CNI International News

အန်ကာရာ ၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁

တူရကီနိုင်ငံတွင် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ကြာ ဖြစ်ပွားနေသည့် ကာ့ဒ်လက်နက်ကိုင်များ၏ ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် ဆွေးနွေးမှုများရှိခဲ့သော်လည်း ဆီးရီးယားနိုင်ငံ၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများသည် ထိုဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တူရကီသည် ၎င်းတို့အား လက်နက်စွဲကိုင် တိုက်ခိုက်နေသည့် ကာ့ဒ်အလုပ်သမားပါတီ (PKK)က ဦးဆောင်သည့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် မျှော်လင့်ထားခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကာ့ဒ်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအကြား တူရကီ၏ ရေရာမှုမရှိသည့် ရည်ရွယ် ချက်များနှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်စိတ်များ မြင့်တက်ခဲ့သည်။

PKK အဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ အဗ္ဗဒူလာ အိုကလန်ကို တွေ့ရစဉ်

PKK အဖွဲ့၏ အကြီးအကဲ အဗ္ဗဒူလာ အိုကလန် (Abdullah Ocalan)သည် တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ရန်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် လက်နက်ချရန် PKK အဖွဲ့ဝင် များအား တိုက်တွန်းရန် ဆန္ဒရှိနေသည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

PKK နှင့် တူရကီအစိုးရတို့အကြား ဖြစ်ပွားသည့် ပဋိပက္ခကြောင့် လူပေါင်း ၄၀,၀၀၀ ကျော်သေဆုံးခဲ့ပြီး တူရကီ အရှေ့တောင်ပိုင်းနှင့် အီရတ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ ကာ့ဒ်ဒေသများတွင် နိုင်ငံရေး သဘောထား ကွဲလွဲမှုများကို နက်ရှိုင်းစေခဲ့သည်။

တူရကီနိုင်ငံ၏ ကာ့ဒ်လိုလားသည့် DEM သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဒီဇင်ဘာလက အိုကလန်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး တူရကီ သမ္မတ တေယစ် အာဒိုဂန် (Tayyip Erdogan) ၏ AK ပါတီ အပါအဝင် အခြားပါတီများနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲများအတွင်း အိုကလန်၏ အဆိုပြုချက်များကို ဆွေးနွေးခဲ့ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ ပါတီများက ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းမှုများသည် အပြုသဘောဆောင်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

တူရကီနဲ့ ကာ့ဒ်တပ်ဖွဲ့ ဆွေးနွေးကြစဉ်

သို့သော် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် အာရှာအယ် အာဆတ် (Bashar al-Assad) အစိုးရအဖွဲ့ ပြုတ်ကျသွားမှုနှင့်အတူ ပြောင်းလဲလာသည့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းကြောင့် အမေရိကန်က ထောက်ပံ့ပေးထားသော ဆီးရီးယား ကာ့ဒ် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များသည် တူရကီက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် ဆီးရီးယား လက်နက်ကိုင်တပ်များနှင့် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေသဖြင့် တူရကီနှင့် PKK အကြား ဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်လာခဲ့ သည်။

တူရကီကမူ ဆီးရီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကာ့ YPG ပြည်သူ့စစ်များကို လက်နက်ဖြုတ်သိမ်းခြင်း မပြုပါက ဆီးရီးယား နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းသို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီး စစ်ဆင်ရေး ပြုလုပ်မည်ဟု သတိပေးထားသည်။

YPG ကာ့ဒ် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့သည် PKK ၏ လက်အောက်တွင်ရှိသော်လည်း YPG ကာ့ဒ်များသည် အမေရိကန် နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ ဆီးရီးယားရှိ အိုင်အက်စ် စစ်သွေးကြွများကို တိုက်ခိုက်နေသဖြင့် တူရကီအစိုးရနှင့် များပြား သည့် ကာ့ဒ်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များအကြား ဆက်ဆံရေးသည် ပိုမိုရှုပ်ထွေးလာခဲ့ကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

မြန်မာနိုင်ငံမှ နျူကလီးယားကုန်ကြမ်းများကို မှောင်ခိုကူးမှုဖြင့် အမေရိကန်အာဏာပိုင်များ၏ တရားစွဲဆိုမှုအား ခံခဲ့ရသည့် ဂျပန်ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းတစ်ခု၏ ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်က ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်တွင် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည် ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂျပန်နိုင်ငံမှ တာကီရှီ အီဘီဆာဝါ (၆၀ နှစ်) ဆိုသူသည် နယူးယောက် (New York) ပြည်နယ်၊ မန်ဟက်တန် (Manhattan) မြို့တွင် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူသည် ယူရေနီယံနှင့် လက်နက်သုံးအဆင့် ပလူတိုနီယံများ အပါအဝင် နျူကလီးယား ကုန်ကြမ်းပစ္စည်းများကို မြန်မာနိုင်ငံမှ အခြားနိုင်ငံများသို့ မှောင်ခိုကူးရန် ပူးပေါင်းကြံစည်ခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်ဟု အမေရိကန် တရားရေး ဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အီဘီဆာဝါသည် မူးယစ်းဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုနှင့် အခြား လက်နက် အမှုများကိုလည်း ဝန်ခံခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် အမေရိကန်အာဏာပိုင်များက ဂျပန်ယာကူဇာ ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည့် အီဘီဆာဝါကို မြန်မာနိုင်ငံမှ နျူကလီးယား ကုန်ကြမ်းများအား အီရန်က အသုံးပြုမည့် နျူကလီးယား လက်နက်များတွင် အသုံးပြုရန်အတွက် မှောင်ခိုကူးမှု၌ ပူးပေါင်းကြံစည်မှုဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ်နဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို တွေ့ရစဉ်

သူသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကလည်း နိုင်ငံတကာ မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှု အပြင် အခြားလက်နက် အမှုများနှင့်လည်း တရားစွဲဆိုခံခဲ့ရသည်။

“ဒီနေ့မှာတော့ သူဟာ ဖက်ဒရယ်တရားရုံးမှာ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ တာကီရှီ အီဘီဆာဝါဟာ လက်နက်အဆင့် ပလူတိုနီယံ အပါအဝင် နျူကလီးယား ကုန်ကြမ်းတွေကို မြန်မာနိုင်ငံထဲက မှောင်ခိုထုတ်ခဲ့ပါတယ်”ဟု အမေရိကန်အစိုးရရှေ့နေ အက်ဒ်ဝပ် ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သူသည် ဘိန်းဖြူနှင့် မက်သာဖီတမင်း မူးယစ်ဆေး အများအပြားကို အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်း သို့ တင်သွင်းရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း၊ အပြန်အလှန် အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်မြေပြင်များ တွင် အသုံးပြုနိုင်မည့် မြေပြင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးကျည်များကဲ့သို့ လက်နက်ကြီးများကို ရရှိခဲ့ကာ နယူးယောက်မှ တိုကျိုအထိ မူးယစ်ဆေးဝါးမှ ရရှိသည့် ငွေကြေးများအား ခဝါချခဲ့ကြောင်း ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အီဘီဆာဝါ၏ အကြံအစည်ကို အမေရိကန်၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ ဂျပန်နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ အာဏာပိုင်များက ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုမှ တဆင့် ထောက်လှမ်းသိရှိပြီး တားဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ကမ္ဘာ့အနောက်ခြမ်းတွင် အမေရိကန်၏  ဩဇာအာဏာကို ချဲ့ထွင်ရန်နှင့် ၎င်း၏ အမွေအနှစ်အား ခိုင်မာစေရန် ဂရင်းလန်း (Greenland) ကျွန်းကို အရယူဖို့ ကြိုးပမ်းနေကြောင်း ထရမ့်နှင့်နီးစပ်သည့် သတင်းရင်းမြစ် ၃ ခုက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်က သူသည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် စတင်ရုံးထိုင်သည့် အချိန်မှစပြီး ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ ပိုင်ဆိုင်သည့် ဂရင်းလန်း ကျွန်းကို ပိုင်ဆိုင်ရေးအတွက် စစ်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေးအရ ဖိအားများ တိုးမြှင့်သွားမည့် အစီအစဉ်အား စာရင်းမှ ဖယ်ထုတ်ထားမည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ တည်ငြိမ်မှု ပိုမိုပျက်ယွင်းနေချိန်တွင် ရှိရင်းစွဲ နယ်စပ်စည်းများ ထာဝရတည်မြဲရေးကို ထိန်းသိမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဥရောပမဟာမိတ်နိုင်ငံများကို စိုးရိမ်စေခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ၎င်း၏ ပထမသက်တမ်း ကာလအတွင်းကလည်း ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ပိုင်ဆိုင်ရေးအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိသည့် အလားအလာများအား မကြာခဏ ပြောဆိုခဲ့သဖြင့် မကြာသေးမီက ပြောကြားခဲ့သည့် ၎င်း၏ မှတ်ချက် စကားများသည် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို အရယူရန် ဆုံးဖြတ်ထားသော ၎င်း၏ ဆန္ဒပြင်းပြမှုကို ပြသရာရောက်ခဲ့သည်။

အမည်မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ် တစ်ခုကမူ အိမ်ခြံမြေ လုပ်ငန်းရှင်ဟောင်း တစ်ဦးဖြစ်သော ထရမ့်သည် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် စစ်အင်အား အသုံးပြုဖွယ်မရှိကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနကို ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်သည် ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကျွန်းဖြစ်သည့် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ရရှိရေးအတွက် ဒိန်းမတ်အပေါ် သံတမန်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေးဖိအားများ တိုးမြှင့်ဖွယ်ရှိကြောင်း အဆိုပါ သတင်းရင်းမြစ်က ပြောသည်။

“အမေရိကန်ရဲ့ နယ်နိမိတ်ကို ပိုမိုချဲ့ထွင်တာဟာ စစ်မှန်တဲ့ အမွေအနှစ် တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၇၀ အတွင်း ဘယ်နယ်နိမိတ် တစ်ခုကိုမှ မသိမ်းသွင်းနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအကြောင်းကို ထရမ့်က အလေးထား ပြောဆိုနေ ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

၁၉၅၉ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်၏ နယ်နိမိတ် ၂ ခုဖြစ်သည့် အလက်စကာ (Alaska) နှင့် ဟာဝိုင်ယီ (Hawaii) တို့သည် အမေရိကန်၏ ရီပတ်ဘလစ်ကန်သမ္မတ ဒရိုက်ဗ် အိုက်ဆင်ဟောင်ဝါ (Dwight Eisenhower) လက်ထက်တွင် အမေရိကန်၏ ၄၉ ခုမြောက်နှင့် ၅၀ ခုမြောက် ပြည်နယ်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဒိန်းမတ်နိုင်ငံကမူ ဂရင်းလန်းကျွန်းသည် ရောင်းရန်မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

လူဦးရေ ၅၇,၀၀၀ ခန့် နေထိုင်သည့် ဂရင်းလန်းကျွန်းသည် ကိုယ်ပိုင် ပြည်ထဲရေးစနစ်ဖြင့် အုပ်ချုပ်နေသည့်တိုင် ထိုကျွန်းကို ဒိန်းမတ်က နှစ်ပေါင်းရာနှင့်ချီ ထိန်းချုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ပေကျင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

တရုတ်စစ်တပ်သည် တိဘက်ကုန်းပြင်မြင့်၏ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းသော ရာသီဥတု အခြေအနေများတွင် စခန်းချ တပ်စွဲထားသည့် သူ၏ စစ်သားများအတွက် အောက်စီဂျင် အထောက်အပံများ ပိုမိုရရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ပေး ခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့် ထိစပ်နေသည့် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားနေသော အနောက်ဘက် နယ်စပ်တစ်လျှောက် လိုအပ်သည့်ပစ္စည်း ကိရိယာများ၊ စစ်သင်တန်းများနှင့် ထောက်ပို့များကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ၏ တစ်စိတ် တစ်ပိုင်းအဖြစ် ထိုသို့ ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု တရုတ်စစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်စစ်တပ်သည် ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်၏ အလွန်မြင့်သည့် နေရာများတွင် တည်ရှိသော နယ်စပ်ကင်းစခန်း များ၌ ထိရောက်စွာ တာဝန်ထမ်းဆောင်မှုကို မြှင့်တင်ရန်အတွက် ကီလိုမီတာ ၂၀ (၁၂ ဒသမ ၄ မိုင်) အကျယ်ရှိ သည့် ထောက်ပို့ဇုန်အား ထူထောင်ခဲ့သည်ဟုလည်း တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA)၏ PLA Daily သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်နဲ့အိန္ဒိယစစ်သားကို‌ တွေ့ရစဉ်

ဟိုတန် (Hotan) စစ်ခရိုင်ခွဲတွင် တပ်စွဲထားသည့် နယ်စပ်တပ်ရင်း၏ တပ်မှူးဖြစ်သည့် လျူဟို (Liu Hao) က ၎င်းတို့ တပ်စွဲထားသည့် နေရာသည် ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်အထက် ၅၃၈၀ မီတာ (၁၇,၇၀၀ ပေ) တွင်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သဖြင့် ထိုနေရာတွင် တပ်စွဲထားသည့် စစ်သားများ၏ ကျန်းမာရေးနှင့် တိုက်ပွဲအတွက် အသင့် အနေအထားရှိမှုတို့အတွက် အောက်စီဂျင်ကို လျင်မြန်စွာရရှိရေးသည် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

ကရာကိုရမ်ကုန်းပြင်မြင့် (Karakoram plateau)ပေါ်ရှိ ရှင်ကျန်း (Xinjiang) ဒေသ၏ ဟိုတန်သည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဇွန်လ ၁၅ ရက်က တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယ စစ်သားများ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဂေါ်ဝန်တောင်ကြား (Galwan Valley) နှင့် အလွန်ကွာဝေးသည့်နေရာ မဟုတ်ပေ။

တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယသည် ကိုလိုနီခေတ်က ရေးဆွဲခဲ့သည့် နယ်စပ်မျဉ်းအဖြစ် ၃၅၀၀ ကီလိုမီတာ (မိုင် ၂၁၇၀) ရှည်လျားသည့် အငြင်းပွားဖွယ် နယ်စပ်ဖြင့် ပိုင်းခြားထားသည်။

ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့မိုဒီကို တွေ့ရစဉ်

ထိုနယ်စပ်၏ ဟိမဝန္တာနယ်စပ် နေရာသည် ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင်နှင့် တန်းတူရှိသည့် နေရာများထက် အောက်စီဂျင် ၄၀ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းနေကာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် နေထိုင်ရ အခက်ခဲဆုံး နေရာများထဲတွင် ပါဝင်နေသည်။

ဟိုတန်စစ်ခရိုင်ခွဲသည် PLA ၏ ရှင်ကျန်းစစ်ဌာနချုပ် လက်အောက်တွင်ရှိပြီး အိန္ဒိယနှင့် ထိစပ်နေသည့် အနောက်ပိုင်း နယ်စပ်ဒေသအရေးကို တာဝန်ယူရသည့် တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ ( Narendra Modi) တို့သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် BRICS အစည်းအဝေးတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ၂ နိုင်ငံအကြား တင်းမာမှုများကို လျှော့ချရန် သဘောတူခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ကာရာကက်စ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၀

ဗင်နီဇွဲလားသမ္မတ မာဒူရို (Nicolás Maduro) သည် ၎င်း၏ ၁၂ နှစ်ကြာ အာဏာသက်တမ်းအတွင်း ယခင်ကထက် ပိုမိုကြီးမားသည့် နိုင်ငံတကာ၏ ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သူ့ကိုယ်သူ ဆိုရှယ်လစ် တစ်ဦးအဖြစ် ကြေညာထားသည့် မာဒူရိုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ပြုလုပ်ခဲ့သော ရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းကို မဲအပြတ်အသတ်ဖြင့် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ဖွယ်ရှိကြောင်း ယူဆခံထားရသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲကို အမေရိကန်နှင့် အခြားနိုင်ငံများက ရှုတ်ချခဲ့ပြီး ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံအတွင်းတွင်လည်း ဆန္ဒပြမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက အင်အားသုံးဖြိုခွင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မာဒူရိုသည် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် အတိုက်အခံများကို ဖိနှိပ်ပြီး ပြိုင်ဘက်နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

၂၀၂၄ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းဘက်က အနိုင်ရကြောင်း အတိုက်အခံများမှ ကြေညာခဲ့သည့်တိုင် မာဒူရိုသည် ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်၌ တတိယသက်တမ်းအတွက် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမည် ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင်ထားသူများကိုတွေ့ရစဉ်

မာဒူရိုသည် ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သည့် ယခင်သမ္မတ ဟူဂိုချာဗက် (Hugo Chávez) အပေါ် သစ္စာစောင့်သိသူ ဖြစ်ပြီး  ၂၀၁၂ ခုတွင် ချာဗက်ထံမှ ဘိုလီဗီးယားတော်လှန်ရေး မီးတုတ်ကို လက်ဆင့်ကမ်း ယူဆောင်ခဲ့သူအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။

သို့သော် မကြာသေးမီက မာဒူရိုသည် ၎င်းအား ပစ်မှတ်ထားသည့် ဒရုန်းဖြင့် လုပ်ကြံတိုက်ခိုက်မှု၊ ပြည်တွင်း စီးပွားရေး ပြိုလဲမှုကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများမှအစ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကြောင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စုံစမ်းစစ်ဆေးခံရမှုနှင့် မူးယစ်ဆေး ဝါးမှောင်ခိုကူးမှု စွဲချက်များကြောင့် အမေရိကန်၏ ဒေါ်လာ ၁၅ သန်းဆုကြေး ထုတ်ခံခဲ့ရမှုတို့အထိ စိန်ခေါ်မှုမျိုးစုံနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ထို့ကြောင့် မာဒူရို အနေဖြင့် စိန်ခေါ်မှု ပေါင်းစုံနှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ပြည်တွင်း ဖိနှိပ်မှုများကို ပိုမိုတိုးမြှင့်မည် ဆိုပါက ၎င်းအား ဆန့်ကျင်သည့် ဆူပူအုံကြွမှုများ ပိုမိုဖြစ်ပွားလာနိုင်သဖြင့် အခြေအနေကို သတိထား ကိုင်တွယ် သင့်ကြောင်း ဝါရှင်တန်ရှိ Inter-American Dialogue ၏ ဥက္ကဋ္ဌဟောင်း မိုက်ကယ် ရှစ်ဖ်တာ (Michael Shifter) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဇန်နဝါရီ ၉

အစ္စရေးနှင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် ပြုလုပ်နေသည့် စစ်ဆင်ရေးကို အလုံးစုံ အဆုံးသတ် ပေးရမည်ဖြစ် ကြောင်း ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့်ဟားမာ့စ်အကြား ဓားစာခံများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် မည်သည့် သဘောတူညီချက်ကို ပြုလုပ်မည်ဖြစ်စေ ထိုးစစ်အား ရပ်တန့်ရမည်ဟု ဟားမာ့စ်က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမည့် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်မတိုင်မီ ဂါဇာစစ်ပွဲ အဆုံးမသတ်ပါက ငရဲကဲ့သို့ ပေးဆပ်ရမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည့် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) ၏ ပြောကြားချက်သည် အလောတကြီးနိုင်ကြောင်း ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့မှ တာဝန်ရှိသူများသည် ကာတာနှင့် အီဂျစ်၏ ကြားဝင်စေ့စပ်သူများနှင့် ဂါဇာစစ်ပွဲ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် လပေါင်းများစွာကြာ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အောင်မြင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

သက်တမ်းကုန်တော့မည့် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ၎င်းတို့ မထွက်ခွာ ခင်တွင် ဂါဇာအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ရရှိရန် တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

စစ်ပွဲရပ်တန့်ရေး တောင်းဆိုနေစဉ်

သို့သော်လည်း အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ တာဝန်ရှိသူများက ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်တွင် ပါရှိသည့် သတ်မှတ်ချက်များကို သဘောမတူခဲ့သဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ၁ နှစ်ကျော် ကြာမြင့်ခဲ့ သည်။

အစ္စရေးအနေဖြင့် ဂါဇာမှ စစ်သားများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပြီး စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် သဘောတူမည်ဆိုပါက ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ၎င်းတို့ ဖမ်းဆီးထားသည့် ဓားစာခံများအား ပြန်လွှတ်ပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေးကမူ ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကို အမြစ်ဖြတ်ချေမှုန်းပြီး ဓားစာခံများ ပြန်မလွတ်လာခင် အချိန်အထိ စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားထားသည်။

"ဓားစာခံတွေ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က တစ်ခုတည်းသော အတားအဆီး ဖြစ်နေပါ တယ်" ဟု အစ္စရေးနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် အီဒင် ဘာတယ်လ် (Eden Bar Tal) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးဖြစ်သည့် အိုစမာ ဟမ်ဒန် (Osama Hamdan) ကမူ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်အတွက် အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများ မအောင်မြင်ရခြင်းသည် အစ္စရေးကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇန်နဝါရီ ၉

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့်သည် ပနားမားတူးမြောင်း (Panama Canal) နှင့် ဂရင်းလန်း (Greenland) ကျွန်းတို့ကို အမေရိကန်၏ လက်အောက်သို့ သွတ်သွင်းမည့် ရည်မှန်းချက်ကို စွန့်လွှတ်ခြင်း မရှိကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပနားမားတူးမြောင်းနှင့် ဂရင်းလန်းကျွန်းတို့ကို အမေရိကန်က ပိုင်ဆိုင်ခွင့် ရရှိစေရန်အတွက် စစ်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေးအရ အရေးယူ ဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ်များကိုလည်း စွန့်လွှတ်ရန် ထရမ့်က ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုနယ်နိမိတ်များကို အမေရိကန်က ပိုင်ဆိုင်ရေးသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအကြို ထရမ့်၏ မဲဆွယ် ကတိကဝတ်များတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

ကနေဒါနိုင်ငံကို အမေရိကန်၏ ပြည်နယ်တစ်ခုအဖြစ် ပြောင်းလဲလိုသည့် ထရမ့်သည် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်က မက္ကဆီကိုပင်လယ်ကွေ့ကို အမေရိကပင်လယ်ကွေ့အဖြစ် အမည်ပြောင်းလဲသွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး နေတိုးမဟာမိတ်များအား ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ်များ မြှင့်တင်ရန် တောင်းဆိုသွားမည်ဟုလည်း ပြောကြားခဲ့ သည်။

ဒိန်းမတ်ဝန်ကြီးချုပ် မက်တီ ဖရက်ဒရစ်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

ဖလော်ရီဒါ (Florida)ရှိ ထရမ့်၏ စံအိမ်တွင် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့ချိန်က ပနားမားတူးမြောင်းနှင့် ဂရင်းလန်းကျွန်းကို အမေရိကန်က ထိန်းချုပ်ခွင့် ရရှိစေရန် ကြိုးစားသည့် အနေဖြင့် စစ်ရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေး ဖိအားများ တိုးမြှင့်သွားရန် ရှိ/မရှိ သတင်းထောက်များက ထရမ့်ကို မေးမြန်းခဲ့သည်။

"ဒီနယ်နိမိတ် ၂ ခုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျနော် ကျိန်းသေ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် စီးပွားရေး လုံခြုံမှုအတွက် အဲဒီနယ်နိမိတ် ၂ ခုကို ကျနော်တို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ပြောနိုင်ပါတယ်"ဟု ထရမ့်က ဖြေကြားခဲ့သည်။

ဂရင်းလန်းကျွန်းကို ပိုင်ဆိုင်သည့် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ အနေဖြင့် ထိုကျွမ်းအား ဝယ်ယူမည့် မိမိ၏ ကမ်းလှမ်းချက်အား လက်မခံပါက ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ၏ ပို့ကုန်များအပေါ် အခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒိန်းမတ်အစိုးရကမူ ထိုကျွန်းသည် ရောင်းရန် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"အမေရိကန်နဲ့ ကျနော်တို့ဟာ မဟာမိတ်တွေ ဖြစ်တာကြောင့် ကျနော်တို့ အချင်းချင်း ငွေကြေးကဏ္ဍအရ တိုက်ခိုက်တာဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုလို့ ကျနော် မထင်ပါဘူး" ဟု ဒိန်းမတ်ဝန်ကြီးချုပ် မက်တီ ဖရက်ဒရစ်ဆင် (Mette Frederiksen) က ထရမ့်၏ မှတ်ချက်စကားများကို တုန့်ပြန်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဇန်နဝါရီ ၈

ရုရှားသည် ဆူဒန်နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသော စစ်ပွဲအတွင်း ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့ ၂ ဖွဲ့စလုံးကို ငွေကြေးများ ထောက်ပံ့ပေး နေကြောင်း အမေရိကန်က ကုလသမဂ္ဂ၌ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က စွပ်စွဲခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုစွပ်စွဲချက်အရ ရုရှားသည် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေး ရည်ရွယ်ချက်များကို ပြည့်မြောက်စေရန် ဆူဒန်ပြည်တွင်းစစ်၏ ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့များကို ထောက်ပံ့နေသည့် ယခင်စွပ်စွဲချက်များကို ပိုမိုခိုင်မာစေလို‌သော အမေရိကန်၏ ကြိုးပမ်းမှု တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခံခဲ့ရသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလကတည်းက ဆူန်စစ်တပ်နှင့် အရံလက်ရုံးတပ် (RSF) တို့အကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အရပ်ဖက်အုပ်ချုပ်ရေး ပြိုလဲခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆူဒန်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အိမ်ပစ်ရာပစ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရသူ အများဆုံးနေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပြီး အငတ်ဘေးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

နိုဝင်ဘာလကလည်း ဆူဒန်တွင် စစ်ဖြစ်နေသည့် အဖွဲ့များကို ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန်နှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူအညီများပေးပို့ရန် ကုလသမဂ္ဂ၏ ကြေညာချက်မူကြမ်းအား ရုရှားက ဗီတို အာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့သည်။

ဆူဒန်က ရွှေတူးနေသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုကြေညာချက် မူကြမ်းကို ရုရှားမှလွဲပြီး ကျန်သည့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အဖွဲ့ဝင် ၁၄ နိုင်ငံစလုံးက ထောက်ခံခဲ့ ကြသည်။

"ရုရှားက ဆူဒန်ပြည်သူတွေကို ထိခိုက်နစ်နာစေဖို့အတွက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာချက်ကို ဗီတိုအာဏာနဲ့ ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာလည်း ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားနေတဲ့ ၂ ဖက်စလုံးကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ ပေးနေပါတယ်" ဟု ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ် လင်ဒါ သောမတ်စ် ဂရင်းဖီးလ် (Linda Thomas-Greenfield) က လုံခြုံရေးကောင်စီတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန် အထူးတာဝန်အဖွဲ့ကလည်း ဆူဒန်၏ ရွှေကုန်ကူးမှုကို ရုရှားက စိတ်ဝင်စား နေသည်ကို အမေရိကန်မှ သိရှိခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် စစ်ဖြစ်နေသည့် ပြိုင်ဘက်အဖွဲ့များကို တရားမဝင် ရွှေရောင်းဝယ်မှုများမှတဆင့် ငွေကြေးများ ထောက်ပံ့ ပေးနေမှုကို ရှုတ်ချကြောင်း အမေရိကန်အထူးတာဝန်အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သံအမတ်၏ ပြောကြားချက်ကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ရုရှား၏ လက်ထောက် သံအမတ် ဒီမီထရီ ပိုလ်ယန်စကီး (Dmitry Polyanskiy) က အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ တစ်ဖက်သတ် အမြင်ဖြင့် အခြား အင်အားကြီးနိုင်ငံများအပေါ် ဝေဖန်သုံးသပ်ရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၈

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) သည် ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က တာလတ်ပစ် ဟိုက်ပါဆောနစ် အမျိုးအစား ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် (IRBM)တစ်စင်း ပစ်လွှတ်မှုကို ကိုယ်တိုင်ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်မှုသည် အောင်မြင်မှုရရှိခဲ့ပြီး ကင်မ်က နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားနှင့် ဒုံးကျည်စွမ်းဆောင်ရည် များကို အရှိန်မြှင့်တင်ရန် ကတိပြုခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားသို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင် ရောက်ရှိနေချိန်တွင် မြောက်ကိုရီးယားက ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်မှုသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာ ၅ ရက် နောက်ပိုင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ ပထမဆုံး ဒုံးကျည် ပစ်လွှတ်မှု ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) စတင်ရုံးမထိုင်မီ သီတင်းပတ် ၂ ပတ် ပင် မလိုတော့သည့် အချိန်တွင် ထိုဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှု ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ပြုံယမ်း (Pyongyang) မြို့တော်၏ ဆင်ခြေဖုံးနေရာမှ ပစ်လွှတ်ခဲ့သည့် ထိုဒုံးကျည်သည် အသံထက် ၁၂ ဆ ပိုမိုမြန်ဆန်ပြီး အမြင့် ၁၀၀ ကီလိုမီတာအထိ ရောက်ရှိကာ အကွာအဝေး ၁၅၀၀ ကီလိုမီတာ အထိ ပျံသန်းခဲ့ကြောင်း နိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားကို ရောက်နေတဲ့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဒုံးကျည်သည် မြောက်ကိုရီးယား၏ အရှေ့ဘက် ကမ်းလွန်ရေပြင်များအတွင်းရှိ သတ်မှတ်ထားသော ပစ်မှတ်ကို တိကျစွာ ထိမှန်ခဲ့သည်ဟုလည်း KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား စစ်တပ်ကမူ KCNA ၏ သတင်းထုတ်ပြန်မှုသည် ပုံကြီးချဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်ပြီး ထိုဒုံးကျည်သည် ကီလိုမီတာ ၁၁၀၀ အကွာအဝေးထိသာ ပျံသန်းခဲ့ကြောင်း ခန့်မှန်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုဒုံးကျည်၏ အင်ဂျင်အတွင်း ကာဘွန်ဖိုက်ဘာ ပေါင်းစပ်ပစ္စည်းများ ပါဝင်ပြီး အလူမီနီယံကဲ့သို့ ပစ္စည်းများထက် ပိုမိုပေါ့ပါးပြီး ခိုင်မာမှုရှိကာ တည်ဆောက်ရခက်ခဲကြောင်း KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ကလည်း ထိုဒုံးကျည်သည် ပြောင်းလဲနေသည့် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေး အခြေအနေနှင့် ရန်လိုသည့် အင်အားစုများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ဆန့်ကျင်နိုင်သည့် အင်းအားပြင်း လက်နက် တစ်ခုအဖြစ် ချီးကျူးပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ