CNI International News

ကိုင်ရို၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၄

ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားနေသော လစ်ဗျားနှင့် ဆူဒန်နိုင်ငံတွင်းရှိ ဝဂ်နာအဖွဲ့ (Wagner Group) ကို နှင်ထုတ်ရန် အမေရိကန်က အရှေ့အလယ်ပိုင်းမဟာမိတ်များကို ဖိအားပေးမှုများ မြှင့်တင်ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု ဒေသ တွင်းအာဏာပိုင်များက ပြောကြောင်း AP သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ကြေးစားတပ်ဖွဲ့နှင့်ပတ်သက်၍ တွန်းအားပေးမှုများ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် ထိုသို့ပြောဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်အစိုးရသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှား ဘက်မှ ပါဝင်မှုမြင့်တက်လာခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ပြီးခဲ့သည့်လများအတွင်း ဝဂ်နာကြေးစားစစ်တပ်အပေါ် ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများချမှတ်ခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင်းရှိ ဝဂ်နာအဖွဲ့ဝင်စစ်သားများကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

ကြေးစားစစ်သားများကို စုစည်းထားကာ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာကန်ထရိုက်အဖြစ် လုပ်ဆောင်သော ဝဂ်နာအဖွဲ့ကို ရုရှားစီးပွားရေးသမား ယက်ဗ်ဂျီနီ ပရီဂေါ့ဟင် (Yevgeny Prigozhin) က ပိုင်ဆိုင်သည်။ ၎င်းသည် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နှင့်နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေးရှိသူဖြစ်သည်။ ဝဂ်နာအဖွဲ့သည် ရုရှားကာကွယ်ရေးဌာန၏ ကိုယ်စားလှယ် အဖြစ်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း ပင်တဂွန်ဘက်က သတ်မှတ်ထားသော်လည်း ယင်းကို ရုရှားဘက်က ငြင်းဆိုပြီး ၎င်းတို့နှင့်ဆက်စပ်မှုမရှိဟု ပြောသည်။

ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် အဆိုပါအဖွဲ့နှင့် အဆက်အဆံဖြတ်တောက်ရေးအား လစ်ဗျားနှင့် ဆူဒန်တို့ရှိ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်များကို ဖိအားပေးရန် အီဂျစ်၊ ယူအေအီးအစရှိသည့် ဒေသတွင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံများဖြင့် ကာလရှည် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိသည်ဟု လစ်ဗျား၊ဆူဒန်နှင့် အီဂျစ်အာဏာပိုင်များက ပြောသည်။ ယခုကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ မီဒီယာများကို ဖြေကြားရန် ခွင့်ပြုချက်မရှိခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့အမည်များအား အသုံးမပြုရန်လည်း တောင်းဆိုသည်။

ပြုလုပ်ခဲ့သော အစည်းအဝေးပွဲတိုင်းတွင် ဝဂ်နာအဖွဲ့နှင့်ပတ်သက်သည့်အကြောင်းအရာများကိုသာ အဓိကထား ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု အီဂျစ်အရာရှိတစ်ဦးက ပြောသည်။ ဝဂ်နာအဖွဲ့သည် ၎င်းတို့၏စစ်ဆင်ရေးများနှင့်ပတ်သက်၍ မည်သည့်အခါတွင်မှ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းမရှိသော်လည်း မြေပြင်သတင်းများနှင့် အခြားသောသက်သေများအရ ၎င်းတို့ ပါဝင်ပတ်သက်မှုကိုသိနိုင်သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ် မတ်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသော ဆားဘီးယားနိုင်ငံ၊ ဘယ်လ်ဂရိတ်တွင် ရုရှား Wagner အဖွဲ့နှင့် ၎င်း၏ကြေးစားစစ်သားများ၏ ပုံကိုနံရံပန်းချီဖြင့် ရေးဆွဲဂုဏ်ပြုထားစဉ်(ဓါတ်ပုံ-Getty Images)

ဆူဒန်တွင် ၎င်းတို့သည် ခေါင်းဆောင်ဟောင်း အိုမာအယ်လ်ဘာရှား (Omar al-Bashir) နှင့် ဆက်နွယ်မှုရှိခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ၎င်းနေရာကို အစားဝင်ရောက်လာသည့် စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များနှင့် လက်တွဲထားသည်။

လစ်ဗျားတွင် ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံအရှေ့ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ထားသော တပ်မှူး ခါလီဖာ ဟစ်ဖ်တာ (Khalifa Hifter) နှင့် ပတ်သက်မှုရှိသည်။

ဝဂ်နာအဖွဲ့သည် မာလီ၊ လစ်ဗျား၊ ဆူဒန်၊ ဗဟိုအာဖရိကနှင့်ဆီးရီးယားတို့အပါအဝင် အာဖရိကနှင့် အရှေ့အလယ် ပိုင်းနိုင်ငံများတွင် တပ်ဖွဲ့ဝင်ထောင်ပေါင်းများစွာကို စေလွှတ်ထားသည်။ သယံဇာတကြွယ်ဝသော အာဖရိက ဒေသတွင် ၎င်းတို့သည် ရုရှား၏အကျိုးစီးပွားအတွက် အထောက်အပံ့ပေးရန်ရည်ရွယ်သည်ဟု စစ်ရေး လေ့လာသူ များက ပြောသည်။

အမေရိကန်နှင့်လက်တွဲလုပ်ဆောင်နေသော လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ဝဂ်နာအဖွဲ့သည် မာလီတွင် စစ်ရာဇဝတ် မှုများနှင့် လူသားချင်းစာနာမှုကို ဆန့်ကျင်သည့် ရာဇဝတ်မှုများ ကျူးလွန်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲထားသည်။

အဆိုပါ ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့၏ပိုင်ရှင်ဖြစ်သူကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းရန်ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း တုန့်ပြန်မှု မရှိခဲ့ပေ။

Source:AP

CNI International News

ဘရာစီးလီးယား၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၄

သမ္မတဟောင်း ဂျဲလ်ဘော်ဆိုနာရို(Jair Bolsonaro)သည် ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်နေ့က အစိုးရအဆောက်အဦများ ဝင်ရောက် စီးနင်းခဲ့သော ထောက်ခံသူများအတွက် အစီအစဉ် ရေးဆွဲပေးခြင်း၌ ပါဝင်ပတ်သတ်မှု ရှိခဲ့သည်ဟု ဘရာဇီးလ်သမ္မတ လူးဝစ္စအင်နာစီယို လူလာ ဒါဆေးလ်ဗား (Luiz Inacio Lula da Silva) က စွပ်စွဲပြောကြား လိုက်သည်။

လက်ယာစွန်း သမ္မတဟောင်းသည် ရွေးကောက်ပွဲ ဆန့်ကျင်ရေး အစီအစဉ် အစည်းအဝေး တစ်ခုသို့ တက်ရောက် ခဲ့သည်ဟု လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးက ပြောသည်။

သမ္မတဟောင်းသည် အာဏာသိမ်းရန် ပြင်ဆင်ခဲ့ကြောင်း လူလာက RedeTV နှင့် ကြာသပတေးနေ့က ပြုလုပ် သည့် အင်တာဗျူး တစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘော်ဆိုနာရို ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်မှုကို လက်မခံကျသော ထောက်ခံသူများက လူလာ သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းကျိမ်ပြီးနောက် မြို့တော်ရှိ သမ္မတအိမ်တော်၊ လွှတ်တော်နှင့် ဗဟိုတရားရုံးချုပ် အဆောက်အဦးများကို ချိုးဖျက် ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

ဘရာဇီးလ်သမ္မတဟောင်း ဘော်ဆိုနာရိုကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

ထိုအချိန်တွင် သမ္မတဟောင်းသည် မြို့တော်တွင် ရှိမနေခဲ့သလို လူလာ၏ ကျမ်းကျိန်ပွဲသို့လည်း မတက်ရောက် ခဲ့ပေ။ ဘော်ဆိုနာရိုသည် ဒီဇင်ဘာလ နှောင်းပိုင်းကတည်းက အမေရိကန်နိုင်ငံ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်သို့ ရောက်ရှိ နေခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

ဘော်ဆိုနာရိုသည် အဆိုပါ ဖြစ်ရပ်များတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု တပ်အပ်ပြောနိုင်ကြောင်း၊ ပါဝင်ရန် ကြိုးပမ်းနေဆဲ လည်းဖြစ်ကြောင်း ဒီမိုကရေစီ အဆောက်အဦများကို တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ဘော်ဆိုနာရို ပါဝင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ မေးမြန်းမှုကို လူလာက ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့သည်။

လူလာ၏ သမ္မတဟောင်းအပေါ် စွပ်စွဲမှုများသည် လွှတ်တော်အမတ် မားကို့စ်ဒိုဗဲလ် (Marcos do Val) က သမ္မတ ဟောင်းသည် လူလာထံသို့ အာဏာလွှဲပြောင်းပေးမှု မဖြစ်လာအောင် တားဆီးရန် အစီအစဉ်တစ်ခုအတွက် အစည်းအဝေးပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့သည်ဟု ထုတ်ဖော် ပြောဆိုလိုက်သည့် တစ်နေ့တည်းမှာပင် ပေါ်ထွက် လာခဲ့သည်။

လွှတ်တော်အမတ် မားကို့စ်ဒိုဗဲလ်ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

ဒိုဗဲလ်သည် ဘော်ဆိုနာရို၏ မဟာမိတ်ဟောင်း တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ကနဦးတွင် ဘောဆိုနာရိုသည် အာဏာ လွှဲ ပြောင်းမှုကို နှောင့်ယှက်ရေး အစီအစဉ်ကို ၎င်းထံပြောပြခဲ့သည်ဟု Veja မဂ္ဂဇင်းထံ ဖွင့်ချခဲ့သော်လည်း နောက် ပိုင်းတွင် သမ္မတဟောင်းသည် အစည်းအဝေးပွဲအတွင်း ဘာမှဝင်ပြောခဲ့ခြင်းမရှိဟု ပြန်လျှောချခဲ့သည်။

ထိုပြောဆိုမှုသည် ဒေသတွင်း သတင်းဌာနများတွင် စိတ်ဝင်စားမှု အမြင့်ဆုံး ဖြစ်စေခဲ့သည်။ ထိုပြောဆိုမှုများ ကြောင့် ဒိုဗဲလ်အား ဖက်ဒရယ်ရဲတပ်ဖွဲ့က ခေါ်ယူမေးမြန်းခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ထိုကိစ္စများနှင့်ပတ်သက်၍ ဘော်ဆိုနာရိုသည် မည်သည့် တုန့်ပြန်မှုမှ လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

Source: aljazeera

CNI Sport News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃

၂၀၂၄ မှာကျင်းပမယ့် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲကို နိုင်ငံပေါင်း ၄၀ နဲ့အထက် သပိတ်မှောက်နိုင်ပြီး ပြိုင်ပွဲတစ်ခုလုံးကို အဓိပ္ပါယ်မဲ့သွားစေနိုင်တယ်လို့ ပိုလန်ရဲ့ အားကစားနဲ့ ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီး ခါမေလ်ဘောနီချုပ်ခ်က ပြောလိုက်ပါတယ်။

ခါမေလ်ဘောနီချုပ်ခ်က “လာမယ့်အပတ်မှာ နိုင်ငံပေါင်း ၄၀ က ကိုယ်စားလှယ်တွေဘက်ကနေ အလွန်ခိုင်မာတဲ့ ရပ်တည်ချက်ဟာ နေ့အလင်းရောင်ကို မြင်နိုင်မယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ဒါကို စဉ်းစားကြည့်လိုက်မယ်ဆိုရင် အိုလံပစ်မတိုင်ခင်မှာ ခက်ခဲတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေနဲ့ ကျနော်တို့ ရင်ဆိုင်ရမယ်လို့ မထင်ပါဘူး။ကျနော်တို့သာ ဒီပြိုင်ပွဲကို သပိတ်မှောက်လိုက်မယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ ပါဝင်မယ့် မဟာမိတ်အဖွဲ့ဟာ ပွဲတွေကို အဓိပ္ပါယ်မဲ့စွာ ကျင်းပ နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်မှာဖြစ်တယ်” လို့ နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံလိုင်းကို ပြောခဲ့တာပါ။

နိုင်ငံတကာ အိုလံပစ်ကော်မတီ(IOC) က ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ်အားကစားသမားများအား ၂၀၂၄ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရရှိအောင် စီစဉ်နေတာကို ပိုလန်၊ လစ်သူယေးနီးယား၊ အက်စ်တိုးနီးယားနဲ့ လတ်ဗီးယားတို့က ပူးတွဲ ကန့်ကွက်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ယူကရိန်းကတော့ ဒီပြိုင်ပွဲကို သပိတ်မှောက်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ထားတာ ဖြစ်ပြီး IOC ကတော့ ဘယ်လိုသပိတ်မှောက်မှုမဆို အားကစားသမားတွေကိုသာ အပြစ်ပေးတာဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကြာသပတေးနေ့က ပြောထားတာပါ။

သပိတ်မှောက်မယ့်အစီအစဉ်မှာ ဥရောပသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေနဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံတို့ ပါဝင်လာမယ်လို့ ပိုလန် အားကစားနဲ့ ခရီးသွားလာရေးဝန်ကြီးက ယုံကြည်နေပြီး ဒီနိုင်ငံတွေမှာရှိတဲ့ အားကစားဝန်ကြီးတွေဟာ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်မှာ ဗွီဒီယိုဖုန်းပြောဆိုဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။နိုင်ငံတကာ အိုလံပစ်ကော်မတီက ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ်အားကစားသမားတွေကို ကြားနေအလံအောက်မှာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ပြုဖို့အတွက် လမ်းကြောင်း တစ်ခုရှာဖွေနေတယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ပြောထားတာပါ။

ဒီလို ပြောဆိုပြီးနောက်မှာ အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်မှုတွေဟာ နေ့တိုင်းနီးပါးထွက်ပေါ်နေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။အမေရိကန်ကတော့ ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစားသမားတွေကို ကြားနေအဖြစ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ပြု တာကို ထောက်ခံခဲ့တာပါ။

အိမ်ဖြူတော်ပြန်ကြားရေးက “နိုင်ငံတကာအားကစားအဖွဲ့ချုပ်တွေကနေ ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ် အားကစား အဖွဲ့ချုပ်တွေကို ဆိုင်းငံ့ထားတာကို အမေရိကန်က ထောက်ခံပါတယ်။ဒါပေမယ့် အိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲလို နိုင်ငံတကာ ပွဲတွေမှာ အားကစားသမားတွေကို ဖိတ်ကြားမယ်ဆိုရင် ရုရှားနဲ့ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုခြင်း မဟုတ် ကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖြစ်သင့်ပါတယ်။ ရုရှား၊ဘယ်လာရုစ် အလံတွေ၊သင်္ကေတတွေနဲ့ နိုင်ငံတော်သီချင်း အသုံးပြုတာကို ပိတ်ပင်သင့်တယ်” လို့ ကြာသပတေးနေ့က သတင်းထောက်တွေကို ပြောခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

Source:BBC,ChannelNewsAsia

CNI International News

ဆိုးလ်၊ဖေဖော်ဝါရီ ၃

အမေရိကန်၏စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို အပြင်းထန်ဆုံး နျူကလီးယားအင်အားဖြင့် တန်ပြန်သွားရန် ပြင်ဆင်ထား သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံက ပြောကြောင်း AP သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီးယားတို့၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်းသည် တင်းမာမှုများကို နောက်ဆုံး အမြင့်ဆုံးအခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က သတိပေးသည်။

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင် (Lloyd Austin)၏ ပြောစကားများကို တုန့်ပြန်ရန် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံခြားရေးဌာနက ယခုကဲ့သို့ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အမေရိကန်အနေဖြင့် တိုက်လေယာဉ်များ၊ စစ်သင်္ဘောများအပါအဝင် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် ခေတ်ရှေ့ပြေးစစ်အင်အားချထားမှု များကို တိုးချဲ့သွားမည်ဟု အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ဆိုးလ်မြို့တွင် အင်္ဂါနေ့က ပြောဆိုခဲ့သည်။ ယင်းသည် တောင်ကိုရီးယားနှင့်ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ၊ စစ်ဆင်ရေးစီစဉ်မှုများကို တိုးမြှင့်ရန်ဆောင်ရွက်ခြင်း လည်း ဖြစ်သည်။

တောင်ကိုရီးယားနှင့် အမေရိကန် ပြည်မကြီးများရှိ ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန်ရည်ရွယ်သည့် နျူကလီးယား ထိပ်ဖူး သယ်ဆောင်နိုင်သော ဒုံးကျည်တစ်မျိုးအပါအဝင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် ဒုံးကျည် ပေါင်းများစွာကို ပစ်လွှတ်စမ်းသပ်ခဲ့သည်။ ယင်းက တောင်ကိုရီးယားအတွက် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ခြောက်လှန့်မှုကို ဖြစ်စေသည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်ဂျုံအန်းသည် နျူကလီးယားလက်နက်တပ်ဆင်မှုကို ကြည့်ရှုစစ်ဆေး နေစဉ်

နိုင်ငံခြားရေးဌာနရှိ အရာရှိတစ်ဦးထံမှ ထွက်ပေါ်လာသော ကြေညာချက်တွင် အမေရိကန်၊ တောင်ကိုရီးယား မဟာမိတ်များ၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ တိုးချဲ့ခြင်းသည် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်ကို ကြီးမားသည့် လက်နက်တိုက် နှင့် ပြင်းထန်သော စစ်မက်ဧရိယာအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိစေကြောင်း မြောက်ကိုရီးယားဘက်က ပြောသည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ကာလတို၊ ကာလရှည် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာစိန်ခေါ်မှုများကို အပြင်းထန်ဆုံး နျူကလီးယား အင်အားဖြင့် တန်ပြန်သွားရန် ပြင်ဆင်ထားသည်ဟုလည်း ယင်းတွင် ဖော်ပြသည်။ အမေရိကန်နှင့် တောင်ကိုရီး ယားတို့၏ ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများသည် ကျူးကျော်မှုပြုလုပ်ရန် ကြိုတင်လေ့ကျင့်နေမှု ဖြစ်နိုင်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားဘက်က ခေတ်အဆက်ဆက် သတ်မှတ်ခဲ့သော်ငြားလည်း စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများသည် ကာကွယ် ရေးအတွက်သာ ရည်ရွယ်သည်ဟု မဟာမိတ်များဘက်က ပြောသည်။

ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က တောင်ကိုရီးယားအနောက်ဘက်ရေပြင်တွင် အမေရိကန်၏ B-1B ဗုံးကြဲလေယာဉ်၊ F-22 နှင့် F-35 တိုက်လေယာဉ်များသည် တောင်ကိုရီးယား လေတပ်နှင့်အတူ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု တောင်ကိုရီးယား ကာကွယ်ရေးဌာနက ပြောသည်။ မြောက်ကိုရီးယားဘက်မှ နျူကလီးယားလက်နက်များသုံးလျှင် တုန့်ပြန်ရန်အတွက် မဟာမိတ်နှစ်နိုင်ငံသည် ယခုလအတွင်း အသွင်ယူ ပူးတွဲ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု လုပ်ဆောင်ရန် စီစဉ်ထားသည်ဟုလည်း သိရသည်။

Source:AP

CNI International News

မော်စကို၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃

ရုရှားနှင့်တရုတ်နိုင်ငံတို့ကြား ဆက်ဆံရေးတွင် အကန့်အသတ်မရှိကြောင်း၊ ယင်းသည် သာမာန် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေးထက် ပိုကောင်းသော အခြေအနေရှိကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေလာဗရော့ (Sergey Lavrov) က ကြာသပတေးနေ့ ရုပ်သံအင်တာဗျူးတစ်ခုတွင် ပြောဆိုခဲ့သည်။

ဘုံအကျိုးစီးပွားအတွက် အခြေအနေရှိနေခြင်းက နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကြားနှိမ့်ချသည့် စရိုက်လက္ခဏာ ဖြစ်သည် ဟု ၎င်းကပြောသည်။ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်များတွင် ရေးသားခဲ့သလို နှစ်နိုင်ငံကြားစစ်ဘက်ဆိုင်ရာ မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးတင်မဟုတ်ဘဲ ယင်းထက် ပိုကောင်းသောအခြေအနေတွင်ရှိကြောင်း၊ အကန့်အသတ်မရှိကြောင်း၊ တားမြစ်ထားသည့်အရာမရှိကြောင်း၊ ယင်းသည် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု၊ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံတော်နှင့် ရုရှးဖက်ဒရေးရှင်း ခေတ်အဆက်ဆက် အကောင်းဆုံးအခြေအနေတွင်ရှိနေကြောင်း လာဗရော့က ပြောသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး

နှစ်နိုင်ငံ ဘုံအကျိုးစီးပွားသည် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့(WTO) မှ သတ်မှတ်ထားသည့် လက်ရှိနိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေးစံချိန်စံညွှန်းများအတွင်း အမျိုးသားစီမံကိန်းများကိုအခြေခံကာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ပေါ်ပေါက်လာ စေရန်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရံပုံငွေအဖွဲ့၊ ကမ္ဘာ့ဘဏ်ကဲ့သို့ Bretton Woods အဖွဲ့အစည်းများဖြင့် စတင်ကာ အနောက်အုပ်စုမှ ဖန်တီးထားသည့်စနစ်အတွင်းတွင်သာဖြစ်ကြောင်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

ရုရှားသည် WTO သို့ ဝင်ရောက်ရန် ၁၇ နှစ်ကြာခဲ့ကြောင်း၊ အဖွဲ့တွင်းသို့ ဝင်ရောက်ချိန်တွင်လည်း ရုရှားသည် မျှတစွာ ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို လိုက်နာခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် လက်ရှိတွင် ယင်းသည် ပျက်စီးသွား ခဲ့သည်ဟု လာဗရော့က ပြောသည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်နိုင်ငံကို ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်စည်းမျဉ်းများ၊နည်းလမ်းများဖြင့် အလဲထိုးခဲ့သည့်အတွက် WTO ၏ အငြင်းပွားမှုဖြန်ဖြေရေးအဖွဲ့မှ ဆောင်ရွက်ချက်များ ပိတ်ပင်ခံထားရကြောင်း၊လျှော်ကြေးတောင်းဆိုရန် အကြောင်းပြချက် ခိုင်လုံမှုရှိကြောင်း၊ အမေရိကန်ကသာ အဆိုပါအဖွဲ့ကို အလုပ်လုပ်ခွင့်ပေးလျှင် ယင်းသည် WTO အငြင်းပွားမှုဖြန်ဖြေရေးအဖွဲ့၏ ဆုချီးမြှင့်မှုကိုပင် ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း လာဗရော့က ဖြေကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် ဗျူရိုကရက်တစ်ဆန်စွာပြုမူနေပြီး အဖွဲ့အတွင်း လစ်လပ်ရာထူးများအတွက် အဖွဲ့ဝင်အသစ် ခန့်အပ်ခြင်းကို ပိတ်ပင်ထားခြင်းကြောင့် ယင်းတွင် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချမှတ်ရန် လိုအပ်သည့်အဖွဲ့ဝင် အရေ အတွက်ပင် မရှိကြောင်း လာဗရော့က ပြောသည်။

Source:Tass

CNI International News

မနီလာ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၃

မိမိတို့နိုင်ငံတွင်း အမေရိကန်၏ စစ်တပ်အင်အားကို တိုးချဲ့ရန် အမေရိကန်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်ကြား သဘောတူခဲ့ သည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်က ကြာသပတေးနေ့တွင် ကြေညာခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းမှာ ဖော်ပြသည်။

ကြာသပတေးနေ့က သဘောတူချက်ကြောင့် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များသည် စစ်စခန်း နောက်ထပ် လေးခု ထပ်မံ တည်ဆောက်ခွင့် ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းကို အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင် (Lloyd Austin) ရောက်ရှိနေချိန်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

တရုတ်၏ စစ်ရေးတိုးချဲ့မှု၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် တောင်တရုတ်ပင်လယ်ကို ၎င်းတို့ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ပြောဆိုမှုများ မြင့်တက် လာနေရှိချိန်မှာပဲ အော်စတင်သည် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု မြှင့်တင်ရန်၊ အမေရိကန်နှင့် အာရှမဟာမိတ် တပ်ဖွဲ့များ၏ နေရာချထားမှုများ၊ လက်နက်တပ်ဆင်မှုများကို မွမ်းမံရန် ဦးဆောင် ဆောင်ရွက်နေ သည်။

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

သဘောတူညီချက်သည် အရေးပါသော ကိစ္စရပ်ဖြစ်သည်ဟု အော်စတင်က သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုသဘောတူညီချက်က ဖိလစ်ပိုင်တွင် အမေရိကန်တပ်များ၏ အမြဲတမ်း စစ်စခန်းများကို ပြန်လည် စတင်မည့် အဓိပ္ပါယ်မျိုး မဟုတ်ဟုလည်း ရှင်းလင်းသည်။

ဖိလစ်ပိုင်ဝန်ကြီး ကာလီတို ဂဲလ်ဗက်ဇ် ဂျူနီယာ(Carlito Galvez Jr.) နှင့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် အော်စတင် က အမေရိကန်၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့မှုများနှင့် ပတ်သက်၍ အာမခံချက်ပေးခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၁၉၅၁ ခုနှစ် အပြန်အလှန် ကာကွယ်ရေးစာချုပ်သည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းရှိ ၎င်းတို့၏ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ အသီးသီးနှင့် အရပ်ဘက်သင်္ဘောများ သို့မဟုတ် လေယာဉ်များအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများတွင် ကျင့်သုံးသွားမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပြိုင်ဘက် နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် တရုတ်နိုင်ငံ၏ အားကောင်းလာမှုအပြင် မြောက် ကိုရီးယား၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများကို ကောင်းစွာ တန်ပြန်ုနိုင်ရန်အတွက် အမေရိကန် ခေါင်းဆောင်များသည် ၎င်းတို့၏ နိုင်ခြားရေးမူဝဒါများကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရန် ကာလရှည်ကြာ ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

 အမေရိကန်ကို ဆန့်ကျင် ကန့်ကွက်နေကြသော ဖိလစ်ပိုင်ပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

လာမည့် သီတင်းပတ် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကန်(Antony Blinken) နှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ခြားရေးဝန်ကြီးသစ် ချင်ဂန် (Qin Gang)တို့ တွေ့ဆုံမှုတွင် တရုတ်နှင့်ထိုင်ဝမ်ကြား တင်းမာမှုများကို ဦးစားပေး ဆွေးနွေးသွားမည် ဖြစ်သည်။

ဖိလစ်ပိုင်နှင့် သဘောတူညီချက် မတိုင်ခင် အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးသည် တောင်ကိုရီးယားသို့ တိုက် လေယာဉ်နှင့် ဗုံးကြဲလေယာဉ်များ ထပ်မံပို့ဆောင်ရန်၊ ဂျပန်ရှိ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များတွင် ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် အခြေအနေများပါဝင်သည့် ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်များ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ယင်းတို့တွင် သြစတြေးလျသို့ နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောများ ထောက်ပံ့ရေး ဆုံးဖြတ်ချက်အပြင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ လက်နက်၊ လေ့ကျင့်မှုနှင့် ကတိကဝတ်များလည်း ပါဝင်သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂

ရုရှားသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံ လူဟန့်ခ် (Luhansk) ဒေသတွင် စစ်အင်အားစုစည်းမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ဒေသခံအရာရှိများက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောကြားထားပြီး ယင်းသည် လာမည့် သီတင်းပတ်များအတွင်း အရှေ့ဘက် ဒေသများ၌ ထိုးစစ်ဆင်မှုလုပ်ဆောင်ရန် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူကရိန်းဘက်က သံသယရှိနေကြောင်း AP သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ရုရှားနယ်စပ်နှင့် နီးသော ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်တွင် ရုရှားတပ်များသည် ဒေသခံများကို ၎င်းတို့နေအိမ်များမှ နှင်ထုတ်နေကြောင်း၊ ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ယူကရိန်းအမြှောက်တပ်ဖွဲ့များအနေဖြင့် ရုရှားတပ်များ စခန်းချရာ နေရာများနှင့်ပတ်သက်၍ သတင်းမထွက်အောင် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း လူဟန့်ခ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဆာဟီ ဟိုင်ဒိုင် (Serhiy Haidai) က ပြောသည်။

အရှေ့ဘက်ဒေသသို့ ရုရှားတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရွှေ့ပြောင်းနေကြောင်းနှင့် ၎င်းတို့သည် ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း အရှေ့ပိုင်း တွင် တစ်စုံတစ်ခုအတွက် သေချာပေါက် ပြင်ဆင်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း ဟိုင်ဒိုင်က ပြောသည်။ ရုရှားတပ်များ သည် မကြာမီအချိန်အတွင်း ထိုးစစ်ဆင်မှုအသစ်များကို လုပ်ဆောင်တော့မည်ဟု စစ်ရေးလေ့လာသူများက ခန့်မှန်းထားကာ ရုရှားဘက်မှ ပြင်းထန်သော ထိုးစစ်ဆင်မှုတစ်ခု လာမည့်လများအတွင်း ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သည် ဟု စစ်ပွဲလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ အင်္ဂါနေ့နှောင်းပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ဂျာမနီလုပ် Leopard 2 တင့်ကားတစ်စီးကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

အမှန်တကယ်ထိုးစစ်ဆင်မှု လုပ်ဆောင်မည်ဆိုလျှင် ယင်းက ရုရှားတို့၏ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက် ကျူးကျော်မှု၏ နှစ်ပတ်လည်အခမ်းအနားနှင့် တိုက်ဆိုင်မှုလည်း ရှိလာလိမ့်မည်။

ရုရှားတပ်များသည် အထူးသဖြင့် အရေးပါသော ဘက်ခ်မွတ်(Bakhmut) မြို့ကို သိမ်းပိုက်ရေးအပါအဝင် အနီး အနားရှိ ဒွန်းနက်ခ်(Donetsk)ပြည်နယ်ရှိ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကိုပါ အာရုံစိုက်ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု ယူကရိန်း စစ်ဦးစီးချုပ်က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောသည်။

ဒွန်းနက်ခ်နှင့် လူဟန့်ပြည်နယ်များသည် ဒွန်ဘတ်စ် (Donbas) ဒေသ တွင် ပါဝင်သည်။ ဒွန်ဘတ်စ်သည် ရုရှားနှင့် ထိစပ်နေသည့် စက်မှုဒေသဖြစ်ကာ ယင်းကို ယူကရိန်းကျူးကျော်စစ် စတင်ခြင်း၏ ရည်မှန်းချက်တစ်ခုအဖြစ် သမ္မတပူတင်က သတ်မှတ်ထားသည်။ ယင်းတွင် ရုရှားကို ထောက်ခံသော ခွဲထွက်ရေးသမားများက ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ တော်လှန်မှုများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

တခြားတဖက်တွင် သမ္မတဇာလန်းစကီး၏ ယူကရိန်းအစိုးရသည် နိုင်ငံတွင်းရှိ အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖြတ်ရေး လုပ်ငန်းများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်လျက်ရှိပြီး ထင်ရှားသောလွှတ်တော်အမတ် ဒေးဗစ် အာရတ်ဟာမီရာ (David Arakhamia) အပါအဝင် ရာထူးကြီးအရာရှိတစ်ချို့ကို ရာထူးမှဖယ်ရှားခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

Source:AP

CNI International News

ဘူဒါပတ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂

နေတိုးအဖွဲ့သို့ ဝင်ခွင့်ရရေး တူရကီ၏ ထောက်ခံမှုကို လိုချင်လျှင် ဆွီဒင်နိုင်ငံအနေဖြင့် မတူကွဲပြားသော နည်း လမ်းသစ်ကို ရှာသင့်သည်ဟု ဟန်ဂေရီနိုင်ငံရေးခြားရေးဝန်ကြီး ပီတာ ဆစ်ဂျာတို(Peter Szijjarto) က အင်္ဂါနေ့ တွင် ပြောခဲ့ကြောင်း အေပီ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကိုရမ်စာအုပ်ကို မီးရှို့ခြင်းနှင့် စတော့ဟုမ်းမြို့(Stockholm)ရှိ တူရကီသံရုံး အပြင်ဘက်တွင် ဆန္ဒပြခြင်းကလည်း လက်ခံစရာမရှိဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ဟန်ဂေရီဝန်ကြီး ပီတာ ဆစ်ဂျာတို(Peter Szijjarto)က တူရကီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးနှင့် ဘူဒါပတ်မြို့တွင် တွေ့စဉ် ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးနှစ်ဦးသည် နေတိုးအဖွဲ့သို့ ဝင်ခွင့်ရရေး တူရကီ၏ ထောက်ခံမှုရရှိရန် ဆွီဒင်ဘက်မှ ကြိုးပမ်းစဉ် နှစ်နိုင်ငံ ကြား တင်းမာမှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့သည့် ဇန်နဝါရီ ၂၁ ရက်က ကျင်းပခဲ့သော တူရကီဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြမှုများ အကြောင်းကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

တူရကီနဲ့ ဟန်ဂေရီ နိုင်ငံရေးခြားရေးဝန်ကြီး နှစ်ဦးဆွေးနွေး(AP)

ခရစ်ယာန်နှင့် ကတ်သလစ် တစ်ဦးအနေဖြင့် တခြား ဘာသာတစ်ခု၏ အလေးအမြတ်ထားရာ စာအုပ်ကို မီးရှို့ခြင်း သည် လက်မခံနိုင်စရာကိစ္စဟု ယူဆကြောင်း ဆစ်ဂျာတိုက ပြောပြီး ဆွီဒင်ဝန်ကြီးချုပ်၏ မှတ်ချက်ကိုလည်း ဝေဖန်ခဲ့သည်။
ကိုရမ်စာအုပ်ကို မီးရှို့ခြင်းသည် မသင့်တော်ကြောင်း၊ မလေးမစား ပြုလုပ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆွီဒင်ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ယင်းသည် ဆွီဒင်နိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့် ကာကွယ်ရေးအောက်တွင် ရှိနေသည်ဟု တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ပြောစကားသည် ရူးနှမ်းမှုဖြစ်ကြောင်း၊ ဆွီဒင်အနေဖြင့် တူရကီ၏ ထောက်ခံမှုကို လိုချင်လျှင် တခြားပုံစံ တစ်မျိုးဖြင့် ကြိုးပမ်းသင့်ကြောင်း ဟန်ဂေရီနိုင်ငံရေးခြားရေးဝန်ကြီး ပီတာဆစ်ဂျာတိုက ပြောခဲ့သည်။

ဆွီဒင်နှင့်ဖင်လန်တို့သည် နေတိုးအဖွဲ့သို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ရရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း၊ သို့သော် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်များ အနက် တူရကီနှင့် ဟန်ဂေရီတို့၏ သဘောတူ အတည်ပြုမှု လိုအပ်နေသည်။

ဆွီဒင်၊ဖင်လန်၊ တူရကီနဲ့နေတိုး အကြီးအကဲများကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

ရုရှား၏ ယူကရိန်းအပေါ် ကျူးကျော်မှုကြောင့် မြောက်ဥရောပနှစ်နိုင်ငံသည် ၎င်းတို့၏ စစ်ရေးအရ ကြားနေမှုကို လွှတ်ချကာ နေတိုးအဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်းရန် ကြိုးပမ်းလာခြင်း ဖြစ်သည်။

အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၃၀ လုံး တစ်ညီတစ်ညွတ်တည်း သဘောတူမှသာ နေတိုးအဖွဲ့တွင် အဖွဲ့ဝင်အသစ်ကို လက်ခံရသော သတ်မှတ်ချက် တစ်ခုရှိနေခြင်းကြောင့် ဆွီဒင်နှင့်ဖင်လန်တို့မှာ မဟန့်အတားဖြစ်နေသည်။

တူရကီနိုင်ငံသည် ဟန်ဂေရီနှင့်အတူ နေတိုးအဖွဲ့ ကျယ်ပြန့်လာခြင်းကို သဘောတူညီကြောင်း၊ သို့သော် လက်ရှိ အချိန်တွင် ဆွီဒင်၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုကို ခွင့်ပြုရန် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း တူရကီနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

ကိုရမ်ကျမ်းစာအုပ်ကို မီးရှို့ဆန္ဒပြသည့် လုပ်ရပ်သည် တူရကီ၏ ရပ်တည်ချက်ကို ပြောင်းလဲသွားမည် အခြေအနေ မဖြစ်ဘဲ ရန်စမှုဖြစ်ခြင်းကနေ ပဋိပက္ခများကိုသာ ဖြစ်စေကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောဆိုသည်။

ကာဒ့်များ အပါအဝင် တူရကီနိုင်ငံဘက်မှ အကြမ်းဖက် သို့မဟုတ် နိုင်ငံအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှုဟု ရှုမြင်ထားသော အဖွဲ့များအပေါ် ဆွီဒင်နိုင်ငံ၏ ဆက်ဆံမှုသည် ၎င်းတို့ကို ဒေါသဖြစ်စေသည်ဟု တူရကီအစိုးရဘက်က ပြောဆို ထားသည်။

ထို့နောက် ယခု အခြေအနေမျိုးတွင် ဆွီဒင်အနေဖြင့် တူရကီ၏ ထောက်ခံမှုကို မမျှော်လင့်နှင့်ဟုလည်း တူရကီ သမ္မတ အာဒိုဂန်(Erdogan)က ပြောသည်။

Source: AP

CNI International News

တိုင်ပေ၊ဖေဖော်ဝါရီ ၂

ထိုင်ဝမ်အရေးကြောင့် လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်-တရုတ် စစ်ပွဲပဋိပက္ခ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သောကြောင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ထားရန် အမေရိကန်လေတပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုက် မီနီဟန် (Mike Minihan)က ပြောသည်။

တရုတ်လေတပ်၊ ရေတပ်တို့၏ လှုပ်ရှားမှုများကို တုန့်ပြန်ရန် ထိုင်ဝမ်အစိုးရက တိုက်လေယာဉ်များအား ပြင်ဆင် ထားပြီး ရေတပ်ကို တပ်လှန့်ထားကာ ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်များကို အသင့်ပြင်ခဲ့ရသည်ဟု အေပီသတင်း တွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုင်ဝမ်ကို ခြိမ်းခြောက်ရန်၊ မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေရန် တရုတ်၏ မဟာဗျူဟာ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုအဖြစ် တရုတ် စစ်တပ်က လေယာဉ် ၃၄ စင်း၊ စစ်သင်္ဘော ၉ စီးတို့ဖြင့် ထိုင်ဝမ်အနီးတွင် လှုပ်ရှားမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

 ထိုင်ဝမ် စစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

ထိုသို့ တပ်အင်အား အလုံအရင်းဖြင့် ရောက်ရှိလာခြင်းသည် ထိုင်ဝမ်ကို ပိတ်ဆို့ထားခြင်း သို့မဟုတ် စစ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်ခြင်း စသည်တို့ကို လုပ်ဆောင်ရန် တရုတ်ဘက်က ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်လာခြင်းဟု ထိုင်ဝမ်နှင့် အမေရိကန်ရှိ စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်များ၊ အစိုးရများနှင့် သံတမန်များကြားမှာ မှတ်ယူလာနေသည်။

ထိုင်ဝမ်အရေးအတွက် လာမည့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်-တရုတ် ပဋိပက္ခ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်သောကြောင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ထားရန် အမေရိကန်လေတပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မိုက် မီနီဟန် (Mike Minihan) က ပြီးခဲ့သည့်လတွင် ပြောခဲ့သည်။

ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု အကြီးအကဲဖြစ်သော မီနီဟန်သည် တရုတ်အစိုးရနှင့် ပတ်သက်၍ ကောင်းမွန်စွာ နားလည် သဘောပေါက် ထားခြင်းကြောင့် ၎င်း၏နုတ်ထွက်စကားက အမေရိကန်ဘက်တွင် ပြင်ဆင်မှုများကို အရှိန်မြင့် လာစေခဲ့သည်။

အင်္ဂါနေ့တွင် တရုတ်လေယာဉ် အစင်း ၂၀ သည် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားရှိ အလယ်မျဉ်းကို ကျော်ခဲ့သည်ဟု ထိုင်ဝမ် ကာကွယ်ရေးဌာနက ပြောသည်။ ထိုင်ဝမ်သည် ၁၉၄၉ ပြည်တွင်းစစ်တွင် တရုတ်မှ ခွဲထွက်ခဲ့ကာ ထိုမျဉ်းကို နှစ် နိုင်ငံကြား buffer zone အဖြစ် ကာလရှည် တရားမဝင် သတ်မှတ်ထားသည်။

 တရုတ်စစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

ထိုင်ဝမ်ကို ၎င်းတို့ပိုင်အဖြစ် တရုတ်ဘက်က ကြေညာထားပြီး လိုအပ်လျှင် အင်အားသုံး သိမ်းပိုက်မည်ဟု ပြော သည်။

သို့သော် ထိုင်ဝမ်ပြည်သူ အများစုက တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် နေထိုင်ရန် လက်မခံကြ ပေ။ ထိုင်ဝမ်တပ်ဖွဲ့များသည် တရုတ်ဘက်မှ လှုပ်ရှားမှုများကို တုန့်ပြန်ရန် စောင့်ကြည့်နေသည်ဟု ကာကွယ်ရေး ဌာနက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ပြောသည်။

ထိုကြေညာချက်သည် တရုတ်၏ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုမှုများ အပြင် ရုရှားနှင့်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုများ မြင့်တက်လာ ခြင်းက အာရှဒေသအတွက်သာမက ဥရောပကိုပါ ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်စေသည်ဟု ဂျပန်တွင် ရောက်ရှိနေသော နေတိုး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂျန်းစ်စတိုတန်ဘာ့ဂျ်က ထုတ်ဖော် ပြောဆိုပြီးနောက် ပေါ်ပေါက်လာခြင်း ဖြစ် သည်။

Source: AP