CNI International News

ဘေကျင်း၊ မေလ ၂၃

တောင်အာရှဒေသတွင် ရောင်းချသည့် တရုတ်၏ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများသည် အရည်အသွေးပိုင်းတွင် အားနည်းချက်များရှိနေပြီး အရည်အသွေးနိမ့်များကို ရောင်းချနေသည်ဟု Khabarhub သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်၏ စစ်လက်နက်ပစ္စည်း တင်ပို့ကုန်များသည် အလွန်ခေတ်မီသည်ဟု အစပိုင်းတွင် ထင်မြင်ရသော်လည်း ထိုစစ်လက်နက်ပစ္စည်းများကို တင်သွင်းဝယ်ယူသည့်နိုင်ငံများက လက်တွေ့စမ်းသပ်ရာမှာတော့ အရည်အသွေး နိမ့်မှုများ ကြုံတွေ့ရသည်ဟု ပြောသည်။

အထူးသဖြင့် တောင်အာရှဒေသတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသည် တရုတ်၏ အနီးကပ်ဆုံး စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများထဲ၌ ပါဝင်လာခဲ့သည်။

တရုတ်ထုတ် စစ်လက်နက်ကို ပြသထားစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် တရုတ်သည် သဘောတူညီမှုများ၊ ဖလှယ်မှုများ အပါအဝင် စီမံကိန်း အများအပြားမှတဆင့် စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေး မိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ တရုတ်က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အား တင်ပို့ရောင်းချသည့် စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများတွင် ချွတ်ယွင်းချက် များရှိနေသည့် ပြဿနာများကြောင့် ထိုမိတ်ဖက်ဆက်ဆံမှုသည် သိသာထင်ရှားသော ဖိအားများအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များအတွင်း တရုတ်ထံမှ အသေးစား စစ်သင်္ဘောများ၊ ရေတပ်သုံး အမြောက် များ၊ သင်္ဘောဖျက် ဒုံးကျည်များနှင့် မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးကျည်စနစ်များ အပါအဝင် အကြီးစား စစ်လက်နက် ပစ္စည်း အများအပြားကို ဝယ်ယူခဲ့သည်။

ထိုလက်နက်ပစ္စည်းများ၏ ချွတ်ယွင်းမှုများသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်စစ်တပ်၏ ထိရောက်မှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေရုံ သာမက နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးကိုလည်း မသိမသာ တင်းမာလာစေခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၁၀ နှစ်အတွင်း တရုတ်သည် အကြီးစား စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ တင်ပို့ရောင်းချသည့် အဓိကနိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်မှ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်နက်များ တင်ပို့ရောင်းချသော ထိပ်သီးနိုင်ငံများစာရင်းတွင် အမေရိကန်၊ ရုရှား၊ ပြင်သစ်နှင့် ဂျာမနီတို့ပြီးလျှင် ပဉ္စမနေရာ၌ ရှိခဲ့သည်။

တရုတ် လက်နက်ရောင်းချမှု အများစုကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများက ဝယ်ယူခဲ့သည်။

တရုတ်၏ လက်နက်တင်ပို့ ရောင်းချသည့် နိုင်ငံများထဲတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ ပါကစ္စတန်၊ သီရိလင်္ကာ၊ နီပေါနှင့် မြန်မာနိုင်ငံလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

Source: khabarhub

CNI International News

ဘေကျင်း၊ မေလ ၂၂

တရုတ်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာသည် AI နည်းပညာဖြင့် ဖန်တီးထားသည့် ဝါဒဖြန့်မှုကို ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ၏ အတွေးအမြင်များကို ပုံဖော်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်ဟု Express သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြ ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တရုတ်သည် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဖော်ပြချက်များကို စိန်ခေါ်ရန်နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အတွေးအမြင်များ ကို ပုံဖော်ရန် အွန်လိုင်းပေါ်တွင် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသူများနှင့် ခေတ်မီ AI နည်းပညာကို အသုံးပြုသည့် ဝါဒဖြန့် လှုပ်ရှားမှုအား အရှိန်မြှင့်တင်နေသည်ဟု ဆိုသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက တရုတ်နိုင်ငံပိုင် CCTV ရုပ်သံ၏ နိုင်ငံတကာသတင်းဌာနခွဲဖြစ်သည့် CGTN သတင်းတွင် "ကျိုးပျက်နေသည့် အမေရိကန်" ဟု ဖော်ပြထားသည့် AI ဖြင့် ဖန်တီးထားသော ဗွီဒီယိုများကို ဆက်တိုက် ထုတ်လွှင်ခဲ့သည်ဟု ဗြိတိန်၏ City AM သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဗွီဒီယိုများထဲတွင် အမေရိကန်၏ လူတန်းစာအလွှာများ ကွဲပြားမှု၊ အလုပ်သမား ပြဿနာများနှင့် စစ်ဘက် ဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများကဲ့သို့ အကြောင်းအရာများကို အလေးထား ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကို AI နဲ့တိုက်ခိုက်ထားစဉ်

ထိုလုပ်ဆောင်ချက်သည် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ "တရုတ်အကြောင်း အကောင်းပြောရေး" ဆိုသည့် ကျယ်ပြန့်သည့် မဟာဗျူဟာ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ကမ္ဘာ့တောင်ခြမ်းဒေသတွင် သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်ရန်နှင့် အမေရိကန်၏ ရန်လိုမှုများကို တန်ပြန်ရန် ကြိုပမ်းနေချိန်တွင် တရုတ်မီဒီယာများသည် တရုတ်နိုင်ငံအကြောင်း ထိထိရောက်ရောက် ဖော်ပြရန် ဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ရည်ရွယ်ချက်မှာ တရုတ်၏ စီးပွားရေး အင်အားကိုသာမက ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ပထဝီနိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်မှု အပိုင်းကိုပါ ပြသရန်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီကလည်း တရုတ်နိုင်ငံပိုင် ဆင်ဟွာသတင်းဌာနသည် AI ဖြင့် ဖန်တီးထားသည့် သီချင်းတစ်ပုဒ်ကို ထုတ်လွှင်ခဲ့ပြီး ထိုသီချင်းထဲတွင် အမေရိကန်၏ ကြွေးမြီပြဿနာအား လှောင်ပြောင်ထားသည်။

ထိုကဲ့သို့ AI နည်းပညာဖြင့် ဝါဒဖြန့်သည့် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများသည် အမေရိကန် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း စိုးရိမ်မှုများကို ဖြစ်စေရန်နှင့် ပြည်တွင်းတွင် သဘောထားကွဲလွဲမှု ပိုမိုမြင့်တက်စေရန်ဖြစ်သည်ဟု Express သတင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: express.co.uk

CNI International News

တီဟီရန်၊ မေလ ၂၁

အီရန်နိုင်ငံတွင် သမ္မတ အီဘရာဟင်မ် ရာအီစီ (Ebrahim Raisi) သည် မေလ ၁၉ ရက်က ရဟတ်ယာဉ်ပျက်ကျပြီး သေဆုံးသွားသဖြင့် ဒုတိယသမ္မတဖြစ်သူ မိုဟာမက် မွတ်ခ်ဘာ (Mohammad Mokhber) က ယာယီသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အီရန်တွင် ပထမဆုံး ယာယီသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်သည့် မွတ်ခ်ဘာ (၆၈ နှစ်) ၏ အဓိကအချက် တစ်ချို့ကို လေ့လာကြည့်မည်ဆိုပါက အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ယာယီသမ္မတ၊ မွတ်ခ်ဘာသည် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ၊ တရားရေးဌာန အကြီးအကဲတို့နှင့်အတူ လူပုဂ္ဂိုလ် ၃ ဦးရှိသည့် ကောင်စီတွင် ပါဝင်နေသည်။ ထိုကောင်စီသည် သမ္မတသေဆုံးပြီးနောက် ရက်ပေါင်း ၅၀ အတွင်း သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။

၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁ ရက်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည့် မွတ်ခ်ဘာသည် ရာအီစီကဲ့သို့ပင် အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် အလီခါမေနီ (Ali Khamenei) နှင့် နီးစပ်သည့် ဆက်ဆံရေးရှိပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်က ရာအီစီသည် သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံရချိန်တွင် ဒုတိယသမ္မတ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မွတ်ခ်ဘာသည် အောက်တိုဘာလက ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကို (Moscow) မြို့တော်သို့ သွားရောက်ခဲ့သည့် အီရန် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ 

အီရန်ယာယီသမ္မတ မိုဟာမက် မွတ်ခ်ဘာကို တွေ့ရစဉ်

ထိုခရီးစဉ်အတွင်း ရုရှားစစ်တပ်အား မြေပြင်မှ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည်များနှင့် ဒရုန်းများ ထောက်ပံ့ပေးရန် သဘောတူခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်များက ဖော်ပြခဲ့သည်။

မွတ်ခ်ဘာသည် ယခင်က ခါမေနီနှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရန်ပုံငွေဖြစ်သည့် Setad တွင် အကြီးအကဲ အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က ဥရောပသမဂ္ဂသည် မွတ်ခ်ဘာ အပါအဝင် အီရန်၏ လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် အဖွဲ့အစည်းများကို နျူကလီးယားနှင့် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်မှုစွဲချက်ဖြင့် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။ 

၂ နှစ်အကြာတွင်မူ မွတ်ခ်ဘာအား ချမှတ်ထားသည့် ပိတ်ဆို့မှုများကို ပြန်လည်ဖယ်ရှားခဲ့သည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဌာနက Setad နှင့် ကုမ္ပဏီ ၃၇ ခုကို ပိတ်ဆို့မှုစာရင်း၌  ထည့်သွင်းခဲ့ သည်။

Setad Ejraiye Farmane Hazrate Emam ဟု အမည် အပြည့်အစုံရှိသည့် Setad ကုမ္ပဏီသည် ခါမေနီ၏ ဦးဆောင်မှုဖြင့် ဖွင့်လှစ်လုပ်ကိုင်ပြီး ခါမေနီ မတိုင်မီ ယခင် အီရန် အမြင့်ဆုံးခေါင်းဆောင် အယာတိုလာ ရူဟိုလာ ခိုမေနီ၏ အမိန့်ဖြင့် တည်ထောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ မေလ ၂၁

အမေရိကန်သည် တရုတ်၏ လူမှုမီဒီယာ အက်ပလီကေးရှင်းဖြစ်သည့် TikTok အား သူလျှိုလုပ်မှုနှင့် အချက်အလက်များကို တရုတ်အစိုးရအား မျှဝေမှုစွဲချက်များဖြင့် ပိတ်ပင်တော့မည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိလာ ခဲ့သည်ဟု ဟောင်ကောင်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်မတိုင်မီ TikTok ကို အမျိုးသားလုံခြုံရေး စိုးရိမ်မှုများကြောင့် ပိတ်ပင်ထားသည့် နိုင်ငံအချို့လည်း ရှိခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ ဗာဂျီးနီးယား (Virginia) ပြည်နယ်မှ အထက်လွှတ်တော်အမတ် မာ့ခ် ဝါနာ (Mark Warner) ကမူ တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် TikTok ကို ဝါဒဖြန့်သည့် လက်ကိုင်တုတ် တစ်ခုအဖြစ် အသုံးချနေပြီး အမေရိကန် အသုံးပြုသူ သန်း ၁၇၀ ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အချက်အလက်များကို စုဆောင်းရရှိနိုင်သဖြင့် ထိုပြဿနာသည် အမျိုးသား လုံခြုံရေး အန္တရာယ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

TikTok ကို ပိုင်ဆိုင်သည့် တရုတ်၏ ByteDance ကုမ္ပဏီအနေဖြင့် TikTok အား ရောင်းချခြင်း မပြုပါက အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ TikTok ကို လုပ်ငန်းလည်ပတ်ခွင့် မပြုတော့မည့် ဥပဒေအား အတည်ပြုခဲ့သည်။

Tik Tok သုံးစွဲမှုအပေါ် သဘောထားပြနေကြစဉ်

ထိုဥပဒေကို အထက်လွှတ်တော်ကလည်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

TikTok သည် တရုတ်အစိုးရနှင့် မျှဝေထားသည့် အချက်အလက်များကို ရှင်းထုတ်နိုင်သဖြင့် TikTok အား ရောင်းချမှုသည် အမေရိကန် အသုံးပြုသူများကို မထိခိုက်စေရန် လုပ်ဆောင်ရမည့် အချက်လည်း  ပါဝင်နေသည်။ 

အချက်အလက် ကာကွယ်ရေးနှင့် စားသုံးသူ ကိုယ်ရေး အချက်အလက် လုံခြုံရေးကျွမ်းကျင်သူ ဆာရာ ကောလင်း (Sara Collins) ကလည်း တရုတ်အစိုးရသည် TikTok ကို ထိန်းချုပ်ထားမှုကြောင့် TikTok အား မှန်မှန်ကန်ကန် နှင့် စေ့စပ်သေချာစွာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရန်လိုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် TikTok အပါအဝင် တရုတ် အက်ပလီကေးရှင်း အချို့ကို လုံခြုံရေးစိုးရိမ်မှုများကြောင့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။ 

တရုတ် အက်ပလီကေးရှင်းများက စုဆောင်းခဲ့သည့် အချက်အလက်များသည် အိန္ဒိယ၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း အိန္ဒိယအစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

အိမ်ဖြူတော်နဲ့ Tik Tok အက်စ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ လုပ်ဆောင်ချက် အပြီးတွင် ဒိန်းမတ်၊ ဘယ်ဂျီယံ၊ ပြင်သစ်၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂတို့ကလည်း TikTok ကို ပိတ်ပင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဥရောပသမဂ္ဂသည် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေး အစီအမံ တစ်ခုအဖြစ် ၎င်းဝန်ထမ်းများ၏ ဖုန်းထဲတွင် TikTok အက်ပလီကေးရှင်းကို အသုံးပြုခွင့် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

ပြင်သစ်နိုင်ငံကလည်း TikTok ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။

TikTok သည် ဆိုက်ဘာလုံခြုံရေးနှင့် အချက်အလက် ကာကွယ်မှုအဆင့်သည် လုံလောက်မှု မရှိကြောင်း ပြင်သစ်အစိုးရအဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အလားတူ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံကလည်း သူလျှိုလုပ်မှု စိုးရိမ်ချက်များကြောင့် TikTok ကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ပိတ်ပင်ခဲ့ပြီး TikTok သည် အသုံးပြုသူများ၏ အအခွင့်အရေးများနှင့် ဖုန်းများထဲကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဟောင်ကောင်ပို့စ်

CNI International News

တိုင်ပေ၊ မေလ ၂၁ 

ထိုင်ဝမ်တွင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံထားရသည့် ဝီလျံ လိုင်ချင်တေ(William Lai Ching-te) သည် မေလ ၂၀ ရက်က ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ပြီး တရုတ်၏  ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ထိုင်ဝမ်၏ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လိုင်နှင့် ဒုသမ္မတ ရှန်ပီကင် (Hsia Bi-khim) သည် တိုင်ပေ (Taipei) မြို့တော်ရှိ သမ္မတရုံးတွင် ထိုင်ဝမ်ကို ထူထောင်ခဲ့သည့် ဆွန်ယက်ဆင် (Sun Yat-sen) ၏ ရုပ်တုရှေ့မှောက်၌ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

အသက် ၆၄ နှစ်အရွယ် လိုင်ကို လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက သမ္မတ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အာဏာ တံဆိပ်နှင့် ဂုဏ်ထူးဆောင် တံဆိပ်တစ်ခု ပေးအပ်ခဲ့သည်။ 

ထိုတံဆိပ်နှစ်ခု စလုံးကို တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီးနောက် ၁၉၄၉ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသားရေးဝါဒီများက ထိုင်ဝမ်သို့ ယူဆောင်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတသစ် လိုင်ချင်တေ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲကို တွေ့ရစဉ်

ရာထူးမှ ထွက်ခွာတော့မည့် သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ် (Tsai Ing-wen) ကလည်း ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲသို့ တက်ရောက်ခဲ့ ပြီး သမ္မတအဖြစ် သက်တမ်းနှစ်ကြိမ် ၈ နှစ်ကြာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီးနောက် နှုတ်ဆက်ပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

သမ္မတရုံး အဆောက်အအုံတွင် ပြုလုပ်သည့် အခမ်းအနား၌ လိုင်က မေလ ၂၀ ရက်၏ အရေးပါပုံကို မိန့်ခွန်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်တွင် မေလ ၂၀ ရက်သည် ၁၉၄၉ ခုနှစ်က မာရှယ်လော ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့်နေ့ဖြစ်ပြီး ၁၉၉၇ ခုနှစ်၌ ထိုင်ဝမ်၏ ပထမဆုံး ရွေးကောက်ခံသမ္မတက ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည့်နေ့ ဖြစ်သည်။

ထိုနေ့သည် အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် လွတ်လပ်သည့် နိုင်ငံများသည် ပြည်သူများ၏ လက်ထဲတွင်သာရှိကြောင်း နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကို သတင်းစကားပေးပို့သည့် နေ့ရက်ဖြစ်သည်ဟု လိုင်က ပြောသည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတသစ် လိုင်ချင်တေ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်ဝမ်အနေဖြင့် မိမိ၏ ဒီမိုကရေစီနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်များအပေါ် အလျှော့ပေးသွားမည် မဟုတ်ဘဲ ထိုင်ဝမ်ရေလက် ကြား အပါအဝင် ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကို ရန်စမှုများအား ရပ်တန့်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ် တစ်ခုအဖြစ် ကြေညာထားပြီး လိုအပ်လာပါက အင်အားသုံး သိမ်းယူ သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ကာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးသို့ စစ်လေယာဉ်များနှင့် သင်္ဘောများကို နေ့စဉ်နီးပါး စေလွှတ်ခဲ့ သည်။

လိုင်၏ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲကို ထိုင်ဝမ်နှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားသည့် နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်များ အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၉ နိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်ခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

အစ္စလာမ်မာဘက်၊ မေလ ၂၀

ပါကစ္စတန်သည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာဒေသ (IOR) တွင် အိန္ဒိယ၏ မြင့်တက်လာသည့် ပင်လယ်ရေကြောင်းနှင့် ဒေသ တွင် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို တန်ပြန်ရန် တရုတ်၏ အကူအညီဖြင့် အာဖရိက-အာရှသမုဒ္ဒရာဖိုရမ်နှင့် ပင်လယ် ရေကြောင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (AAO-FMC) ကို ထူထောင်ရန် စီစဉ်နေသည်ဟု South Asia Press သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပါကစ္စတန်အစိုးရသည် ထိုအဖွဲ့ ဆွေးနွေးပွဲအတွက် ကရာချီ (Karachi) သို့မဟုတ် အစ္စလာမ်မာဘက် (Islamabad) ကဲ့သို့ ထိပ်သီးအဆင့်ရှိသည့် မြို့တစ်မြို့တွင် ရုံးခန်းဖွင့်လှစ်ရန် စဉ်းစားနေသည်ဟုလည်း သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

သို့သော် ထိုအစီအစဉ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ငွေကြေးများစွာ လိုအပ်သဖြင့် ပါကစ္စတန်သည် တရုတ်ထံမှ ငွေကြေး အကူအညီယူရန် ချဉ်းကပ်ခဲ့သည်။ 

တရုတ်နိုင်ငံကလည်း IOR တွင် ၎င်း၏ ပင်လယ်ရေကြောင်း ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်ရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်း နေသဖြင့် ပါကစ္စတန်ကို အကူအညီပေးဖွယ်ရှိသည်။

ပါကစ္စတန်နဲ့ တရုတ် ရေတပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ပါကစ္စတန်သည် တရုတ်-ပါကစ္စတန် စီးပွားရေးစင်္ကြန့် (CPEC) မှတစ်ဆင့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ သို့ ရောက်ရှိစေရန် တရုတ်အား ၎င်း၏ နယ်နိမိတ်ကို အသုံးပြုခွင့်ပေးခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် AAO-FMC ထူထောင်မည့် အစီအစဉ်သည် IOR ဒေသတွင် အိန္ဒိယကို ပစ်မှတ်ထားရန် တရုတ်၏ နောက်ထပ် အစီအစဉ်တစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

တရုတ်၏ များပြားသည့် ကြွေးမြီများ အောက်တွင် ရှိနေသည့် ပါကစ္စတန်သည် ဒေသတွင်း တရုတ်၏ အကျိုးစီးပွားများကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန်အတွက် ၎င်း၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒကို အလျှော့ပေးလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုအစီအစဉ်သည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာကို တန်ပြန်သည့် အနေဖြင့် အာဖရိက-အာရှသမုဒ္ဒရာ ဆိုသည့် စကားလုံးကို အသုံးပြုခဲ့သည့် ပါကစ္စတန်၏ ဝါဒဖြန့်မှုကို ထပ်လောင်း အတည်ပြုရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယရေတပ်သင်္ဘောကိုတွေ့ရစဉ်

အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ၊ အရှေ့အာဖရိက ကမ်းရိုးတန်းနိုင်ငံများ၊ အနောက်အာရှနိုင်ငံများ ကမူ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာဆိုသည့် အမည်နှင့် အသားကျနေပြီး အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာ ရပ်ဝန်းအသင်း (IORA) တွင် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ ဖြစ်သည်။

IORA သည် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာနှင့် ထိစပ်နေသည့် နိုင်ငံများအကြား စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၊ ဒေသတွင်း သဟဇာတဖြစ်မှုတို့ကို မြှင့်တင်ရန် ၁၉၉၇ ခုနှစ်က ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်သည့် အဖွဲ့ဖြစ် သည်။

ပါကစ္စတန်သည် IORA အဖွဲ့ဝင် မဟုတ်သလို တရုတ်ကလည်း အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်ဘဲ မိတ်ဖက်နိုင်ငံအဖြစ်သာ ပါဝင် နေသည်။ 

ထို့ကြောင့် ပါကစ္စတန်နှင့် တရုတ်သည် IORA နှင့် စင်ပြိုင်အဖွဲ့ကို ထူထောင်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South Asia Press

CNI International News

တိုင်ပေ၊ မေလ ၂၀ 

ထိုင်ဝမ်တွင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်ခံထားရသည့် လိုင်ချင်တယ် (Lai Ching-te) ၏ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲ မတိုင်မီ ထိုင်ဝမ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့က ထိုင်ဝမ်ကျွန်းများအနီး၌ ကင်းလှည့်မှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင် နေသည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်၏ အဓိကကျွန်း ၃ ခုဖြစ်သည့် ကင်မန် (Kinmen) ၊ မတ်ဆု (Matsu) နှင့် ပန်ဂူ (Penghu) ကျွန်းများအနီး တွင် ၂၄ နာရီပတ်လုံး ကင်းလှည့်မှုများ ပြုလုပ်ရန် စစ်မှုထမ်းများ စေလွှတ်ထားသည်ဟု ထိုင်ဝမ်ကမ်းခြေစောင့် တပ် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က မေလ ၁၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း မေလ ၁၈ ရက်မှစပြီး မေလ ၁၉ ရက် နံနက် နံနက် ၆ နာရီအတွင်း တရုတ်လေယာဉ် ၇ စင်းနှင့် တရုတ်ရေတပ်သင်္ဘော ၇ စင်းကို ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် တွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ သည်။

လိုင်သည် မေလ ၂၀ ရက်တွင် သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုမည်ဖြစ်ပြီး ထိုကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲကို ထိုင်ဝမ် နှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားသည့် နိုင်ငံအချို့မှ ခေါင်းဆောင်များက တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်နှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ထူထောင်ထားသည့် နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံသာရှိပြီး ထိုနိုင်ငံအများစုမှာ ဆင်းရဲသည့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများဖြစ်သည်။ 

စစ်ရဟတ်ယာဉ်ကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်က ခွဲထွက်ဝါဒီအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည့် လိုင်သည် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ မိန့်ခွန်းအတွင်း တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ်အကြား ရှိရင်းစွဲအခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းထားခြင်းဖြင့် တည်ငြိမ်မှုကို စိတ်ချသေချာစေရန် လုပ်ဆောင် မည်ဟု ပြောကြားဖွယ်ရှိသည်။

၎င်း၏ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ မတိုင်မီ အတိုက်အခံ ထိုင်ဝမ်ပြည်သူ့ပါတီ (TPP) ကို ထောက်ခံသူများက တိုင်ပေ (Taipei) မြို့တော်ကို ချီတက်ပြီး လိုင်၏ အာဏာရ ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပါတီ (DPP) ကို ဆန့်ကျင် ကြောင်း ဆန္ဒပြမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်သည် ဒီမိုကရေစီနည်းကျ အုပ်ချုပ်နေသည့် ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်း၏နယ်နိမိတ် တစ်ခုအဖြစ် ကြေညာထားပြီး ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးသို့ တိုက်လေယာဉ်များ၊ ဒရုန်းများနှင့် သင်္ဘောများကို နေ့စဉ်နီးပါး စေလွှတ်ခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ လများအတွင်းကလည်း တရုတ်ပြည်မကြီး၏ ရှားမန် (Xiamen) မြို့နှင့် ၃ မိုင်အကွာတွင်သာ တည်ရှိ သည့် ထိုင်ဝမ်၏ ကင်မန်ကျွန်းအနီးတွင် တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ သင်္ဘောများကို တွေ့ရှိခဲ့ရကြောင်း ထိုင်ဝမ် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ခါကိဗ်၊ မေလ ၂၀

ရုရှားသည် ယူကရိန်း၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်း ခါကိဗ် (Kharkiv) ဒေသမှ မြို့နှစ်မြို့ရှိ အရပ်သားများကို လက်နက်ကြီး များဖြင့် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နေကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ခါကိဗ်ဒေသ၏ ခါကိဗ်မြို့တော်တွင် အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးတစ်ဦး၊ ၁၆ နှစ်အရွယ် ယောကျ်ားလေး တစ်ဦးနှင့် ၈ နှစ်အရွယ် ကလေးတစ်ဦး အပါအဝင် အရပ်သား ၆ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့သည့် ရုရှား၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုသည် စစ်ရာဇဝတ်မှု မြောက်/မမြောက်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေသည်ဟု ယူကရိန်း အစိုးရရှေ့နေများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားကမူ ယူကရိန်းကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကတည်းက အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခြင်းမရှိကြောင်း ထပ်တလဲလဲ ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း ထောင်နှင့်ချီသည့် အရပ်သားများ သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရမှုများ ရှိခဲ့သည်။

ရုရှားနယ်စပ်နှင့် ၃ မိုင်သာ ကွာဝေးသည့် ဗော့ချန့်စ် (Vovchansk) မြို့တွင် ရုရှား၏ လက်နက်ကြီးကျည် ကျရောက် ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် အသက် ၆၀ အရွယ် အမျိုုးသမီးတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အခြား အရပ်သား ၃ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့သည်။ 

ရုရှားရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပျက်စီးနေတဲ့နေရာကို ယူကရိန်းလုံခြုံရေးက စစ်ဆေးနေစဉ်

ရုရှား၏ နယ်စပ်ဒေသဖြစ်သည့် ဘယ်လ်ဂိုရော့ (Belgorod) ဒေသတွင် ယူကရိန်းက ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် Tochka-U ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို ရုရှားတပ်ဖွဲ့များမှ ပစ်ချခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဘယ်လ်ဂိုရော့ဒေသရှိ လူနေ အဆောက်အဦ တစ်ခုကို ယူကရိန်းက ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် Tochka-U ဒုံးကျည် ထိမှန်ခဲ့သဖြင့် အဆောက်အဦပြိုကျကာ လူ ၁၅ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ သည်။

ဇာလန်းစကီးကမူ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် ခါကိဗ်ဒေသနှင့် အခြားစစ်မြေပြင်များတွင် အခိုင်အမာ ခြေကုပ်ယူပြီး တပ်စွဲထားနိုင်ကြောင်း ညစဉ်ပြောကြားသည့် ဗွီဒီယိုမိန့်ခွန်းထဲတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျူးကျော်သူတွေဟာ ခြေလျင်တပ်တွေနဲ့ ပစ္စည်းကိရိယာတွေ ဆုံးရှုံးနေပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ နယ်မြေတွေကို အလျင်အမြန်ပြန်ရဖို့ မလိုတော့ပါဘူး”ဟု ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် ထိုးစစ်စတင်သည့် ၈ ရက်မြောက်နေ့ ဖြစ်သည် မေလ ၁၈ ရက်ညပိုင်းက ခါကိဗ်ဒေသ၏ စတာရီရှား (Starysia) ကျေးရွာကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲကြောင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ မေလ ၁၈

ထိုင်းနှင့် တရုတ်အကြား ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းက ရေငုပ်သင်္ဘော ရောင်းဝယ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောတူညီမှုတစ်ခု ရရှိခဲ့ပြီးနောက် တော်ဝင်ထိုင်းရေတပ် (RTN) သည် တရုတ်နိုင်ငံထံမှ ဘတ် ၁၃ ဒသမ ၅ ဘီလျံတန်ကြေးရှိ ရေငုပ်သင်္ဘောတစ်စင်း ဝယ်ယူရေးအစီအစဉ်ကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆူတင် ကလန်ဆန် (Sutin Klungsang) ၏ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆွမ်ဆက ရန်စီတာ (Somsak Rungsita) သည် မေလ ၁၄ ရက်က တရုတ်၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပစ္စည်းကိရိယာနှင့် နည်းပညာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဗျူရို၏ လက်ထောက် ညွှန်ကြားရေးမှူး ဗိုလ်မှူးကြီး ရှီရှောင်နင် (Shi Xion Ning) ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

နောက်တစ်ရက်မှာပင် ရေငုပ်သင်္ဘော ရောင်းဝယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် မစ္စတာ ဆူတင်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရေငုပ်သင်္ဘောနောက်ခံနဲ့ ထိုင်း-တရုတ် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အရာရှိများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုတွေ့ဆုံမှုများတွင် နှစ်ဖက်စလုံးက S26T ယူအန် အမျိုးအစား ရေငုပ်သင်္ဘော တည်ဆောက်ရေးကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

“နှစ်နိုင်ငံအကြား ကောင်းမွန်တဲ့ ဆက်ဆံရေးတွေကြောင့် ပြဿနာက ပြေလည်သွားပါပြီ” ဟု ထိုသတင်းရင်း မြစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဂျာမန်လုပ် MTU396 အင်ဂျင်နေရာကို အစားထိုးရန် ထိုရေငုပ်သင်္ဘောတွင် CHD620 လျှပ်စစ်မီးစက်ကို တပ်ဆင် သွားရန်လည်း နှစ်ဖက်စလုံးက သဘောတူခဲ့ကြသည်။

“CHD620 က ရေငုပ်သင်္ဘောမှာသုံးတဲ့ လျှပ်စစ်မီးစက် ဖြစ်ပါတယ်။ အင်ဂျင်သဘောမျိုးတော့ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ်က ပြောသည်။

ထိုင်းရေတပ်သည် ယခင်ကလည်း တရုတ်တွင် CHD620 မီးစက် စမ်းသပ်မှုကို လေ့လာကြည့်ရှုရန် လုပ်ငန်း တာဝန်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။

ရေငုပ်သင်္ဘောရဲ့အတွင်းပိုင်း ဖွဲ့စည်းပုံကို ပြသထားစဉ်

ယခင်က CHD620 ကို တစ်ခါမှ အသုံးပြုခဲ့ဖူးခြင်း မရှိသည့်တိုင် တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ထိုမီးစက် ကို စက်မှုလုပ်ငန်းသုံး အတည်ပြု ထောက်ခံချက် ထုတ်ပေးခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုမီးစက်သည် လန်ဒန်အခြေစိုက် နိုင်ငံတကာ ပင်လယ်ကူးသင်္ဘောများ အမျိုးအစား သတ်မှတ်ရေး အဖွဲ့ဖြစ်သည့် Lloyd’s Refister ထံမှ ထောက်ခံချက်လည်း ရရှိထားသည်။

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံသည်လည်း တရုတ်မှ ဝယ်ယူထားသည့် ရေငုပ်သင်္ဘော တစ်စစင်းတွင် ဂျာမန်လုပ် အင်ဂျင်နေရာ ကို CHD620  ဖြင့် အစားထိုးရန် တရုတ်နှင့် သဘောတူညီမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်