CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၉ 

နစကနှင့် NUG တို့အကြား နိုင်ငံတကာ သံတမန်ရေးရာတွင် အားပြိုင်နေစဉ်မှာ UNOCHA ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ Mr. Martin Griffiths ဦးဆောင်သောအဖွဲ့သည် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ကြောင့် သံတမန်ရေးရာ အပြောင်းအလဲ မည်သို့ဖြစ်လာမလဲ နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်းကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့က နစကဥက္ကဋ္ဌနှင့် UNOCHA ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူတို့ နေပြည်တော်တွင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက ဒုက္ခသည်ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေး ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု နစကမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

UNOCHA အနေဖြင့် မြန်မာပြည်တွင်းက သဘာဝဘေးနှင့် တိုက်ပွဲရှောင်များကို ကူညီနိုင်ရေး လာရောက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (ဒူးလေးပါတီ) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလီပေါ်ရဲ့က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်  ၁၅ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ UNOCHA အကြီးအကဲ Mr. Martin Griffiths တွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “အဓိကတော့ မြေပြင်မှာ စိုးမိုးမှုရှိတဲ့ အဲဒီဒေသ အခက်အခဲရှိတဲ့ နေရာမှာ စိုးမိုးနိုင်တဲ့ အစိုးရနဲ့ UN က သွားမှာပဲလေ၊ ဒါက NUG စိုးမိုးတဲ့ ဒေသမှာ ဖြစ်ရင်လည်း ဟိုမှာ သွားမှာပဲ။ အဲဒီတော့ အခုက နစက အုပ်ချုပ်စိုးမိုး တဲ့ နေရာဒေသဖြစ်လို့ ဒါဒီဘက်ကို သူလာတာပဲလေ။ အဓိကတော့ လေဘေးဒုက္ခသည်တွေ၊ နောက်ကျန် ဒုက္ခ သည်တွေ အားလုံးအတွက် သူတို့ နိုင်ငံရေးမပါဘဲနဲ့ သူတို့ကတော့ အကူအညီ သီးသန့်လာတာပေါ့၊ ဒီကြားထဲမှာ တော့ NUG နဲ့ နစကကတော့ သူ့ကို အသိအမှတ်ပြုတယ်၊ မပြုဘူးဆိုတဲ့ဟာတော့ သူတို့နဲ့ သူတို့က နိုင်ငံရေးအရ ပြောကြတာတော့ ရှိမှာပဲလေ။ UN က လာတာတော့ သူ့အနေနဲ့ ကူညီဖို့ သက်သက်လာတာပဲလို့ ကျနော်တို့က အဲဒီလို သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့နိုင်ငံ‌ရေး အခြေအနေများ ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအတွင်း မဲမသာမှုများကြောင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ အာဏာယူရကြောင်း၊ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ဆက်လျှောက်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေကြောင်း နစက၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်  ၁၅ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ UNOCHA အကြီးအကဲ Mr. Martin Griffiths တွေ့ဆုံစဉ် 

ထို့အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွားချိန်နှင့် မိုခါမုန်တိုင်း ဖြစ်ပွားချိန်တွင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ကူညီပေးမှုများ နည်းပါးခဲ့မှုနှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီပေးရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ‌ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ဒုက္ခသည် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း ထို့ကြောင့် အကူအညီပေးနိုင်ရေး လာရောက်တွေ့ဆုံခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “အခုဆိုလို့ရှိရင် ဗမာပြည်မှာ ဒုက္ခသည်ပေါင်းက တရားဝင် ကိန်းဂဏန်းအရ ၃ သန်းကျော်ရှိပြီ၊ အဲဒီတော့ အဲဒီလူတွေရဲ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် ကုလသမဂ္ဂဖက်ကလည်း တောင်းဆိုနေတယ်၊ သူတို့ဖက်က ကုလ သမဂ္ဂ အကူအညီတွေ ပေးဖို့ရှိတဲ့ အစီအစဉ်တွေကို စစ်ကောင်စီက ခွင့်မပြုတဲ့အတွက် ကုလသမဂ္ဂ အကူအညီပေး ရေး လုပ်ငန်းတွေ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်နေတယ်၊ ဒါဟာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ ခေါင်းဆောင်နေတဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင် အနေနဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ်မှာ ဘယ်လောက်အထိ ညှာတာထောက်ထားမှု ကင်းမဲ့တယ်၊ လူစိတ်ကင်းမဲ့တယ်ဆို တာ ဖော်ပြနေတာ ဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့်လည်း ဒီနေ့အထိ မိုခါမုန်တိုင်းဒဏ်သင့်နေတဲ့ ရခိုင်ဟာ ဒီနေ့အထိ နလန် မထူနိုင်သေးတဲ့ အနေအထားပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် မေလ ၁၄ ရက်နေ့က တိုက်ခတ်သွားသည့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း(မိုခါ)ကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ထိခိုက်မှုများကို အကူအညီ ပေးနိုင်ရေးအတွက် လိုအပ်ချက်များ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့အထိ နောက်ဆုံး ကိန်းဂဏန်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း ပြည်တွင်းနေရပ် စွန့်ခွာသူဦးရေ ၁ ဒသမ ၉ သန်းကျော်ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၆ သန်းနီးပါးမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ အာဏာရယူမှုအပြီး ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပဋိပက္ခနဲ့မလုံခြုံမှုတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးကြရသူများဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၉

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနှင့် အာဆီယံ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ၁၇ ကြိမ်မြောက် နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မူခင်းများ တိုက်ဖျက်ရေး အစည်းအဝေးသို့ နစကအဖွဲ့ဝင် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

၁၇ ကြိမ်မြောက် နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မူခင်းများ တိုက်ဖျက်ရေး အစည်းအဝေးနှင့် အာဆီယံ ဆက်စပ် အစည်းအဝေး များကို အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ လာဘွန်ဘာဂျိုးမြို့မှာ သြဂုတ် ၂၀ ရက်မှ ၂၃ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၉ ရက်နေ့က ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ အင်ဒိုနီးရှားသွားရန် လေဆိပ်မှာ တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ အစည်းအဝေးများ တက်ရောက်ရန်အတွက် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့သည် သြဂုတ် ၁၉ ရက်နေ့က ရန်ကုန်လေဆိပ်ကနေ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာသွားပြီဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် အာဆီယံ+၃ ဖြစ်သော တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့နှင့် ဆက်စပ် အစည်းအဝေးများ ကျင်းပမည် ဖြစ်သလို တစ်နိုင်ငံချင်းစီဖြင့်လည်း သီးခြား တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်သွားရန် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ဖြင့် မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့်လည်း ရလဒ်ကောင်းများ ထွက်နိုင်သည်ကို ပြသရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်သည်ဟု မပြသနိုင်သရွေ့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်မှာ အားကောင်းနေမှာ ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးကိုကိုကြီးက “လက်နက်ကိုင်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် တစ်ဖက်က လက်နက်မကိုင်ဘဲနဲ့ နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းနဲ့လည်း ရလဒ်ကောင်းတွေ ထွက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို မပြသနိုင်မချင်း နိုင်ငံ‌ရေးနည်းလမ်း အယုံအကြည် မရှိဘူးဆိုရင် လက်နက်ကိုင်မှ ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို အားကောင်းအောင် တမင်တွန်းပို့သလိုဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့်မို့ ကျ‌နော်ပြောချင်တာက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို ချေမှုန်းမယ်ဆိုတာလောက်နဲ့ မပြီးဘူး။ နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းက ရလဒ်ကောင်းတွေ ထွက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ထင်ထင်ရှားရှား ပြနိုင်ရင် လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းက တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အလိုအလျှောက်ကျသွားမှာ ဒါက နိုင်ငံရေးအမျှော်အမြင်နဲ့ ဆိုင်တယ်လို့ ကျ‌နော်တော့ မြင်ပါ တယ်”ဟု ပြောသည်။

 NUG-PDF ကိုတွေ့ရစဉ်

၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေး ရယူပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုပဋိပက္ခများ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နှစ်ပေါင်း ၇၅ နှစ်တိုင် ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

ထို့အတူ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုနှင့် အတူ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများက ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိ အကျပ်အတည်းများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေး အဖွဲ့အစည်းအားလုံးက စေတနာသန့်သန့်ဖြင့် ကြိုးပမ်းရန် လိုအပ် ကြောင်း၊ သို့မှသာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အစပျိုးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာပေါ့နော်၊ ဒီအာဏာရယူလိုက်တဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ နွေဦးတော်လှန် ရေးဆိုတာ ပေါ်လာတယ်၊ အဲဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးကို အကြောင်းပြုပြီးတော့ တတိုင်းပြည်လုံးမှာ တစ်ခါမှ မမျှော် မှန်းနိုင်ခဲ့တဲ့ အချက်တွေ ပြဿနာတွေ စိုးရိမ်စိတ်လန့်ဖွယ်ရာတွေက အများကြီး၊ အများကြီး ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့သလို အခုလည်းပဲ ဆက်တိုက် ဖြစ်‌‌ပေါ်နေဆဲဖြစ်တယ်၊ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ကင်းတဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်မယ် ဆိုလို့ရှိရင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ရော ဒီမှာရှိနေကြတဲ့ ပါဝင် သင့် ပါဝင်ထိုက်တယ်ဆိုတာကတော့ ပါဝင်သင့်တယ်၊ တစ်ဖက်က လက်ခံနိုင်တယ်၊ တစ်ဖက်က လက်မခံဘူးဆို လို့ရှိရင် ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်တဲ့သူက ဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်မှာပေါ့၊ နှစ်ဖက်စလုံးက လက်ခံတဲ့ ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ ပါဖို့လိုတယ်၊ ကျမတို့က အကြိတ်အနယ် ဆွေးနွေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆွေးနွေးတဲ့အခါမျိုးမှာ အဓိက ဒီတိုင်းပြည် မအေးချမ်းသေးတဲ ပူလောင်နေရတဲ့ ဒီအခြေအနေကို အေးချမ်းအောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက် မျိုးကို အားလုံးစေတနာသန့်သန့်နဲ့ ကျမတို့တွေ ကြိုးပမ်းဖို့ လိုတယ်၊ အဲဒီလို ကြိုးပမ်းမှသာလျှင် ငြိမ်းချမ်းဖို့ ကိစ္စ တစ်ခုခုကို ကျမတို့ အစပျိုးဆောင်ရွက် လာနိုင်မယ်လို့ မျှော်မှန်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် တိုင်းပြည်တွင် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာ ရေး စသည့် ကဏ္ဍများမှာ အကျပ်အတည်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အဆိုပါ ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့၊ အာဆီယံ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းအချို့မှလည်း ကြိုးပမ်းမှုများ ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၇

ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့ရှိ လက်ခတ်တောင်တွင် ဩဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ပွဲကြောင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မဲဆောက်မြို့တွင် ဩဂုတ် ၁၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ထိုင်းဘက်မှ လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားကြောင်း မဲဆောက်မှာ နေထိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနယ်ခြားစောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ပါဝင်သည့် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များသည် မဲဆောက်မြို့ထဲ ထက် နယ်စပ်ဒေသများတွင် လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားပြီး ပိုမိုစစ်‌ဆေးနေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လမ်းဆိုတာက မဲဆောက်မြို့လယ်ခေါင်ထဲကနေ မြို့ပြင်ကိုထွက်တဲ့ နယ်ပေါ့။ ဥပမာ မဲဆောက်ခရိုင် ဆိုရင် လေးကေ့ကော်ဘက်က တစ်ဖက်ကမ်းတို့ ဖလူးတို့ဘက်က နီးတဲ့ရွာတွေဆိုရင် ဖုတ်ဖဘက်က သွားတယ်။ ဒီဘက်ကဆိုရင် ၄၈ တို့၊ ၃၅ တို့ ထိုင်းဘက်က အဲဒီလိုခေါ်တာပေါ့။ အဲဒီလမ်းဘက်ထွက်တဲ့ ထိုင်း-ကရင်ရွာတွေ၊ မြန်မာနယ်စပ်ဘက်ကို ဝင်တဲ့လမ်းတွေမှာဆိုရင် ထိုင်းစစ်တပ်က အရင်တုန်းကထက် ပိုပြီးတော့ ကြပ်ကြပ် မတ် မတ် စစ်တယ်။ နောက်တစ်ခု ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်မြို့ရဲ့ မယ်ပဆိုတဲ့ဘက်က မယ်လဒုက္ခသည်စခန်း သွားတဲ့လမ်း ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီမယ်ပကျော်တာနဲ့ ဂိတ်တွေ ပိုချတယ်။ ပြီးတော့ နယ်စပ်ပေါ့လေ ချောင်း သောင်ရင်းမြစ်ကမ်း ဘက်ကို သွားလာတဲ့ အလွယ်တကူ သွားလာလို့ရတဲ့ လမ်းတွေ၊ တောရွာတွေ လမ်းတွေဆိုရင် အဲဒီနေရာတွေမှာ ပိုပြီးတော့ စစ်ဆေးတာတွေရှိတယ်။ အဲဒီတော့လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အထူးသဖြင့် နယ်စပ်ပေါ့ မဲဆောက်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံသား တော်တော်များများ ရှိတဲ့နေရာ ဖြစ်သလို အလွှာပေါင်းစုံကလူတွေ လာရောက်ခိုလှုံနေတဲ့ နေရာ လည်းဖြစ်တော့ လုံခြုံရေးအရ ပိုမိုစိုးရိမ်ရတယ်။ အလွှာပေါင်းစုံက နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊ အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအတွက် လုံခြုံရေးကို ပိုပြီးတော့ ဂရုစိုက်ရမယ်။ ပိုပြီးတော့ စိုးရိမ်စရာတွေ ဖြစ်လာတယ်" ဟု ပြောသည်။

လုံခြုံရေးစစ်ဆေးနေတဲ့ ထိုင်းအာဏာပိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာဘက်အခြမ်း၌ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားသည့် အခါတိုင်း ထိုင်းဘက်သည် ၎င်းတို့ နယ်မြေနှင့် ပြည်သူလူထုအတွက် လုံခြုံရေး ချထားလေ့ရှိသော်လည်း လက်ရှိ လုံခြုံရေးစစ်ဆေးရာတွင် နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးတံတားများ အောက် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ လွယ်လင့်တကူ ဖြတ်သန်းသွားလာ၍ရသည့် ဂိတ်များ၌ လုံခြုံရေးချထား‌ကြောင်း သိရသည်။

မဲဆောက်သည် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားရှိသည့် နယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့်အပြင် တရားဝင်သာမက တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာများလည်း နေထိုင်လျက်ရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့အနေဖြင့် လက်ရှိတွင် အသွား၊ အလာ ဆင်ခြင်သင့်ကြောင်း၊ အထောက်အထား ရှိသူများအနေဖြင့်လည်း သွားလာသည့်အခါ၌ မိမိရှိ အထောက်အထား စာရွက်များ ယူဆောင်သွားကြရန်လည်း အကြံပြုကြသည်။

ထို့အပြင် ဇူလိုင်လကုန်အထိ အမည်စာရင်း တင်သွင်းခိုင်းသည့် လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပြီးဆုံးသွားပြီဖြစ်သော်လည်း အချို့ ပွဲစားများမှ လက်ရှိအချိန်အထိ အမည်စာရင်း တင်သွင်း၍ ရသေးသည်ဟု ပြောဆိုစည်းရုံးမှုများကြောင့် တရားမ ဝင် ခိုးဝင်ကာ လာရောက်နေကြသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

လက်ရှိ မဲဆောက်နယ်စပ်တွင် ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ လုံခြုံရေး တင်းကြပ်ထားသည့်အတွက် တရားမဝင် ခိုးဝင် မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ပိုမိုသတိထားသင့်ကြောင်း Labour Rights Foundation မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လုံခြုံရေး ကင်းလှည့်နေတဲ့ ထိုင်းအာဏာပိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက "ကိုယ့်လူမျိုးအချင်းချင်း ပြန်လည်ပြီး စော်ကားနေတဲ့ လူတွေကလည်း ဒီမှာ မြောက်များစွာရှိနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် တဘို့တည်း သမားတွေပေါ့။ မိမိရဲ့ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ဥစ္စာရတနာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ကိုပဲ ရှေ့တန်း တင်ပြီးမှ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေ အမှန်တကယ် ဒုက္ခရောက်နေလို့။ မဖြစ်သင့်တာတွေ မဖြစ်အောင် ငါတို့ ဝိုင်းဝန်း ကူညီကာကွယ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်မရှိတဲ့လူတွေကြောင့် အခုလိုမျိုး‌ပေါ့။ အခုချိန်မှာ တချို့တွေဆို အဆက်အသွယ်နဲ့သူ ပြောနေတာပဲ။ မင်းတို့တက်လာလို့ရတယ်။ ဒီမှာ စာရင်းတင်လို့ ရသေးတယ်ဆိုတာ မျိုးတွေလည်း ရှိနေတယ်ဆို တာ ကျနော်တို့ ကြားသိရတယ်။ ဒါတွေက လုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စလို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။ အခုလို ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက် နေ့ မတိုင်ခင်အထိ မှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားတာတွေ ပြီးဆုံးသွားတဲ့အခါမှာ ဒီလုပ်သားတွေကို တရားဝင် ထိုင်း နိုင်ငံမှာ ဆက်လက် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ပြုပြီးမှ နောက်ထပ် အစိုးရကနေ မည်သည့်ကြေညာချက်မှ မထွက်ဘဲ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲနဲ့ ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ တရားမဝင် ဝင်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့က တရားမဝင် လုပ်သား အဖြစ်နဲ့ ဖမ်းဆီးတာတွေ အရေးယူတာတွေ ခံရနိုင်ပါတယ်" ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်သည် အချိန်ကာလ အကန့်အသတ်မရှိ ပြုလုပ်ပေးနေခြင်း မဟုတ်ဘဲ ဇူလိုင်လကုန်ကတည်းက ထိုလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။
ထိုကာလအတွင်း အမည်စာရင်း တင်သွင်းထားပြီးသူများသာလျှင် စက်တင်ဘာလ ကုန်အထိ နေထိုင်ခွင့် ရရှိထားခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ပွဲစားများ၏ စကားများအား နားမယောင်ကြရန်နှင့် သေချာစွာလေ့လာပြီးမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာသင့်/မလာသင့် ဆုံးဖြတ်ကြရန် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ များက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၇

စစ်ရေးအတွေ့အကြုံရှိသည့် ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာနှင့် စွမ်းပကားထက်မြတ်သော လက်နက်များပိုင်ဆိုင်ထားသည့် အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ ပေါင်းစည်းအင်အားသည် ကမ္ဘာကြီးအတွက် အသင့်အတင့် အားထားနိုင်သော အခြေအ နေတွင် ရှိပါကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြော သည်။

ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့မှာ ကျင်းပသည့် (၁၁)ကြိမ်မြောက် နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေးညီလာခံ(MCIS-2023) အစည်းအဝေးတွင် သြဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က Video Message ပေးပို့၍ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ အာဆီယံအဖွဲ့သည် စစ်ရေးမဟာမိတ်အုပ်စု မဟုတ်သော်လည်း အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ ကာကွယ်ရေးပေါင်းစည်းအင်အားမှာ ကြီးမားလှပါကြောင်း၊ စစ်ရေးအတွေ့အကြုံရှိသည့် ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာနှင့် စွမ်းပကားထက်မြက်သော လက်နက်များ ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ ပေါင်းစည်း အင် အားသည် ကမ္ဘာကြီးအတွက် အသင့်အတင့် အားထားနိုင်သော အခြေအနေတွင်ရှိပါသည်”ဟု ပြောသည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅ ရက်က MCIS-2023 ညီလာခံ ကျင်းပနေစဉ်

ထို့နောက် အာဆီယံအဖွဲ့သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း ပြင်ပအင်အားကြီး နိုင်ငံများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရာ တွင် အရှေ့အာရှထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲ၊ အာဆီယံအပေါင်းသုံး အစရှိသည့် အာဆီယံနှင့် ပြင်ပမိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အကြား ဆွေးနွေးပွဲ ယန္တရားများတွင် အာဆီယံသည် အဓိကအချက်အချာကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိ သည့်အပြင် ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအပေါ် သြဇာသက်ရောက်လျက်ရှိပြီး ငြိမ်းချမ်းသော ဆက်ဆံ ရေးလမ်းကြောင်းများကို အားပေးမြှင့်တင်ကာ အကျိုးတူကိစ္စရပ်များအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကိုလည်း အားကောင်းစေလျက်ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မိမိတို့ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ လက်ရှိ ကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချို့ ဒေသများမှအပ နေရာဒေသအများစုတွင် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေးအရ တည်ငြိမ်မှုရှိအောင် ဆောင်ရွက် ထားနိုင်ပြီဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲတစ် ရပ်ကို ကျင်းပပြီး အနိုင်ရရှိသော နိုင်ငံရေးပါတီအား ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းနှင့်အညီ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ပြန်လည် အပ်နှင်းနိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံခြုံမှုရှိစေရေး၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် နိုင်ငံ့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် ကြိုးပမ်းအားထုတ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့တွင် လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ၃ လအကြာတွင် ပြည်တွင်း စစ် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ ယနေ့အချိန်တွင် ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထို့အပြင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) အစိုးရက ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်း သည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည်မှာလည်း ယနေ့ထိပင် ဖြစ်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅ ရက်က MCIS-2023 ညီလာခံ ကျင်းပနေစဉ်

အဆိုပါ အခင်းအကျင်းကနေ စတင်၍ မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး NLD အမတ်များနှင့် ပါတီဝင်များ အပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အချို့၊ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက ကြိုးပမ်းလျက်ရှိ သည့်အတွက် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္လာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ကရင် ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ် တို့မှာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထိုအခြေအနေများကို ကြည့်၍ မြန်မာသည် စစ်ရေးအတွေ့အကြုံ ရှိသည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောနေခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် စစ်ရေးအတွေ့အကြုံရှိသည့်တိုင် နိုင်ငံကို တည် ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ရရှိအောင် မစွမ်းဆောင်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်ကို သတိချပ်သင့် ကြောင်း နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝန်းက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၆

နေပြည်တော်ကောင်စီနယ်မြေ အနီးတစ်ဝိုက်တွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့ပြီးနောက် နေပြည်တော်မှာ လုံခြုံရေး စိုးရိမ်နေရပြီလားဆိုပြီး စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး လေ့လာသူများက သုံးသပ် ဆွေးနွေးမှုများ ရှိနေသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ် ၁၁ ရက်နေ့မှ ၁၃ ရက်နေ့အထိ နေပြည်တော်၊ ပျဉ်းမနားမြို့နယ်တစ်ဝိုက် ကျေးရွာများအပြင် ဘိုမသံတောင် တပ်မတော်စခန်းကို ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) တို့မှ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း သတင်းများ ထွက်လာခဲ့သည်။

နေပြည်တော်တွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လာနိုင်ခြေ နည်းပါးကြောင်း၊ သို့သော်လည်း အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ပွဲများ မှာ ရန်ကုန်မြို့တွင် ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသိန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒီလို အနေအထားတော့ မရောက်သေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ လူတွေ ထင်နေကြသလို နေပြည်တော်ဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ အရာရှိကြီးတွေ နေထိုင်တဲ့ နေရာဖြစ်တဲ့အတွက် တိုက်ပွဲ အပြင်းအထန် တော်တော်လေးကို ဆိုးဆိုး ဝါးဝါး ပြင်းထန်တဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်နေကြတာပေါ့ဗျာ၊ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ တွေ့ရတဲ့ နိုင်ငံ တကာ အတွေ့အကြုံတွေအရတော့ နေပြည်တော်လို အချက်အချာကြတဲ့ စစ်အာဏာရှင်တွေနေတဲ့ နေရာတွေ ဟာ နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲ ဖြစ်လေ့မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

ရန်ကုန်-နေပြည်တော်သွားလမ်းကိုတွေ့ရစဉ်

NUG ၏ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနအောက်ရှိ တောင်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဒေသခွဲက “လမ်းများအားလုံး နေပြည်တော်သို့” စစ်ဆင်ရေး အစိတ်အပိုင်းအဖြစ် ပဲခူးတိုင်းနှင့် မွန်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ လမ်းများ သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ကြောင်း ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင်  ထုတ်ပြန်သည်။

နေပြည်တော်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက် မိမိတို့ စစ်ဒေသခွဲများ တည်ဆောက်မှုမှာ ပြီးစီးသွားပြီဖြစ်ကြောင်း၊ နစက အခြေ စိုက်ရာ နေပြည်တော်တွင်လည်း မလုံခြုံမှုများ ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း နေပြည်တော် PDF မှ တပ်ရင်းမှူး ရဲဘော် ရာကျော်က နွေဦးအသံသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားထားသည်။

နေပြည်တော်လုံခြုံရေးဆောင်ရွက်နေသူများကိုတွေ့ရစဉ် (ဖရွန်တီးယား)

၎င်းက “နေပြည်‌တော်ရဲ့ အနောက်ဘက်ခြမ်းမှာဆိုရင် တောင်တွင်းမြို့သစ်၊ နတ်မောက်ပေါ့နော်၊ ကျ‌နော်တို့တွေ မြောက်ဖက်ခြမ်းမှာဆိုရင် မိတ္ထီလာ၊ ပျော်ဘွယ်၊ ပြီးလို့ရှိရင် အရှေ့ဖက်မှာဆိုလို့ရှိရင် တပ်ကုန်း၊ ရမည်းသင်းပေါ့ နော်၊ အဲဒီလိုပဲ ကျနော်တို့ နေပြည်တော်ရဲ့ အနီးတစ်ဝိုက် နေပြည်တော်နဲ့ထိစပ် အနီးတစ်ဝိုက်က ဧရိယာတွေကို စုဖွဲ့ပြီးတော့ ကျနော်တို့က နေပြည်တော် စစ်ဒေသခွဲဆိုပြီးတော့ စစ်ဒေသခွဲတစ်ခု ဖြစ်လာအောင် လက်ရှိအချိန်ထိ ကျနော်တို့တွေ ရပ်တည်လာနိုင်အောင်ပေါ့နော် ကြိုးစားဆောင်ရွက်ခဲ့ကြရတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားနေသော အဖွဲ့အစည်းများမှာ ဝါဒဖြန့်ချီရေးကို ပိုမို လုပ်ဆောင်နေကြ ကြောင်း၊ အဆုံးအဖြတ်တိုက်ပွဲများ မဖြစ်လာနိုင်သေးကြောင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော် အဲဒီကိစ္စတော့ မဝေဖန်ချင်ဘူးဗျ၊ ကျနော်က တောတွင်းစစ်ရေးမှာ နှစ် ၄၀ လောက် ကျနော် တော်လှန်ရေးမှာ ထဲထဲဝင်ဝင်ပါဖူးပါတယ်။ တပ်ပေါင်းစုနဲ့လည်း တိုက်ပွဲဝင်ဖူးတယ်၊ တစ်ဖွဲ့ချင်းနဲလည်း တိုက်ပွဲ ဝင်ဖူးတယ်၊ မြောက်ပိုင်းတပ်ပေါင်းစု၊ တောင်ပိုင်းတပ်ပေါင်းစု အလယ်တပ်ပေါင်းစု အမျိုးမျိုး ကျနော်တို့ ကြိုးစား ကြည့်ပါတယ်။ ကြိုးစားခဲ့ဖူးပါတယ်။ အခုပြင်ဆင်မှုတွေကတော့ ကျနော် အပေါ်ယံကြည့်ရင်တော့ ဂျိမ်းစဘွန်းလို လို၊ ရမ်ဘိုလိုလို ပုံစံတွေများပါတယ်၊ တကယ်စစ်ဆင်ရေးနဲ့ မတူပါဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ဝါဒဖြန့်ချီရေးကို ပိုသုံးကြ တာ တွေ့ရပါတယ်။ တကယ့်လက်တွေ့ အကွက်ချတာထက်စာရင် ဝါဒဖြန့်ချီဖို့ ကြိုးစားတာကို တွေ့ရတယ်၊ တွေ့ ရတော့ အဆုံးအဖြတ်တော့ မဖြစ်နိုင်သေးပါဘူး။ တော်တော်လေး လိုပါသေးတယ်လို့ ထင်ပါတယ်ဗျ” ဟု ပြော သည်။

လက်ရှိတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့ ၊ PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော် တို့အကြား ကရင်ပြည်နယ်၊ ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးတို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅

ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာနှင့် အရေးပေါ် ကယ်ဆယ်ရေးဆိုင်ရာ ညှိနှိုင်းရေးမှူးနှင့် ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာညှိနှိုင်းရေးရုံး(UNOCHA)၏ အကြီးအကဲ Under Secretary General Mr. Martin Griffiths နှင့် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်တို့ တွေ့ဆုံကြသည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံမှုကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့က နေပြည်တော်ရှိ နစကဥက္ကဋ္ဌရုံး၊ သံတမန်ဆောင် ဧည့်ခန်းမမှာ ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ တွေ့ဆုံစဉ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး ဖြစ်ပေါ် ပြောင်းလဲမှု အခြေအနေ များ၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲမသမာမှုများဖြစ်ပေါ်ခဲ့သဖြင့် တပ်မတော်အနေဖြင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်)နှင့်အညီ တာဝန်ယူခဲ့မှုအခြေအနေများကို ဆွေးနွေး ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅ ရက် UNOCHA အကြီးအကဲနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် တွေ့ဆုံစဉ်

အလားတူ နစကအနေဖြင့် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ခိုင်မာစွာ ဆက်လက် လျှောက်လှမ်းနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေမှု အခြေအနေများ၊ ပြည်တွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရေး ဆောင်ရွက်နေမှုနှင့် တိုင်းရင်းသား ဒေသ များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဆောင်ရွက်ရန်လိုအပ်သည့် အခြေအနေများကိုလည်း ၎င်းက ရှင်းပြခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကုလသမဂ္ဂ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီ ပေးရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ ပိုမိုပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားနိုင်မည့် အခြေအနေများကို နှစ်ဖက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြ ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၅

တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ် (NCA) ပျက်ပြယ်စရာ အကြောင်းမရှိဟု ပအိုဝ်း အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)မှ ဦးဆောင်နာယက ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

NCA စာချုပ်ပါ အချက်အလက်များကို မလိုက်နာသည့် အဖွဲ့အစည်းများလည်း ရှိနေကြောင်း၊ NCA အရ တည် ဆောက်ထားသည့် ဆက်ဆံရေးရုံးများမှာလည်း လည်ပတ်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီးခွန်ဥက္ကာက “ဘာမှ အထူးပြောဖို့ မလိုပါဘူး။ တစ်ဦးတစ်ယောက်ပြောလို့ NCA ပျက်မယ့်သဘော မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီ NCA ပျက်ပြယ်ပြီပြောတာက စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌက NCA ကို မလိုက်နာတဲ့ အဖွဲ့တွေရှိတယ်လို့ ပြောတာကို တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ပြောတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စကားရည်လုပွဲလိုပေါ့ဗျာ၊ သူနိုင်ကိုယ်နိုင် ပြောတော့ NCA ပျက်ပြယ်ပြီပြောမှ လိုက်နာဖို့ မလိုဘူးပြောတာ ဆွဲသွားတာပေါ့။ လက်တွေ့မှာတော့ ပျက်ပြယ်ဖို့ အကြောင်းမရှိပါ ဘူးဗျာ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ပျက်ပြယ်ပြီ၊ NCA မှာ မပါတော့ဘူးဆိုရင် ကျနော်တို့ ဘားအံတို့၊ မြဝတီတို့၊ ထားဝယ်တို့မှာထားတဲ့ Liaison Office လို့ ခေါ်တာပေါ့ ဆက်ဆံရေးရုံးတွေက ရုပ်သိမ်းရမှာ အခုက အားလုံး အလုပ်လုပ်နေကြတာပဲ။ အဲဒါဆိုတော့ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဘာခေါ်လဲ နည်းပရိယာယ်အရ နိုင်ငံရေး Debate မှာ စကားရည်လုပွဲမှာ နည်းနည်းပါးပါး ထူးထူးပြောလိုက်တဲ့ သဘောပါ၊ လက်တွေ့မှာတော့ ပျက်စရာ အကြောင်းမရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

 ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့ NCA လက်မှတ်ထိုးခဲ့သော PNLO-RCSS-KNU- KNU/KNLA-PC ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်

ဩဂုတ် ၁၀ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့သည့် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) ၏ ၁၇ ကြိမ်မြောက် ကွန်ကရက်အပြီး ရက် ၁၀၀ ပြည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ပဒိုစောတာဒိုမူးက NCA  ပျက်ပြယ်သွားပြီဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

NCA စာချုပ်ကို KNU၊ PNLO၊ ရှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေးကောင်စီ(RCSS)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)၊ ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြု ကရင်တပ်မတော်(DKBA)၊ KNU/KNLA- ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ(ALP)၊ လားဟူဒီမိုကရက်တစ် အစည်းအရုံး (LDU)တို့ လက်မှတ်ထိုးထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီးနောက် အပစ်ရပ် ၁၀ ဖွဲ့ဖြင့် ဖွဲ့စည်း ထားသော ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ဦးဆောင်အဖွဲ့(PPST) တွင် KNU၊ RCSS၊ CNF၊ ABSDF၊ NMSP တို့သည် အဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ကနေ နုတ်ထွက်ကြောင်း စာတင်ခဲ့ကြသလို အပြည့်အဝ ပူးပေါင်း ပါဝင်မှုအဆင့်ကိုလည်း လျှော့ချ ထားသည်။

NCA စာချုပ်အရ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများ ပေးအပ်လျက်ရှိနေကြောင်း သို့သော်လည်း နိုင်ငံရေးအပိုင်းတွင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်း မရှိတော့ကြောင်း ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက ပြောသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က NCA  စာချုပ် လက်မှတ်ထိုးခြင်း အခမ်းအနားကျင်းပနေစဉ်

၎င်းက “NCA မှာက အခန်း ၇ ခန်းပါတယ်၊ နိဒါန်းအပါပေါ့ဗျာ၊ ပြဋ္ဌာန်းချက်ပေါင်းအားလုံး ၃၃ ချက်ရှိတယ်ဗျ၊ အဲဒီပြဋ္ဌာန်းချက် တချို့ကို ဥပမာ KNU ခေါင်းဆောင် ပြောသလိုပေါ့ အခြေခံမူတချို့ကို ဖောက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်း တွေ ရှိပါတယ်၊ တပ်မတော် ဖောက်တယ်ဆိုတာလည်း တချို့ရှိပါတယ်။ NCA ထိုးပြီးတော့ ပြန်ဖောက်တဲ့ အဖွဲ့ တွေလည်း ရှိပါတယ်။ သို့သော် တချို့ လောလောဆယ်ဆယ်မှာ Engagement (ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု) လုပ်လို့ရနေ တဲ့ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဥပမာ အရပ်သားများကို အကာအကွယ် ပေးရမယ်ဆိုတာတို့ လူသားချင်း စာနာမှုဆိုင်ရာ အကူအညီတွေကို နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းလုပ်လို့ရတယ်ဆိုတဲ့ ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေ ရှိပါတယ်၊ အဲဒီပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကတော့ NCA ကို လိုက်နာမယ်ဆိုရင် အဲဒီပြဋ္ဌာန်းချက်နဲ့ အလုပ်လုပ်လို့ ရနေပါ သေးတယ်၊ ကျနော်တို့ NCA ထိုးထားတဲ့ ၁၀ ဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့ကတော့ လက်နက်ကိုင်တိုက်တယ်၊ ကျန်တဲ့ ၇ ဖွဲ့ကတော့ NCA အတိုင်းပဲ ပစ်ခတ်ရပ်စဲရေးကို ထိန်းသိမ်းပြီးတော့ NCA က ပြဋ္ဌာန်းချက်အရပေါ့ဗျာ၊ လူသားချင်းဆိုင်ရာ အကူအညီတွေကို ကျနော်တို့ နယ်မြေထဲမှာ ရှိတဲ့ လူတွေကို ရှာဖွေပေးပြီးတော့ နိုင်ငံတကာနဲ့ လုပ်နေတာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် လုပ်လို့ရတဲ့ အပိုင်းလည်း ရှိပါတယ်။ သို့သော် နိုင်ငံရေးအပိုင်းမှာတော့ နည်းနည်းခက်တယ်၊ လက်တွေ့ ပြည်သူလူထုကို အကူအညီပေးတဲ့ အပိုင်းမှာတော့ လုပ်လို့ရတာလေးတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီ လုပ်လို့ရ တာကိုလည်း ကျနော်တို့ တနိုင်တစ်ပိုင် လုပ်နေကြတာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပျက်ပြယ်သွားတယ်ဆိုတာ တော့ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိတွင်လည်း အပစ်ရပ် လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် KNU၊ CNF၊ ABSDF တို့သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (NUCC) နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) တို့မှ တိုင်းရင်းသား လူမျိုးပေါင်းစုံ ပါဝင်သည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတပ်မတော် တည်ထောင်မည်ဟု ‌ကြေညာမှုကို မိမိတို့ မြန်မာ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)မှ လက်ခံကြောင်း ABSDF ၏ ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူ ရဲဘော်အေးလွင်က CNI သတင်းဌာနသို့  ပြောသည်။

နောင်တွင် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်မည်ဆိုပါက ၎င်းပြည်ထောင်စုနှင့် ကိုက်ညီမည့် တပ်မတော်တစ်ခုအား တည်ဆောက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

NUG နဲ့ NUCC အစည်းအဝေးကိုတွေ့ရစဉ်

ရဲဘော်အေးလွင်က “ကျနော်တို့ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်မယ်ဆိုရင် အဲဒီ ပြည်ထောင် စုနဲ့ လိုက်လျောညီထွေမယ့် ဖက်ဒရယ်တပ်မတော်ဆိုတာတော့ ရှိရမှာပေါ့၊ အဲဒါကို ကျနော်တို့ ABSDF က လက်ခံ ထားပြီးသား ဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ ရှိနေတဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေထဲ အခြေအနေတွေ အားလုံးကို ကျနော်တို့က တိုင်းပြည်ရဲ့ လုံခြုံ‌ရေး ရှု့ထောင့်ကနေ ကျနော်တို့ ကြည့်ပြီးတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ လုံခြုံရေးကို ဘယ်လို လုံခြုံရေး ကဏ္ဍကို ဘယ်လို ကျနော်တို့ ပြန်လည်ပြီး တည်ဆောက်သွားမလဲဆိုတာကိုတော့ ကျနော်တို့ စဉ်းစားမှာပါ၊ အဲဒီ စဉ်းစားတဲ့ အချိန်ကြရင်တော့ Local PDF တွေလား၊ တခြား PDF တွေလား တိုင်းရင်းသးလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေလား အဲဒါတွေရဲ့ ပါဝင်မှုတွေက ရှိရမှာပေါ့နော်၊ အချုပ်ပြောချင်တာက တိုင်းပြည်ရဲ့ ပြန်လည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု၊ တိုင်းပြည်ရဲ့ ပြန်လည်တည်ဆောက်မှု လုပ်တဲ့နေရာမှာ အကြီးဆုံးအခန်းကဏ္ဍ တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ကျနော်တို့ သေသေချာချာ လုပ်ဖို့တော့လိုတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့က အနာဂတ် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စုတွင် အရပ်သားပြည်သူ့အစိုးရ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုကို ချွင်းချက်မရှိ လိုက်နာ၍ ပြည်ပရန် ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကိုသာ ထမ်းရွက်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုး ပေါင်းစုံ ပါဝင်သည့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတပ်မတော် တည်ထောင်သွားမည်ဟု NUCC နှင့် NUG တို့က ထုတ် ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တပ်မတော်တစ်ရပ်ကို ထူထောင်ကာ လက်ရှိ နစကကို ဖြုတ်ချမည့် လှုပ်ရှားမှု မကြာခင် ရောက်လာ‌တော့မှာ ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ABSDF တပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တိုင်းပြည်တစ်ပြည်မှာ စစ်တပ်မရှိလို့ မဖြစ်ပါဘူး။ အဲဒီစစ်တပ်ကလည်း ကိုယ်ထူထောင်ထားတဲ့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုအစိုးရကို နာခံတဲ့ အစိုးရဖြစ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အဲဒါကြောင့်မို့ အခုဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု ကြီး ထူထောင်ဖို့အတွက် လက်တစ်ကမ်းအလိုမှာ ဖက်ဒရယ်တပ်မတော်ကို ထူထောင်လိုက်တာလို့ ကျနော်တို့ ယူဆပါတယ်။ ခုချိန်မှာ ဖက်ဒရယ်တပ်မတော် ထူထောင်ရေးအတွက် အချက်အလက်တွေကလည်း ရင်းမှည့်နေပါ ပြီ။ အခု NUG အောက်မှာ တပ်ရင်းပေါင်း ၃၀၀ ကျော်၊ ဒေသဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ ၂၅၀ နဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းပေါင်းစုံနဲ့ လှုပ်ရှားနေမှုထဲမှာ ပါဝင်နေပြီဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီအင်အားစုတွေ စုစည်းပြီး တော့ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တပ်မတော်တစ်ရပ် ထူထောင်ပြီးတော့ စစ်ကောင်စီတပ်ကို အပြီးသတ် မြေမြှပ် သင်္ဂြိုလ်ပစ်မယ့် လှုပ်ရှားမှုဟာ မကြာခင်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာပြည်တွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်ပေါင်းစုံ တည်ရှိနေသလို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေ‌ဖော်ဝါရီ နောက်ပိုင်း မှ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းအရ ပေါ်ပေါက်လာသော လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ရာနှင့်ချီ ရှိနေသောကြောင့် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုတပ်မတော် တည်ထောင်ရန် ခက်ခဲနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား သုံးသပ်မှု များလည်း ရှိနေသည်။

လက်ရှိတွင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့ ၊ PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော် တို့အကြား ကရင်ပြည်နယ်၊ ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးတို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည်။