CNI International News

မနီလာ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးဩဇာ အကြီးမားဆုံးမိသားစု  ၂ စုဖြစ်သည့် သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ် (Ferdinand Marcos) နှင့် သမ္မတဟောင်း ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) တို့၏ မိသားစု ၂ စုအကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှုများသည် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့သည်။

ထို့နောက် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ ပါလာသည်အထိ တင်းမာမှု မြင့်တက် လာခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း ဒူတာတေး၏ သမီးဖြစ်သည့် ဒုတိယသမ္မတ ဆာရာ ဒူတာတေး (Sara Duterte) က အကယ်၍ သူသတ်ဖြတ်ခံရမည်ဆိုပါက မားကို့စ်ကို လုပ်ကြံရန် လူငှားထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဒူတာတေးကလည်း ထိုအခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး စစ်တပ်ကို ကြားဝင်ဖြေရှင်းရန် တိုက်တွန်းခဲ့သဖြင့် အာဏာသိမ်းမည့် အရိပ်အယောင်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေး မိသားစုအကြား ထိပ်တိုက် တွေ့စေရသည့် အဓိကအကြောင်းရင်း ၅ ချက်ရှိသည်။

ဆာရာဒူတာတေးကို တွေ့ရစဉ်

ပထမအချက်မှာ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး သဘောထား ကွဲလွဲခြင်းဖြစ်သည်။ 

မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေး မိသားစုအကြား ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်မည့် သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ၂၀၂၈ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲများအတွက် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရရန် ပြိုင်ဆိုင်မှု မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ဒုတိယအချက်မှာ ဘတ်ဂျက်သုံးစွဲမှု အငြင်းအခုံဖြစ်ပြီး ဒူတာတေးသည် ဒုသမ္မတရုံးနှင့် ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ အတွက် ဘတ်ဂျက်များ ပိုပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သဖြင့် မားကို့စ်က ဝေဖန်ခဲ့သည်။ 

ထိုမတိုင်မီက မားကို့စ်၏ သမ္မတရုံးအတွက် အသုံးစရိတ် ပီဆို ၁၂၅ သန်း လွှဲပြောင်းမှုအတွက်လည်း ဒူတာတေးက ဝေဖန်ခဲ့သည်။

တတိယအချက်မှာ မူဝါဒနှင့် အများပြည်သူ ကြေညာချက်များကြောင့်ဖြစ်ပြီး ဆာရာဒူတာတေးက မားကို့စ်အစိုးရ အဖွဲ့၏ မူဝါဒများနှင့် လုပ်ဆောင်ပုံများကို လူသိရှင်ကြား ဝေဖန်ခဲ့သည်။

မားကို့စ်နဲ့ ဆာရာဒူတာတေးကို တွေ့ရစဉ်

ထို့အတူ မားကို့စ်ကလည်း ဒူတာတေး လက်ထက်က စတင်ခဲ့သည့် မူးယစ်စစ်ပွဲကဲ့သို့ ဒူတာတေး အစိုးရ လက်ထက်က ပြဿနာများကို ဝေဖန်ခဲ့သည်။

စတုတ္ထအချက်မှာ တရားရေးနှင့် ဥပဒေပြုရေးတို့ကြောင့်ဖြစ်သည်။

ဒူတာတေး၏ မူးယစ်စစ်ပွဲကို နိုင်ငံတကာ ရာဇဝတ်မှုတရားရုံး (ICC) က စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် ရန် လွှတ်တော်က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခြင်းသည် မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေးအကြား အကွဲအပြဲ ဖြစ်ရသည့် အချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

နောက်ဆုံးအချက်မှာ အုပ်ချုပ်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကြောင့်ဖြစ်သည်။

ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ ဆင်ရဲမွဲတေမှုနှင့် လုံခြုံရေး ကိစ္စရပ်များအပေါ် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမှုများတွင် မားကို့စ်နှင့် ဒူတာတေးတို့အကြား အပြန်အလှန် ဝေဖန်မှုများ ရှိခဲ့ကြသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

အစ္စရေးနှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအကြား နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သဖြင့် ၁၄ လ နီးပါးကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲသည် အဆုံးသတ်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး လက်ဘနွန်နိုင်ငံ၏ ဘေရွတ်(Beirut)မြို့တော် တောင်ပိုင်း ရပ်ကွက်များတွင် အောင်ပွဲခံသည့် သေနတ်ပစ်ဖောက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သော်လည်း အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေးကို ချိုးဖောက်မှုများ မရှိခဲ့ပေ။

ဟစ်ဇ်ဘိုလာ အဖွဲ့အနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို ချိုးဖောက်မည်ဆိုပါက အစ္စရေးက ပြန်လည် တိုက်ခိုက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အစ္စရေးက ပြောကြားခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှု သဘောတူညီချက်ကြောင့် အောင်ပွဲခံနေကြစဉ်

ထို့ပြင် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် နေထိုင်သည့် ဒေသခံများအနေဖြင့် လက်ရှိ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သော နေရာများ၌ ဆက်နေရန်နှင့် နေအိမ်များသို့ မပြန်ကြသေးရန် အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောကြားခဲ့သလို ထိုနေရာ များတွင် အစ္စရေးစစ်သားများကို ဆက်လက် ဖြန့်ကြက်ချထားဆဲဖြစ်ကြောင်း သတိပေးခဲ့သည်။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်အရ အစောပိုင်း ၂ လတွင် တိုက်ခိုက်မှုများ ရပ်တန့်ရန်၊ ဟစ်ဇ်ဘိုလာ အဖွဲ့အနေဖြင့် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် လက်နက်ကိုင် လှုပ်ရှားနေမှုကို ရပ်နားရန်၊ အစ္စရေး စစ်သားများ အနေဖြင့် အစ္စရေးဘက်ခြမ်းရှိ နယ်စပ်ဒေသသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာရန် အစရှိသည့် သတ်မှတ်ချက်များ ပါရှိသည်။

ထို့ပြင် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းတွင် ထောင်နှင့်ချီသည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး ထိန်းသိမ်းရေး တပ်ဖွဲ့ဝင် အဖြစ် ထောင်နှင့်ချီသည့် လက်ဘနွန်စစ်သားများကို ဖြန့်ကြက်ချထားမည်ဖြစ်ပြီး ထိုအခြေအနေကို အမေရိကန် ဦးဆောင်သည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့က စောင့်ကြည့်သွားမည်ဖြစ်သည်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးက ဘေရွတ်မြို့တော်ကို ပြင်းထန်သည့် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် တစ်ရက်အကြာ ဖြစ်သော နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက် ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၄ နာရီတွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် စတင် အသက်ဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်တွင် အစ္စရေး၏ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် လက်ဘနွန်နိုင်ငံ တစ်ဝန်း၌ လူ ၄၂ ဦး ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဒေသခံအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် ဂါဇာတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် ပြင်းထန်သော စစ်ပွဲနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိဘဲ အစ္စရေး နှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့တို့အကြား တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေဆဲ ဖြစ်သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဘေကျင်း၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) အနေဖြင့် ဖန်တနိုင်း မူးယစ်ဆေးဝါးများ စီးဆင်းမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် အခွန်များ တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဆိုပါက ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံအကြား ပျက်ကိန်းကြုံမည့် အခွန်စစ်ပွဲဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက သတိပေးခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လာမည့်နှစ် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်တွင် သမ္မတအဖြစ် စတင်ရုံးထိုင်မည့် ထရမ့်က တရုတ်အနေဖြင့် မူးယစ်ဆေးဝါး မှောင်ခိုကူးမှုကို ထိန်းချုပ်ဟန့်တားခြင်း မရှိလျှင် တရုတ်နိုင်ငံမှ တင်ပို့သည့် ကုန်စည်များအပေါ် နောက်ထပ် အခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း တိုးမြှင့်ကောက်ခံမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ထရမ့် အာဏာရမလာမီ တရုတ်နှင့် အမေရိကန် အစိုးရတို့သည် ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်ချက်များကို အပြန်အလှန် ချပြနေကြသည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးများကို တွေ့ရစဉ်

ထရမ့်၏ ပထမသက်တမ်းက တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်ရေးစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့ရေး ကွင်းဆက်များကို ကမောက်ကမ ဖြစ်စေခဲ့ကာ နိုင်ငံတိုင်းတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုများနှင့် ကြွေးမြီများ မြင့်တက်ခဲ့ သည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အာဘော်များကို ဖော်ပြသည့် China Daily နှင့် Global Times သတင်းစာများကမူ ထရမ့်အနေဖြင့် ဖန်တနိုင်း မူးယစ်ဆေး ပြဿနာနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရုတ်ကို အပြစ်ရှာခြင်းမပြုရန်၊ မူးယစ် ဆေးဝါး တိုက်ဖျက်ရေးကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် ဖော်ပြခဲ့သည်။

"ရွေးကောက်ခံသမ္မတ (ထရမ့်) အနေနဲ့ တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းတွေအပေါ် အခွန်တိုးမြှင့် ကောက်ခံမယ့် ခြိမ်းခြောက်မှု ကို တရားမျှတမှု ရှိစေဖို့အတွက် အကြောင်းပြချက် ပေးနေတာဟာ မှန်ကန်မှုမရှိပါဘူး" ဟု China Daily မှ ဖော်ပြ ခဲ့သည်။

ဈေးဝယ်လာသည့် အမျိုးသားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

"အခွန်စစ်ပွဲမှာ အနိုင်ရတဲ့သူ မရှိပါဘူး။ အမေရိကန်အနေနဲ့ နိုင်ငံရေးသဘော သက်ဝင်နေတဲ့ စီးပွားရေးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေး ပြဿနာတွေအတွက် အခွန်ကို လက်နက်တစ်ခုလို အသုံးပြုနေမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်သူ့အတွက်မှ ကောင်းမှာ မဟုတ်ပါဘူး" ဟု ထိုသတင်းစာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ရွေးကောက်ပွဲအကြို မဲဆွယ်စည်းရုံးချိန် ကာလက တရုတ်အပေါ် အခွန်များ တိုးမြှင့်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့ သဖြင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၆ ခုနှစ်အကြား ဒေါ်လာ ၁၉ ထရီလျံရှိသည့် တရုတ်၏ စီးပွားရေးအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက် မှု နှုန်းထားကို စီးပွားရေးပညာရှင်များက တဖြည်းဖြည့်လျှော့ချ ခန့်မှန်းလာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထရမ့် လက်ထက်တွင် အမေရိကန်ပြည်သူများ အနေဖြင့်လည်း စားဝတ်နေရေး ကုန်ကျစရိတ် တိုးမြှင့် လာသည့် အခြေအနေအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရန်လည်း ကျွမ်းကျင်သူများက သတိပေးခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မနီလာ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၈

ဖိလစ်ပိုင်ရဲတပ်ဖွဲ့က နိုဝင်ဘာ ၂၇ ရက်တွင် ဒုတိယသမ္မတ ဆာရာဒူတာတေး (Sara Duterte) နှင့် ၎င်း၏ လုံခြုံရေး ဝန်ထမ်းတစ်ဦးကို ပြစ်မှုဆိုင်ရာ တိုင်ကြားစာများ တင်ခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆာရာဒူတာတေးနှင့် ၎င်း၏ လုံခြုံရေးဝန်ထမ်းသည် မကြာသေးမီက လွှတ်တော်တွင် အချေအတင် ဆွေးနွေးမှု၌  အာဏာပိုင်များ၏ အမိန့်ကို မနာခံခြင်း၊ စော်ကားခြင်းများရှိခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲကာ တိုင်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ကွီဇွန် (Quezon) မြို့ ရဲတပ်ဖွဲ့က တင်သွင်းသည့် ထိုတိုင်ကြားစာသည် ဆာရာဒူတာတေး၏ အသက်အန္တရာယ် ခြိမ်းခြောက်မှုများနှင့် သက်ဆိုင်ခြင်းမရှိသော သီးခြား တရားရေး အမှုအခင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း ဆာရာဒူတာတေးက သူသတ်ဖြတ်ခံရမည်ဆိုပါက ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ဖာဒီနန် မားကို့စ်(Ferdinand Marcos Jr.)၊ မားကို့စ်၏ ဇနီးနှင့် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌတို့ကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ရန် လူငှားထားကြောင်း လူသိရှင်ကြား ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဆာရာဒူတာတေးကမူ ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဆာရာဒူတာတေးနဲ့ မားကို့စ်ကို တွေ့ရစဉ် 

မားကို့စ် အစိုးရအဖွဲ့က ဆာရာဒူတာတေး၏ ဖခင်ဖြစ်သည့် ယခင်သမ္မတ ရိုဒရီဂိုဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) အပေါ် တရားရေးဆိုင်ရာ ပစ်မှတ်ထား လုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် ၎င်းတို့အကြား အကွဲအပြဲမှာ ပိုမိုထင်ရှားလာခဲ့ သည်။

တရားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း ဒူတာတေး၏ မှတ်ချက်စကားများနှင့် ပတ်သက်ပြီး လေ့လာနေကြောင်း ထုတ်ပြန် ခဲ့သည်။

ဒူတာတေးက သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ တစ်ခုတွင် မားကို့စ်အစိုးရ လက်ထက်၌ အဂတိလိုက်စားမှုနှင့် မူမမှန်သည့် အခြေအနေများကို စစ်တပ်က စိုးရိမ်ကြောင်း လေသံပစ်လာမည်ဆိုပါက အစိုးရအဖွဲ့သည် နာခံလိမ့်မည်ဖြစ် ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"အားနည်းတဲ့ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်နဲ့ဆိုရင် စစ်တပ်ကပဲ လမ်းကြောင်းမှန်ကို ပြုပြင်ပေးနိုင်ပါလိမ့်မယ်" ဟု ဒူတာတေး က ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိ အချိန်အထိ တရားရေးအရာရှိများသည် ဒူတာတေး၏ မှတ်ချက်စကားများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေပြီး ဆာရာဒူတာတေးကို တိုင်ကြားထားသည့် ကွီဇွန်ရဲတပ်ဖွဲ့၏ တိုင်ကြားစာကိုလည်း လေ့လာနေသည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဆိုးလ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ အသုံးပြုနေသည့်  KN-23 တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များ တပ်ဆင်သည့် လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေး စက်ရုံတစ်ခုကို မြောက်ကိုရီးယားက ပိုမိုချဲ့ထွင်နေကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်အခြေစိုက် James Martin Center for Nonproliferation Studies (CNS) ၏ သုတေသီများ၏ ပြောကြားချက်နှင့် ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများကို ကိုးကားပြီး ရိုက်တာမှ နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ရုရှားသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း မြောက်ကိုရီးယားလုပ် KN-23 ဒုံးကျည်အစင်း ၆၀ ခန့်ကို ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း CNN  သတင်းဌာနက အမည်မဖော်လိုသည့် ယူကရိန်းကာကွယ်ရေး အရာရှိတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားပြီး ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဩဂုတ်နှင့် စက်တင်ဘာလက ထိုဒုံးကျည်များဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုများ မြင့်တက်လာခဲ့ကာ KN-23 ဒုံးကျည်သည် သိသာသည့် ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်ကြောင်း ယူကရိန်းအရာရှိများက လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။

ပုံစာ- မြောက်ကိုရီးယားစက်ရုံကို တွေ့ရစဉ်

February 11 စက်ရုံဟု လူသိများသည့် ထိုစက်ရုံသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ဖြစ်သည့် ဟင်မ်ဟောင် (Hamhung) မြို့ရှိ Ryongsong Machine Complex စက်ရုံဝင်းအတွင်း တည်ရှိသည်။

ထိုစက်ရုံသည် KN-23 ဒုံးကျည်များ ထုတ်လုပ်သည်ဟု လူသိများသည့် စက်ရုံဖြစ်ကြောင်း CNS ၏ သုတေသန ပညာရှင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဆမ် လိုင်ယာ (Sam Lair) က ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ထုတ်ပြန်သည့် ဗွီဒီယိုများတွင် ထိုစက်ရုံသည် တင့်ကားဘီး များမှအစ ရော့ကက်မော်တာများ သိမ်းသည့် ကျည်အိမ်များအဆုံး ထုတ်ကုန်အများအပြားကို ထုတ်လုပ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

အောက်တိုဘာလက ရရှိသည့် ဂြိုဟ်တု ဓာတ်ပုံများတွင်လည်း ထိုစက်ရုံတွင် လက်နက်တပ်ဆင်ရေး အဆောက်အအုံတစ်ခု ဆောက်လုပ်နေသည့် လုပ်ငန်းခွင် တစ်ခုကို မြင်တွေ့ရပြီး ဝန်ထမ်းများ နားနေဆောင် အဖြစ် တန်းလျားသစ် တစ်ခုကိုလည်း တွေ့ခဲ့ရကြောင်း CNS က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

အစ္စလာမ်မာဘက်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အီမရန်ခမ်း(Imran Khan) ကို ထောက်ခံသူများက နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက် တွင် ခမ်းအား ပြန်လည်လွှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြသူများသည် ရဲတပ်ဖွဲ၏ တားဆီးမှုကို ဖီဆန်ပြီး အစ္စလာမ်မာဘက် (Islamabad ) မြို့တော် ခန်းမအနီး ဝင်ရောက်လာချိန်တွင် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၄ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

ကျောက်ခဲများ၊ လေးခွများ ကိုင်ဆောင်ထားသည့် သောင်းနှင့်ချီသည့် ဆန္ဒပြသူများက ရဲတပ်ဖွဲ့ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး မြို့တော်ခန်းမကို စီးနင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။

ခမ်းသည် ဖေဖော်ဝါရီလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံခဲ့ရပြီး ထိုရွေးကောက်ပွဲ၌ အကွက်ဆင်မှုရှိခဲ့သည်ဟု လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ယူဆခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ခမ်းသည် နိုင်ငံရေးလောကသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်ခွင့် တားမြစ်ခံရနိုင်သည့် ဒါဇင်နှင့်ချီသော တရားရေး အမှုအခင်းများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အီမရန်ခမ်းကို တွေ့ရစဉ်

ခမ်း၏ PTI ပါတီကမူ အစိုးရ၏ ဖြိုခွင်းမှုများကို ဖီဆန်ပြီး စုရုံးဆန္ဒပြမှုများကို ပုံမှန်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်က ပြုလုပ်သည့် ဆန္ဒပြမှုသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လက ခမ်း အကျဉ်းချခံခဲ့ရ ပြီးနောက် အစ္စလာမ်မာဘက်မြို့တွင် ပြုလုပ်သည့် အကြီးဆုံး ဆန္ဒပြမှုဖြစ်သည်။

ထိုဆန္ဒပြမှုအတွင်း အရံတပ်ဖွဲ့ဝင် ၄ ဦး သေဆုံးခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်တွင် ပါဝင်ပတ်သက် သူများသည် တရားဥပဒေကို ဆန့်ကျင်သူများဖြစ်ကြောင်း ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး မိုရှင် နက်ဗီ (Mohsin Naqvi) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ကားတစ်စီးဖြင့် အတိုက်ခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပါကစ္စတန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘက် ရှရစ်ဖ် (Shehbaz Sharif) က ပြောကြားခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်ကလည်း ဆန္ဒပြသူများနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များအကြား ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ရဲအရာရှိ ၁ ဦး သေဆုံးကာ ၉ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း အစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၇

လက်ဘနွန်နိုင်ငံတွင် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့နှင့် အစ္စရေးစစ်တပ်အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) နှင့် ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန် (Emmanuel Macron) တို့က မကြာမီ ကြေညာလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မိမိတို့အနေဖြင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကြေညာရန် နီးစပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် အရာရာကို အပြီးသတ် မလုပ်ဆောင်ရသေးချိန်အထိ ကြေညာမည် မဟုတ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ အိမ်ဖြူတော်၏ အမျိုးသား လုံခြုံရေး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျွန်ကာဘီ (John Kirby) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်ကမူ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများသည် တိုးတက်မှုရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေး ထိပ်သီးအရာရှိ တစ်ဦးကလည်း အစ္စရေးအစိုးရအဖွဲ့သည် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအဖွဲ့နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အတည်ပြုရန်အတွက် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေးသည် စက်တင်ဘာလကစပြီး လက်ဘနွန်တွင် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ကာ ဘေရွတ် (Beirut) မြို့တော်ရှိ ဟစ်ဇ်ဘိုလာတို့ ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရပ်ကွက်များကို ပြင်းထန်စွာ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ ပြုလုပ် နေချိန်၌ သံတမန်ရေးအရ အဖြေရှာနိုင်မည့် အရိပ်လက္ခဏာများ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဆောက်အအုံတစ်ခု တိုက်ခိုက်ခံရမှုကို မှတ်တမ်းတင်နေကြစဉ်

အစ္စရေးနှင့် လက်ဘနွန်အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးအတွက် မူအရ သဘောတူခဲ့သည်ဆိုသည့် သတင်းများကို အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) ၏ ရုံးက မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အစ္စရေးသံအမတ် ဒန်နီ ဒါနွန် (Danny Danon) ကမူ အစ္စရေးအနေဖြင့် မည်သည့် သဘောတူ ညီချက် ရရှိသည်ဖြစ်စေ လက်ဘနွန်တောင်ပိုင်းကို တိုက်ခိုက်မည့် စစ်ရေးစွမ်းဆောင်ရည်ကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အစ္စရေးနှင့် ဟစ်ဇ်ဘိုလာအကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် ရရှိရန် သဘောထား ကွဲလွဲမှုများမှာ ကျဉ်းမြောင်းလာပြီ ဖြစ်သော်လည်း အပြီးသတ် သဘောတူညီချက် ရရှိရန်အတွက် အချက်အလက် အချို့ကို လုပ်ဆောင်ရန် လိုနေသေးကြောင်း အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မက်သူး မီလာ (Matthew Miller) က ပြောကြားခဲ့သည်။

"သဘောတူညီချက်ရဲ့ နောက်ဆုံး အဆင့်တိုင်းဟာ အမြဲလိုလို ခက်ခဲပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အခက်ခဲဆုံး ပြဿနာတိုင်းဟာ နောက်ဆုံးအချိန်အထိ ရှိနေလို့ဖြစ်ပါတယ်" ဟု မီလာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၆

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး( Volodymyr Zelenskyy)က ယူကရိန်းအနေဖြင့် ပိုမိုကောင်းမွန်သော လေကြောင်းကာကွယ်ရေးစနစ်များ လိုအပ်နေကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြသည်။

ညအချိန်တွင် ဒေသအများအပြားကို ပစ်ခတ်ခဲ့သော ရုရှား၏ဒရုန်း ၇၃ စင်းတွင် ဒရုန်း ၅၀ ကို ယူကရိန်း လေကြောင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ပစ်ချခဲ့ပြီးနောက် ဇာလန်းစကီးက ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

"အခုတစ်ပတ်ထဲ ယူကရိန်းမှာ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ လေကြောင်း အချက်ပေးသံတွေ ကြားနေရပါတယ်"ဟု ဇာလန်းစကီး က တယ်လီဂရမ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသည် လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ပဲ့ထိန်းဝေဟင်ဗုံး အလုံး ၈၀၀ ကျော်၊ တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်း ၄၆၀ ခန့်နှင့် အမျိုးအစားမျိုးစုံ ဒုံးကျည်အစင်း ၂၀ ကျော်ကို အသုံးပြုပြီး ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

"ယူကရိန်းက လက်နက်တွေ စမ်းသပ်တဲ့နေရာ မဟုတ်ပါဘူး။ ယူကရိန်းဟာ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် လွတ်လပ် တဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံပါ။ ဒါပေမဲ့ ရုရှားက ကျနော်တို့ လူတွေကိုသတ်ဖို့ အကြောက်တရားနဲ့ ထိတ်လန့်မှုတွေကို ဖြစ်စေဖို့ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေဆဲပါ"ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ကိယက်ဗ်၏ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ အကြီးအကဲ ဆာဟီရာပေါ့ကို အားတွေ့ရစဉ်

ကိယက်ဗ်ကို ပစ်မှတ်ထားသည့် ရုရှားဒရုန်း ၁၀ စင်းကျော်ကို ၎င်း၏လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့က ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အပျက်အစီး သို့မဟုတ် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်ပြီး သတင်း ထွက်ပေါ်လာခြင်း မရှိသေးကြောင်း ကိယက်ဗ်၏ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ဆိုသည်။

"ဒရုန်းတွေဟာ မတူညီတဲ့ နေရာတွေကနေ ကိယက်ဗ်မြို့ကို ပျံသန်းလာခဲ့တာပါ။ မြို့ထဲမှာ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု သတိပေးသံက သုံးနာရီကျော်ကြာခဲ့ပါတယ်"ဟု ကိယက်ဗ်၏ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ အကြီးအကဲ ဆာဟီရာပေါ့ကို(Serhiy Popko)က ဆိုသည်။

ထိုတိုက်ခိုက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ရုရှားထံမှ မှတ်ချက် တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ထားခြင်း မရှိပေ။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

တိုကျို၊ နိုဝင်ဘာ ၂၆

ထိုင်ဝမ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အရေးပေါ် အခြေအနေ ဖြစ်လာသည့် အချိန်တွင် အမေရိကန်သည် ဂျပန်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်၌ စစ်တပ်ဖြန့်ကြက် ချထားရန်အတွက် အရေးပေါ် အစီအစဉ်များ ရေးဆွဲနေသည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဂျပန်၏ ကျိုဒိုသတင်းအေဂျင်စီကမူ အမေရိကန်၊ ဂျပန်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်တို့သည် ဒီဇင်ဘာလတွင် ပထမဆုံး ပူးတွဲ စစ်ဆင်ရေး အစီအစဉ်တစ်ခုကို ရေးဆွဲနေကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂၄ ရက်က ဖော်ပြခဲ့သည်။

HIMARS အတွဲလိုက်ဒုံးပစ်စနစ်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် အမေရိကန် မရိန်းတပ်ရင်းတစ်ရင်းကို ဂျပန်၏ ကျူးရှူး (Kyushu) ကျွန်းမှ ထိုင်ဝမ်အနီး ယိုနာဂူနီ (Yonaguni) ကျွန်းအထိ ရှည်လျားသည့် နန်ဆိုင်းကျွန်းစု တစ်လျှောက် ဖြန့်ကြက်ချထားလိမ့်မည်ဟု ကျိုဒိုမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သည် အရေးပေါ်ကိစ္စနှင့် ကြုံတွေ့ရမည့် အခြေအနေတွင် စောစီးသည့် အဆင့်မျိုး၌ အမေရိကန်စစ်တပ်၏ လမ်းညွှန်ချက်များအရ ထိုကျွန်းများပေါ်၌ ယာယီစစ်စခန်းများ တည်ဆောက်မည်ဖြစ်ပြီး မရိန်းစစ်သားများ ဖြန့်ကြက်ချထားလိမ့်မည်ဟု ကျိုဒိုမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုမရိန်းတပ်ဖွဲ့များအတွက် လောင်စာများနှင့် ခဲယမ်းများ အပါအဝင် ထောက်ပို့ကဏ္ဍအတွက် ဂျပန်စစ်တပ်က ပါဝင် လုပ်ဆောင်လိမ့်မည်ဟု ကျိုဒိုမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်ကြည်းတပ်က ဖိလစ်ပိုင်တွင် ဘက်စုံသုံး အထူးတပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားမည်ဖြစ်ပြီး တာဝေးပစ် တပ်ဖွဲ့များလည်း ဖြန့်ကြက်လိမ့်မည်ဟု ထိုသတင်း၌ ဖော်ပြထားသည်။

ထိုသတင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဂျပန်နှင့်ဖိလစ်ပိုင် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးများ အပြင် မနီလာ(Manila) မြို့တော်ရှိ အမေရိကန်သံရုံးတို့က မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထိုအကြောင်းအရာအပေါ် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနကို ကျိုဒိုသတင်းအေဂျင်စီက မေးမြန်းရာတွင် တရုတ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မော်နင်း (Mao Ning) က ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်၏ ခွဲခြားမရသည့် အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တည်ငြိမ်ရေးကို ထိခိုက်စေတာ၊ တင်းမာမှုနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့မှုဖြစ်အောင် ရန်စတာ၊ ဒေသတွင်း စစ်အင်အား ဖြန့်ကြက်ချထားဖို့အတွက် ထိုင်ဝမ်အရေးကို အသုံးချတဲ့ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေကို တရုတ်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ပါတယ်" ဟု မော်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CAN