CNI International News

နယူးဒေလီ၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုနှင့် ရွေးကောက်ပွဲများတွင် မိခင်ဖြစ်သူ၏ ပါတီ မပါဝင်ဘဲ မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရှိတ်ဟာစီနာ (Sheikh Hasina)၏ သားဖြစ်သူ ဆာဂျိဘ် ဝါဇက် (Sajeeb Wazed) က ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ရွေးကောက်ပွဲများကို ၁၈ လအတွင်း ပြုလုပ်သင့်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည့် စစ်တပ် အကြီးအကဲ၏ မှတ်ချက်ကို ထောက်ခံကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဩဂုတ်လအတွင်းက ဟာစီနာကို ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခဲ့သည့် ဆူပူအုံကြွမှုများတွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိဘဲ လက်ရှောင်နေခဲ့ သော ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန် ( Waker-uz-Zaman ) က ဒီမိုကရေစီကို ၁ နှစ်မှ ၁ နှစ်ခွဲအတွင်း ပြန်လည်ထိန်းသိမ်း သင့်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

"ကျနော်တို့ မျှော်လင့်ထားတဲ့ အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုကို အခုလိုကြားရတော့ ပျော်ရွှင်မိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့မညီဘဲ ရွေးကောက်ခံ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ ကြားဖြတ်အစိုးရရဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကတိတွေဟာ အခြေအနေကို ပိုပြီးဆိုးရွားစေပါလိမ့်မယ်" ဟာစီနာ၏ သားဖြစ်ပြီး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည့် ဆာဂျိဘ် ဝါဇက် (Sajeeb Wazed) က စက်တင်ဘာ ၂၅ ရက်တွင် ရိုက်တာကို ပြောကြားခဲ့သည်။

 ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန်ကို တွေ့ရစဉ်

ဟာစီနာ ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပြီးနောက် ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ခဲ့သည့်   မိုဟာမက် ယူနွတ် (Muhammad Yunus) က တရားရေးစနစ်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်ပြီး လူဦးရေ သန်း ၁၇၀ နေထိုင်သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပွင့်လင်းပြီး မျှတမှုရှိသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ဟာစီနာ၏ သားဖြစ်သူ ဝါဇက်ကမူ ၁၉၇၁ ခုနှစ်တွင် ပါကစ္စတန်လက်အောက်မှ ငြိမ်းချမ်းရေး ရပြီးကတည်းက ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် အာဏာသိမ်းမှု သမိုင်းကြောင်းများကို ထိုကဲ့သို့ ရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် နောက်ဆုံးအကြိမ် အာဏာသိမ်းမှုသည် ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ထိုအချိန်က စစ်တပ်၏ ကျောထောက်နောက်ခံ ရရှိထားသည့် ကြားဖြတ်အစိုးရသည် ဟာစီနာ အာဏာမရခင်အချိန်အထိ နိုင်ငံကို ၂ နှစ် ကြာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

ရှိတ်ဟာစီနာကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းအတွင်းကလည်း စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန်က ကြားဖြတ်အစိုးရကို အပြည့်အဝ ထောက်ခံ ပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သဖြင့် ဝါဇက်၏ မှတ်ချက်စကားများ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ် သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် အဓိက နိုင်ငံရေးအင်အားကြီး ပါတီ ၂ ခုရှိပြီး တစ်ခုမှာ ဟာစီနာ၏ Awami League ပါတီဖြစ် ကာ နောက်တစ်ခုမှာ ၎င်း၏ ပြိုင်ဘက် BNP ပါတီတို့ဖြစ်သည်။

ထိုပါတီနှစ်ခုစလုံးက ရွေးကောက်ပွဲကို ၃ လအတွင်း ကျင်းပပေးရန် တိုက်တွန်းလျက်ရှိသည်။

ယူနွတ်၏ ရုံးကမူ အစိုးရအဖွဲ့သည် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပရန်အတွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအဖွဲ့၏ အကြံပြုချက် ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ စက်တင်ဘာ ၂၆

တရုတ်နှင့်တင်းမာနေသည့် ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး နျူကလီးယားစစ်ပွဲအတွက် အမေရိကန်လေတပ်က ပြင်ဆင်နေသည်ဟု Asia Times မှ  ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်၏ လက်နက်အင်အား ကြီးမားလာမှုနှင့် ပြောင်းလဲလာသည့် မဟာဗျူဟာသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နျူကလီးယား ဟန်ချက်ကို ပုံဖော်နေချိန်တွင် အမေရိကန်လေတပ်သည် ထိုင်ဝမ်အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသော တိုက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်။

ဝါရှင်တန် (Washington) မြို့တော်အနီးတွင် ပြုလုပ်သည့် လေကြောင်းနှင့် အာကာသတပ်ဖွဲ့များအသင်း ညီလာခံ ၌ အမေရိကန်လေတပ်သည် နျူကလီးယားနှင့်ဆက်နွှယ်သည့် စိတ်မှန်းဖြစ်နိုင်ခြေ အမျိုးမျိုးအတွက် အသင့် အနေအထားရှိမှုကို လေ့လာဆန်းစစ်ရန် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများအပေါ် အခြေခံသည့် လေ့ကျင့်မှုတစ်ခု ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း အမေရိကန် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အန်ဒရူး ဂီဘာရာ (Andrew Gebara) က ကြေညာခဲ့သည်ဟု War Zone သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အန်ဒရူး ဂီဘာရာကို တွေ့ရစဉ်

ယခုလကုန်ပိုင်းတွင် ပြုလုပ်မည့် ထိုလေ့ကျင့်မှုသည် ဥရောပ၌ အသုံးပြုနေသည့် အသေးစား နျူကလီးယား လက်နက်များအတွက် ပြင်ဆင်မှုများပြုလုပ်ရန်၊ နျူကလီးယား အစမ်းလေ့ကျင့်မှု သို့မဟုတ် စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ရန်နှင့် နျူကလီးယား လက်နက်ပိုင်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံများ ပါဝင်သည့် ဒေသတွင်း ပဋိပက္ခများနှင့် လိုက်လျော ညီထွေရှိအောင် ပြင်ဆင်ရန် ရည်ရွယ်ထားသည်ဟု War Zone မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်လေတပ်သည် အဆင့်ပေါင်းစုံတွင် လေ့ကျင့်မှုများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ပြီး သမားရိုးကျ မဟာဗျူဟာ အဆင့်ထက်ကျော်လွန်ပြီး နည်းဗျူဟာမြောက် ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှုများကို လုပ်ဆောင် ရန် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂီဘာရာက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ပြောင်းလဲလာသည့် နျူကလီးယားခြိမ်းခြောက်မှု သဘောသဘာဝနှင့်အညီ လိုက်လျောညီထွေရှိစေရန် ပြောင်းလဲ မှုများထဲတွင် နိုင်ငံအများအပြား ပါဝင်လာမှု၊ အသေးစား နည်းဗျူဟာမြောက် နျူကလီးယားလက်နက်များ အပါအဝင် လက်နက်ဖြန့်ချိရေးစနစ်များကို ပိုမိုချဲ့ထွင်ရေးတို့ ပါဝင်သည်။

အမေရိကန်လေတပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုလေ့ကျင့်မှု၏ ရလဒ်များကို မကြာမီပြုလုပ်မည့် CORONA တပ်မှူးများ ညီလာခံတွင် တင်ပြမည်ဖြစ်သည်ဟု War Zone မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လကလည်း တရုတ်၏ မဟာဗျူဟာ ရှုထောင့်များအမည်ရှိ သတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တရုတ်၏ နျူကလီးယားမဟာဗျူဟာသည် ကာလကြာရှည် ငြင်းခုံမှုများရှိခဲ့ပြီး ၎င်း၏ နျူကလီးယားအင်အားကို မြှင့်တင်ရန် ပုံစံမျိုးစုံဖြင့် ပေါ်ထွက်လာကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများဖြစ်သည့် ဒေးဗစ် လိုဂန် (David Logan) နှင့် ဖီးလစ် ဆန်းဒါးစ် ( Phillip Saunders ) တို့က ရေးသားဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ထိုပုံစံများထဲတွင် နျူကလီးယားဖြင့် တိုက်ခိုက်ခံရပါက နျူကလီးယားဖြင့် ပြန်လည်တိုက်ခိုက်ရေး၊ နျူကလီးယား အကာအကွယ် ပုံစံများလည်း ပါဝင်ကြောင်း၊ တရုတ်သည် ရန်ဘက်များ၏ စွမ်းဆောင်ရည်များကို ဆန့်ကျင်နိုင် သည့် ပျက်သုဉ်းနိုင်စွမ်းမရှိသော နျူကလီးယားတပ်ဖွဲ့ကို ထိန်းသိမ်းထားရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း လိုဂန်နှင့် ဆန်းဒါးစ် တို့က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Asia Times

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

အမေရိကန်၏ ပြတ်သားသည့် လုပ်ဆောင်ချက်များသည် ယူကရိန်းတွင် ဆင်နွှဲနေသည့် ရုရှား၏စစ်ပွဲကို လာမည့်နှစ်အတွင်း အဆုံးသတ်နိုင်သည်ဟု ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမာ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးက ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရန် နီးကပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ABC News သတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့ ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

"အခုနှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ ယူကရိန်းနဲ့ အမေရိကန်အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကိုတိုးမြှင့်ဖို့ ကျနော်တို့မှာ စစ်မှန် တဲ့ အခွင့်လမ်းတစ်ခု ရှိပါတယ်" ဟု ဇာလန်းစကီးက အမေရိကန်လွှတ်တော်တွင် ပါတီနှစ်ရပ်ပေါင်း ကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်၏ ပြတ်သားသည့် လုပ်ဆောင်ချက်သည် ယူကရိန်းတွင် ရုရှား၏ကျူးကျော်မှုကို လာမည့်နှစ် အတွင်း အလျင်အမြန် အဆုံးသတ်စေနိုင်ကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ၎င်း၏ Telegram အကောင့်တွင် ရေးသားခဲ့ သည်။

ဇာလန်းစကီးသည် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံကို တက်ရောက်ရန်အတွက် အမေရိကန်သို့ ရောက်ရှိနေခြင်း ဖြစ်ပြီး ယခုသီတင်းပတ်ကုန်ပိုင်းတွင် ဝါရှင်တန်သို့ သွားရောက်ကာ ၎င်း၏ စစ်ပွဲအောင်နိုင်ရေး အစီအစဉ်ကို တင်ပြမည်ဖြစ်သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သမ္မတရွေးကောက်ပွဲဝင် ရီပတ်ဘလစ်ကန် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဒေါ်နယ် ထရမ့် (Donald Trump) က သူသာရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့ပါက ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို ရက်ပိုင်းအတွင်း အဆုံးသတ်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဇာလန်းစကီးသည် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဒီမိုကရက်များကိုသာ အနိုင်ရစေလိုသည် ဟုလည်း ထရမ့်က အထောက်အထားမပြဘဲ ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်၏ ပြောကြားချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ယူကရိန်းသမ္မတရုံးက မှတ်ချက်မပေးခဲ့သော်လည်း ဇာလန်းစကီး ကမူ ရွေးကောက်ပွဲ မည်သူပဲ အနိုင်ရရှိသည်ဖြစ်စေ၊ အနိုင်ရသူနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ABC News နှင့်ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အင်တာဗျူးတွင်လည်း ဇာလန်းစကီးက အမေရိကန်နှင့် အခြားမဟာမိတ်များ အနေဖြင့် ယူကရိန်းကို ဆက်လက် ထောက်ပံ့ပေးကြရန်လည်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဒါကာ၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများကို ပြုလုပ်မည့် ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့ကို ထောက်ခံပေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန် ( Waker-uz-Zaman )က ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ရှိတ်ဟာစီနာ (Prime Minister Sheikh Hasina) ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီးနောက် ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့သည် ၁၈ လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲပြုလုပ်ရန် ပြင်ဆင်လျက်ရှိသည်။

ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန်နှင့် ၎င်း၏ စစ်သားများသည် ဩဂုတ်လ အစောပိုင်းက ဟာစီနာကို ရာထူးမှ ပြုတ်ကျစေခဲ့သည့် ကျောင်းသားများဦးဆောင်သော ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားစဉ်အတွင်း ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမရှိဘဲ လက်ရှောင်နေခဲ့ သည်။

ဟာစီနာသည် နိုင်ငံအတွင်း ဆူပူအုံကြွမှုများကို မထိန်းနိုင်တော့သဖြင့် ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် ရာထူးမှနုတ်ထွက်ကာ အိမ်နီးချင်း အိန္ဒိယနိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် သွားခဲ့သဖြင့် ၎င်း၏ ၁၅ နှစ်ကြာ အာဏာသက်တမ်း အဆုံးသတ် သွားခဲ့သည်။

ဒါကာ (Dhaka) မြို့တော်ရှိ ၎င်း၏ ရုံးခန်းတွင် ရိုက်တာသတင်းဌာနနှင့် ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူးတစ်ခု၌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန်က ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရှင် မိုဟာမက် ယူနွတ် (Muhammad Yunus) ဦးဆောင်သော ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့ကို အပြည့်အဝထောက်ခံကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကြားဖြတ်အစိုးရအဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ယူနွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

"ကျနော် သူ့ (ယူနွတ်) ဘက်က ရပ်တည်သွားမှာပါ။ ဘာတွေပဲဖြစ်လာလာ သူ့တာဝန်ကို သူအပြီးသတ် လုပ်ဆောင်နိုင်ပါလိမ့်မယ်" ဟု ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အသေးစား ချေးငွေလုပ်ငန်းကို ဦးဆောင်ခဲ့သဖြင့် နိုဘယ်ဆုရရှိခဲ့သည့် ယူနွတ်က တရားရေး စနစ်၊ ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဘဏ္ဍာရေးကဏ္ဍများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများပြုလုပ်ပြီး လူဦးရေ သန်း ၁၇၀ နေထိုင်သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင် ပွင့်လင်းပြီး မျှတမှုရှိသော ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ဟာစီနာ ရာထူးမှ ဖြုတ်ချခံခဲ့ရပြီးနောက် သီတင်းပတ် အနည်းငယ်အကြာတွင် စစ်တပ်အကြီးအကဲနေရာ ရရှိခဲ့ သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန်က ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းမှုအတွက် အချိန် ၁ နှစ်မှ ၁ နှစ်ခွဲအထိ ကြာမြင့်နိုင်၍ လူထုအနေဖြင့် စိတ်ရှည်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

"ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းဖို့ ဘယ်လောက် ကြာမလဲမေးရင် အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ ကြာမြင့်နိုင် မယ်လို့ပဲ ဖြေရမှာပါ" ဟု ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဇာမန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ရောမ၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးနိုဘယ်ဆုရှင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြန်လွှတ် ပေးရန် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ် (Pope Francis) က တောင်းဆိုခဲ့ပြီး ဗာတီကန် (Vatican) တွင် ခိုလှုံခွင့်ပေး ရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက အာရှတွင် ဂေဆပ်အသင်းအဖွဲ့ဝင်များ (Jesuits) နှင့် စကားပြောကြားချိန်တွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး က ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

"ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်။ ရောမ (Rome) မှာ သူ့သားနဲ့ ကျနော် တွေ့ခဲ့ပါတယ်။ သူ့ (ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်) ကို ကျနော်တို့ ဗာတီကန်နယ်မြေထဲမှာ ခိုလှုံခွင့်ပေးမယ်လို့ ကျနော် ကမ်းလှမ်းခဲ့ပါ တယ်" ဟု ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက မကြာသေးမီက သွားရောက်ခဲ့သည့် ၁၂ ရက်ကြာ အရှေ့တောင်အာရှ ခရီးစဉ် အတွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အသက် ၈၇ နှစ်အရွယ် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဖရန်စစ်သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလက မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက် ခဲ့ဖူးသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးကို တွေ့ရစဉ်

ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးနှင့်တွေ့ဆုံ သူများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည့် ရောမအခြေစိုက် ဂျေဆပ်အဖွဲ့ဝင် ခရစ်ယာန် ဘုန်းတော်ကြီး အန်တိုနီယို စပါဒါရို (Antonio Spadaro) က စက်တင်ဘာ ၂၄ ရက်နေ့ထုတ် အီတလီနေ့စဉ် သတင်းစာ Corriere della Sera ၏ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ထဲ၌ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ မှတ်ချက်များကို ရေးသား ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

"မြန်မာနိုင်ငံ၏ အနာဂတ်သည် လူအားလုံး၏ အခွင့်အရေးနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာ တည်ကြည်မှုအတွက် လေးစားမှု၊ အများနှင့်ဆိုင်သော ကောင်းကျိုးများကို ဖြစ်စေနိုင်သည့် ဒီမိုကရေစီ အခင်းအကျင်းကို လေးစားမှုအပေါ် အခြေခံပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးကို တည်ဆောက်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း” ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က အာဏာကိုလွှဲပြောင်းရယူခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် အသက် ၇၈ နှစ်အရွယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။

သူသည် နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှု၊ လာဘ်ယူမှု၊ ဆက်သွယ်ရေးဥပဒေများကို ချိုးဖောက်မှု အပါအဝင် ပြစ်မှု အများအပြားဖြင့် ထောာင်ဒဏ် ၂၇ နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

ယခုနှစ် ဧပြီလတွင်မူ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်သည် အကျဉ်းထောင်မှ နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ဖြင့် ပြောင်းလဲ ထိန်းသိမ်း ခံခဲ့ရသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

မင့်စ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်ရန် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်၊ နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို (Aleksandr Lukashenko) က ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ကြောင်း BelTA  သတင်း ဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘယ်လာရုစ်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံအကြား သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်သည့် ၂၅ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည်နေ့ဖြစ်သည့် စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ လူကာရှန်ကို (Aleksandr Lukashenko)က မြန်မာသို့ ဂုဏ်ပြု သဝဏ်လွှာ ပေးပို့ကာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

"မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း မိမိတို့သည် ကျယ်ပြောသည့် ကဏ္ဍအနှံ့အပြားတွင် အပြန်အလှန် အကျိုးရှိစေမည့် ဆက်ဆံရေးများကို နက်ရှိုင်းစေရန် ခိုင်မာသည့် အုတ်မြစ်တစ်ခုချခဲ့ကြောင်း၊ အကျိုးရှိသည့် ပူးပေါင်း အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှု ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် ဘယ်လာရုဇ်နှင့် မြန်မာပြည်သူများ၏ အကျိုးကျေးဇူးအတွက် မိမိတို့ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု၏ မကုန်ခန်းနိုင်သည့် အရှိန်အဟုန်ကို ကောင်းမွန်စွာ နားလည် သဘောပေါက်နိုင်လိမ့်မည်ဟု မိမိအနေဖြင့် ယုံကြည့်မှုရှိကြောင်း" လူကာရှန်ကိုက ပေးပို့သည့် ဂုဏ်ပြုသဝဏ်လွှာတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

အနာဂတ်အတွက် တိကျသည့် အစီအစဉ်များအပြင် အပြန်အလှန် လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံသို့ လာရောက်ရန် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ဖိတ်ကြား လိုကြောင်းလည်း လူကာရှန်ကိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် အနေဖြင့် ကျန်းမာ၊ ပျော်ရွှင်၊ အောင်မြင်ပါစေကြောင်းနှင့် မြန်မာပြည်သူ များ ငြိမ်ချမ်းပြီး ချမ်းသာသုခ ရရှိပါစေကြောင်း လူကာရှန်ကို ဆုမွန်ကောင်းတောင်းခဲ့သည်။

လူကာရှန်ကို၏ ဂုဏ်ပြုသဝဏ်လွှာနှင့်ပတ်သက်ပြီး နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မှတ်ချက်ပြု ရာတွင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၅ နှစ်အတွင်း နှစ်နိုင်ငံအကြား ဘုံအကျိုးစီးပွားများနှင့် အပြန်အလှန် လေးစားမှုအပေါ် အခြေခံပြီး ခင်မင်ရင်းနှီးမှုကို ထူထောင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း မိမိတို့နိုင်ငံများအကြား နယ်ပယ်ကဏ္ဍ အများအပြား၊ အထူးသဖြင့် ကာကွယ်ရေး၊ သံတမန်ရေးနှင့် ပညာရေးကဏ္ဍများတွင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည် နှစ်နိုင်ငံပြည်သူများအကြား ဆက်ဆံရေးကို ခိုင်မာစေခဲ့ကြောင်း ဂုဏ်ပြုစာလွှာတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

အနာဂတ်တွင် ဘယ်လာရုစ်နှင့် မြန်မာသည် နှစ်နိုင်ငံအကျိုးစီးပွား၊ နှစ်နိုင်ငံပြည်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့်အညီ နှစ်နိုင်ငံအကြား ဒေသတွင်းနှင့် ပေါင်းစုံပါဝင်သည့် ပုံစံများဖြင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို ထူထောင်နိုင်လိမ့်မည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က မျှော်လင့်ထား ကြောင်း BelTA  သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

Source: BelTA

CNI International News

အစ္စတန်ဘူလ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၄

အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ရုရှား-တရုတ် ဦးဆောင်သည့် အင်အားစုများအကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေချိန်တွင် တူရကီသည် ထိုအင်အားစု ၂ ခုအကြား ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အားပြိုင်မှုများအတွင်း အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ရန်ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တူရကီနိုင်ငံ၏ တည်နေရာသည် ဥရောပ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် အာရှတိုက်တို့၏ လမ်းဆုံလမ်းခွ နေရာတွင် တည်ရှိနေသဖြင့် ပထဝီနိုင်ငံရေးအရ မဟာဗျူဟာကျသည့် နေရာ၌ ရှိနေသည်။

ထို့ပြင် တူရကီသည် ၎င်း၏ တန်းပြည့် စစ်သားအရေအတွက်ကို ၃၅၀,၀၀၀ အထိ တိုးမြှင့်ခဲ့သဖြင့် နေတိုး အဖွဲ့အတွင်း အမေရိကန်ပြီးလျှင် တန်းပြည့်စစ်သားအင်အား ဒုတိယအများဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်နေသည်ဟု အမေရိကန် အခြေစိုက် Global Firepower ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့ပြင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်က တူရကီတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ၁၄ ကြိမ်မြောက် သံအမတ်များ ညီလာခံ၌ တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန်က တူရကီနိုင်ငံသည် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးများတွင် အရေးကြီးသည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်လာကြောင်း မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

မိမိတို့ တူရကီသမ္မတနိုင်ငံ ထူထောင်သည့် ခုနှစ်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်တွင် နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ပြည့်သွားခဲ့ပြီး နောက်ထပ် ရာစုနှစ်အသစ်ကို ထပ်မံဖွင့်လှစ် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အာဒိုဂန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဒိုဂန်ကို တွေ့ရစဉ်

တူရကီ၏ သမိုင်းကြောင်းတွင် ဆိုမာလီယာနှင့် အီသီယိုပီးယား၊ အစ္စရေးနှင့်ပါလက်စတိုင်း အစရှိသည့် ရန်ဘက် များအကြား ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်း ပေးမှုများရှိခဲ့ပြီး မကြာသေးမီက အထင်ရှားဆုံး ဖြစ်စဉ်တစ်ခုမှာ ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းအကြား အစ္စတန်ဘူလ် (Istanbul) သဘောတူညီချက်ရရှိအောင် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အာဒိုဂန်သည် တူရကီကို အရှေ့နှင့် အနောက်နိုင်ငံများအကြား ပေါင်းကူးတံတား တစ်ခုအဖြစ် ကြားဝင် ချိတ်ဆက်ပေးသည့် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ပိုမိုခိုင်မာ အားကောင်းစေရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး တူရကီ၏ အချုပ်အခြာ အာဏာကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန် ထူထောင်နေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ယခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၃ ရက်နှင့် ၄ ရက်က ကာဇက်စတန်နိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ၂၄ ကြိမ်မြောက် ရှန်ဟိုင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ညီလာခံတွင်လည်း အာဒိုဂန်က ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် တူရကီက ကူညီပေးမည့်အကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

တူရကီသည် အမေရိကန်နှင့် အနောက်နိုင်ငံများ ပါဝင်ဖွဲ့စည်းထားသည့် နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်သကဲ့သို့ ရုရှားနှင့် တရုတ်တို့ ပါဝင်သည့် SCO အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံလည်း ဖြစ်နေသဖြင့် အနာဂတ်တွင် တူရကီသည် အရှေ့နှင့် အနောက် အကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများ၌ အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာလိမ့်မည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ကိုလံဘို၊ စက်တင်ဘာ ၂၄

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် သမ္မတသစ်အဖြစ် ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည့် လက်ဝဲယိမ်းခေါင်းဆောင် အန်နူရာ ကူမာရာ ဒစ္စနာယာကီ (Anura Kumara Dissanayake)က နိုင်ငံအတွင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ ပြုလုပ်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့ ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၃ ရက်တွင် သမ္မတသစ်အဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည့် အခမ်းအနားမှာ ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် သန်းနှင့်ချီသည့် သီရိလင်္ကာ မဲဆန္ဒရှင်များသည် ကျိုးပျက်လွယ်သည့် စီးပွားရေး နာလန်ထူမှုကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရန် ကတိပြုထားသည့် အတိုက်အခံ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဒစ္စနာယာကီကို မဲပေးခဲ့ကြသည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ သမ္မတသစ် ဒစ္စနာယာကီကို တွေ့ရစဉ်

"ဒီမိုကရေစီကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းဖို့ အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်သွားမယ်လို့ ကျနော် ကတိပြုပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးဟာ သန့်ရှင်းဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ လူထုကလည်း မတူကွဲပြားတဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကို တောင်းဆိုခဲ့ ကြပါတယ်။ အဲဒီလို အပြောင်းအလဲတွေ လုပ်ပေးဖို့ ကျနော့်ဘက်က အသင့်ရှိပါတယ်" ဟု အသက် ၅၅ နှစ်အရွယ် ဒစ္စနာယာကီက သမ္မတရုံးတွင် ပြုလုပ်သည့် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

သမ္မတရုံး အပြင်ဘက်တွင် ၎င်းကို ထောက်ခံသူများက ၎င်း၏ဓာတ်ပုံများပါသည့် ပိုစတာများကို ကိုင်ဆောင်ထား ကြသလို အချို့ကလည်း သီရိလင်္ကာနိုင်ငံအလံကို ဝှေ့ယမ်းခဲ့ကြသည်။

ဒစ္စနာယာကီသည် ရာထူးမှ ထွက်ခွာသွားသည့် သမ္မတရာနေးလ် ဝီကရီမီဆင်းဟီ (Ranil Wickremesinghe) နေရာကို ဆက်ခံသူဖြစ်လာခဲ့ပြီး သီရိလင်္ကာ၏ ၁၀ ဦးမြောက် သမ္မတဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဝီကရီမီဆင်းဟီသည် နိုင်ငံအတွင်း ပြည်ပကြွေးမြီ အကျပ်အတည်း၊ အစားအစာ၊ ဆေးဝါးနှင့် လောင်စာများ ပြတ်လပ်မှုတို့ကြောင့် ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းများ အမြင့်ဆုံးအချိန်တွင် သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ သမ္မတသစ် ဒစ္စနာယာကီကို တွေ့ရစဉ်

အသက် ၇၅ နှစ်အရွယ် ဝီကရီမီဆင်းဟီသည် အခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံခြင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေ အဖွဲ့ (IMF) ထံမှ ချေးငွေရယူရန် လိုအပ်သည့် သတ်မှတ်ချက်များအရ ခြိုးခြံချွေတာရေး အစီအစဉ်များကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။

၎င်း၏ မူဝါဒများကြောင့် အခြေခံကုန်ပစ္စည်းများ ပြတ်လပ်သည့် ပြဿနာများ အဆုံးသတ်သွားခဲ့ပြီး စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ပုံမှန်အခြေအနေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သော်လည်း သန်းနှင့်ချီသည့် ပြည်သူများသည် စားဝတ် နေရေးအတွက် ရုန်းကန်ခဲ့ရသည်။

လက်ရှိတွင် သမ္မတသစ် ဒစ္စနာယာကီသည် အစိုးရအဖွဲ့သစ် ဖွဲ့စည်းရမည်ဖြစ်ပြီး လွှတ်တော်တွင် IMF ထံမှ ချေးငွေ ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၉ ဘီလျံရယူရန် ဘတ်ဂျက်ကို အတည်ပြုနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းရမည်ဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးယောက်၊ စက်တင်ဘာ ၂၄

အမေရိကန်သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ၎င်းနှင့် ယှဉ်ပြိုင်ရ မည့် ပြိုင်ဘက်ဖြစ်သူ ကာမယ်လာ ဟားရစ် (Kamala Harris) သည် တတိယကမ္ဘာစစ်ကို တားဆီးနိုင်စွမ်းရှိမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

"ကမ္ဘာကြီးက အခုချိန်မှာ အရမ်းအန္တရာယ်များတဲ့ နေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါပြီ။ ကာမယ်လာဟားရစ်ဟာ အရိုးရှင်း ဆုံး မေးခွန်းတွေကိုတောင် မဖြေနိုင်ပါဘူး။ ဒါက တော်တော်ဆိုးပါတယ်။ သူသာ မစွမ်းဆောင်နိုင်ဘူးဆိုရင် တတိယကမ္ဘာစစ်ကို သူဘယ်လို တားဆီးနိုင်ပါ့မလဲ။ အဖြေကတော့ ရှင်းပါတယ်။ သူမတားဆီးနိုင်လို့ပါပဲ" ဟု ထရမ့်က ၎င်း၏ Truth Social လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

အစောပိုင်းကလည်း ထရမ့်က အမေရိကန်သည် ဒီမိုကရက်တစ်အစိုးရ လက်အောက်တွင် တတိယကမ္ဘာစစ်ဆီသို့ ဦးတည်လိမ့်မည်ဟု သတိပေးခဲ့ဖူးသည်။

ဟားရစ်ကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်တွင် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်၌ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ပြီး လက်ရှိသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) သည် အစောပိုင်းက ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

သို့သော် ၎င်း၏ စွမ်းဆောင်ရည် ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့် ဇွန်လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မှုမှ နုတ်ထွက် ခဲ့ကာ ၎င်းနေရာတွင် ဒုတိယသမ္မတဖြစ်သူ ဟားရစ်ကို အစားထိုးယှဉ်ပြိုင်ရန် ထောက်ခံခဲ့သည်။ 

သြဂုတ်လတွင်မူ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီက ဟားရစ်ကို ပါတီကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် တရားဝင် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်