CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ မေလ ၁၅

ယီမင်နိုင်ငံရှိ ဟူရ်သီသူပုန်အဖွဲ့အား မမျှော်မှန်းနိုင်လောက်အောင် များပြားသည့် လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေး နေမှုကို ရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်က အီရန်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟူရ်သီသူပုန်များသည် အီရန်က ထောက်ပံ့ပေးသည့် လက်နက်များဖြင့် ပင်လယ်နီ (Red Sea) နှင့် အခြားနေရာ ဒေသများတွင် ကုန်တင်သင်္ဘောများကို မဆင်မခြင် တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်နေသည်ဟု အမေရိကန်က ပြောကြား ခဲ့သည်။

ယီမင်နိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်းစစ်ကို အဆုံးသတ်နိုင်ရန် အလားအလာကောင်းများ ရရှိလိုပါက အီရန်အနေဖြင့် ဟူရ်သီ အဖွဲ့အား ထောက်ပံ့ပေးနေပြီး တည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားစေမည့် လုပ်ဆောင်မှုများကို ရပ်တန့်ရန် ပူးပေါင်းတိုက်တွန်း ရမည်ဟု အမေရိကန်၏ လက်ထောက်သံအမတ်ဖြစ်သည့် ရောဘတ် ဝုဒ် (Robert Wood) က ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ လက်ထောက်သံအမတ်ဖြစ်သည့် ရောဘတ်ဝုဒ်ကို တွေ့ရစဉ်

"လက်နက်ဝယ်ယူခွင့် ပိတ်ပင်မှုကို ဆက်လက် ချိုးဖောက်နေတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ စိုးရိမ်မှုကို အလေးထားဖော်ပြဖို့အတွက် ကျနော်တို့ဟာ ပိတ်ဆို့မှုတွေကို ချိုးဖောက်တဲ့သူတွေကို တားဆီးဖို့နဲ့ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ခိုင်မာစေဖို့ အခုထက်ပိုပြီး လုပ်ဆောင်ရမှာပါ" ဟု ဝုဒ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟူရ်သီအဖွဲ့ကမူ ဂါဇာတွင် လူပေါင်း ၃၅,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးစေခဲ့သည့် အစ္စရေး၏ စစ်ပွဲအား အဆုံးသတ်စေရန် အစ္စရေးကို ဖိအားပေးသည့်အနေဖြင့် ပင်လယ်နီနှင့် အေဒင်ပင်လယ်ကွေ့(Gulf of Aden) တို့တွင် သင်္ဘောများကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က အစ္စရေးနိုင်ငံကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် လူ ၁၂၀၀ ခန့် သေဆုံးကာ လူပေါင်း ၂၅၀ ခန့် ဓားစာခံအဖြစ် ပြန်ပေးဆွဲခံခဲ့ရပြီးနောက် စစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ဟူရ်သီသူပုန်ကို တွေ့ရစဉ်

ဟူရ်သီအဖွဲ့သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလကတည်းက သင်္ဘောများကို တိုက်ခိုက်မှု အကြိမ်အရေအတွက် ၅၀ ကျော်ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး သင်္ဘောတစ်စင်း နစ်မြှုပ်ခဲ့သည်ဟု အမေရိကန် ပင်လယ်ရေကြောင်း အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ပြီးခဲ့သည့်လတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

 မကြာသေးမီ လများအတွင်းက အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု စစ်ဆင်ရေးများသည် ယီမင်နိုင်ငံအတွင်းရှိ ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် ဟူရ်သီအဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုများ လျော့ကျ သွားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ဟူရ်သီအဖွဲ့သည် ပင်လယ်နီ၊ အေဒင်ပင်လယ်ကွေ့နှင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ သင်္ဘောများကို ရန်လိုမှုများ ဆက်ရှိနေသေးကြောင်း ယီမင်နိုင်ငံဆိုင်ရာ အမေရိကန်အထူးသံတမန် ဟန်းစ် ဂရန်းဘာ့ချ် (Hans Grundberg) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

မနီလာ၊ မေလ ၁၅

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများနှင့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်သည် ၎င်း၏ စစ်တပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံမှုများ ပြုလုပ်နေရကြောင်း South China Morning  Post  မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသားများသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံ၏ လေတပ်အင်အားနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဟာသတစ်ခုသဖွယ် လှောင်ပြောင် ပြောဆိုလာခဲ့ကြသည်မှာ ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသားများသည် "ဖိလစ်ပိုင် လေတပ်" ဆိုသည့် စကားလုံးကို "လေ" သာရှိပြီး "တပ်" မရှိသည့် လေတပ်အဖြစ် လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

စစ်စစ်တွင်လည်း ဖိလစ်ပိုင်လေတပ်တွင် ဂျက်တိုက်လေယာဉ်များနှင့် ဒုံးကျည်များမရှိခဲ့ဘဲ သမားရိုးကျ စစ်လေယာဉ်များ အပေါ်သာ မှီခိုခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်စစ်တပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ကျည်းတပ်နှင့် ရေတပ်တွင်မူ လက်နက်ပစ္စည်း အနေအထားသည် လေတပ်ထက် ပိုမိုသာလွန်သည်ဟု ပြောနိုင် သည်။

သို့သော်လည်း ဖိလစ်ပိုင်ရေတပ်တွင် ခေတ်မီစစ်သင်္ဘောများ မရှိခဲ့ပေ။ ကျည်းတပ်တွင်လည်း တင့်ကားများ၊ ခေတ်မီ လက်နက်ကြီးစနစ်များမရှိခဲ့ဘဲ သမားရိုးကျ အမြောက်တပ်ဖွဲ့ကိုသာ အားကိုးနေရသည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် ဖိလစ်ပိုင်သည် တိုက်လေယာဉ်များ၊ သင်္ဘောများ၊ တင့်ကားများ၊ လက်နက်ကြီးစနစ်များ၊ အသံထက် ၁၀ ဆခန့် ပိုမိုမြန်သည့် ဟိုက်ပါဆိုးနစ် (hypersonic) ဒုံးကျည်များ၊ လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စနစ်များနှင့် ရေဒါများကို ဝယ်ယူပြီး စစ်တပ်အင်အားကို မြှင့်တင်ရန် လုပ်ဆာင်လာသည်ကို တွေ့ရပြီး ရေငုပ် သင်္ဘောများပင် ဝယ်ယူမည့်အထိ ရည်မှန်းထားသည်။

ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်၏ ပြည်သူ့ရေးရာ ဆက်ဆံရေးရုံး၏ အကြီးအကဲ ဗိုလ်မှူးကြီး ဇာဇီ ထရီနီဒက် (Xerxes Trinidad) က စစ်တပ်အင်အား အဆင့်မြင့်တင် မွမ်းမံမှု အစီအစဉ်သည် ယခင်က တစ်ခါမှမမြင်ဖူးသည့် ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်၏ အပြောင်းအလဲများကို ဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

 လက်နက်ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်၏ အနေအထားသည် လွန်ခဲ့သည့် ၁၅ နှစ်က အနေအထားနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ပိုမို ခေတ်မီလာကြောင်း ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်၏ ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ ထိပ်တိုက်တွေ့သည် အပြုအမူများ၊ နယ်နိမိတ် ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ထွက်ဆိုမှုများကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်စစ်တပ်သည် ခေတ်မီစစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ ပိုင်ဆိုင်ရေးနှင့် ကာကွယ်ရေးမဟာဗျူဟာကို အဆင့်မြှင့်တင်ရသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း စစ်လက်နက်စ္စည်းများ ဝယ်ယူရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများသည် နှစ်ပေါင်းများ စွာကြာ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာခဲ့ရသည့် ယခုကဲ့သို့ စစ်တပ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်သော အပြောင်းအလဲများသည် တိုးတက်မှု နှေးကွေးနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: SCMP

CNI International News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၅

ဂျပန်လွှတ်တော် နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီ ဒုတိယအကြီးအကဲဖြစ်သူ မစ္စတာ ကိုမူရာ မာဆာဟီရို (KOMURA Masahiro) သည် မြန်မာနိုင်ငံမှ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များဖြစ်သည့် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)နှင့် ကရင်နီအမျိုးသား တိုးတက်ရေးပါတီ(KNPP)မှ ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

အဆိုပါ တွေ့ဆုံမှုသည် မေလ ၁၄ ရက်နေ့ နံနက် ၁၀ နာရီကျော်က ဖြစ်ပြီး KNU ဘက်က ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ် ထူးဝင်း၊ KNPP ဘက်က ဥက္ကဋ္ဌ ခူဦးရယ်တို့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ 

လွှတ်တော်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံခြားရေးရာကော်မတီ ဒုတိယအကြီးအကဲဖြစ်သူ ကိုမူရာသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်ပြီး အမြင်များ ဖလှယ်ရန်အတွက် အထက်ပါ ခေါင်းဆောင်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

NCA လက်မှတ်ထိုးရာတွင် ဂျပန်နီပွန်ဖောင်ဒေးရှင်းဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာ ဆာဆာကာဝါက အသိသက်သေအဖြစ် လက်မှတ်ထိုးနေစဉ်

ဂျပန်အစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် များပြားသည့် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများမှ တစ်ဆင့် ထွက်ပေါက်မရှိဘဲ ချောင်ပိတ်မိနေသည့် လက်ရှိအခြေအနေများကို အဖြေရှာရန်  အားထုတ်ကြိုးပမ်း မှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း မစ္စတာကိုမူရာက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုင်းရင်းသားအဖွဲ့များ၏ ကိုယ်စားလှယ်များကလည်း ဂျပန်အစိုးရနှင့် ဂျပန်ပြည်သူများ ၏ အပြောင်းအလဲမရှိသည့် ထောက်ပံ့မှုအတွက် ကျေးဇူးတင်ကြောင်းနှင့် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းရာတွင် ဂျပန်၏ အခန်းကဏ္ဍကို မျှော်လင့်ချက်များ ထားရှိသည့်အကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ နှစ်ဖက်စလုံးက ၎င်းတို့သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေကို ငြိမ်ချမ်းစွာအဖြေရှာရန် ရှေးရှုပြီး တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် အနီးကပ် ဆက်သွယ်မှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု အတည်ပြုခဲ့ကြ ကြောင်း ဂျပန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဂျပန်နီပွန်ဖောင်ဒေးရှင်းဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာ ဆာဆာကာဝါနဲ့ RCSS ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဂျပန်အစိုးရသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို ကူညီပံ့ပိုးပေးလျက်ရှိပြီး တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ် တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ကိုလည်း အသိသက်သေအဖြစ် လက်မှတ်ထိုးထားသော နိုင်ငံဖြစ် သည်။

ဂျပန်နီပွန်ဖောင်ဒေးရှင်းဥက္ကဋ္ဌ မစ္စတာ ဆာဆာကာဝါသည် AA နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲနိုင် အောင် ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့သလို ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအညီများ ပေးအပ် လျက်ရှိသည်။

အလားတူ ကရင်ပြည်နယ်၊ လေးကေ့ကော်မြို့သစ်ကိုလည်း ဂျပန်နီပွန်ဖောင်ဒေးရှင်းက ငြိမ်းချမ်းရေး အထိမ်းအမှတ် အနေဖြင့် တည်ဆောက်ပေးထားသည်။

Source: mofa.go.jp

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ မေလ ၁၅

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံက ထိန်းချုပ်ထားသည့် ကက်ရှ်မီးယားဒေသ (PoK) ၏ ဒေဒယယ် (Dadyal) ကျေးရွာတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုများ မြင့်တက်နေပြီး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားများ ပြတ်တောက်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် ဆန္ဒပြသူများနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့အကြား ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း The Asia Age သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မီယာပူရ (Mirpur) ခရိုင်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ထိုဖြစ်စဉ်ကြောင့် လူအများအပြား ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန် အာဏာပိုင်များက မေလ ၁ ရက်တွင် ကာဖျူးမိန့် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရသည်။

PoK ဒေသကို အာဇက် ကက်ရှ်မီးယား (Azad Kashmir) ဒေသအဖြစ်လည်း လူသိများသည်။

ဆန္ဒပြသူများသည် မူဇက်ဖာရာဘက် (Muzaffarabad) ခရိုင်တွင် နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့နှင့် ရိန်းဂျားတပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားမှုကို ဒေါသထွက်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ပြီး ရဲတပ်ဖွဲ့ကို မောင်းထုတ်ခဲ့ကြသည်။

မီယာပူရခရိုင်တွင် ကျောင်းသားများကိုလည်း မျက်ရည်ယိုဗုံးများဖြင့် ပစ်ခတ်သည့် သတင်းမှား ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ 

အာဏာပိုင်များ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများသည် အစိုးရက ထောက်ခံပေးထားသည့် အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်ပြီး ဥပဒေပိုဒ်ခွဲ ၁၄၄ (Article 144) ကို ထုတ်ပြန်ရန် နည်းဗျူဟာတစ်ခုဖြစ်၍ မေလ ၁၁ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့်ဆန္ဒပြမှု ကို နှိမ်နင်းသည့် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုဖြစ်သည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်ရဲတပ်ဖွဲ့နဲ့ ဆန္ဒပြသူများ အဓိကရုန်းဖြစ်ကြစဉ်

စည်းလုံးသော ကက်ရှ်မီးယား ပြည်သူ့အမျိုးသားပါတီ (UKPNP) ကမူ ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ဖမ်းဆီးမှုများနှင့် ပါကစ္စတန်က တရားမဝင် သိမ်းပိုက်ထားသည့်် ဒေသတွင် Article 144 ထုတ်ပြန်မှုကို ရှုတ်ချခဲ့သည်။

PoK အခြေစိုက် UKPNP သည် မကြာသေးမီက အလီ ရှမ်ရီရက်ဇ် (Ali Shamriaz) အပါအဝင် တက်ကြွလှုပ်ရှား သူများ ဖမ်းဆီးခံရမှုနှင့် PoK တွင် Article 144 ပြဋ္ဌာန်းမှုကို ပြင်းထန်စွာရှုတ်ချခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်အာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးထားသူများကို ရိုက်နှက်ခြင်း၊ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်နေသည် ဆိုသည့် စွပ်စွဲချက်များ ထွက်ပေါ်နေသဖြင့် အကျဉ်းသားများ၏ လုံခြုံရေးကို လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက စိုးရိမ်နေကြသည်။

ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြသူများကို ဖြိုခွင်းမှုနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် အများအပြား ဖြန့်ကြက်ချထားမှုတို့အပေါ် တုန်လှုပ် ခြောက်ခြားမိကြောင်း ရှာအူကက် အလီ ကက်ရှ်မီရီ (Shaukat Ali Kashmiri) နှင့် နာစီယာ အဇစ် ခန်း (Nasir Aziz Khan) တို့ အပါအဝင် UKPNP ခေါင်းဆောင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဖမ်းဆီးထားသည့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အားလုံးကို ချက်ချင်း ပြန်လွှတ်ပေးရန်နှင့်၊ PoK ဒေသ၏ ဆိုးရွား သည့် အခြေအနေကို ဖြရှင်းပေးရန် ကုလသမဂ္ဂနှင့် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များအား ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးရန် UKPNP ပါတီခေါင်းဆောင်များက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Source: The Asian Age

CNI International News

တိုကျို၊ မေလ ၁၄

ဂျပန်သည် ၎င်း၏ စစ်တပ်ကို အကြီးစား ပြင်ဆင်တည်ဆောက်မှုများ စတင်ပြုလုပ်နေချိန်တွင် စစ်တပ်အတွင်း လိုအပ်သည့် အမျိုးသမီးစစ်မှုထမ်း အရေအတွက်ကို ရရှိရန် ရုန်းကန်နေရသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

စစ်တပ်အတွင်း အမျိုးသမီး စစ်မှုထမ်းများအား လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်သည့် အမှုအခင်းများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ ပြီးနောက် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် အဆုံးသတ်သော စစ်မှုထမ်းသစ် စုဆောင်းသည့်ကာလတွင် ဂျပန်စစ်တပ် (SDF) အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်သည့် အမျိုးသမီးစစ်မှုထမ်း အရေအတွက်သည် ၁၂ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျခဲ့သည်။

ထို့ကဲ့သို့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်ခံရသည့် ဖြစ်စဉ်များက အမျိုးသမီးများကို စစ်တပ်ထဲဝင်ရန် အဟန့်အတား ဖြစ်စေခဲ့သည်ဟု လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်ခံခဲ့ရသော နစ်နာသူအချို့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျပန်စစ်တပ်ထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေကို မနှောင့်ယှဉ်သင့်ကြောင်း သင်တန်းပေးနေစဉ်

ထိုပြဿနာကို အရေးယူ ဖြေရှင်းရန် အစီအစဉ်များ လုပ်ဆောင်မည်ဟု ဂျပန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ကတိပြု ခဲ့သည့်တိုင် စစ်တပ်အတွင်း နှောင့်ယှက်မှု ပပျောက်ရေး လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးသည့် စံသတ်မှတ်ချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် အစီအစဉ်များမရှိခဲ့ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်တပ်၏ နှောင့်ယှက်မှုဆိုင်ရာ ပညာပေး အစီအစဉ်တွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနှောင့်အယှက်ပေးမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး အနည်းငယ်သာပါရှိခဲ့ကာ လေးနက်မှုမရှိကြောင်း ဂျပန်အစိုးရက ဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် ကျွမ်းကျင်သူများအဖွဲ့က သြဂုတ်လအတွင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

စစ်တပ်၏ ပညာပေး အစီအစဉ်ထဲမှ အချို့သင်ခန်းစာများသည် လက်တွေ့ အခြေအနေနှင့် ကွဲလွဲမှုရှိနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများအဖွဲ့ အကြီးအကဲ မာကိုတို တာဒါကီ (Makoto Tadaki) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျပန်စစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အမျိုးသမီး စစ်မှုထမ်းအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့် တာဒါကီသည် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်ခံရမှု အတွက် အစိုးရကို တရားစွဲဆိုထားသူဖြစ်ပြီး ထိုပညာပေး အစီအစဉ်သည် ပြီးခဲ့သည့် ၁၀ နှစ်အတွင်း ထိရောက်မှု မရှိခဲ့ကြောင်း အင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂျပန်သည် တရုတ်၊ မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ရုရှားတို့၏ မြင့်တက်လာသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ရင်ဆိုင်နေရချိန် တွင် စစ်တပ်အတွင်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်မှုများအား အမြစ်ဖြတ် ပပျောက်စေရန် လုပ်ဆောင်သင့်ပြီး အမျိုးသမီးစစ်မှုထမ်း အရေအတွက်ကို မြှင့်တင်ရန် တိုက်တွန်းမှုများလည်း ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

ဂျပန်စစ်တပ်တွင် အမျိုးသမီး စစ်မှုထမ်း အရေအတွက်သည် ၉ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပြိး ဂျပန်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် အမေရိကန်စစ်တပ်၌ အမျိုးသမီးစစ်မှုထမ်း အရေအတွက် ၁၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက သိသာစွာ လျော့နည်း နေသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မော်စကို၊ မေလ ၁၄

ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) သည် အံ့အားသင့်ဖွယ် ထိပ်သီးရာထူး အပြောင်းအလဲ တစ်ခုအနေဖြင့် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအသစ်အဖြစ် အဆိုတင်သွင်းခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ပူတင်သည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အနိုင်ရရှိဖို့ ဘဏ္ဍာရေး ပိုမိုအဆင်ပြေ ချောမွေ့စေရန်နှင့် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုကို ပိုမိုဖြစ်ထွန်းစေရန် ကြိုးပမ်းခြင်းအားဖြင့် စီးပွားရေးဆန်သည့် စစ်ပွဲဆင်နွှဲရန် ထိုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်နိုင် ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာ ၂ နှစ်ကျော် ကြာမြင့်လာသည်နှင့်အမျှ နှစ်ဖက်စလုံးတွင် ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှု များစွာ ရှိနေချိန်၌ ပူတင်က စီးပွားရေးကဏ္ဍကို အထူးစီမံကိုင်တွယ်ရသည့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် အသက် ၆၅ နှစ်အရွယ် စီးပွားရေးပညာရှင် အန်ဒရီ ဘယ်လူဆော့ဗ် (Andrei Belousov) ကို ၎င်း၏ ကာလကြာရှည် မဟာမိတ်ဖြစ်ခဲ့သည့် လက်ရှိကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေရွိူင်ဂူ (Sergei Shoigu) နေရာ တွင် အစားထိုးရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

စီးပွားရေးပညာရှင် အန်ဒရီ ဘယ်လူဆော့ဗ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ပူတင်သည် ရွိူင်ဂူကို ရုရှား၏ သြဇာကြီးမားသည့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် ပြောင်းလဲခန့်အပ်ရန် ဆန္ဒရှိနေသည်။

ထို့ကြောင့် ရွိူင်ဂူသည် ယခင်အတွင်းရေးမှူး နီကိုလိုင် ပက်ထရူးရှက်ဗ် (Nikolai Patrushev) နေရာကို အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ရွိူင်ဂူသည် စစ်ဘက်-စက်မှု လုပ်ငန်းနှင့်သက်ဆိုင်သည့် တာဝန်များကိုလည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ရမည် ဖြစ်ပြီး ပက်ထရူးရှက်ဗ်ကိုမူ မည်သည့် ရာထူးနေရာသို့ လွှဲပြောင်း ခန့်အပ်မည်ဆိုခြင်းကို ကြေညာခြင်း မရှိသေး ပေ။

လွှတ်တော်က အတည်ပြုပေးရမည့် ထိုရာထူးနေရာ အပြောင်းအလဲများသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ စတင်သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ နောက်ပိုင်း ပူတင်၏ ထိပ်သီးခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွင် အထင်ရှားဆုံး ရာထူးနေရာ ပြောင်းလဲမှု တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

လက်ရှိကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေရွိူင်ဂူကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ ရုရှား၏ အခြေအနေသည် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်းက ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိရန် နီးစပ်နေသဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ရာထူးနေရာ အပြောင်းအလဲများ ပြုလုပ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရုရှားအစိုးရ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ် (Dmitry Peskov) က ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်ကာလများက ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ စစ်ရေနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး အာဏာပိုင်များ၏ အသုံးစရိတ်သည် နိုင်ငံ့ ဂျီဒီပီ၏ ၇ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိအခြေအနေတွင် စစ်အသုံးစရိတ်ကို နိုင်ငံ၏ အလုံးစုံစီးပွားရေးနှင့် ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ ပေါင်းစပ်နိုင်ရန်အတွက် အရေးကြီးလာသဖြင့် ပူတင်သည် အရပ်ဖက် စီးပွားရေးပညာရှင်တစ်ဦးကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပက်စ်ကော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မနီလာ၊ မေလ ၁၄

ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jnr) သည် ယခင်က သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) အား မူးယစ်ဆေးဝါးတိုက်ဖျက်ရေး စစ်ပွဲအတွက် နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်မှုခုံရုံး (ICC) သို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်မည် မဟုတ်ကြောင်း သန္နိဋ္ဌာန်ချထားခဲ့သော်လည်း လက်ရှိတွင် ထိုအကြောင်းအရာသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာခဲ့သည်ဟု SCMP မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မားကို့စ်၏ တရားရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ဒူတာတေးအား ICC ၏ ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ပြန်မှုကို မည်ကဲ့သို့ တုန့်ပြန်ရမည် ဆိုခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရားရေးအရ အကြံပြုချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးနောက် ဒူတာတေး၏ အနာဂတ်အပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ICC သည် ဒူတာတေး၏ သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း ကလေး ၁၂၂ ဦး အပါအဝင် လူပေါင်း ၈၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ သည့် မူးယစ်စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်ပြီး လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ဆန့်ကျင်သော ရာဇဝတ်မှုများ ရှိ/မရှိ စုံစမ်းစစ်ဆေး လျက်ရှိသည်။

 ဖိလစ်ပိုင်က မူးယစ်စစ်ပွဲကြောင့် သေဆုံးနေသူကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ICC တွင် ဒူတာတေးကို တိုင်ချက်နှစ်ခု တင်သွင်းထားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ပထမတိုင်ချက် တစ်ခုကို ဖိလစ်ပိုင် ရဲအရာရှိဟောင်းတစ်ဦးက တင်သွင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၎င်း၏ တိုင်ကြားလွှာတွင် ဒူတာတေးသည် ဒါဗောင်း (Davao) မြို့၏ မြို့တော်ဝန်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ ချိန်က နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်များနှင့် ရာဇဝတ်သားများကို သတ်ဖြတ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ဒုတိယတိုင်ချက်တစ်ခုကို ဒူတာတေး၏ သမ္မတသက်တမ်းဖြစ်သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း မူးယစ် ဆေးဝါး နှိမ်နင်းသည့် စစ်ပွဲအတွင်း သေဆုံးသွားသူများ၏ ကျန်ရစ်သူ မိသားစုများနှင့် ဆွေမျိုးများက တင်သွင်းခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဒူတာတေးသည် သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေဆဲ ကာလဖြစ်သည့် ၂၀၁၉ ခုနှစ် တွင် ICC မှ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံကို နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။

ဒူတာတေးကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ယခုနှစ် အစောပိုင်းတွင် ဒူတာတေးသည် တစ်ချိန်က နိုင်ငံရေးမိတ်ဖက်အဖြစ် လက်တွဲခဲ့သည့် လက်ရှိသမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ်ကို မူးယစ်ဆေးစွဲခဲ့သူဖြစ်ကြောင်း လူသိရှင်ကြား ဝေဖန်ခဲ့ဖြင့် ဒူတာတေးနှင့် မားကို့စ်တို့အကြား အကွဲအပြဲသည် ပိုမိုနက်ရှိုင်းလာခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ လများအတွင်းကလည်း ဒူတာတေးနှင့် မားကို့စ်တို့အကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ပိုမိုမြင့်တက် လာခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင်  မားကို့စ်က ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံသည် ICC သို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်မည်ဟု အတည်ပြုခဲ့ သဖြင့် ICC ကသာ ဒူတာတေးကို ဖမ်းဝရမ်းထုတ်ခဲ့မည်ဆိုပါက မားကို့စ်သည် လက်ခံနိုင်ခြေ ရှိ/မရှိ ဆိုခြင်းအပေါ် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: SCMP

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ မေလ ၁၄

မကြာခင်က အကျဉ်းထောင်မှ ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဋိပက္ခကို ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးရန် ကြိုးပမ်းသည့် အရိပ်လက္ခဏာများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သော်လည်း ထိုလုပ်ဆောင်ချက်များသည် အချိန်မတန်သေးကြောင်း သမ္မာဆက် (Thammasat) တက္ကသိုလ်မှ ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဧပြီလအတွင်းက သက်ဆင်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ နစကနှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ (EAO) များအကြား ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများ ဖြစ်မြောက်စေရန် အလားအလာကို ရှာဖွေသည့်အနေဖြင့် NUG ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များမှ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် တွေ့ဆုံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် KNU ၊ KNPP ၊ KIO ၊ RCSS တို့၏ ကိုယ်စားလှယ်များကို ဖိတ်ကြားခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ၎င်း၏ ကြားဝင်စေ့စပ်မှုကို ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

"အဲဒီလို ကမ်းလှမ်းတာဟာ အချိန်မတန်သေးပါဘူး။ နစကဟာ သူတို့ အကြမ်းဖက် အဖွဲ့တွေအဖြစ် ကြေညာထား တဲ့ EAO တွေနဲ့ ဘယ်တော့မှ တစ်တန်းတည်းထိုင်ပြီး ဆွေးနွေးမှာ မဟုတ်ပါဘူး" ဟု သမ္မာဆက်တက္ကသိုလ်၏ အရှေ့အာရှရေးရာလေ့လာရေးဌာနမှ ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဒူလ်ယာပက်ခ် ပရီချာရတ်ချ် (Dulyapak Preecharush) က Thai PBS World နှင့်ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

EAO များသည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် သက်ဆင်အား ကြားဝင်စေ့စပ်ခွင့်ပြုမည့် အချက်အလက်များကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သဖြင့် သက်ဆင်၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများသည် အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိဟု မှတ်ယူရမည်ဖြစ်သည်။

သို့သော်လည်း သက်ဆင်သည် လက်လျှော့လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ဒူလ်ယာပက်ခ်က ပြောသည်။

ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

သက်ဆင်၏ အစီအစဉ်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး နစက-ကလည်း တစ်စုံတစ်ရာ တုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီသည် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်၏ လမ်းပြမြေပုံအတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ကြေညာခဲ့သဖြင့် မည်သည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်ကိုမှ စိတ်ဝင်စားဖွယ် မရှိကြောင်း ဒူလ်ယာပက်ခ်က ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်သည် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်မည့် ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဟွန်ဆန် (Hun Sen) နှင့်တွေ့ဆုံပြီး ရွေးကောက်ပွဲ အစီအစဉ်များကို ဆွေးနွေးဖွယ်ရှိသည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

ဘဂ္ဂဒက်၊ မေလ ၁၃

အီရတ်နိုင်ငံ၏ သြဇာကြီးမားသည့် ရှီးယိုက်မွတ်ဆလင် (Shi'ite Muslim) ဘာသာရေးခေါင်းဆောင် မွတ်တာဒါ အယ်ဆားဒါး (Moqtada al-Sadr) သည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်ဖွယ်ရှိသည့် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ၌  ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အယ်ဆာဒါးသည် နိုင်ငံရေးလောကမှ အနားယူပြီဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နှစ်အကြာတွင် နိုင်ငံရေး လောကသို့ ပြန်လည်ခြေချရန် ပြင်ဆင်နေသဖြင့် ၎င်း၏ ပြိုင်ဘက်ဖြစ်သည့် အခြား ရှီးယိုက်ပါတီများအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်ကာ အီရတ်၏ တည်ငြိမ်မှုကို လျော့ပါးစေနိုင်ကြောင်း လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အီရတ်၏ လူများစုဖြစ်သည့် ရှီးယိုက်မွတ်ဆလင် ပြည်သူများအကြား နိုင်ငံရေးလောကသို့ တစ်ကျော့ပြန် ဝင်ရောက်မည့် အယ်ဆာဒါးကို ကြိုဆိုဖွယ်ရှိနေပြီး ဘာသာတရား ကိုင်းရှိုင်းပြီး ဆင်းရဲသည့် ၎င်း၏ နောက်လိုက် အများအပြားက ၎င်းကို ဆင်းရဲသား နင်းပြားများဘက်မှ ရပ်တည်ကာကွယ်သူအဖြစ် ရှုမြင်ထား ကြသည်။

အယ်ဆာဒါးကို ထောက်ခံကြသူများကို တွေ့ရစဉ်

ရိုက်တာတင်းဌာနသည် အယ်ဆာဒါး၏ နိုင်ငံရေးပါတီအတွင်းမှ ရှီးယိုက်နိုင်ငံရေးသမားများ၊ ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့များ၊ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်များ၊ အစိုးရအရာရှိများနှင့် လေ့လာစောင့်ကြည်သူများကို ထိုအကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းခဲ့သည်။

"အခုအချိန်ဟာ Sadrist movement (အယ်ဆာဒါး၏ နိုင်ငံရေးပါတီ) ဟာ အရင်အချိန်တွေကထက် ပိုမိုခိုင်မာတဲ့ အစီအစဉ်တွေနဲ့အတူ အစိုးရဖွဲ့နိုင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့နေရာတွေကို အနိုင်ယူနိုင်ပါလိမ့်မယ်" ဟု အမည်မဖော်လိုသည့်  Sadristmovement ပါတီ၏ လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်းတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

အယ်ဆာဒါးသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏ လွှတ်တော်အမတ်များ ကို နုတ်ထွက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။

ထိုအချိန်က ပြိုင်ဘက် ရှီးယိုက်ပါတီများက ကာ့ဒ် (Kurdish) နှင့် ဆွန်နီ မွတ်ဆလင် (Sunni Muslim) ပါတီများ နှင့်အတူ အစိုးရဖွဲ့မည့် ၎င်း၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုကို တားမြစ်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံရေးလောကမှ ၅ နှစ်ကြာ နုတ်ထွက်မည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

အယ်ဆာဒါးကို ထောက်ခံကြသူများကို တွေ့ရစဉ်

၂၀၀၃ ခုနှစ်က အီရတ်ကို အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့်  ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ချိန်ကတည်းက လူသိများထင်ရှားသည့် အမျိုးသားရေးဝါဒီ အယ်ဆာဒါးသည် အီရတ်အပေါ် အီရန်နှင့် အမေရိကန်တို့၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ဆန့်ကျင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အီရန်ကမူ နိုင်ငံရေးလောကအတွင်း အယ်ဆာဒါး၏ ပါဝင်မှုသည် အီရတ်၏ ရှီးယိုက်ကြီးစိုးသည့် နိုင်ငံရေးစနစ်ကို ရေရှည်ထိန်းသိမ်းရန် အရေးကြီးကြောင်း ရှုမြင်ထားသည်။

၂၀၀၄ ခုနှစ်က အမေရိကန်ကို စစ်ကြေညာပြီး တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် အယ်ဆာဒါးသည် အီရတ်၏ ကျိုးပျက်လွယ်သည့်  တည်ငြိမ်မှုအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုအဖြစ် အမေရိကန်က ရှုမြင်ထားသော်လည်း အယ်ဆာဒါးသည် အီရန်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရန် လိုအပ်သည့် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။

Source: ရိုက်တာ