CNI News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

နွေဦးတော်လှန်ရေးကာလတွင် ပေါ်ပေါက်လာသည့် မွန်လက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့ ပူးပေါင်း၍ မွန်တပ်တော်ကို ဖွဲ့စည်း၍ စစ်ရေးလှုပ်ရှားကြရန် သဘောတူညီကြောင်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ပူးတွဲထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

အဆိုပါ ပူးပေါင်းကြမည့် မွန်လက်နက်ကိုင်များမှာ မွန်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော်(MLA)၊ မွန်အမျိုးသားလွတ် မြောက်ရေးတပ်မတော်(MNLA-AD)၊ မွန်ပြည်ကာကွယ်ရေးတပ်(MSDF)နှင့် မွန်ပြည်တော်လှန်ရေးတပ်(MSRF)တို့ ဖြစ်သည်။

မွန်လက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုမွန်လက်နက်ကိုင် ၄ ဖွဲ့သည် စစ်ရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အစည်းအ‌ဝေးကို ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး မွန်တော်လှန်ရေးတပ်များ အားလုံးပါဝင်သည့် တစ်ခုတည်းသော မွန်တပ်တော် ပေါ်ထွန်း လာရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် သဘောတူညီခဲ့သည်ဟု ပူးတွဲထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပထမအဆင့်အနေဖြင့် တပ်ဖွဲ့ ၄ ဖွဲ့မှ ပူးတွဲ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်သွားရန် သဘောတူညီသည်ဟု ပူးတွဲထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI International News

ဟနွိုင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံသည် ပြည်တွင်းစက်မှုလုပ်ငန်းကို မြှင့်တင်ရန်နှင့် လက်နက်များ တင်ပို့ရောင်းချရန် ကြိုးပမ်းနေ ချိန်မှာပဲ ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်၌ ဟနွိုင်း (Hanoi) မြို့တော်မှာ ပြုလုပ်မည့် နိုင်ငံတကာလက်နက်ပြပွဲတွင် ပြည်တွင်း လုပ် လက်နက်များကို ချပြသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုလက်နက်ပြပွဲကို အစ္စရေး၊ အီရန်၊ ရုရှား၊ ယူကရိန်းကဲ့သို့ ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံများနှင့် အမေရိကန်၊ ဥရောပ၊ တူရကီတို့ အပါအဝင် ထိပ်သီးကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီ ၂၅၀ နီးပါက ပါဝင်မည်ဖြစ် သည်။

ဗီယက်နမ်သည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် လက်နက်များ အဓိက ဝယ်ယူနေသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များ အတွင်း ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍအတွက် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်နှင့် နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ရေး အငြင်းပွားမှုများကြောင့် ဒေသတွင်း မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေချိန်၌ ထိုကဲ့သို့ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍကို မြှင့်တင်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ပြည်တွင်း ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းကိုလည်း မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး စစ်သုံးပစ္စည်းများ တင်ပို့ ရောင်းချမှုကိုလည်း ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ဗီယက်နမ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်နက်ပြပွဲကို တွေ့ရစဉ်

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံပိုင်  Viettel ကုမ္ပဏီနှင့် အခြား ပြည်တွင်း ကာကွယ်ရေးကုမ္ပဏီများသည် နိုင်ငံတကာ လက်နက်ပြ ပွဲအတွင်း ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်များ၊ ဒရုန်းများ၊ လေကြောင်းကာကွယ်ရေး ရေဒါများ၊ ကျည်ကာကားများ၊ လက်နက်ကြီးများကို ပြသမည်ဟု ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

ထိုလက်နက်များထဲမှ အချို့ကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဩစတြေးလျနိုင်ငံ နယူးဆောက်သ်ဝေးလ်စ်တက္ကသိုလ်မှ ဗီယက်နမ်အရေးကျွမ်းကျင်သူ ငုယင်သီဖွန် (Nguyen The Phuong) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ပြည်တွင်းကုမ္ပဏီများသည် ပြည်ပ လက်နက်တင်ပို့ ရောင်းချရေးကုမ္ပဏီများနှင့်လည်း သဘောတူညီချက် များ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ဗီယက်နမ်နှင့် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရောင်းချရေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များကို တောင်ကိုရီးယား၊ ချက်နှင့် အခြားနိုင်ငံများမှ ကုမ္ပဏီများနှင့်လည်း ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း ငုယင်သီဖွန် က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

တောင်ကိုရီးယားသည် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် မြောက်ကိုရီးယား တို့အတွက် လမ်းပြမြေပုံတစ်ခု ရေးဆွဲရန် စီစဉ်နေကြောင်း တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ချိုတေးယူလ် (Cho Tae-yul) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားတွင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေ မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေချိန်တွင် ထရမ့်က မြောက်ကိုရီးယားနှင့် နျူကလီးယား ဆွေးနွေးမှုများ ပြန်လည်ပြုလုပ် လာနိုင်ခြေရှိသည်။

ထိုအခြေအနေအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရန် လမ်းပြမြေပုံတစ်ခု ရေးဆွဲရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ချိုက ပြော သည်။

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ချိုတေးယူလ်ကို တွေ့ရစဉ်

ချိုသည် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီး ချွဲဆန်မွတ် (Choi Sang-mok ) နှင့်ပြုလုပ်သည့် ပူးတွဲသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲ (Yoon Suk Yeo) ၏ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်းမရှိသည့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်း စျေးကွက်ကို တည်ငြိမ်စေရန်နှင့် မဟာမိတ်များနှင့်ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသည် ထရမ့်၏ မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးအဖွဲ့နှင့် ကွန်ရက်တစ်ခု တည်ဆောက်ပြီး ဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို တည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း ယွန်း၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာမှုသည် ထိုဆက်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းများကို အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေခဲ့ကာ နှစ်နိုင်ငံအကြား နိုင်ငံရေးအရှိန်အဟုန်ကို လျော့ကျစေခဲ့သည် ဟု ချိုက ပြောသည်။

ထရမ့်သည် ၎င်း၏ ထောက်လှမ်းရေး အကြီးအကဲဟောင်းကို မြောက်ကိုရီးယား မူဝါဒ အပါအဝင် အထူးမစ်ရှင်များ အတွက် သံတမန်အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သဖြင့် အမေရိကန်နှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား ဆွေးနွေးပွဲများ ပြန်လည် စတင်မည့် အလားအလာရှိနေကြောင်း တောင်ကိုရီးယားအရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားအလံကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအခြေအနေအတွက် တောင်ကိုရီးယားဘက်က ကြိုတင်ပြင်ဆင်ရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ချို၏ အဖွဲ့သည် လမ်းပြမြေပုံတစ်ခု ရေးဆွဲနေကြောင်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

"ထရမ့်က မြောက်ကိုရီးယား နျူကလီးယား ပြဿနာကို လျစ်လျှူရှုမထားတဲ့ အထောက်အထားတွေ ရှိနေတာ ကြောင့် ကျနော်တို့က ဒီအစီအစဉ်ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့တာပါ။ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဖြစ်လာမှ တုန့်ပြန်တာထက် ကြိုတင်ပြင်ထားဖို့ လိုတယ်လို့ ထင်ပါတယ်" ဟု ချိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

"မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ ကျနော်တို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေးဟာ ပြတ်တောက်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ဟာ နျူကလီးယားကိစ္စ အပါအဝင် မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ ဆွေးနွေးဖို့ အခွင့်အလမ်း အားလုံးကို ဖွင့်ထားပါတယ်" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ကြိုတင်သတ်မှတ်ချက်များ မပါဘဲ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်လိုသည့် လက်ရှိ အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden)၏ ကမ်းလှမ်းချက်ကို ၄ နှစ်လုံးလုံး လျစ်လျှူရှုခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့်တို့ အဖွဲ့ကမူ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) နှင့် တိုက်ရိုက် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်က သွားရောက်ခဲ့သည့် ခရီးစဉ်အတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပေါင်းကူးတံတား တစ်ခု တည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ထိုင်ဝမ်သမ္မတဟောင်း မာယင်ကျိုး (Ma Ying-jeou)က ပြောကြား ခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် မာက တရုတ်သို့ သွားရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေသည့် ထိုင်ဝမ်၏ အတိုက်အခံပါတီဖြစ်သော ကူမင်တန် (Kuomintang)ပါတီ ဝင်ဖြစ်သည့် မာသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၆ ခုနှစ်အထိ ထိုင်ဝမ်ကို သမ္မတအဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

မာသည် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရုတ်အကြား ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေးရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

မာ၏ သမ္မတရာထူးကို ဆက်ခံခဲ့သည့် ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပါတီ (DPP) ခေါင်းဆောင် ဆိုင်အင်ဝမ်(Tsai Ing-wen) အာဏာရလာခဲ့သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ထိုင်ဝမ်နှင့် တရုတ်အကြား ဆက်ဆံရေးတင်းမာခဲ့သည်။

ဆိုင်သည် ထိုင်ဝမ်ကို အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည့် တရုတ်၏ ပြောကြားချက်ကို ငြင်းဆိုသူ ဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတဟောင်း မာယင်ကျိုးနဲ့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

ကျောင်းသားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ပြီး တရုတ်သို့ သွားရောက်သည့် မာက ယခုကဲ့သို့ တင်းမာမှု မြင့်တက်နေသည့် အချိန်တွင် တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ် လူငယ်များအကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည် ရေလက်ကြား ဖြတ်ကျော် ဆက်ဆံရေးများအတွက် အရေးကြီးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် နိုင်ငံရေးအန္တရာယ်များအတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပေါင်းကူးတံတားတစ်ခု တည်ဆောက်ရန် အထောက်အကူ ဖြစ်စေလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်းလည်း မာက ပြောသည်။

"ထိုင်ဝမ်နဲ့ တရုတ် လူငယ်တွေအကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေနဲ့ အပြန်အလှန် နားလည်မှုတွေ နက်ရှိုင်းလာမှုနဲ့ အတူ အနာဂတ်မှာ ထိုင်ဝမ်နဲ့ တရုတ်အကြား ပဋိပက္ခတွေ ပိုပြီးနည်းလာလိမ့်မယ်လို့ ကျနော် မကြာခဏ ပြောခဲ့ပါ တယ်" ဟု မာက ရှန်ဟိုင်း(Shanghai)သို့ မထွက်ခွာမီ တိုင်ပေ (Taipei) မြို့တော်၏ နိုင်ငံတကာလေဆိပ်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်အတွင်း မာသည် တရုတ်သမ္မတရှီနှင့် တွေ့ဆုံမည် ဟုတ်/မဟုတ် ရှင်းလင်းစွာ မသိရပေ။

မာနှင့်ရှီတို့သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ် အစည်းအဝေး ပြီးကတည်းက ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ယခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဘေကျင်း (Beijing ) ၌ တွေ့ဆုံခဲ့သည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသည့် ထိုင်းငါးဖမ်းသမား ၄ ဦးသည် ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် ပြန်လည် လွတ်မြောက်မည်ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လွှဲပြောင်းအပ်နှံခံရလိမ့်မည်ဟု ထိုင်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖွမ်သမ် ဝီချာယာချိုင်း (Phumtham Wechayachai ) က ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းငါးဖမ်း သင်္ဘောပိုင်ရှင် ၁ ဦးနှင့် ငါးဖမ်းသမား ၃ ဦး ပါဝင်သည့် ထိုထိုင်းလူမျိုး ၄ ဦးကို Koh Song မြို့ရှိ မြန်မာတရားရုံးတစ်ရုံးက အသေးဆုံး ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရှိသည့် ထိုင်းသံရုံးထံမှ သတင်း ရရှိခဲ့သည်ဟု ဖွမ်သမ်က ပြောသည်။

ထိုထိုင်းငါးဖမ်းသမားများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေးနေ့ဖြစ်သည့် ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် ပြန်လည် လွတ်မြောက်လိမ့်မည်ဟု မျှော်မှန်းထားကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ပြီးခဲ့သည့် လကုန်ပိုင်းက ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်အနီးရှိ ရေပြင်များအတွင်း မြန်မာစစ်သင်္ဘော တစ်စင်းက ထိုင်း ငါးဖမ်း သင်္ဘောများကို ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းလူမျိုး ၄ ဦးနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံသား ၃၁ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

ဖမ်းခံထားရတဲ့ ထိုင်းငါးဖမ်းသမား လေးဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုထိုင်းလူမျိုး ၄ ဦးသည် မြန်မာရေပြင်များအတွင်း ဝင်ရောက်ခဲ့ခြင်း ရှိ/မရှိကိုမူ ဖွမ်သမ်က မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၄ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည့် နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက် ကတည်းက ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန သည် ဖမ်းဆီးခံ ငါးဖမ်းသမားများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း ဖွမ်သမ်က ပြောသည်။

မြန်မာအာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည့် ငါးဖမ်းသမားများကို ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ရနောင်း (Ranong) ပြည်နယ် ကမ်းလွန်ရှိ Koh Song ကျွန်းပေါ်တွင် ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထိန်းသိမ်း ခံထားရဆဲဖြစ်သဖြင့် ရေပြင်နယ်နိမိတ် ကျူးကျော် ဝင်ရောက်မှု ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးရန် အချိန်အခါ မသင့်သေးကြောင်း ဖွမ်သမ်က ပြောသည်။

"ဒီကိစ္စဟာ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေးပြဿနာ တစ်ခုအထိ ကြီးမားသွားမှာကို ကျနော် မဖြစ်စေချင်ပါဘူး။ လောလောဆယ်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၄ ဦးရဲ့ လုံခြုံရေးကိုပဲ အာရုံစိုက်ရမှာဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဖွမ်သမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk Yeol) ၏ အောင်မြင်ခြင်း မရှိခဲ့သည့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး အမိန့် ကြေညာခဲ့မှုသည် ထိပ်သီး ကာကွယ်ရေးအရာရှိများအတွက် ကြီးမားသည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိစေခဲ့ ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားသည့် အချိန်များတွင် အစိုးရနှင့် သဘောထား ကွဲလွဲသူများကို နှိမ်နင်းရန်နှင့် အခြေအနေအား ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကို ကြေညာလေ့ရှိသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် အရပ်ဖက် အုပ်ချုပ်မှုစနစ်နှင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများတွင် စစ်တပ်၏ အခန်းကဏ္ဍသည် စေ့စေ့စပ်စပ် စောင့်ကြည့်ခံခဲ့ရသည်။

လက်ရှိတွင် တောင်ကိုရီးယား၏ ထိပ်သီးကာကွယ်ရေး အရာရှိများသည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့သည့် နာရီပိုင်းအတွင်း ၎င်းတို့၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်များထက် ပိုမိုကျော်လွန်ပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။

ထိုစွပ်စွဲမှုများအနက် ဆန္ဒပြသူများကို ဖြိုခွင်းရန် စစ်တပ်၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အလွဲသုံးခြင်း၊ နိုင်ငံရေး အကျိုးရလဒ် များကို ကြိုးကိုင်ခြယ်လှယ်ခြင်း အစရှိသည့် စွဲချက်များ ပါဝင်သည်။

တောင်ကိုရီးယား ပြည်သူများကို တွေ့ရစဉ်

စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက စစ်တပ်၏ တရားမဝင် လုပ်ဆောင်မှုများကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည့် အချိန်တွင် လူထု၏ ဒေါသကို မြင့်တက်စေခဲ့ပြီး တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် တာဝန်ခံရန် တောင်းဆိုမှုများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ကာကွယ်ရေး အရာရှိအချို့သည် တရားရင်ဆိုင်ရခြင်း၊ ပြစ်ဒဏ်ချခံရခြင်း အပါအဝင် တရားရေး အကျိုးဆက်များနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ထိုသို့ အငြင်းပွားဖွယ် အခြေအနေက နိုင်ငံရေးကိစ္စများတွင် စစ်တပ်၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုအပေါ် ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှုကို လျော့ကျစေခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် တောင်ကိုရီးယားသည် အလားတူ ဖြစ်ရပ်မျိုး ထပ်မံ မဖြစ်ပွားစေရန် စစ်တပ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် နှင့် ဒီမိုကရေစီကို ခိုင်မာစေရန် အစီအစဉ်များ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ယွန်း၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကျရှုံးမှုက စစ်တပ်နှင့် အရပ်သားအစိုးရအကြား ရှင်းလင်းပြတ်သားသည့် စည်းများ ချမှတ်ရန် လိုအပ်မှုကို မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်ခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

မော်စကို၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

ရုရှားနိုင်ငံ မော်စကိုမြို့တော်တွင် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်က ယူကရိန်းစစ်ထောက်လှမ်းရေး (SBU) ၏ လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ရုရှားဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရုရှားအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ကြံ သ-တ်ဖြတ်မှုတွင် ယူကရိန်းစစ်သားများက ဓာတုလက်နက်များ အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ရုရှားစုံစမ်း ထောက်လှမ်းရေးကော်မတီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ နျူကလီးယား၊ ဓာတုနှင့်ဇီဝလက်နက် ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ အကြီးအကဲ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အိုင်ဂေါ် ကီရီလော့ဗ် (Igor Kirillov) သည် မော်စကိုမြို့တော်ရှိ လူနေတိုက်ခန်း အပြင်ဘက်တွင် ၎င်း၏ လက်ထောက် တစ်ဦးနှင့်အတူ သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၎င်းတို့အနီးရှိ လျှပ်စစ် စကူတာတွင် တပ်ဆင်ထားသည့် ဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးကော်မတီက ပြောသည်။

ယူကရိန်းလုပ်ကြံတဲ့နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်း၏ SBU သတင်းရင်းမြစ် တစ်ခုကလည်း ထိုတိုက်ခိုက်မှု နောက်ကွယ်တွင် ၎င်းတို့ရှိခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

"ရုရှားပြည်ထောင်စုက နျူကလီးယား၊ ဇီဝနဲ့ဓာတုလက်နက် ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ အကြီးအကဲကို ချေမှုန်းမှုသည် SBU ၏ လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်" ဟု ထိုသတင်းရင်းမြစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကီရီလော့ဗ်နှင့် ၎င်း၏ လက်ထောက်သည် မော်စကိုမြို့တော်ရှိ Ryazansky Prospekt  လမ်းမပေါ်မှ နေအိမ် တစ်ခု၏ ဝင်ပေါက်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် ၎င်းတို့အနီးရှိ လျှပ်စစ်စကူတာတွင် တပ်ဆင် ထားသည့်ဗုံးက ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း SBU သတင်းရင်းမြစ်က ပြောသည်။

အသက် ၅၄ နှစ်အရွယ် ကီရီလော့ဗ်သည် ရုရှားနိုင်ငံအတွင်း ယူကရိန်းက လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် ရာထူးအကြီး ဆုံး စစ်ဘက်အရာရှိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အဆိုပါ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရမှုကြောင့် ရုရှားအာဏာပိုင်များသည် စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များအတွက် လုံခြုံရေး လုပ်ထုံး လုပ်နည်းများကို ပြန်လည်သုံးသပ်နေပြီး လက်တုန့်ပြန်ရန် ပြင်ဆင်နေဖွယ်ရှိသည်။

ယူကရိန်းလုပ်ကြံတဲ့နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ပြီး သမ္မတဟောင်းဖြစ်သည့် ဒီမီထရီ မက်ဗီးဒက်ဗ် (Dmitry Medvedev) က မူ ကီရီလော့ဗ် သတ်ဖြတ်ခံရမှုအတွက် ယူကရိန်း၏ စစ်ဘက်နှင့် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များသည် ကြီးမားသည့် လက်တုန့်ပြန်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသည် ရုရှားစစ်သားများ၏ စိတ်ဓာတ်အင်အားကို ကျဆင်းစေရန်အတွက် ရုရှားမြေပေါ်တွင် ရုရှား၏ အထင်က ရပုဂ္ဂိုလ်များအား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများကို တာဝန်ခံထွက်ဆိုခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအား ဆင်နွှဲနေသည့် ရုရှား၏ စစ်ပွဲသည် တည်ဆဲခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဖြစ်နေကြောင်း ယူကရိန်း အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့ပြီး ယခုကဲ့သို့ ပစ်မှတ်ထား လုပ်ကြံမှုသည် တရားဝင်မှုရှိသော  လုပ်ဆောင်ချက် တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က ဖလော်ရီဒါ (Florida) ပြည်နယ်ရှိ Mar-a-Lago စံအိမ်တွင် ပိတ်ပင်ရန် ဖိအားပေးခံရနေရသည့် TikTok စီအီးအို ချူးရှူကျီ (Chew Shou Zi) နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်က ကမ္ဘာ့ပြဿနာများ အားလုံးကို ဖြေရှင်းရန် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအကြာတွင် TikTok စီအီးအိုနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်တွင် TikTok ကို ပိတ်ပင်ရေးဥပဒေကို ယာယီဆိုင်းငံ့ ပေးထားရန် TikTok  ကုမ္ပဏီက အမေရိကန် တရားရုံးချုပ်ထံ အရေးပေါ် အယူခံဝင်ထားချိန်၌ ထရမ့်နှင့် ချူးတို့၏ တွေ့ဆုံမှု ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

TikTok အနေဖြင့် တရုတ် မဟုတ်သည့် အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုအား ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်ထက် နောက်မကျဘဲ ရောင်းချရန်၊ သို့မဟုတ်ပါက အမေရိကန်တွင် TikTok ကို ပိတ်ပင်သွားမည့်ဥပဒေကို TikTok ကုမ္ပဏီက အယူခံဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်သည် ထရမ့် ကျန်းသစ္စာ မကျိန်ဆိုမီ တစ်ရက်အလိုဖြစ်သည်။

TikTok စီအီးအို ချူးရှူကျီကို တွေ့ရစဉ်

ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက် နံနက်အစောပိုင်းက ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ထရမ့်က သူသည် TikTok ပိတ်ပင်ခံရမည့် အရေးကို တားဆီးရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

"TikTok အကြောင်း ပြောရမယ်ဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ၊ TikTok အတွက် ကျနော့် နှလုံးသားထဲမှာ နွေးထွေးတဲ့ နေရာတစ်ခုရှိပါတယ်။ TikTok အရှိန်အဝါက ကြီးပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ဂရုစိုက်ပြီး လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် TikTok သည် အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီက မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလအတွင်း ၎င်းနှင့် လူငယ် မဲဆန္ဒရှင်များအကြား ချိတ်ဆက်မှုကို ပိုမိုမြင့်တက်စေခဲ့သည်ဟု ထရမ့်က ပြောသည်။

ထရမ့်နှင့် TikTok စီအီးအိုတို့၏ တွေ့ဆုံမှုတွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ရှိ/မရှိနှင့် မည်သည့် အကြောင်းအရာ များကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဆိုခြင်းနှင့် ကြေညာချက် တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း ရှိ/မရှိကို နှစ်ဖက်စလုံးက အတည်ပြုခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

အမေရိကန်မီဒီယာများကလည်း ထရမ့်နှင့် ချူးတို့ မည်သည့် အကြောင်းအရာများကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဆိုခြင်းကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) တို့သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက် ညပိုင်းက ဖုန်းဆက်သွယ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည။

ထို့ပြင် ၎င်းတို့ ၂ ဦး၏ ဆွေးနွေးမှုအတွင်း ဂါဇာတွင် ဟားမာ့စ်တို့၏ ဖမ်းဆီးခြင်းခံထားသည့် အစ္စရေးနှင့် ပြည်ပ ဓားစာခံများ ဘေးကင်းစွာ လွတ်မြောက်ရေးကို တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်ရန်လည်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု နေတန်ယာဟုက ပြောသည်။

ထရမ့်သည် ၎င်းကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုရမည့် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်မတိုင်မီ အချိန်အထိ ဂါဇာစစ်ပွဲကို မဖြေရှင်းနိုင်ပါက ထိုပဋိပက္ခသည် ထရမ့်သမ္မတ ဖြစ်လာပြီးနောက်ပိုင်း ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရမည့် အဓိကစိန်ခေါ်မှုများထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အစ္စရေးကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် လူ ၁၂၀၀ ခန့်သေဆုံးကာ လူပေါင်း ၂၅၀ ကျော် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကာလအတွင်း အကျဉ်းသား လဲလှယ်မှုမှတဆင့် ဓားစာခံ ၁၀၀ ကျော်  လွှတ်မြောက်ခဲ့ပြီး ၁၀၀ ခန့်မှာ ဆက်လက် ဖမ်းဆီးခံထားရဆဲဖြစ်သည်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ်

ဟားမာ့စ်၏ တိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် အစ္စရေးက ဂါဇာတွင်စစ်ပွဲ ဆင်နွှဲခဲ့ရာတွင် အရပ်သားအများစု အပါအဝင် လူ ၄၅,၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ပြီး ဂါဇာဒေသ၏ လူဦးရေ အားလုံးနီးပါး အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်ဟု ဂါဇာ အာဏာပိုင်များက ပြောသည်။

ယခုလ အစောပိုင်းကလည်း ထရမ့်က ၎င်းသမ္မတ ဖြစ်လာသည့် အချိန်အထိ ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသော ဓားစာခံများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိပါက အရှေ့အလယ်ပိုင်း၌ ကြီးကြီးမားမား ပေးဆပ်ရလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ထရမ့်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက နေတန်ယာဟုနှင့် ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခဲ့သည့် အကြောင်းအရာ အသေးစိတ်ကို ပြောကြားရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည်လည်း အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှုရရှိရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းနေကြောင်း အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဂျိတ် ဆူလေဗန် (Jake Sullivan) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ