CNI International News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၃၀ ဦးမြောက် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ ဆရီသာ သာဗင်စင်ကို ထိုင်းလွှတ်တော်မှာ ရွေးချယ် တင်မြောက်ခဲ့ပါသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂ ရက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထက်နှင့်အောက် လွှတ်တော် ၂ ရပ်ပေါင်း၍ ဝန်ကြီးချုပ် ရွေးချယ် တင်မြောက်ခြင်းကို ကျင်းပခဲ့ရာ လိုအပ်သည့် ထောက်ခံမဲ ၃၇၅ ဦး ရရှိခဲ့ခြင်းကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ် အဖြစ် အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

CNI International News

မော်စကို၊ သြဂုတ် ၂၂

ဘရာဇီးလ်၊ ရုရှား၊ အိန္ဒိယ၊ တရုတ်နှင့် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံတို့ ဖွဲ့စည်းထားသည့် (BRICS) အဖွဲ့သည် နိုင်ငံပေါင်း စုံ ပူးပေါင်းပါဝင်သည့် ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းထက်ပိုသည့် အခင်းအကျင်းအသစ်တစ်ခု ဖြစ်လာစေရန် လုပ်ငန်းစဉ်ကို ချဲ့ထွင်နေသည်ဟု ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေ လက်ဗရော့ဗ်က (Sergey Lavrov) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

"ကျနော်တို့ဟာ BRICS အဖွဲ့နဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများစုကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ နိုင်ငံတွေအကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေကို ပိုမိုတိုးတက်စေဖို့အတွက် စဉ်ဆက်မပြတ် ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ အထူးသဖြင့် တောင်အာဖရိကက BIRCS အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ နေရာကို ရယူထားချိန်မှာ အာဖရိကနိုင်ငံတွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို မြှင့်တင်ဖို့ဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်မယ့် အရာတွေထဲမှာ တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်"ဟု လက်ဗရော့ဗ်က တောင်အာဖရိက၏ Ubuntu မဂ္ဂဇင်းမှ ဖော်ပြခဲ့သော ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

 BRICS ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

"ကျနော်တို့ အဖွဲ့ထဲမှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက စိတ်သဘောထားခြင်း တူညီတဲ့ နိုင်ငံတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ BRICS ဟာ နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်တဲ့ ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်း တစ်ခုထက်ပိုတဲ့ ဒေါက်တိုင်အသစ်တစ်ခု ဖြစ်လာစေဖို့နဲ့ ကမ္ဘာ့ တောင်ခြမ်း၊ ကမ္ဘာ့အရှေ့ခြမ်း စည်းလုံးညီညွတ်မှုကို ပိုမိုခိုင်မာစေနိုင်တဲ့ အဖွဲ့တစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ခံထားရပါတယ်။ အဖွဲ့ဝင် ၅ နိုင်ငံစလုံးဟာ ဒီအခြေအနေကို တုံ့ပြန်လုပ်ဆောင်ဖို့ အဆင်သင့်ပါပဲ။ အဲဒါကြောင့် အဖွဲ့ကို တိုးချဲ့ဖို့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်"ဟု လက်ဗရော့ဗ်က ပြောသည်။

ထို့ပြင် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက BRICS ဥက္ကဋ္ဌ နေရာကို ရယူထားချိန်တွင် မိမိတို့၏ လုပ်ငန်းစဉ်သည် အရှိန် အဟုန် ရလာခဲ့ပြီး ယခုကျင်းပမည့် ၁၅ ကြိမ်မြောက် BRICS ညီလာခံသည် မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးအတွက် နောက်ထပ် သမိုင်းမှတ်ကျောက် တစ်ခုဖြစ်ပြီး လာမည့်နှစ်များအတွက် အဓိက လုပ်ဆောင် ရမည့် ဦးစားပေးကိစ္စများကို စဉ်းစားဆုံးဖြတ် နိုင်လိမ့်မည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်

BRICS ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားအနေဖြင့် အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌနေရာကို ရယူထားသည့် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများကို အလွန် ကျေးဇူးတင်ကြောင်းနှင့် တောင်အာဖရိကသည် BRICS အဖွဲ့နှင့် အခြားနိုင်ငံများအကြား ထိတွေ့ ဆက်ဆံ မှုများကို ပိုမိုတိုးမြှင့်ရန် ကြိုးပမ်း လုပ်ဆောင်နေကြောင်းလည်း ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

BRICS ညီလာခံကို တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ဂျိုဟန်နက်စဘတ်ချ်မြို့တွင် သြဂုတ် ၂၂ ရက်မှ ၂၄ ရက်အထိ ကျင်းပ သွားမည်ဖြစ်သည်။

တောင်အာဖရိက၏ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး နာလီဒီ ပန်ဒေါ (Naledi Pandor) ကမူ BRICS ခေါင်းဆောင်များသည် အဖွဲ့ဝင်အင်အား ချဲ့ထွင်ရေးကို ဆွေးနွေးသွားမည်ဟု ပြောကြား ခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် တောင်အာဖရိကသည် BRICS ညီလာခံကို တက်ရောက်ရန် နိုင်ငံပေါင်း ၆၀ ကျော်ကို ဖိတ်ကြား ထားခဲ့သည်ဟုလည်း သံတမန် သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက တာ့စ်သတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အစောပိုင်း ထွက်ပေါ်ခဲ့သည့် သတင်းများတွင်လည်း နိုင်ငံပေါင်း ၆၀ ကျော်သည် BRICS အဖွဲ့သို့ဝင်ရန် တရားဝင် လျှောက်ထားလွှာများ တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ သြဂုတ် ၂၂

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ၎င်းတို့ ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းမည့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရတွင် ပါဝင်မည့် နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၁ ပါတီကို သြဂုတ် ၂၁ ရက်မွန်းလွဲပိုင်းက ကြေညာခဲ့ပြီး စစ်တပ်နှင့် ဆက်နွှယ်သည့် ပါတီ ၂ ခု ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ဖြူးထိုင်းပါတီ ဦးဆောင်သည့် ၁၁ ပါတီ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် အောက်လွှတ်တော်၏ နေရာ ၃၁၄ နေရာကို ရရှိထားပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ဆရီသာ သာဗင်စင်(Sretha Thavisin) ကို အဆိုပြု ကြောင်းလည်း ကြေညာခဲ့သည်။

 ဖြူးထိုင်းပါတီရဲ့ ၀န်ကြီးချုပ်လောင်း Sretha Thavisin ကိုတွေ့ရစဉ်

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်က ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမတ်နေရာ ၁၄၁ နေရာဖြင့် ဒုတိယနေရာ အများဆုံးအနိုင် ရရှိခဲ့သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီသည် ၁၁ ပါတီ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့တွင် နေရာအများဆုံး ရရှိထားသည့် ပါတီဖြစ်သည်။

ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အတွင်း ပါဝင်မည့် ပါတီများအနက် နေရာ ၇၁ နေရာရရှိခဲ့သည့် Bhumjaithai ပါတီ၊ နေရာ ၄၀ ရရှိခဲ့သည့် Palang Pracharath (PPRP) နှင့် နေရာ ၃၆ နေရာ ရရှိခဲ့သည့် United Thai Nation (UTN) ပါတီတို့ ပါဝင်သည်။

ထို့ပြင် နေရာ ၁၀ နေရာ ရရှိခဲ့သည့် Chartthaipattana ပါတီ၊ နေရာ ၉ နေရာရရှိခဲ့သည့် Prachachat ပါတီ၊ နေရာ ၂ နေရာစီရရှိခဲ့သည့် Pure Thai Rumphlang ပါတီနှင့် Chart Pattana Kla ပါတီ၊ နေရာ ၁ နေရာစီ ရရှိခဲ့သည့် Seri Ruam Thai ပါတီ၊ Plunge Sungkom Mai ပါတီ နှင့် Thai Counties ပါတီတို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီအနေနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးနေရာ အပါအဝင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအတွင်း ဝန်ကြီးနေရာ ၈ နေရာနှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးနေရာ ၉ နေရာကို ရရှိလိမ့်မည်ဟု ဖြူးထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် ချိုနန် သီရိကော (Cholnan Srikaew)က လွှတ်တော်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းအိမ်စောင့်အစိုးရရဲ့ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ပရာဝစ် ဝေါင်ဆူဝမ်နဲ့ ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ချန်အိုချာကို တွေ့ရစဉ်

Bhumjaithai ပါတီသည် ဝန်ကြီးနေရာ ၄ နေရာနှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးနေရာ ၄ နေရာ၊ PPRP ပါတီနှင့် UTN ပါတီတို့က ဝန်ကြီးနေရာနှင့် ဒုတိယဝန်ကြီးနေရာ ၂ နေရာစီ ရရှိမည်ဖြစ်ပြီး Chartthaipattana ပါတီနှင့် Prachachat ပါတီတို့က ဝန်ကြီးနေရာ ၁ နေရာစီ ရရှိလိမ့်မည်ဟု ချိုနန်က ပြောသည်။

PPRP ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်သည် အိမ်စောင့်အစိုးရအဖွဲ့၏ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ပရာဝစ် ဝေါင်ဆူဝမ် (Prawit Wongsuwon) ဖြစ်ပြီး UTN ပါတီသည် ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ချန်အိုချာ (Prayut Chan-o-cha) ၏ ပါတီ ဖြစ်သည်။

ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့အတွင်း စစ်တပ်နှင့် ဆက်နွှယ်သည့် ပါတီ ၂ ခု ပါဝင်နေခြင်းကြောင့် ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်ဟု ဖြူးထိုင်းပါတီ ခေါင်းဆောင် ချိုနန်က ဝန်ခံခဲ့သော်လည်း ဖြူးထိုင်းအနေနှင့် ပါတီ အင်အားစုများကို ပူးပေါင်းကာ ထိရောက်မှုရှိသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂

ပြည်ပြေး ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်သည် သြဂုတ် ၂၂ ရက်နေ့ နံနက်ကိုင်းက ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ ဒွန်မွေနက် လေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။
ထို့နောက် လေဆိပ်ဂိတ်တွင် ရှိသည့် ထိုင်းဘုရင်နှင့်မိဖုရား၏ တော်ဝင်ပုံတူကို အလေးပြုခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် ၂၀၀၆ ခုနှစ်က ထိုင်းစစ်တပ်၏ အာဏာသိမ်းခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီးနောက် ပြည်ပသို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်နေသည်မှာ ၁၇ နှစ်ကြာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။

ထို့နောက် သမီးဖြစ်သူ ပါဝင်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီက ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ကျင်းပခဲ့သော ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရပြီး အစိုးရသစ်ကို ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းမည့် အခြေအနေ ဖြစ်လာပြီးနောက် ဒူဘိုင်းက နေ ထိုင်းကို ပြန်လည် လာရောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

CNI International News

ဒူဘိုင်း၊ သြဂုတ် ၂၂ 

ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၏ နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့များသည် ယီမင်နိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ဆော်ဒီသို့ ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် အီသီယိုးပီးယား ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို စက်သေနတ်များ၊ မော်တာကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့သဖြင့် ရာနှင့်ချီသည့် ရွှေ့ပြောင်းများ သေဆုံးဆုံးခဲ့ဖွယ်ရှိသည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးစော့င့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ (Human Rights Watch- HRW) က သြဂုတ် ၂၁ ရက်တွင် အစီရင်ခံစာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ရွှေ့ပြောင်းများ ဝင်ရောက်သည့် လမ်းကြောင်းများတွင် ဆော်ဒီစစ်သားများ၏ တိုက်ခိုက်မှု မျက်မြင်သတင်းများနှင့် လူသေအလောင်းများ၊ လူသေများကို မြှုပ်နှံသည့် သင်္ချိုင်းနေရာများ ရိုက်ကူးထားသည့် ဓာတ်ပုံများကို ကိုးကားပြီး HRW က ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကုလသမဂ္ဂကလည်း ရွှေ့ပြောင်းများအပေါ် တိုက်ခိုက်သည့် ဖြစ်စဉ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆော်ဒီအာရေဗျကို ယခင်ကတည်းက မေးမြန်းခဲ့သလို ဆော်ဒီနှင့် ယီမင်နယ်စပ်တွင် တိုက်ခိုက်မှုများ မြင့်တက်နေမှုအပေါ်ကိုလည်း မေးခွန်း ထုတ်ခဲ့သည်။

အီသီယိုပီးယား ရွှေ့ပြောင်းများကို ဆော်ဒီက ပစ်သတ်တဲ့နေရာကို ပြသထားစဉ်

ဆော်ဒီအစိုးရ၏ အမည်မဖော်လိုသည့် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကမူ HRW ၏ ထုတ်ပြန်ချက်သည် ယုံကြည်စိတ်ချရသည့် သတင်းရင်းမြစ်များအပေါ် အခြေခံခြင်းမရှိဘဲ အခြေအမြစ်မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရွှေ့ပြောင်းများကို နယ်စပ်မှဖြတ်သန်းပြီး မှောင်ခိုကူးခြင်းဖြင့် သီတင်းတစ်ပတ်လျှင် ဒေါ်လာ သောင်းချီရနေသည့် ယီမင်၏ ဟူရ်သီ (Houthi) လက်နက်ကိုင် သူပုန်များကလည်း ထိုအကြောင်းအရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ဆော်ဒီတွင် အီသီယိုးပီးယား ရွှေ့ပြောင်းများ ၇၅၀,၀၀၀ ခန့်ရှိနေပြီး ၎င်းတို့အနက် ၄၅,၀၀၀ ခန့်သည် ဆော်ဒီသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်ခဲ့သူများ ဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံတကာ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများဆိုင်ရာအဖွဲ့ (International Organization for Migration) ၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ် အချက်အလက်များတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆော်ဒီနယ်ခြားစောင့်တပ်ကို တွေ့ရစဉ်

အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံမြောက်ပိုင်း တီဂရေး (Tigray) ဒေသတွင် နှစ်နှစ်ကြာ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် လူပေါင်းသောင်းချီ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။

လူငယ်အလုပ်လက်မဲ့နှုန်း မြင့်တက်နေသည့် အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ဆော်ဒီသည် အစိုးရ၏ အစီအစဉ်ဖြင့် ထောင်နှင့်ချီသည့် အီသီယိုးပီးယားရွှေ့ပြောင်းများကို နေရပ်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ မတ်လမှ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လအကြား ဆော်ဒီနယ်စပ်ကို ဖြတ်ပြီး နိုင်ငံအတွင်း ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ သည့် အီသီယိုးပီးယားရွှေ့ပြောင်း ၃၈ ဦးနှင့် ၎င်းတို့၏ ဆွေမျိုး လေးဦး၏ ပြောကြားချက်အရ ဆော်ဒီ နယ်ခြားစောင့်တပ်ဖွဲ့များသည် ရွှေ့ပြောင်းများကို သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်ခြင်း၊ လက်နက်ကြီးများဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု သိရကြောင်း HRW က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: အေပီ

 CNI International News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၂

၂၀၀၆ ခုနှစ်က ထိုင်းစစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံကနေ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်သွားသည့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင် ရှင်နာဝပ်သည် ၁၇ နှစ်ကြာ ပြည်ပြေးဘဝကနေ သြဂုတ် ၂၂ ရက်မှာတော့ ဒူဘိုင်းကနေ ထိုင်းကို ပြန်လာနေပြီဖြစ်ကြောင်း ညီမဖြစ်သူ ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်က သူ၏ လူမှုကွန်ရက်မှာ ပုံနှင့်တကွ ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယင်လပ် ရှင်နာဝပ်သည်လည်း လက်ရှိ ထိုင်းအိမ်စောင့်အစိုးရ၏ ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ချန်အိုချာ၏ ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ပြည်ပသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသူဖြစ်သည်။

ဒူဘိုင်းကနေ ထိုင်းကို ပြည်တော်ပြန်ရန် လေယာဉ်ပေါ်မှာ တွေ့ရသည့် သက်ဆင်

လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၄ ရက်က ကျင်းပသည့် ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဒုတိယ မဲအများဆုံး အနိုင်ရရှိထားသော ဖြူးထိုင်းပါတီက အစိုးရသစ်ကို ဦးဆောင်ဖွဲ့စည်းသွားမည့် အခြေအနေဖြစ်တည်လာပြီး နောက် သက်ဆင် ပြည်တော်ပြန်ရန် ခရီးစဉ် ဖြစ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် သက်ဆင်၏ ထောက်ပံ့မှုများ ရှိနေသလို သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန်လည်း ပါတီအတွင်း လူငယ် ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်လျက်ရှိသည်။

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ သြဂုတ် ၂၁

ထိုင်ဝမ်ကျွန်း ပတ်ပတ်လည်တွင် တရုတ်က စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ် အပေါ် ဖိအားပေးနေခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် အမေရိကန်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ် ဒုတိယသမ္မတ ဝီလျံလိုင်၏ ပါရာဂွေးခရီးစဉ်အတွင်း အမေရိကန်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့မှုကို တုံ့ပြန် သည့်အနေဖြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

လိုင်သည် ပါရာဂွေးသို့ အသွားတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံ နယူးယောက်မြို့သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ပါရာဂွေးမှ အပြန်ခရီး တွင်လည်း ဆန်ဖရန်စစ္စကိုမြို့သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၄ နာရီအတွင်း တရုတ်လေတပ်မှ လေယာဉ် ၂၅ စင်းသည် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြား၏ အလယ်စည်းကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု ထိုင်ဝမ်က ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် အမေရိကန်၏ အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားချက် ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ် ဒုတိယသမ္မတ ဝီလျံလိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်၏ လေယာဉ်များအနက် SU-30 နှင့် J-11 တိုက်လေယာဉ်များ ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ထိုင်ဝမ်ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိ သူက အမေရိကန်အနေဖြင့် တရုတ်၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့် မှုများကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြောင်း၊ တရုတ်အနေ ဖြင့် ထိုင်ဝမ်အပေါ် စစ်ရေး၊ သံတမန်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ဖိအားများ ပေးနေခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့ ဖိအားများ ပေးနေမည့်အစား တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်နှင့် အဓိပ္ပာယ်ပြည့်ဝသည့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှု ပြုလုပ်ရန် လည်း အမေရိကန်က တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ်သည် ၁၉၄၉ ခုနှစ် ပြည်တွင်းစစ် အပြီးတွင် ကွဲကွာသွားခဲ့ပြီး တရုတ်၏ အာဏာရ ကွန်မြူနစ် ပါတီက ပြည်မကြီးကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ 

ထိုင်ဝမ်သည် မည်သည့်အခါကမျှ တရုတ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု မဟုတ်ခဲ့ကြောင်း ထိုင်ဝမ်က ပြောကြားခဲ့သော် လည်း တရုတ်ကမူ ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်၏ ခွဲထွက်ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်ကာ လိုအပ်လာပါက အင်အားသုံးပြီး သိမ်းယူသွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်သည် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရားဝင် ဆက်ဆံရေး မရှိသော်လည်း ထိုင်ဝမ်ကို လက်နက်များ အများဆုံး ထောက်ပံ့ပေးနေပြီး နိုင်ငံရေးနှင့်စစ်ရေး အကူအညီများ ပေးခဲ့သဖြင့် တရုတ်နှင့် ဆက်ဆံရေးများ တင်းမာခဲ့သည်။

တရုတ်သည် အမေရိကန်နှင့် ထိုင်ဝမ်အကြား တရားဝင် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများကို ဒေါသတကြီး ဝေဖန်လေ့ရှိပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လကလည်း အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီ ပယ်လိုစီ (Nancy Pelosi)၏ ထိုင်ဝမ် ခရီးစဉ်ကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်း ပတ်ပတ်လည်တွင် အကြီးစား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ် (Tsai Ing-wen) သည် ယခုနှစ်အတွင်း အမေရိကန်တွင် လက်ရှိ အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ကီဗင် မက္ကာသီ (Kevin McCarthy) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် တရုတ်သည် အကြီးစား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ သြဂုတ် ၂၁

ဖြူးထိုင်းပါတီသည်  ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့သစ်အတွင်း ပါဝင်မည့် ပါတီစာရင်းကို အပြီးသတ် ကြေညာမည်ဖြစ်ပြီး ထိုအစိုးရအဖွဲ့တွင် Palang Pracharath (PPRP) ပါတီ သေချာပေါက် ပါဝင်လိမ့်မည်ဟု သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ညွန့်ပေါင်းအစိုးရတွင် ပါဝင်မည့် ပါတီစာရင်းကို သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲပြုလုပ်ပြီး ကြေညာဖွယ်ရှိသည်။

ထိုသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း ပါဝင်မည့် ပါတီအားလုံး တက်ရောက်ဖွယ် ရှိသည်။ 

အစိုးရအဖွဲ့တွင်း ရာထူးနေရာများအတွက် ခွဲတမ်းချထားရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး အပြီးသတ် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်မည့် ရက်အတိအကျကို သတ်မှတ်ရခြင်း မရှိသေးကြောင်း ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ အတွင်းရေးမှူးချုပ် ပရာဆက် ချန်တာရာရွန်သောင် (Prasert Chantararuangthong) က ပြောကြားခဲ့သည်။

PPRP  ခေါင်းဆောင် ပရာဝပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

သဘောတူညီချက်အရ သက်ဆိုင်ရာ ပါတီများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ပါတီဝင် လွှတ်တော်အမတ် ၉ နေရာစီအတွက် အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း ရာထူးတစ်နေရာစီကို ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ညွန့်ပေါင်းတွင် ပါဝင်သည့် ပါတီများနှင့် ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ပရာဆက်က ပြောသည်။

ညွန့်ပေါင်းအစိုးရတွင် ပါတီအများအပြား ပါဝင်နေခြင်းကြောင့် အစိုးရအဖွဲ့၏ တည်ငြိမ်မှု ပျက်ယွင်းနိုင်ဖွယ် ရှိသည်ဆိုသော ထင်ကြေးပေးမှုများကို ပရာဆက်က ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပါတီ အများအပြား ပါဝင်မှုသည် ပြဿနာတစ်ခု မဟုတ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ လက်ထောက် ခေါင်းဆောင် ဖွမ်သမ် ဝီချာရာချိုင်း (Phumtham Wechayachai) ကမူ ညွန့်ပေါင်း အစိုးရအဖွဲ့တွင် ပါဝင်နိုင်ခြေရှိသည့် ပါတီစာရင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး မီဒီယာများ၏ ဖော်ပြချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို ထုတ်ပြန်ရခြင်း မရှိသေးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ဝန်ကြီးချုပ်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း မစ္စတာ ဆရီသာကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ဖြူးထိုင်းပါတီ ဦးဆောင်သည့် ညွှန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် အောက်လွှတ်တော်နေရာ ၅၀၀ အနက် နေရာ ၃၁၄ နေရာကို ရရှိထားကြောင်း သတင်းအရင်းအမြစ်တစ်ခုက ပြောသည်။

သြဂုတ် ၂၂ ရက်တွင်မူ ဖြူးထိုင်းပါတီက အဆိုတင်သွင်းမည့် ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဆရီသာ သာဗင်ဆင် (Sretha Thavisin) ကို လွှတ်တော်၌ မဲပေးရွေးချယ်မည် ဖြစ်သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီကမူ ၎င်းတို့တင်သွင်းမည့် ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းသည် လိုအပ်သည့် ထောက်ခံမဲများ ထက် ပိုပြီး ရရှိလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

မစ္စတာ ဆရီသာသည် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရရန် အထက်နှင့်အောက် လွှတ်တော်နှစ်ရပ်ပေါင်း၏ ထောက်ခံမဲ စုစုပေါင်း ၃၇၅ မဲ ရရှိရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

Source:  ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

နီယာမေ၊ သြဂုတ် ၂၁

နိုက်ဂျာအာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အဗ္ဗဒူရာမာနီ တီယာနီ (Abdourahmane Tiani) သည် အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံများမှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ၃ နှစ်ကြာ အာဏာ လွှဲပြောင်းရေးကာလကို ကြေညာခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နိုက်ဂျာကို တိုက်ခိုက်မည့် အစီအစဉ်သည် လွယ်ကူလိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက သတိပေးခဲ့ သည်။

သြဂုတ် ၁၈ ရက်က နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံမှ မိန့်ခွန်းပြောခဲ့ရာတွင် တီယာနီက အာဏာလွှဲပြောင်းရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ် ပြောဆိုခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ရက် ၃၀ ကြာ ဆွေးနွေးရေး ကာလအတွင်း အာဏာလွှဲပြောင်းရေးအတွက် မူဘောင်များကို ရေးဆွဲသွားမည်ဟု ပြောသည်။

"အမိမြေ ကာကွယ်ရေး အမျိုးသား ကောင်စီ (National Council for the Safeguard of the Homeland) က ရော၊ နိုက်ဂျာပြည်သူတွေကပါ စစ်ပွဲကို မလိုလားပါဘူး။ ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်ဖို့ လမ်းဖွင့်ပေးထားပါတယ်"ဟု တီယာနီက နီယာမေမြို့တော်တွင် အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံများ စီးပွားရေးအဖွဲ့ (ECOWAS) မှ ကိုယ်စားလှယ် များနှင့် ပထမဆုံးအကြိမ် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့သည်။

 ECOWAS ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

"ဒါပေမယ့် ရှင်းအောင်ပြောရမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဘယ်လိုတိုက်ခိုက်မှုမျိုးမဆို အချို့လူတွေ တွေးထင်ထားသလို လွယ်ကူမှာတော့ မဟုတ်ပါဘူး"ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်က အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ECOWAS သည် နိုက်ဂျာအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့ပြီး နိုက်ဂျာတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် စစ်ပွဲအတွက် အသင့်ပြင်ထားသည့် တပ်ဖွဲ့များ ဖြန့်ကြက်ချထားမှုကို ကြေညာခဲ့သည်။

နိုက်ဂျာကို စစ်ရေးအရ ဝင်ရောက်မည့် နေ့ရက်အတိအကျကို သဘောတူညီမှု ရရှိထားပြီဟုလည်း ECOWAS က ၁၈ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့နောက် အဖွဲ့ဝင် ၁၅ နိုင်ငံအနက် ၁၁ နိုင်ငံက နိုက်ဂျာစစ်ဆင်ရေးတွင် စစ်သားများကို စေလွှတ်ရန် သဘောတူခဲ့ သည်ဟု ဆိုသည်။

နိုင်ငံပိုင်ရုပ်သံမှ ပြောကြားခဲ့သည့် ၁၂ မိနစ်ကြာမြင့်သည့် မိန့်ခွန်းတွင် တီယာနီက ECOWAS သည် ပြည်ပ စစ်တပ် တစ်ခုနှင့် ပူးပေါင်းပြီး ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ရေး တပ်ဖွဲ့ကိုဖွဲ့စည်းကာ နိုက်ဂျာကို တိုက်ခိုက်ရန် အသင့်ပြင်နေ ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ 

အာဏာသိမ်းမှုကို နိုက်ဂျာပြည်သူတွေ ထောက်ခံနေစဉ်

"ကျနော်တို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က အာဏာကို ဆုပ်ကိုင်ထားဖို့ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ကျနော်ထပ်လောင်း အတည်ပြုပါ တယ်။ နိုက်ဂျာပြည်သူတွေရဲ့ ဆန္ဒနဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကို အကျိုးရှိစေမယ့် ဘယ်လို ဆွေးနွေးမှုမျိုးကိုမဆို ပြုလုပ်ဖို့ အဆင်သင့်ပဲဆိုတာကိုလည်း ထပ်လောင်း အတည်ပြုပါတယ်"ဟု တီယာနီက ပြောသည်။

ECOWAS သည် ဒေသတွင်း နိုင်ငံများအကြား သုံးနှစ်အတွင်း သတ္တမမြောက် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နိုက်ဂျာအရေးတွင် သဘောထားတင်းမာသည့် ရပ်တည်ချက်ကို ပြသခဲ့ပြီး စစ်ရေးခြိမ်းခြောက်မှုများကိုလည်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား