CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၀

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ဘာလီကျွန်း၌ ကျင်းပပြီးစီးခဲ့သည့် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင် အယောက် ၂၀ တို့က ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်စစ်ပွဲကို ဝိုင်းဝန်းရှုတ်ချသော ပူးတွဲကြေညာချက် တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြ သည်။

စာမျက်နှာပေါင်း ၁,၁၈၆ ပါသည့် အဆိုပါကြေညာချက်နှင့် အများရင်းနှီးပြီးသား စာကြောင်းတစ်ကြောင်းက ထင်ရှားပေါ်လွင်စွာ တွေ့ရသည်။

အဆိုပါ စာကြောင်းကတော့ “ယနေ့ခေတ်သည် စစ်တိုက်ရမည့်ခေတ် မဟုတ်ကြောင်း” ဟု ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံမှုအတွင်း အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာမိုဒီက ရုရှားခေါင်းဆောင် ဗလာဒီမာပူတင်ကို ပြောခဲ့သည့်စကား ဖြစ်သည်။
၎င်းစကားကို ယခုကြေညာချက်တွင် ပဲ့တင်ထပ်ရေးသားထားသည်။

လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလီယံရှိသော အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ မီဒီယာများနှင့် အစိုးရတာဝန်ရှိသူများသည် ရုရှား ပိုမိုအထီးကျန်စေဖို့ အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များ အရေးယူ ဒဏ်ခတ်မှုကြောင့် ကွဲလွဲနေကြသည့် သဘောထားများ ကို ပေါင်းကူးရာတွင် အိန္ဒိယအနေဖြင့် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်စေလိုသည့် လက္ခဏာအဖြစ် ပါဝင်မှုကို အမြန်တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

“အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ငြိမ်းချမ်းရေး အယူအဆကို G-20 အစည်းအဝေး၌ တညီတညွတ်တည်း လက်ခံခဲ့ကြကြောင်း” အိန္ဒိယထုတ် အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် သတင်းစာဖြစ်သည့် Times of India တွင် သတင်းခေါင်းစီးတင်၍ ဝေဝေဆာဆာ ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ဒီခေတ်က စစ်ဖြစ်ရမယ့်ခေတ် မဟုတ်တော့ဘူးလို့ ကျနော်တို့ ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ စကားဟာ G-20 အုပ်စုထဲမှာ နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း ပဲ့တင်ထပ်နေခဲ့ပါတယ်။ မတူညီတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေကြား ကွာဟချက်တွေကို ပေါင်းကူး တံတား ထိုးပေးခဲ့ပါတယ်” ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးအတွင်းဝန် ဗီနေးကဝါထရာ (Vinay Kwatra)က သတင်း ထောက်များကို နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

 မိုဒီနဲ့ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မြို့တော်နယူးဒေလီ၌ ကျင်းပမည့် G-20 ထိပ်သီး အစည်း အဝေး မတိုင်မီ G-20 ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို မိုဒီထံ လွှဲပြောင်းပေးချိန်၌ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒိုသည် ယခုကဲ့သို့ ကြေညာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နယူးဒေလီ အစိုးရသည် ရုရှားနှင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ဆက်ဆံရေးကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဟန်ချက်ညီအောင် ထိန်းညှိပေးသည့် အနေဖြင့် မိုဒီသည် ဘက်ပေါင်းစုံမှ ချစ်ခင်လေးစားမှုရှိသော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ပေါ် ထွက် လာခဲ့သည်။

မိုဒီ၏ စွမ်းဆောင်ချက်ကြောင့် အိန္ဒိယကို နိုင်ငံတကာပါဝါ ချိန်ညှိပေးသူအဖြစ် ခိုင်မာစေခဲ့ပြီး အိန္ဒိယပြည်တွင်း၌ လည်း ထောက်ခံ အားပေးမှုများ ပေါ်ထွက်လျက်ရှိသည်။

“အခု G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးဟာ ပြည်တွင်းမှာ မိုဒီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုမှာ ကြီးမားတဲ့ အထောက်အပံ့ ဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အကြောင်း ပြသဖို့အတွက် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးမှာ သူ့ရပ်တည်ချက်ကို ဖော်ထုတ် အသုံးချနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အခုလက်ရှိ အိန္ဒိယ ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ စားပွဲမြင့်မြင့်မှာ ထိုင်နေတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံလို့ မှတ်ယူထား ပါတယ်” ဟု နယူးဒေလီ အခြေစိုက် မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ ဝါရင့်ပညာရှင် Sushant Singh က ပြောကြား ခဲ့သည်။

တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် ရန်လိုမုန်းထား နေကြသူများကို အိန္ဒိယ ပေါင်းကူးတံတားထိုးပေး
***********************************************************************************

G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ အိန္ဒိယတက်ရောက်မှုသည် တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် အမေရိကန် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်တို့အကြား မျှော်လင့်ထားသည်ထက် အားရစရာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ရုရှားလုပ် ဒုံးကျည်တစ်စင်း ပိုလန်နယ်နိမိတ်ထဲ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့ရာ ပိုလန်နိုင်ငံသား နှစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ရမှုကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် အပြိုင်အဆိုင် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ ရုရှားလုပ် ဒုံးကျည်သည် ယူကရိန်းနဲ့ နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ပိုလန်တို့၏ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်နားက ကျေးရွာတစ်ရွာသို့ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့ ခြင်း ဖြစ်သည်။

အင်အားကြီး နိုင်ငံအချင်းချင်း ပြိုင်ဆိုင်မှုမှ အတိအလင်း ဖြစ်ပွားသော ပဋိပက္ခအဖြစ်သို့ မကျယ်ပြန့်သွားစေရန် ကြိုးပမ်းမှုအဖြစ် ဘိုင်ဒင်နှင့် ရှီကျင်းဖျင်တို့ နိုဝင်ဘာ ၁၄ ရက်တွင် ၃ နာရီကြာ တွေ့ဆုံခဲ့ပုံတို့ကို ကမ္ဘာ့မီဒီယာများ က ထိပ်တန်းသတင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် စက်မှုထိပ်သီး G-7 နှင့် နေတိုးတို့မှ ခေါင်းဆောင်များသည် ပိုလန်ဒုံးကျည် ပေါက်ကွဲမှုနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးရန် ဘာလီကျွန်း၌ပင် အရေးပေါ် အစည်းအဝေးတစ်ရပ် ခေါ်ယူညှိနှိုင်းခဲ့ကြသည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း မိုဒီသည် အသစ်ခန့်အပ်ခံရသော ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ရီရှီဆန်းနက် အပါအဝင် ကမ္ဘာ့ ခေါင်းဆောင်များနှင့် ဆွေးနွေးပွဲများ ဆက်တိုက် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံရေးနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ ကျန်းမာရေးနှင့် စီးပွားရေး ပြန်လည်နိုးထလာသည်အထိ ဗလာဒီမာပူတင်၏ ရန်စမှုကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချ ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် ရုရှားကျူးကျော်စစ်၏ ရလဒ်ကြောင့် စွမ်းအင်၊ ရာသီဥတုနှင့် စီးပွားရေး မတည်ငြိမ်မှုများအကြောင်း G-20 တွင် သဘောထား ပျော့ပျောင်းစွာ ချပြသွားရန် အစီအစဉ်ရှိခဲ့သည်။ အနောက်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များ ကလည်း ဒေသတွင်း အဓိက အစုအဖွဲ့တစ်ခု အနေဖြင့် အိန္ဒိယ၏အသံကို နားစွင့်နေခဲ့ကြသည်။

“အိန္ဒိယဟာ အနောက်နိုင်ငံတွေနဲ့ ရုရှားကို ပြန်လည် နီးကပ်စေချင်ပါတယ်” ဟု နယူးဒေလီရှိ ဂျဝါဟလာနေရူး တက္ကသိုလ် (JNU) မှ သံတမန်ရေးရာနှင့် လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး အထူးပြုလေ့လာသူ လက်ထောက်ပါမောက္ခ ဟက်ပီမွန်ဂျက်ကော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

နယူးဒေလီသည် စစ်အေးခေတ်ဟောင်း ကာလက မော်စကိုနှင့် ခိုင်မာသော ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့သည်။

အင်ဒိုက မိုဒီကို G-20 ဥက္ကဋ္ဌ လွှဲပြောင်းပေး

မျက်မှောက်ကာလတွင်လည်း အိန္ဒိယသည် စစ်လက်နက် ပစ္စည်းများအတွက် မော်စကိုနှင့် ဆက်ဆံရေး ကောင်း မွန်နေသည်။ ထို့အပြင် တရုတ်-အိန္ဒိယ၏ တင်းမာမှုများ ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသော ဟိမဝန္တာနယ်စပ်တွင် အိန္ဒိယအတွက် မော်စကိုနှင့်ဆက်ဆံရေးမှာ အရေးကြီးသော ချိတ်ဆက်မှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် နယူးဒေလီ အစိုးရခေါင်းဆောင်သည် ဘေဂျင်း၏ ကြီးထွားလာမှုကို တန်ပြန်ရန် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကိုအား မဟာဗျူဟာမြောက် သက်သောင့်သက်သာ အနေအထားတွင် ထားရှိပေးခြင်းဖြင့် နယူးဒေလီသည် အနောက်နိုင်ငံများနှင့် ပိုမိုနီးကပ်လာခဲ့သည်။

“G-20 မှာ အိန္ဒိယက ထိရောက်စေခဲ့တဲ့ နည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုကတော့ ဘက်ပေါင်းစုံကို ထိတွေ့ဆက်ဆံနိုင် တဲ့ နိုင်ငံအနည်းစုထဲက တစ်နိုင်ငံ အနေနဲ့ ရပ်တည်ချက်ပါ။ အိန္ဒိယဟာ ရန်သူမျိုးစုံကို ပေါင်းကူးပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲ ကမ္ဘာ၏အသံတစ်သံ ထွက်ပေါ်စေခဲ့ပါတယ်” ဟု King's College London မှ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေး ပါမောက္ခ ဟက်ရှ်ဗီပန့် (Harsh V. Pant) က ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲ စတင်ကတည်းက အိန္ဒိယသည် ယူကရိန်းတွင် အကြမ်းဖက်မှုများ ရပ်တန့်ရန် အကြိမ်ကြိမ် တောင်းဆိုခဲ့ သော်လည်း ရုရှား၏ကျူးကျော်မှုကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်က အမှန်ပင် ဖြစ်သည်။

သို့သော် ပူတင်၏ ရန်လိုမှု ပြင်းထန်လာကာ လူထောင်ပေါင်းများစွာ သေဆုံးစေပြီး ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ကမောက် ကမဖြစ်အောင် ကိုင်လှုပ်ခါ ယမ်းလာသည့် အခါဝယ် အိန္ဒိယသည် ကန့်သတ်ချက်များကို အစမ်းသပ်ခံ လာရပြီဟု ကမ္ဘာ့အရေး လေ့လာသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

မကြာသေးမီ လများအတွင်း ပူတင်ကို မိုဒီ အခိုင်အမာ ပြောခဲ့သည့် စကားသည် အစားအသောက်၊ လောင်စာဆီ နှင့် ဓာတ်မြေသြဇာ ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာမှုနှင့် အခြားနိုင်ငံများအတွက် အခက်အခဲများ ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အခြေအနေတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြောင်း လေ့လာသူများက ထောက်ပြကြသည်။

ယခုနှစ် G-20 ကို ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကို အသေးစိတ် အကဲခတ်ရင်းဖြင့် အိန္ဒိယသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် အစီအစဉ် အား လာမည့်နှစ်အတွက် ရေးဆွဲလာနိုင်စရာ အကြောင်းရှိလာခဲ့သည်။

 ဗြိတိန်၀န်ကြီးချုပ်နဲ့ မိုဒီတွေ့ဆုံစဉ်

“G-20 မှာ အိန္ဒိယက ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ရယူလိုက်တဲ့ အချိန်ဟာ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်၊ ကုန်ဈေးနှုန်း တက်လာမှု နှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုအပေါ် ကမ္ဘာကြီးက အာရုံစိုက်နေချိန် ဖြစ်ပါတယ်။ ရောက်ရှိလာသည်" ဟု ဂျဝါဟလာ နေရူးတက္ကသိုလ်မှ ဂျက်ကော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယဟာ တောင်အာရှနဲ့ အခြားဒေသရဲ့ လိုအပ်ချက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်တဲ့ အဓိကနိုင်ငံ တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားတဲ့ ခံစားချက်ရှိပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်ပွဲ၏ ရလဒ်အဖြစ် စွမ်းအင်ရင်းမြစ် အများအပြားတွင် ကမ္ဘာ့စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်လာခြင်းသည် အစားအစာ ကုန်ကျစရိတ်နှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုတို့ကို ရင်ဆိုင်နေရသော စားသုံးသူများအား အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေသည်။

နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအပြီးတွင် “အိန္ဒိယဟာ ကမ္ဘာ့ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေးတင်းမာမှု၊ စီးပွား ရေး နှေးကွေးမှု၊ အစားအစာနဲ့ စွမ်းအင်စျေးနှုန်းများ မြင့်တက်မှု၊ ကပ်ရောဂါရဲ့ ရေရှည်ဆိုးကျိုးတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရ တဲ့ အချိန်မှာ အိန္ဒိယက G-20 ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူလိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိန္ဒိယရဲ့ G-20 ရဲ့ ဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးဟာ ရည်မှန်းချက် ကြီးကြီးမားမား၊ ပြတ်ပြတ်သားသားနဲ့ စွမ်းဆောင်ချက်တွေကို တိုးလာအောင် ဦးဆောင်သွားမယ် ဆိုတာ ကျနော် အာမခံချင်ပါတယ်" ဟု ၎င်း၏မိန့်ခွန်းတွင် မိုဒီက ပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့်နှစ် ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအတွက် အိန္ဒိယ၏ ရပ်တည်ချက်သည် ဖွံ့ဖြိုးဆဲကမ္ဘာနှင့် ကမ္ဘာ့တောင်ပိုင်း၏ အသံဖြစ်ရန် အလွန်အရေးကြီးကြောင်း King's College London မှ ပါမောက္ခ ဟက်ရှ်ဗီပန့်က ထောက်ပြခဲ့သည်။

“မိုဒီရဲ့ အကြံဉာဏ်က အိန္ဒိယကို ခေတ်ပြိုင် ကမ္ဘာ့အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံတချို့မှာ ရှိနေတဲ့ စိုးရိမ်မှုတွေကို ပဲ့တင်ထပ်စေခဲ့ပါတယ်။ သူ့နိုင်ငံကို ဒီနေ့ရဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ တုံ့ပြန်နိုင်တဲ့ နိုင်ငံအဖြစ် ပုံဖော်ဖို့ ဖြစ်ပါ တယ်”

အားလုံးက မိုဒီကို မျက်စိကျနေကြ
********************************
အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် G-20 ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် အိန္ဒိယ၏ ၂၀၁၄ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ စတင်နေချိန်နှင့်လည်း တိုက်ဆိုင်နေသည်။ သို့ဖြစ်၍ မိုဒီကို အားလုံးက မျက်စိကျ နေကြသည်။

ပြည်တွင်းတွင် သူ၏ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးဝါဒီ BJP ပါတီ၏ လူကြိုက်များသော နိုင်ငံရေးမှာ သဘောထားကွဲလွဲများ ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

လူဦးရေ၏ 80% ခန့် ဟိန္ဒူဘာသာ ကိုးကွယ်သော နိုင်ငံ၌ မိုဒီသည် အလွန်ရေပန်းစားနေသော်လည်း ၎င်း၏ အစိုးရက လူနည်းစုများအပေါ် လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်နှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများကို ကန့်သတ် ချုပ်ချယ်ခဲ့၍ အကြိမ်ကြိမ် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။

G-20 အစည်းအဝေးကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဝေဖန်မှုများကြားတွင် မိုဒီ၏ နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်များက ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံတကာ အစီအစဉ်ကို တွန်းအားပေးရန် စိတ်အား ထက်သန်နေကြသည်။ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းတွင် အိန္ဒိယကို သူတို့က အဓိကကျသော ကစား သမား တစ်ဦးအဖြစ် ပုံဖော်ထားကြသည်။

“BJP ပါတီဟာ မိုဒီ၏ G-20 အစည်းအဝေး အရှိန်ကြောင့် နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ အိန္ဒိယရဲ့ ပုံရိပ်ကို အားကောင်းစေပြီး ခိုင်မာတဲ့ မိတ်ဖက်များ ထူထောင်နေတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း နိုင်ငံရေးသတင်းစကား လက်ဆောင် ပါးလိုက်တယ်” ဟု မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ Singh က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခု သီတင်းပတ်တွင် အိန္ဒိယနှင့် ဗြိတိန်တို့က စီစဉ်ရေးဆွဲခဲ့ကြသည့် နှစ်နိုင်ငံ လူငယ် ကျွမ်းကျင်ပညာရှင် ပေါ် ထွန်းရေး စီမံချက်ဖြင့် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၀ ကြား ဘွဲ့ရပညာတတ် အိန္ဒိယ နိုင်ငံသား ၃၀၀၀ ကို ဗြိတိန်၌ နှစ်နှစ် နေထိုင်လုပ်ကိုင်နိုင်စေရန် များစွာသော မျှော်မှန်းချက်တို့ဖြင့် ရှေ့ဆက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ယခု သီတင်းပတ် တွင် ကြေညာခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မိုဒီ၏တွစ်တာတွင် ၎င်းသည် အနောက်တိုင်း မိတ်ဖက်များနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲ၍ အပြုံးဓာတ်ပုံ များနှင့် ဗွီဒီယိုများကို လွှင့်တင်ပြသခဲ့သည်။

“သူ့ရဲ့ ပြည်တွင်းပုံရိပ်က အားကောင်းနေဆဲပါ” ဟု မူဝါဒသုတေသနစင်တာမှ Singh က ပြောကြားခဲ့သည်။ “ဒါပေ မယ့် သူ့ရဲ့ နိုင်ငံတကာရပ်တည်မှုဟာ BJP ပြည်တွင်း ရပ်တည်မှုကနေ လာတယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ ခိုင်ခိုင် မာမာ ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံတကာက သူ့ကို အလေးထား၊ လေးစားဖို့ လိုပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက် လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CNN

(CNN ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Rhea Mogul ၏ရေးသားချက်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်)

CNI International News

ခတ္တမန္ဒူ၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉

ဟိမဝန္တာဒေသတွင် ကုန်းပိတ်နိုင်ငံအဖြစ် တည်ရှိသော နီပေါ၌ နိုဝင်ဘာ ၂၀ ရက်မှာ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ စတင် ကျင်းပမည်ဟု South China Morning Post မီဒီယာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ရွေးကောက်ပွဲပြီးလျှင် နီပေါ(ခတ္တမန္ဒူ)အစိုးရသစ်သည် အမေရိကန်၊ တရုတ်၊ အိန္ဒိယတို့နှင့် ဆက်ဆံရေးကို ဘယ်လို ဆက်လက် ကိုင်တွယ်ရန် ဆုံးဖြတ်လာမလဲကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောကြသည်။

ပထဝီဝင်နိုင်ငံရေးအရ ထိရှလွယ်သော တောင်အာရှဒေသရှိ နီပေါနိုင်ငံတွင် မဲဆန္ဒရှင် ၁၇ ဒသမ ၉ သန်းကျော်တို့သည် တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယတို့အကြား ကြားညှပ်နေမည့် အစိုးရသစ်နှင့်လွှတ်တော်တို့ကို ရွေးချယ်ရမည် ဖြစ်သည်။

နီပေါနိုင်ငံ၏ လွှတ်တော်တွင် အမတ်နေရာ ၁၆၅ နေရာနှင့် ပြည်နယ်အလိုက် လွှတ်တော်အမတ် ၅၅၀ နေရာတို့ အတွက် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြရမည် ဖြစ်သည်။

ဒေသတွင်း နိုင်ငံရေးအတွက် နီပေါ(ခတ္တမန္ဒူ)အစိုးရ အားထုတ်နေချိန်၌ ရွေးကောက်အကြို စစ်တမ်းများလည်း ထွက်ပေါ်လာလျက်ရှိသည်။

နီပေါအစိုးရ အကြီးအကဲတစ်ဦးနဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

တရုတ်နှင့်အိန္ဒိယတို့သည် အိမ်နီးချင်းနီပေါအပေါ် ကိုယ်စီ ဩဇာလွှမ်းမိုးရေးအတွက် ကာလအတန်ကြာအောင် ကစားကွက် ရွှေ့နေခဲ့ကြသည်။ သို့သော် အမေရိကန်ကလည်း နီပေါနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်း၏ရပ်တည်ချက်ကို ချဲ့ထွင်နိုင်ဖို့ မကြာသေးမီက ပြင်းထန်စွာ ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

တရုတ်ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ခရီးသွားလာရေး ဒုတိယဝန်ကြီး လီကွမ် (Li Qun) သည် ယခုအစောပိုင်းတွင် ခတ္တမန္ဒူ မြို့တော်သို့ သမာရိုးမကျ မဟုတ်သော အလည်အပတ်ခရီးစဉ် သွားရောက်ခဲ့သည်။

လက်ရှိ နီပေါ(ခတ္တမန္ဒူ)အစိုးရထံတွင် ထိရှလွယ်၍ သိမ်မွေ့သော နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို လီကွမ်က ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ တွေ့ရှိခဲ့ရကြောင်း South China Morning Post က ဆက်လက်ရေးသားသည်။

“အဲဒီပြဿနာတွေက နိုင်ငံတည်ရှိတဲ့နေရာနဲ့ သက်ဆိုင်ရပါတယ်။ နီပေါဟာ တရုတ်ရဲ့ တိဘက်ဒေသနဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသလို မဟာဗျူဟာမြောက် အရေးပါတဲ့နိုင်ငံအဖြစ် တောင်အာရှဒေသအတွက် ဘေဂျင်းအစိုးရရဲ့ တံတားတစ်စင်းလို့ ရှုမြင်ထားပါတယ်” ဟု လေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောကြသည်။

နီပေါအစိုးရ အကြီးအကဲတစ်ဦးနဲ့ မိုဒီကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

နယူးဒေလီအစိုးရကလည်း အိန္ဒိယနှင့်တရုတ်တို့အကြား ကြားခံဖြစ်နေပြီး ဟိန္ဒူဘာသာဝင်အများစု မှီတင်းနေထိုင် ရာ နီပေါနိုင်ငံနှင့် အစဉ်အလာအရ နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေးထားရှိသည်။

အိန္ဒိယနှင့် နီပေါတို့သည် နယ်နိမိတ်အဖွင့် မူဝါဒကို အသီးသီး ကျင့်သုံးကြပြီး အိန္ဒိယစစ်တပ်ကလည်း နီပေါနိုင်ငံ သားများကို ၎င်း၏ ဂေါ်ခါး (Gorkha) တပ်ရင်းများ၌ တပ်ဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် စုစည်းရပ်တည်စေခဲ့သည်။

အမေရိကန်-တရုတ်နှင့် တရုတ်-အိန္ဒိယ ဆက်ဆံရေးတို့ ပျက်ပြားနေချိန်၌ ဘေဂျင်းက ခတ္တမန္ဒူအစိုးရကို စည်းရုံး သွေးဆောင်လာမည့် အရေးအား ဝါရှင်တန်က အထူးအာရုံစိုက်နေကြောင်း လေ့လာသုံးသပ်သူများက ထောက်ပြ ကြသည်။

ယခု နီပေါရွေးကောက်ပွဲများ၌ အဆိုပါအင်အားကြီး ၃ နိုင်ငံစလုံးနှင့် ခတ္တမန္ဒူအစိုးရတို့၏ အနာဂတ် ဆက်ဆံရေး ကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် အရေးကြီးလာမည်ဟု အမေရိကန်နှင့်ဗြိတိန်တို့တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးသော နီပေါ သံအမတ်ဟောင်း ဆူရက်ချ်ချာလစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဘေဂျင်း၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉

တရုတ်ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီမှ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေး အကြီးအကဲဟောင်းသည် လာဘ်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၃ သန်း ရယူမိခဲ့ကြောင်း ဝန်ခံထွက်ဆိုသည်ဟု South China Morning Post သတင်းစာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အသက် ၆၇ နှစ်ရှိ လျူရန်ပိုင်သည် ယခင်က တရုတ်အမျိုးသား ထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ၏ အကျင့်ပျက် ခြစားမှု တိုက်ဖျက်‌ရေးဌာန၌ အကြီးအကဲတစ်ဦးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှု ဖြစ်စဉ်တစ်ခု အတွက် အပြစ်ရှိကြောင်း မကြာသေးမီက ဝန်ခံထွက်ဆိုခဲ့သည်။

၎င်းကို တရုတ်ယွမ်ငွေ ၂၃၄ သန်း (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၃ သန်း) ကျော် လက်ခံရယူမှုဖြင့် စွဲချက်တင်ခဲ့ပြီး တရုတ်နိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်း ဂျီလင်းပြည်နယ်၊ ချန်ချောင်ပြည်သူ့တရားရုံးသို့ နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ရုံးထုတ် စစ်ဆေးခဲ့ သည်။

တစ်ချိန်က နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရေး အကြီးအကဲလည်းဖြစ်ခဲ့သူ လျူသည် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး နောင်တရမိနေပြီဟု တရားရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

၎င်း၏အမှုကို တရားရုံးက ခေတ္တဆိုင်းငံ့ထားပြီး နောက်မှ စီရင်ချက်ချမည်ဟု သိရသည်။

 ဆန်လီဂျန်းကိုတွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီလ၌ တရုတ်အစိုးရပိုင် CCTV ရုပ်သံလိုင်းမှ ထုတ်လွှင့်ချက်တွင် “လျူသည် သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် အပေါ် သစ္စာမဖောက်ဘဲ ပြည်သူ့လုံခြုံရေး ဒုတိယဝန်ကြီးဟောင်း ဆန်လီဂျန်း ဦးဆောင်သော နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် တစိတ်တပိုင်း ပါဝင်ခဲ့ဖူးကြောင်း ယခင်က အစွပ်စွဲခံခဲ့ရဖူးသည်” ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

လျူသည် ဆန်လီဂျန်း၏ နိုင်ငံရေးဂိုဏ်းထဲမှ နောက်ဆုံးစွဲချက် တင်ခံရသော အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သည့် ၅ နှစ်အတွင်း တရုတ်၏လုံခြုံရေးယန္တရားထဲ အကြီးမားဆုံး သုတ်သင်ရှင်းလင်းမှုနှင့် ယခုအခါ နီးကပ်လာပြီ ဖြစ်ကြောင်း အချက်ပြနေသည်။

လျူသည် စီးပွားဖြစ် လှုပ်ရှားခဲ့ပြီး သက်ညှာလောက်သော ပြစ်ဒဏ်များ ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း၊ အခြားသူများ ရာထူး တိုးရေးနှင့် ကန့်သတ်ထားသော ကားနံပါတ်ပြားများ ရရှိရေးတို့အတွက် လာဘ်ထိုးသည့် ငွေများကို သက်ဆိုင်ရာ သို့ ပြန်လည် အပ်နှံခဲ့ကြောင်း တရားရုံး၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

လျူ၏ လာဘ်စားခဲ့မှု ဖြစ်စဉ်ကို တရုတ်ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင်များအား အကာအကွယ်ပေးရသည့် ပြည်သူ့လုံခြုံ ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဗျူရိုတွင် လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ချိန် ၂၀၀၁ ခုနှစ်အထိ ခြေရာခံ စုံစမ်းဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း တရားရုံး သတင်းထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ရေးသားထားသည်။

အဆိုပါ ဗျူရိုတွင် လျူသည် အကြီးအကဲ ဖြစ်လာပြီးနောက် နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စည်းကမ်း ထိန်းသိမ်းရေး တာဝန်ကိုပါ ပူးတွဲထမ်းဆောင်ချိန်၌ လာဘ်ငွေကို ရယူခဲ့မိကြောင်း ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

နယူးယောက်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉

ယူကရိန်းအစိုးရသည် ရုရှားနှင့် မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ်အဖွဲ့ (နေတိုး) တို့အကြား ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင် တွေ့ စေရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု နယူးယောက်မြို့ရှိ အမေရိကန်ဆိုင်ရာ ရုရှားသံအမတ် အနာတိုလီအန်တိုနော့ဗ် (Anatoly Antonov) က နယူးစ်ဝိခ်မီဒီယာသို့ သဘောထား မှတ်ချက်ပေးခဲ့ကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

“ယူကရိန်းက စစ်ရေးအကူအညီတွေ ပိုပေးဖို့ ဝါရှင်တန်ကို တောင်းဆိုရုံတင် မကပါဘူး။ ရုရှားဖက်ဒရေးရှင်းနဲ့ နေတိုးတို့အကြား စစ်ရေးအရ တိုက်ရိုက် မကျေမလည် ဖြစ်စေဖို့ နှိုးဆွနေပါတယ်” ဟု ရုရှားသံအမတ် အန်တိုနော့ဗ်၏ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကား၍ အမေရိကန်ရှိ ရုရှားသံရုံးကလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံ၌ အရာရာတိုင်း ပြောင်းလဲသွားစေရန် အနောက်အုပ်စု၏ အဓိပ္ပါယ်မဲ့ ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် ခွင့်ပြုချက် ရနေပြီဟု တွေးထင်နေသော ယူကရိန်းအစိုးရသည် အနှောင့်အယှက် ပေးလာနိုင်ကြောင်း သံအမတ် အန်တိုနော့ဗ် က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပိုလန်သမ္မတ အန်ဒရီညက်ဒူဘာကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

နိုဝင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ပိုလန်နိုင်ငံ၏ အရှေ့ပိုင်း လူဘလင်ဗွိုင်ဗိုရှစ် (Lublin Voivodeship) ဒေသရှိ ပရိုက်ဇ်ဝိုဒိုး (Przewodow) ကျေးရွာတွင် ဒုံးကျည်တစ်စင်း ကျရောက်ပေါက်ကွဲ၍ လူ ၂ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဒုံးကျည်သည် ယူကရိန်းလေကြောင်း ကာကွယ်ရေးစနစ်၏ တစိတ်တပိုင်းဖြစ်ကြောင်း ပိုလန်သမ္မတ အန်ဒရီညက်ဒူဘာက နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပိုလန်၏ တိကျသည့် ကောက်ချက်ချမှုအပေါ် အမေရိကန်က ယုံကြည်မှု အပြည့်အဝရှိကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအစိုးရ၏ ထုတ်ပြန်ချက်နှင့် စပ်လျဉ်းပြီး ဆိုးရွားသော ရန်စမှုများဖြစ်ကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဌာနကလည်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဒုံးကျည်ကို ယူကရိန်း S-300 လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်ဖြင့် ပစ်ချခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရုရှား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက အခိုင်အမာ ပြောကြားထားသည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉

အသစ်တီထွင်ထားသည့် တိုက်ချင်းပစ်ဒုံးကျည် (ICBM) စမ်းသပ်မှုသည် မိမိနိုင်ငံကို ပြည်ပမှခြိမ်းခြောက်မှုများကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေဖို့ နောက်ထပ်ယုံကြည်စိတ်ချရပြီး အမြင့်မားဆုံးစွမ်းရည်လက်နက်ရှိကြောင်း ပြသလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းက အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များ ရန်စလိုသည့်ခြေလှမ်းများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင်ကို ဖျက်ဆီးရာရောက်စေမည်ဟု သတိပေးလိုက်ကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားမီဒီယာက နိုဝင်ဘာ ၁၉ ရက် (ယနေ့) တွင် ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

အမေရိကန်ပြည်တွင်းရှိ မည်သည့်နေရာကိုမဆို ထိမှန်နိုင်စွမ်းအလားအလာကို ပြသခဲ့သည့် ICBM ပစ်လွှတ်မှုကို ထောက်လှမ်းတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း အိမ်နီးချင်းများဖြစ်သည့် ဂျပန်နှင့်တောင်ကိုရီးယားတို့ သတင်းထုတ်ပြန်ပြီး တစ်ရက်အကြာ ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် Hwasong-17 ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုကို အနီးကပ် ကြီးကြပ်ခဲ့သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားအစိုးရမီဒီယာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား၏ KCNA မီဒီယာ၏သတင်းဖော်ပြမှုတွင် ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် ၎င်း၏ဇနီး ရီဆိုလ်ဂျူ၊ သမီးငယ် အပါအဝင် ထိပ်တန်းအစိုးရအရာရှိများနှင့်အတူ ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုကို စောင့်ကြည့်နေခဲ့ကြောင်း တွေ့ရသည်။

KCNA မှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော သတင်းဓာတ်ပုံများအနက် ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် အဖြူရောင်အင်္ကျီနှင့် အနီရောင်ဖိနပ် တို့ကို ဝတ်ဆင်ထားသည့် သမီးငယ်ကို လက်ချင်းတွဲ၍ ICBM ပစ်လွှတ်တော့မည့် ထရပ်ကားပေါ်သို့ ဒုံးကျည်တစ်စင်း တွဲဆက်တင်နေခြင်းအား စောင့်ကြည့်နေပုံလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

တိုက်ချင်းပစ်ဒုံးကျည်၊ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်နှင့် သမီးဖြစ်သူ(ဓါတ်ပုံ-KCNA/Reuters)

ကင်မ်၏သမီးကို မြောက်ကိုရီးယားမီဒီယာက ယခု ပထမဆုံးအကြိမ် ထုတ်လွှင့်ပြသခြင်းဖြစ်သည်။

လက်နက်ပစ်လွှတ်နေခြင်းကို မိသားစုနှင့်အတူ စောင့်ကြည့်နေခြင်းမှာ ကင်မ်အတွက် ၎င်း၏အောင်မြင်မှုအပေါ် ယုံကြည်စိတ်ချသည့်ဟန်ရှိကြောင်း စစ်ရေးလေ့လာသူများက ပြောကြသည်။

အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ်ရှိ ကင်မ်သည် မြောက်ကိုရီးယားကို အုပ်ချုပ်နေသည့် တစ်ခုတည်းသော မိသားစု၏ တတိယမြောက်မျိုးဆက်ဖြစ်သည်။ ၎င်းနှင့်ရသည့် ကလေး ၃ ဦးကို ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၃ နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်များတွင် အသီးသီးမွေးဖွားခဲ့ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားမီဒီယာများက ဖော်ပြခဲ့ဖူးသည်။

ယခုလွှတ်တင်ရာသို့ မည်သည့်ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားသည့်သမီးကို ခေါ်ဆောင်သွားမှန်း လတ်တလော မသိရသေးပေ။

ကင်မ်ဂျုံအန်း၏ ကိုယ်ပိုင်ဘဝကို သေချာစွာ မသိရသေးသော်လည်း ၎င်းသည် ပင်လယ်ကမ်းခြေ အပန်းဖြေသည့် အခါ ဂျူအေး (Ju Ae) ဟု ခေါ်သော ကလေးတွေကို ခေါ်ဆောင်သွားလေ့ရှိကြောင်း ၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ပြုံယမ်းသို့ ရောက်ရှိခဲ့ဖူးသည့် NBA အကျော်အမော်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဒင်းနစ်ရော့ဒ်မန်း (Dennis Rodman) က ဗြိတိန်ထုတ် ဂါးဒီးယန်းသတင်းစာသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ပြုံယမ်းမြို့မှ ဒုံးကျည်းစမ်းသပ်ပစ်လွှတ်နေမှုမြင်ကွင်း(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက်က ပစ်လွှတ်မှုသည် မြောက်ကိုရီးယားဒုံးကျည်စမ်းသပ်မှုလုပ်ငန်းစဉ်၏ တစိတ်တပိုင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် လက်နက်အင်အားတိုးချဲ့ရန်နှင့် အနာဂတ် သံခင်းတမန်ခင်းတွင် ဩဇာချဲ့ထွင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုအဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။

Hwasong-17 ဒုံးကျည်သည် အလုံးစုံစွမ်းဆောင်ရည်ပြည့်ဝဖို့ တီထွင်နေဆဲဖြစ်သော်လည်း အမေရိကန်၏ ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို ဖြိုခွင်းနိုင်ရန်အတွက် နျူကလီးယားထိပ်ဖူးများစွာ သယ်ဆောင်ရန် ဒီဇိုင်း ထုတ်လုပ်ထားသည့် တာဝေးပစ်လက်နက်ဟု သိရသည်။

ပြုံယမ်းနိုင်ငံတကာလေဆိပ်အနီးမှ ပစ်လွှတ်လိုက်သော အဆိုပါဒုံးကျည်သည် ဒေါင်လိုက်အမြင့်ဆုံး ကီလိုမီတာ ၆,၀၄၀ (၃,၇၅၀) အထိ ခရီးနှင်နိုင်ပြီး အလျားလိုက်(ရေပြင်ညီ)အကွာအဝေး ကီလိုမီတာ ၁,၀၀၀ (၆၂၀ မိုင်) အထိ ပျံသန်းသွားခဲ့ကြောင်း KCNA က သတင်းထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၈

မကြာသေးမီက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား အများအပြားကို ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်ခြင်းအပေါ် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏ မြန်မာ နိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးသံတမန် ပရတ်ဆိုခွန်က ကြိုဆိုလိုက်ကြောင်း ကြေညာချက် တစ်စောင်ကို နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက် စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

နစက (SAC) သည် အကျဉ်းထောင်အသီးသီး၌ ကျခံနေရသူများဖြစ်သည့် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံရုံးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးဟောင်း ဦးကျော်တင့်ဆွေ အပါအဝင် တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဒေါ်လဲ့လဲ့မော်၊ ၈၈ မျိုးဆက် ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ကိုမြအေး၊ NLD ပါတီ CEC နှင့်ပြောခွင့်ရသူ ဒေါက်တာမျိုးညွန့်၊ ဦးသိန်းဦး၊ NLD ဥပဒေအကြံပေး ဦးကျော်ဟိုး၊ စာရေးဆရာမောင်သာချို၊ ရွှေညဝါဆရာတော်တို့ကို နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်က လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဗြိတိန်သံတမန်ဟောင်း ဗစ်ကီဗိုးမန်းနှင့်ခင်ပွန်း၊ ဂျပန်သတင်းသမားနှင့် ရုပ်ရှင်ထုတ်လုပ်သူ မစ္စတာ တိုရူကူဘိုတာနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံသား ဦးကျော်ဌေးတို့ကိုလည်း နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် အမျိုးသားနေ့ အထိမ်း အမှတ် အဖြစ် လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေး၍ ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့သည်။

 အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ ပြန်လွှတ်ပေးမှုသည် မြန်မာနိုင်ငံရှိ သက်ဆိုင်သူ အားလုံးအကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လုပ်ငန်းစဉ် စတင် ရန်အတွက် သင့်လျော်သော လမ်းကြောင်းမှန် ဖန်တီးရန် အရေးကြီးသည့် အပြုအမူဟု အာဆီယံ အထူးသံတမန် က မှတ်ယူကြောင်း အဆိုပါကြေညာချက်တွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

၎င်းအပြုအမူသည် ငြိမ်းချမ်းသည့်နည်းဖြင့် အဖြေရှာဖို့ စေတနာကောင်းထားသည့် လက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ အကျပ်အတည်းနှင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၄ ရက်တွင် အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးမှ ချမှတ် ခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အချက် ၅ ချက် ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာ၌ အပြုသဘောဆောင်သည့် ဖွံ့ဖြိုး တိုး တက်မှုအဖြစ် အာဆီယံကြေညာချက်၌ ပြောကြားထားသည်။

အဆိုပါ အချက် ၅ ချက်၌ ဦးစားပေး အချက်များဖြစ်သည့် ပြည်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုများ အဆုံးသတ်ရေး၊ လူသား ချင်း စာနာမှု အကူအညီ ပေးအပ်ရေးနှင့် အားလုံးပါဝင်နိုင်သော ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်ရန် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခြင်း ပေါ်ပေါက်လာစေဖို့ မျှော်မှန်းပါကြောင်း ကြေညာချက် နိဂုံးပိုင်းတွင် ဖော်ပြပါရှိသည်။

လက်ရှိ ကာလအထိ အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံက တာဝန်ယူထားဆဲဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးသံတမန်အဖြစ် ကမ္ဘောဒီးယားအစိုးရဘက်မှ ပရက်ဆိုခွန်ကို ခန့်အပ်ထားသည်။

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၈

အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသသည် မည်သူတစ်ဦးတစ်ယောက်ကိုမျှ ကျောထောက်နောက်ခံ ပေးစရာမလို၍ ကြီးကြီးမားမား ပါဝါယှဉ်ပြိုင်စရာနေရာ ဖြစ်လာမည်မဟုတ်ဟု တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်က နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းကို ကိုးကားလျက် CNA မီဒီယာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ဘေဂျင်းနှင့်ဝါရှင်တန်တို့၏ ပြိုင်ဆိုင်မှုကို မီးမောင်းထိုးပြနေသည့် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအတွက် စစ်အေးခေတ်သစ် တင်းမာလာခြင်းကို ရှီကျင့်ဖျင်က အထက်ပါအတိုင်း သတိပေးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု (APEC-အေပက်) ထိပ်သီး အစည်းအဝေး မတိုင်မီ ရှီ၏ အထက်ပါ သတိပေးချက်သည် ဒေသတွင်း မဟာမိတ်များ၊ မိတ်ဖက်များနှင့် အတူ အမေရိကန်၏ ကြိုးပမ်းနေခြင်းကို သိသာထင်ရှားစွာ ရည်ညွှန်းခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ အနေအထားတွင် အမေရိကန်သည် တရုတ်၏ စီးပွားရေးနှင့်စစ်ရေး လွှမ်းမိုးမှု ကြီးထွားလာခြင်းကို အကျပ်ကိုင်မှု တစ်ရပ်အဖြစ် ရှုမြင်ထားသည်။

APEC အစည်းအဝေး ပြင်ဆင်မှုကိုတွေ့ရစဉ်

“ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေကို စစ်အေးတိုက်ပွဲသစ် ဆင်နွှဲဖို့ ဘယ်တော့မှ ခွင့်မပြုဘူး” ဟု အေပက်ထိပ်သီး အစည်း အဝေးနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခမ်းအနားတစ်ခုသို့ စာတစ်စောင်ရေးသား၍ ရှီက သဘောထား မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့အနေနဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိပြီးတော့ အားလုံး ပါဝင်နိုင်မယ့် လမ်းကြောင်းတစ်ခုကို လိုက်နာသင့်ပါ တယ်။ ကြီးကြီးမားမား ပါဝါပြိုင်ဆိုင်မှုအတွက် ဒီဒေသဟာ ပြိုင်ပွဲကွင်းပြင်အဖြစ် မပြောင်းလဲသင့်ပါဘူး” ဟု ရှီက အဆိုပါ အခမ်းအနားသို့ ပေးပို့သော မိန့်ခွန်း စာသားထဲတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။

တဖက်သတ်ဝါဒနှင့် အကာအကွယ် ပေးရေးဝါဒကို မိမိတို့အားလုံး ပယ်ချသင့်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေး ဆက်ဆံမှုကို လက်နက်ဖြင့် ချဲ့ထွင်ဖို့ ကြိုးပမ်းခြင်းများကိုလည်း ပယ်ချသင့်ကြောင်း ရှီက တိုက် တွန်းခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားကြီး နှစ်နိုင်ငံဖြစ်သော တရုတ်နှင့်အမေရိကန်တို့သည် မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း ကုန်သွယ်ရေး၊ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကိစ္စ၊ ဉာဏပစ္စည်းပိုင်ဆိုင်မှု၊ ဟောင်ကောင်၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ဖယ်ရှားရေးနှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အငြင်းပွားမှု စသည့်ဖြစ်စဉ်များကြောင့် ဆက်ဆံရေးတင်းမာနေခဲ့သည်။

အမေရိကန် ဒုတိယသမ္မတ ကာမယ်လာဟားရစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန် ဒုတိယသမ္မတ ကာမယ်လာဟားရစ်သည် လာမည့်သီတင်းပတ် နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် တောင်တရုတ် ပင်လယ် အစွန်းရှိ ဖိလစ်ပိုင်၏ ပါလာဝမ်ကျွန်းများသို့ သွားရောက်ရန်ရှိသဖြင့် ဘေဂျင်းက အပြစ်တင် ရှုတ်ချ လာမည့် လုပ်ရပ်ဟု ယူဆနေကြသည်။

ဟားရစ်၏ ခရီးစဉ်သည် စပရက်တလီကျွန်းစု (Spratly Islands) နှင့် ကပ်လျက် သွယ်တန်းနေသည့် ကျွန်းများသို့ ပထမဆုံး သွားရောက်မည့် အမေရိကန်အစိုးရ အဆင့်မြင့် အရာရှိတစ်ဦး၏ ခရီးစဉ်လည်း ဖြစ်သည်။

ထိုကျွန်းများနှင့်ပတ်သက်၍ ဘရူနိုင်း၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် ဗီယက်နမ်တို့၏ ကန့်ကွက် တောင်းဆိုမှု များကို ရင်ဆိုင်ရင်း တရုတ်သည် စပရက်တလီကျွန်းစုတွင် ဆိပ်ကမ်းများ၊ လေယာဉ်ကွင်းများ တိုးချဲ့ တည်ဆောက်ရန် ပင်လယ်ရေအောက်ကြမ်းပြင်ကို သောင်တူးထားပြီး ဖြစ်သည်။

Source: Reuters, Channel News Asia

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ နိုဝင်ဘာ ၁၈

မြောက်ကိုရီးယားသည် နိုဝင်ဘာ ၁၈ ရက် (ယနေ့)တွင် ဂျပန်ရေပိုင်နက်အနီးသို့ ကျရောက်ခဲ့သည့် တိုက်ချင်းပစ် တာဝေးဒုံးကျည်ဟု ယူဆရသော ဒုံးကျည်တစ်စင်းကို ပစ်လွှတ်ခဲ့ကြောင်း ၎င်း၏အိမ်နီးချင်းများ ဖြစ်ကြသော ဂျပန်နှင့်တောင်ကိုရီးယားတို့က အသီးသီး သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံအထိ ပစ်မှတ်ထား၍ ပြီးပြည့်စုံသော လက်နက်စနစ်များကို ထုတ်လုပ်ရန် ၎င်း၏ဆုံးဖြတ်ချက်အား ပြသသည့် ယခုလအတွင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုတိယမြောက် အရေးပါသော လက်နက်စမ်းသပ်မှုလည်း ဖြစ်ကြောင်း အေပီက ဆက်လက်ရေးသားသည်။

ယခုပစ်လွှတ်မှုမှာ မကြာသေးမီ လများအတွင်း မြောက်ကိုရီးယားသည် လက်နက်စမ်းသပ်မှုများကို အမေရိကန်၏ ရန်လိုခြင်းအား တုံ့ပြန်ခြင်းဟု ပြောပြီး နောက်ဆုံး ပစ်လွှတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု တင်းကျပ်ရန် အမေရိကန်၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကို တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့ က ဆန့်ကျင်ကြသဖြင့် ယခုကဲ့သို့ လက်နက်စမ်းသပ်မှုများအား မြောက်ကိုရီးယား ဆက်လက် လှုပ်ရှားနိုင်ဖွယ် ရှိသည်ဟု စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူအချို့က သုံးသပ်ကြသည်။

 မြောက်ကိုရီးယား ပစ်လွှတ်လိုက်တဲ့ ဒုံးကျည်သွားရာလမ်းကြောင်းကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ပြုံယမ်းမြို့တော်ဘက်မှ ပစ်လွှတ်လိုက်သည်ဟု ယူဆရသော တိုက်ချင်းပစ် ဒုံးကျည် (ICBM) ကို ဒေသစံတော်ချိန် နံနက် ၁၀ နာရီ ၁၅ မိနစ်တွင် တွေ့ရှိရကြောင်း၊ အဆိုပါ လက်နက်သည် မိမိတို့ နိုင်ငံ၏ကောင်းကင်ယံမှ ဖြတ်ကျော်လျက် အရှေ့ဘက်ကမ်းရိုးတန်းဘက်သို့ ပျံသန်းသွားကြောင်း တောင်ကိုရီးယား ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်ရုံးက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်သည် မြောက်ကိုရီးယားကို စောင့်ကြည့် ထောက်လှမ်းမှု အားကောင်းစေခဲ့ပြီး အမေရိကန်နှင့် အနီးကပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် အသင့်ဖြစ်နေကြောင်း ပူးတွဲစစ်ဦးစီးချုပ်ရုံးက သတင်း ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ဂျပန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း အဆိုပါလက်နက်ကို ICBM အမျိုးအစား တိုက်ချင်းပစ် တာဝေးဒုံးကျည် အဖြစ်ကနဦး သတ်မှတ်ခဲ့သည်။

၎င်းဒုံးကျည်သည် ဂျပန်၏ အဓိကကျွန်း တစ်ကျွန်းဖြစ်သော ဟော့ကိုင်းဒိုး၏ အနောက်ဘက်ရှိ ဂျပန်သီးသန့် စီးပွားဇုန်အတွင်းရှိ ပင်လယ်ထဲသို့ ကျရောက်ခဲ့ကြောင်း ယုံကြည်ရသည်ဟု ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယိုကီရှီဒါက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒေသတွင်း ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ရန် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့သို့ ဖူမီယိုကီရှိဒါ ရောက်ရှိနေစဉ် သတင်းထောက်များကို ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၈

အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီသည် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲများအပြီး လာမည့်လွှတ်တော် အသစ်တွင် ဦးစီးဦးဆောင်နေရာကို ရယူတော့မည်မဟုတ်ကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အောက်လွှတ်တော်တွင် မိန့်ခွန်းတစ်ရပ်ပြောကြား၌ ပလိုစီက ဒီမိုကရက်တစ်လွှတ်တော်အမတ်များကို မိမိ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာ ဦးစီးခဲ့ပြီးနောက် ခေါင်းဆောင်နေရာမှ ထွက်ခွာတော့မည်ဖြစ်ကြောင်း အတိအလင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်လ၌ ဆန်ဖရန်စစ္စကိုနေအိမ်တွင် ၎င်း၏ခင်ပွန်းသည် ပေါလ်ပလိုစီ ရက်ရက်စက်စက် တိုက်ခိုက်ခံရပြီး နောက် ထိုကဲ့သို့ ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သူမသည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အရေးပါသည့် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ယနေ့ခေတ်တွင် ၎င်း၏ဟောပြောစည်းရုံးမှုများမှာ ဩဇာအကြီးမားဆုံးဖြစ်နေခဲ့သည်။

လာမည့်နှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် အမေရိကန်(ကွန်ဂရက်) လွှတ်တော်သစ်၏ အစည်းအဝေးစတင်ချိန်တွင် သူမသည် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့မှ လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးအဖြစ် လွှတ်တော်ထဲတွင် ဆက်လက်ရပ်တည်နေဦးမည်ဖြစ် ကြောင်း နန်စီပလိုစီက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကွန်ဂရက်ထဲမှာ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီခေါင်းဆောင်နေရာအတွက် ပြန်အရွေးခံဖို့ ကျမ နောက်ထပ် မကြိုးစား တော့ဘူး။ ကျမ အင်မတန်လေးစားရတဲ့ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီအတွက် ဦးဆောင်ဖို့ မျိုးဆက်သစ်တွေရဲ့ အချိန် ကျရောက်လာပါပြီ” ဟု ပလိုစီက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျမတို့ဟာ အနာဂတ်တစ်ခုကို ရဲရဲဝံ့ဝံ့နဲ့ ဆက်ပြီး လျှောက်လှမ်းကြရမယ်” ဟုလည်း ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

အဖြူရောင်ဝတ်စုံ ဆင်မြန်းထားသော ပလိုစီသည် အဆောတလျင် ပြောကြားခဲ့သော သူမ၏မိန့်ခွန်းအပြီးတွင် တက်ရောက်နားထောင်ကြသူများကို ရွှင်လန်းတက်ကြွစွာဖြင့် နှုတ်ခွန်းဆက်ခဲ့သည်။

မိန့်ခွန်းပြောကြားပြီးနောက် လွှတ်တော်အမတ်များနှင့် တက်ရောက်နားထောင်သူ ဧည့်သည်တော်များ တစ်ယောက်ပြီးတစ်ယောက် ပလိုစီကို ပွေ့ဖက်နှုတ်ဆက်ကြပြီး သမိုင်းဝင်အခိုက်အတန့်တစ်ခုအတွက် သူမနှင့်တွဲ၍ selfie ဓာတ်ပုံများ ရိုက်ကူးခဲ့ကြသည်။

Source: AP