CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၅

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ မြန်မာ့တပ်မတော်တွင် တိုင်းမှူးများနှင့် ကစထမှူးများကို အပြောင်းအလဲ လုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ အပြောင်းအလဲများတွင် ကစထ ၁ ဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီး တေဇကျော်ကို ကစက ၆ သို့ ပြောင်းလဲ တာဝန် ပေးခဲ့ပြီး အလယ်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ် ကိုကိုဦး (DSA 38) ကို ကစထ ၁ မှူးအဖြစ် ပြောင်းလဲ တာဝန်ပေးလိုက်ကြောင်း နီးစပ်သူများထံမှ သိရသည်။

ထို့နောက် အနောက်တောင်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြည်နိုင်(DSA 37) ကို အလယ်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ်သို့ ပြောင်းလဲ တာဝန်ပေးခဲ့သလို အနောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ဝေလင်း (DSA 39) ကို အနောက်တောင်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သို့ ပြောင်းလဲ တာဝန်ပေးခဲ့သည်။

အလားတူ ကမ်းရိုးတန်းဒေသတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်စောသန်းလှိုင် (DSA 37) ကို အနောက်ပိုင်း တိုင်းစစ်ဌာနချုပ် တိုင်းမှူးအဖြစ်လည်းကောင်း၊ တိုက်ခိုက်ရေးလေ့ကျင့်ရေးကျောင်း-တခရ(ဗထူး) ဗိုလ်မှူးချုပ် ကျော်စွာဦးကို ကမ်းရိုးတန်းဒေသတိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သို့ ပြောင်းရွှေ့ တာဝန်ပေးလိုက်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၄

ထိုင်းနိုင်ငံနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က နိုင်ငံရေးအာဏာရယူသည့်အခါမှာ နိုင်ငံတော် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် စီးပွားရေး တည်ဆောက်မှု၌ မည်ကဲ့သို့ ကွဲပြားခြားနာမှုများ ရှိသလဲဆိုသည့်အပေါ် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမား များနှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များမှ နှိုင်းယှဉ်သုံးသပ် ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်မှ အာဏာရယူမှု ဖြစ်ပေါ်တိုင်း တိုင်းပြည်၏ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ခရီး သွားကဏ္ဍများ ထိခိုက်မှုမရှိဘဲ ပုံမှန်လည်ပတ်လျက်ရှိနေသော်လည်း မြန်မာပြည်၌ တပ်မတော်က အာဏာယူမှု ဖြစ်ပေါ်သည့်အချိန်မှာတော့ တိုင်းပြည်၏ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာ‌ရေး၊ ကျန်းမာရေးများမှာ ကျဆင်းမှုများရှိခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က အာဏာရယူမှု ဖြစ်ပေါ်တိုင်း အမေရိကန်မှ အရေးယူပိတ်ဆို့မှု မရှိသလို လူထုနှင့် တပ်မတော်မှာလည်း အကြမ်းဖက်မှုများ မလုပ်ဆောင်ကြကြောင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက  “ထိုင်းမှာလည်း Sanctions တော့ မပိတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သိမ်းခါလေး တစ်ချက်တော့ အမေရိကန်က ဘာညာပေါ့၊ ပေးနေတာလေးတွေ ခဏရပ်တာတွေ ဘာတွေတော့ ရှိပါတယ်။ သို့သော်လည်းပဲ ထိုင်းက ပျော့ပြောင်းညင်သာပါတယ်။ အာဏာသိမ်းတယ် လူထုကလည်း ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် မဆန့်ကျင်ဘူး။ လူထုလည်း ထိခိုက်နစ်နာမှု မရှိဘူး။ ထိုင်းဘုရင်ကလည်း မဏ္ဍိုင်ဖြစ်တာကိုး။ ထိုင်းဘုရင်ကိုယ်တိုင်က ဒီအပြုအမှု ကို မကန့်ကွက်ဘူးဆိုရင် ပြန်ငြိမ်သွားတာပဲ။ ထိုင်းဘုရင်ကိုယ်တိုင်က ကြားဝင်တယ်ဆိုတဲ့ အာဏာသိမ်းမှုတွေက တော့ မအောင်မြင်ဘူးပေါ့ဗျာ၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆူချင်ဒါ လက်ထက်မှာ ဖြစ်ခဲ့တာ မအောင်မြင်တဲ့ ပွဲတွေလည်း ရှိပါ တယ်။ ထိုင်းဘုရင်ကိုယ်တိုင်က ခေါ်ပြီးတော့ သွန်သင်ဆုံးမလိုက်တဲ့ အခါကြတော့ မဖြစ်တော့ဘူး အကြမ်းဖက် တာတွေရော ဆူချင်ဒါ တုန်းကလည်း ခတ်ကြမ်းကြမ်း လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘုရင်ကိုယ်တိုင်က မဏ္ဍိုင်ပြုပြီး တော့ ထိန်းသိမ်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာပြည်တွင် ကြားဝင်ထိန်းသိမ်းမည့် လူပုဂ္ဂိုလ်၊ အဖွဲ့အစည်းများ မရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လက်ရှိအချိန်အထိ အတောမသတ်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက “ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာက မဏ္ဍိုင်က မရှိဘူးဗျ။ မင်းကမင်းဘဲ ငါကငါဘဲဆိုပြီးတော့ အဲဒီလို ဖြစ်လာတော့ ကြားဝင်မဏ္ဍိုင်က မရှိတဲ့အခါကြတော့ အခက်အခဲဖြစ်တာ၊ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသား ခေါင်းဆောင်တွေကို ကျနော်ပြောဖူးတယ်၊ အာဏာသိမ်းခါစ ကြားဝင်မဏ္ဍိုင်အဖြစ် ရပ်ပြီးတော့ ကြားဝင်ရင် ကောင်းမလားဆိုတော့ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်တွေလည်း သိပ်မရဲကြဘူးဗျ၊ အဲဒီတုန်းက ကျနော် တို့ ရဲရဲရင့်ရင့်နဲ့ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်ကြီးတွေ စုစည်းပြီးတော့ တော်ကြတော်ကြဆိုပြီး ဝင်လိုက်ရင် တစ်မျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်။ အခုကြားမဏ္ဍိုင်ဝင်တဲ့လူ မရှိတဲ့အခါကြတော့ လက်လွန်လက်လွန်ရင်းနဲ့ ဟိုဖက်ကလွန် ဒီဖက်က လွန်နဲ့ နောက်ဆုံး အခုချိန်ထိ အတောမသတ်နိုင်တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေ အနိဋ္ဌာရုံတွေ ပေါ်လာရတာကိုး” ဟု ပြော သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၁၉၃၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်အတွင်း ထိုင်းစစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှုမှာ ၁၉ ကြိမ်အထိ ရှိခဲ့သည်။ မြန်မာ ပြည်တွင်မူ အကြိမ်အရေအတွက် နည်းသော်လည်း တစ်ကြိမ်ဖြစ်တိုင်း ဆယ်စုနှစ်ဖြင့် ကြာမြင့်တတ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုင်းအာဏာသိမ်းမှုတွင်လည်း စီးပွားရေးကျဆင်းမှုများ ရှိနေကြောင်း၊ သို့သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံကို နှိုင်းယှဉ်မည်ဆို ပါက စီမံခန့်ခွဲမှုမှာ ကွာခြားကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရဲဘော်အေးလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းအိမ်စောင့်အစိုးရ ဒု၀န်ကြီးချုပ် ဒွန်ပရာမွတ်ဝီနိုင်းနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်း “ပြောချင်တာတော့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာလည်း အာဏာသိမ်းတိုင်း၊ သိမ်းတိုင်းမှာ စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုတွေ၊ ထိခိုက်မှု တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ သို့သော်လည်း သူတို့ဆီမှာ ရှိနေတဲ့ Institution တွေ၊ သူတို့ဆီမှာ ရှိနေတဲ့ ပညာရှင် တွေရဲ့ ပါဝင်မှုတွေက မြန်မာပြည်ထက် အများကြီး သာတယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာကတော့ စစ်အာဏာရှင်တွေကနေ အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီဆိုရင် အဲဒီမှာ စီမံခန့်ခွဲမှုတွေ ညံ့ဖျင်းမှုတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အဲဒီလိုမျိုး စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုတွေ၊ တိုင်းပြည်ရဲ့ အခြေအနေတွေ ဆုတ်ယုတ်မှုတွေက အများကြီး ဖြစ်လာတယ်။ အဲဒီတော့ နှစ်ခု နှိုင်း ယှဉ်ပြီးတော့ ကျ‌နော်ပြောမယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော် နားလည်ချက်ကတော့ အာဏာသိမ်းတဲ့ လူတွေရဲ့ စီမံအုပ်ချုပ် ပုံမှာ ကွာခြားချက်တွေကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ အဲဒီလို နားလည်တယ်၊ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်ရဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေရဲ့ စီမံအုပ်ချုပ်မှု အရမ်းကို ညံ့ဖျင်းတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒါမျိုးတွေ ကြုံလာရတယ်လို့ အဲဒီလိုပဲ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

နိုင်ငံ၏ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သော လွတ်လပ်ခြင်း၊ တရားမျှတခြင်း၊ တန်းတူညီမျှခြင်းများ ပျက်ယွင်းနေပါက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများမှာ ဖြစ်ပွားနေမှာဖြစ်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ (PP)မှဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးကိုကိုကြီးက “အဓိကကတော့ ကျနော်ကတော့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် အစိုးရဆိုတာ ဘယ်လို နည်းနဲ့ပဲ အစိုးရဖြစ်ဖြစ်၊ နိုင်ငံရဲ့ ပြဿနာ အဝဝဟာ တာဝန်အရှိဆုံးကတော့ အစိုးရပဲ။ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသမိုင်းမှာ အစိုးရအဆက်ဆက်ကတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံလက်ရှိ ကြုံတွေ့နေရတာတွေ အားလုံးအတွက် တာဝန်အရှိဆုံးပဲလို့ ကျနော်ကတော့ ပြောချင်တယ်၊ ဒီလိုမျိုး မတည်ငြိမ်မှုတွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာလည်း အတိုက်အခံတွေကြောင့် မြေပေါ်မြေအောက်ကြောင့် ဆိုတာမျိုး အပြစ်ပုံချရုံနဲ့ မပြီးဘူး။ ဘာကြောင့် အဲဒီပြဿနာတွေ ဖြစ်သလဲ၊ အခြေခံ အကျဆုံးကတော့ လွတ်လပ်ရေး ကြေညာစာတမ်း ရန်ကုန်မြို့လယ်ခေါင် လွတ်လပ်ရေးကျောက်တိုင်တွေမှာ ထွင်းထုထားတာတွေအရက ကျနော်တို့ နိုင်ငံရဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်က လွတ်လပ်ခြင်း၊ တရားမျှတခြင်း၊ တန်းတူညီ မျှခြင်း ပေါ့နော်၊ အဲဒီအခြေခံတွေ ပျက်ယွင်းပြီဆိုရင် ခုနက နိုင်ငံရေး မကျေနပ်မှုတွေ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်တာက အဲဒီလွတ်လပ်မှု၊ တရားမျှတမှုပေါ့နော်၊ တန်းတူညီမျှမှု အဲဒီအခြေခံတွေ ပြန်ပြီးတော့ မတည်‌ဆောက် နိုင်မချင်း၊ ဒီနိုင်ငံရေးပဋိပက္ခ၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခတွေကတော့ သက်ဆိုးရှည်နေမှာပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသော လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခကြောင့် တိုင်းပြည်၏ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာ ရေးများမှာ အဘက်ဘက်က ယိုယွင်းကျဆင်းလျက်ရှိနေပြီး ပြည်သူလူထုများမှာလည်း အကျပ်အတည်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၃

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး နည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် တိုက်တွန်းနေသည့်တိုင် နှစ်ဖက် အင်အားစုများ၏ ရပ်တည်ချက်များနှင့် တောင်းဆိုချက်များကြောင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး အလှမ်းဝေး နေဆဲဟု မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝန်းမှ ပြောသည်။

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းသို့ သွားမည်ဆိုပါက နိုင်ငံတော်က အကြမ်းဖက်ဟု ကြေညာထားသော အဖွဲ့ အစည်း(NUG-PDF)သည် အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို မလုပ်တော့ဟု ကမ္ဘာသိကြေညာရန် လိုအပ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂ ရက်မှာ ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်းမှ စတင်ကာ ပြောင်းလဲလာသော နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းများအရ နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည့်အတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ အဖွဲ့အစည်းများက တောင်းဆိုလျက်ရှိသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂ ရက်က နစက သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ လုပ်နေစဉ်

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “မဲမသမာမှုတွေမှာ သူတို့ကိုယ်တိုင် ပါဝင်ခဲ့တယ်ဆိုတာ သိပါတယ်။ သို့သော် ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အရေးယူလို့ ရပါတယ်။ သို့သော် ကျနော်တို့ အနေနဲ့ ဒီအဖွဲ့တွေကို ပြောပြီးတော့ ကျနော်တို့ ပြန် လွှတ်လိုက်ပါတယ်။ ပြောတဲ့အချိန်မှာ တရားဥပဒေလမ်းကြောင်းကပဲ ရင်ဆိုင်ပါ၊ တရားဥပဒေအတိုင်းပဲ ဆောင်ရွက်ပါဆိုပြီး ပြောလွှတ်ပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို ရွေးသွားတဲ့ လူတွေ ရှိပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ် သွားဖို့အတွက် လှုံ့ဆော်တဲ့လူတွေ ရှိပါတယ်။ အခုဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အကြမ်းဖက် လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ကို သူတို့ ကိုယ်တိုင် ရွေးချယ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်း သွားဖို့ဆိုရင် ပထမဦးဆုံးက နိုင်ငံတော် အစိုးရအနေနဲ့ အကြမ်းဖက်လို့ ကြေညာထားတဲ့သူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်း သွားစရာမရှိပါဘူး။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်း သွားနိုင်ဖို့အတွက် အကြမ်းဖက်လို့ ကြေညာခံထားရတဲ့ သူတွေသည် နံပါတ် တစ် ကမ္ဘာသိ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို မလုပ်တော့ပါဘူးဆိုပြီး ဝန်ခံချက်လိုပါတယ်။ နံပါတ်နှစ် အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်တွေကို ရှုံ့ချပါတယ်ဆိုတဲ့ ကမ္ဘာသိ ကြေညာချက် လိုပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အတူ မိမိတို့ နစကအနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ တိုင်းပြည် တည်ငြိမ်းရေးအတွက် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့၊ နိုင်ငံရေးပါတီအချို့ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းအချို့နှင့် လက်တွဲ ဆောင်ရွက်သွား မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများအတွင်း တိုင်းပြည်၏ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေး စသည့် အခြေအနေများသည် အဖက်ဖက်မှ ယိုယွင်းကျဆင်းလျက် ရှိနေသည်။

NUG- PDF ကိုတွေ့ရစဉ်

တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းမှာ နစက၏ နိုင်ငံရေးထွက်ပေါက်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ အခင်းအကျင်းအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးမှာ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ကရင်နီလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ကိုဗညားက CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တို့အနေနဲ့ အကြမ်းဖက်တဲ့ ပုံစံမျိုး လုံးဝကို မထိတွေ့သေးဘူးလို့ ကျနော်တို့ ပြောလို့ရတယ်၊ ဒါပေမဲ့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု တချို့နေရာတွေမှာတော့ ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာတော့ ကျနော်တို့ ဝန်ခံတာရှိတယ်၊ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့ဖက်ကနေ ဘာမှကို ဝန်ခံစရာမရှိဘူး။ အကြမ်းဖက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့မှ ငါတို့က ပါဝင် သက်ဆိုင်မှု မရှိဘူးဆိုတာက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ရှိထားပြီးသား ဖြစ်တယ်။ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းရေးကလည်း သူတို့ ရဲ့ ထွက်ပေါက်ပဲ ဖြစ်တာပေါ့။ အဲဒါကြောင့်မို့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ကလည်း ဒီဟာကိုတော့ ဘယ်လိုမှ စိတ်ထဲမှာ မရှိ ဘူးပေါ့နော်၊ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းဖို့ကလည်း လက်ရှိ အချိန်ထိက ဘယ်လို့မှ မဖြစ်နိုင်ဘူး။ အခင်းအကျင်းလည်း မရှိသေး ဘူးပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ဆင်နွှဲနေကြသော တော်လှန်ရေးအင်အားစုများ အနေဖြင့်လည်း သွေးကြွေးမှာ ဆွေး‌နွေးစရာမရှိဟု ကြွေးကြော်ထား ကြသည်။

သို့သော်လည်း အခြားတစ်ဖက်တွင် အဆိုပါ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ပထမ ၆ လအတွင်း နေအိမ်နှင့် အဆောက်အအုံ ၂၄၀၀၀ ကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရကြောင်း ISP Myanmar ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂

ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာရေးအတွက် နစက၏ အဓိကရည်မှန်းချက်မှာ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေးဖြစ်သည်ဟု နစကသတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂ ရက်က နေပြည်တော်မှာ ကျင်းပသည့် နစက၏ (၂၂)ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှာ ၎င်းက အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက “ ကျနော်တို့ရဲ့ ရည်မှန်းချက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာစေရေးအတွက် လွတ်လပ် ပြီး တရားမျှတတဲ့ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ အောင်မြင်ပြည့်စုံစွာ ကျင်းပနိုင်ရေးပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပချိန်မှာ မဲဆန္ဒရှင်ပြည်သူအားလုံး အကြောက်တရားကင်းခြင်း၊ ဖိအားကင်းခြင်းနဲ့ ကိုယ် ရွေးချယ်လိုတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနဲ့ပါတီကို ရွေးချယ်နိုင်ဖို့လိုအပ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

နစက၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် (၅)ရပ်တွင် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာရေးနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရေးကို ချမှတ် ထားကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)ထံတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ မှတ်ပုံတင်ထားသော်လည်း ယနေ့ အချိန်ထိ မှတ်ပုံတင် ချမပေးသည့် ပါတီများ ရှိနေခြင်းကြောင့် နစကပြောသည့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ခိုင်မာရေး ရွေး ကောက်ပွဲ ကျင်းပမည်ဆိုသည့်အပေါ် သံသယဖြစ်လာသည်ဟု နိုင်ငံရေးပါတီ တစ်ခုမှ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးက ပြောသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)သည် နိုင်ငံရေးပါတီများ ပြန်လည် မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေးပါတီ ၆၀ ကျော် မှတ်ပုံတင်ခဲ့သည်။

သို့သော် UEC က မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပြန်လည်ချပေးထားသည့် နိုင်ငံရေးပါတီ စုစုပေါင်းမှာ ၃၆ ပါတီရှိကြောင်း၊ ထို ၃၆ ပါတီအနက် ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်း ဝင်ပြိုင်မည့် ၇ ပါတီ ပါဝင်သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ထွက်ခွာမည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများအတွက် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရာတွင် ၎င်းရုံးမှ ဝန်ထမ်းများကိုယ်တိုင် ပွဲစား၊ အေးဂျင့်မဖြစ်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်သည့်အခါတွင် အဆိုပါရုံးများရှိ ဝန်ထမ်းများမှ ယခင်ကတည်းက ပွဲစားများပြုလုပ်ကာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး ဖောင်ဖြည့်ပေးသည့်အခါမျိုးတွင် ငွေကြေးတစ်စုံတစ်ရာ ပေးခဲ့ရသည်များလည်း ရှိခဲ့သည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိ၌ ပြောင်းလဲလုပ်ဆောင်ထားသည့် အွန်လိုင်းဘိုကင်စနစ်သည် ၎င်းဝန်ထမ်းများ ပွဲစား အဖြစ် လုပ်ကိုင်ရန် ပို၍ကောင်းမွန်သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက် ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မြဝတီမြို့ပေါ်မှာ ဒီ ပတ်စပို့ရုံးထဲမှာ သူတို့နဲ့ပတ်သက်တဲ့ဝန်ထမ်းတွေ သူတို့ကို တစ်အုပ်ကို ဘယ်လောက်ပေါ့ ပတ်စပို့တစ်အုပ်ကို ဘယ်လောက်နှုန်းပေါ့။ ဥပမာ တစ်ယောက်ကို တစ်သိန်းလား တစ်သိန်းခွဲလား၊ သီးသန့် ပေး ထားတဲ့ အေးဂျင့်တွေဆိုရင် ပတ်စပို့ကို ထုတ်ခွင့်ရတယ်။ အယောက် ၁၀၀၊ ၂၀၀ ဒီလို တိုကင်နံပါတ် အဲဒါတွေ ရတယ်ပေါ့။ အဲဒီတော့ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ပတ်စပို့ရုံးတိုင်း ရုံးတိုင်းမှာရှိတဲ့ဝန်ထမ်းတွေ ကိုယ်တိုင်က ပွဲစားလုပ်နေတာ ဒါ ပေါ်လွင်နေပြီးသား ဖြစ်တယ်။ ဝန်ထမ်းဟောင်းတွေ၊ တချို့တွေလည်း အငြိမ်းစားယူသွားတယ်။ တချို့တွေလည်း သူတို့ဝန်ထမ်းနဲ့ ပတ်သက်တာတွေ၊ တချို့ကလည်း ဘယ်အဘနဲ့ ပတ်သက်လို့ဆိုတာတွေက ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုးနဲ့ သူ့ကိုတော့ ၅၀ ပေး၊ သူ့ကိုတော့ ၁၀၀ ပေး အုပ်ရေပေါ့။ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေပေးတယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့်မို့လို့ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်တစ်အုပ်ရဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေဟာ ပုံမှန်မဟုတ် ဘဲနဲ့ အဆပေါင်းများစွာနှုန်းထားတွေ တက်သွားတာတွေ ဒါတွေကို တွေ့ရတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ခြုံပြီးတော့ ပြောချင်တာက မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်တဲ့ ရုံးတွေအားလုံးဟာ တိကျမှန်မှန်ကန်ကန်နဲ့ တာဝန်ယူပေးတဲ့ဝန်ထမ်းတွေ မရှိသလောက်ကို ရှားတယ်။ ဒီနေရာမှာ နေရာရလာတဲ့အခါကျရင် စီးပွားရေးပမာ ကုန်ကြမ်းပမာ ဩဇာကို အသုံးချပြီးတော့ မြန်မာပြည်သူတွေအပေါ်မှာ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးရေး အခန်းကဏ္ဍတွေမှာ ဂုတ်သွေးစုတ်တာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နိုင်ငံကူးလက်မှတ်လာရောက်လုပ်ကိုင်ကြသူများကို လက်မှတ်ထုတ်ပေးရုံးရှေ့တွင် မြင်တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးရေးရုံးသည် MoU အလုပ်သမားများ၊ ဘာသာရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများ၊ ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ပွဲများ၊ သင်္ဘောသားများ၊ ပညာသင်များ၊ သက်ဆိုင်ရာဝန်ကြီးဌာနအလိုက် အစိုးရကိစ္စရပ် များဖြင့် သွားရောက်မည့်သူများ စသည်တို့အား Green Channel ဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးရေး စိစစ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်။

သို့ရာတွင် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းမှစတင်ကာ အရေးကြီး/အရေးပေါ်၊ ကျန်းမာရေးနှင့်ပညာရေးကိစ္စရပ်များဖြင့် ပြည်ပသို့အချိန်မီ သွားရောက်ရန် လိုအပ်သူများအတွက် အထောက်အထားခိုင်လုံစွာဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အမြန်ထုတ်ယူရရှိရန် Green Channel ဖြင့် စိစစ်ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် ပွဲစားများသည် လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာပေါ်တွင် ငွေကြေးများ ပိုမိုတောင်းခံ၍ လိမ်လည် ဆောင်ရွက်ခြင်းများရှိနေပြီး ပြည်သူများအနေဖြင့် လိမ်လည်မှုမခံရစေရေး သတိပြုသွားကြရန် လိုအပ်ကြောင်း လည်း မြန်မာနိုင်ငံကူးလက်မှတ်ထုတ်ပေးရေးရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါရှိသည်။

အရေးကြီး ပြည်ပထွက်ရန်လိုအပ်သူများအား နိုင်ငံကူးလက်မှတ်အမြန်ရရှိရန် လုပ်ဆောင်ပေးခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော်လည်း ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍအား ပြည်သူလူထုအား သတိထားရန် အသိပေးနေခြင်းအစား သက်ဆိုင်ရာဌာနဆိုင်ရာကိုယ်တိုင် အရေးယူဆောင်ရွက်ရမည့်ကိစ္စရပ်ဖြစ်ကြောင်းလည်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများက အကြံပြုသည်။

FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက “ပွဲစားကိစ္စကတော့လေ ဝန်ဆောင်မှုကိုယူမယ့်လူကလည်း သူ့အနေ နဲ့က လိုအပ်တဲ့အချက်အလက်တွေကို ဖြည့်သွင်းတာ မလုပ်တတ်ဘူး။ ပြီးတော့ ရုံးအခန်းကဏ္ဍ ဝင်၊ထွက်တာ မရဲဘူး။ ပြီးတော့စနစ်ကို လွယ်လွယ်ကူကူ ဖြစ်အောင် လုပ်မထားဘူးဆိုရင် ခက်အောင် လုပ်ထားတယ် သဘော က။ အဲဒါဆိုရင် ပွဲစားက မပါလို့ မဖြစ်တော့ဘူး။ ပွဲစားနဲ့ ခုနကပြောတဲ့ သက်ဆိုင်ရာ ဌာနဆိုင်ရာနဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ လုပ်ကြတာပဲ။ သက်ဆိုင်ရာဌာနဆိုင်ရာဝန်ထမ်း သို့တည်းမဟုတ် ဗမာပြည်မှာဆိုရင် ဌာနက ဂိတ်ပေါက်စောင့်တဲ့ လုံခြုံရေးကအစကို အာဏာရှိနေတာကို။ အဲဒီမှာ သူတို့နဲ့ ဆက်သွယ်ပြီးတော့ ဘိုကင်ယူထားမယ်။ ဒီ အွန်လိုင်း စနစ်ဆိုတာက ဗမာပြည်မှာပဲမဟုတ်ဘူး ဒီမှာလည်း မပြေဘူး။ သံရုံးမှာ အွန်လိုင်းကနေတဆင့် တိုကင်ယူတယ် ပေါ့လေ။ တိုကင်ယူပြီးမှ သူ့ရက်ချိန်းနဲ့သူသွားတယ်။ ဒါက တကယ့် တကယ်ကြတော့ အဲဒီယူဖို့အတွက်ကို ဖောင်ဖြည့်တယ်။ သာမန်အလုပ်သမားတွေ၊ သာမန်လူတွေမှာကြတော့ အဲဒါတွေကို မလုပ်ရဲ မလုပ်တတ်ဘူး။ အဲဒီမှာပွဲစားက သွားလိုတာပဲ” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်ပြုလုပ်ရာ၌ ငွေကျပ် နှစ်သိန်းခွဲမှ စတင်ကာ ပေါက်ဈေးများရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် ပြည်တွင်းတွင် နိုင်ငံကူးလက်မှတ်များ ပျောက်ဆုံးခဲ့သည်ရှိသော် နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာ၌ ထည့်သွင်း ကြေညာရမည်ဖြစ်ပြီး ၆ လအကြာမှသာ အသစ်လျှောက်ခွင့်ပြုမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း အင်အားကြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံတို့နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) တို့ မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေးမှာ မည်ကဲ့သို့ ရှိနေသလဲဆိုသည့်အပေါ် နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။

အဆိုပါ အိမ်နီးချင်း နှစ်နိုင်ငံသည် မြန်မာအစိုးရအဆက်ဆက်က ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက် ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ နစကအနေဖြင့်လည်း ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ထားကြောင်း၊ သို့သော် NUG နှင့် ဆက်ဆံရေးကတော့ နီးကပ်မှုမရှိခြင်းကို တွေ့ရကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောသည်။

အနောက်အုပ်စုများနှင့် နီးစပ်သည့် NUG ကို အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်က ဆက်ဆံမှု နည်းပါးကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ယခု ၂၀၂၃ နှစ်မကုန်မီ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲများမှာ ပြင်းထန်လာနိုင်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တစ်ပြိုင်နက်ထဲ သူတို့တိုက်ရင်လည်းပဲ မြန်မာပြည်မှာ ဘယ်တော့အခါမှ တပ်မတော်ကို သူတို့ နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုလို့ရှိရင် မဟာဗျူဟာအရ အမေရိကန်ထောက်ခံတဲ့ NUG တွေရဲ့ လွှမ်းမိုးမှာကို ကျနော်တို့ရဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံကြီး နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံက ဘယ်တော့အခါမှ ဘယ် တုန်းမှ ဒီဟာကို အဖြစ်ခံမှာ မဟုတ်ပါဘူးလို့ ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဘယ်လို နည်းနဲ့မှ နောက်ဆုံးတိုင်းပြည်သာ ကြေပြီး ဒုက္ခရောက်ချင် ရောက်သွား မယ်၊ NUG ရဲ့ တော်လှန်ရေးဟာ ဘယ်တော့မှ အောင်မြင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ကျနော်က အခိုင်အမာပြောလို ပါတယ်၊ စစ်တွေတော့ ဖြစ်လာမှာပေါ့နော်၊ တိုက်ပွဲတွေတော့ များလာမှာ ဒါက အတိုင်းအတာတစ်ခု ခဏပါ” ဟု ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ်ကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ရုရှားစသည့် နိုင်ငံများမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် ကုလမှ အကြီးအကဲ များသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ပြီး နစက၏ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် မကြာခဏ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ရှိနေ သည်။

တခြား တစ်ဖက်မှာလည်း NUG မှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များကို အမေရိကန်၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ဥရောပ နိုင်ငံတချို့မှ ဆက်ဆံ ထိတွေ့လျက်ရှိနေသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများနှင့် တိုက်ပွဲရှောင်များအပေါ် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးရှိ ကြောင်း၊ တရုတ်ကတော့ နစကနှင့် ပို၍နီးစပ်ကြောင်း ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (CNDF) မှ ပြောရေးဆို ခွင့်ရှိသူ Salai Timmy က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ အိန္ဒိယသံအမတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တရုတ်ကတော့ နဂိုကတည်းက အဲဒီဖက် ပါပြီးသားဆိုတော့ အိန္ဒိယတော့ တဖြည်းဖြည်းတော့ ပြောင်းလဲ လာတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိလာတယ်လို့ ပြောရမယ်၊ အဓိကအားဖြင့်တော့ ကျနော်တို့ ဒုက္ခသည်တွေ စစ်ပြေးတွေ ကို လက်ခံတဲ့ မီဇိုရမ်ကတော့ တော်တော်ကြီးကို ကျနော်တို့အပေါ်မှာ ဆက်ဆံရေး ကောင်းပါတယ်။ ဆက်ဆံရေး ကောင်းပါတယ်၊ သူတို့ဖက်ကလည်း ကျနော်တို့ကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဆက်ဆံပါတယ်။ ကျနော်တို့ဖက်က တော့ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်ကတော့ ဆက်ဆံရေး တော်တော်ကောင်းတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိပါတယ်။ ဒီနယ်စပ် မီဇိုရမ် နယ်စပ်ကတော့။ NUG နဲ့ကြတော့ ကျနော် အဲဒီလောက်အထိတော့ သေချာတော့ မပြောတတ်ဘူးဗျ၊ ကျနော်တို့ CNDF အတွင်းကဟာလောက်ပဲ ချင်းပြည်နယ် တစ်ဝိုက်ကဟာလောက်ပဲ အဲဒီလောက်ပဲ ပြောလို့ရမယ် NUG နဲ့ ဆက်ဆံရေးကြတော့လည်း ကျနော်လည်း သေသေချာချာ ဂဃနဏ ကြီးတော့ မသိလို့လေ” ဟု ပြောသည်။

NUG အနေဖြင့် အမေရိကနှင့် ပိုမိုနီးစပ်နေပြီး အိမ်နီးချင်း တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်းတို့နှင့် ဆက်ဆံရေးမှာ နီးစပ်မှု မရှိ ကြောင်း နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီး နောက်ပိုင်း တရုတ်၊ အိန္ဒိယ အပါအဝင် ရုရှား နိုင်ငံတို့သည်လည်း နစကနှင့် ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ထားကြသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၁

ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးသည် OWIC ကတ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ထုတ်ပြန်မှုသည် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအကြား မရှင်းမလင်း ဖြစ်နေကြကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် MoU သက်တမ်း ၄ နှစ်ပြည့်သူများနှင့် PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ်ကိုင်ဆောင်ထားသော မြန်မာအလုပ်သမားများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက် တမ်းတိုး ဆောင်ရွက်ရာတွင် OWIC ကတ် တန်ဖိုး ဘတ်၂၅၀ အား ဩဂုတ် ၁၈ ရက်နေ့မှစ၍ ကောက်ခံခြင်း မပြုတော့ကြောင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုသို့ ထုတ်ပြန်ခြင်းသည် OWIC ကတ် အား သံရုံးမှ မလုပ်ပေးတော့ခြင်း (သို့မဟုတ်) အခမဲ့ လုပ်ပေးမည်ဟု ဆိုလိုခြင်း စသဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအကြား မရှင်းမလင်းဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ OWIC ကတ် ရှေ့မျက်နှာစာမြင်ကွင်း

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “သူတို့ရဲ့ လုပ်ရပ်က သံရုံးက တစ်စုံတစ်ရာ စာထုတ်လာတိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံး ဘန်ကောက်သံရုံး ဖြစ်ဖြစ် ချင်းမိုင်က စစ်သံရုံး ဖြစ်ဖြစ် သူတို့ စာထုတ်လိုက်တိုင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက် အကျိုးရှိစေမယ့်ဟာတွေ တစ်ခုမှမတွေ့ရဘူး။ မြေပြင်ပေါ်မှာဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာကို အချိန်နဲ့တပြေးညီ ဖြေရှင်းပေးရမယ့်အစား ပြီးသွားမှ ကောင်းသွားမှ ဆေးလာတိုက်သလိုပေါ့ မြန်မာတွေဟာ သူတို့နိုင်ငံထဲကို အလုံး အရင်းအလိုက် ပြန်တဲ့အချိန်၊ နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးတံတားတွေအပေါ်မှာ အခြားနယ်စပ်တွေအပေါ်မှာ OWIC ကတ်ဖိုး ဂယက်ရိုက်နေတာ တစ်ယောက်ကို လူပွဲစားနဲ့ ၂၅၀၀၊ ၃၀၀၀ ပေးပြီး လုပ်နေရတဲ့ ကာလမှာ ဒီလိုမျိုး စာမထုတ်ဘဲနဲ့ အခုမှ ဒီစာတွေ ကို ထုတ်လာတယ်ဆိုကတည်းက မြန်မာပြည်သားတွေအတွက် ရင်ခုန်စရာတော့ မရှိဘူး။ ကျနော်လက်ရှိ မြေပြင် မှာတွေ့နေရတာ OWIC ကတ်က ကျနော်တို့ အရင်တုန်းကလည်း ပြောခဲ့တာပဲ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ဘာမှအကျုံးမဝင် ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးမှ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သက်တမ်းတိုးဆောင်ရွက်ပေးရာတွင် OWIC ကတ်ဖိုး မ ကောက်ခံတော့သော်လည်း အလုပ်သမားများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိ၍ ပြည်ပသို့ ပြန်လည် ထွက်ခွာသည့်အချိန်တွင် OWIC ကတ်အား သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားရုံးများ၌ လျှောက်ထားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်။

၎င်းအချက်အား ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် MoU သက်တမ်းပြည့်မည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် မဖြစ်မနေ ယခင် U-Turn အစီအစဉ်ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်၍ သက်တမ်းတိုးရမည်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရကြောင်းလည်း Labour Rights Foundation မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ OWIC ကတ် ကျောဘက်မြင်ကွင်း

“တရားဝင်ထိုင်းနိုင်ငံကို မြန်မာနိုင်ငံမှာ စာချုပ်ချုပ်ပြီး သွားခဲ့တဲ့ MoU လုပ်သားတွေအားလုံးက သူ့ရဲ့ ပုံမှန် MoU သဘောတူ စာချွန်လွှာအတိုင်းပဲ ပြန်ပြီးမှ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သက်တမ်းတိုးဖို့ကို အဓိက ပြောတာပါ။ ထိုနည်းတူစွာပဲ ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း အဲဒါကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ရဲ့ နိုင်ငံမှာ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင် နေတဲ့ MoU လုပ်သားတွေ၊ တရားဝင်အလုပ်သမားတွေအားလုံးက ၄ နှစ်သက်တမ်းပြည့်လို့ရှိရင် နေရပ်ရေးကို ပြန်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် အစောပိုင်းကာလတွေမှာတော့ အားလုံးသိတဲ့အတိုင်းပဲ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် တစ်နိုင်ငံနဲ့ တစ်နိုင်ငံကူးသန်းသွားလာခွင့်မရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ဆက်လက် နေထိုင် ခွင့်ပြုထားတာပါ။ အခုတော့ အဲဒီရောဂါတွေ ကင်းစင်သွားတဲ့အတွက်ကြောင့် ပြီးတော့ ထိုင်းဘက်ကလည်း ပြောတယ်။ သူ့ရဲ့ သဘောတူစာချွန်လွှာမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့အတိုင်းပဲ ၄ နှစ်ပြည့်ရင် ကိုယ့်ရဲ့ နေရပ် ဒေသမှာ ပြန်ပြီးမှ အသစ်တစ်ဖန် စာချုပ်ချုပ်ရမယ်ဆိုတာမျိုးတွေ ပြန်လည်ပြောဆိုနေတာမျိုးတွေ တွေ့ရပါ တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

သံရုံးအနေဖြင့် ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ရာတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ နားလည်သဘောပေါက် စေရန် သေချာရှင်းလင်းစွာ ရေးသားပြီး ထုတ်ပြန်သင့်ကြောင်းနှင့် သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်များကြောင့် ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍ ကြီးထွားမလာစေရန် သတိပြုသင့်ကြောင်းလည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်သူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၁

တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ၏ အနှစ်သာရကို ဆွဲကိုင်ထားဆဲဖြစ် ကြောင်း သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS/SSA)က ယနေ့ (ဩဂုတ် ၂၁ ရက်)တွင် ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

NCA သည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းမှတဆင့် တိုင်းပြည်၏ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ဖြစ်သော်လည်း အလျှော့အတင်း မလုပ်နိုင်သဖြင့် NCA အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း လုပ်ငန်းများ ရှေ့မတိုးနိုင်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိတွင်လည်း NCA မှာ ပျက်ပြယ်သွားပြီဟု ပြော၍မရသေးကြောင်း RCSS မှ ဒုဗိုလ်မှူးကြီးအုမ်ခေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

RCSS ထုတ်ပြန်ချက်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒုဗိုလ်မှူးကြီးအုမ်ခေးက “NCA ရှေ့မတိုးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ဟာက အဖက်ဖက်မှာ အဖွဲ့အစည်းအားလုံးနဲ့ ခြုံပြီး ကြည့်ရင် အဲဒီလို အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့နော်၊ NCA ပျက်ပြယ်သွားပြီးလို့တော့ အဲဒီလောက်တော့ လည်း မဟုတ်သေးပါဘူးလို့ ကျနော်တို့ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူလိုက်ခြင်းကြောင့် NCA မှာ ပျက်ပြယ်သွားပြီဟု ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ပဒိုစောတာဒိုမူးက ဩဂုတ် ၁၀ ရက်နေ့က ပြောထားခဲ့သည်။

NCA ပျက်ခြင်း/ မပျက်ခြင်းမှာ NCA အပေါ် ရှု့မြင်သူကိုယ်တိုင်၏ သုံးသပ်ချက်နှင့် သက်ဆိုင်‌ကြောင်း အပစ်ရပ် ၁၀ ဖွဲ့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ဦးဆောင်အဖွဲ့ (PPST) မှ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 NCA ထိုး လက်နက်ကိုင် ၇ ဖွဲ့နဲ့ NSPNC တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် 

 ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်က “NCA က ကျနော်တို့ ၂၀၁၅ မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးတယ်။ အောက်တိုဘာလမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးတယ်။ ၂၀၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာ လွှတ်တော်မှာ တင်ပြီးတော့ ကန့်ကွက်သူမရှိ အတည်ပြု ထားတဲ့ သဘောတူစာချုပ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်၊ ဒါက NCA ရဲ့ တရားဝင်ခြင်း၊ အတည်ဖြစ်ခြင်းရဲ့ အပိုင်းကိုပဲ ကျနော် တို့က ဖြတ်သန်းမှုအရပေါ့လေ၊ နားလည်းမှုအရ ကျနော်ပြန်ပြီးမှ ပြောပြခြင်းဖြစ်တယ်၊ NCA က ဘယ်လို အခြေ အနေမျိုးမှာ ဘယ်လိုအကြောင်းပြချက်နဲ့ ပျက်ပြယ်နိုင်သလဲဆိုတာကတော့ ကျနော်ကိုယ်တိုင်လည်း အတိအကျ လည်း မပြောတတ်တဲ့အချိန်မှာလေ ခုနက ဒီလိုမျိုးပေါ့ ပုံမှန်အနေအထား မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း တစ်ခုအောက်မှာ NCA ပျက်ခြင်း/မပျက်ခြင်း၊ ရှိခြင်း/မရှိခြင်းဆိုတဲ့ ကွဲပြားတဲ့အမြင်တွေ ရှု့ထောင့်တွေ အမျိုးမျိုး ရှိနေတဲ့ အပေါ်မှာပေါ့လေ၊ ဒီအပေါ်မှာကတော့ ကျနော်အနေနဲ့ NCA ရဲ့ ရှု့မြင်သူကိုယ်တိုင်ရဲ့ သုံးသပ်ချက်လို့ပဲ မှတ်ချက်ပြုချင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

NCA စာချုပ်ကို RCSS၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊  ပအိုဝ်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)၊ ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြု ကရင်တပ်မတော်(DKBA)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ ကရင် အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်/ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ ( KNU/KNLA/PC)၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေး ပါတီ(ALP)၊ လားဟူဒီမိုကရက်တစ် အစည်းအရုံး (LDU)တို့ လက်မှတ်ထိုးထားသည်။

လက်ရှိတွင်လည်း အပစ်ရပ် လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် KNU၊ CNF၊ ABSDF တို့သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပွားလာသော တိုက်ပွဲများတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ လက်နက်ကြီးအသုံးပြု တိုက်ခိုက်မှုများ ရှိလာကြောင်း တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက ပြောသည်။

စစ်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာပါက အင်အားအလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုကို ကန့်သတ်မထားကြောင်း၊ လက်ရှိတိုက်ပွဲများမှာ ယခင်တိုက်ပွဲများနှင့် မတူတော့ဘဲ နည်းပညာများ တိုးတက်လာကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စစ်တစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ရန်သူဘယ်လောက်ပဲရှိရင် ဘာနဲ့ပဲ ပစ်ရမယ်ဆိုတာမျိုးက ကန့်သတ်ချက် မရှိပါဘူး။ စစ်မှာ မရှိဘူး။ ရှိတာက ရာဇဝတ်မှု နှိမ်နင်းရေးတွေ မြို့ပြငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု ဘယ်လိုပြောမလဲ စစ်မက် မဟုတ်သော Police duty ပေါ့၊ တာဝန်များမှာ ဆိုရင်တော့ ရဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာတော့ အင်အား အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုက အပြစ်ဖြစ်ပေမယ့် စစ်တပ်နဲ့ပတ်သက်လို့ကတော့ ဘာမှ ကန့်သတ်မထားတဲ့အပြင် ကေသရာဇာခြင်္သေ့မင်းတို့ ထုံးနှလုံးမူပြီးတော့ သူက ရန်သူတစ်ယောက်ကို အမြောက်နဲ့ ပစ်လို့ရရင်လည်း ပစ်ရမှာပဲလို့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဲဒီလိုပဲ ဆိုထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒါကို ကျနော်တို့က ဘာမှ ကျနော်တို့က ပြောစရာတော့ မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

 မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ အမြောက်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ တိုက်ခိုက်မှုပုံစံမှာ လူအင်အားထက် လက်နက်အင်အားကို ပိုမိုကျင့်သုံးလာကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ကယားပြည်နယ် တိုက်ပွဲများအတွင်း မြန်မာ့တပ်မ‌တော်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာသုံး တိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပတ်သက်၍  CNI  သတင်းဌာန အနေဖြင့် သီးခြား အတည်ပြုနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက်နေ့က ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် အနောက်ဖက်ခြမ်းကို မြန်မာ့တပ်မတော်မှ လက်နက်ကြီး ၄ လုံးထက်မနည်း ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင်လည်း နှစ်ဖက်စစ်ရေး တင်းမာနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် ၎င်းတို့ ဆက်လက် အုပ်ချုပ်နိုင်ရေးအတွက် အစွမ်းကုန်တိုက်ခိုက်နေမှာ ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးကြီးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ အမြောက်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူတို့ကတော့ အစွမ်းကုန် ရက်စက်မှာပဲလေ၊ ဘာလို့လဲဆို သူတို့က တစ်သက်လုံး အုပ်ချုပ်ချင်တာကိုး၊ အဲဒါပါပဲ တစ်ခြားတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ တစ်သက်လုံး အုပ်ချုပ်ချင်တယ်။ အုပ်ချုပ်ချင်တဲ့ အခါကြတော့ ဘယ်သူနဲ့မှ မညှိနှိုင်းချင်ဘူး။ ညှိနှိုင်းလည်းပဲ အပေါ်စီးနဲ့ပဲ ညှိနှိုင်းမှာ ပေးသမျှယူ ကျွေးတာစားပေါ့၊ ဘယ်သူက နေနိုင်မှာလဲ။ အဲဒီအထဲမှာ တော်လှန်ပုန်ကန်တဲ့အခါကြတော့ ခုခံတဲ့အခါကြတော့ အရက်စက်ဆုံး လုပ်တာပေါ့ဗျာ၊ စစ်ကိုင်း၊ မကွေးမှာဆိုရင် အိမ်ခြေပေါင်း ၈ သောင်းကျော်သွားပြီ။ မီးနဲ့ရှို့ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ၊ ဘုရားတွေ အကုန်ပျက် ချင်းလည်း အဲဒီအတိုင်းပဲ၊ ကရင်လည်း ဒီအတိုင်းပဲ၊ ကချင်လည်း ဒီအတိုင်းပဲ ကယားကတော့ အဆိုးဆုံးထဲမှာ ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

 ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာယူပြီးနောက်ပိုင်း ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ကရင်နီအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF)၊ ကရင်နီ တပ်မတော် (KA)၊ မိုးဗြဲ (PDF)၊ ဖယ်ခုံ(PDF)၊ ကရင်နီ တော်လှန်ရေး တပ်ပေါင်းစု (KRU) တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ပထမ ၆ လတာအတွင်း ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲအတွင်း နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံပေါင်း ၆၀၀ ကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရကြောင်း ISP Myanmar ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။