CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉

ဥရောပတိုက် ကိုယ်စားပြုတဲ့ ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့အဆိုးရွား အသင်းအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခံရလောက်တဲ့ အထိ သူတို့ရဲ့ရလဒ်တွေဟာ ဆိုးရွားခဲ့ပြီး ပွဲပေါင်း ၂၀၃ ပွဲ ကစားခဲ့တာမှာ နိုင်ပွဲ ၁ ပွဲသာ ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ သူတို့ရဲ့ တစ်ပွဲတည်းသော နိုင်ပွဲကို ၂၀၀၄ ခုနှစ်က ရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် နောက်ထပ် နိုင်ပွဲ တစ်ပွဲကို ထပ်ပြီးရယူနိုင်ဖို့ စောင့်ဆိုင်းနေခဲ့ရတာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ အထိ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်တာပါ။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းရဲ့ အသင်းခေါင်းဆောင်လည်းဖြစ် ပွဲအများဆုံး ကစားထားတဲ့သူလည်းဖြစ်တဲ့ တိုက်စစ်မှူး ဗီတိုင်းအိုလီဆိုရင် နိုင်ငံအသင်းကို ကိုယ်စားပြုတာ ၁၇ နှစ်ကြာရှိပြီဖြစ်ပေမယ့် အခုထိနိုင်ပွဲဆိုတဲ့ အရသာကို ခံစားဖူးခြင်း မရှိသေးတာဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုနိုင်ငံဟာ လူဦးရေ ၃၃,၀၀၀ သာရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာ ပဉ္စမမြောက် အသေးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကာ ၆၁ စတုရန်း ကီလိုမီတာသာ ကျယ်ဝန်းပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်း ဂိုးသွင်းအောင်ပွဲခံနေစဉ်

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ လက်ရှိ ကမ္ဘာ့အဆင့် ရပ်တည်မှု ၂၁၀ မှာ ရှိနေတာကြောင့် ကမ္ဘာ့အဆိုးရွားဆုံး အသင်း အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်း အနိုင်ရရှိခဲ့တဲ့ တစ်ပွဲတည်းသော နိုင်ပွဲကတော့ ၂၀၀၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈ ရက်က ကစားခဲ့တဲ့ လက်ချင်စတိန်းအသင်းနဲ့ပွဲမှာဖြစ်ပြီး ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရရှိခဲ့တာပါ။ ဆန်မာရီနိုအသင်းရဲ့သမိုင်းဝင်နိုင်ပွဲ ဖြစ်စေမယ့် ဂိုးကို သွင်းယူခဲ့တဲ့သူက တိုက်စစ်မှူးဟောင်း အန်ဒီဆယ်လ်ဗာ ဖြစ်ပါတယ်။

အန်ဒီဆယ်လ်ဗာဟာ ဆန်မာရီနိုအသင်းအတွက် ၈ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံအသင်းရဲ့ ဂိုးသွင်းအများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ရပ်တည်နေခဲ့တာပါ။

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ နိုင်ပွဲတွေ ပျောက်ဆုံးခဲ့သလို သွင်းဂိုးတွေ ရယူနိုင်ဖို့ပါ အခက်တွေ့ခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလက ဒိန်းမတ်အသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အရေးနိမ့်တဲ့ပွဲ မတိုင်ခင်အထိ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဂိုးပေါက် ပျောက်ဆုံးတာ ၂ နှစ်ကြာမြင့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ဒိန်းမတ်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ ဂိုးပေါက် တွေ့ပြီးနောက် ဒီပွဲ အပါအဝင် နောက်ဆုံး ၃ ပွဲ ဆက်တိုက် ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါဟာ ဆန်မာရီနိုအသင်း သမိုင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ၃ ပွဲဆက် ဂိုးသွင်းနိုင်ခဲ့တဲ့ စံချိန်မှတ်တမ်းကောင်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ Saint Kitts and Nevis အသင်းနဲ့ ခြေစမ်းပွဲ ၂ ပွဲမှာ နိုင်ပွဲပြန်လည်ရှာဖွေနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့ပေမယ့် အချည်းအနှီးသား ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။ ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ဒီ ၂ ပွဲမှာ ၁ ပွဲသရေ ၁ ပွဲရှုံးနိမ့်ခဲ့ပါ တယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်းနည်းပြ ဆီဗိုလီဟာ ဒီပွဲမတိုင်ခင်က နိုင်ပွဲနဲ့အတူ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရတာကို အဆုံးသတ်ဖို့ ပိုကောင်းတဲ့ နည်းလမ်းမရှိဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်းရဲ့ သမိုင်းတစ်လျှောက် အကြီးမားဆုံး ရှုံးနိမ့်မှုကတော့ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ဂျာမနီအသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ဖြစ်ပြီး ၁၃ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

ဒုတိယမြောက် ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့ပွဲကတော့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက နယ်သာလန်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ် ဖြစ်ပြီး ၁၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ပွဲစဉ်ပေါင်း ၂၀၃ ကစားထားခဲ့တာမှာ ၁ ပွဲနိုင် ၉ ပွဲ သရေကျခဲ့ပြီး ၁၉၃ ပွဲအထိ စံချိန်တင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ဒီပွဲတွေမှာ ၃၂ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး ၈၁၆ ဂိုး ပေးဂိုးခွင့်ပြုခဲ့ရကာ ဂိုးကွာခြားချက်က - ၇၈၄ ဂိုးအထိ ရှိနေတဲ့အထိ ဆိုးရွားနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ၇ ပွဲကစားဖို့ ကျန်ရှိနေသေးပြီး ဒီပွဲတွေမှာ ဆလိုဗက်ကီးယား၊ ဆိုက်ပရပ်စ်၊ လက်ချင်စတိန်း၊ မောလ်ဒိုဗာ၊ ဂျီဘရောလ်တာ အသင်းတို့နဲ့ ကစားရမှာပါ။

အဲဒါကြောင့် ဆန်မာရီနိုအသင်း အနေနဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ နိုင်ပွဲ ပြန်လည်ရှာဖွေပြီး သူတို့သမိုင်းတစ်လျှောက် ဒုတိယမြောက် နိုင်ပွဲကို ရှာဖွေနိုင်မလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉

ထိုင်ဝမ်၏ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် သင့်တော်ကောင်းမွန်သည့် လက်နက်များနှင့် စစ်အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းများ ရှိနေခြင်း ရှိ/မရှိဆိုခြင်းသည် မေးခွန်းထုတ်စရာ အချက်တစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။

သို့သော် ထိုမေးခွန်းသည် ပိုမိုလေးနက်သည့် မေးခွန်းတစ်ခုမှာ ထိုင်ဝမ်၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခိုင်မာမှု ရှိ/မရှိဆိုသည့် မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်လူငယ်များအကြား ၎င်းတို့၏ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို တရုတ်ပြည်မကြီး၏ ရန်လိုမှုမှ ကာကွယ်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်ချက်နှင့် သဘောထားမှာ အဘယ်နည်း။ ခိုင်မာသည့် ရပ်တည်ချက်မျိုး ရှိနေပါသလော။

ထိုမေးခွန်းများသည် ပြင်ပနိုင်ငံသားများအတွက် ဖြေရခက်သည့် မေးခွန်းများဖြစ်သည်။ ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများ ကိုယ်တိုင် ထိုမေးခွန်းများကို အမှန်တကယ် သိရှိနားလည်နိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

သို့သော် ထိုမေးခွန်းများအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် အဖြေများကို စာရေးသူအနေဖြင့် ကိုယ်တွေ့ဖြစ်ရပ်မှန် ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ဖြင့် ကြိုးစားပမ်းစား ဖြေကြားပေးလိုသည်။

လွန်ခဲ့သည့် နှစ်အနည်းငယ်က စာရေးသူသည် ထိုင်ဝမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ချိန်အတွင်း မီးရထားဘူတာရုံ အပြင်ဘက်ရှိ မြေပုံလမ်းညွှန်တစ်ခုကို လေ့လာနေခဲ့သည်။ 

တရုတ်နဲ့ ထိုင်ဝမ် တိုက်လေယာဉ်တစ်စီးကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုအချိန်တွင် အသက် ၂၀ ခန့်ရှိမည်ဟု ထင်ရသည့် အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦးသည် မိမိထံသို့လာရောက်ပြီး လမ်းပြ ကူညီပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

စာရေးသူ သွားမည့်နေရာမှာ သိပ်မဝေးလှသဖြင့် ထိုအမျိုးသမီးငယ်သည် မိမိနှင့်အတူ လမ်းလျှောက်ပြီး မိမိ သွားလိုသည့် နေရာကို လိုက်ပါပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

လမ်းလျှောက်နေချိန်တွင် ထိုအမျိုးသမီးငယ်က မိမိအား မည်သည့်နိုင်ငံမှဖြစ်ကြောင်း မေးမြန်းရာတွင် စာရေးသူ က မိမိသည် အမေရိကန်နိုင်ငံမှဖြစ်သည်ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် ထိုအမျိုးသမီးငယ်က ပြောကြားခဲ့သည့်စကားမှာ "ကျေးဇူးပြုပြီး ကျမတို့ကို တရုတ်ရဲ့ နယ်မြေ အစိတ်အပိုင်း မဖြစ်အောင် လုပ်ပေးပါ" ဟူသည့် စကားပင်တည်း။

ထိုစကားသည် အဓိပ္ပာယ်မျိုးစုံ ပါဝင်သည့် စကားတစ်ခွန်း ဖြစ်သည်။ စာရေးသူ၏ ရှုထောင့်မှပြောရလျှင် ငယ်ရွယ်သည့် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံ အများစုသည် တရုတ်၏ လက်အောက်ခံ မဖြစ်ချင်ကြပေ။ 

တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် နေထိုင်ရသည့် လူနေမှုဘဝအကြောင်းကို ထိုင်ဝမ်လူငယ်များက အတော်အတန် သိရှိနားလည်ထားကြသည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဟောင်ကောင်ကို တစ်စထက်တစ်စ တင်းကျပ်စွာအုပ်ချုပ်လာပြီး ထိုင်ဝမ်တွင် နေထိုင်ခွင့်ရရန် လွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်နေသူများအား တရားစီရင်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များကို ထိုင်ဝမ်လူငယ်တို့ မြင်တွေ့ကြားသိခဲ့ရသည်။

သို့သော် ထိုင်ဝမ်အား အမှန်တကယ် ကာကွယ်ရမည့် အခြေအနေတွင် မည်ကဲ့သို့ ရှိလာနိုင်သနည်း။ 

ထိုင်ဝမ်လူငယ် အများအပြားသည် ၎င်းတို့၏ ကျွန်းကို ကာကွယ်ရန် တစ်ခုခုကို လုပ်ဆောင်ကြလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ်သည့်တိုင် သူတို့သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ကာကွယ်လိုသည့် ဆန္ဒမျိုးရှိနေလိမ့်မည်။ 

ပြဿနာတစ်ခုမှာ ထိုင်ဝမ်လူငယ်များသည် သူတို့ ဘယ်အရာကို စွမ်းဆောင်နိုင်သည်ကို သူတို့ ကိုယ်တိုင် မသိကြခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်ဝမ်တွင် စစ်မှုထမ်းဥပဒေရှိသည်။ အသက် ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီးသည့် အမျိုးသားတိုင်း ၁ နှစ်ကြာ စစ်မှုထမ်း ကာလကို ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး အရန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် နှစ်ကာလ အပိုင်းအခြားတစ်ခုအထိ တာဝန် ထမ်းဆောင်ရသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော်စစ်မှုထမ်းဥပဒေထက် ကျော်လွန်သည့် အခြေအနေကို သုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်လူငယ် အနည်းငယ် သာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်း ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ဆက်လက် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ထို့အတွက်လည်း အကြောင်းရင်း အနည်းငယ် ရှိနေသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်သည် မိမိသဘောဆန္ဒအလျောက် စစ်ထဲဝင်သူ အများစုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး လူငယ်စစ်သား အများစု ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် စစ်သားများဖြစ်ပြီး ကောင်းမွန်သည့် ဦးဆောင်မှုသာရှိပါက ကောင်းမွန်စွာ တိုက်ပွဲဝင်နိုင်သူများဖြစ်သည်။

သို့သော် မိမိသဘောဆန္ဒအလျောက် စစ်ထဲဝင်သည့် စစ်သားများကိုသာ အားကိုးနေခြင်းသည် ထိုင်ဝမ်စစ်တပ် အတွက် အဓိကပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

စစ်ပွဲစတင် ဖြစ်ပွားလာပါက စစ်မှုထမ်းခဲ့ကြသည့် လူငယ်များသည် စစ်တပ်ထဲ ပြန်ဝင်လိမ့်မည်ဖြစ်သော်လည်း ထိုအချိန်သည် အလွန်နောက်ကျနေပြီဟု ပြောနိုင်သည်။

ထိုင်ဝမ်တွင် စစ်ထဲဝင်ပြီး စစ်သားလုပ်ခြင်းသည် လူငယ်များအကြား ဆွဲဆောင်မှုမရှိသည့် အသက်မွေးဝမ်း ကျောင်း အလုပ်တစ်ခု မဟုတ်ပေ။ ထိုင်ဝမ်စစ်သားတစ်ဦး၏ ဘဝသည် ခက်ခဲကြမ်းတမ်းပြီး လစာငွေ နည်းပါးသည်။ 

စစ်သားများအတွက် အစိုးရက ချပေးသည့် ဝန်ထမ်းအိမ်ရာများမှာလည်း ကောင်းမွန်ခြင်း မရှိသဖြင့်အပြင် ခံစားခွင့်များလည်း နည်းပါးလှသည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်တွင် စစ်မှုထမ်းချိန်အတွင်း လွန်ခဲ့သည့် ရာစုနှစ်များက အစဉ်အလာရှိခဲ့သည့် တရုတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို လေးစားမှုမရှိကြောင်း ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံသားအချို့က စာရေးသူကို ပြောဖူးသည်။

ထိုင်ဝမ်အစိုးရ အဆက်ဆက်သည် ထိုစိတ်ထားများကို ပြောင်းလဲခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ စစ်တပ်နှင့် စစ်သားများကို ၎င်းတို့နှင့် ထိုက်တန်သည့် လေးစားမှုနှင့် ခံစားခွင့်များ ပေးအပ်မည်ဆိုပါက တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှုတွင် ကြုံတွေ့နေရသည့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တန်းပြည့်စစ်သား မလုပ်ချင်သော်လည်း ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ကာကွယ်ရန် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ပါဝင်လိုသည့် လူငယ်များအတွက် အခွင့်အလမ်းများမှာလည်း ကန့်သတ်ခံထားရသည်။

ထိုင်ဝမ်အလံများကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်ဝမ်၏ အရန်တပ်ဖွဲ့အင်အားစု ဆိုသည်မှာလည်း ဖရိုဖရဲဖြစ်နေပြီး ပြည်သူ့စစ်များလည်း မရှိပေ။ ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်တွင် မြို့ပြကာကွယ်ရေး စီမံကိန်းမှာလည်း အားနည်းနေသည်။

မကြာသေးမီက ထိုင်ဝမ်ရှိ ပုဂ္ဂလိက အဖွဲ့အစည်းများသည် ရှေးဦးသူနာပြု သင်တန်းများ၊ အမျိုးသား ကာကွယ်ရေး အတွက် ပညာပေးမှုများနှင့် လေသေနတ်များ ပစ်ခတ်ခွင့်ရရှိမည့် အစီအစဉ်များကို ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ထိုအစီအစဉ်များသည် စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းမှုရှိပြီး ရန်ပုံငွေ တောင့်တင်းမှုရှိသည့် အစိုးရက ဦးစီးသည့် အစီအစဉ်များ မဟုတ်ပေ။

ထိုင်ဝမ်အစိုးရသည် စစ်တပ်ကို အသင့်အနေအထား ရှိနေစေရန်၊ အရပ်သားများကို စည်းရုံးစေရန်နှင့် တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသင့်အနေအထား ရှိနေစေရန် ၎င်းတို့၏ အလုပ်တာဝန်များကို အပြီးသတ် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ကျွမ်းကျင်သူအချို့ကလည်း ထိုင်ဝမ်၏ ကာကွယ်ရေး အလားအလာနှင့် ပတ်သက်ပြီး ထင်မြင်ချက် အမျိုးမျိုး ပေးနေကြသည်။

အမေရိကန် ပတ်စပို့များရှိနေသည့် ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံသားများသည် အန္တရာယ်နှင့် ကြုံလာပါက အမေရိကန်သို့ အမြန် ဆုံး ထွက်ပြေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဒုတိယမြောက် ပတ်စပို့များ မရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်ဝမ် ဒေသခံများအနေနှင့် ထိုင်ဝမ်ကို ကာကွယ်လိုသည့် ဆန္ဒမှာ မရှိမဟုတ်၊ ရှိနေသည်။ သို့သော် ထိုင်ဝမ် အာဏာပိုင်များ အနေဖြင့် ထိုဆန္ဒများကို ခိုင်မာစွာ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ရန် ဖွဲ့စည်းပုံအချို့ လိုအပ် သည်။

ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများကလည်း တစ်ခုခု ဖြစ်ပွားလာပါက ၎င်းတို့ကို ကူညီထောက်ပံ့ပေးမည့် အင်အားကြီးသည့် မိတ်ဆွေများရှိနေသည်ကို ကောင်းစွာ သိရှိနားလည်ထားသည်။

မကြာသေးမီက အမေရိကန်သည် အမေရိကန်နှင့် ထိုင်ဝမ်တပ်ဖွဲ့များအကြား စစ်တပ်အချင်းချင်း ထိတွေ့ဆက်ဆံ မှုများ ပြုလုပ်ခွင့်ပေးရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းနေခြင်းသည် အပြုသဘောဆောင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

ထိုပုံစံအတိုင်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ပြီး ထိုင်ဝမ်အစိုးရကလည်း တပ်သားသစ် စုဆောင်းရေးအတွက် လိုအပ် သည့် အရာများကို လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်လူငယ်များအကြား ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ကာကွယ်လိုစိတ်များ ပိုမိုရှင်သန်တက်ကြွစေမည် ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂

"ပုံတစ်ပုံသည် စကားလုံးပေါင်း ထောင်ချီတန်သည်" ဆိုသည့် စကားပုံကဲ့သို့ပင်။ ကောင်းမွန်သည့် ပန်းချီကား သို့မဟုတ် ဓာတ်ပုံ တစ်ပုံသည် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုလုံးကို ပြောပြနိုင်သည့် အစွမ်းသတ္တိရှိပေသည်။

မတ်လ ၁၅ ရက် ညပိုင်းက ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဆွမ်ချိုင် ဝေါင်ဆာဝပ် (Somchai Wongsawat) က နောက်ထပ် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းဖြစ်ပြီး ယောက်ဖလည်းတော်စပ်သည့် သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) နှင့် လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာ သာဗီဆင် (Srettha Thavisin) တို့ကို တည်ခင်းဧည့်ခံသည့် ညစာစားပွဲ၏ ဓာတ်ပုံ တစ်ပုံ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ထိုဓာတ်ပုံထဲတွင် သက်ဆင်သည် ရီမောနေပြီး ပြီးခဲ့သည့်လကုန်ပိုင်းက ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက် လာခဲ့ပြီးနောက် သူဝတ်ဆင်နေကျ ကျန်းမာရေးလည်ပတ်မပါဘဲ ပုံမှန်အတိုင်း မြင်တွေ့ရသည်။

 ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းများဖြစ်သည့် ဆွမ်ချိုင်ဝေါင်ဆာဝပ်၊ သက်ဆင်နဲ့ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာတို့ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဓာတ်ပုံထဲတွင် သက်ဆင်ကို ဆရီသာနှင့် ဆွမ်ချိုင်တို့က တစ်ဖက်တစ်ချက်စီ ဝိုင်းရံထားသည်ကို မြင်တွေ့ရ သည်။

သက်ဆင်သည် မစ္စတာ ဆွမ်ချိုင်ထက် ပိုပြီး အရွယ်တင်နုပျိုပြီး ကျန်းမာနေသည်ကို မြင်တွေ့နေရသည်။

သက်ဆင်သည် ကျန်းမာရေးညံ့ဖျင်းသည်ဟု ယူဆခံခဲ့ရပြီး လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းသုံးပတ်ခန့်က သူသည် ကျန်းမာရေး အလွန်ဆိုးရွားနေသူအဖြစ် ကြေညာခံခဲ့ရသည်။ 

ထို့ကြောင့် သက်ဆင်သည် ကျန်းမာရေး အကြောင်းပြချက်များကြောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတွင် ရက်ပေါင်း ၁၈၀ ခန့်ကာ ကုသမှုခံယူခဲ့ပြီးနောက် ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။

 သက်ဆင် ချင်းမိုင်းကို ရောက်လာစဉ်

အမှန်တရားသည် မည်သည့်အခါမှ သေဆုံးမည် မဟုတ်ပေ။ မတ်လ ၁၄ ရက်က စတင်ခဲ့သည့် ၎င်း၏ မွေးရပ်မြို့ ဖြစ်သည့် ချင်းမိုင်သို့ သွားရောက်သော ၃ ရက်ကြာ ခရီးစဉ်တွင် သက်ဆင်၏ ပကတိ ကျန်းမာရေး အခြေအနေ သည်  ထင်ရှားစွာ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

ချင်းမိုင်တွင် လေထုညစ်ညမ်းမှုများ ဆိုးရွားစွာ ဖြစ်ပွားနေသည့်ကြားမှ သက်ဆင်သည် ချင်းမိုင်သို့ သွားရောက်ပြီး အပြင်လူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ 

သက်ဆင်သည် ဆေးရုံတွင် ဆေးကုသမှုခံယူနေချိန်က အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်ရသည့် ဖျားနာမှုများကို ခံစားနေရ ကြောင်း ၎င်း၏ ဆရာဝန်များနှင့် အကျင့်စာရိတ္တပြု ပြင်ပြင်ရေးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် သာဗီ ဆွတ်ဆောင် (Thavee Sodsong) တို့က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် သက်ဆင်သည် လေထုညစ်ညမ်းနေသည့် ချင်းမိုင်မြို့တွင် ပျော်ရွှင်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာ နေမှုများသည် ထိုပြောကြားချက်များနှင့် ဆန့်ကျင်ကွဲလွဲနေသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

Move Forward Party ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်

သက်ဆင်သည် လေထုညစ်ညမ်းနေသည့် ချင်းမိုင်မြို့၏ ချစ်ချစ်တောက် ပူပြင်းနေသည့် နေရောင်အောက်တွင် အကူအညီမပါဘဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ် လမ်းလျှောက်နေသည့် ဓာတ်ပုံများ၊ ၎င်းအား ထောက်ခံသူများနှင့် တွေ့ဆုံနေသည့် ဓာတ်ပုံများသည် လူမှုမီဒီယာများတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

သက်ဆင်၏ ပြုံးရွှင်နေသည့် မျက်နှာသည် အနိုင်ရသူတစ်ဦး၏ မျက်နှာမျိုးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သက်ဆင်က အနိုင်ရသူဆိုလျှင် အရှုံးသမားများသည် မည်သူများ ဖြစ်နိုင်မည်နည်း။

အရှုံးသမားများဟု ပြောရမည့် လူစာရင်းထဲတွင် တရားရေးဝန်ကြီး၊ အကျင့်စာရိတ္တ ပြုပြင်ရေးဌာန အကြီးအကဲ၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံမှ ဆရာဝန်အချို့ ပါဝင်နေသည်။

ထိုပုဂ္ဂိုလ်များက သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေသည် အလွန်ဆိုးရွားနေကြောင်း တစ်လေသံတည်း ထွက်ခဲ့ ကြသည်။ လက်ရှိတွင် သက်ဆင်သည် အလွန်ကျန်းမာရွှင်လန်းနေသည့် ဓာတ်ပုံများ ထွက်ပေါ်လာသဖြင့် ၎င်းတို့ ၏ ပြောကြားချက်များသည် ဟာသသက်သက် ဖြစ်သွားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လူမြင်ကွင်းသို့ သက်ဆင်တစ်ယောက် ပျော်ရွှင်စွာ ထွက်ပေါ်လာခြင်းသည် တရားရေးစနစ်အတွက် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခုလည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။

သက်ဆင်အနေဖြင့် အာဏာပိုင်များ၏ ဇာတ်ညွှန်းအတိုင်း ကျန်းမာရေး ညံ့ဖျင်းနေသည့် ပုံစံမျိုးဖြင့် သရုပ်ဆောင် ပြီး လူမြင်ကွင်းသို့ မထွက်သေးဘဲ အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ စိတ်ရှည်စွာ စောင့်ဆိုင်းကာ လူမသိ၊ သူမသိ ဆိတ်ငြိမ်စွာ နေထိုင်ခဲ့မည်ဆိုပါက ယခုကဲ့သို့ မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။

သို့သော်လည်း "ကြောင်ကြာကြာ ရေမငုပ်နိုင်" ဆိုသည့် မြန်မာစကားပုံအတိုင်း အမှန်တရားသည် စောစီးစွာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

နိုင်ငံရေး ဂုရုများကမူ သက်ဆင်၏ ချင်းမိုင်ခရီးစဉ်သည် နိုင်ငံရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ထားကြ သည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် မေလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် သက်ဆင်နှင့်ဆက်နွှယ်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီသည် Move Forward ပါတီသည် Move Forward Party ကိုရှုံးနိမ့်ခဲ့သဖြင့် သက်ဆင်သည် ချင်းမိုင် တွင် နိုင်ငံရေးအရ ထောက်ခံမှုများရရှိရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

မကြာသေးမီက Nida အဖွဲ့က ကောက်ယူသည့် စစ်တမ်းများတွင် သက်ဆင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံရေးလောက၌ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ရလဒ်ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ 

သို့သော် ထိုစစ်တမ်း ကောက်ယူမှု ရလဒ်များသည် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထောက်ခံမဲများ ဖြစ်လာလိမ့်မည် ဟုတ်/မဟုတ်ကိုမူ မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုင်းတွင် သက်ဆင် မရှိခဲ့သည့် ကာလအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ သည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။ 

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု လျော့ကျသွားရုံသာမက မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအကြားတွင် ရေပန်းစားမှု နှုန်းလည်း ကျဆင်းခဲ့သည်။ 

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် MFP နှင့် ယှဉ်ပြိုင်လိုပါက သြဇာတိက္ကမ ကြီးမားသည့် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြင့် လူငယ်များ၏ ထောက်ခံမှုကို ရယူရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုကဲ့သို့ မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် MFP ပါတီကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  

ထို့ကြောင့် သက်ဆင်၏ ချင်းမိုင်ခရီးစဉ်သည် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲများ၌ MFP ပါတီကို အနိုင်ယူရန် နိုင်ငံရေးအရ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်ဟုလည်း ယူဆနိုင်သည်။ 

ထိုယူဆချက်ကို အခြေခံပြီး သက်ဆင်သည် လူထုရှေ့မှောက်သို့ ဆောလျင်စွာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု လည်း ယူဆမည်ဆိုက မှားမည်မထင်ပေ။

သို့သော်လည်း သက်ဆင်အနေဖြင့် သူ့ကို ထောက်ခံသည့် ရှပ်နီများအကြား ထိုင်း၏ တရားရေးစနစ်အပေါ် အယုံအကြည် ကင်းမဲ့စေမည့် ချင်းမိုင်ခရီးစဉ်ကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးသဘော သက်ဝင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများကို ဂရုတစိုက် စဉ်းစားသုံးသပ်သင့်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂

ပေါ်တူဂီအသင်း နောက်ခံလူ ကန်ဆယ်လိုက နိုင်ငံအသင်းဟာ အသင်းခေါင်းဆောင် ရော်နယ်ဒို အပေါ်လုံးဝ မှီခိုတာမျိုး မရှိတော့ဘူးလို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်းက ပြောလာခဲ့ပါတယ်။ 

လက်ရှိအချိန်မှာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အသက်ဟာ ၃၉ နှစ် ရှိနေပြီဖြစ်လို့ ကန်ဆယ်လိုပြောတဲ့ စကားက မှန်ကောင်း မှန်နိုင်ပေမယ့် ရော်နယ်ဒို သာမရှိရင် ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ အောင်မြင်မှုအချို့ ရယူနိုင်မလားဆိုတာ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်လာပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင် ရော်နယ်ဒိုကို လူစားဝင် ကစားသမားအဖြစ်သာ အသုံးပြုခဲ့လို့ ပေါ်တူဂီအသင်း ကွာတားဖိုင်နယ်ကနေ လှည့်ပြန်ခဲ့ရတဲ့ သာဓကတွေလည်း ရှိခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့အသက်အရွယ်ကြောင့် ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် အရာအားလုံး မစွမ်းဆောင်နိုင်ရင်တောင် သူ့ရဲ့အရှိန်အဝါက ပြိုင်ဘက်အသင်းတွေအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိနေတုန်းဆိုတာ ငြင်းလို့မရပါဘူး။ 

ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုလို အသက်အရွယ်နဲ့ သူ့လိုမျိုး နိုင်လိုစိတ်အပြည့်၊ ပွဲချိန်အပြည့် ကစားနိုင်တဲ့ ကစားသမားဟာ ခပ်ရှားရှားပါ။

ရော်နယ်ဒိုကတော့ သူ့ကို ဘယ်သူတွေ ဘာပဲပြောပြော သူ့စိတ်ထဲမှာကတော့ နိုင်ငံအသင်းအတွက် အကောင်းဆုံး ကစားပြီး အောင်မြင်မှုတွေ ရယူချင်နေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ပြိုင်ဘက်ကြီး မက်ဆီဆိုရင် အာဂျင်တီးနား အသင်းမှာရှိနေတဲ့ သူတွေက သူပါဝင် ကစားပေး နေရင်တောင် ကျေနပ်နေတယ်လို့ ပြောထားကြပြီး သူ့အတွက်ဆိုရင် အသက်တောင် ပေးချင်ကြတာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုကတော့ ပေါ်တူဂီမှာ ဒီလိုမျိုး ဆက်ဆံမခံရဘဲ သူ့ကို မလိုလားတော့တဲ့ ပုံစံမျိုးတွေတောင် ပြောနေကြ တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ၂၀၅ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၁၂၈ ဂိုးသွင်းယူကာ ကမ္ဘာ့ ဂိုးသွင်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ရပ်တည်နေတာပါ။

ESPN က ဖော်ပြခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေမှာဆိုရင် ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ရော်နယ်ဒို မပါဝင်ခင်အချိန်က ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ၁၇ ကြိမ်မှာ ၃ ကြိမ်သာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့ပြီး ယူရိုပြိုင်ပွဲ ၁၁ ကြိမ်မှာလည်း ၃ ကြိမ်သာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့ကာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှု မရခဲ့ပါဘူး။ 

အရံခုံမှာ ထိုင်နေရတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ရော်နယ်ဒို ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကစပြီး ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲတိုင်း ပါဝင်ကစားနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဒါအပြင် ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ယူရို ၂၀၁၆ နဲ့ ၂၀၁၉ နေးရှင်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘောလွန်းဒီအော ၅ ကြိမ်ရရှိပြီး ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရတဲ့ ရော်နယ်ဒို အတွက်တော့ ပေါ်တူဂီအသင်းရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေမှာ အဓိကအခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့တာပါ။ 

ကမ္ဘာ့ဖလား မရယူနိုင်ခဲ့တာကသာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ကစားသမားဘဝမှာ မပြီးပြည့်စုံတဲ့ အရာဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ရော်နယ်ဒို ကတော့ အခုအချိန်ထိ ကမ္ဘာ့ဖလားကို ကိုင်မြှောက်ချင်တဲ့ သူ့ရဲ့ဆန္ဒတွေဟာ ရပ်တန့်ခြင်း မရှိသေးတာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

ဒါကြောင့်လည်း သူဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အထိတောင် ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ပါဝင်ကစားချင်နေတာပါ။ 

မကြာသေးခင်က ပြင်သစ်အသင်း ကစားသမားဟောင်း ဖရန့်လီဘော့ခ်က ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲ မှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ပေမယ့် ရော်နယ်ဒို မကစားမှသာ သူတို့ရယူနိုင်မယ်လို့ ပြောခဲ့သေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုကတော့ အသက် ၃၉ နှစ်အရွယ် ရောက်နေပြီဖြစ်ပေယ့် အခုအချိန်ထိ ဝေဖန်သူတွေရဲ့ စောင့်ကြည့်ခြင်း ကို ခံနေရပြီး ဒါဟာ သူ့အတွက် အောင်မြင်မှုတစ်ခုလို့ ပြောရမှာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုလို အသက်အရွယ်မှာ တချို့ကစားသမားတွေဟာ ကစားသမားဘဝ ကအနားယူ၊ တချို့ကစားသမား တွေက နည်းပြအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းနေကြပြီဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုကတော့ အခုအချိန်ထိ ကစားသမားဘဝမှာ အောင်မြင်မှု၊ သွင်းဂိုးတွေ ဆက်ပြီး သွင်းယူနိုင်ဖို့ ဆာလောင် နေဆဲဖြစ်ပြီး လေ့ကျင့်မှုအပိုင်းကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြုလုပ်နေတာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဝေဖန်သူတွေကို မှားယွင်းကြောင်း သက်သေပြသနိုင်ဖို့အတွက် လာမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ဘာတွေလုပ်ပြမလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုအနေနဲ့ ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ပေါ်တူဂီအသင်းကို ချန်ပီယံဆု ရယူပေးပြီး သူ့ရဲ့နောက်ဆုံး ဥရောပပြိုင်ပွဲကို အနိုင်နဲ့ အဆုံးသတ်သွားမလား ဒါမှမဟုတ် ပေါ်တူဂီအတွက် သူက မလိုအပ်တော့ဘူးလားဆိုတာ မကြာခင် မြင်တွေ့ရတော့မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ချစ်မင်းထွန်း

CNI Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၉

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖက်ဒရယ်ကို ခွဲထွက်ရေးဟုဆိုကာ တပ်မတော်က ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂ ရက်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။

ထိုစဉ်အချိန်က ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု လက်ထပ် ဒီမိုကရေစီ အပြည့်အဝရနေချိန်ကာလဖြစ်သည်။

သို့သော် အုပ်ချုပ်ရေး အာဏာနှင့် သယံဇာတခွဲဝေရေး မညီမျှမှုများကြောင့် ဗမာမဟုတ်သော တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို ကျင့်သုံးပြီး အုပ်ချုပ်ရေး အာဏာနှင့် သယံဇာတအရင်းအမြစ် ပိုင်ဆိုင်ခွင့် ခွဲဝေရေးကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။

AA ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုသို့ တောင်းဆိုသည့် ဖက်ဒရယ်စနစ်သည် ခွဲထွက်ရေး တောင်းဆိုခြင်းနှင့် တိုင်းပြည် ပြိုကွဲအောင် လုပ်ခြင်းဆိုကာ ဦးနေဝင်း ဦးဆောင်သည့် တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းကာ ဖက်ဒရယ်ဆိုသည့် အသံကို တိတ်ဆိတ်သွားအောင် လုပ်ပစ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ရောက်လာသည့်အခါမှာတော့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဆိုသည့် စကားလုံးနှင့်အတူ ဖက်ဒရယ်စနစ်ကို လက်ခံကြောင်း တပ်မတော်က ထုတ်ဖော် ပြောကြားလာခဲ့သည်။

သို့သော် ၂၀၁၂ ခုနှစ်ကနေ စတင်ခဲ့သော ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှုနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ် အကောင်အထည်ဖော်မှုက ယနေ့(၂၀၂၄ ခုနှစ်)ထိ မအောင်မြင်သေးပါ။

UWSA ကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံသည် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုများ နိုင်ငံတစ်ဝန်း ပျက်စီးလာပြီး လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခက ပိုမိုကြီးထွားခဲ့သည်။

အလားတူ တပ်မတော်၏ စစ်အင်အားသည်လည်း အားနည်းလာသလို အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းမှာ လည်း အားနည်းမှုများဖြစ်လာသည်။

ထို့ကြောင့် လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်နေသူများသည် ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ရေး ဆိုသော စိတ်ကူးစိတ်သန်းများကနေ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်နှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ဆိုသော စကားလုံးများကို သုံးကာ အကောင်အထည်ဖော် လာခဲ့သည်။

ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့် (Self-determination)သည် ခွဲထွက်ခွင့်ထိရှိသော Self-determination နှင့် ခွဲထွက်ခွင့်ထိ မရှိသော Self-determination ဆိုပြီး ရှိသည်။

လက်နက်ကိုင် တိုက်ခိုက်လျက်ရှိသည့် EAO များ သည် ခွဲထွက်ခွင့်မရှိသော Self-determination ကို ပြောနေသူများရှိသလို ခွဲထွက်နိုင်သည့် Self-determination ကို ပြောနေသူများဆိုကာ ယခင်က ကွဲပြားကြသော်လည်း ယခုကာလမှာ တော့ ကိုယ့်ဘာသာကိုယ် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရှိသည့် အဆင့်ထိ ပြောလာကြသည်ကို တွေ့ရသည်။

ရက္ခိုင့်တပ်တော်(AA)က UWSA “ဝ” ထက် မနိမ့်သော အဆင့်အတန်းမျိုးကို ယူမည် သို့မဟုတ် ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း(ကွန်ဖက်ဒရိတ်)အဆင့်အတန်းကို ရအောင်ယူမည်ဟု ပြောထားသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကျော်လွန်ပြီး ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းအတင့်အတန်းရရှိထားသော EAO များမှာ “ဝ”ပြည်သွေးစည်း ညီညွတ်ရေးတပ်မတော်(UWSA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်-မိုင်းလား (NDAA)တို့ဖြစ်သည်။

ယခု မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်(MNDAA)က စတင် အကောင်အထည်ဖော်နေပြီး ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ကောင်စီ(RCSS)ဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်က “ မိမိတို့ ၇ ဖွဲ့ရဲ့ ထိန်းချုပ်တဲ့ နယ်မြေအသီးသီးတွေမှာ မိမိတို့ ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်နဲ့ စတင်အုပ်ချုပ်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မိမိတို့ ဒေသမှာ ရှိနေကြတဲ့ လူထုတွေအတွက် အုပ်ချုပ်ရေး၊ လုံခြုံရေး၊ စီးပွါးရေး၊ ပညာေးရ၊ ကျန်းမာရေး၊ စားဝတ်နေရေး အပါအဝင် အခြားဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေကို ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု ကို တဆင့်ပြီးတဆင့် တည်ဆောက်သွားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ တဖက်တွင်လည်း မိမိတို့ ၇ ဖွဲ့ကြား မှာ တူတာတွဲလုပ် မတူတာခွဲလုပ်ဆိုတဲ့မူအတိုင်း ဆောင်ရွက်သွားဖို့လိုပါတယ်”ဟု ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၇ ရက်မှ ၁၉ ရက်နေ့ထိ ကျင်းပသည့် အပစ်ရပ် ၇ ဖွဲ့၏ အစည်းအဝေးမှာ ပြောသွားသည်။

 TNLA အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် တားဘုန်းကျော်ကို တွေ့ရစဉ်

အလားတူ ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA)ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးဂွမ်မော်ကလည်း တိုင်းရင်းသားများသည် ၂၀၂၅ ရောက်လာသည့်အခါမှာ ဖက်ဒရယ်ထက် ကျော်လွန်သည့် စဉ်းစားချက်များ ရှိလာမည်ဖြစ်၍ မြန်မြန် ယခုကာလမှာ ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုကို တည်ဆောက်သင့်ကြောင်းဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့နှင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်က တွေ့ဆုံစဉ်ပြောထားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် တအာင်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်(TNLA) အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဗိုလ်မှူးချုပ် တားဘုန်းကျော်ကလည်း နိုင်ငံတစ်ခုအထိ တည်ထောင်ရန် အခြေအနေဖြစ်လာပါက အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် ပလောင်လူမျိုးများ လုပ်ထားရမည်ဟု ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ဩဂုတ် ၁၈ ရက် က ပြောခဲ့သည်။

ဗိုလ်မှူးချုပ် တားဘုန်းကျော်က “ နိုင်ငံရေး ရေချိန်အရ မြှင့်တက်လာမယ်၊ ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေ၊ လက်ရှိ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွေအပေါ် မူတည် သွားပြီးတော့ ဒီနိုင်ငံဟာ ပြည်ထောင်စုတောင် မတည်ဆောက် နိုင်တော့ဘူးဆိုရင် အစိတ်စိတ် အမွာမွာကွဲပြီးတော့ နိုင်ငံငယ်တွေလည်း အများကြီး ထွက်သွားနိုင်တယ်။ ဒါကြောင့်မလို့ ကျနော်တို့လူထုတွေ ကျနော်တို့ တအာင်း (ပလောင်)လူထုတွေလည်း ဒါသေချာ စဉ်းစားဖို့လို တယ်။ ကျနော်တို့ကို ကျနော်တို့ သေချာ ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့ လိုတယ်။ ဒီပြည်ထောင်စုနိုင်ငံ တကယ် တည်ဆောက် တဲ့အချိန်မှာ ကျနော်တို့လည်း ပြည်နယ်တစ်ခုအနေနဲ့ ကျနော်တို့လူမျိုး ကျနော်တို့ ကာကွယ်သွားဖို့ ၊ တည် ဆောက် နိုင်ဖို့အတွက် အဆင်သင့် ကျနော်တို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက် သွားဖို့လိုတယ်။ အဲလိုမှ မဟုတ်ဘူး ပြည် ထောင်စု တည်ဆောက်လို့ မရဘူး၊ ပထဝီနိုင်ငံရေး၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေး တစ်ခုကြောင့် လိုအပ်ချက်ကြောင့် တော် လှန်ရေးတွေ သိပ်အရှိန်မြင့်လာလို့ နိုင်ငံတွေ ထွက်လာမယ်ဆိုလည်း ကျနော်တို့ နိုင်ငံတည်ဆောက်နိုင်ဖို့ အဆင့်လည်း ကျနော်တို့ ပြင်ဆင်သွားဖို့လိုပါတယ်”ဟု ပြောသည်။

အထက်ပါ အခြေအနေများကို ခြုံငုံလေ့လာကြည့်လျှင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်များသည် လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အခြေအနေ၊ တပ်မတော် ၏ အားနည်းနေမှု၊ လူထု၏ တပ်မတော်ကို ဆန့်ကျင်နေမှု ရေချိန်၊ နိုင်ငံတကာ၏ အခြေအနေ တို့ကို သုံးသပ်ကာ ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်း(ကွန်ဖက်ဒရိတ်)ကို တည်ဆောက်ဖို့ ပြင် ဆင်လာနေသည်ဟု တွေ့ရသည်။

သို့မဟုတ်ပါက ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းထက် သာလွန်သော အတင့်အတန်းမျိုးထိပါ တည်ဆောက်ရန်လည်း စိတ်ကူးနေကြဟန် ရှိနိုင်သည်။

ထို့ကြောင့် တချိန်က ဖက်ဒရယ်စနစ်ကိုတောင် ခွဲထွက်ရေး-တိုင်းပြည်ပြိုကွဲရေးဟု ဆိုကာ အာဏာသိမ်းခဲ့သည့်အထိ တုန့်ပြန်ခဲ့သော တပ်မတော်သည် ဖက်ဒရယ်စနစ်ထက် သာလွန်သော ကွန်ဖက်ဒရေးရှင်းဖက်ကို အရိပ်လွှမ်းလာသော အခြေအနေကို ဘယ်လို ခံယူပြီးတော့ ဖြေရှင်းမလဲဆိုတာတော့ စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းလှသည်။

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈

အခုဆိုရင် မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး နိုင်ငံတဝှမ်း လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများက ဖော်ဆောင်နေကြတာ အားလုံး အသိပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလို လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေက မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး ဖော်ဆောင်တဲ့အထဲကမှ ကချင်လွတ် လပ်ရေး တပ်မတော်(KIA)အနေနဲ့ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ဖော်ဆောင်နေလဲဆိုတာကို လေ့လာကြည့်ရအောင်ပါ။

KIA ဟာ ကချင်ပြည်နယ်နဲ့ ထိစပ်နေတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးထဲက မြန်မာ့တပ်မတော်ကို တိုက်ခိုက်လိုစိတ် ရှိသူတွေကို စုစည်းပြီးတော့ ပထမဆုံး စစ်သင်တန်းပေးတာ၊ လက်နက်တပ်ဆင်ပေးတာ၊ လိုအပ်တဲ့ လက်နက် ခဲယမ်းတွေ ထောက်ပံ့ပေးတာနဲ့ စတင်ပါတယ်။

ဒီနောက်မှာတော့ စစ်ဆင်ရေးတွေမှာ ဦးဆောင်ပြီးတော့ အမိန့်ပေး ကွပ်ကဲတာ၊ ထောက်ပို့ လမ်းကြောင်းတွေ ကို ဖော်ဆောင်တာ၊ တခြားသော လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေကို ချိတ်ဆက်တာတွေ ဆက်လုပ်ပါတယ်။

ဒီအခြေအနေတွေ အားလုံး သေချာ စီစဉ်ထားနိုင်တဲ့အခါမှာတော့ စစ်ကိုင်း တိုင်းဒေသကြီးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ အတွက် စစ်ဆင်ရေးမဟာဗျူဟာ ၃ ရပ်ကို ချမှတ် အကောင်အထည်ဖော်လာတာကို တွေ့ရပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟုမ္မလင်းမြို့နယ်အတွင်းက ဒေသခံများက ရှမ်းနီနယ်မြေကာကွယ်ရေး  ဆန္ဒပြနေကြစဉ်

ဒီစစ်ဆင်ရေးမဟာဗျူဟာ ၃ ရပ်ကတော့ (၁) ဗန်းမောက်မြို့နယ်ကို ဗဟိုပြုစစ်ဆင်ရေး၊ (၂) ကသုံးလုံး (ကသာ-ကောလင်း-ကန့်ဘလူ) စစ်ဆင်ရေး၊ (၃) ထီးချိုင့်မြို့နယ်ကို ဗဟိုပြုစစ်ဆင်ရေးတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

နံပါတ်(၁)အနေနဲ့ ဗန်းမောက်မြို့နယ်ကို KIA က ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီးဆိုရင် အင်းတော်၊ ကသာကို ဆက်လက် တိုက်ခိုက်လို့ ရပါမယ်။ ပြီးရင် ပင်လည်ဘူးမြို့ကို တိုက်ခိုက်လို့ရပါမယ်။ ပင်လည်ဘူးကို ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီးဆိုရင် တော့ ဖောင်းပြင်၊ ရွှေပြည်အေး၊ ဟုမ္မလင်း စတဲ့ မြို့တွေကို အလွယ်တကူ တိုက်ခိုက်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီမြို့နယ်တွေကို တိုက်ခိုက်နိုင်ဖို့အတွက် ဗန်းမောက်မြို့နယ်က KIA အတွက် စစ်ရေးမဟာဗျူဟာအရ အရေး ပါနေပါတယ်။ ပြီးရင်တော့ စစ်ကိုင်းတိုင်း အထက်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့နဲ့ လက်နက်ခဲယမ်း အလွယ်တကူ သယ်ယူပို့ဆောင်နိုင်ရေးတွေကိုလည်း လုပ်နိုင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဗန်းမောက်ကို လက်နက်ထောက်ပံ့နိုင်တဲ့ လမ်းကြောင်းကတော့ ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့နယ်ကနေ မော်ဟန်၊ မော်လူး၊ အင်းတော်လမ်းကြောင်းကနေ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ထပ် လမ်းကြောင်းတစ်ခုကတော့ ကချင်ပြည်နယ်၊ ရွှေကူမြို့နယ်ကနေ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း မှာရှိတဲ့ ကသာကို သယ်ယူနိုင်ပါတယ်။ ကသာကနေ တဆင့် အင်းတော်-ဗန်းမောက်လမ်းကြောင်း ဖြစ်ပါတယ်။

(၂) ကသုံးလုံး(ကသာ-ကောလင်း-ကန့်ဘလူ) စစ်ဆင်ရေးဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါကတော့ ကသာကို ပထမဆုံး ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီးဆိုရင် ကောလင်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ဆက်လက်ကြိုးပမ်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ကောလင်းကနေ အောက်ဘက်ကိုဆင်းပြီး ကန့်ဘလူကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး KIA က ဆက်လက် ကြိုးပမ်းနိုင်ပါတယ်။

အခုဆိုရင် ကောလင်းကို ထိန်းချုပ်ထားပြီးတော့မှန် ပြန်လည် လက်လွတ်လိုက်ရတယ်ဆိုပေမယ့် အချိန်မရွေး ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်းလာနိုင်ပါတယ်။ ဒီနောက်မှာတော့ ကန့်ဘလူမြို့နဲ့အနီးဖြစ်တဲ့ ကျွန်းလှမှာ KIA က ထောက်ထားပြီးတော့ ကောလင်းကို စစ်တပ်ဘက်က လာမတိုက်နိုင်အောင် ကာထားသလို ကန့်ဘလူကို လည်း ဖိအားပေးမည့် မဟာဗျူဟာကို ဖော်ဆောင်လာနိုင်ပါတယ်။

ဒီစစ်ဆင်ရေးကို အောင်မြင်ဖို့အတွက် လက်နက်ခဲယမ်းကိုတော့ ကချင်ပြည်နယ်၊ ရွှေကူ၊ မိုးညှင်း၊ အင်းတော် ဒီလမ်းကြောင်းတွေကနေ ဖြည့်တင်း ထောက်ပို့ လုပ်နိုင်ပါတယ်။

(၃) ထီးချိုင့်မြို့နယ်ကို ဗဟိုပြု စစ်ဆင်ရေးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစစ်ဆင်ရေးကတော့ ထီးချိုင့်မြို့ကို KIA-PDF-AA တို့က တိုက်ခိုက်နေပြီးဖြစ်သလို ကျေးလက်ဒေသတွေကိုလည်း ထိန်းချုပ်ထားပါတယ်။

အဓိက ထီးချိုင့်ကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပို့လုပ်နိုင်တာကတော့ ကချင်ပြည်နယ်၊ ရွှေကူမြို့နယ်ကနေတဆင့် လာနိုင်သလို ကသာကနေလည်း လာနိုင်ပါတယ်။ နောက်တစ်ခုကတော့ မန္တလေးတိုင်းထဲမှာ ပါနေတဲ့ မဘိမ်း ဒေသဘက်ကနေလည်း ထောက်ပို့လုပ်နိုင်ပါသေးတယ်။

ထီးချိုင့်မြို့နယ် အားလုံးကို KIA-PDF-AA တို့ ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီးဆိုရင်တော့ ဧရာဝတီမြစ်ကြောင်းနဲ့ စစ်ကိုင်း- မန္တလေး-ကချင် တို့ကို ဆက်သွယ်ထားတဲ့ လမ်းပိုင်းကိုလည်း ထိန်းချုပ်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

PDF နဲ့ KIA အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒီနောက်မှာတော့ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးကို KIA က စစ်ရေးအရ ဆက်လက် ဖိအားပေးလာနိုင်ပါလိမ့်မယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာ ပါဝင်နေတဲ့ တမူး၊ ခမ်းပတ်၊ ကလေး စတဲ့ မြို့နယ်တွေကိုလည်း CNF- CNDF- PDF- KNO Burma- ABSDF တို့က ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်လျက်ရှိပါတယ်။ ဒီအင်အားစုတွေကိုလည်း KIA က လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ပေးခြင်းနဲ့ ချိတ်ဆက်ထားပြီးတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံး ထိန်းချုပ်နိုင် ရေး ကြိုးပမ်းလျက်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘယ်လိုပဲဖြစ်ပါစေ ဒီစစ်ဆင်ရေး မဟာဗျူဟာ ၃ ရပ်ကို KIA ဟာ PDF- AA- ABSDF၊ CNDF၊ CNF၊ တို့နဲ့ ပူးပေါင်း ဖော်ဆောင်နေတာဖြစ်လို့ အောင်မြင်သွားခဲ့မယ်ဆိုရင်တော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံးကို ထိန်းချုပ် သွားနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံးကို KIA က ထိန်းချုပ်သွားနိုင်ပြီးဆိုပါက စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးနဲ့ ဆက်စပ် ထားတဲ့ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ် စတဲ့ ဒေသတွေထဲကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပို့ရေး လမ်းကြောင်းဟာ အတားအဆီးမရှိ သယ်ယူလာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနောက်မှာတော့ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်တို့ တဆက်တည်း လွတ်မြောက်ရေးကို AA – CNF- CNDF- PDF တို့က ဆက်လက်ကြိုးပမ်းလို့ရသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် KIA ရဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံး ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး မဟာဗျူဟာကနေ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးတို့ လွတ်မြောက်ရေး တိုက်ပွဲတွေဟာလည်း တချိန်တည်းမှာ ပေါ်ပေါက်လာမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် လက်ရှိမှာ KIA ဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံး ထိန်းချုပ်နိုင်ရေးအတွက် အကောင်အထည် ဖော်တာမှာ အတားအဆီးတွေ တချို့ကို ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ 

ဒါကတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး အလယ်ပိုင်းကနေ အထက်ပိုင်းဒေသဟာ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားတွေ နေထိုင် ပိုင်ဆိုင်ခဲ့တဲ့ နယ်မြေဒေသတွေဖြစ်လို့ ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ဆိုတဲ့ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့က ဒေသတွင်း တည်ငြိမ် အေးချမ်းရေးအတွက် ကြိုးပမ်းနေပါတယ်။

ရှမ်းနီအမျိုးသားများတပ်မတော်(SNA)ကို တွေ့ရစဉ်

အထူးသဖြင့် ရှမ်းနီလက်နက်ကိုင် SNA တပ်ဖွဲ့ဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးထဲက ထီးချိုင့်၊ ကောလင်း၊ ဝန်သို၊ ပင်လည်ဘူး၊ ကသာ၊ ရွှေပြည်အေး၊ တမူး၊ ကလေး၊ ဗန်းမောက်၊ အင်းတော်၊ ဖောင်းပြင်၊ ဟုမ္မလင်း၊ မော်လိုက်၊ သနန့် စတဲ့ ဒေသတွေမှာ လှုပ်ရှားနေပြီး ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းဖို့နဲ့ ရှမ်းနီပြည်နယ် ရရှိရေး ကြိုးပမ်းနေ ပါတယ်။

ဒါကြောင့် KIA ရဲ့ စစ်ရေးမဟာဗျူဟာ ၃ ရပ် ဖော်ဆောင်တဲ့ ဒေသတွေထဲမှာ တည်ရှိနေတဲ့အတွက် KIA- PDF တို့နဲ့ SNA ကြား တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်လာခဲ့ရပါတယ်။ 

SNA ဟာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံးကို KIA ထိန်းချုပ်ဖို့ ဖော်ဆောင်နေတဲ့ စစ်ရေးမဟာဗျူဟာထဲမှာ အဓိက အရေးပါတဲ့ အနေအထားမှာ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် KIA က SNA ကို စည်းရုံးနိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အလွယ်တကူ အကောင်အထည် ဖော်ဆောင်နိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲလိုမဟုတ်ဘဲ မစည်းရုံးနိုင်ရင်တော့ ခက်ခဲနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် KIA ဟာ SNA ကို စည်းရုံးနိုင်ဖို့ အရေးကြီး သလို တိုက်ထုတ်နိုင်ဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။

ဒီလိုပဲ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို KIA ထိန်းချုပ်မသွားနိုင်အောင် လုပ်ဆောင်နေတာ မှာလည်း SNA ကို စည်းရုံးနိုင်ရင် ခြေတစ်လှမ်း သာသွားနိုင်ပါတယ်။ 

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးကို KIA ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့မယ်ရင် KIA က ဟိုယခင်ကတည်းက ကသည်းနဲ့နာဂ လက်နက်ကိုင်တွေကို ထူထောင်ပေးနေပြီး အိန္ဒိယကို တရုတ်အကြိုက် ဖိအားပေးနေတာဖြစ်လို့ အခု ပိုပြီးတော့ ဖိအားပေးလာနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘာကြောင့်ဆို KIA ဟာ အိန္ဒိယကို တော်လှန်တိုက်ခိုက်နေတဲ့ နာဂ လက်နက်ကိုင်တွေကို လက်နက်ခဲယမ်း ထောင်ပံ့ပေးထားသလို လိုင်ဇာမြို့မှာလည်း စစ်စခန်းတွေ အခြေစိုက်ခွင့် ပေးထားလို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် KIA သာ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံး ကို ထိန်းချုပ်သွားနိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အိမ်နီးချင်းဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေးနဲ့ အကျိုးစီးပွားအတွက်လည်း ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ခံလာရပါလိမ့်မယ်။ 

မေးခွန်းထုတ်စရာ တစ်ခုဖြစ်နေတာကတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး တစ်ခုလုံးထိန်းချုပ်နိုင်ရေးနဲ့ ချင်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးဒေသကြီးတို့မှာ တိုက်ပွဲများ ဆက်လက် ဖော်ဆောင်နိုင်ရေး အတွက် KIA အနေနဲ့ လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့မှုစရိတ်ကို တက်နိုင်မည်မဟုတ်ပေ။

ထိုသို့ဆိုလျှင် မည်သည့် အင်အားစုက နောက်ကွယ်က ရှိနေနိုင်သလား ဆိုသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်စရာ ဖြစ်လာပါ တယ်။ စစ်ရေးအကဲခတ် တချို့ကတော့ KIA ရဲ့ စစ်ဆင်ရေးတွင် တရုတ်က ကျောထောက် နောက်ခံပြုပေးထား နိုင်တယ်လို့ ဆိုကြသလို တချို့ကလည်း အမေရိကန်ရဲ့ မဟာဗျူဟာ တချို့ပါနိုင်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။

ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်နေပါစေ KIA ဟာ အိမ်နီးချင်း တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ သဘောထားကိုတော့ ဘယ်လိုမှ လွန်ဆန်နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် အမေရိကန်နဲ့ ဆက်ဆံရေးလည်း မပျက်အောင်၊ တရုတ်နဲ့ ဆက်ဆံရေးလည်း မပျက် အောင် နှစ်ဖက်ခွ သံတမန်နည်းလမ်းကို အသုံးပါလိမ့်မယ်။

အခု တင်ပြခဲ့တဲ့ အခြေအနေတွေကတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးဟာ မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး လက်နက် ကိုင် အင်အားစုတွေအတွက် ဘယ်လောက်ထိ အရေးပါတဲ့ ဒေသဖြစ်နေသလဲ၊ KIA အတွက် ဘယ်လောက် အရေး ပါတဲ့ ဒေသဖြစ်နေသလဲ၊  တရုတ်အတွက်ကရော ဘယ်လောက်ထိ အရေးပါတဲ့ ဒေသဖြစ်နေသလဲ၊ မြန်မာ့ တပ်မတော် အတွက်ရော ဘယ်လောက်ထိ အရေးပါတဲ့ဒေသ ဖြစ်နေသလဲဆိုတာတွေကိုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ဖြစ်တည်လာမလဲဆိုတာကတော့ အားလုံး ဆက်လက် စောင့်ကြည့်ရတော့မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။