CNI International News

နီယာမေ၊ သြဂုတ် ၂၆

ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ စစ်တပ်များမှ နိုက်ဂျာနိုင်ငံကို စစ်ရေးအရ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်လာပါက မာလီနှင့် ဘာကီနာဖာဆို စစ်တပ်များအား နိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ခွင့်ပြုသွားမည်ဟု နိုက်ဂျာအာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အဗ္ဗဒူရာဟမ်မာနီ တီယာနီ (Abdourahamane Tiani) က ပြောကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နိုက်ဂျာ၏ အမိမြေ ကာကွယ်ရေး အမျိုးသား လုံခြုံရေးကောင်စီ (National Council for the Safeguard of the Homeland) အကြီးအကဲဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး တီယာနီသည် နိုက်ဂျာ တိုက်ခိုက်ခံရပါက မာလီနှင့် ဘာကီနာဖာ ဆို နိုင်ငံများ၏ ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များကို နိုင်ငံအတွင်း ဝင်ခွင့်ပြုသည့် အမိန့်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ သည်ဟု ANP သတင်းဌာနကလည်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

သြဂုတ် ၂၄ ရက်တွင် နိုက်ဂျာ၏ အိမ်စောင့်အစိုးရ အကြီးအကဲ အလီ လာမီနီ ဇိုင်နီ (Ali Lamine Zeine) သည် မာလီနှင့် ဘာကီနာဖာဆို နိုင်ငံများမှ ဝန်ကြီးအဆင့် ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

မာလီနဲ့ဘာကီနာဖာဆို အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင် ၂ ဦးကို တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ ကိုယ်စားလှယ်များကလည်း အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် အစွန်းရောက်ဝါဒီများကို နိုက်ဂျာနှင့်အတူ ပူးပေါင်း တိုက်ခိုက်သွားရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။ 

နိုက်ဂျာ၊ မာလီနှင့် ဘာကီနာဖာဆို နိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်များသည် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို တန်ပြန်ရန် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအား မြှင့်တင်ရာတွင် ပူးတွဲ စစ်ဆင်ရေးများနှင့် သတင်း အချက်အလက် မျှဝေသုံးစွဲရေးတို့ အပါအဝင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ယန္တရားများကို တိုးမြှင့်ရန်လိုအပ်ကြောင်း အလေးထား ပြောခဲ့ကြသည်။

ထို့ပြင် နိုက်ဂျာ၊ မာလီနှင့် ဘာကီနာဖာဆို နိုင်ငံများသည် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုများ သို့မဟုတ် ကျူးကျော်မှု များ ဖြစ်ပွားလာသည့် အချိန်တွင် ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ရန်လည်း သဘောတူညီခဲ့ကြ သည်ဟု ANP က ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဟောင်ကောင်၊ သြဂုတ် ၂၅ 

တရုတ်အစိုးရသည် ပြည်ပနိုင်ငံများတွင် နေထိုင်သည့် အတိုက်အခံများကို ဖမ်းဆီးရေးအား တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်နေ သဖြင့် လာအိုနှင့် အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများရှိ တရုတ်အစိုးရ အတိုက်အခံများသည် ဖမ်းဆီးခံရမည့် အန္တရာယ် နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

တရုတ်၏ လူသိများထင်ရှားသည့် လူ့အခွင့်အရေး ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သူ လုစီဝေ (Lu Siwei) သည် ဇူလိုင်လ ကုန်ပိုင်းက လာအိုမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရထားဖြင့် သွားရောက်ရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် လာအိုရဲတပ်ဖွဲ့၏ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံခဲ့ရပြီးနောက် ၂၈ ရက်ကြာ ပျောက်ဆုံးနေခဲ့သည်။

သူသည် တရုတ်မှ ထွက်ပြေးလာခဲ့ပြီးနောက် လာအိုသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ထို့နောက် လာအိုမှ ထိုင်းသို့ သွားရောက် ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

တရုတ်အစိုးရ အတိုက်အခံများကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့မည်ဆိုပါက ဘန်ကောက်မှတစ်ဆင့် သူ့ဇနီးနှင့် သမီးဖြစ်သူ နေထိုင်သည့် အမေရိကန်သို့ သွားရောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း လာအိုရဲတပ်ဖွဲ့၏ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

ဟောင်ကောင်တွင် တရုတ်၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေးဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် လုသည် ဟောင်ကောင် ဒေသခံနှစ်ဦးနှင့်အတူ ပြည်ပသို့ ထွက်ပြေးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ချိန်တွင်လည်း တရုတ်အာဏာပိုင်များ၏ ဖမ်းဆီးခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး ရှေ့နေလိုင်စင် ရုပ်သိမ်းခံခဲ့ရသူ ဖြစ်သည်။ 

လာအိုတွင် တရားမဝင် ပြည်ဝင်ခွင့်စွဲချက်ဖြင့် ပြစ်မှုထင်ရှား တွေ့ရှိမည်ဆိုပါက လုသည် တရုတ်သို့ ပြန်လည် လွှဲပြောင်း ပို့ဆောင်ခံရနိုင်ပြီး တရုတ်သို့ ပြန်လည် ပို့ဆောင်ခံရမည်ဆိုပါက သူသည် ထောင်ဒဏ်ချမှတ် ခံရနိုင် သည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ပြောကြားခဲ့သည်။

Safeguard Defenders အဖွဲ့၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး ပီတာဒါလင်ကို တွေ့ရစဉ်

လုကို ဖမ်းဆီးရမိခြင်း မရှိမီ တစ်လအလိုကလည်း တရုတ်အစိုးရ အတိုက်အခံ တစ်ဦးဖြစ်သူ ယန်းဇီဝေ (Yang Zewei) သည် လာအိုနိုင်ငံ ဗီယင်ကျင်း (Vientiane) မြို့တော်ရှိ ၎င်း၏ နေအိမ်မှ ရုတ်တရက် ပျောက်ဆုံးသွား ခဲ့သည်။ 

သို့သော် မကြာသေးမီက ယန်းသည် တရုတ်နိုင်ငံတွင် ပြန်လည် ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပြီး အဖျက်အမှောင့် လုပ်ငန်း လုပ်ဆောင်မှုဖြင့် တရားစွဲဆို ခံခဲ့ရသည်ဟု တရုတ်အစိုးရ အတိုက်အခံများ ပျောက်ဆုံးမှုကို အနီးကပ် လေ့လာ စောင့်ကြည့်သည့် Safeguard Defenders အဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

လာအိုတွင် တရုတ်နိုင်ငံရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ခြောက်ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများတွင် တရုတ်အတိုက်အခံ ၂၂ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်ဟု Safeguard Defenders အဖွဲ့၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး ပီတာ ဒါလင် (Peter Dahlin) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ သြဂုတ် ၂၅

ထိုင်းစစ်တပ်မှ မကြာမီ အငြိမ်းစားယူတော့မည့် ထိပ်သီးတပ်မှူး နေရာများအတွက် အစားထိုး တာဝန်ထမ်း ဆောင်မည့် အရာရှိများအား အမည်စာရင်း တင်သွင်းရာမှာ လေတပ်နှင့် ရေတပ်သည် ၎င်းတို့၏ တပ်မှူးနေရာ များအတွက် သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပွားနေသည်ဟု စစ်တပ်၏ ထိပ်သီးသတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြား ခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်လည်းဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ် ချန်အိုချာ (Prayut Chan-o-cha) သည် သြဂုတ် ၂၃ ရက်က နှစ်စဉ်ပြုလုပ်သည့် စစ်တပ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစည်းအဝေးကို ဦးစီး ကျင်းပခဲ့ ရာတွင် ထိပ်သီးတပ်မှူး ရာထူးနေရာ အပြောင်းအလဲများအတွက် အမည်စာရင်း တင်သွင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ အစည်းအဝေးကို ဒုတိယ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး၊ အမြဲတမ်း ကာကွယ်ရေး အတွင်းဝန်နှင့်အတူ ထိုင်း တော်ဝင်ကြည်းတပ် (RTA) ၊ ထိုင်းတော်ဝင်ရေတပ်(RTN)နှင့် ထိုင်းတော်ဝင်လေတပ် (RTAF) များမှ စစ်ဦးစီးချုပ် များလည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။

 ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသည့် ထိုင်းစစ်တပ်၏ ကြည်း၊ ရေ၊ လေ စစ်ဦးစီးချုပ်များသည် စက်တင်ဘာလ ကုန်တွင် အငြိမ်းစား ယူတော့မည်ဖြစ်သဖြင့် ၎င်းတို့၏ ရာထူးနေရာများကို အစားထိုး ခန့်အပ်ရန် အမည်စာရင်း များ တင်သွင်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုအစည်းအဝေးကို ယခင်က သြဂုတ် ၂၄ ရက်တွင် ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း သြဂုတ် ၂၃ ရက်က ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရသည့် ဆရီသာ သာဗင်စင် (Srettha Thavisin) ကို ထိုင်းဘုရင်က ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သဖြင့် ပရာယွတ်သည် အစည်းအဝေးကို တစ်ရက်စောပြီး ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ အစည်းအဝေးတွင် ကြည်း၊ ရေ၊ လေ တပ်ဖွဲ့များ၏ ခေါင်းဆောင် ရာထူးများ နေရာအတွက် ပရာယွတ်နှင့် ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး ရေတပ်နှင့် လေတပ် အကြီးအကဲများသည် တပ်မှူးနေရာများကို အစားထိုးရွေးချယ်မည့် အရာရှိ များအား ရွေးချယ်ရာ၌ သဘောထား တိုက်ဆိုင်မှုမရှိခဲ့ကြောင်း ထိုင်းစစ်တပ်၏ သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြော သည်။

 ပန်ပက်ဒီ ပတ်တနာကူလ်ကို တွေ့ရစဉ်

ကြည်းတပ်အတွက် အစားထိုး တာဝန်ထမ်းဆောင်မည့် တပ်မှူးနေရာအတွက် အဆိုပြုတင်သွင်းမှုသည် အခက်အခဲမရှိဘဲ အဆင်ပြေ ချောမွေ့ခဲ့သည်ဟုလည်း အဆိုပါ သတင်းရင်းမြစ်က ပြောသည်။ 

ကြည်းတပ်၏ တပ်မှူးနေရာအတွက် အဆိုပြု တင်သွင်းခံရသူမှာ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆောင်ဝစ် နွန်ပက်ခ်ဒီ (Songwit Noonpakdi) ဖြစ်ပြီး သူသည် လက်ရှိ ကြည်းတပ်၏ လက်ထောက် တပ်မှူးဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ပရာယွတ်သည် လေတပ်နှင့် ရေတပ် အကြီးအကဲ နေရာများအတွက် အမည်စာရင်း တင်သွင်းမှုကို အပြည့်အဝ သဘောတူညီခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

ရေတပ် အကြီးအကဲအဖြစ် ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အဒွန် ပါနီအမ် (Adm Paneiam) သည် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခံ ခဲ့ရပြီး လေတပ်အကြီးအကဲအတွက် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ရေးဌာန အကြီးအကဲ ပန်ပက်ဒီ ပတ်တနာကူလ် (Panpakdee Pattanakul) ကို အမည်စာရင်း တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း ထိုင်းစစ်တပ်၏ သတင်းရင်းမြစ်က ပြောကြားခဲ့ သည်။

သို့သော်လည်း ရေတပ်နှင့် လေတပ်၏ ထိပ်သီး စစ်ခေါင်းဆောင်များသည် သက်ဆိုင်ရာ တပ်မှူးရာထူး နေရာများ အတွက် အမည်စာရင်း တင်သွင်းမှုများအပေါ် ပရာယွတ်နှင့် သဘောထား ကွဲလွဲခဲ့ကြသည်ဟုလည်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

မော်စကို၊ သြဂုတ် ၂၅

ရုရှားနိုင်ငံမှ ကြေးစားစစ်သား ငှားရမ်းသည့် ဝဂ်နာအုပ်စု၏ အကြီးအကဲ ယက်ဂျီနီ ပရီဂေါ့ဇ်ဟင် (Yevgeny Prigozhin) နှင့် ၎င်း၏ ထပ်သီး လက်ထောက်များ လိုက်ပါလာသည့် လေယာဉ်ပျက်ကျမှုသည် သွေးရိုးသားရိုး မဖြစ်နိုင်ဘဲ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင် (Vladimir Putin) ကို တော်လှန်ခဲ့မှုကြောင့် လုပ်ကြံခံရခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ထင်မြင်ယူဆချက်များ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

သြဂုတ် ၂၃ ရက်က ဝဂ်နာအုပ်စုတည်ထောင်သူ ပရီဂေါ့ဇ်ဟင်သည် အခြားခရီးသည် ၆ ဦး၊ လေယာဉ်အမှုထမ်း ၃ ဦးနှင့်အတူ မော်စကိုမှ ကိုယ်ပိုင်ဂျက်လေယာဉ်ဖြင့် ထွက်ခွာခဲ့ပြီးနောက် မကြာမီ အချိန်အတွင်းမှာပင် ပျက်ကျခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရုရှား လေကြောင်းအာဏာပိုင်အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ကယ်ဆယ်ရေးသမားများသည် ရုပ်အလောင်း ၁၀ လောင်းကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး အမည်မဖော်လိုသည့် သတင်းရင်းမြစ် များကမူ ပရီဂေါ့ဇ်ဟင်သည် ထိုလေယာဉ် ပျက်ကျမှုတွင် သေဆုံခဲ့သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

သို့သော် ပရီဂေါ့ဇ်ဟင် သေဆုံးခြင်း ရှိ/မရှိကို တရားဝင် အတည်ပြုချက် ထွက်ပေါ်လာခြင်း မရှိသေးပေ။

စိန့်ပီတာစဘတ်ချ်မြို့ရှိ ဝဂ်နာဌာနချုပ်တွင် မီးလုံးများကို  လက်ဝါးကပ်တိုင်ပုံစံ ဖွင့်ထားပြီး ပရီဂေါ့ဇ်ဟင်ကို ထောက်ခံသူများက ဝဂ်နာအဖွဲ့၏ အလံကို လွှင့်ထူကာ ဖယောင်းတိုင်များအား ထွန်းညှိ၍ ဝမ်းနည်းအောက်မေ့ ဖွယ် အထိမ်းအမှတ်တစ်ခုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

ယက်ဂျီနီ ပရီဂေါ့ဇ်ဟင်နဲ့ နောက်လိုက်များ လိုက်ပါလာတဲ့ လေယာဉ်ပျက်ကျစဉ်

မော်စကိုမြို့တော် မြောက်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် လေယာဉ်ပျက်ကျသော နေရာကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ပိတ်ဆို့ထားပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက စစ်ဆေးလေ့လာမှုများ ပြုလုပ်နေသည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။

ရုရှားလူမှုမီဒီယာအချို့တွင်မူ လေယာဉ်ပျက်ကျမှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့သည့် ရုပ်အလောင်းများသည် မီးလောင်ခံထား ရသဖြင့် မည်သူမည်ဝါဖြစ်ကြောင်း ခွဲခြားသိရှိရန် ခက်ခဲပြီး DNA စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်မည်ဟု ရေးသား ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

ထိုဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ပူတင်သည် ရေငုံနှုတ်ပိတ်နေခဲ့ကာ သြဂုတ် ၂၄ ရက်တွင် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၌ ပြုလုပ်နေသည့် BRICS အစည်းအဝေး၌ ပြောကြားခဲ့သည့် မိန့်ခွန်းအတွင်း လေယာဉ်ပျက်ကျမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်စကီး (Volodymyr Zelensky)ကတော့ ထိုလေယာဉ်ပျက်ကျမှုသည် ယူကရိန်းနှင့် မသက်ဆိုင်ကြောင်း၊ မည်သူက လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဆိုခြင်းကို လူတိုင်းက သိရှိနားလည်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

Source: အေပီ

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ သြဂုတ် ၂၄ 

ထိုင်းတွင် အယောက် ၃၀ မြောက် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည့် ဖြူးထိုင်းပါတီမှ ဆရီသာ သာဗင်စင် (Sretha Thavisin) သည် ယခင်ဝန်ကြီးချုပ်များနှင့် မတူဘဲ ခက်ခဲသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရဖွယ်ရှိနေ သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဖြူးထိုင်းပါတီက ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းမည့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့ထဲတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ အများအပြား ပါဝင်နေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ 

နိုင်ငံရေးပါတီများ များပြားသည်နှင့်အမျှ ဆရီသာ၏ အစိုးရအဖွဲ့ အတွင်း သဘောထားရေးရာ အကွဲအပြဲများ၊ မူဝါဒချမှတ်မှုများ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ပြိုင်ဆိုင်မှုများနှင့် အကျိုးစီးပွား ပြဿနာများ ဖြစ်ပွားလာနိုင်သည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောသည်။ 

အထူးသဖြင့် အုပ်ချုပ်ရေးကဏ္ဍတွင် ရာထူးနေရာ ရယူလိုမှုများအတွက် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အတွင်း နေရာခွဲတမ်း ချထားပေးမှုသည် ဆရီသာအတွက် ပထမဆုံး ရင်ဆိုင်ရမည့်ပြဿနာတစ်ရပ် ဖြစ်နေသည်။ 

ထိုင်းနိုင်ငံရေး တင်းမာမှုကို ပြသနေစဉ်

ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့တွင် ပါဝင်သည့် ပါတီအားလုံးကို အစိုးရအဖွဲ့၏ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းတွင် နေရာပေးရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ ထို့ကြောင့် ဆရီသာသည် ပါတီများစွာ ပါဝင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရကို ဦးဆောင်ရာတွင် နိုင်ငံရေးအရ စိန်ခေါ်မှု များနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည် ဖြစ်သည်။

စီးပွားရေးရှုထောင့်မှ ကြည့်မည်ဆိုပါလည်း ထိုင်းပြည်သူများအား ဒစ်ဂျစ်တယ်ငွေကြေး ထောက်ပံ့မည့် အစီအစဉ် ကို အခြားမိတ်ဖက် ပါတီများက မေးခွန်းထုတ်နေသည်။

ထို့ပြင် ဆေးခြောက် အသုံးပြုခွင့်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆရီသာနှင့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရတွင် ပါဝင်မည့် Bhumjaithai ပါတီအကြား ထိတ်တိုက်တွေ့မှုများ ဖြစ်ပွားလာနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောသည်။ 

ယခင်အစိုးရလက်ထက်က ချမှတ်ထားသည့် စီမံကိန်းများကို ဖြူးထိုင်းပါတီက ပြန်လည်စိစစ်သုံးသပ်ပြီး စီမံကိန်း အသစ်များကို ချမှတ်မည်ဆိုပါကလည်း ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့အတွင်း ပါဝင်မည့် ပါတီများအကြား အခြေခံကျ သည့် သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပွားလာနိုင်သည်။ 

Bhumjaithai ပါတီ ခေါင်းဆောင်နဲ့ ဖြူးထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဖြူးထိုင်းဦးဆောင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရတွင် ယခင်အစိုးရထဲမှ ပါတီများ ပါဝင်နေခြင်း ကြောင့် ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒသည်လည်း ဖြူးထိုင်းဦးဆောင်သည့် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အတွက် အဓိက စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ညွန့်ပေါင်းတွင် ပါဝင်နေသည့် ပါတီများအနက် အချို့ပါတီများက အမေရိကန်ကို လိုလား ပြီး အချို့ပါတီများက တရုတ်ကို လိုလားနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ 

ထို့ကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆရီသာအနေနှင့် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် သံတမန်ရေး စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းရာတွင် အခက်အခဲများစွာ ကြုံတွေ့ရနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

မော်စကို၊ သြဂုတ် ၂၄

ဂျော်ဂျီယာ၏ ခွဲထွက်ဒေသများဖြစ်သည့် တောင်အိုဆက်တီးယား (South Ossetia) နှင့် အက်ဘ်ခါဇီယာ (Abkhazia) ဒေသများကို ရုရှားက သိမ်းပိုက်လိမ့်မည်ဟု ရုရှားအစိုးရ၏ သြဇာကြီးမားသည့် လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ ဒီမီထရီ မက်ဗီဒက် (Dmitry Medvedev) က သတိပေးခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ စတင်ခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း ရုရှား၏ နိုင်ငံရေးသဘောထား အတင်းမာဆုံးပုဂ္ဂိုဟ်ဟု သူ့ကိုယ်သူ သုံးနှုန်း ဖော်ပြခဲ့သည့် မက်ဗီဒက်က အနောက်အုပ်စုသည် ဂျော်ဂျီယာကို နေတိုးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ထည့်သွင်းရန် ဆွေးနွေးမှု များ ပြုလုပ်နေခြင်းဖြင့် တင်းမာမှုများ ဖန်တီးနေသည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။

"အက်ဘ်ခါဇီယာနဲ့ တောင်အိုဆက်တီးယား ဒေသတွေဟာ ရုရှားနဲ့ ပူးပေါင်းချင်နေပါတယ်။ အဲဒီအတွက် ကောင်း မွန်တဲ့ အကြောင်းပြချက်တွေ ရှိမယ်ဆိုရင် ပူးပေါင်းဖို့ဆိုတာ လျင်လျင်မြန်မြန် ဖြစ်လာနိုင်ပါလိမ့်မယ်" ဟု ရုရှား သမ္မတဟောင်းလည်းဖြစ်သူ မက်ဗီဒက်က Argumenty I Fakty သတင်းစာတွင် ရေးသားခဲ့သည့်် ဆောင်းပါး တစ်ပုဒ်အတွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်အိုဆက်တီးယားကို ရုရှားတပ် ရောက်လာစဉ်

အက်ဘ်ခါဇီယာနှင့် တောင်အိုဆက်တီးယားဒေသ ခွဲထွက်မှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဂျော်ဂျီယာနှင့် ရုရှားအကြား အချိန် ကာလ တိုတောင်းသော်လည်း ပြင်းထန်သည့် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ၎င်းတို့ နှစ်နိုင်ငံအကြား ဆက်ဆံရေးများ တိုးတက်လာခဲ့သည်။

သို့သော် ဂျော်ဂျီယာသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရန် နီးစပ်လာသည့် အခြေအနေမျိုး ဖြစ်လာပါက ရုရှားအနေနှင့် အရေးယူ လုပ်ဆောင်ရန် တွန့်ဆုတ်နေမည် မဟုတ်ကြောင်း မက်ဗီဒက်က ပြောသည်။

"ကျနော်တို့ စိုးရိမ်နေရတဲ့ အခြေအနေဟာ လက်တွေ့ဖြစ်လာခဲ့မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့အနေနဲ့ တုံ့ဆိုင်းနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး"ဟု မက်ဗီဒက်က ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် သိမ်းပိုက်မှု အခြေအနေကို ရည်ညွှန်းပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲများ ရပ်ရန် ရုရှားကို ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံသားများ တောင်းဆိုနေကြစဉ်

ဂျော်ဂျီယာ အရာရှိများကမူ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ နယ်မြေတည်တံ့ခိုင်မြဲရေးအတွက် အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ထဲသို့ ဝင်ရောက်ရန် လုပ်ဆောင်နေကြောင်း မကြာခဏ ပြောကြားခဲ့သည်။

နေတိုးအဖွဲ့၏ တရားဝင် ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင်လည်း ဂျော်ဂျီယာသည် နေတိုး၏ အနီးဆုံး မိတ်ဖက်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

၁၉၉၁ ခုနှစ်က ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲခဲ့ပြီးနောက် ဂျော်ဂျီယာသည် အက်ဘ်ခါဇီယာနှင့် တောင်အိုဆက်တီးယား ဒေသများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

ရုရှားကမူ ၂၀၀၈ ခုနှစ်တွင် အဆိုပါဒေသနှစ်ခုအား လွတ်လပ်ရေးရသည့် နိုင်ငံများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ သြဂုတ် ၂၄

Facebook သည် ထိုင်းနိုင်ငံသား ၂၀၀,၀၀၀ ကျော်ကို လိမ်ညာခဲ့သည့် အတုအယောင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ လိမ်ညာသူများထံမှ ကြော်ငြာခများကို လက်ခံခဲ့သဖြင့် အာဏာပိုင်များက နိုင်ငံအတွင်း Facebook ကို ပိတ်ပင်ရန် တရားရုံး၏အမိန့်အား ရရှိရန်ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုလိမ်ညာမှုများကြောင့် ဆုံးရှုံးနစ်နာခဲ့ရသည့် ငွေကြေးပမာဏသည် ဘတ် ၁၀ ဘီလျံထက်မနည်း ရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရကြောင်း ထိုင်းဒစ်ဂျစ်တယ် စီးပွားရေးနှင့် လူမှုရေးဝန်ကြီး ချိုင်ဝတ် သာနာကာမန်နူဆွန်း (Chaiwut Thanakamanusorn) က ပြောသည်။

"ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေဟာ ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး Facebook ကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ Facebook ပေါ်မှာ အဲဒီလို လိမ်ညာတဲ့ ကြော်ငြာတွေကို ဖယ်ရှားဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် Facebook ဘက်က ဒီလိမ်ညာမှုတွေကို ဖြေရှင်းပေးဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ပါတယ်"ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

သာဝတ်ချိုင် ပစ်တယာဆိုဖွန်ကို တွေ့ရစဉ် 

ထို့ကြောင့် ထိုင်းအာဏာပိုင်များသည် လာမည့် ခုနစ်ရက်အတွင်း Facebook ကို နိုင်ငံအတွင်းပိတ်ပင်ရန် တရားရုံးသို့ တင်သွင်းရန် ရည်ရွယ်ထားသည်ဟု ချိုင်ဝတ်က သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲကို ငွေကြေးအာမခံနှင့် ငွေကြေးလဲလှယ်မှု ကော်မရှင်မှ အတွင်းရေးမှူးချုပ် သာဝတ်ချိုင် ပစ်တယာဆိုဖွန် (Thawatchai Pittayasophon) ၊ အီလက်ထရောနစ် ငွေလွှဲပြောင်းမှု ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေး အေဂျင်စီ၏ အမှုဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူး ချိုင်ချာနာ မီတာပန့် (Chaichana Mitrpant) နှင့် ဆိုက်ဘာရာဇဝတ်မှု စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးဗျူရိုမှ ဒုတိယရဲမှူးကြီး သာယွတ် ချန်သာဝန် (Thayut Chanthaworn) တို့လည်း တက်ရောက်ခဲ့သည်။

"Facebook အနေနဲ့ ထိုင်းမှာ စီးပွားရေး ဆက်လုပ်ဖို့ ဆန္ဒရှိနေသေးတယ်ဆိုရင် ဒီပြဿနာကို တာဝန်ယူ ဖြေရှင်း ပေးရပါလိမ့်မယ်" ဟု ချိုင်ဝတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အွန်လိုင်းပေါ်မှ ငွေကြေးလိမ်ညာသူများသည် ထိုင်း၏ ငွေကြေးအာမခံနှင့် ငွေကြေးလဲလှယ်မှု ကော်မရှင်၏ လိုဂိုကိုအသုံပြုပြီး Facebook ပေါ်တွင် အသုံးပြုသူများကို အကျိုးအမြတ် အများကြီး ပြန်လည်ရရှိမည်ဟု မက်လုံးပေးကာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံစေခြင်းဖြင့် ငွေကြေးများအား လိမ်ညာရယူခဲ့ကြသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထို အတုအယောင် ကြော်ငြာများကို ယုံစားပြီး ငွေကြေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ ခဲ့ကြသူများသည် မည်သည့်အခါမျှ ၎င်းတို့ငွေကြေးကို ပြန်မရတော့ဘဲ ဆုံးရှုံးနစ်နာခဲ့ကြသည်ဟု တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ သြဂုတ် ၂၄

ကူကီး-ဇိုမီ (Kuki-Zomi) လူမျိုးစုအတွက် သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေးဒေသ တောင်းဆိုမှုကို နာဂလူမျိုးများအနေဖြင့် ကန့်ကွက်စရာ မရှိသော်လည်း ထိုသီးခြားအုပ်ချုပ်ရေးဒေသသည် နာဂလူမျိုးများ၏ နယ်နိမိတ်ကို တစ်လက်မမျှ မထိသင့်ကြောင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားသည့် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ- အိုက်ဇက်/မွီးဗာ(NSCN-IM) က သြဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု Deccan Herald မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

"ကူကီး ဒေသအဖြစ် အဆိုပြုထားတဲ့ မြေပုံဟာ ယုတ္တိမရှိတာ ဝမ်းနည်းဖို့ကောင်းပါတယ်။ နာဂလူမျိုးစုတွေထဲက တချို့ဟာ ကူကီးအနွယ်တွေ ဖြစ်တယ်လို့တောင် ပြောဆိုတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ 

ကူကီးလူမျိုးများကိုတွေ့ရစဉ်

အဲဒီလို ဝိရောဓိဖြစ်စေတဲ့ လုပ် ဇာတ်ခင်းမှုတွေဟာ ကူကီး-ဇိုမီ လူမျိုးစုအရေးအတွက် အထောက်အကူ မဖြစ်စေပါဘူး။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သမိုင်း ဆိုတာဟာ မဟုတ်တမ်း တရားတွေနဲ့ လုပ်ဇာတ်ခင်းမှုတွေ အပေါ်မှာ ထူထောင်ထားတာ မဟုတ်လို့ပါပဲ"ဟု NSCN-IM က သြဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည့် Nagalim Voice စာစောင်၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

လူသားမျိုးနွယ်အား ဆန့်ကျင်သည့်် ရာဇဝတ်မှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီး နာဂလူမျိုးများသည် ကူကီး-ဇိုမီလူမျိုးစုနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိသည်ကို ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ကူကီးလူမျိုးစုများအတွက် သီးခြားနယ်မြေဖြစ်သည့် Zalengam ကို ထူထောင်ရာတွင် ဂရုတစိုက် လုပ်ဆောင်သင့်သည်ဟု NSCN-IM က ပြောသည်။

နာဂလူမျိုးများသည် မိမိတို့ ဘိုးဘေး အစဉ်အဆက် နေထိုင်လာခဲ့သည့် နယ်မြေတွင် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားမည့် အခြေအနေ ကို ခွင့်ပြုမည် မဟုတ်သဖြင့် ကူကီး-ဇိုမီ လူမျိုးစုအနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအန္တရာယ်များကို အကဲဖြတ် ချင့်တွက်မှုသည် အလွန် အရေးကြီးကြောင်းလည်း NSCN-IM က ပြောကြားခဲ့သည်။

Naga လူမျိုးကိုတွေ့ရစဉ်

နာဂဒေသ၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ပြန်လည်ထိန်သိမ်းရေးအတွက် လက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားမှုအား ဦးဆောင်ခဲ့ သည့် NSCN-IM သည် ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ထို့နောက် NSCN-IM အဖွဲ့သည် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ အစိုးရအဖွဲ့နှင့် မူဘောင် သဘောတူညီချက်တစ်ခုကို လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့သော်လည်း ၆၇ နှစ်ကြာ နာဂနိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းရန် နောက်ဆုံး သဘောတူ ညီချက်အား လက်မှတ်ရေးထိုးရေးအတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် သီးခြားအလံတစ်ခုအတွက် ဆက်လက် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

နာဂလန်း၊ မဏိပူရ၊ အာရူနာချယ်ပရာဒေ့ရှ်နှင့် အာသံပြည်နယ်များရှိ နာဂလူမျိုးများ နေထိုင်သည့် ဒေသများကို ပေါင်းစည်းရေးသည်လည်း NSCN-IM အဖွဲ့ အပါအဝင် နာဂအဖွဲ့များ၏ နောက်ထပ် တောင်းဆိုမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။

မဏိပူရပြည်နယ်၏ တောင်ကုန်းများထူထပ်သည့် ခရိုင်လေးခုထက် မနည်းတွင် နာဂလူမျိုးများ လွှမ်းမိုးထား သည်။ မဏိပူရပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် ဘီရန်ဆင်း (Biren Singh) အပါအဝင် Meiteis (ကသည်း) လူမျိုးများကမူ နာဂလူမျိုးများ၏ တောင်းဆိုချက်များကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။

မဏိပူရပြည်နယ်တွင် မေလ ၃ ရက်မှစပြီး ကူကီးလူမျိုးစုနှင့် ကသည်းလူမျိုးစုများအကြား အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် လူပေါင်း ၁၆၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ကာ လူ ၆၀,၀၀၀ ကျော် အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့သည်။

Source:Deccan Herald

CNI International News

ကဘူးလ်၊ သြဂုတ် ၂၃

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လက အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် အာဏာရလာခဲ့သည့် တာလီဘန်အဖွဲ့သည် ယခင်အစိုးရအဖွဲ့၏ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် အရာရှိဟောင်းများကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးမည်ဟု ကြေညာခဲ့သည့်တိုင် ယခင် အစိုးရအဖွဲ့၏ စစ်သားဟောင်းများနှင့် အရာရှိဟောင်း ၂၀၀ ကျော်သည် တရားဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တာလီဘန်တို့ အာဏာပြန်ရပြီး ၂ နှစ်အတွင်း တစ်ဖက်သတ် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းမှုများ၊ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုများနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများ အပါအဝင် ဆိုးရွားသည့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု ၈၀၀ ခန့်ကို မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့သည်ဟု အာဖဂန်ရှိ ကုလသမဂ္ဂမစ်ရှင် (UNAMA) ၏ ပထမဆုံး သတင်းထုတ်ပြန်မှုတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်ဟောင်းများနှင့် အစိုးရအရာရှိဟောင်း စုစုပေါင်း၏ ထက်ဝက်နီးပါးသည် တာလီဘန်တို့ အာဏာပြန်ရပြီးနောက် လေးလအတွင်း သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ 

၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင်လည်း တရားဥပဒေမဲ့ သတ်ဖြတ်မှုပေါင်း ၇၀ ရှိခဲ့ကာ အကြမ်းဖက်မှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားခဲ့ သည်ဟု UNAMA က ပြောသည်။

 ဖြုတ်ချခံ အာဖဂန်သမ္မတ အက်ရှ်ရက်ဖ် ဂါနီကိုတွေ့ရစဉ်

"UNAMA ရဲ့ သတင်း ထုတ်ပြန်ချက်ဟာ တာလီဘန်တို့ အာဏာရပြီးနောက်ပိုင်း အရင်အစိုးရ အရာရှိဟောင်း တွေနဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေဟာ ဘယ်လို ဆက်ဆံခဲ့နေရလဲဆိုတာ မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်ပါတယ်" ဟု ကုလသမဂ္ဂ၏ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး ဗော်လ်ကာ တာ့ခ် (Volker Turk) က အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန် သည့် သြဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ 

"အရင်အစိုးရအဖွဲ့ လက်ထက်က လူတွေကို လွတ်ငြိမ်းခွင့် ပေးမယ်လို့ တာလီဘန်တွေက ကတိပြုခဲ့ပေမယ့်လည်း ဒီတွေ့ရှိချက်တွေအရ လူထုရဲ့ ယုံကြည်ချက်ဟာ ချိုးဖောက်ခံလိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု တာ့ခ်က ပြောကြားခဲ့ ပြီး တာလီဘန်တို့ အနေနှင့် နိုင်ငံတကာဥပဒေကို လေးစားလိုက်နာရန်နှင့် အကြမ်းဖက်မှုများကို ဟန့်တားရန်  တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လက ယခင် အာဖဂန်သမ္မတ အက်ရှ်ရက်ဖ် ဂါနီ (Ashraf Ghani) သည် နိုင်ငံအတွင်းမှ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပိုင်းအကြာတွင် တာလီဘန်တို့က နိုင်ငံတဝန်းရှိ ယခင်အစိုးရ လက် အောက်တွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖူးသည့် အစိုးရဝန်ထမ်းများကို အလုံးစုံ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် ပေးမည်ဟု ကြေညာခဲ့ပြီး အမျိုးသမီးများကိုလည်း တာလီဘန်အစိုးရ လက်အောက်တွင် ဝင်ရောက်လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တာလီဘန်တွေကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော်လည်း ယခင် အာဖဂန်အမျိုးသား ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၊ အစိုးရဝန်ထမ်းဟောင်းများကို တစ်ဖက်သတ် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းမှုပေါင်း ၄၂၄ မှု ရှိခဲ့ပြီး ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုပေါင်း ၁၄၄ မှုကျော် ရှိခဲ့သည်ဟု ကုလ ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

UNAMA သည် တာလီဘန်လက်ထက် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသူများ၏ ဆွေမျိုးများထံမှ သတင်းများကို ကြားသိခဲ့ရပြီး တာလီဘန်တို့ အာဏာရခဲ့သည့် အချိန်မှစပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃၀ ရက်အကြား ဖြစ်စဉ်များကို မှတ်တမ်း ပြုစုခဲ့ပြီး ယခုကဲ့သို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တာလီဘန်တို့သည် ဖြစ်စဉ် အနည်းငယ်ကိုသာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများသည် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုမရှိဟု UNAMA က ပြောသည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား