CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၉

ပြည်ထောင်စု ငြိမ်းချမ်းရေး ဆွေးနွေးမှု ပူးတွဲကော်မတီ (UPDJC) နိုင်ငံရေးပါတီများ အစုအဖွဲ့ကို ပြန်လည် ရွေးချယ်မည်ဖြစ်ကြောင်း UPDJC မှ အဖွဲ့ဝင် ဒေါ်ချိုချိုကျော်ငြိမ်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် (UEC) မှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် နိုင်ငံ‌ရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေအရ နိုင်ငံရေးပါတီအချို့မှာ ဖျက်သိမ်းခံရသလို၊ အချို့မှ အသစ်ပြန်လည် ဖွဲ့စည်းကြကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါ်ချိုချိုကျော်ငြိမ်းက “ကျမတို့ ခဏနားထားပါတယ်ရှင့်၊ မခေါ်သေးပါဘူး။ လောလောဆယ် ကျမတို့ တစ်လ၊ နှစ်လလောက်ရှိပြီရှင့်၊ နားထားတာ ဒီလိုလေ ယခင်က ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပါတီ ၉၁ ပါတီနဲ့ ကျမတို့က ပြန်ရွေးထား တာလေ၊ အခုကြတော့ အဲဒီပါတီတွေက ပျက်တဲ့ဟာပျက်၊ ဖျက်တဲ့ဟာဖျက် အသစ်ဖွဲ့တဲ့ဟာဖွဲ့ ဖြစ်ကုန်ပြီလေ၊ ဟုတ်တယ်မလား အဲဒီဟာကို အကျုံးမဝင်တော့ဘူးဆိုတော့ နောက် ပါတီတွေ အားလုံး ထပ်ဖွဲ့မယ်၊ အားလုံးပါတီ တွေ ပြီးတော့မှ ပြန်ရွေးမယ်လို့ အဲဒီလို ပြောတယ်ရှင့်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UEC မှ နိုင်ငံရေးပါတီများကို စိစစ်ပြီး မှတ်ပုံတင်ခွင့် ပြုပြီးသည့်အချိန်တွင် UPDJC နိုင်ငံရေးပါတီများ အစုအဖွဲ့ ရွေးချယ်မှုကို ကျင်းပနိုင်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

မိမိတို့ ပါတီကို မှတ်ပုံတင် ချပေးခြင်းလည်း မရှိသေးသည့်အတွက် အဆိုပါ ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ဘာမျှ မကြားသိ ရသေးကြောင်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးသာထွန်းလှက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

UEC က နိုင်ငံရေးပါတီများ ပြန်လည် မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေ- နည်းဥပဒေများကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့ တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း ပြန်လည် မှတ်ပုံတင်ရန် ကြေညာခဲ့သည်။

UPDJC နဲ့ NSPNC တို့ တွေ့ဆုံစဉ်

ထို့နောက် ပြန်လည်၍ မှတ်ပုံမတင်သည့် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)၊ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေ စီ အဖွဲ့ချုပ်(SNLD)၊ ရခိုင်ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (ALD) အပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၄၀ ကို ဖျက်သိမ်းကြောင်း ထုတ် ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

ယခင် နိုင်ငံရေးပါတီများ အစုအဖွဲ့တွင် ပါဝင်သည့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့် ပါတီမှတ်ပုံတင် မကျခြင်း၊ ပါတီ လုပ်ငန်းစဉ်များ မပြီးမြောက်ခြင်းများကြောင့် UPDJC အစုအဖွဲ့ ရွေးချယ်ရန် ကြန့်ကြာနေကြောင်း ဒေါ်ချိုချိုကျော် ငြိမ်းက ပြောသည်။

၎င်းက “ကျမတို့က ဒေသပါတီဆိုတော့ သေးတာပေါ့၊ တစ်ပြည်လုံး ဥပမာ ဦးစိုင်းအိုက်ပေါင်းတို့၊ ကိုကိုကြီးတို့ ဘာတို့ကြတော့ သူတို့ကြတော့ တစ်ပြည်လုံးပြေးနေရတော့ ကျမတို့လည်း နားစွင့်နေတာပေါ့၊ သူတို့ ပြီးတဲ့ အပေါ်မှာပဲ မူတည်မှာပဲ သူတို့ ပြီးတယ်၊ မပြီးတယ်အပေါ်မှာ ကျမတို့က ပြောလို့မရဘူးလေ၊ သူတို့လည်း ကြိုး တော့ ကြိုးစားနေတာပဲ လူ ၁ သိန်းဆိုတာ ဗမာပြည်ထဲမှာ လွယ်တော့ မလွယ်လှဘူးလေ၊ ရုံးတွေလည်း အများ ကြီး ဖွင့်ရမယ်၊ အမတ်တွေလည်း အများကြီး ရှာရမယ်ဆိုတော့ သူတို့အခက်အခဲကို ကျမကိုယ်ချင်းစားပြီး မလုပ် နိုင်ဘူးလေ၊ ကျမ မလုပ်နိုင်တဲ့ အလုပ်ကို သူတို့ လုပ်နေတဲ့အတွက် ကျမကတော့ မြန်မြန်ပြီးပါစေပဲ ဆုတောင်း တယ်၊ ဒါမှပဲ ကျမတို့ ရွေးကောက်ပွဲလည်း လာမယ်၊ UPDJC လည်း ဖွဲ့စည်းနိုင်မယ်ဆိုပြီး တော့ပေါ့နော်၊ ကျမတို့ က ဘာတတ်နိုင်မှာလဲ” ဟု ပြောသည်။

NSPNC ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

UPDJC ကို အစိုးရ၊ လွှတ်တော်နှင့် တပ်မတော် ကိုယ်စားလှယ် ၁၆ ဦး၊ တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများမှ ကိုယ်စားလှယ် ၁၆ ဦး၊ နိုင်ငံရေးပါတီ များ အစုအဖွဲ့မှ ကိုယ်စားလှယ် ၁၆ ဦးတို့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းရန် NCA စာချုပ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၇ ရက်က ပြန်လည်ရွေးချယ်ခဲ့သည့် UPDJC နိုင်ငံရေးပါတီများ အစုအဖွဲ့တွင် ဦးစိုင်းအိုက်ပေါင်း၊ ဒေါ်ချိုချိုကျော်ငြိမ်း၊ ဦးစောသန်းမြင့်၊ တ.စ.ည ပါတီ၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့(PNO)၊ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)၊ ကရင်အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ၊ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ(MUP)တို့ ရွေးချယ်ခံခဲ့ရကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၈

ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့ကို ဖြတ်သန်း၍ ရခိုင်တစ်ပြည်နယ်လုံး အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း မေလ ၁၄ ရက်နေ့က ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း(မိုခါ) တိုက်ခတ်သွားခဲ့ခြင်းကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများ ရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် မိုခါမုန်တိုင်းဒဏ်ခံစားခဲ့ရသည့် မြန်မာပြည်သူများအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု အကူအ ညီနှင့် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကယ်ဆယ်ရေးဆိုင်ရာပစ္စည်းများကို ကရုဏာမစ်ရှင် အစီအစဉ်ဖြင့် အိန္ဒိယအစိုး ရသည် မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယသံအမတ်ကြီး Shri Vinay Kumar မှတဆင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီး ချုပ် ဦးစိုးသိန်းထံ မေလ ၁၈ ရက်တွင် လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကယ်ဆယ်ရေးဆိုင်ရာပစ္စည်းများဖြစ်သော အရေးပေါ် အစားအစာ၊ မိုးကာတဲများ၊ ရွှေ့ပြောင်းရလယ် သော မီးစက်များ၊ အဝတ်အထည်များ၊ ရေစုပ်စက်များ၊ ဆေးဝါးများ၊ တာပေါ်လင်စများ၊ တစ်ကိုယ်ရည်သုံး ကျန်းမာရေးပစ္စည်းများ၊ ဘီးတပ် ထိုင်ခုံများနှင့် နှာခေါင်းစီး အပါအဝင် စုစုပေါင်း တန်ချိန် ၄၀ ကို အိန္ဒိယရေတပ် သင်္ဘောများဖြစ်သည့် INS Shivalik၊ INS Kamorta နှင့် INS Savitri တို့ တင်ဆောင်လာခဲ့ပြီး မေလ ၁၈ ရက် တွင် ရန်ကုန်မြို့မှာ ဆိုက်ကပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် အရေးပေါ် ဆေးဝါးများနှင့် ဆေးသေတ္တာများကို အိန္ဒိယရေတပ်သင်္ဘောဖြစ်သည့် INS Gharial က မေလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် တင်ဆောင်လာမည်ဖြစ်သည်။

ထိုပစ္စည်းများအားလုံးကို ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ချက်ခြင်းပေးပို့မည်ဖြစ်ပြီး မုန်တိုင်းဒဏ် ထိခိုက်ခံစားရသည့် လူမှု အသိုင်းအဝန်းများကို ဖြန့်ဖြူးပေးမည်ဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အိန္ဒိယသံရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း(မိုခါ) တိုက်ခတ်မှုကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်ပေါင်း ၁၇ မြို့နယ် အပါအဝင် ချင်းပြည်နယ်အတွင်းက ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ဟားခါးမြို့နယ်။ မတူပီမြို့နယ်၊ တီးတိန်မြို့နယ်တို့ကို သဘာဝ ဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်သော ဒေသများအဖြစ် နစက-က သတ်မှတ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် မုန်တိုင်းဒဏ်သင့် ဒေသများမှ ပြည်သူများအတွက် ကူညီကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည် ထူထောင် ရေး လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်တွင်း အလှူရှင်များက ကျပ်သိန်းပေါင်း ၁ သိန်းကျော် လှူဒါန်းခဲ့ရာ ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ ကျပ်သိန်းပေါင်း ၇ သောင်း ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၈

ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်သူများ အားလုံးပါဝင်သည့် နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်ပေါ်လာရေး ဆောင်ရွက်သွားရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု အပစ်ရပ်(၇)ဖွဲ့၏ ထိပ်သီး မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးအပြီး မေလ ၁၈ ရက်တွင် ထုတ်ပြန် ကြေညာခဲ့သည်။

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA) လက်မှတ်ထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ၇ ဖွဲ့သည် မျက်နှာစုံညီ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး တစ်ရပ်ကို ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်မြို့မှာ မေလ ၁၇ ရက်မှ ၁၈ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပခဲ့သည်။

အဆိုပါ အစည်းအဝေးတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ နှောင်းပိုင်းတွင် ကျင်းပခဲ့သည့် NCA ထိုးထားသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့စည်းများ (NCA-S EAO- 7)ဖွဲ့၏ အလွတ် သဘော ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး အဖွဲ့ နှင့် အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီ(NSPNC)တို့၏ အလွတ် သဘော အစည်းအဝေးတွင် ရရှိခဲ့သည့် သဘောထား စုစည်းချက်များကို သုံးသပ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြ ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထို့နောက် နှစ်ရက်တာ အစည်းအဝေးတွင် လက်ရှိ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားနိုင်ရန် လက်တွေ့ ကျပြီး ဖြစ်နိုင်ချေရှိသည့် နည်းလမ်းများ ရှာဖွေ ဆောင်ရွက်ရေးအတွက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု ဆိုသည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၈ ရက်က NCA-S EAO ၇ ဖွဲ့၏ ထိပ်သီး အစည်းအဝေး၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုကဲ့သို့ နည်းလမ်းများ ရှာဖွေရာတွင် အဓိကအားဖြင့် ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်သူများ အားလုံးပါဝင်သည့် နိုင်ငံ ရေး ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်ပေါ်လာရေး၊ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲများသည် အမျိုးသားရေး လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရမည့် လုပ်ငန်းစဉ် ဖြစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များတွင် နိုင်ငံတကာ၏ အခန်းကဏ္ဍ နှင့် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေးအတွက် တိုင်းရင်းသား ပြည်သူလူထုတရပ်လုံး လိုလားသည့် ဒီမိုကရေစီဖက်ဒရယ် အခြေခံမူများပေါ်တွင် ခိုင်မာစွာ ရပ်တည်ရေးတို့ကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြ သည်ဟု NCA-S EAO ၇ ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)က နစကနှင့် တပ်မတော်ကို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့ဖြင့် ကြေညာ ထားသလို သွေးကြွေးမှာ ဆွေးနွေးစရာမရှိ အပြုတ်တိုက်ရမည်ဟုလည်း ကြွေးကြော်ထားသည်။
အလားတူ နစက-ကလည်း NUG နှင့် လက်အောက်ခံ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)၊ ဒေသခံကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့(LDF)တို့ကို အကြမ်းဖက် အဖွဲ့ဖြင့် ကြေညာထားသလို စေ့စပ်ဆွေးနွေးမည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန် ထားသည်။

ထို့ကြောင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ကျော်လွှားရေး တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးရန် တောင်းဆို တိုက်တွန်းမှု များနှင့် ကြိုးပမ်းမှုများသည် ခက်ခဲနေကြောင်း ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်နေသူများက ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၈

ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)၏ (၁၇)ကြိမ်မြောက် ကွန်ဂရက်ကနေ နှုတ်ထွက်ခဲ့ခြင်းသည် KNU ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် လမ်းစဉ်များအောက်မှ ခွဲထွက်သွားခြင်း မဟုတ်ကြောင်း KNU တပ်မဟာ (၅)က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် မေလအစောပိုင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် KNU ကွန်ဂရက်မှာ အခမ်းအနားအတွင်းမှာ တပ်မဟာ ၅ ကိုယ်စားလှယ်များ ထွက်ခွာခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

KNU တပ်မဟာ(၅)က “KNU ၏ ၁၇ ကြိမ်မြောက် ကွန်ဂရက်မှ နှုတ်ထွက် လိုက်ခြင်းသည် KNU ၏ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေနှင့် လမ်းစဉ်များအောက်မှ ခွဲထွက်သွားခြင်း မဟုတ်ပါ။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အဓိက လိုလားချက်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေနှင့် လမ်းစဉ်များအောက်မှ KNU အဖွဲ့အစည်း၏ အနာဂတ်ဦးဆောင်မှု ပိုမို ကောင်းမွန် ခိုင်ခံရန်၊ လူထုတစ်ရပ်လုံး၏ ယုံကြည်ထောက်ခံမှုကို ရရှိရန်နှင့် ကရင်တစ်မျိုးသားလုံး၏ စည်းလုံး ညီညွတ်မှု ပိုမိုအားကောင်းလာရန်သာ ဖြစ်သည်”ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

KNU ထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်အချို့သည် အာဏာကို အလွှဲသုံးစားလုပ်၍ ဒုစရိုက်စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင် ပတ်သက်နေကြောင်း ခိုင်လုံသော အထောက်အထားများအရ သိရှိရချိန်နှင့် ရန်သူက ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်သည့် ဂုဏ်ထူး ဆောင်ဆုကို KNU ဥက္ကဋ္ဌက လက်ခံခဲ့သည့်အပေါ် လွန်စွာဝမ်းနည်းကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

KNU တပ်မဟာ(၅)၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ လုပ်ရပ်နှစ်ခုလုံးမှာ KNU ၏ စည်းမျဉ်းဥပဒေနှင့် ရပ်တည်ချက်အား ချိုးဖောက်သည်ကို ငြင်းနိုင်ဖွယ် မရှိ ကြောင်း တပ်မဟာ ၅ က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုထုတ်ပြန်ချက်နှင့် ပတ်သက်၍ KNU မှ တာဝန်ရှိ ပုဂ္ဂိုလ်များထံ CNI က ဖုန်းဆက်သွယ်ခဲ့သော်လည်း ဆက်သွယ်၍ မရသေးပေ။

တပ်မဟာ(၅)သည် ကွန်ဂရက်က နှုတ်ထွက်ခဲ့သော်လည်း KNU ဦးဆောင်မှုအောက်ကနေ ခွဲထွက်မှာ မဟုတ်ဟု မြင်မိကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဦးသန်းစိုးနိုင်က “NCA ကို တောက်လျှောက် ဖက်တွယ်လာတဲ့ စောမူတူးစေးဖိုးကို ဖယ်ရှားပြီးတော့ ဒုဥက္ကဋ္ဌက တက်လာတယ်၊ သို့သော်ငြားလည်း ဒုဥက္ကဋ္ဌလည်းပဲ သိပ်ပြီးတော့ မူတူးစေးဖိုးနဲ့ သဘောထား မကွာလှတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် တစ်ယောက်လို့ ပြောကြပါတယ်။ အဲဒီတော့ KNU ထဲမှာ အဲဒီလို အနေအထားတွေ သဘောထား ကွဲပြားမှုတွေ ရှိ တာက အဓိက အကြောင်းအရင်းအချက်ပါ တစ်ခုက NCA စာချုပ်ကို လက်ခံလား၊ လက်မခံဘူးလား၊ နောက်တစ်ခု က နယ်စပ်မှာရှိနေတဲ့ မူးယဇ်ဆေးဝါးနဲ့ လောင်းကစားဝိုင်းတွေ လုပ်နေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ KNU ခေါင်းဆောင် တွေ ပါဝင်ပတ်သက်နေတဲ့ ကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး မကျေလည်တဲ့ တပ်မှူးတွေ ရှိပါတယ်၊ အဲဒီတော့ အခု တပ်မဟာ ၅ က နှုတ်ထွက်တယ်လို့ ပြောပေမယ့်၊ အခု အပြောင်းအလဲအောက်မှာ တပ်မဟာ ၅ အနေနဲ့ KNU တစ်ခုလုံးရဲ့ ခေါင်းဆောင်မှု အောက်ကနေပြီးတော့ ခွဲထွက်သွားဦးမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ကျနော်ကတော့ ယူဆပါတယ်” ဟု ပြော သည်။

KNU ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုကိစ္စကို (၁၇)ကြိမ်မြောက် ကွန်ဂရက်မတိုင်မီ စစ်ဆေးဖြေရှင်းခြင်းက အသင့်တော်ဆုံးဟု ယူဆကာ အရေးယူ ဆောင်ရွက်ရန် KNU ဗဟိုထံ တင်ပြခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းက တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို ထင်ဟပ်စေသလို အဖွဲ့အစည်း၏ မူဘောင်လမ်းစဉ်နှင့် ကိုက်ညီသည့် ပြဿနာဖြေရှင်းခြင်း နည်းလမ်းဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြ ထားသည်။

အဆိုပါ ကိစ္စအား ဖြေရှင်းခြင်း မရှိပါက ကွန်ဂရက်အား တက်ရောက်မည် မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကွန်ဂရက်အား အဆောတလျင် ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်သည်ဟု ကိုယ်စားလှယ်အများစု ယူဆပါက မိမိတို့အနေ ဖြင့် ကန့်ကွက်ဆန့်ကျင်မည် မဟုတ်ကြောင်း ပြောသည်။

KNU တပ်မဟာ ၅ ၏ ရပ်တည်ချက်သည် မိမိတို့ အဖွဲ့အစည်းနှင့် လူမျိုးတို့၏ စည်းလုံးညီညွတ်မှု၊ လိုအင်ဆန္ဒနှင့် တော်လှန်ရေး အောင်မြင်ရေးအတွက် ကောင်းမွန်သော အားထုတ်ကြိုးစားမှုသမိုင်းကို ရေးသွားရန်သာ ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်‌၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူပြီးနောက် ကရင်ပြည်နယ် ဖာပွန်ခရိုင်၊ KNU တပ်မဟာ (၅) ထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်း ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KNLA) နှင့် တပ်မတော် အကြား တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေ ၁၇

မိုခါမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်မှုကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ ဒေသခံတချို့သည် လက်ရှိ အချိန်အထိ အကူအညီများ မရရှိသေးဘဲ ဖြစ်နေကြောင်း ရခိုင်ဒေသခံ ပြည်သူများထံက သိရသည်။

မုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးမှုများကို ကိုယ်ထူကိုယ်ထဖြင့် ရုန်းကန်နေရကြောင်း၊ မည်သည့် အဖွဲ့အစည်းမျှ လာရောက်ကူညီခြင်း မရှိသေးကြောင်း စစ်တွေ မြို့ခံတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စစ်တွေ အခြေအနေက ဘယ်လိုပြောမလဲ ကိုယ့်အားကိုယ်ကိုး ရုန်းကန်နေရတယ်ပေါ့ဗျာ၊ ကူသူမဲ့ ကယ် သူမဲ့ အရပ်သား ပေါလန်တီယာတွေကလည်း ကူနိုင်မယ့် အနေအထား မဟုတ်ဘူးလေ။ အခု လောလေဆယ် ဆယ်က အရေးတကြီး ရှာနေကြတာ အိမ်မိုးသွပ်ပြား၊ သွပ်မိုးထားတဲ့ အိမ်ဆိုတာက အခေါင်မကွာဆိုတာ မရှိ သလောက်လေ၊ အားလုံးနီးနီး ကွာတာပေါ့၊ အခေါင်က အဲဒါကြောင့် အိမ်မိုးသွပ်ပြား ရှာကြတယ်၊ နောက်ပြီးတော့ သောက်ရေပေါ့ အခက်အခဲ၊ စားရေးသောက်ရေးလည်း ဒီလိုပဲ ဝေမျှစားသောက်နေကြတာ ပေးတယ်၊ ကမ်းတယ် သတင်းမေးဖော်တောင် မရဘူး။ ပေးမယ့်ကမ်းမယ့်သူဆိုဝေး။ မနေ့ကတော့ ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးက အပျက်အစီး စာရင်း လာကောက်သွားတာတော့ တွေ့တယ်၊ ဒါပေမဲ့ ဘာမှတော့ အဖြေကတော့ မသိသေးဘူး။ လေလိုင်းက ထုတ်နေကြတာ၊ ဘာမှမရောက်ဘူး။ စစ်တွေကိုတောင် သတင်းမေးဖော် မရပါဘူးဆို။ အပေါ်ကတော့ ကောင်း ကင်ကတော့ ရဟတ်ယာဉ်တွေ ပျံနေတာတော့ တွေ့တယ်၊ ဝေါ်ကီတော်ကီ ကားတန်းတွေ သွားနေတာတော့ တွေ့ တယ်၊ ဒါပေမဲ့ လူထုဆီ ရောက်တာမှ မဟုတ်တာ၊ စစ်တွေဈေးဆိုလည်း ဖွတ်ဖွတ်ကြေလေ၊ ပြန်လို့ အသက်ဝင်ဖို့ က မလွယ်တာ” ဟု ပြောသည်။

မုန်တိုင်းတိုက်ခတ်အပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်ကို မြင်တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် နစက၏ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့သည် ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ မောင်တောမြို့နယ်၊ စစ်တွေမြို့နယ် ၊ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်တို့၌ မုန်တိုင်းသင့် ပြည်သူများကို စားနပ်ရိက္ခာများထောက်ပံ့ပေးနေသလို ပြန်လည်ထူထောင် ရေးလုပ်ငန်းများလည်း လုပ်ဆောင်နေကြောင်း နစက-က သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။

ကျောက်တော်မြို့နယ်မှ ပြည်သူတစ်ဦးကလည်း အကူအညီများ မရရှိကြောင်းနှင့် ကိုယ်ထူကိုယ်ထဖြင့်သာ လုပ်ဆောင်နေရကြောင်း ပြောသည်။

မုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် တိုက်ပွဲရှောင်စခန်းများ ပြန်လည် တည်ဆောက် နိုင်ခြင်း မရှိသေးသလို အလှူ ရှင်များလည်း လာရောက် ကူညီခြင်း မရှိသေးကြောင်း မြောက်ဦးမြို့နယ် စင်းဘောကိုင်း တိုက်ပွဲရှောင်စခန်း တာဝန်ခံ ဦးညီပုက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လူကယ်ပြန်က မောင်တောမြို့မှာ မုန်တိုင်းသင့် ဒေသခံများကို ထောက်ပံ့ပေးနေစဉ်

၎င်းက “အခုလောလောဆယ်က သူတို့က အနီးအနားမှာရှိတဲ့ ရွာတွေက ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ ဝင်ပြီး ခိုလှုံ နေကြတယ်၊ အခုဆိုရင် သူတို့လည်း တဲအိမ်တွေ ပြန်ပြီးပြုပြင်ဖို့ အခက်အခဲ တော်တော် ဖြစ်နေကြတယ်။ အခက်အခဲဆိုတာမှာ မုန်တိုင်းပြီးခါစဆိုတော့ တဲအိမ်တွေက အကုန်လုံး ပျက်စီးသွားတာဆိုတော့ သစ်တွေ၊ ဝါး တွေ၊ အုန်းတွေ ပြီးရင် ဒါပလင်တွေ အဲဒါတွေ မရှိတဲ့အချိန်ကြတော့ ပြုပြင်ရမယ့်ဟာက အချိန် ကြန့်ကြာနေတယ်။ အဖွဲ့အစည်းတွေက လှူဒါန်းတာတွေ အကူအညီ ပေးတာတွေတော့ မရှိသေးဘူး။ အခုလောလောဆယ်တော့ ICRC ဘက်ကတော့ တဲအိမ်တွေ ပျက်စီး စာရင်းကိုတော့ ကောက်ခံခိုင်းထားတာတော့ ရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

မေလ ၁၄ ရက်နေ့က တိုက်ခတ်ခဲ့သော မိုခါမုန်တိုင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ဆက်သွယ်ရေး တာဝါတိုင် များ၊ နေအိမ်များ၊ သာသနိက အဆောက်အဦများ၊ လမ်းမီးတိုင်များ၊ သစ်ပင်များ လှဲကျခြင်းတို့ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆန်၊ စားနိပ်ရိက္ခာနှင့် အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းများ လိုအပ်နေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဝင်ရောက် တိုက်ခတ်ခဲ့သော ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်းကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသူများအား ကူညီထောက်ပံ့ရေး ဒေါ်လာ ၁ သန်း သုံးစွဲရန် ဘတ်ဂျက် သတ်မှတ်ထားကြောင်း အမျိုးသားညီညွတ်ရေး အစိုးရ (NUG) က မေလ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားထားသည်။

အလားတူ မုန်တိုင်းသင့် ရခိုင်ဒေသ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကျပ်သိန်းပေါင်း ၇ သောင်း အပါအဝင် ဆန်နှင့် စားနပ် ရိက္ခာများ ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိကြောင်း နစကမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၇

ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်နေသူများအနေဖြင့် ကိုယ်ကိုယ်တိုင်က မငြိမ်းချမ်းပါဘဲနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို လုပ်၍ မရနိုင်ဘူး ဟု NCA-S EAO(၇)ဖွဲ့၏ ထိပ်သီး မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေး သဘာပတီ စဝ်ခွန်းဆိုင်က ပြောသည်။

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ်(NCA)ထိုးထားသည့် လက်နက်ကိုင် ၁၀ ဖွဲ့အနက် ၇ ဖွဲ့၏ ထိပ်သီး မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးကို မေလ ၁၇ ရက်မှ ၁၈ ရက်နေ့အထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်မြို့မှာ ကျင်းပနေသည်။

စဝ်ခွန်းဆိုင်က “ကျနော်တို့ လိုရာပန်းတိုင်ကို ရောက်ဖို့ တစိုက်မတ်မတ် ချီတက်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ချီတက်တဲ့နေရာမှာ အခက်အခဲတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ ရှိလည်း ရှိခဲ့တယ်၊ ရှိလည်း ရှိနေဆဲ၊ ထပ်ပြီးတော့ လည်း ရှိနေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ အလုပ်က ကိုယ့်အဖွဲ့၊ ကိုယ့်ရဲ့လူမျိုး၊ ကိုယ့်ရဲ့ နယ်မြေအတွက် မဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့အလုပ်က ပြည်ထောင်စုအကျိုးအတွက်၊ ပြည်သူတစ်ရပ်လုံးနဲ့ ပြည်ထောင်စုအကျိုးအတွက် လုပ်ဖို့ဖြစ်တယ်။ ကျနော်တို့ လုပ်တဲ့အလုပ်က လက်ရှိနိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း ကို ကျော်လွှားနိုင်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိဖို့ကိစ္စများ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိဖို့လုပ်နေတဲ့ အချိန်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်နေတဲ့ သူတွေအတွက် အလိုအပ်ဆုံးက ဘာလဲဆိုတော့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်က ငြိမ်းချမ်းဖို့၊ ကိုယ် ကိုယ်တိုင်က မငြိမ်းချမ်းပါဘဲနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လုပ်တယ်ဆိုရင် ဒါဟာမဖြစ်နိုင်တဲ့ အလုပ်ပဲဆိုတာကို သိထား ကြရမှာ ဖြစ်တယ်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် တပ်မတော်မှ အရပ်သား အစိုးရကို ဖြုတ်ချလိုက်ပြီးနောက်မှာ NCA-S EAO များသည် အလုပ်ရုံ ဆွေးနွေးပွဲများ အကြိမ်ကြိမ်လုပ်ကာ ရှေ့ဆက်လုပ်ဆောင်ရမည့် အခြေအနေများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၇ ရက်နေ့က NCA-S EAO ၇ ဖွဲ့အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

စဝ်ခွန်းဆိုင်က “ NCA ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို NCA မူဘောင်အတိုင်း ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်လို့ မရနိုင်တဲ့ အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ ပေါ်လစီတွေ ချမှတ်ဖို့နဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် များ ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် အစည်းအဝေးများ ကျင်းပနိုင်ဖို့အတွက် ဒိုင်ယာလော့ခ်ပါတနာ(Dialogue Partner) တွေက ပြည့်ပြည့်စုံစုံ မရှိတော့ပါဘူး၊ အဲဒီတော့ ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်တာ ဘာရှိမလဲ၊ ကျနော်တို့ လုပ်နိုင်တာက NCA ထဲမှာပါတဲ့ ကျနော်တို့အားလုံး ဝိုင်းပြီးတော့မှ လက်မှတ်ထိုးထားတဲ့ အခြေခံမူ ဖြစ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

အဆိုပါ အခြေခံမူထဲမှာ အခြေခံအကျဆုံးဖြစ်သည့် နံပါတ်တစ် နိုင်ငံရေးပြဿနာကို အင်အားနှင့် မဖြေရှင်းဘဲ နိုင်ငံရေးနည်း၊ ငြိမ်းချမ်းသည့်နည်းနှင့်ဖြေရှင်းရန်၊ နံပါတ်နှစ် မိမိတို့အားလုံး သက်ဆိုင်ရာ Stakeholders များ ပါဝင်ဖို့ အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသည့် အမျိုးသားအဆင့် ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်ရန်၊ နံပါတ်သုံး အရပ်သား ကာကွယ်ရေးနှင့် လူသားချင်း စာနာမှု အကူအညီရနိုင်ရေး တို့ဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

NCA ကို ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)၊ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ(RCSS)၊ ဒီမိုကရေစီအ ကျိုးပြုကရင်တပ်မတော်(DKBA)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်- ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ(KNU/KNLA-PC)၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ်(PNLO)၊ ရခိုင်ပြည်လွတ် မြောက်ရေးပါတီ(ALP)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဦး(ABSDF)၊ မွန်ပြည်သစ် ပါတီ(NMSP)၊ လားဟူဒီမိုကရက်တစ် အစည်းအရုံး(LDU) တို့ လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည်။

အဆိုပါ NCA ထိုးအဖွဲ့များသည် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဦးဆောင်အဖွဲ့(PPST)တွင် ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့နောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲကြောင့် KNU၊ CNF က နှုတ်ထွက်သွားသလို RCSS၊ ABSDF၊ NMSP တင်းပြည့်မပါဝင်ဘဲ တွဲဖက်အနေဖြင့်သာ ပါဝင်တော့သည်။

သို့သော်လည်း မေလ ၁၇ ရက်မှ ၁၈ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပသည့် အစည်းအဝေးမှာတော့ RCSS၊ ABSDF၊ ALP၊ KNU/KNLA-PC၊ PNLO၊ ALP၊ LDU တို့ တက်ရောက်သည်ကို တွေ့ရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၆

မလေးရှားတွင် တရားမဝင်လုပ်သားများအတွက် အလုပ်အကိုင်ရှားပါးနေသောကြောင့် လက်ရှိ၌ တရားမဝင် မြန်မာလုပ်သားများအနေဖြင့် မိမိအား အလုပ်ခေါ်သည့် သူဌေးရှိပါက လုပ်ငန်းခွင်မရွေးချယ်ဘဲ လုပ်ကိုင်ကြရန် မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံများ၌ အလုပ်အကိုင် အဓိက ရှားပါးနေခြင်းဖြစ်ပြီး အခြားစိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်အကိုင်များရှိသော်လည်း ပင်ပန်း၍ မလုပ်နိုင်ကြသည့်အတွက်ကြောင့် တရားမဝင် မြန်မာလုပ်သားများအနေဖြင့် အလုပ်အကိုင်ပို၍ ရှားပါးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာ များအား ကူညီပေးနေသူ မွှားမိုက်ကယ်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အလုပ်အကိုင်ကတော့ အရင်လိုမပေါပေမယ့် အလုပ်တကယ်လုပ်ချင်တဲ့သူတွေအတွက်က မရှားပါဘူး။ အလုပ် တွေရွေးနေကြလို့သာ လူတွေကလေ။ အဲဒါကြောင့် အလုပ်အကိုင်တွေ ရှားပါးနေတာ။ ဒါကတော့ အလုပ်သမား တွေအပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ သူတို့က မလေးရှားကိုလာပြီဆို မလေးရှားရောက်ပြီဆိုပြီးတော့ ပိုက်ဆံရပြီ ဆိုပြီး တော့ တွက်ကြတာလေ။ မလေးရှားရောက်ပြီဆို အလုပ်လုပ်မှ ပိုက်ဆံရမှာလေ။ မြန်မာပြည်လိုမျိုး တနေ့ကို ၂ နာရီ၊ ၃ နာရီ လုပ်ရတာမျိုးမဟုတ်ဘူး။ ဒီမှာ အနည်းဆုံး အောက်ထစ် ၈ နာရီ လုပ်ရတယ်။ ၈ နာရီ လုပ်ရတဲ့ အနေအထားမျိုးတွေကြတော့ မခံနိုင်တော့ဘူးလေ မြန်မာပြည်မှာလည်း လုပ်စရာလည်း မရှိဘူး။ သူတို့တွေက စက်ရုံထဲမှာ အဲကွန်းလေးနဲ့ လုပ်ချင်တဲ့ဟာမျိုးတွေ သူတို့က တောင်းဆိုကြတာ။ ဒါပေမယ့် ဒီအချိန်မှာ အဲဒီ စက်ရုံတွေ ဘာတွေက လုပ်ငန်းတွေက ရှားပါးသွားပြီ။ ရှားပါးတော့ လူတွေက တအားဝင်တော့ အခုလက်ရှိ ကတော့ စိုက်ပျိုးရေးတို့ နေပူတာပေါ့နော်။ ဆောက်လုပ်ရေးတို့ အဲဒီလိုနေရာမျိုးတွေမှာပဲ အဆင်ပြေတယ်။ အလုပ်တွေပေါတယ်ပေါ့။ အဲဒါကျတော့လည်း မလုပ်နိုင်လို့ အလုပ်အကိုင်ရှားပါးတယ် ပြောတာ။ ဒါပေမယ့် တကယ့်တကယ် ပိုက်ဆံရှာပြီးတော့ လုပ်နိုင်တဲ့ အလုပ်ကြမ်းသမားတွေအတွက်ကတော့ အလုပ်မရှားပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို့အပြင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ မြန်မာလုပ်သားများအား အဓိက ခေါ်ယူသော စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံကြီးများတွင် လုပ်သား လျော့ချသည့်အနေဖြင့် စာချုပ်သက်တမ်းပြည့်သူ မြန်မာလုပ်သားများအား စာချုပ်သက်တမ်း ထပ်မတိုးတော့ဘဲ နေရပ်သို့ ပြန်ပို့ခြင်း အများအပြား ရှိနေကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများအရေး ကူညီဆောင်ရွက် ပေးနေသူများထံက သိရသည်။

ထိုသို့ စာချုပ်သက်တမ်းပြည့်သည့် မြန်မာလုပ်သားများထဲတွင် နေရပ်မပြန်ဘဲ အခြားလုပ်ငန်းခွင်များတွင် အလုပ် အကိုင်ရှာဖွေကာ မလေးရှားနိုင်ငံ၌ ကျန်နေခဲ့သူများလည်းရှိကြောင်း၊ ၎င်းတို့ အလုပ်အကိုင် ရှာဖွေမှုများကြောင့် တရားမဝင် မြန်မာလုပ်သားများမှာ အလုပ်ရှာရ ပို၍ခက်ခဲခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ လုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

ထို့ကြောင့် တရားမဝင်မြန်မာလုပ်သားများအနေဖြင့် လက်ရှိတွင် လုပ်ငန်းခွင်နှင့် ငွေကြေးရရှိမှုအပေါ် မရွေးချယ် ဘဲ ရရာ လုပ်ငန်းခွင်၌ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ကြရန် မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အလုပ်ကရှားသွားတာတစ်ခုပေါ့။ နောက်တစ်ခုက လုပ်ငန်းရှင်တွေကလည်း တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေကို လက်မခံရဲတာတွေလည်း ပါပါတယ်။ နေ့စဉ်နဲ့အမျှ ထပ်ပြီးတော့ ဝင်လာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေလည်း အများကြီး ရှိနေသလို ခုနကပြောခဲ့တဲ့ စက်ရုံတွေကနေ ထုတ်လိုက်တဲ့ လူတွေကလည်း မြန်မာပြည်မပြန်ဘဲနဲ့ ဒီမှာပဲ ဆက်ပြီး တော့ဖြစ်သလို နေတဲ့သူတွေ ရှိလာတော့လေ တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေက များလာ၊ အလုပ်တွေကလည်း ရှာဖို့ ခက်ခဲလာတယ်ပေါ့။ လက်ရှိအနေအထားမျိုးမှာ ပြောချင်တာက လခ နည်းတာ၊ များတာကို မကြည့်ကြပါနဲ့။ နောက်တစ်ခု အလုပ်ပင်ပန်းတာ မပင်ပန်းတာကို မကြည့်ကြပါနဲ့။ ပြီးတော့ ကိုယ်လုပ်တဲ့အလုပ်နဲ့ ကိုယ်ရတာ လေးနဲ့ မမျှတဘူးဘာညာ အဲဒီလို လောလောဆယ်တော့ မစဉ်းစားစေချင်ဘူး။ မရှိ ရှိတဲ့အလုပ် ကိုယ့်ကို လက်ခံ မယ့် သူဌေးတွေရှိခဲ့ရင် လုပ်ငန်းရှင်တွေရှိခဲ့ရင် လောလောဆယ် မှေးပြီးတော့ လုပ်စေချင်ပါတယ်။ ဘာလို့ဆို ရှေ့ဆက် အသက်ရှင်နေထိုင်ဖို့အတွက် အလုပ်က လုပ်နေရမှာပဲ။ ဆိုတော့ ဒီအချိန်မှာ အလုပ်မရွေးပါနဲ့။ လခ နည်းတာ များတာကိုလည်း မရွေးပါနဲ့” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် တရားမဝင် မြန်မာများ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးခြင်းသာမက တရားဝင်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများ အတွက်လည်း OT မရရှိမှုများ ဖြစ်နေကြောင်းလည်း သိရသည်။

ထို့အပြင် လက်ရှိတွင် မလေးရှားဘက်မှ မြန်မာလုပ်သားများအား တရားဝင်ခေါ်ယူသည့် အလုပ်ခေါ်စာများလည်း မရှိသလောက် နည်းပါးနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်ပအလုပ်အကိုင် ရှာဖွေရေး အေဂျင်စီများအဖွဲ့ချုပ်(MOEAF) မှ သိရသည်။

ထိုသို့ တရားဝင်ခေါ်ယူမှုနည်းသည့်အတွက် မြန်မာနိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှ တဆင့်သော် လည်းကောင်း၊ အခြားလမ်းကြောင်းများဖြင့်သော်လည်းကောင်း တရားမဝင် ခိုးဝင်ကာ သွားရောက်ကြသူဦးရေ မှာလည်း အများအပြားရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၆

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲတွင် အတိုက်အခံပါတီများ အနိုင်ရကာ အစိုးရ အပြောင်း အလဲ ဖြစ်လာသော်လည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိဦးမှာ မဟုတ်ကြောင်း တိုင်းရင်းသား လက်နက် ကိုင် ခေါင်း‌‌ဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မေလ ၁၄ ရက်က ကျင်းပခဲ့သည့် ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲတွင် လူငယ်အများစုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် Move Forward ပါတီက နေရာအများစုကို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။

အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းပြီး‌နောက် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ၊ ကာကွယ်ရေးမူဝါဒများမှာ ချက်ချင်းပြောင်းလဲမှာ မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်မှူးကြီး ခွန်ဥက္ကာက “ချက်ချင်းလက်ငင်းတော့ ဘာမှ မပြောင်းပါဘူးဗျ၊ တစ်နှစ်လောက်‌တော့ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆို လက်ရှိ အစိုးရသစ် ဖြစ်လာလို့ ပြန်ပြီး ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့ရမယ်ဆို လွန်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတို့၊ အိမ်နီးနား မူဝါဒ တို့ကြ‌တော့ ကာကွယ်ရေးမူဝါဒတို့ကြတော့ ချက်ချင်းပြောင်းလဲလို့တော့ မရဘူးဗျ၊ ဒါကြောင့် သူက လွှတ်တော်နဲ့ အစိုးရ အခုလက်ရှိ တက်မယ်ဆိုရင်တောင်မှ သူတို့ရဲ့ ပေါ်လစီကို မိတ်ဆက်ဖို့က နှစ်နဲ့ချီပြီးမှ စောင့်ဖို့လိုမယ်၊ ကျနော်ထင်တယ် ဒီ ၂၀၂၄ အလွန်လောက်မှ နည်းနည်းလေး ရွေ့နိုင်တဲ့ သဘောပေါ့ဗျာ၊ ဒီနှစ်ထဲမှာတော့ ဘာ ဖြစ်ဖြစ် ချက်ချင်းကြီးတော့ အဖြူအမဲ ပြောင်းဖို့တော့ မရှိသေးပါဘူး။ ကြည့်ရတာတော့ မူဟောင်းအတိုင်းပဲ ခဏ ဆက်ထိန်းရမှာပေါ့၊ ကျနော်အဲဒီလို မြင်ပါတယ်ဗျ၊ ထိုင်းအနေနဲ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲမှာ ဦးဆောင် အနိုင်ရသူ Move Forward ပါတီ အောင်ပွဲခံနေစဉ်

ထို့အတူ ထိုင်းနိုင်ငံ‌ရောက် မြန်မာ့ရွေ့ပြောင်းအရေး၊ ထိုင်းနယ်စပ်မှ တိုက်ပွဲရှောင်များအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မည်ကဲ့သို့သော မူဝါဒများ ချမှတ်မည်ဆိုသည်ကို ၆ လခန့် စောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်း ပရာယွတ် ချန်အိုချာသည် လက်ရှိ နစက ခေါင်းဆောင်များနှင့် နီးစပ်သည့် အတွက်ကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံရောက် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများအပေါ် ဖမ်းဆီးမှု၊ ဖိအားပေးမှုများ ရှိနေကြောင်း ပြောကြသည်။

ဥပဒေပညာရှင်များ၊ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် Move Forward ပါတီမှာ ရွေးကောက် ပွဲတွင် အနိုင်ရခြင်းကြောင့် မြန်မာပြည်သူများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် အလားအလာများ ရှိနေကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒီမိုကရေစီအရေး တောင်းဆိုနေသူ

၎င်းက “အရင် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် အာဏာသိမ်းအစိုးရက ဗမာစစ်တပ်နဲ့ ပေါင်းပြီးတော့မှ ဒီလိုခိုးဝင်လာတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေကို ဖမ်းဆီးပြီးတော့ ပို့တာတွေ ရှိသလို အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် အနေနဲ့လည်း မြန်မာ ပြည်သူတွေကို ဖမ်းပြီးတော့ ပြန်ပို့ဖို့ဆိုတာကို အာဏာသိမ်း ထိုင်းစစ်တပ်ကို အမြဲတမ်း ပြောလေ့ ရှိတယ်ဆိုတာ ကိုလည်း မီဒီယာမှ ပျံ့နှံ့နေတယ်၊ အားလုံးလည်း သိပြီးသားဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့်မို့လို အခုလို အတိုက်အခံပါတီ ဖြစ်တဲ့ အနိုင်ရပါတီဟာ သူတို့ဟာ လူ့အခွင့်အရေး လုပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်တာ အလျှောက် မြန်မာပြည်သူတွေ အတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ အလားအလာတွေ ရှိနိုင်သလို ဖမ်းပြီးတော့ မတရားဖမ်းပို့တယ်ပေါ့နော်၊ တရားဥပဒေမဲ့ မတရားဖမ်းပို့တဲ့ အခြေအနေတွေဟာ လျော့နည်းသွားနိုင်သလို တစ်ဖက်နိုင်ငံမှာ ကျနော်တို့နိုင်ငံထဲမှာ အာဏာ သိမ်းခြင်း ခံထားရတာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ခိုးဝင်လာတဲ့သူတွေကို စနစ်တကျ ဒုက္ခသည် စခန်းတွေပေါ့ ဟောဒီ နယ်စပ်မှာ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေ ပြန်လည် အသစ်ဖွင့်ပြီးတော့မှ ဒီ Refugee (ဒုက္ခသည်)အဖြစ်နဲ့ ပြန်လည် လက်ခံ နိုင်စရာ အကြောင်းရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည့် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းများကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ နိုင်ငံရေးသမားများ ခိုလှုံမှု၊ တိုက်ပွဲများကြောင့် အရပ်သားများ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်မှုများ ရှိနေသလို မြန်မာ့ ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အနေဖြင့်လည်း ထိုင်နိုင်ငံတွင် ၇ သန်းဝန်းကျင် လုပ်ကိုင်နေကြကြောင်း သိရသည်။

CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၅
အလွန်အားကောင်းသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း(မိုခါ) တိုက်ခတ်မှုကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ပျက်စီးသွား သော အခြေအနေများကို ပြန်လည်ထူထောင်နိုင်ရေးအတွက် နစက-က ကျပ်သိန်းပေါင်း ၇ သောင်း ထောက်ပံ့ ပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ထောက်ပံ့ငွေကို နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင် ကိုယ်တိုင် ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မုန်တိုင်း ဒဏ်သင့် ရခိုင်ပြည်နယ်သို့ သွားရောက်၍ အခြေအနေများကို ကြည့်ရှုလေ့လာခဲ့ကြောင်းလည်း သိရသည်။

ရခိုင်ကမ်းရိုးတန်း ဒေသများကို မေလ ၁၄ ရက် မိုခါမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်ခဲ့၍ လူနေအိမ်များ ပျက်စီးခြင်း၊ သစ်ပင် များ လဲခြင်း၊ ဆက်သွယ်ရေးတာဝါတိုင် တချို့လဲကျခြင်း၊ ရေကြီးရေလျှံမှုများဖြစ်ခြင်း၊ လမ်းမီးတိုင်များ ပြိုလဲခြင်း စသည့် အခြေအနေများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

မုန်တိုင်းဒဏ်သင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အခြေအနေကို နစကဥက္ကဋ္ဌ လေ့လာနေစဉ်

ထို့နောက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့နယ်ပေါင်း ၁၇ မြို့နယ်ကို သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကျရောက်သော ဒေသ များအဖြစ် မေလ ၁၅ ရက်က နစက-က သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်နယ်အစိုးရသို့ ကျပ်သိန်းပေါင်း ၇ သောင်း နစက-က ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။