CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

အမေရိကန်နိုင်ငံ စတင်ထူထောင်ခဲ့ချိန်က အမေရိကန်နိုင်ငံသားများသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံကို ရှေးဟောင်း ရောမ နိုင်ငံတော်ကြီးနှင့် နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြမှုကို သဘောကျ နှစ်ခြိုက်ခဲ့ကြသည်။

ထိုနှိုင်းယှဉ် ဖော်ပြချက်များသည် လက်ရှိ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အခင်းအကျင်းနှင့် တိုက်ဆိုင်မှု ရှိနေသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ခရစ်တော်ပေါ်ပြီး ခုနှစ်ဖြစ်သည့်  CE ၂၀၂၄ ခုနှစ် သို့မဟုတ် AD ၂၀၂၄ ခုနှစ်ဖြစ်သော အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အနေအထားသည် ခရစ်တော်မပေါ်ခင် ခုနှစ်ဖြစ်သည့် BCE ၄၉ ခုနှစ် သို့မဟုတ် BC ၄၉ က ရောမ အနေအထား နှင့် တူညီနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

ထိုနှစ်က ဇန်နဝါရီ ၁၀ ရက်တွင် ဂျူးလိယက် ဆီဇာ (Julius Caesar) သည် အင်အား လုံလောက်ခြင်း မရှိသည့် တပ်ဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့နှင့်အတူ ရူဘီကွန် (Rubicon) မြစ်ကို ကျော်ဖြတ်ကာ အီတလီကို ကျူးကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆီဇာနှင့် ရောမစစ်ဗိုလ်ချုပ် ပွန်ပီ (Pompei) တို့အကြား စစ်ဖြစ်ပြီး ပြည်တွင်းစစ် စတင်ခဲ့သည်။

ဆီဇာသည် ဘီစီ ၄၅ တွင် ဆန့်ကျင်ဘက် အင်အားစုများကို အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားကာ ရောမတွင် ပြိုင်ဘက်မရှိသူ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဆီးနိတ် (Roman Senate) ကလည်း မတတ်သာသည့် အဆုံးတွင် ဆီဇာကို အာဏာရှင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

ပြက္ခဒိန်ကို ပြင်ဆင်မှုများ၊ နယ်ဘက်အုပ်ချုပ်ရေးများကို ပြင်ဆင်ခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်နေဆဲမှာပင် အာဏာကို တစ်ဦးတည်း ချုပ်ကိုင်ထားမှုကြောင့် ဆီးနိတ်အတွင်းမှ သက်ဦးဆံပိုင် အာဏာရှင်စနစ် ဖြစ်လာမည်ကို မလိုလား သူများက လုပ်ကြံခဲ့သဖြင့် ဆီဇာသည် BC ၄၄ တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။

ထိုအဖြစ်အပျက်များသည် BC ၄၉ က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဆီဇာနှင့် ပွန်ပီတို့၏ အားပြိုင်မှုများ ဖြစ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင်လည်း အမေရိကန်တွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ လက်ရှိသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) နှင့် သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) တို့၏ အားပြိုင်မှုကို ကျွမ်းကျင်သူများက ရောမခေတ် ဆီဇာနှင့် ပွန်ပီတို့၏ အားပြိုင်မှုနှင့် နှိုင်းယှဉ်ဖော်ပြလျက်ရှိသည်။

အမေရိကန် အုပ်ချုပ်ရေးအလွှာအကြား ၂၀၂၄ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ဘိုင်ဒန်သည် ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် ထရမ့်ကဲ့သို့ပင် ရွေးကောက်ပွဲ အနိုင်ရရှိရန် မသေချာသည့် အခြေအနေမျိုးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ သည်ဟု ယူဆခံထားရသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့နှစ်ဦးထဲမှ တစ်ဦး အနိုင်ရှိခဲ့မည်ဆိုပါက အနိုင်ရသူသည် ရှုံးနိမ့်သူကို အောက်ဖဲ လှန်ပြီး တရားရေးဆိုင်ရာ အမှုအခင်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်စေရန် လုပ်ဆောင်နိုင်ခြေရှိသည်။

ထို့ပြင် ဘိုင်ဒန်ရော ထရမ့်ပါ ၎င်းတို့၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ တရားရေး အမှုအခင်းများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသူများ ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့နှစ်ဦးထဲမှ တစ်ဦးအနိုင်ရပါက တစ်ဦး၏ တရားရေး အမှုအခင်းများကို တစ်ဦးက ရွှေ့ဆိုင်း ပေးထားခြင်းဖြင့် အပြန်အလှန် အကျိုးပြုပြီး ထိပ်တိုက်တွေ့မည့်အရေးကို ရှောင်လွှဲမည်ဆိုပါက ပိုမိုသင့်တော် သည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

ထရမ့်နှင့် ဘိုင်ဒန် လက်ထက်တွင် အမေရိကန်ပြည်သူများအကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှုများလည်း ပိုမိုနက်ရှိုင်း လာသဖြင့် ဘိုင်ဒန်နှင့် ထရမ့်သည် ခေတ်သစ် အမေရိကန် ဆီဇာနှစ်ဦးကဲ့သို့ ဖြစ်နေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထရမ့်ကမူ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ၎င်းအနိုင်ရရှိခဲ့မည်ဆိုပါက ဘိုင်ဒန်နှင့် ၎င်း၏ မိသားစုကို ခွင့်လွှတ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မည်သည့် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်နှင့်မှ ရင်ဆိုင်ရမည် မဟုတ်ကြောင်း ကတိပြုခဲ့သည်။

သို့သော် ထရမ့်အနေဖြင့် သူသည် ဆီဇာကဲ့သို့ စိတ်ထားကြီးမြတ်သူဖြစ်ကြောင်း ပြသနိုင်မည် ဟုတ်/မဟုတ်နှင့် ဘိုင်ဒန်သည်လည်း ပွန်ပီကဲ့သို့ ဂရုမစိုက်တတ်သည့် ပုံစံမျိုးကို ပြသမည် ဟုတ်/မဟုတ်ကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport News

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ပထမအကျော့ပွဲစဉ်မှာ ပေါ်တိုအသင်းကို ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ပါတယ်။

ဒုတိယအကျော့ကို အိမ်ကွင်းမှာ ကစားရမှာဖြစ်လို့ အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့ မျှော်လင့် ချက်ရှိနေပေမယ့် ဆိုးရွားတဲ့ မှတ်တမ်းတွေကြောင့် ဒီရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ၁၆ သင်းအဆင့်မှာပဲ အဆုံးသတ် ရမလားဆိုပြီး စိုးရိမ်မှုတွေရှိနေကြတာပါ။ 

တကယ်လည်း အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် မှတ်တမ်းတွေဟာ စိုးရိမ်စရာအဖြစ် ရှိနေပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီရာသီမတိုင်ခင် နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ၇ ကြိမ်စလုံး အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့ မှတ်တမ်းဆိုးကြီးကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ပေါ်တိုအသင်း ယှဉ်ပြိုင်စဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပေါ်တိုအသင်းနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ပထမအကျော့ပွဲစဉ် မတိုင်ခင်ကစားခဲ့တဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲစဉ် ၅ ပွဲစလုံးကို အနိုင်ရခဲ့ပြီး ၂၁ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ကာ ပေးဂိုးက ၂ ဂိုးသာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီ ၅ ပွဲမှာ တစ်ပွဲကိုပျှမ်းမျှ ၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ပေါ်တိုအသင်းနဲ့ပွဲမှာတော့ ၁ ဂိုးမှ သွင်းယူနိုင်ခဲ့ခြင်းမရှိတာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဂိုးသွင်းယူနိုင်ဖို့အတွက် ဂိုးပေါက်တည့်မှု ၁ ကြိမ်မှ မရှိခဲ့တာက ပိုပြီးဆိုးရွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်ပွဲတွေမှာ ပြိုင်ဘက်အသင်း နောက်တန်းတွေကို ဒုက္ခပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ဆာကာ၊ မာတင်နယ်လီတို့ရဲ့ တောင်ပံ တိုက်စစ်တွေဟာ ပေါ်တိုအသင်းနဲ့ပွဲမှာ အသက်မဲ့ နေခဲ့တာကလည်း အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် ဆိုးရွားခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းနည်းပြ အာတီတာကတော့ အသင်းရဲ့စွမ်းဆောင်ရည်ဟာ ဒီပွဲမှာလုံလောက်ခဲ့ခြင်း မရှိတာကြောင့် သင်ယူမှုတွေ ပြုလုပ်ရမယ်လို့ ပွဲအပြီးမှာ ပြောထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ၂၀၁၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းဝေးကွာနေတဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ဒီရာသီမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရသလို အသင်းမှာရှိတဲ့ ကစားသမား အများစုကလည်း ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ရှုံးထွက်အဆင့်ကို ပထမ ဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရလို့ ဒီလိုပွဲမျိုးမှာ အတွေ့အကြုံက စကားပြောသွားခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်း နည်းပြ အာတီတာကို တွေ့ရစဉ်

ပေါ်တိုအသင်းရဲ့ဝါရင့်နောက်ခံလူ ပီပီရဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲ ကစားထားတဲ့ အရေအတွက် အာဆင်နယ်တစ်သင်းလုံး ချန်ပီယံလိဂ်ပွဲ ကစားထားတဲ့ အရေအတွက်တောင် ပိုပြီးများပြားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ထိပ်သီးအသင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရပေမယ့် ချန်ပီယံလိဂ် ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၁ ကြိမ်မှ ရယူနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိတာကလည်း ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ရင် အာဆင်နယ် အသင်းအတွက် အမြဲတမ်းပြောစရာအဖြစ် ရှိနေခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ် ပြိုင်ဘက်တွေဖြစ်တဲ့ မန်စီးတီး၊ ယူနိုက်တက်၊ လီဗာပူးလ်နဲ့ ချယ်လ်ဆီး အသင်းအပြင် နော်တင်ဟမ်ဖောရက်စ်နဲ့ အက်စတွန်ဗီလာအသင်းတို့ဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ကိုင်မြှောက်ထား နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ချန်ပီယံလိဂ်နဲ့ ပတ်သက်လာရင် အမြဲတမ်းမျက်နှာငယ် ခဲ့ရပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားကို ရယူဖို့ နီးစပ်ခဲ့တဲ့ ၁ ကြိမ်တော့ ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒါကတော့ ၂၀၀၅-၀၆ ဘောလုံးရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲအထိတက်နိုင်ခဲ့ပြီး ဗိုလ်လုပွဲမှာ ဘာစီလိုနာအသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့ရတာပါ။

ဒီပွဲကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပွဲချိန် ၁၈ မိနစ်မှာကတည်းက ဂိုးသမား လေမန်း ထုတ်ပယ်ခံ ခဲ့ရပေမယ့် နောက်ခံလူ ဆိုးလ်ကင်းဘဲလ်က ဦးဆောင်ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားနဲ့ အွန်နရီကိုတွေ့ရစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပွဲချိန် ၇၅ မိနစ်အထိ ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ ဦးဆောင်ထားနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ ၂ ဂိုး ဆက်တိုက် ပေးခဲ့ရတာကြောင့် ဆုဖလားရယူနိုင်မယ့် မျှော်လင့်ချက်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနောက်ပိုင်းမှာ အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အမြင့်ဆုံးအောင်မြင်မှုက ဆီမီးဖိုင်နယ်ပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရတဲ့ ဒီနှစ်ပြိုင်ပွဲမှာတော့ ဆုဖလားရယူနိုင်ဖို့ အထိ အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ နည်းပြ အာတီတာတို့က မျှော်လင့်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘောလုံးဝေဖန်သုံးသပ်သူ အချို့ကတော့ အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပထမအကျော့မှာ အရေးနိမ့်ခဲ့ပေမယ့် ပေါ်တို အသင်းကို အိမ်ကွင်းမှာ အနိုင်ကစားပြီး နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့ မျှော်လင့်ချက်တွေ အများကြီးရှိ သေးတယ်လို့ ပြောထားတာပါ။

ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အဝေးဂိုး စည်းမျဉ်း မရှိတော့တာကြောင့် သူတို့ပြောသလို အာဆင်နယ်အသင်းအနေနဲ့ အိမ်ကွင်းမှာ အနိုင်ရယူနိုင်ရင် ကွာတားဖိုင်နယ်ကို တက်ရောက်နိုင်ဖို့ရှိနေပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူထားတဲ့ ပေါ်တိုအသင်းကို လွယ်လွယ်နဲ့ အနိုင်ရမှာမဟုတ်လို့ အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ မျှော်လင့်ချက်ကို အသက်ဆက်ဖို့အတွက် အများကြီး ကြိုးပမ်း အားထုတ်ရမှာပါ။ 

အဲဒါကြောင့် ချန်ပီယံလိဂ် မျှော်လင့်ချက်ကို အာဆင်နယ်အသင်း အသက်ဆက်နိုင်မလားဆိုတာတော့ မတ်လ ၁၃ ရက်မှာ မြင်တွေ့ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article 
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈  

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းနှင့် ပြည်တွင်းစစ်သည် အိန္ဒိယ၊ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယ အရှေ့မြောက်ဒေသ အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကို သိသာစွာ ရိုက်ခတ်လျက်ရှိသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်၌ တပ်မတော်က အာဏာကိုရယူခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံသား ပေါင်း ၆၀,၀၀၀ ကျော်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်း၊ အထူးသဖြင့် မီဇိုရမ် (Mizoram)၊ မဏိပူရ (Manipur) နှင့် နာဂလန်း (Nagaland) ပြည်နယ်များအတွင်းသို့ ထွက်ပြေးဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

မူးယစ်ဆေးဝါးများ၊ လက်နက်များနှင့် အခြား တရားမဝင် လှုပ်ရှားမှုများသည် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်တစ်လျှောက် ပေါခြင်းသောခြင်း များပြားလာခဲ့သည်။ 

ပိုမိုအရေးကြီးသည့် အချက်မှာ အိန္ဒိယ၏ ပြည်မကြီးနှင့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းအကြား၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ အာရှအကြား စီးပွားရေးကို ပေါင်းစပ်နိုင်ရန်အတွက် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသများမှ အရှေ့အာရှ၊  မြန်မာနိုင်ငံ၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့ရှိ ကုလားတန် မာလ်တီမိုဒယ် စီမံကိန်း ( Kaladan Multimodal Project) ကို ချိတ်ဆက်ရန် ရည်မှန်းထားသည့် အိန္ဒိယ၏ Act East မူဝါဒသည် မြန်မာနိုင်ငံ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ် တို့တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် တိုက်ပွဲများကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ၏ မူဝါဒမှာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခအပေါ် ရှေးရှုသည့် ၎င်း၏ ချဉ်းကပ်မှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး လစ်ဟာမှုများ ရှိနေသည်ကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရှုပ်ထွေးလှသည့် ပြဿနာများနှင့် လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲနေသည့် စစ်ပွဲအခြေအနေသည် အိန္ဒိယ အစိုးရအဖွဲ့၏ မူဝါဒချမည့် သူများအတွက် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်နေသည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ အိန္ဒိယ၏ မူဝါဒနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ချဉ်းကပ်ပုံသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က အာဏာကို မရယူမီအချိန်က ကျင့်သုံးခဲ့သည့် မူဝါဒအဟောင်းနှင့် တူညီနေဆဲဖြစ်သည်။

ထိုမူဝါဒမှာ "wait and watch policy" ဖြစ်သည့် အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်သော မူဝါဒဖြစ်သည်။

ဥပမာအားဖြင့် အိန္ဒိယသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြို့တော်ဖြစ်သည့် နေပြည်တော်ကို ထိန်းချုပ်ထားသော အစိုးရနှင့် ထိတွေ့ ဆက်ဆံမည်ဖြစ်သည်။ 

ထိုအယူဝါဒအရ အိန္ဒိယသည် NUG နှင့် အခြား အတိုက်အခံ အုပ်စုများထက် ပိုမိုအင်အားကောင်းပြီး ခိုင်မာသည်ဟု ယူဆထားသည့် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ပွင့်လင်းစွာ ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက အောက်လွှတ်တော်၌ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ရာမှာ အိန္ဒိယ အစိုးရ အနေဖြင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဝင်ရောက်မှုများကဲ့သို့ မြန်မာဒုက္ခသည်များ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းသို့ အစုလိုက် အပြုံလိုက် ဝင်ရောက်လာမှုကို တားဆီးရန်၊ နယ်စပ်တွင် ဆလိုက်မီးများ တပ်ဆင်ရန်၊ နယ်စပ်စစ်ဆေးရေး စခန်းများ တည်ဆောက်ရန်၊ ကင်းထောက်လှမ်းမှုများ ပြုလုပ်ရန်နှင့် တရားမဝင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူ များကို တားဆီးရန် အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယအစိုးရက မြန်မာဒုက္ခသည်များ ဝင်ရောက်မှုကို တားဆီးရန်နှင့် ထိုဒုက္ခည်များကို ပြန်ပို့ရန် စီစဉ်နေသော် လည်း မြန်မာ- မီဇို (ချင်း) လူမျိုးများနှင့် အိန္ဒိယ- မီဇို လူမျိုးများအကြား နီးစပ်သည့် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် လူမျိုးရေး ဆက်နွှယ်မှုများ ရှိနေသော မီဇိုရမ် (Mizoram) ပြည်နယ် အစိုးရကမူ ဗဟိုအစိုးရ၏ အစီအစဉ်များကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုအဖြစ်အပျက်သည် လူအချို့အတွက် ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ၏ အားနည်းချက် တစ်ခုဖြစ်ပြီး တစ်ဖက်မှ ကြည့်ပါကလည်း လူအချို့အတွက် အားသာချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေမျိုး၌ မိမိတို့အနေဖြင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒများနှင့် နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးများတွင် ပြည်နယ်အစိုးရ ၏ အရေးကြီးသည့် အခန်းကဏ္ဍကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ 

အထူးသဖြင့် အခြားနိုင်ငံများနှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အရေးကြီး သည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် မီဇိုလူမျိုးများသည် ကျင့်ဝတ်သိက္ခာပိုင်းနှင့် လူမှုရေးအပိုင်းတွင် မှန်ကန်သည့် အရာများ ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။ 

အခက်ခဲဆုံး အချိန်ကာလများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရချိန်ကတည်းက ၎င်းတို့လူမျိုးစု၏ ညီအစ်ကို မောင်နှမများကို လက်ခံ ထားရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာကို လက်တွေ့ပြသခဲ့ကြသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မြန်မာ- မီဇို (ချင်း)လူမျိုး ညီအစ်ကိုမောင်နှမများ သို့မဟုတ် မြန်မာဒုက္ခသည်များကို ၎င်းတို့ ပြည်နယ်အတွင်း လက်ခံထားရှိမှုနှင့်အတူ မလိုလားအပ်သည့် လူမှုရေးပြဿနာများလည်း တွဲပါလာခဲ့သည်။

ဥပမာအားဖြင့် မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းအတွင်း ဒုက္ခသည် မဟုတ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် မီဇိုရမ်ပြည်နယ် စီယာဟ (Siaha) ခရိုင်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတစ်ဦးကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သော ရာဇဝတ်မှုကို မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။ 

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ရှေးရှုသည့် မှန်ကန်သော မူဝါဒများ ချမှတ်ရန်အတွက် စိန်ခေါ်မှု များ ရှိနေသည်ကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ထားရှိသည့် မူဝါဒကို ပြန်လည် စိစစ်သင့်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် ၃ နှစ် ကတည်းက ကျွမ်းကျင်သူများက တိုက်တွန်းခဲ့သော်လည်း အိန္ဒိယအစိုးရကမူ မူဝါဒအဟောင်းကိုပင် မပြောင်းလဲဘဲ ဆက်လက် ကျင့်သုံးခဲ့သည်။

သို့သော် မမျှော်လင့်ရသည့် အချိန်မျိုးတွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားလာသောအခါ အိန္ဒိယ၏ မူဝါဒအဟောင်းသည် အလုပ်မဖြစ်တော့သည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယ၏ အရှေ့မြောက်ပိုင်းဒေသများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပဋိပက္ခကို သက်ရောက်မှု အရှိဆုံးဖြစ် သည်။ 
ထို့ကြောင့် မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းများအတွင်း အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်တွင် ခြံစည်းရိုးကာမည့် ဗဟိုအစိုးရ အစီအစဉ် ကို မဏိပူရပြည်နယ်အစိုးရက ငြင်းဆိုခဲ့သည့် သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယအနေဖြင့် တရုတ်ကဲ့သို့ အသွားနှစ်ဖက်ပါသည့် ဓား သံတမန် မူဝါဒ (two-edged sword diplomatic policy) မျိုးကို ကျင့်သုံးနိုင်သည်။ 

တရုတ်၏ ထိုမူဝါဒမှာ တပ်မတော်နှင့်ရော တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်ဒေသ တစ်လျောက်ရှိ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနှင့်ပါ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်သည့် မူဝါဒမျိုးဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အိန္ဒိယအနေဖြင့် ဖြစ်လာသည့် အချိန်ကျမှ တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်ခြင်းထက် မဖြစ်ဖြစ်အောင် အခြေအနေ ကို ဖန်တီးယူသည့် မူဝါဒ (Proactive Policy) ကို ကျင့်သုံးပြီး မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် ဗဟိုအစိုးရက မြန်မာ့ အရေးကို လိုက်လျောညီထွေ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်သွားရန် အရေးကြီးလှပေသည်။

Source: Northeast Now

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆

ဘောလုံးလောကမှာ ကျိန်စာသင့်နေတယ်လို့ ပြောလို့ရတဲ့ အရာတွေ အများကြီးရှိတဲ့ အထဲမှာ ဟာရီကိန်းရဲ့ ဆုဖလား ကျိန်စာကလည်း မဖြစ်မနေ ထည့်ပြောရမယ့်အရာဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်နဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ် တိုက်စစ်မှူး ဟာရီကိန်းဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကောင်းဆုံး တိုက်စစ်မှူးတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်တယ်ဆိုတာ ခြွင်းချက်မရှိ လက်ခံရမှာပါ။ 

ဟာရီကိန်းဟာ ဂိုးသွင်း စွမ်းဆောင်ရည် ကောင်းမွန်ရုံတင် မဟုတ်ဘဲ အသင်းဖော်တွေ ဂိုးသွင်းယူနိုင်အောင် ဂိုးဖန်တီးမှုလည်း ပြုလုပ်ပေးနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဟာရီကိန်းဟာ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝမှာ ဆုဖလား ရယူနိုင်ခြင်း မရှိသေးတဲ့ မှတ်တမ်းဆိုးကြီးကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာရီကိန်းဟာ သူ့ရဲ့ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ကစားသမားဘဝမှာ နိုင်ငံနဲ့ ကလပ်အသင်းအတွက် သွင်းဂိုးပေါင်း ၃၉၀ နီးပါး သွင်းယူထားသလို တစ်ဦးချင်း ဆုတံဆိပ်တွေလည်း အများကြီး ရထားပေမယ့် ကစားသမားဘဝအတွက် ဂုဏ်ယူစရာလို့ ပြောလို့ရမယ့် ဆုဖလားကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့ဖူးခြင်း မရှိပါဘူး။

ဟာရီကိန်းနဲ့ ဆုဖလားကို တွေ့ရစဉ်

ဟာရီကိန်းဟာ စပါးအသင်းမှာ ကစားခဲ့ချိန်က ဆုဖလား ရယူနိုင်မယ့် အနီးစပ်ဆုံး အနေအထားဖြစ်တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်နဲ့ ကာရာဘောင်းလိဂ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲကို တက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဟာရီကိန်းဟာ အင်္ဂလန်အသင်းနဲ့လည်း ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်လုပွဲအထိ တက်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ဆုဖလား ရယူနိုင်မယ့် ကံမပါခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ဟာရီကိန်းဟာ ကစားသမားဘဝ အနားယူသွားတဲ့အချိန်မှာ ဆုဖလား မရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ နောင်တ ကို မရရှိချင်တာကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီအပြောင်းအရွှေ့က စပါးအသင်းကနေ ထွက်ခွာပြီး နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ဆုဖလား ရယူနိုင်တဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
 
ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဂျာမန်ဘီလူးကြီးလို့ ခေါ်ရတဲ့အထိ ဂျာမန်မှာ ကြီးစိုးနေတာဖြစ်ပြီး ရာသီတိုင်း ဆုဖလား တစ်လုံးကတော့ သူ့အတွက် ကျိန်းသေနေတာပါ။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ အောင်မြင်မှု ရချင်တာကြောင့် ဟာရီကိန်းကို ယူရိုသန်း ၁၀၀ နဲ့ ခေါ်ယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာရီကိန်းဟာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းအတွက် ပွဲဦးထွက်အဖြစ် ကစားခဲ့ရတဲ့ပွဲက ဂျာမန်စူပါဖလား ပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ အတွက် ဆုဖလားလက်မဲ့ကျိန်စာကို ဟာရီကိန်း အဆုံးသတ်နိုင်တော့မယ်လို့ အားလုံးက ထင်မြင်ခဲ့ကြတာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒီပွဲမှာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ လိုက်ပ်ဇစ်အသင်းကို ၃ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ပြီး ဆုဖလား လက်လွှတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဟာရီကိန်းဟာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းနဲ့အတူ အဖွင့်မလှခဲ့ပေမယ့် ဘွန်ဒစ်လီဂါပြိုင်ပွဲမှာတော့ အကောင်းဆုံး ခြေစွမ်းတွေနဲ့ စံချိန်တင် သွင်းဂိုးတွေကို သွင်းယူနေခဲ့တာပါ။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်နဲ့ လာဇီယိုအသင်း ယှဉ်ပြိုင်စဉ်

ဟာရီကိန်းဟာ ဘွန်ဒစ်လီဂါပွဲစဉ် ၂၁ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ၂၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူကာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းမှာ လျင်မြန်စွာ အသားကျခဲ့ပေမယ့် သူဟာ ကလပ်အသင်းနဲ့အတူ ဆိုးရွားတဲ့ နေ့ရက်တွေကို စတင်ပြီး ဖြတ်သန်းလာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဘွန်ဒစ်လီဂါပြိုင်ပွဲမှာ ၁၁ ရာသီဆက်တိုက် အမှတ်ပေးဖလား ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင် ခဲ့ပေမယ့် ဒီရာသီပြိုင်ပွဲမှာတော့ လေဗာကူဆင်အသင်းရဲ့ ကျော်တက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး အဆင့် ၂ နေရာမှာ ရပ်တည် နေတာပါ။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ မကြာသေးခင်က လေဗာကူဆင်အသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ပွဲမှာ ၃ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့် ခဲ့ပြီး ဘွန်ဒစ်လီဂါမှာ သူတို့ရဲ့ ကြီးစိုးမှုကို အဆုံးသတ်ရမယ့် စိုးရိမ်မှုတွေရှိလာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ဒီပွဲအပြီး ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ၁၆ သင်းအဆင့် ပထမအကျော့ ပွဲစဉ်မှာလည်း လာဇီယိုအသင်းကို ထပ်ပြီးအရေးနိမ်ခဲ့တာပါ။

ဒီရာသီ ဘွန်ဒစ်လီဂါပြိုင်ပွဲမှာ အခြေအနေ မကောင်းသလို ပိုကယ်ဖလား ကနေလည်း ထွက်ခွာခဲ့ရပြီးဖြစ်တဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းအတွက် မျှော်လင့်စရာဆုဖလား ဖြစ်တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလားပြိုင်ပွဲမှာလည်း ရှုံးပွဲကြုံတွေ့ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် ဘိုင်ယန်မြူးနစ် အသင်းအနေနဲ့ ဆုဖလား ကျိန်စာသင့်နေတဲ့ ဟာရီကိန်းကို ခေါ်ယူခဲ့တာကြောင့် သူပါ ဆုဖလား လက်မဲ့ရာသီကို ဖြတ်သန်းရတော့မယ်ဆိုပြီး ပြောဆိုမှုတွေရှိလာခဲ့တာပါ။

ပရိသတ်တွေကလည်း ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းရဲ့ ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် ဟာရီကိန်းရဲ့ ဆုဖလားကျိန်စာဟာ အစစ်အမှန် ဖြစ်နေတယ်လို့ ယုံကြည်မှုတွေ ရှိနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ရာသီပြီးဖို့ လိုသေးတာကြောင့် ဟာရီကိန်းအနေနဲ့ သူ့ရဲ့ ဆိုးရွားနေတဲ့ ကျိန်စာပြယ်အောင် ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို အစွမ်းကုန် ကူညီပေးဖို့ လိုအပ်နေတာပါ။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းအတွက် ဘွန်ဒစ်လီဂါမှာတော့ အခွင့်အရေးက ကိုယ့်လက်ထဲမှာ မရှိပေမယ့် ရလဒ်ကောင်း တွေ ပြန်ရအောင်လုပ်ပြီး လေဗာကူဆင်အသင်း အမှားအယွင်းလုပ်မိတဲ့ အချိန်မှာ အမှတ်ပေးဇယား ထိပ်ဆုံး နေရာကို ပြန်တက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ချန်ပီယံလိဂ်ကတော့ အိမ်ကွင်းမှာ ဒုတိယအကျော့ ကစားရမှာဖြစ်လို့ အခွင့်အရေးက ကိုယ့်လက်ထဲမှာ အပြည့်အဝရှိနေပြီး လာဇီယိုအသင်းကို အနိုင်ယူကာ နောက်တစ်ဆင့်တက်ဖို့ လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။

အဲဒါကြောင့် ဟာရီကိန်းရဲ့ ဆုဖလားကျိန်စာနဲ့အတူ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပထမဆုံး အကြိမ် ဆုဖလားလက်မဲ့ ရာသီကို ဖြတ်သန်းရမလား ဒါမှမဟုတ် ဟာရီကိန်းရဲ့ ကျိန်စာပြယ်ပြီး ဘိုင်ယန်မြူးနစ် အသင်း ဆုဖလားရယူနိုင်တဲ့ အစဉ်အလာကို ဆက်ပြီး ထိန်းသိမ်းမလားဆိုတာတော့ ရာသီအကုန်ထိ ဆက်ပြီး စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ် ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလက တပ်မတော်မှ အာဏာကို ရယူခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းသည် ထုံးစံအတိုင်း စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများကို ချမှတ်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်နှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ အပါအဝင် အခြားနိုင်ငံများက မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ပစ်မှတ်ထားသည့်် ကုန်သွယ်ရေးပိတ်ဆို့မှုများနှင့် အခြားဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ တားမြစ်ပိတ်ပင်မှုများကို အသစ် ချမှတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ပြန်လည်ချမှတ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

တပ်မတော်က အာဏာကို ရယူခဲ့သည့်် ၃ နှစ်ပြည့််ဖြစ်သော ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင်လည်း အမေရိကန်က မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုအသစ်များ ချမှတ်ခဲ့ပြန်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်နှင့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များအကြား ပြည်တွင်းစစ် ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေ ချိန်၌ အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုအသစ်များ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မြန်မာနိုင်ငံ၏ သမိုင်းကြောင်းကို သိရှိထားသည့် အရှေ့အာရှနှင့် အရှေ့တောင်အာရှရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူများကမူ  အဆိုပါ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများသည် အချိန်ကာလတစ်ခုအထိ သက်ရောက်မှုမရှိနိုင် ကြောင်း ယူဆခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိပိတ်ဆို့မှုများ

****************

လက်ရှိ ပိတ်ဆို့မှုများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီအစိုးရကို ပြန်လည်တင်မြှောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည့် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်မတိုင်မီ အချိန်များက ချမှတ်ခဲ့သော ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် အလားတူ အခြေအနေမျိုး ဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက အမေရိကန်၊ အီးယူးနှင့် အခြားနိုင်ငံများ၏ ပိတ်ဆို့မှုများသည် တပ်မတော်၏ အင်အားကို လျော့နည်းလာစေရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ချမှတ်ခဲ့သည့် ပိတ်ဆို့မှုများသည် တပ်မတော်နှင့်် ၎င်း၏ လုပ်ငန်းများအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိစေရန် ပစ်မှတ်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အတိတ်ကာလက ပိတ်ဆို့မှုများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးတစ်ခုလုံးအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိစေသည့် ပိုမို ကျယ်ပြန့်သော ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ပိတ်ဆို့မှု အစီအစဉ်များဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နဲ့ အီးယူ ပိတ်ဆို့မှု သရုပ်ဖော်ထားစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ချမှတ်သည့် အမေရိကန်၏ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှု Executive Order 14014 သည် မြန်မာလေတပ်နှင့် လောင်စာဆီ ထောက်ပံ့မှုတွင် ဆက်နွှယ်မှုရှိသည့် လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများကို တားမြစ်ကန့်သတ်ချက်များ အပါအဝင် ပစ်မှတ်ထားပိတ်ဆို့မှု အစီအစဉ်များဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် လူ့အခွင့်အရေးနေ့ဖြစ်သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်ကလည်း အမေရိကန်သည် ဗြိတိန်၊ ကနေဒါ၊ အီးယူတို့နှင့် ပူးပေါင်းပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

အတိတ်ကာလက ပိတ်ဆို့မှုများ

******************************

အတိတ်ကာလကလည်း အမေရိကန်သည် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် အလားတူ ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သမိုင်း ကြောင်း ရှိခဲ့ဖူးသည်။

မြန်မာ့အရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများအကြား အတိတ်ကာလက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ချမျတ်ခဲ့သည့် ပိတ်ဆို့မှု များသည် ထိရောက်မှု ရှိ/မရှိဆိုသည့် အချက်အပေါ် ကာလကြာရှည် ငြင်းခုံခဲ့ကြသည်။

လေ့လာစောင့်ကြည်သူ အများစုကမူ ထိုပိတ်ဆို့မှုများသည် ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းမှုနှင့် ပတ်သက် ပြီး  တပ်မတော်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ချမှတ်မှုအပေါ် အနည်းငယ်သာ  သက်ရောက်မှုရှိခဲ့ကြောင်း ကောက်ချက်ချခဲ့ကြ သည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက်ပွဲများသည် ပိတ်ဆို့မှုဖိအားများထက် တပ်မတော်၏ လမ်းပြမြေပုံထဲတွင် ပါဝင်သည့် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများက ယူဆခဲ့ကြသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အတိတ်ကာလက ပိတ်ဆို့မှုများထဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးအတွက် အဓိက အခန်းကဏ္ဍများထဲ၌ ပါဝင်သည့် အထည်ချုပ်နှင့် အထည်အလိပ် လုပ်ငန်းများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ငန်းများသည် တပ်မတော်နှင့် ဆက်နွှယ်မှုမရှိသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပုဂ္ဂိလိက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ထောက်ခံနေကြစဉ်

ယခုနောက်ဆုံးချမှတ်ခဲ့သည့် ပိတ်ဆို့မှုများမှာမူ မြန်မာ့စီးပွားရေးဦးပိုင် အများနှင့်သက်ဆိုင်သောကုမ္ပဏီ ၊ မြန်မာ စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး လိမိတက် (MEC) ၊ မြန်မာ့

ကျောက်မျက်ရတနာ ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်း၊ မြန်မာ ကျွန်းသစ် ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်း နှင့် မြန်မာ့ ပုလဲ ထုတ်လုပ်ရေးနှင့် ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ငန်းများကဲ့သို့ တပ်မတော်က ပိုင်ဆိုင်သည့် သို့မဟုတ် ဆက်နွှယ်မှုရှိသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သို့သော် မြန်မာနိုင်ငံကို ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်းမရှိသည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ဖိအားကင်းမဲ့နေသဖြင့် နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုများသည် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် အီရန်ကဲ့သို့ အခြား နိုင်ငံ များအပေါ် ချမှတ်သည့် ကုလသမဂ္ဂ၏ ပိတ်ဆို့မှုများနှင့် တူညီမှုမရှိခဲ့ပေ။

ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများဖြစ်သည့် တရုတ်နှင့် ရုရှားသည် မြန်မာနိုင်ငံကို ရှုံ့ချခဲ့ခြင်းမရှိသဖြင့် လုံခြုံရေးကောင်စီသည် မြန်မာနိုင်ငံအား ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်နိုင်ခြေမရှိပေ။

ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂ၏ တုန့်ပြန်မှုများအပေါ် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်း အကြား သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အနောက်နိုင်ငံများက ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးပိတ်ဆို့မှုများဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဖယ်ကြဉ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ချိန် တွင် အရှေ့အာရှနှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများက မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး၊ ကုန်သွယ်မှု ဆက်ဆံရေး များကို ထိန်းသိမ်းထားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အာဆီယံနိုင်ငံများသည် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ပိတ်ဆို့မှုချသည့် နိုင်ငံများထဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကုန်သွယ်မှု ဆက်ဆံရေးများ ခိုင်မာလာမည့် အလားအလာ၌ ရှိနေသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ပထမဆုံးအကြိမ် ချမှတ်သည့် ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့သော ၁၉၈၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ကာလ အတွင်း မြန်မာနှင့် အနောက်နိုင်ငံများအကြား ကုန်သွယ်ရေးများ ကျဆင်းခဲ့ပြီး မြန်မာနှင့် အာဆီယံအကြား စီးပွားရေးဆက်ဆံရေးများ ပိုမိုခိုင်မာလာခဲ့သည်။

အရှေ့အာရှနှင့် အာဆီယံနိုင်ငံများအတွက် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေးများကို ထိန်းသိမ်းခြင်းသည် စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းများကို အထောက်အကူ ရရှိစေရုံသာမက မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့် နိုင်မည့် မဟာဗျူဟာတစ်ခုကိုလည်း ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပိတ်ဆို့မှုများ အလုပ်ဖြစ်၊ မဖြစ်

*****************************

အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများသည် တပ်မတော်ကို အထိနာစေနိုင်သည့် အလားအလာရှိသော်လည်း ထိုပိတ်ဆို့မှု များသည် တပ်မတော်ကို အညံ့ခံစေမည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေမည် မဟုတ်ပေ။

အနောက်နိုင်ငံများအတွက် ၎င်းတို့၏ ပိတ်ဆို့မှုများတွင် စိန်ခေါ်ခံနေရသည့် အခြေအနေတစ်ခုမှာ ဂျက်လေယာဉ် လောင်စာဆီများ ရောင်းဝယ်မှုဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတကာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ (AI) ၏ ၂၀၂၃ ခုနှစ်က Deadly Cargo အစီရင်ခံစာတွင် မြန်မာ့တပ်မတော် သည် အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခံထားရသည့်တိုင် ဂျက်လေယာဉ် လောင်စာဆီများကို မည်ကဲ့သို့ ရရှိနိုင်သည်ဆိုသော အချက်ကို အလေးထားဖော်ပြခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအလံကို လွှမ်းခြုံထားသူ တစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ်

အကြောင်းရင်းမှာ ဂျက်လေယာဉ် လောင်စာအတွက် လိုအပ်သည့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ သန့်စင်ပြီး ရေနံဆီများ၏ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းကျော်သည် ဒေသတွင်း ကုန်သွယ်ဖက်နိုင်ငံများထံမှ ရရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက တရုတ်၊ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူနှင့် ရုရှားတို့သည် မြန်မာ့တပ်မတော်အတွက် ဂျက်လေယာဉ် လောင်စာဆီများကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သဖြင့် တပ်မတော်သည် နိုင်ငံတစ်ဝန်း လေကြောင်းစစ်ဆင်ရေးများကို ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည်။

အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ဂျက်လေယာဉ် လောင်စာဆီကဏ္ဍအား ပိတ်ဆို့မှုများကို ချဲ့ထွင်ခဲ့သည့် တိုင် ထိုပိတ်ဆို့မှု၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

ထို့ကြောင့် ခြုံငုံသုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ကြိုတင်ခန့်မှန်းနိုင်စွမ်းရှိသေးသည့် အနာဂတ်တစ်ခုတွင် အာဆီယံသည် မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်နိုင်ခြေမရှိသဖြင့် အနောက်နိုင်ငံများ၏ ပိတ်ဆို့မှုများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေနှင့် ဒီမိုကရေစီကို တိုးတက်စေမည်ဆိုသည့် အချက်အပေါ် သံသယများ မြင့််တက်စေလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၉

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ဟု ပြောလိုက်သည်နှင့် ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်ဟု အများစုက ရောထွေးကာ နားလည်လေ့ရှိသည်။

ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်နှင့် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် ကွဲပြား ခြားနားကြပြီး ရပ်တည်ချက်များလည်း မတူကြပေ။

လွယ်လွယ်ပြောရလျှင် ကားမိုင်း-တာလောကြီးဘက်မှာ လှုပ်ရှားနေတဲ့ ရှမ်းနီ လက်နက်ကိုင်များသည် ရှမ်းနီ ပြည်သူ့စစ်များဖြစ်သည်(သို့သော် ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်ဟု သီးသန့်နာမည်တပ် မှည့်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ တာလောကြီး ပြည်သူ့စစ်- ဌာနေပြည်သူ့စစ်ဟုသာ အမည်တပ်ထားသည်)။

ပြည်သူ့စစ်ဆိုသည်မှာ သုံးမျိုးသုံးစားရှိသည်။ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ကနေ ငြိမ်းချမ်းရေးယူပြီး အသွင်ပြောင်း ဖွဲ့စည်းသည့် အဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များနှင့် သူခိုး၊ ဓားပြရန် ကာကွယ်ရေးအတွက် ကိုယ့်သဘောဆန္ဒဖြင့် ဖွဲ့စည်းသည့်အဖွဲ့၊ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့များနှင့် တခြားသော ရည်ရွယ်ချက် အမျိုးမျိုးဖြင့် တည်ငြိမ်မှုပျက်ပြားအောင်လုပ်သည့် အင်အားစုများကို တိုက်ခိုက်ရန် တပ်မတော်က ဖွဲ့စည်းပေး သည့်အဖွဲ့ ဟူ၍ ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ သုံးမျိုးသုံးစားထဲမှာ မပါဘဲ တပ်မတော်ကို တော်လှန် တိုက်ခိုက်နေသည့် လက်နက်ကိုင်များကိုတော့ တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့(EAO)ဟု ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိပါသည်။

ထိုအထဲတွင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် တိုင်းရင်းသား တော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သည်ဟု ရပ် တည်လျက်ရှိပြီး မည်သည့် အဖွဲ့အစည်း၏ လက်အောက်ခံ- အသုံးချခံမှ မဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်သော တပ်ဖွဲ့ဖြစ် သည်ဟု ဆိုလေသည်။

ထို့ကြောင့် ရှမ်းနီ ဆိုသောနာမည်မျိုးပါသော လက်နက်ကိုင် အားလုံးသည် တူညီကြခြင်းမဟုတ်ဘဲ တချို့က ပြည်သူ့စစ်ဖြစ်ပြီး တချို့က EAO ဖြစ်သည်။

KIA- PDF ကို တွေ့ရစဉ်

အထက်ပါ အခြေအနေများကတော့ SNA ကို ရှမ်းနီပြည်သူ့စစ်များဟု ထင်နေခြင်းအပေါ် မိမိ သုတေသန လုပ် ကာ စုဆောင်းထားသည့် အချက်အလက်များကနေ တဆင့် အခြေခံပြီး ရှင်းလင်းပြခြင်းဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA) စတင် ပေါ်ပေါက်လာခြင်းနှင့် မည်သည့် ဒေသများတွင် လှုပ်ရှား နေသလဲ၊ မည်သည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ရပ်တည်နေသလဲ၊ တည်ငြိမ်မှု အားနည်းနေသည့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ထဲမှာ SNA က ဘယ်လောက်အထိ အရေးပါနေသလဲ ဆိုသည့် အခြေအနေများကို စုဆောင်းထားမိသော အချက် အလက်များအရ နားလည်မိသည့် အခြေအနေကို တင်ပြပါမည်။

SNA သည် ၁၉၈၉ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၅ ရက်နေ့မှာ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ စတင် ဖွဲ့စည်းစဉ်က အားမကောင်းခဲ့သော် လည်း ယခုမျက်မှောက်ခေတ်မှာတော့ အင်အားကြီးလာသလို နယ်မြေတော်တော်များများလည်း လှုပ်ရှားလာနေ နိုင်သည်ကို တွေ့ရသည်။

လက်ရှိတွင် SNA သည် တပ်မဟာ (၄)ခုကို ဖွဲ့စည်းထားသည်။ တပ်မဟာ ၇၅၃ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်၊ ဖောင်းပြင်မြို့နယ်၊ ပင်လည်ဘူးမြို့နယ်၊ ရွှေပြည်အေးမြို့နယ်၊ ချင်းတွင်းမြစ်တစ်လျှောက် မင်းကင်းအစပ်ထိ လှုပ်ရှားသည်။

တပ်မဟာ ၉၇၂ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်- နမ့်တောစံပြကျေးရွာမှ ဥရုချောင်းတစ် လျှောက်၊ ဆယ်ဇင်း-ဖားကန့်၊ အင်းတော်ကြီးတစ်လျှောက်၊ ကားမိုင်းဒေသ စသည့် နယ်မြေများတွင် လှုပ်ရှား သည်။

တပ်မဟာ ၈၉၁ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး မော်လိုက်မြို့နယ်၊ သောင်သွတ်၊ ချင်းတွင်းတစ်ဖက်ကမ်း သနန့်မြို့ သစ်၊ တမူးမြို့နယ်၊ ကလေးမြို့နယ်၊ အိန္ဒိယနယ်စပ်တို့တွင် လှုပ်ရှားသည်။

တပ်မဟာ ၆၁၄ သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ဗန်းမောက်မြို့နယ်၊ အင်းတော်မြို့နယ်၊ ဝန်သိုအစပ်နှင့် အထက် ကချင်ပြည်နယ် သံလမ်းရိုးတစ်လျှောက် လှုပ်ရှားသည်။

ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများကို တွေ့ရစဉ်

SNA ၏ လှုပ်ရှား နယ်မြေများတွင် တပ်မတော်နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့(PDF)တို့ တိုက်ပွဲများဖြစ်ကာ ဒေသတည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် SNA သည် ရှမ်းနီနယ် မြေ တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးအတွက် ကာကွယ်ရန် တာဝန်ရှိလာသလို ဒေသတွင်းနေ တိုင်းရင်းသားလူမျိုးပေါင်း စုံကို စောင့်ရှောက်ရန်လည်း တာဝန်ရှိလာသည်။

SNA ၏ နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက် ၅ ရပ်ဖြစ်သည့် (၁) ဒေသခံ ပြည်သူလူထုအပေါ် လက်နက်ကိုင် အနိုင်ကျင့် ဗိုလ် ကျစိုးမိုးနေမှုများကို ကာကွယ်သွားမည်၊ (၂) မူးယစ်ဆေးဝါး အန္တရာယ်များကို ကာကွယ်သွားမည်၊ (၃) ဒေသတွင်း ရှိ ပြည်သူလူထုများ၏ ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စီးပွားရေး၊ စိုက်ပျိုး မွေးမြူရေး၊ လူနေ မှု ဘဝမြှင့်တင်ရေး၊ ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့ကို ပြုလုပ်ဆောင်ရွက်သွားမည်၊ (၄) ဒေသတွင်းရှိ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်များကို ကာကွယ်၊ တားဆီး၊ ထိန်းသိမ်း၊ စောင့်ရှောက်သွားမည်၊ (၅) တိုင်းရင်းသားများ၏ တန်းတူ ရေး၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် စစ်မှန်သော ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရာတွင် အခြားသော  တိုင်းရင်း သားများနှင့် လက်တွဲ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ဆိုထားသည့်အတွက် ဒေသတည်ငြိမ်ရေးနှင့် ဒေသခံများကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ရန် စဉ်းစားရမည်။

ထို့ကြောင့် KIA-PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်ကြား တိုက်ပွဲများတွင် မည်သည့် ဘက်ကနေ ပါဝင် တိုက်ခိုက်မလဲ၊ မည်သည့်ဘက်မှ မပါဝင်ဘဲ သီးသီးသန့်သန့် နေပြီးတော့ ကာကွယ်ရေး မဟာဗျူဟာကို ကျင့်သုံး မလား SNA အနေဖြင့် စဉ်းစားရမည့် အနေအထားမှာ ရှိနေနိုင်သည်။

အဆိုပါ အခင်းအကျင်း ၂ ရပ်အတွင်းမှာ အဆိုးအကောင်း တွဲဖက်နေမည် ဖြစ်သည့်အတွက် သေချာစဉ်းစားပြီးမှ မဟာဗျူဟာချ ဆောင်ရွက်ရမည့် အနေအထားလည်း ဖြစ်နေလိမ့်မည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်ကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို ထိန်းချုပ်ချင်နေသည့်အတွက် KIA-PDF လှုပ်ရှားမှု ကို ထိန်းချုပ်လိုသည့် အနေအထားရှိနေနိုင်သည်။ ထို့ကြောင့် မည်သူက ရန်သူ၊ မည်သူက မဟာမိတ်ဖြစ်နိုင်သလဲ၊ မည်သူက ယာယီလက်တွဲဖော်ဖြစ်မလဲ စဉ်းစားကာ ချဉ်းကပ်မှုများလည်း လုပ်လာနိုင်သည်။

အလားတူ KIA-PDF ဘက်ကလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို ထိန်းချုပ်ချင်နေသည့်အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော် ကို ပိုမို အားကောင်းသည့် တိုက်ခိုက်မှုကို လုပ်နိုင်ရေးအတွက် အဟန့်အတား ဖြစ်နေနိုင်သည်ဟုဆိုသော တခြား သော အင်အားစုများကို တိုက်ခိုက် ရှင်းထုတ်ရေး လမ်းကြောင်းကို ရွေးနိုင်သလို မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ ကိုယ့်ဘက်ပါ အောင် ဆွဲခေါ်မည်ဆိုသော လမ်းကြောင်းကိုလည်း ရွေးချယ်လာနိုင်သည်။

HPDF-124 ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အလယ်ပိုင်းကနေ အထက်ပိုင်းအထိ လှုပ်ရှားနေသော SNA သည် မြန်မာ့ တပ်မတော် အတွက်ရော၊ KIA-PDF အတွက်ရော အရေးပါနေသည့် အနေအထားမှာ ဖြစ်နေသည်။ ထို အနေ အထားမှာ SNA ကို ပါအောင် စည်းရုံးနိုင်သည့်ဘက်က ပိုမို အားသာသည့် အနေအထားကို ရနိုင်ခြေရှိသည်။

မည်သည့်ဘက်ကမှ SNA ကို မဟာမိတ်ဖြစ်အောင် မစည်းရုံးနိုင်ဘူး၊ SNA ကလည်း မည်သည့် အင်အားစုနှင့်မှ မပူးပေါင်းဘဲ လွတ်လပ်တဲ့ အင်အားစု အနေဖြင့်ပဲ ရပ်တည်ပြီး ကိုယ့်နည်းကိုယ့်ဟန်ဖြင့်သာ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ် ရေးအတွက် ကာကွယ်မည်ဆိုလျှင်လည်း စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ မည်သည့်အင်အားစုမှ အသာစီးရ ဖို့ မဖြစ်နိုင်ပါ။

ထိုနေရာမှာ မေးစရာ တစ်ခုကတော့ SNA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ပူးပေါင်းနေသည်ဟု စွပ်စွဲမှုများလည်း ရှိ နေသည့် အခြေအနေဖြစ်သည်။ တခြားတစ်ဖက်မှာတော့ SNA သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ခန္တီးနှင့် ဟုမ္မလင်း ဒေသအတွင်းမှာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့်အတွက် စွပ်စွဲမှုများက မှန်ကန်ရဲ့လား စဉ်းစားရပြန်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လက်ရှိတွင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)သည် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးမှာ အရေး ပါနေသည့် အခြေအနေမှာ ဖြစ်တည်နေသလို မဟာဗျူဟာနှင့်နည်းဗျူဟာ ချမှတ်မှု ချွတ်ချော်ခဲ့ပါကလည်း အန္တရာယ်များသည့် အနေအထားကို ရောက်သွားနိုင်သော အခြေအနေမှာလည်း ဖြစ်တည်နေသည်။

ထို့ကြောင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ SNA လှုပ်ရှားနယ်မြေများအတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှု အခြေအနေ မည်သို့ ဖြစ်တည်လာမလဲဆိုသည်ကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရပေတော့မည်။