော်ခဲ့ချိန်ကတည်းက ဒေါ်လာ ၄၃ ဘီလျံကျော် ထောက်ပံ့ ပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ဘိုင်ဒန် လက်မှတ်ထိုးနေစဉ်

ထိုထောက်ပံ့မှု ပမာဏသည် ယူကရိန်းကို အနောက်နိုင်ငံများက ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည့် ငွေပမာဏ စုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက်ကျော် ရှိသည်။

သို့သော် မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းအတွင်းက အမေရိကန်အစိုးရ ယန္တရားကို ရပ်ဆိုင်းမည့် အခြေအနေမှ ရှောင်လွှဲနိုင် ခဲ့သည့် ကာလတို ဘတ်ဂျက် သဘောတူညီချက်တွင် ရီပတ်ဘလစ်ကန်များသည် ယူကရိန်းကို ကူညီထောက်ပံ့မှု အသစ်များ ပေးမည့်အစီအစဉ်အား ထည့်သွင်းခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့ကြောင့် ယူကရိန်းကို ဆက်လက် ထောက်ပံ့ရန် အာမခံချက် မရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။ 

ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်

"တကယ်လို့ အမေရိကန်ရဲ့ ထောက်ပံ့မှုတွေ ရပ်တန့်သွားမယ်ဆိုရင် ယူကရိန်းအတွက် ဆိုးရွားတဲ့ ထိခိုက်နစ်နာ မှုတွေ ဖြစ်လာပါလိမ့်မယ်။ ယူကရိန်း စစ်တပ်ဟာလည်း အားနည်းလာပြီး ပြိုလဲနိုင်တဲ့အထိ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်" ဟု မဟာဗျူဟာနှင့် နိုင်ငံတကာ လေ့လာရေး စင်တာ (Center for Strategic and International Studies) မှ ထိပ်သီး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဖြစ်သူ မာ့ခ် ကန်စီယန် (Mark Cancian) က ပြောသည်။

ရုရှားက သိမ်းပိုက်ခဲ့သည့်် နယ်မြေများကို ပြန်လည်သိမ်းယူရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် ယူကရိန်းကို အမေရိကန်က လက်နက်ငယ်များ၊ လက်နက်ကြီးများ၊ စစ်သုံးယာဉ်များ၊ ခေတ်မီ ဒုံးပစ်လောင်ချာများ၊ တင့်ကားများနှင့် မိုင်း ရှင်းလင်းရေး ကိရိယာများ အပါအဝင် စစ်ရေး အကူအညီများစွာ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။
"တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်တပ်တွေဟာ လက်နက်တွေ၊ ရိက္ခာတွေနဲ့ ခဲယမ်းတွေကို အဆက်မပြတ် လိုအပ်နေ ပါတယ်" ဟု ကန်စီယန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အကယ်၍ အမေရိကန်၏ အထောက်အပံ့များ အလုံးစုံ ရပ်တန့်သွားပါက ထိုအကျိုးဆက်ကို ချက်ချင်းလက်ငင်း ကြုံတွေ့ ခံစားရလိမ့်မည် မဟုတ်သော်လည်း သီတင်းပတ် အနည်းငယ်တွင် သိသာထင်ရှားသည့် အကျိုး သက်ရောက် မှုများကို မြင်တွေ့ရလိမ့်မည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် အမေရိကန်၏ စစ်ရေး အကူအညီများ ရပ်တန့်ခြင်းသည် စစ်မြေပြင်တွင် ယူကရိန်း၏ လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကိုလည်း သိသိသာသာ လျော့ကျသွားစေနိုင်သည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ အောက်တိုဘာ ၄

ကနေဒါအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ သံတမန် ၄၁ ဦးကို အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက်တွင် ပြန်လည်ခေါ်ယူရမည်ဟု အိန္ဒိယက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း The Financial Times သတင်းစာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇွန်လက ကနေဒါနိုင်ငံ ဗြိတိသျှ ကိုလံဘီယာ(British Columbia) ပြည်နယ်တွင် ကနေဒါနိုင်ငံသား တစ်ဦးဖြစ် သည့် ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ရေး ခေါင်းဆောင် ဟာဒိပ် ဆင်း နစ်ဂျား (Hardeep Singh Nijjar)သတ်ဖြတ်ခံရမှု၌ အိန္ဒိယ အစိုးရအေးဂျင့်များ ပါဝင်ပတ်သက်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ကနေဒါက သံသယဖြစ်ခဲ့ပြီးနောက် အိန္ဒိယနှင့် ကနေဒါနိုင်ငံ ကြား ဆက်ဆံရေးများ တင်းမာခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရသည် ခါလစ္စတန် (Khalistan) ဟု လူသိများသည့် လွတ်လပ်သော ဆစ်ခ် အမိမြေထူထောင်ရေး လှုပ်ရှားမှုကို ထောက်ခံအားပေးခဲ့သည့်် နစ်ဂျားအား အကြမ်းဖက်သမား စာရင်းတွင် ထည့်သွင်း သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆူဘရာမန်ယမ် ဂျိုင်ရှန်ကာကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အိန္ဒိယသည် နစ်ဂျား သတ်ဖြတ်ခံရမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကနေဒါ၏ စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုထားသည်။

အိန္ဒိယသည် အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက် နောက်ပိုင်း နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ခွာခြင်းမရှိသည့် ကနေဒါ သံတမန်များကို သံတမန်ရေးအရ ကင်းလွတ်ခွင့်ပေးထားမှုအား ရုပ်သိမ်းမည်ဟု အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ကနေဒါသည် အိန္ဒိယတွင် သံတမန် ၆၂ ဦး ထားရှိခဲ့ပြီး ထိုသံတမန်များထဲမှ ၄၁ ဦးကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းသင့် ကြောင်း အိန္ဒိယက ပြောကြားခဲ့သည်။

The Financial Times သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယနှင့် ကနေဒါ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန များက မှတ်ချက်မပေးခဲ့ပေ။

အိန္ဒိယအစိုးရကို ဒေါသထွက်စေသည့် ဆစ်ခ်ခွဲထွက်ရေး အုပ်စုများ ရှိနေသည့် ကနေဒါနိုင်ငံတွင် အိန္ဒိယသံတမန် များအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ရှိခဲ့သည်ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆူဘရာမန်ယမ် ဂျိုင်ရှန်ကာ (Subrahmanyam Jaishankar) က အစောပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရကို ဆန့်ကျင်နေတဲ့ ကနေဒါရှိ ဆစ်ခ်လူမျိုးများကိုတွေ့ရစဉ်

ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ဆစ်ခ်ဘာသာဝင်များ ၇၇၀,၀၀၀ ခန့် နေထိုင်ကြောင်း၊ ထိုလူဦးရေသည် အိန္ဒိယ၏ ပန်ဂျပ် (Punjab) ပြည်နယ် အပြင်ဘက်တွင် ဆစ်ခ်ဘာသာဝင် အများဆုံးရှိနေသည့် လူဦးရေပမာဏ ဖြစ်သည်။ 

အိန္ဒိယအစိုးရသည် ခါလစ္စတန် ထူထောင်ရေးအတွက် လူသိရှင်ကြား ထောက်ခံခဲ့သည့် ဆစ်ခ်ဘာသာဝင် အချို့ကို မကျေနပ်ကြောင်း ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ကနေဒါ၏ အောက်လွှတ်တော်တွင် ဆစ်ခ်ဘာသာဝင် ၁၅ ဦး ရှိနေပြီး အောက်လွှတ်တော်နေရာ စုစုပေါင်း၏ ၄ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရှိသည်။

ထိုအရေအတွက်သည် လူဦးရေ အချိုးအစားအလိုက် တွက်ချက်ကြည့်မည်ဆိုပါက ကနေဒါ လူဦးရေ၏ ၂ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိသည်။ 

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

မော်စကို၊ အောက်တိုဘာ ၃

ယူကရိန်းစစ်တပ်အတွင်း ကုသရန် ခက်ခဲသည့် သံသယဖြစ်ဖွယ် ရောဂါကူးစက်မှုများသည် ယူကရိန်းရှိ အမေရိကန် ဇီဝဓာတ်ခွဲခန်းများ (bio-laboratories) နှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိနိုင်ကြောင်း ရုရှား အောက်လွှတ်တော် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အိုင်ရီနာ ယာရိုဗာယာ (Irina Yarovaya) က ပြောသည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

"ယူကရိန်းမှာရှိတဲ့ ပင်တဂွန်ရဲ့ ဇီဝ-ဓာတ်ခွဲခန်းတွေဟာ ယူကရိန်း စစ်သားတွေကြားမှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေရဲ့ အကြောင်းရင်းတစ်ခု ဖြစ်နိုင်ပါတယ်"ဟု ယူကရိန်းရှိ အမေရိကန်ဓာတ်ခွဲခန်းများ၏ လှုပ်ရှား မှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးသည့် လွှတ်တော်ဆိုင်ရာကော်မရှင်၏ တွဲဖက်ဥက္ကဋ္ဌ ယာရိုဗာယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

အစောပိုင်းက ဗြိတိန်၏ နေ့စဉ်ထုတ် The Financial Times သတင်းစာသည် ယူကရိန်းစစ်သားများကြား ရောဂါ ကူးစက်ခံရမှု အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်သည့် သတင်းတစ်ပုဒ်ကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းရှိ အမေရိကန် ဇီဝဓာတ်ခွဲခန်းကို တွေ့ရစဉ်

ထိုသတင်းတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ် အစောပိုင်းက ရောဂါကူးစက်ခံရသည့် ဒဏ်ရာရ ယူကရိန်းစစ်သားများ၏ နမူနာများ ကို ဂျာမနီရှိ နေတိုးစစ်ဆေးရုံတစ်ရုံမှ ဆရာဝန်များက လေ့လာခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။ 

အဆိုပါ ယူကရိန်းစစ်သားများသည် ပဋိဇီဝဆေးဝါးများကို ခံနိုင်ရည်ရှိသည့် ကူးစက်ရောဂါများအား ခံစားခဲ့ရသည် ဟု ထိုဆရာဝန်များက ကောက်ချက်ချခဲ့သည်ဟု The Financial Times က ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ယူကရိန်းစစ်သားများကို လိုင်စင်မရှိသည့် ဆေးဝါးများ စမ်းသပ်ခဲ့သည်ဆိုသော အတည် ပြုချက်များကိုလည်း သတိပြုမိခဲ့ကြောင်း ယူရိုဗာယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

"Lancet ဆေးပညာကော်မရှင်က ကျွမ်းကျင်သူတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ ကျွမ်းကျင်သူတွေ အနေနဲ့ ပင်တဂွန် ရဲ့ ဆိုးရွားတဲ့ ဇီဝဗေဒဆိုင်ရာ စမ်းသပ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးဖို့ အချိန်သင့်နေပါပြီ"ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ 

ရုရှား အောက်လွှတ်တော် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ အိုင်ရီနာ ယာရိုဗာယာကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သည် UP-8 ဟု အမည်ဝှက် ပေးထားသည့် စီမံကိန်းတစ်ခုဖြင့် လာဗော့ဗ် (Lvov)၊ ခါကော့ဗ် (Kharkov) ၊ အိုဒက်ဆာ (Odessa) နှင့် ကိယက်ဗ် (Kiev) တို့ရှိ ဓာတ်ခွဲခန်းများတွင် အမေရိကန်စစ်တပ်၏ ကျွမ်းကျင်သူများက ယူကရိန်းစစ်မှုထမ်း ၄၀၀၀ ကျော်ကို စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ယူရိုဗာယာက ပြောသည်။

ထိုစမ်းသပ်မှုများအနက် ခါကော့ဗ် ဓာတ်ခွဲခန်း တစ်ခုတည်းမှာပင် ယူကရိန်းစစ်သား ၂၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ပြီး နောက်ထပ် ယူကရိန်းစစ်သား ၂၀၀ ခန့် ဆေးရုံတင်ခဲ့ရသည်ဆိုသည့် သတင်းများကို ရရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဧပြီလက ထွက်ရှိခဲ့သည့် The Financial Times သတင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရုရှားသည် ယူကရိန်းရှိ အမေရိကန် ဇီဝဓာတ်ခွဲခန်းများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် လွှတ်တော်ဆိုင်ရာ ကောင်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် The Financial Times သတင်းကို ရုရှား၏ အောက်လွှတ်တော်နှင့် ပြည်ထောင်စုကောင်စီ (Federation Council) တို့၏ အစည်းအဝေးများတွင် အတည်ပြုခဲ့သည်။ 

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ အောက်တိုဘာ ၃

နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ မကောင်းသတင်းနှင့် ကျော်ဇောသည့် သြဇာကြီးမားသူများ၏ စာရင်းကို အပြီးသတ် ကောက်ယူ နိုင်ခဲ့ပြီးဟု ထိုင်းပြည်ထဲရေး ဒုဝန်ကြီး ချာဒါ ထိုင်းဆက် (Chada Thaiset) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။
ထိုစာရင်းကို အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် ကော်မတီ အစည်းအဝေး၌ တင်သွင်းသွားမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အဆိုပါ စာရင်းတွင် ပါဝင်သူ စုစုပေါင်း ၆၀၀ မှ ၇၀၀ အကြားရှိကြောင်း၊ ၎င်းတို့အနက် ၁၀၀ အောက်သည် အလွန် သတိထားရမည့် သူများဖြစ်ပြီး အနီရောင်အဆင့် သတ်မှတ်ထားသည့် အုပ်စု (Red group)တွင် ပါဝင်သည်ဟု ထိုင်းပြည်ထဲရေး ဒုဝန်ကြီး ချာဒါက ပြောသည်။

ကျန်သည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များအနက် သေနတ်သမားများကို ငှားရမ်းသူများ၊ စောင့်ကြည့်စာရင်းတွင် ပါဝင်သူများ ဖြစ်ကာ အဝါရောင်အဆင့် သတ်မှတ်ထားသည့် အုပ်စု (Yellow group)အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး ချာဒါက အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ပြောကြားရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုင်းမှာ လက်နက်ခဲယမ်းများ သိမ်းဆည်းရမိစဉ်

ထိုစာရင်းကို ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများ၏ ဒေတာ အချက်အလက်များနှင့် တိုက်ဆိုင် စစ်ဆေးသွားမည် ဖြစ်သည်။ 

ထို့နောက် ယခု ကောက်ယူထားသော စာရင်းကို ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖွဲ့စည်းထူထောင်ထားသည့် ကော်မတီတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် တင်ပြသွား မည်ဖြစ်သည်။ 

မကောင်းသတင်းနှင့် ကျော်ဇောသည့် သြဇာကြီးမားသူများအဖြစ် စံသတ်မှတ်ချက်များဖြစ်သော ရာဇဝတ်မှု ၁၆ မျိုးတွင် တစ်မျိုးမျိုးနှင့် ပါဝင်ပတ်သက်နေသည့် မှတ်တမ်းမှတ်ရာများကို စစ်ဆေးသွားမည်ဟုလည်း ချာဒါက ပြောသည်။

အဆိုပါ ရာဇဝတ်မှု ၁၆ မျိုးမှာ တရားမဝင် ငွေတိုးချေးမှု၊ အစိုးရအေဂျင်စီများထံမှ ကန်ထရိုက်များ ရရှိရန် ပူးပေါင်း လိမ်လည်မှု၊ ဘတ်စ်ကား ကုမ္ပဏီများထံမှ တရားမဝင် အကျိုးဆောင်ခများ ရယူမှု၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများကို ခြိမ်းခြောက်ငွေညှစ်မှု၊ မှောင်ခိုကူးမှု၊ လောင်းကစားလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်မှု၊ တရားမဝင် လိင်ကုန်ကူးမှု၊ လူမှောင်ခို ကူးမှု တို့ဖြစ်သည်။

ထိုင်း၀န်ကြီးချုပ်နဲ့ ချာဒါကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့အပြင် အလုပ်သမားများကို လိမ်ညာခေါ်ယူမှု၊ ခရီးသွားများကို လိမ်ညာမှု၊ သေနတ်သမားများ ငှားရမ်းမှု၊ အကြွေးများကို အင်အားသုံးပြီး သိမ်းယူမှု၊ စစ်ပွဲသုံး လက်နက်များနှင့် အခြားလက်နက်များကို ရောင်းဝယ်မှု၊ နိုင်ငံပိုင်မြေ ကို ကျူးကျော်မှု သို့မဟုတ် သဘာဝသယံဇာတများကို ဖျက်ဆီးမှု၊ ပြည်သူပိုင် အဝေးပြေး လမ်းမ များနှင့် ပတ်သက်ပြီး လာဘ်ပေး-လာဘ်ယူမှု၊ တရားမဝင် မူးယစ်းဆေးဝါးများနှင့် ပါဝင်ပတ်သက်မှုတို့လည်း ပါဝင်သည်။

မစ္စတာချာဒါက သူသည် နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ ရပ်/ကျေး ခေါင်းဆောင်များ၊ ဒေသန္တရ အစိုးရ အကြီးအကဲများနှင့် တွေ့ဆုံသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်းတို့၏ သဘောထားများကို လေ့လာသွားမည်ဟု ပြောသည်။ 

ထို့ပြင် ဒေသခံ ခေါင်းဆောင်များကိုလည်း တရားမဝင် အလုပ်ကိစ္စများတွင် ပါဝင်ခြင်း မပြုရန် တိုက်တွန်း သွားမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မစ္စတာ ချာဒါသည် ယခင်က ၎င်း၏ အူထိုင်း သာနီ (Uthai Thani) ပြည်နယ်တွင် မကောင်းသတင်းနှင့် ကျော်ဇော ခဲ့သည့် သြဇာကြီးမားသူ တစ်ဦးဖြစ်ခဲ့ဖူးပြီး မကောင်းသတင်းနှင့် ကျော်ဇော်သူများ စာရင်းတွင် ပါဝင်ခဲ့ဖူးကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။ 

"ဒါပေမယ့် ကျနော်ဟာ တရားမဝင် အလုပ်တွေကို မလုပ်တော့ဘူးဆိုတာကို သက်သေပြခဲ့ပြီးပါပြီ။ ကျနော်ဟာ မကောင်းသတင်းနဲ့ ကျော်ဇောသူ မဟုတ်တော့ပါဘူး။ အခုချိန်မှာ ကျနော်ဟာ နိုင်ငံအတွက် တာဝန် ထမ်းဆောင် နေတဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးတစ်ဦး ဖြစ်နေပါပြီ" ဟု ချာဒါက ကြေညာခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

လန်ဒန်၊ အောက်တိုဘာ ၃

ဗြိတိန်သည် သြစတြေးလျ၊ အမေရိကန်တို့နှင့် ပူးပေါင်းထားသည့် AUKUS အစီအစဉ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အနေ ဖြင့် နျူကလီးယား စွမ်းအင်သုံး တိုက်ခိုက်ရေး ရေငုပ်သင်္ဘော တစ်စင်းကို ဒီဇိုင်းဆွဲရန်နှင့် ထုတ်လုပ်ရန် ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ၉ ဘီလျံတန်ဖိုးရှိ ကန်ထရိုက်တစ်ခုအား ဗြိတိန်ကုမ္ပဏီ သုံးခုကို ပေးအပ်ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကန်ထရိုက်ပေးခဲ့သည့် ကုမ္ပဏီများမှာ BAE Systems၊ Rolls-Royce နှင့် Babcock ကုမ္ပဏီတို့ဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်နှင့် AUKUS သုံးပွင့်ဆိုင် အစီအစဉ် တစ်ခုလုံးအတွက် ကြီးမားသော သမိုင်းမှတ်တိုင် တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ဗြိတိန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

SSN-AUKUS ဟု လူသိများသည့် ရေငုပ်သင်္ဘော အသစ်များသည် ဗြိတိန်တော်ဝင်ရေတပ်၏ အကြီးမားဆုံး၊ ခေတ် အမီဆုံးနှင့် တိုက်ခိုက်နိုင်စွမ်း အများဆုံး ရေငုပ်သင်္ဘောများ ဖြစ်လာမည်ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ထိပ်သီး အာရုံခံကိရိယာ များ၊ ဒီဇိုင်းနှင့် လက်နက်စနစ်တို့ ပူးပေါင်း တည်ဆောက်သွားမည်ဟု ဗြိတိန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက အောက်တိုဘာ ၁ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

 အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နဲ့ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

AUKUS ရေငုပ်သင်္ဘောများထဲမှ ပထမဆုံး တစ်စင်းသည် ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဗြိတိန်တော်ဝင်ရေတပ်၌ တပ်တော် ဝင် တာဝန်ထမ်းဆောင် သွားမည်ဖြစ်ပြီး သြစတြေးလျအတွက် ပထမဆုံး တစ်စင်းသည် ၂၀၄၀ ပြည့်နှစ် အစော ပိုင်းမှာ တပ်တော်ဝင်သွားမည်ဟု သိရသည်။

SSN-AUKUS ရေငုပ်သင်္ဘောများ ထုတ်လုပ်ရေး အစီအစဉ်များကို သြစတြေးလျ၊ ဗြိတိန်နှင့် အမေရိကန် ခေါင်းဆောင်များက မတ်လတွင် ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသုံးနိုင်ငံသည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသ၌ တရုတ်၏ အင်အားကြီးမားလာမှုကို တန်ပြန်ရန် ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင် မှုများအား အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်နေသည်။

နျူကလီးယား စွမ်းအင် အသုံးပြုထားသည့် သင်္ဘောများနှင့် ရေငုပ်သင်္ဘောများသည် အာရုံခံထောက်လှမ်းမှုများ ကို ရှောင်လွှဲနိုင်ပြီး ခရီးအကွာအဝေး ပိုမိုမောင်းနှင်နိုင်သည်။

ရေငုပ်သင်္ဘောကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ယခင်က နျူကလီးယား ရေငုပ်သင်္ဘော နည်းပညာကို ဗြိတိန်နှင့်သာ မျှဝေ အသုံးပြု ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုအကြိမ်သည် ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် နောက်ထပ် တစ်နိုင်ငံနှင့် မျှဝေ အသုံးပြုခြင်း ဖြစ် သည်။

ထို့ပြင် SSN-AUKUS ရေငုပ်သင်္ဘောများသည် သြစတြေးလျ ရေတပ်၏ လက်ရှိအသုံးပြုနေသည့် ဒီဇယ်စွမ်းအင် သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောအုပ်စု၏ အင်အားကို သိသိသာသာ မြင့်တက်လာစေမည် ဖြစ်သည်။

သြစတြေးလျ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ရစ်ချက် မာလက်စ် (Richard Marles) က AUKUS သဘောတူညီချက်သည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် နောက်ပိုင်း မိမိတို့စစ်တပ်၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို အကြီးမားဆုံး မြှင့်တင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက် ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

AUKUS သဘောတူညီချက်အရ အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ Virginia အမျိုးအစား နျူကလီးယား စွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘော (Virginia-class nuclear-powered submarines) များထဲမှ ၅ စင်းကို ၂၀၃၀ ပြည့်နှစ် အစောပိုင်း တွင် သြစတြေးလျကို ရောင်းချသွားမည် ဖြစ်သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား