CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈

နာဂလက်နက်ကိုင်နှင့်အိန္ဒိယအစိုးရကြား ရပ်တန့်နေသော ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးမှုများ ပြန်လည်စတင်ရန် လွှတ်တော်အမတ် ၂၁ ဦးက တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း Mokokchung Times သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နာဂငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်စဖို့အတွက် အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အမစ်ရှား (Amit Shah) ကို နားလည်မှု စာချွန်လွှာ တစ်ခု တင်သွင်းခဲ့သည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ၂၁ ဦးကို အလွန်ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နာဂဖိုရမ်(GNF)က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ထိုနားလည်မှု စာချွန်လွှာတွင် အိန္ဒိယ-နာဂ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို လျှင်မြန်စွာ လုပ်ဆောင်ရန် အိန္ဒိယ အစိုးရကို တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုလုပ်ဆောင်ချက်သည် ရှားပါးသည့် နိုင်ငံရေးရဲစွမ်းသတ္တိနှင့် ကိုယ်ချင်းစာတရားကို ပြသသည့် လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်ကြောင်း GNF က ပြောကြားခဲ့သည်။

 NSCN-IM တပ်ဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ် 

“လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ ကြားဝင်လုပ်ဆောင်မှုဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံတစ်ဝန်းက နိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့ ကျွမ်းကျင်သူတွေကြားမှာ အင်တိုက်အားတိုက် လုပ်ဆောင်ဖို့လိုအပ်တဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်အတွက် ရေရှည်မျက်ကွယ်ပြုခံခဲ့ရတဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုလုပ်ငန်းစဉ်ကို ပေါ်လွင်စေခဲ့ပါတယ်”ဟု GNF က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝပြီး ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသည့် ကြေညာချက်တစ်ခု မရမချင်း ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ဆက်လက် ထောက်ခံအားပေးရန်လည်း GNF က တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထို့နောက် နှစ်ဦးနှစ်ဖက် ပြေလည်မှု ရရှိခြင်းသည် နာဂလူမျိုးများအတွက် သာမကဘဲ နိုင်ငံတကာတွင် အိန္ဒိယ၏ ဒီမိုကရေစီ တည်တံ့ခိုင်မြဲမှုနှင့် တရားမျှတမှုတို့ကိုလည်း အထောက်အကူ ဖြစ်စေလိမ့်မည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယ-နာဂ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ မျက်ကွယ်ပြုခံထားရသည့် အကြောင်းကို အလေးထားဖော်ပြခြင်းသည် အိန္ဒိယဆန့်ကျင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက် မဟုတ်ကြောင်းနှင့် အစိုးရသည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် စံနှုန်း ၂ မျိုးဖြင့် ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု GNF က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

နာဂပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် အာရ်အန် ရာဗီနဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီကို တွေ့ရစဉ်

အစိုးရသည် ဆွေးနွေးရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို လမ်းလွဲစေရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး နာဂလူမျိုးများအပေါ် အပြစ်ပုံချ နေသည့်တိုင် အခြေအနေ အရပ်ရပ်ကို နှစ်ဖက်စလုံးရှိ အတွင်းစည်းမှ လူများနှင့် လေ့လာသူများက သိရှိ နားလည်ထားသည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကြီးမားသည့် အောင်မြင်မှုအဖြစ် ဂုဏ်ပြုခံခဲ့ရသည့် NSCN-IM နှင့် အစိုးရအကြား လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် ၂၀၁၅ ခုနှစ် မူဘောင်သဘောတူညီချက် (FA) အား ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ အစိုးရအဖွဲ့၏ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်ပုံကိုလည်း GNF က ဝေဖန်ခဲ့သည်။

“မိုဒီအစိုးရအဖွဲ့ဟာ အဲဒီသဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့မှုအပေါ် နောင်တရနေပုံပေါ်ပါတယ်”ဟု GNF က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသဘောတူညီချက် လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနောက် ၂ နှစ်အကြာတွင် ထိုအချိန်က နာဂပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် အာရ်အန် ရာဗီ (RN Ravi) က အခြားနာဂအုပ်စုများနှင့် ရပ်တည်ချက် သဘောတူညီမှု (AP) လက်မှတ်ရေးထိုး ခဲ့မှုကို ထောက်ပြခဲ့သည်။

AP သဘောတူညီချက်သည် FA သဘောတူညီချက်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် ဖြစ်နေသဖြင့် ဆယ်စုနှစ် တစ်စုကြာ မျှော်လင့်ခဲ့ရသည့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ရပ်တန့်ခဲ့ရကြောင်း GNF က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Mokokchung Times

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ အစိုးရအဖွဲ့က ပြည်ပအကူအညီပေးရေး အေဂျင်စီဖြစ် သည့် USAID ကို ရုတ်တရက် ပိတ်ချလိုက်ခြင်းသည် ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းတွင် တရုတ်၏ အာဏာအပျော့ ပိုမိုခိုင်မာ အားကောင်းလာစေရန် အခွင့်အလမ်းများ ပေါ်ပေါက်စေခဲ့ကြောင်း တရုတ်အရာရှိများက ပြောကြားနေကြသည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် အချို့ကလည်း တရုတ်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လိုအပ်သည်ထက်ပိုပြီး မခန့်မှန်းသင့်ကြောင်းလည်း သတိ ပေးနေကြသည်။

ထရမ့်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီပေးရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ် ကယ်ဆယ်ရေးအတွက် အဓိကအေဂျင်စီဖြစ်သည့် အမေရိကန်နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအေဂျင်စီ (USAID) ကို လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုများ ရပ်နားကြောင်း ယခုလ အစောပိုင်းက ကြေညာခဲ့သည်။

ဘီလျံနာ တစ်ဦးဖြစ်သည့် အီလွန်မာ့စ် (Elon Musk) ၏ အစိုးရအသုံးစရိတ် လျှော့ချရေးအစီအစဉ်ကြောင့် USAID အေဂျင်စီသည် ပိတ်သွားခဲ့ကာ ရာနှင့်ချီသည့် ဝါရင့်ဝန်ထမ်းများကိုလည်း လစာနှင့် ခွင့်ပေးခဲ့သည်။

USAID အား ပိတ်ဆို့မှုကို ဖက်ဒရယ်တရားသူကြီးတစ်ဦးက ယာယီဆိုင်းငံ့ခဲ့သော်လည်း ရေရှည်တွင် မရေရာသည့် အခြေအနေများကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

တရုတ်အစိုးရကမူ USAID နှင့်ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက် မပေးခဲ့သော်လည်း တရုတ်၏ ပြည်ပထောက်ပံ့ရေး၊ ကုန်သွယ်ရေး၊ စီးပွားရေးများနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် ဗဟိုအစိုးရအေဂျင်စီများထဲမှ အရာရှိအချို့ကမူ ထိုအခြေအနေ သည် တရုတ်အစိုးရအတွက် ပြည်ပတွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို မြှင့်တင်နိုင်မည့် အခွင့်အလမ်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“USAID ဆိုင်းငံ့သွားတာဟာ တရုတ်အစိုးရအတွက် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံတွေမှာ တရုတ်ရဲ့ ပုံရိပ်ကို မြှင့်တင်ဖို့နဲ့ တရုတ်ရဲ့ ခြေကုပ် ရယူနိုင်မယ့်နေရာကို ထူထောင်ဖို့အတွက် အကျိုးရှိစေခဲ့ပါတယ်”ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် တရုတ် စီးပွားရေးအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်၏ အကူအညီပေးရေး အရာရှိတစ်ဦးကလည်း USAID မရှိတော့ပါက တရုတ်အစိုးရသည် ၎င်း၏ ဩဇာ လွှမ်းမိုးမှုကို တည်ဆောက်ရန် အခွင့်အလမ်းတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာစေလိမ့်မည်ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဝါဆော၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇

ဥရောပနိုင်ငံများသည် ရုရှား၏ ခြိမ်းခြောက်မှုကို တုန့်ပြန်ရာတွင် တပ်ပေါင်းစု စစ်တပ်တစ်ခု ထူထောင်သွားမည် မဟုတ်ကြောင်း ပိုလန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရာဒိုစလော စီကော်စကီး (Radoslaw Sikorski) က ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက် အစောပိုင်းတွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) က ဥရောပ တပ်မတော် ထူထောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ဥရောပတိုက်သည် အမေရိကန်၏ အကာအကွယ်ကို ဆက်လက်ရရှိရန် မသေချာတော့သဖြင့် ခိုင်မာသည့် စစ်အင်အား တည်ထောင်မှုသည် အမေရိကန်၏ လေးစားမှု ရရှိလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့ သည်။

စီကော်စကီးကမူ နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံ TVP World နှင့် အင်တာဗျူးတွင် ဥရောပတပ်မတော် ထူထောင်မည့် အလားအလာနှင့် ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းခံခဲ့ရသည်။

“ဒီအသုံးအနှုန်းကို ကျနော်တို့ ဂရုစိုက်သင့်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခြားလူတွေက နားလည်မှုလွဲနိုင်လို့ပါပဲ” ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးနဲ့ ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

“ခင်ဗျားတို့အနေနဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်းစီက စစ်တပ်တွေကို တပ်ပေါင်းစု တစ်ခုတည်းအဖြစ် ပေါင်းစည်းချင်တယ် ဆိုရင်တော့ ဒါဟာ ဖြစ်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဥရောပသမဂ္ဂအနေနဲ့ ကိုယ်ပိုင်ကာကွယ်ရေး စွမ်းဆောင် ရည်ကို ထူထောင်ဖို့ ကျနော် အမြဲပြောခဲ့ဖူးပါတယ်” ဟု စီကော်စကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။
လက်ရှိတွင် ဥရောပသမဂ္ဂသည် စစ်ကူပေးသည့် တပ်မဟာတစ်ခု ထူထောင်နေကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

“တကယ်လို့ အမေရိကန်က ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍမှာ ကျ‌နော်တို့ကို မြှင့်တင်စေချင်တယ်ဆိုရင် အဲဒါက နိုင်ငံအဆင့် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု၊ နေတိုးအဖွဲ့ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဥရောပသမဂ္ဂရဲ့ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုလည်း ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ကျနော် ယုံကြည်ထားပါတယ်” ဟု စီကော်စကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတွင် ပိုလန်စစ်သားများကို ထားရှိရေးသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် ပိုလန်နိုင်ငံ၏ တာဝန်ဝတ္တရားတစ်ခု ဖြစ်သည်ဟုလည်း စီကော်စကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇

၃ နှစ်နီးပါးကြာ ဖြစ်ပွားနေသည့် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန်အတွက် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ရန် အမေရိကန်နှင့် ရုရှားအရာရှိများက လာမည့်ရက်ပိုင်းအတွင်း ဆော်ဒီတွင် တွေ့ဆုံမည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက်က ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် အမေရိကန်ဒုသမ္မတ ဂျေဒီ ဗန့်စ် (JD Vance) နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့သည့် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကမူ ယူကရိန်းသည် ဆော်ဒီတွင် ပြုလုပ်မည့် ဆွေးနွေးပွဲများအတွက် ဖိတ်ကြားခြင်းမခံရဘဲ ယူကရိန်းဘက်ကလည်း မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့် မတိုင်ပင်ရသေးသည့် အချိန်၌ ရုရှားနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

 အမေရိကန်ဒုသမ္မတ ဂျေဒီ ဗန့်စ်နဲ့ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို (Marco Rubio) ၊ အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် မိုက် ဝေါ့ဇ် (Mike Waltz) နှင့် အိမ်ဖြူတော်၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်းရေးရာသံတမန် စတိဗ် ဝစ်ကော့ဖ် (Steve Witkoff) တို့သည် ဆော်ဒီသို့ သွားရောက်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်လွှတ်တော်အမတ် မိုက်ကယ် မက်ကူးလ် (Michael McCaul) က ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် မည်သည့်အချိန်တွင် ဆော်ဒီသို့ သွားမည်ဆိုခြင်းနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများကို မည်သည့်အချိန်၌  ပြုလုပ်မည်ဆို သော အသေးစိတ် အချက်အလက်များကိုမူ မက်ကူးလ်က ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထို့ပြင် စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန်အတွက် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)၊ ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) ၊ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးတို့၏ အစည်းအဝေး ဖြစ်မြောက်စေရန် အတွက် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်ဟု မြူးနစ်လုံခြုံရေးညီလာခံတွင် မက်ကူးလ်က ပြောကြား ခဲ့သည်။

ပူတင်နဲ့ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ရူဘီယိုသည် ၎င်း၏ ပထမဆုံးအကြိမ် အရှေ့အလယ်ပိုင်း ခရီးစဉ်အတွင်း ဆော်ဒီသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ခရီးစဉ် စတင်သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်က အစ္စရေးသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ရူဘီယိုသည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက် အစောပိုင်းကလည်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေ လာဗရော့ဗ် (Sergey Lavrov) နှင့် ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခဲ့ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် ထရမ့်၏ သန္နိဋ္ဌာန်ကို ထပ်လောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ ယူကရိန်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံတမန်ဖြစ်သည့် ကိတ်သ် ကဲလော့ (Keith Kellogg) ကမူ ယူကရိန်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲ စားပွဲဝိုင်းတွင် ဥရောပသည် နေရာတစ်နေရာ ရလိမ်မည်မဟုတ်ကြောင်း ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်က ပြော ကြားခဲ့သည်။

ဥရောပခေါင်းဆောင်များကမူ ယူကရိန်းငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုတွင် ၎င်းတို့ မပါဝင်ရသည့် အချက်ကို လက်မခံ နိုင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုရေးသည် အဓိက နိုင်ငံရေးပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး နိုင်ငံ၏ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်၊ သမ္မတလုပ်ပိုင်ခွင့် အာဏာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အငြင်းအခုံများ ဖြစ်ပွားနေ ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk Yeol) သည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ထုတ်ပြန်ခဲ့မှု အတွက် အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးက ယွန်းအား လွှတ်တော်က စွပ်စွဲပြစ်တင်မှုကို စီရင်ချက်ချရန် ပြင်ဆင်လျက် ရှိသည်။

တောင်ကိုရီးယား၏ လက်ရှိ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ၁၉၈၇ ခုနှစ်က နောက်ဆုံးအကြိမ် ပြင်ဆင်တည်းဖြတ် ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး သမ္မတတစ်ဦး၏ ရာထူးကို ၅ နှစ်သက်တမ်း တစ်ကြိမ်သာ သတ်မှတ်ထားကာ ဒုတိယအကြိမ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ခွင့်မရှိပေ။

ထိုစနစ်သည် သမ္မတတစ်ဦးအတွက် သက်တမ်းကုန်မည့် အချိန်တွင် နောက်ဆုံးလက်ကျန် သမ္မတသက်တမ်း အတွင်း အာဏာကို အစွမ်းကုန် အသုံးပြုစေသည့် အခြေအနေကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ထောက်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားလွှတ်တော်နဲ့ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် နိုင်ငံကို သမ္မတက အုပ်ချုပ်သည့်စနစ်ထက် လွှတ်တော်က အုပ်ချုပ်သည့်စနစ်ကို ပြောင်းလဲရန်လည်း တောင်းဆိုမှုများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ထိုစနစ်အရ ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် လွှတ်တော်က အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်မည်ဖြစ်ပြီး ဥပမာပြရပါက ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် လွှတ်တော်က အဓိကအုပ်ချုပ်သည့် အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်နှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံတို့ကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။

အချို့ကမူ သမ္မတနှင့် ဝန်ကြီးချုပ်တို့က အာဏာကို ခွဲဝေအုပ်ချုပ်သည့် ပြင်သစ်နိုင်ငံကဲ့သို့ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်ကို ပြောင်းလဲကျင့်သုံးရန် တောင်းဆိုနေကြသည်။

လက်ရှိ တောင်ကိုရီးယား၏ အာဏာရ People Power Party ၏ ဆိုးလ်မြို့တော်ဝန်ဖြစ်သည့် အိုဆဲဟွန်း (Oh se hoon) ကမူ ယခုကဲ့သို့ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း ကြုံနေရချိန်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲ မှုများ ပြုလုပ်သင့်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၇ ခုနှစ်တွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားမှုနှင့်အတူ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို မကြာမီအချိန် အတွင်း ပြုပြင်ရေးဆွဲသင့်ကြောင်း ထောက်ခံနေသူများလည်းရှိနေပြီး စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါကို ဦးစားပေး သင့်ကြောင်း ထောက်ခံနေသူများလည်းရှိသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

မော်စကို၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅

ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) အနေဖြင့် ယူကရိန်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်ကို သဘောမတူ ပါက အမေရိကန်က ရုရှားကို ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်မည်ဟု အမေရိကန်ဒုတိယသမ္မတ ဂျေဒီဗန့်စ် (JD Vance) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အလားတူ စစ်ရေးအရ အရေးယူမည့် အလားအလာလည် ရှိလာလိမ့်မည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ 

“ပူတင်ကို ပစ်မှတ်ထားဖို့အတွက် စီးပွားရေးအရ လုပ်စရာတွေရှိသလို စစ်ရေးအရလည်း လုပ်စရာတွေရှိပါတယ်” ဟု ဗန့်စ်က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် ဝေါစထရိဂျာနယ်နှင့် အင်တာဗျူး၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဖော်မြူလာတွေ၊ အစီအစဉ်တွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ ဂရုစိုက်ပြီး လုပ်ရမှာကတော့ ယူကရိန်းဟာ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် လွတ်လပ်မှုကို ရရှိဖို့ပါပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်က ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) ၊ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) တို့နှင့် သီးခြားဆီ ဖုန်းဆက် စကားပြောခဲ့ပြီး ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားက ခရိုင်းမီးယားဒေသကို မသိမ်းယူမီ ယူကရိန်း၏ နယ်စပ်များကို ၂၀၁၄ ခုနှစ် အစောပိုင်းက အနေအထား အတိုင်း ပြန်လည် ရောက်ရှိစေရေးသည် လက်တွေ့မကျဘဲ ယူကရိန်းကို နေတိုးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် လက်ခံမှုသည် လည်း ဖြေရှင်းချက်တစ်ခု မဟုတ်ကြောင်း အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ပိ ဟက်ဆက် (Pete Hegseth) က ဘရပ်ဆဲလ် (Brussels) မြို့တွင် ယူကရိန်း၏ မဟာမိတ်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ပူတင်နှင့် ဖုန်းပြောဆိုခဲ့ပြီးနောက် ယူကရိန်း၏ နယ်မြေများကို ရုရှားအား လွှဲပြောင်းပေးရန် ပြင်ဆင်နေမည့် အရေးကို ယူကရိန်းက စိုးရိမ်လျက်ရှိသည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက် အစောပိုင်းကလည်း ရုရှားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးပွဲများတွင် ယူကရိန်းလည်း ပါဝင် လိမ့်မည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ရုရှားနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်သည့် အခါတိုင်းတွင် ယူကရိန်းသည် စားပွဲဝိုင်း၌ နေရာတစ်နေရာ ရလိမ့်မည်ဟု ထရမ့်က အိမ်ဖြူတော်မှာ သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းပဋိပက္ခတွင် ရရှိလာမည့် သဘောတူညီချက်သည် လူအများကို အံ့အားသင့် သွားစေလိမ့်မည်ဟုလည်း ဒုသမ္မတဗန့်စ်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဝေါစထရိဂျာနယ်က ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ( Donald Trump)  နှင့် အိန္ဒိယ၏ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေး ဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ ( Narendra Modi ) တို့သည်  ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်က ဝါရှင်တန်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ချိန်က လက်နက်ဝယ်ယူမှုမှအစ ကုန်သွယ်ရေးအဆုံး အကြောင်းအရာများစွာကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

သို့သော်လည်း လူ့အခွင့်အရေးနှင့် လူနည်းစုများ အနိုင်ကျင့်ခံနေရသည့် ထိလွယ်ရှလွယ်ရှိသော အကြောင်းအရာ များကိုမူ လူသိရှင်ကြား မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း အိန္ဒိယ၏ လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်၏ ပါတီနှစ်ရပ် စလုံးက စိုးရိမ်ခဲ့ကြသော်လည်း အိန္ဒိယသည် အမေရိကန်နှင့် ကုန်သွယ်မှုကို တိုးမြှင့်ခဲ့သဖြင့် လူ့အခွင့်အရေး စိုးရိမ်မှုများသည် ကုန်သွယ်ရေး လောင်းရိပ်အောက်တွင် မှေးမှိန်သွားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် တရုတ်ကို တန်ပြန်သည့် အမေရိကန်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် မိတ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့ သဖြင့် ထရမ့်၏ ဒုတိယသက်တမ်းတွင်လည်း လူ့အခွင့်အရေး စိုးရိမ်မှုများသည် အလားတူ ပုံစံအတိုင်း ဆက်လက် မှေးမှိန်နေလိမ့်မည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်နှင့် မိုဒီတို့သည် အိမ်ဖြူတော်တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ပူးတွဲသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်ချိန်တွင်လည်း လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စများကို ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

“ထရမ့်က အိန္ဒိယရဲ့ လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေကို စိတ်ဝင်စားပုံ မပေါ်ပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူ့ရဲ့ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒကိုက အကျိုးစီးပွားအပေါ် အခြေခံထားလို့ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ဝီလ်ဆင်စင်တာ ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်များ၏ တောင်အာရှရေးရာဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး မိုက်ကယ် ကူဂျယ်မန် (Michael Kugelman) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဂျိုးဘိုင်ဒန်(Joe Biden) လက်ထက်ကမူ အန္ဒိယနှင့် ခိုင်မာသည့် ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သော်လည်း တစ်ဖက်တွင်လည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း အန်တိုနီ ဘလင်ကင် ( Antony Blinken) က အိန္ဒိယတွင် လူနည်းစုများ အနိုင်ကျင့်ခံနေရသည့် အခြေအနေများကို မကြာခဏ ဝေဖန်ရှုတ်ချခဲ့ သည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း အိန္ဒိယတွင် လူ့အခွင့်အရေး၊ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်များ ချိုးဖောက်ခံနေရသည့် သတင်းများကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး အိန္ဒိယအစိုးရကမူ ထိုသတင်းများကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

မိုဒီနှင့် ထရမ့်တို့သည် အတွေးအမြင် တူညီမှုရှိသည့် အာဏာရှင်ဆန်သော ခေါင်းဆောင်များဖြစ်သည်ဟု Chatham House ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်အဖွဲ့မှ သုတေသီတစ်ဦးဖြစ်သူ ချီတစ် ဘာဂျပီ (Chietigj Bajpaee) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကူဂျယ်မန်ကလည်း ထရမ့်နှင့် မိုဒီတို့သည် လူ့အခွင့်အရေး ကိစ္စများတွင် ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ပုံများ တူညီမှုရှိခဲ့ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄

ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရေးအတွက် အကူအညီပေးရန် ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) နှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) တို့ တွေ့ဆုံပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန် တရုတ်က အဆိုပြုခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များအတွင်း တရုတ်အရာရှိများသည် ပူတင်နှင့် ထရမ့်တို့အကြား အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရေးအတွက် အဆိုပြုချက်ကို ထရမ့်၏ အဖွဲ့ထံ ပေးပို့ခဲ့သည်ဟု ဝေါစထရိဂျာနယ်က ဘေကျင်းနှင့် ဝါရှင်တန်ရှိ တာဝန်ရှိသူများကို ကိုးကားပြီး ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး သတင်းထောက်များက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကို မေးမြန်းရာတွင် ထိုကိစ္စကို မသိကြောင်း ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ဖြေကြားခဲ့သည်။

ပူတင်နှင့် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး ( Volodymyr Zelenskiy) တို့သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်က ၎င်းနှင့် သီးခြားစီ ဖုန်းပြောခဲ့ချိန်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးယူရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့်သည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးပွဲများကို စတင်ရန် ထိပ်သီး အမေရိကန် အရာရှိများကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

ပူတင်၊ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ဒေါ်နယ်ထရမ့်တို့ကို  တွေ့ရစဉ်

ပူတင်နှင့်ထရမ့်တို့သည် တွေ့ဆုံရန် သဘောတူညီခဲ့ကြကြောင်း၊ ပူတင်သည် ထရမ့်ကို မော်စကိုသို့ လာရောက်ရန် ဖိတ်ကြားခဲ့ကြောင်း ကရင်မလင်နန်းတော်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထရမ့်ကမူ သူနှင့် ပူတင်တို့သည် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“နိုင်ငံတကာ အရေးကိစ္စတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်နဲ့ ရုရှားက ခိုင်မာတဲ့ အဆက်အသွယ်တွေ ရှိနေတာကို မြင်ရတာ တရုတ်နိုင်ငံက ပျော်ရွှင်မိပါတယ်။ အမေရိကန်နဲ့ ရုရှားဟာ ဩဇာကြီးမားတဲ့ နိုင်ငံတွေ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂူးကျားကွမ် (Guo Jiakun) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများသည် ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းနိုင်မည့် တစ်ခုတည်းသော ခိုင်မာသည့် နည်းလမ်းဖြစ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်လိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဂူးက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi) သည်  အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် တွေ့ဆုံသည့်အခါ အိန္ဒိယ၏ ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန်ကောက်ခံမှုများကို လျှော့ပေးစေလိုသည့် အနေဖြင့် အပေးအယူလုပ်၍ ညှိနှိုင်းရန် ပြင်ဆင်ထားကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မိုဒီသည် တရုတ်နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အလားအလာကို လျှော့ချခြင်း စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများတွင် အမေရိကန်ကို လိုက်လျော အလျှော့ပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိနေသည်။

ထရမ့်သည် သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ချိန် ၁ လ မပြည့်သေးသည့် အချိန်မှာပင် ရန်ဘက်နိုင်ငံများသာမက မိတ်ဖက်နိုင်ငံများကိုပါ အခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ၎င်း၏ ပထမသက်တမ်းအတွင်း မိုဒီနှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယသည် ကုန်သွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ဗိုလ်ကျစိုးမိုးခဲ့ကြောင်း ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့၍ အိန္ဒိယသည်လည်း အမေရိကန်၏ အခွန်တိုးကောက်မည့် အခြေအနေနှင့် ကင်းလွတ်နိုင်ခြေမရှိပေ။

မိုဒီသည် အိမ်ဖြူတော်တွင် ထရမ့်နှင့် အစည်းအဝေး မပြုလုပ်မီ အမေရိကန်ထံမှ ဓာတ်ငွေ့ရည်များ၊ တိုက်လေယာဉ်များနှင့် ဂျက်လေယာဉ် အင်ဂျင်များ ဝယ်ယူမှုကို တိုးမြှင့်သွားမည်ဟု ကတိပြုရန် ပြင်ဆင်ထား ကြောင်း အမည်မဖော်လိုသည့် အိန္ဒိယအစိုးရအရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် မိုဒီသည် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများကိုလည်း ပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်ထားပြီး အမေရိကန်မှ အိန္ဒိယသို့ စိုက်ပျိုးရေးကုန်စည်များ တင်ပို့မှုနှင့် နျူကလီးယား စွမ်းအင်ကဏ္ဍတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလုပ်ရေး၊ အိန္ဒိယမှ တင်ပို့သည့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၊ ဆေးဝါးများ၊ ခွဲစိတ်ခန်းသုံး ပစ္စည်းကိရိယာများနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများ အပါအဝင် ဒါဇင်နှင့်ချီသည့် ကုန်စည်များအပေါ် အခွန်ကောက်ခံမှု လျှော့ချရေးတို့အတွက် ဆွေးနွေးသွားမည် ဖြစ်သည်။

ထိုကဏ္ဍများသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံဘက်မှ တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် ဆောင်ရွက်ရမည့် ကဏ္ဍများဖြစ်သည်ဟု ထရမ့်၏ အစိုးရအဖွဲ့က ယုံကြည်ထားသည့် ကဏ္ဍများဖြစ်ကြောင်း မိုဒီနှင့် နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောသည်။

“ဒါတွေကို ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် မိုဒီက ထရမ့်ကို လက်ဆောင်ပေးတဲ့ သဘောမျိုး ဖြစ်နေပါတယ်။ ပြီးတော့ လက်ဝှေ့ ပွဲလိုလည်း ဖြစ်နေပါတယ်။ အိန္ဒိယက လက်သီးချက် အနည်းငယ် အထိုးခံမှာဖြစ်ပေမယ့် အကန့်အသတ်တော့ ရှိပါတယ်”ဟု အဆိုပါ သတင်းရင်းမြစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့် ကုန်သွယ်မှုတွင် အမေရိကန်ဘက်မှ ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှု ၄၅ ဒသမ  ၆ ဘီလျံရှိနေကြောင်း ကမ္ဘာ့ ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့ (WTO) ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: ရိုက်တာ