CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်တွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) ကို အာဏာရှင်ဟု ခေါ်ဆိုပြီး ဝေဖန်ရှုတ်ချခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးအနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရန် လျင်လျင်မြန်မြန် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မဟုတ်ပါက ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ဆုံးရှုံးရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သဖြင့် ၎င်းတို့ ၂ ဦးအကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သဘော ထားကွဲလွဲမှုကို ထင်ရှားပေါ်လွင်စေခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးကို အာဏာရှင်ဟု ခေါ်ဆို၍ ရှုတ်ချခဲ့ခြင်းကြောင့် ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ကြိုးပမ်းနေ သည့် ထရမ့်၏ ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ပုံကို ဥရောပမဟာမိတ်များက စိုးရိမ်နေကြသည်။

ထရမ့်သည် သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီး တစ်လမပြည့်မီ အချိန်မှာပင် ယူကရိန်း စစ်ပွဲအပေါ်ထားရှိသည့် အမေရိကန်၏ မူဝါဒကို ပြောင်းလဲခဲ့ပြီး ရုရှားကို ဖယ်ကြဉ်ထားမှုအား အဆုံးသတ်ခဲ့ကာ ပူတင်နှင့် ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့နောက် အမေရိကန်နှင့် ရုရှား ထိပ်သီးအရာရှိများကလည်း ယူကရိန်းမပါဘဲ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

“ရွေးကောက်ပွဲတွေ မလုပ်တဲ့ အာဏာရှင် ဇာလန်းစကီး အနေနဲ့ မြန်မြန်ဆန်ဆန် လုပ်ရင် ပိုကောင်းမှာပါ။ မဟုတ် ရင်တော့ သူ့နိုင်ငံကို ဆုံးရှုံးရနိုင်ပါတယ်” ဟု ထရမ့်က လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

ရုရှားနဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေ ယူကရိန်းအရေး ဆွေးနွေးကြစဉ်

ထရမ့်၏ ပြောကြားချက်ကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်ဒရီ စီဘီဟာ (Andrii Sybiha) က ၎င်း၏နိုင်ငံကို မည်သူကမျှ အင်အားသုံးပြီး အလျှော့ပေးခိုင်း နိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ရဲ့ တည်ရှိပိုင်ခွင့်ကို ကျနော်တို့ ကာကွယ်သွားမှာပါ” ဟု စီဘီဟာက X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့ သည်။

ထရမ့်သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက် ညနေပိုင်းတွင် မိုင်ယာမီ (Miami)၌ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများ၊ လုပ်ငန်းရှင်များနှင့် တွေ့ဆုံချိန်တွင်လည်း ဇာလန်းစကီးကို အာဏာရှင်ဟု ထပ်မံ သုံးနှုန်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးသည် ငွေကို အချောင်ရစေရန်အတွက် စစ်ပွဲကို ဆွဲဆန့်ထားရန် ဆန္ဒရှိနေကြောင်း ထရမ့်က ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်၏ စစ်ရေးအကူအညီများကို ရည်ညွှန်းပြောဆိုခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီး၏ ၅ နှစ်သက်တမ်းသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေသဖြင့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ထုတ်ပြန်ထားရကာ ရွေးကောက်ပွဲများကို မကျင်းပ နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အဘူဒါဘီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

တရုတ်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့အကြား တာဝေးပစ် ဟောင်ဝဇ္ဇာအမြောက်များ ရောင်းချမှုစျေးကွက်တွင် ပြိုင်ဆိုင်မှု မြင့်တက်နေကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် တောင်ကိုရီးယားမှ ကာကွယ်ရေး ကန်ထရိုက်တာများသည် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း အဘူဒါဘီ (Abu Dhabi) တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် နိုင်ငံတကာကာကွယ်ရေးပြပွဲ(IDEX)၌ ၎င်းတို့၏ နောက်ဆုံးပေါ် လက်နက်စနစ်များ ကို ပြသခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး လက်နက်ပြပွဲများထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်သည့် IDEX ပြပွဲ၌ တရုတ်၏ Norinco ကာကွယ်ရေးကုမ္ပဏီက ၎င်းတို့၏ ၁၅၅ မမ  SH16A ဟောင်ဝဇ္ဇာကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယူအေအီးနိုင်ငံတွင် ပြုလုပ်သည့် အဆိုပါ လက်နက်ပြပွဲသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွက် ၎င်းတို့၏ ဟောင်ဝဇ္ဇာ အမြောက်ကို ပြည်ပ၌ ပြုလုပ်သော လက်နက်ပြပွဲမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ပြသခဲ့ခြင်းလည်းဖြစ်သည်။

တရုတ်ထုတ် ဟောင်ဝဇ္ဇာအမြောက်များ ပုံစံတူကို ပြသထားစဉ်

တရုတ်သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကျူးဟိုင်းလေကြောင်းပြပွဲ (Zhuhai Airshow) တွင် ထိုဟောင်ဝဇ္ဇာအမြောက်ကို ပထမဆုံးအကြိမ် မိတ်ဆက်ပြသခဲ့သည်။

တရုတ်က ပြသထားသည့် ဟောင်ဝဇ္ဇာအမြောက်နှင့် မီတာအနည်းငယ် အကွာတွင်မူ တောင်ကိုရီးယား၏ Hanwha Aerospace ကုမ္ပဏီကလည်း ၎င်းတို့၏ K9 Thunder  ဟောင်ဝဇ္ဇာအမြောက်ကို ပြသခဲ့သည်။

ထိုဟောင်ဝဇ္ဇာသည် တောင်ကိုရီးယားလုပ် အင်ဂျင်တပ်ဆင်ထားသည့် ပထမဆုံးနှင့် နောက်ဆုံးပေါ် ဟောင်ဝဇ္ဇာ ဖြစ်ပြီး ယခင်မော်ဒယ်များတွင်မူ ဂျာမနီလုပ် အင်ဂျင်များကို တပ်ဆင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တာဝေးပစ် ဟောင်ဝဇ္ဇာအမြောက်များသည် အစိုးရတပ်ဖွဲ့များနှင့် အတိုက်အခံ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များအကြား ဖြစ်ပွားသည့် ပဋိပက္ခများ၊ အထူးသဖြင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားသည့် ပဋိပက္ခများ၌ အဓိကကျသည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည်။

ဆော်ဒီသည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ယီမင်စစ်ပွဲအတွင်း အီရန်က ကျောထောက်နောက်ခံ ပေးထားသော ဟူရ်သီသူပုန်များကို Norinco ကုမ္ပဏီ၏ PLZ-45 ဟောင်ဝဇ္ဇာများဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးကလည်း ဂါဇာတွင် ဟားမာ့စ်တို့နှင့် ဖြစ်ပွားသည့် စစ်ပွဲအတွင်း အမေရိကန်လုပ် M109 ဟောင်ဝဇ္ဇာများကို အသုံးပြု တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

ဆော်ဒီနိုင်ငံတွင် အမေရိကန်နှင့်ရုရှား ထိပ်သီးအရာရှိများ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံ အကြား သံတမန်မစ်ရှင်များကို ပြန်လည်စတင်ရန် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်က သဘောတူခဲ့ကြသည်ဟု အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယို (Marco Rubio) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းကို ရုရှားက ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ယခင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့က နိုင်ငံအတွင်း ရုရှား၏ သံတမန်မစ်ရှင်များကို ကန့်သတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ယခုသဘောတူညီချက်အရ ထိုကန့်သတ်ချက်များကို ဖြေလျှော့ပေးဖွယ်ရှိနေသည်။

ပြီးခဲ့သည့်လက သမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ကို အဆုံးသတ်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ရန် ထိပ်သီးအရာရှိများကို အမိန့်ပေးခဲ့ပြီးနောက် ဆော်ဒီနိုင်ငံ၊ ရီးယာ့ဒ် (Riyadh) မြို့တော်တွင် အမေရိကန်နှင့် ရုရှားအရာရှိများ ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မိမိတို့၏ သက်ဆိုင်ရာ မစ်ရှင်များ လည်ပတ်မှုကို ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် လျှင်မြန်စွာ အားထုတ်ကြိုးပမ်း ကြရန် ပထမအဆင့်အနေဖြင့် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများမှ အရာရှိများပါသည့် အဖွဲ့များဖွဲ့စည်းရန် နှစ်ဖက်စလုံးက သဘောတူခဲ့ကြသည်ဟု ရူဘီယိုက ပြောသည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာကို ရူဘီယိုကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း အမေရိကန်နှင့် ရုရှားသည် အပြန်အလှန် အရေးယူ တုန့်ပြန်မှုများအဖြစ် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံများရှိ သံရုံးများမှ သံတမန်များကို နှင်ထုတ်ခြင်း၊ သံရုံးဝန်ထမ်းများ ခန့်အပ်မှုကို အရေအတွက် ကန့်သတ်ခြင်းတို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်ရှိ ရုရှားသံရုံးနှင့် ရုရှားရှိ အမေရိကန်သံရုံးတို့တွင် ဝန်ထမ်း အရေအတွက်သည် အနည်းငယ် သာ ရှိခဲ့သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် မော်စကို (Moscow) ရှိ မိမိတို့၏ သံတမန် လုပ်ငန်းစဉ်များအတွက် လုပ်ကိုင် နိုင်စွမ်းများ လျော့ကျခဲ့ပြီး ဝါရှင်တန် (Washington)ရှိ ရုရှားသံရုံးသည်လည်း အလားတူ အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင် ခဲ့ရလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရူဘီယိုက ဆိုသည်။

 ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး လာဗရော့နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ရူဘီယို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြစဉ်

“သံရုံးတွေရဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို ပုံမှန်အတိုင်း ပြန်လည် လည်ပတ်စေနိုင်ဖို့အတွက် တက်ကြွပြီး အားမာန်ပြည့်ဝတဲ့ သံတမန်မစ်ရှင်တွေရှိဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု ရူဘီယိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသံတမန်မစ်ရှင်များကို မည်ကဲ့သို့ ပြန်လည် ထိန်းသိမ်းမည်ဆိုသည့် အသေးစိတ် အချက်အလက်များကိုမူ လူသိရှင်ကြား ပြောဆိုသွားမည် မဟုတ်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လက်ရှိ ရုရှားတွင် အမေရိကန်၏ သံတမန်မစ်ရှင်များ လည်ပတ်နေပုံနှင့် ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ် အချက်အလက်များအတွက် မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုကို အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ချက်ချင်းတုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ ကျားဖြန့်စင်တာများမှ လူပေါင်း ၇၀၀၀ ခန့်ကို ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် (Paetongtarn Shinawatra) က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ လူပေါင်း ၇၀၀၀ ခန့်သည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လွှဲပြောင်းပို့ဆောင်ခံရရန် စောင့်ဆိုင်းနေကြောင်း၊ အစိုးရအဖွဲ့ သည် ထိုပြဿနာကို အမြန်ဆုံးဖြေရှင်းရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ၎င်းတို့သည် ကျားဖြန့်စင်တာ ကွန်ရက်တစ်ခုမှ ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည့် နိုင်ငံခြားသား ၁၀,၀၀၀ ခန့်ကို လက်ခံရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ပေတုန်တန်၏ ပြောကြားချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုင်းနှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် မြန်မာ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် လာအိုနိုင်ငံတို့တွင် မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း က အွန်လိုင်းလောင်းကစား လုပ်ငန်းများနှင့် ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများ များပြားတွင်ကျယ်လာခဲ့သည်။

“ဒါက တော်တော်များတဲ့ ပမာဏပါ။ အဲဒီမှာ လူတွေထောင်ချီရှိနေပြီး သူတို့ကို ကယ်ထုတ်ခဲ့ရပါတယ်။ အထူး သဖြင့် ထိုင်းကတဆင့် ကယ်ရတာပေါ့” ဟု ကုလသမဂ္ဂ၏ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ ရုံး (UNODC) ၏ ကိုယ်စားလှယ် ဂျရမီး ဒေါက်ဂလပ်စ် (Jeremy Douglas) က ပြောကြားခဲ့သည်။

 မြန်မာဘက်က ကျားဖြန့်စင်တာမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားသားများကို ပြန်လွှတ်ပေးမည့် မြန်မာနယ်စပ် မြဝတီမြို့သည် ဒေသတွင်း ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများ အများအပြား လုပ်ကိုင်သည့် နေရာများထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင်ဖြစ်ကြောင်း ဒေါက်ဂလပ်စ်က ပြောသည်။

ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများတွင် အာရှ၊ အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှ လူအများအပြား လိမ်ညာခေါ်ဆောင်ခံ ခဲ့ရမှုနှင့်အတူ ထိုကျားဖြန့် လုပ်ငန်းများကို တိုက်ဖျက်သည့် စစ်ဆင်ရေးများသည် ကမ္ဘာ့အဆင့်အထိ မြင့်တက်လာ ခဲ့သည်။

ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများသည် အရှေ့အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများကို အဓိက ပစ်မှတ်ထားပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ် အတွင်း ဘဏ္ဍာရေးအရ ဆုံးရှုံးနစ်နာမှု တန်ဖိုးသည် ဒေါ်လာ ၁၈ ဘီလျံမှ ၃၇ ဘီလျံကြား ရှိနိုင်သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂက ခန့်မှန်းထားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကျားဖြန့်လုပ်ငန်းများတွင် လူပေါင်း ၁၂၀,၀၀၀ ထက်မနည်း ထိန်းသိမ်းခံထားရကာ ကမ္ဘောဒီးယား တွင် လူပေါင်း ၁၀၀,၀၀၀ ခန့် ထိန်းသိမ်းခံရပြီး အတင်းအဓမ္မ အလုပ်စေခိုင်း ခံခဲ့ရဖွယ်ရှိကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ခန့်မှန်းထားသည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉

နာဂအမျိုးသားနိုင်ငံရေးအဖွဲ့များ (NNPGs) ၏ လုပ်ငန်းကော်မတီ (WC)သည် ကော်မတီအစည်းအဝေး ဆော်ဩသူ အန် ကစ်တိုဗီ ဇီမိုမီ (N Kitovi Zhimomi) ၏ ဦးဆောင်မှုနှင့်အတူ Agreed Position သဘောတူညီ ချက်နှင့် Framework Agreement သဘောတူညီချက်အကြား နှိုင်းယှဉ်ခဲ့သည့် NSCN-IM ၏ သတင်းနှင့်ပြန်ကြား ရေးဝန်ကြီးဌာန(MIP) မှတ်ချက်စကားကို တုန့်ပြန်သည့် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ဟု Mokokchung Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

NSCN-IM ၏ မှတ်ချက်စကားများကြောင့် သံသယများကို ရှင်းသွားစေရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်ကြောင်း နာဂနိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများတွင် မည်သို့ မှားယွင်းနေသည်ဆိုသည့် အချက်ကို လူထုက သိရှိနားလည်စေရန် လုပ်ဆောင် ဖို့လိုကြောင်း WC NNPGs က ပြောကြားခဲ့သည်။

မိမိတို့ အနေဖြင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် Agreed Position နှင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃ ရက်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် Framework Agreement သဘောတူညီချက်များကို နှိုင်းယှဉ်လိုခြင်း မရှိကြောင်း၊ အိန္ဒိယ-နာဂ နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခသည် ဆယ်စုနှစ် ၆ စုခန့် ကြာမြင့်သည့် ပြဿနာဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင် ခြင်းသည် ၁၉၅၅ ခုနှစ်မတိုင်မီ အသက်စွန့်ပေးခဲ့သည့် နာဂလူမျိုးထောင်ချီကို သစ္စဖောက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း WC NNPGs က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

NNPGs အဖွဲ့ဝင်များကိုတွေ့ရစဉ်

 Framework Agreement သဘောတူညီချက်တွင် ကြီးမားသည့် သမိုင်းဝင် အဖြစ်အပျက်များကို ချန်လှပ်ထား ခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ စတင် ရေတွက်လျှင် ၆၄ နှစ်ဖြစ်သည့် ၁၉၅၁ ခုနှစ်က လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့သည့် လူထုဆန္ဒခံယူပွဲကို မေ့လျော့ထားခဲ့ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

 Framework Agreement သဘောတူညီချက်တွင် ၁၉၄၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၄ ရက် သို့မဟုတ် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃ ရက်မှ စတင်ရေတွက်လျှင်(၆၇)နှစ်အလိုက နာဂလူမျိုးများ ငြိမ်းချမ်းရေး ကြေညာခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်ကို မေ့လျော့ ထားခဲ့သည်ဟုလည်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှ စတင်ရေတွက်လျှင် (၈၆)နှစ်အလို သို့မဟုတ် ၁၉၂၉ ခုနှစ်က နာဂလူမျိုးများက ဆိုင်မွန် ကော်မရှင် (Simon Commission) ကို နားလည်မှု စာချွန်လွှာ တင်သွင်းခဲ့သည့် အချက်ကိုလည်း အလုံးစုံ လျစ်လျှူရှုခဲ့ပြီး ယင်းသည် အလုံးစုံ သစ္စာဖောက်မှုဖြစ်သည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

Framework Agreement သဘောတူညီချက်တွင် NSCN-IM က ၎င်းတို့သည် အိန္ဒိယစနစ်၏ ရှုပ်ထွေးပွေလီမှုများ ကို နားလည်ပြီး အသိအမှတ်ပြုကြောင်း ပြောကြားခဲ့မှုကိုလည်း NNPGs က ဝေဖန်ခဲ့သည်။

 NSCN-IM ခေါင်းဆောင် ဗွီဗားကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုအဓိပ္ပာယ်အရ ယခင်က အိန္ဒိယအစိုးရထံမှ တောင်းဆိုထားသည့် နာဂလူမျိုးများ၏ တောင်းဆိုချက်များသည် မဖြစ်နိုင်သည့် အချက်ကို NSCN-IM က လက်ခံသည့်သဘော သက်ရောက်နေကြောင်းလည်း NNPGs က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် NNPGs က NSCN-IM ၏ နာဂသမိုင်းကြောင်းအား နားလည်မှုအပေါ် မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် မဏိပူရပြည်နယ် အပြင်ဘက်တွင် ရုန်းကန်နေရသည့် နာဂလူမျိုးများ၏ အခက်အခဲကို ကောင်းစွာနားလည်မှု ရှိ/မရှိကိုလည်း မေးခွန်းထုတ်ခဲ့သည်။

"နာဂတောင်တန်းဒေသရဲ့ အခြားနေရာတွေမှာ နေထိုင်နေတဲ့ နာဂတွေ၊ နာဂလန်းပြည်နယ်မှာ နေထိုင်နေတဲ့ နာဂလူမျိုးတွေရဲ့ အခက်အခဲတွေကို နားမလည်တဲ့ အခြား နာဂခေါင်းဆောင်တွေ၊ အထူးသဖြင့် မဏိပူရ ပြည်နယ်ထဲက နာဂခေါင်းဆောင်တွေကို အပြစ်မတင်ချင်ပါဘူး" ဟု NNPGs က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Mokokchung Times

CNI International News

ပဲရစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉

ယူကရိန်းကို လုံခြုံရေး အာမခံချက်များပေးရန် အသင့်ရှိကြောင်း ဥရောပခေါင်းဆောင်များက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက် တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပဲရစ် (Paris) မြို့တော်တွင် ပြုလုပ်သည့် အစည်းအဝေး၌ သဘောတူညီခဲ့ကြကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်မရှိဘဲ ယူကရိန်း-ရုရှား စစ်ပွဲကို အပစ်အခတ် ရပ်စဲရန် လုပ်ဆောင်မှုသည် အန္တရာယ်များလိမ့်မည်ဟုလည်း ဥရောပသမဂ္ဂအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

“အမေရိကန်ရဲ့ ထောက်ခံမှု အတိုင်းအတာအပေါ်မူတည်ပြီး တစ်နိုင်ငံချင်းစီရဲ့ ပုံစံအရည်အသွေးတွေကို လေ့လာ ပြီး ယူကရိန်းကို ကျနော်တို့က လုံခြုံရေး အာမခံချက်တွေပေးဖို့ အသင့်ပါပဲ” ဟု ပဲရစ်အစည်းအဝေးပွဲ၏ ရလဒ်ကို ဥရောပအရာရှိတစ်ဦးက အကျဉ်းချုံးပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) သည် ဥရောပမဟာမိတ်များနှင့် ယူကရိန်းကို ချန်လှပ်ပြီး ရုရှားနှင့် ဆွေးနွေးမှုများပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့ပြီးနောက် ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန် (Emmanuel Macron) က ထိုအစည်းအဝေးကို ခေါ်ယူခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့် ရုရှား ကိုယ်စားလှယ်များသည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်တွင် ဆော်ဒီနိုင်ငံ၌ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်မည် ဖြစ်သည်။

ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်နဲ့ နေတိုးအတွင်းရေးမှူးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ပဲရစ်မြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်သည့် ဥရောပခေါင်းဆောင်များထဲ၌ မက်ခရွန်၊ ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာ စတာမာ (Keir Starmer) ၊ ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အိုလက်ဖ် ရှောဇ် (Olaf Scholz) ၊ အီတလီ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျော်ဂျီယာ မယ်လိုနီ (Giorgia Meloni) ၊ ပိုလန်ဝန်ကြီးချုပ် ဒေါ်နယ် တပ်စ် (Donald Tusk) နှင့် စပိန်ဝန်ကြီးချုပ် ပီဒရို ဆန်းချက် (Pedro Sanchez) တို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နယ်သာလန်ဝန်ကြီးချုပ် ဒစ် ချော့ဖ် (Dick Schoof) ၊ ဒိန်းမတ်ဝန်ကြီးချုပ် မက်တီ ဖရက်ဒရစ်ဆန် (Mette Frederiksen) ၊ နေတိုးအကြီးအကဲ မာ့ခ် ရူတီ (Mark Rutte) ၊ ဥရောပကောင်စီ အကြီးအကဲ အန်တိုနီယို ကော်စတာ (Antonio Costa) နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ အကြီးအကဲ အာဆူလာ ဗွန်ဒါလီယန် (Ursula von der Leyen) တို့လည်း အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ခဲ့သည်။

“သမ္မတထရမ့်ဟာ အင်အားပြပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးကို ချဉ်းကပ်လုပ်ဆောင်မယ်ဆိုတာ ကျနော်တို့ သဘောတူညီခဲ့ ကြပါတယ်” ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် ဥရောပသမဂ္ဂ အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

“တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီမှုမရဘဲ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ပြုလုပ်မယ်ဆိုရင် အန္တရာယ် ကြီးမားလိမ့်မယ်လို့ ကျနော်တို့ ယုံကြည်ထားပါတယ်”ဟု အဆိုပါ အရာရှိက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk-yeol) ၏ အောင်မြင်ခဲ့ခြင်း မရှိသည့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး အမိန့် ကြေညာမှု၌ သမ္မတကတော် ကင်မ် ကေဝန် ဟီး (Kim Keon-hee) လည်း ပါဝင်ပတ်သက်ဖွယ်ရှိနေကြောင်း စွပ်စွဲမှုများ ထွက်ပေါ်နေသည်ဟု South China morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယွန်းနှင့်ကင်မ်တို့သည် ရွေးကောက်ပွဲ ကြားဝင်စွက်ဖက်မှု စွဲချက်များကို ဖုံးကွယ်ရန်အတွက် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကို ကြေညာရန် စီစဉ်ခဲ့သည်ဟု အတိုက်အခံများက စွပ်စွဲနေကြသည်။

၎င်းတို့ ဇနီးမောင်နှံသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဒေသန္တရ လွှတ်တော်ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင် မည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ အမည်စာရင်း တင်သွင်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ကြားဝင်စွက်ဖက်ခဲ့ကြောင်း အတိုက်အခံ ကိုရီးယားဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (DPK) က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်တွင် စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ထုတ်ပြန်ကြေညာမှုတွင် ကင်မ်လည်း ပါဝင်ပတ်သက် နေနိုင်သဖြင့် အထူးစုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ရန် DPK က တောင်းဆိုနေသည်။

သို့သော် အာဏာရ ပြည်သူ့အင်အားပါတီ (PPP) ကမူ ထိုစွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး အတိုက်အခံများ၏ စွပ်စွဲချက်များသည် မဟုတ်မှန်ကြောင်းနှင့် တည်ငြိမ်မှု ပျက်ယွင်းစေရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

သမ္မတယွန်းဆော့ရွဲနဲ့ ဇနီးကို တွေ့ရစဉ်

မကြာသေးမီက အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးဌာန အကြီးအကဲ ချိုတေးယုံ (Cho Tae-yong) ၏ ထုတ်ဖော် ပြောဆိုမှုများအရ ကင်မ်သည် နိုင်ငံရေးအရှုပ်တော်ပုံထဲတွင် ပါဝင်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကင်မ်သည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် မကြေညာမီက ၎င်းအား မက်ဆေ့ချ် ၂ စောင်ပို့ခဲ့ပြီး ထိုမက်ဆေ့ချ်များကို နောက်တစ်ရက်တွင် စာပြန်ခဲ့ကြောင်း ချိုက ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်းက အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာခုံရုံးတွင် ပြုလုပ်သည့် ကြားနာစစ်ဆေးမှု၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

သမ္မတကတော်က ထိုကဲ့သို့ မက်ဆေ့ချ်များကို အရင်က ပို့လေ့ပို့ထ မရှိကြောင်းနှင့် ထိုမက်ဆေ့ချ်များထဲတွင် ရေးသားထားသည့် အကြောင်းအရာများကိုမူ မမှတ်မိတော့ကြောင်း ချိုက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကင်မ်သည် ယခုစွပ်စွဲချက်များ မတိုင်မီ ယခင်ကလည်း အဂတိလိုက်စားမှု၊ စတော့ရှယ်ယာစျေးများကို ကြိုးကိုင် ချယ်လှယ်မှုများဖြင့် စွပ်စွဲခံထားရသည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈

ထိုင်ဝမ်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ထိုင်းနိုင်ငံကို ခရီးသွားများအတွက် အန္တရာယ်များသည့် အရှေ့တောင်အာရှ ၅ နိုင်ငံစာရင်းတွင်  ထည့်သွင်းသတ်မှတ်ခဲ့ကြောင်း The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်မှ ထိုင်း၊ ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် လာအို နိုင်ငံများသည် အန္တရာယ်များသည့် နိုင်ငံများအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး ထိုနိုင်ငံများသို့ ခရီးသွားမည့် ခရီးသည်များ၏ လေယာဉ် လက်မှတ်များပေါ်တွင် သတိပေး ချက်များကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ခရီးသွားလာရေးအတွက် လုံခြုံရေး အက်ပလီကေးရှင်းများကို ဒေါင်းလုပ်ဆွဲသွားရန်လည်း အကြံပြုထားကြောင်း Taiwan News မှ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က ကမ္ဘောဒီးယား ဒါမှမဟုတ် မြန်မာနိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ ကျားဖြန့်စင်တာတွေမှာ အလုပ်လုပ်ဖို့ ထိုင်ဝမ်ဒေသခံတွေ လိမ်ညာခေါ်ယူခံခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေ ရှိခဲ့ပါတယ်” ဟု ထိုင်ဝမ် ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ကျားဖြန့်စင်တာတစ်ခုမှ ပြည်ပနိုင်ငံသား ၂၆၀ ကို ပြန်လွှတ်ပေး ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံ ၇ ဦး ပါဝင်ခဲ့သည်။ ၎င်းတို့သည် ထိုင်ဝမ်သို့ မပြန်မီ ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့၏ စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုကို ခံခဲ့ရသည်။

ထိုင်းခရီးသွားကိုတွေ့ရစဉ်

“အမျိုးသား လူဝင်မှုအေဂျင်စီနဲ့ လေကြောင်းရဲတပ်ဖွဲ့ဗျူရိုတို့ဟာ ထိုင်ဝမ်ခရီးသွားတွေကို ပြည်ပက ကျားဖြန့် စင်တာတွေဆီ မသွားဖို့အတွက် လေဆိပ်တွေမှာ လုံခြုံရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေကို အရှိန်မြှင့်တင်သွားမှာပါ” ဟု ထိုင်ဝမ်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လေကြောင်းလိုင်းများကိုလည်း ထိုအားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ရန် တိုက်တွန်းသွားမည်ဖြစ်ပြီး အီလက်ထရောနစ် လက်မှတ်များပေါ်၌ သတိပေးချက်များ ဖော်ပြရန် ညွှန်ကြားထားသည်။

ထို့ပြင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ကတည်းက ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ခရီးသွားလာမှုဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးလမ်းညွှန်ချက် များ ပါရှိသည့် အက်ပလီကေးရှင်း တစ်ခုကိုလည်း ဒေါင်းလုပ်ဆွဲရန် အာဏာပိုင်များက ခရီးသွားများကို အကြံပြု ထားသည်။

Source: The Nation

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈

ယူကရိန်းသို့ စစ်သားများစေလွှတ်ပြီး ဖြန့်ကြက်ချထားရန် အသင့်ပြင်ထားကြောင်း ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီယာ စတာမာ (Keir Starmer) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်း ပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်၏ အံ့အားသင့်ဖွယ် မူဝါဒ အပြောင်းအလဲကို ဖြေရှင်းရန်အတွက် စတာမာသည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက်က ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပဲရစ်  (Paris) မြို့တော်တွင် ဥရောပခေါင်းဆောင်များနှင့် မတွေ့ဆုံမီ နာရီပိုင်းအလို၌ ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့် ရုရှားအကြား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမည့် အစီအစဉ်သည် မရေရာသည့် အခြေအနေများနှင့် ရင်ဆိုင် နေရချိန်တွင် ဥရောပနိုင်ငံများ အနေဖြင့် မိမိတို့၏ စုပေါင်းလုံခြုံရေးအတွက် လုပ်စရာရှိတာများကို ပိုမို လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း ပြင်သစ်နိုင်ငံက သတိပေးခဲ့သည်။

၃ နှစ်ကြာ ဖြစ်ပွားနေသည့် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ရန် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများတွင် ဥရောပကို ချောင်ထိုးထားမည့် အခြေအနေအပေါ် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်နေခြင်းနှင့်အတူ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် စတာမာက အခြေအနေအရ လိုအပ်လာပါက ဗြိတိန်စစ်သားများကို ယူကရိန်းသို့ စေလွှတ်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ယူကရိန်းရဲ့ လုံခြုံရေးကို အာမခံချက်ရှိစေဖို့ ဘယ်လိုအခန်းကဏ္ဍကမဆို ကူညီပေးတာဟာ ကျနော်တို့ ဥရောပတိုက်ရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက်လည်း အာမခံချက် ရရှိစေမှာပါ။ ဗြိတိန်ရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက်လည်း ပါတာပေါ့” ဟု စတာမာက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်ကို တွေ့ရစဉ်

စတာမာ၏ မှတ်ချက်များအရ သူသည် ယူကရိန်းသို့ ဗြိတိန် ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်ရန် စဉ်းစားနေသည့် အချက်ကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြောဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။

ယခင်ကလည်း ယူကရိန်း-ရုရှား ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှုများတွင် ဗြိတိန်က တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ပါဝင်ကူညီပေး ရန် ဆန္ဒရှိနေသည်ဟု စတာမာက ပြောကြားခဲ့သည်။

စတာမာသည် ပဲရစ်မြို့တော်တွင် ဂျာမနီ၊ အီတလီ၊ ပိုလန်၊ စပိန်၊ နယ်သာလန်နှင့် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင် များနှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

ထိုအစည်းအဝေးသို့ ဥရောပသမဂ္ဂ၏ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများကို ကိုယ်စားပြုသည့် ဥရောပကောင်စီ အကြီးအကဲ အန်တိုနီယို ကော်စတာ (Antonio Costa) ၊ ဥရောပသမဂ္ဂအကြီးအကဲ အာဆူလာ ဗွန်ဒါလီယန် (Ursula von der Leyen) နှင့် နေတိုးအတွင်းရေးမှူးချုပ် မာ့ခ် ရူတီ (Mark Rutte) တို့လည်း တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

Source: South China Morning Post