CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၆

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၊ ဟနွိုင်း (Hanoi) မြို့တော် ခန်းမအတွင်းရှိ တိတ်ဆိတ်သည့် ပုဂ္ဂလိကနေရာတစ်ခုတွင် လူပေါင်း ၂၀ ကျော် ပါဝင်သည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့သည် သြဇာတိက္ကမကြီးမားပြီး ဗီယက်နမ်ဘာသာစကားကို ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်စွာ ပြောတတ်သော အသက် ၃၀ အရွယ် ပါလက်စတိုင်း အမျိုးသားတစ်ဦးဖြစ်သူ ဆာလမ် ဟမ်မက် (Saleem Hammad) ၏ စကားများကို အာရုံစိုက် နားထောက်လျက်ရှိသည်။

ဗီယက်နမ်တွင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခု ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် ဟမ်မက်က အစ္စရေးတို့ သိမ်းပိုက်ထားသည့် ဂျော်ဒန်မြစ် အနောက်ဘက်ကမ်းဒေသရှိ ဂျီနင် (Jenin) မြို့၌ သူကလေးဘဝက ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော ဖြစ်စဉ် တစ်ခုကို ပြန်လည် ပြောပြနေခြင်းဖြစ်သည်။

သူကလေးဘဝက ညတစ်ညတွင် အစ္စရေးစစ်သားများက သူတို့ မိသားစု၏ နေအိမ်ကို ဝိုင်းပြီး ဝင်ရောက် စီးနင်းခဲ့သည့် အကြောင်းကို ပြောကြားနေချိန်၌ နားထောင်သူများသည် စိတ်ဝင်တစားဖြင့် အံ့သြနေကြသည်။

ထိုဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်း၏ အစောပိုင်းတွင် ဟမ်မက်က အမေရိကန်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ပြီး လွတ်လပ်ရေး အတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ သမိုင်းကြောင်းသည် အစ္စရေး၏ သိမ်းပိုက်မှုကို ဆန့်ကျင်ရန် ရုန်းကန်နေရသော ပါလက်စတိုင်းများအတွက် စိတ်အားတက်ကြွစရာ ဖြစ်စဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့ သည်။

ပါလက်စတိုင်းထောက်ခံ စုရုံးပွဲကိုတွေ့ရစဉ်

"ဗီယက်နမ်ပြည်သူတွေရဲ့ နာကျင်ခံစားရမှုတွေနဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာကြီးမားတဲ့ သမိုင်းအစဉ်အလာဟာ တရားမျှတရေး အတွက် ရုန်းကန်နေရတဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေအတွက် စိတ်ခွန်အားတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်တို့က သင်တို့ကို အမြဲတမ်း စံပြအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်” ဟု ဟမ်မက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ ထိတ်လန့်ကြောက်မက်ဖွယ် စစ်ပွဲကြောင့် သေဆုံးသူ အရေအတွက် တစ်နေ့ထက်တစ်နေ့ ပိုမိုမြင့်တက်နေပြီး ဗီယက်နမ်လူငယ်များကမူ ပါလက်စတိုင်းများကို ထောက်ခံသည့် ၎င်းတို့၏ အသံများကို ပိုမိုမြှင့်တင်ခဲ့ကြသည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဗီယက်နမ်နှင့် ပါလက်စတိုင်းအကြား အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင် နေရသည့် သမိုင်းဝင် ဆက်ဆံရေးများကို ဗီယက်နမ်လူငယ်များက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။

သို့သော် မကြာသေးမီက ဗီယက်နမ် မျိုးဆက်သစ် လူငယ်များအတွက် အစ္စရေးက စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို မြှင့်တင်ပေးမှုကြောင့် ဗီယက်နမ်နှင့် ပါလက်စတိုင်းအကြား ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာမြင့်ခဲ့သည့် ဆက်ဆံရေးအပေါ် အရိပ်မည်း ကျရောက်ခဲ့သည်။

ဗီယက်နမ်၏ လျင်မြန်စွာ တိုးတက်လာသည့် လွတ်လပ်သော ဈေးကွက် စီးပွားရေးတွင် အောင်မြင်မှုများ ရရှိနေခြင်းကြောင့် ဗီယက်နမ် လူငယ်အများစုသည် အစ္စရေး၏ startup စီးပွားရေး လုပ်ငန်းယဉ်ကျေးမှုကို စိတ်ပါဝင်စားလာခဲ့သည်။

ထိုလူငယ် အများစုသည် အစ္စရေး၏ အောင်မြင်မှု အခြားတစ်ဖက်တွင် ပါလက်စတိုင်း နယ်မြေများကို ကာလကြာရှည် သိမ်းယူထားသည့် အမှောင်ခြမ်းကို မသိကြပေ။

 အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဗီယက်နမ်သမ္မတကို တွေ့ရစဉ်

Trinh နှင့် Vuong အမည်ရှိ ပါလက်စတိုင်း တက်ကြွလှုပ်ရှားသူနှစ်ဦးက ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စုရုံးတွေ့ဆုံမှု၌ ဟမ်မက်လည်း ပါဝင်ခဲ့ပြီး အမှာစကား ပြောကြားခဲ့သည်။ 

Trinh နှင့် Vuong တို့သည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် အောက်တိုဘာလက ဂါဇာတွင် စစ်ပွဲ စတင်ခဲ့ပြီးနောက် ပါလက်စတိုင်း တို့၏ ဆင်းရဲဒုက္ခများကို သိရှိနားလည်လာခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်လူငယ်များအကြား လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလာသော အခြေခံ တက်ကြွလှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်သူများဖြစ်သည်။ 

သို့သော် အများပြည်သူပိုင် နေရာများတွင် လူစုဝေးခြင်းနှင့် နိုင်ငံရေး လှုပ်ရှားမှုများကို တင်းကျပ်စွာ တားမြစ်ထား သည့် ဗီယက်နမ်၏ မူဝါဒများကြောင့် ပါလက်စတိုင်းလိုလားသည့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် မနေကြဘဲ ဗီယက်နမ်အာဏာပိုင်များ အာရုံမစိုက်နိုင်စေရန် ဆွေးနွေးပွဲ စကားဝိုင်းများကဲ့သို့ စုရုံးတွေ့ဆုံပွဲများကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။

ဟိုချီမင်းစီးတီး (Ho Chi Minh City) မြို့တွင် Trinh နှင့် သူငယ်ချင်းအချို့သည် ပါလက်စတိုင်းများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးမှုများ ပါလက်စတိုင်း အငွေ့အသက် ပါဝင်သည့် ရုပ်ပုံရေးဆွဲမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

ဒီဇိုင်းနာတစ်ဦး၏ သင်ကြားပေးမှုဖြင် Trinh သည် အခြားမိတ်ဆွေများနှင့်အတူ ပါလက်စတိုင်း လိုလားသည့် ကုန်စည်များကို ဒီဇိုင်းရေးဆွဲခြင်း၊ နိုင်ငံရေးအနုပညာနှင့် အပျော်တမ်း မဂ္ဂဇင်းများတွင် ပုံများ ပါဝင်ရေးဆွဲခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာလကလည်း ပါလက်စတိုင်း မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်များ၊ Nakba လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု၊ ပါလက်စတိုင်း နယ်မြေများကို အစ္စရေးက သိမ်းပိုက်သည့် သမိုင်းကြောင်းကို ဖော်ပြသည့် "လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ရုပ်ရှင်များ- ထာဝရ ပါလက်စတိုင်း" ( Films for Liberation: Palestine Forever ) ဟူသည့် ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် ပြသခဲ့ ကြသည်။

ပါလက်စတိုင်း ထောက်ခံမှုကို ပြသနေကြစဉ်

လူမှုမီဒီယာတွင်လည်း ဗီယက်နမ်ဘာသာဖြင့် တည်ထောင်ထားသည့် fan page များတွင် ပါလက်စတိုင်း ကဗျာ များကို ဘာသာပြန်ခြင်း၊ ပါလက်စတိုင်း လိုလားသော အနုပညာလက်ရာများကို ဖော်ပြခြင်းနှင့် ဗီယက်နမ်ရှိ ပါလက်စတိုင်သံရုံးသည် အမေရိကန်ကို ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဗီယက်နမ်စစ်ပြန်များ၊ ပညာရှင်များ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများနှင့် ဂါဇာတွင် သေဆုံးခဲ့သူများအတွက် ဝမ်းနည်းအောင့်မေ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သူများကို ဖိတ်ကြားခဲ့သည့် သမိုင်းကြောင်းများကို လေ့လာလျက်ရှိသည်။

ဂါဇာတွင် အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်ဖျက်ဆီးမှုများသည် ၁၉၇၂ ခုနှစ်က ဟနွိုင်းမြို့တော်၏ အိမ်နီးချင်း ခမ်သီယန် (Kham Thien) မြို့ကို အမေရိကန်ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်ကို အမှတ်ရစေခဲ့သည်။ 

လက်ရှိ အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုကို ခံနေရသည့် ဂါဇာသည် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်က ခမ်သီယန်မြို့ ဗုံးကြဲ တိုက်ခိုက်မှုနှင့် အလားသဏ္ဍန် တူညီနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

၁၉၇၂ ခုနှစ်က အမေရိကန်သမ္မတ ရစ်ချက် နစ်ဆင် (Richard Nixon) သည် ခရစ္စမတ်ကာလတွင် မြောက်ဗီယက်နမ်၏ မြို့တော် ခမ်သီယန်ကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်မှ စတင်ပြီး ၁၂ ရက်ကြာ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်သည့် စစ်ဆင်ရေးတွင် ဗုံးပေါင်း တန်ချိန် ၂၀,၀၀၀ ခန့်ကို ကြဲချတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

"သမိုင်းက တစ်ပတ် ပြန်လည်လာပါပြီ။ ဂါဇာမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ကျနော့် အဖေကပြောပြခဲ့ တဲ့ ခမ်သီယန်မြို့ ဗုံးကြဲခံရတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေနဲ့ တူညီနေသလို ခံစားရပါတယ်"ဟု ပါလက်စတိုင်း ထောက်ခံသည့် အသက် ၂၀ အရွယ် ဗီယက်နမ် ကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်သူ Hung က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Al Jazeera

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၅

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း ခေါင်းဆောင် မက်ဆီဟာ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် အစပိုင်းမှာတင် ပွဲစဉ်အချို့ကို လွဲချော်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၃၇ နှစ်ပြည့်ဖို့ နီးစပ်နေပြီဖြစ်သလို ကစားသမားဘဝ အဆုံးသတ်ဖို့လည်း တဖြေးဖြေး နီးလာပြီ ဖြစ်တဲ့ မက်ဆီဟာ ကစားသမားဘဝ အစပိုင်းကတည်းက ပြိုင်ဘက် ကစားသမားတွေရဲ့ ကြမ်းတမ်းစွာ ဖျက်ထုတ်မှု ခံရတဲ့ဒဏ်ကို အခုအချိန်မှာ ခံစားနေရပြီ ဖြစ်တာပါ။ 

မက်ဆီဟာ ကြွက်သားဒဏ်ရာကြောင့် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း နောက်ဆုံးကစားခဲ့တဲ့ ပွဲစဉ် ၄ ပွဲစလုံး မပါဝင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

Transfermarkt ရဲ့ အချက်အလက်တွေအရ မက်ဆီဟာ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် ၂၀၂၃-၂၄ ရာသီမှာ ပွဲစဉ် ပေါင်း ၁၃ ပွဲအထိ လွဲချော်ထားတယ်လို့ ဖော်ပြထားတာပါ။ 

 မက်ဆီ ဒဏ်ရာရသွားစဉ်

မက်ဆီဟာ ပုံမှန်ဆိုရင် ဒဏ်ရာရ နေချိန်မှာတောင် အာဂျင်တီးနားအသင်း လူစာရင်းနဲ့ ပူးပေါင်းခဲ့ပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့မတ်လက ကစားခဲ့တဲ့ နိုင်ငံတကာ ခြေစမ်းပွဲတွေမှာ မပါဝင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကတော့ မက်ဆီရဲ့ဒဏ်ရာကို နေ့တိုင်း အကဲဖြတ် စစ်ဆေးမှုတွေပြုလုပ်ပြီး စွန့်စွန့်စားစား အသုံးပြုဖို့ မရှိဘူးလို့ ပြောထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

မက်ဆီဟာ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် ပွဲအရေအတွက် အများအပြား လွဲချော်ခဲ့တာက ၂၀၀၆-၀၇ ရာသီက ဖြစ်ပြီး စုစုပေါင်း ပွဲစဉ် ၁၉ ပွဲအထိ လွဲချော်ခဲ့တာပါ။ 

ဒါက တစ်ရာသီလုံးမှာ လွဲချော်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အခုက ၂၀၂၃ နဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အစပိုင်းမှာတင် ၁၃ ပွဲ လွဲချော်ခဲ့ တာကြောင့် စံချိန်တင်နိုင်မယ့် အခြေအနေမှာရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီရဲ့ဒဏ်ရာ အခြေအနေ ထပ်ဆိုးမှာကို စိုးရိမ်နေတာကြောင့် အသုံးပြု ဖို့ စဉ်းစားနေရသလို မက်ဆီ ကိုယ်တိုင်ကလည်း သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝကို စောစီးစွာ အဆုံးသတ်သွား မှာကို စိုးရိမ်မှုတွေရှိနေတာပါ။

မက်ဆီနဲ့ ဘာစီလိုနာအသင်းဖော်ဟောင်းကိုတွေ့ရစဉ်

မက်ဆီဒဏ်ရာကြောင့် ပွဲတွေမကစားရတာဟာ အင်တာမိုင်ယာမီ အသင်းအပေါ် သက်ရောက်မှုတွေ အများကြီး ရှိနေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီရဲ့ ဘာစီလိုနာ အသင်းဖော်ဟောင်းတွေဖြစ်တဲ့ ဆွာရက်ဇ်၊ ဘတ်စကွက်စ်နဲ့ အယ်လ်ဘာတို့ကို ခေါ်ယူထားပေမယ့် ပရိသတ်တွေက မက်ဆီကစားတာကို ကြည့်ဖို့အတွက် လက်မှတ်တွေဝယ်ပြီး ကွင်းလုံးပြည့် အားပေးခဲ့ကြတာပါ။ 

၂၀၂၄ မေဂျာလိဂ် ရာသီသစ် မစတင်ခင် ဟောင်ကောင်မှာ ကစားခဲ့တဲ့ ရာသီကြို ခြေစမ်းပွဲမှာဆိုရင် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီကို အသုံးပြုခဲ့ခြင်းမရှိလို့ ပရိသတ်တွေက သူတို့ရဲ့ လက်မှတ် ခတွေကို ပြန်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြတာကို အားလုံးသိရှိပြီး ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဆီဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီကလည်း အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းရဲ့ ပွဲစဉ်အချို့ကို လွဲချော်ခဲ့တာကြောင့် သူပါဝင်တဲ့ ပွဲကိုကြည့်ဖို့ လက်မှတ်ခတွေ အများကြီးပေးပြီး ဝယ်ခဲ့ကြတဲ့ ပရိသတ်တွေဟာ အလွန် စိတ်ပျက်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီရာသီအစပိုင်းမှာ မက်ဆီ ဒဏ်ရာကြောင့် ပွဲတွေကို လွဲချော်နေတာက ပရိသတ်တွေအတွက် မသိသာပေမယ့် ကြာလာရင်တော့ သိသာလာတော့မှာပါ။ ပြီးတော့ မက်ဆီ မပါဝင်နိုင်တဲ့ပွဲတွေမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းရဲ့ရလဒ်တွေက ကောင်းမွန်မှုမရှိတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက မက်ဆီရဲ့ ဦးဆောင်မှုနဲ့အတူ လိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ခဲ့ပေ မယ့် ရာသီနောက်ဆုံးပွဲစဉ်တွေမှာ မက်ဆီ မပါဝင်နိုင်တာကြောင့် ရလဒ်တွေက ဆိုးပြီး မေဂျာလိဂ် ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့တာပါ။ 

မက်ဆီကို တွေ့ရစဉ်

အနီးစပ်ဆုံး ပြောရမယ်ဆိုရင် ဒီရာသီ မက်ဆီ မပါဝင်ခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး ၄ ပွဲမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း ဟာ ၁ ပွဲသာနိုင်ပြီး ၂ ပွဲရှုံး ၁ ပွဲသရေ ရလဒ်ထွက်ပေါ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ကွန်ကာကပ်ဖ် ချန်ပီယံဖလား ကွာတားဖိုင်နယ် ပထမအကျော့ အိမ်ကွင်းပွဲစဉ်မှာ မွန်တာရေးအသင်းကို အရေးနိမ့်ခဲ့တာက ဒီရာသီမှာ ဆုဖလား အများအပြားရယူဖို့ ရည်မှန်းထားတဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းရဲ့ မျှော်လင့်ချက်ကို ထိခိုက်စေခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒုတိယအကျော့ ပွဲစဉ်ကစားဖို့ ကျန်ရှိနေသေးတာကြောင့် မက်ဆီသာ ပြန်ပါနိုင်ရင် အင်တာမိုင်ယာမီ အသင်းဟာ ရှုံးခဲ့တဲ့ရလဒ်ကို ပြန်ပြောင်းအောင်လုပ်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်လို့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီ ကြံ့ခိုင်မှု အပြည့်အဝ ပြန်ရအောင် စိတ်ရှည်ရှည်ထား စောင့်ဆိုင်းနေပြီး မွန်တာရေးအသင်းနဲ့ ဒုတိယအကျော့ ပွဲစဉ်မှာ ပါဝင်ပေးနိုင်ဖို့ အလိုရှိနေတာပါ။ 

မက်ဆီ ကိုယ်တိုင်ကလည်း သူမပါဝင်နိုင်တဲ့ ပွဲတွေမှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်း ရလဒ်ဆိုးတာကို ကွင်းထဲမှာ ထိုင်ကြည့်နေရတာကနေ အမြန်ဆုံးကွင်းထဲပြန်ဝင်ပြီး အသင်းကို ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရရှိအောင် လုပ်ပေးဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉

ဥရောပတိုက် ကိုယ်စားပြုတဲ့ ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ကမ္ဘာ့အဆိုးရွား အသင်းအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ခံရလောက်တဲ့ အထိ သူတို့ရဲ့ရလဒ်တွေဟာ ဆိုးရွားခဲ့ပြီး ပွဲပေါင်း ၂၀၃ ပွဲ ကစားခဲ့တာမှာ နိုင်ပွဲ ၁ ပွဲသာ ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ သူတို့ရဲ့ တစ်ပွဲတည်းသော နိုင်ပွဲကို ၂၀၀၄ ခုနှစ်က ရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် နောက်ထပ် နိုင်ပွဲ တစ်ပွဲကို ထပ်ပြီးရယူနိုင်ဖို့ စောင့်ဆိုင်းနေခဲ့ရတာ နှစ်ပေါင်း ၂၀ အထိ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်တာပါ။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းရဲ့ အသင်းခေါင်းဆောင်လည်းဖြစ် ပွဲအများဆုံး ကစားထားတဲ့သူလည်းဖြစ်တဲ့ တိုက်စစ်မှူး ဗီတိုင်းအိုလီဆိုရင် နိုင်ငံအသင်းကို ကိုယ်စားပြုတာ ၁၇ နှစ်ကြာရှိပြီဖြစ်ပေမယ့် အခုထိနိုင်ပွဲဆိုတဲ့ အရသာကို ခံစားဖူးခြင်း မရှိသေးတာဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုနိုင်ငံဟာ လူဦးရေ ၃၃,၀၀၀ သာရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာ ပဉ္စမမြောက် အသေးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ကာ ၆၁ စတုရန်း ကီလိုမီတာသာ ကျယ်ဝန်းပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်း ဂိုးသွင်းအောင်ပွဲခံနေစဉ်

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ လက်ရှိ ကမ္ဘာ့အဆင့် ရပ်တည်မှု ၂၁၀ မှာ ရှိနေတာကြောင့် ကမ္ဘာ့အဆိုးရွားဆုံး အသင်း အဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်း အနိုင်ရရှိခဲ့တဲ့ တစ်ပွဲတည်းသော နိုင်ပွဲကတော့ ၂၀၀၄ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၂၈ ရက်က ကစားခဲ့တဲ့ လက်ချင်စတိန်းအသင်းနဲ့ပွဲမှာဖြစ်ပြီး ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရရှိခဲ့တာပါ။ ဆန်မာရီနိုအသင်းရဲ့သမိုင်းဝင်နိုင်ပွဲ ဖြစ်စေမယ့် ဂိုးကို သွင်းယူခဲ့တဲ့သူက တိုက်စစ်မှူးဟောင်း အန်ဒီဆယ်လ်ဗာ ဖြစ်ပါတယ်။

အန်ဒီဆယ်လ်ဗာဟာ ဆန်မာရီနိုအသင်းအတွက် ၈ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံအသင်းရဲ့ ဂိုးသွင်းအများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ရပ်တည်နေခဲ့တာပါ။

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ နိုင်ပွဲတွေ ပျောက်ဆုံးခဲ့သလို သွင်းဂိုးတွေ ရယူနိုင်ဖို့ပါ အခက်တွေ့ခဲ့ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလက ဒိန်းမတ်အသင်းကို ၂ ဂိုး-၁ ဂိုးနဲ့ အရေးနိမ့်တဲ့ပွဲ မတိုင်ခင်အထိ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ ဂိုးပေါက် ပျောက်ဆုံးတာ ၂ နှစ်ကြာမြင့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ဒိန်းမတ်အသင်းနဲ့ပွဲမှာ ဂိုးပေါက် တွေ့ပြီးနောက် ဒီပွဲ အပါအဝင် နောက်ဆုံး ၃ ပွဲ ဆက်တိုက် ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါဟာ ဆန်မာရီနိုအသင်း သမိုင်းမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ၃ ပွဲဆက် ဂိုးသွင်းနိုင်ခဲ့တဲ့ စံချိန်မှတ်တမ်းကောင်းတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းကို တွေ့ရစဉ်

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ Saint Kitts and Nevis အသင်းနဲ့ ခြေစမ်းပွဲ ၂ ပွဲမှာ နိုင်ပွဲပြန်လည်ရှာဖွေနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့ပေမယ့် အချည်းအနှီးသား ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။ ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ဒီ ၂ ပွဲမှာ ၁ ပွဲသရေ ၁ ပွဲရှုံးနိမ့်ခဲ့ပါ တယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်းနည်းပြ ဆီဗိုလီဟာ ဒီပွဲမတိုင်ခင်က နိုင်ပွဲနဲ့အတူ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကြာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရတာကို အဆုံးသတ်ဖို့ ပိုကောင်းတဲ့ နည်းလမ်းမရှိဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်းရဲ့ သမိုင်းတစ်လျှောက် အကြီးမားဆုံး ရှုံးနိမ့်မှုကတော့ ၂၀၀၆ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ဂျာမနီအသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ဖြစ်ပြီး ၁၃ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

ဒုတိယမြောက် ဂိုးပြတ် အရေးနိမ့်ခဲ့တဲ့ပွဲကတော့ ၂၀၁၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက နယ်သာလန်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ် ဖြစ်ပြီး ၁၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အရေးနိမ့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ပွဲစဉ်ပေါင်း ၂၀၃ ကစားထားခဲ့တာမှာ ၁ ပွဲနိုင် ၉ ပွဲ သရေကျခဲ့ပြီး ၁၉၃ ပွဲအထိ စံချိန်တင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့တာပါ။

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ဒီပွဲတွေမှာ ၃၂ ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး ၈၁၆ ဂိုး ပေးဂိုးခွင့်ပြုခဲ့ရကာ ဂိုးကွာခြားချက်က - ၇၈၄ ဂိုးအထိ ရှိနေတဲ့အထိ ဆိုးရွားနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆန်မာရီနိုအသင်းဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ ၇ ပွဲကစားဖို့ ကျန်ရှိနေသေးပြီး ဒီပွဲတွေမှာ ဆလိုဗက်ကီးယား၊ ဆိုက်ပရပ်စ်၊ လက်ချင်စတိန်း၊ မောလ်ဒိုဗာ၊ ဂျီဘရောလ်တာ အသင်းတို့နဲ့ ကစားရမှာပါ။

အဲဒါကြောင့် ဆန်မာရီနိုအသင်း အနေနဲ့ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ထဲမှာ နိုင်ပွဲ ပြန်လည်ရှာဖွေပြီး သူတို့သမိုင်းတစ်လျှောက် ဒုတိယမြောက် နိုင်ပွဲကို ရှာဖွေနိုင်မလားဆိုတာ စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၉

ထိုင်ဝမ်၏ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် သင့်တော်ကောင်းမွန်သည့် လက်နက်များနှင့် စစ်အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းများ ရှိနေခြင်း ရှိ/မရှိဆိုခြင်းသည် မေးခွန်းထုတ်စရာ အချက်တစ်ခု ဖြစ်နိုင်သည်။

သို့သော် ထိုမေးခွန်းသည် ပိုမိုလေးနက်သည့် မေးခွန်းတစ်ခုမှာ ထိုင်ဝမ်၏ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခိုင်မာမှု ရှိ/မရှိဆိုသည့် မေးခွန်းဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်လူငယ်များအကြား ၎င်းတို့၏ ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို တရုတ်ပြည်မကြီး၏ ရန်လိုမှုမှ ကာကွယ်ရာတွင် ၎င်းတို့၏ ရပ်တည်ချက်နှင့် သဘောထားမှာ အဘယ်နည်း။ ခိုင်မာသည့် ရပ်တည်ချက်မျိုး ရှိနေပါသလော။

ထိုမေးခွန်းများသည် ပြင်ပနိုင်ငံသားများအတွက် ဖြေရခက်သည့် မေးခွန်းများဖြစ်သည်။ ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများ ကိုယ်တိုင် ထိုမေးခွန်းများကို အမှန်တကယ် သိရှိနားလည်နိုင်မည် မဟုတ်ပေ။

သို့သော် ထိုမေးခွန်းများအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည့် အဖြေများကို စာရေးသူအနေဖြင့် ကိုယ်တွေ့ဖြစ်ရပ်မှန် ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ဖြင့် ကြိုးစားပမ်းစား ဖြေကြားပေးလိုသည်။

လွန်ခဲ့သည့် နှစ်အနည်းငယ်က စာရေးသူသည် ထိုင်ဝမ်တွင် နေထိုင်ခဲ့ချိန်အတွင်း မီးရထားဘူတာရုံ အပြင်ဘက်ရှိ မြေပုံလမ်းညွှန်တစ်ခုကို လေ့လာနေခဲ့သည်။ 

တရုတ်နဲ့ ထိုင်ဝမ် တိုက်လေယာဉ်တစ်စီးကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုအချိန်တွင် အသက် ၂၀ ခန့်ရှိမည်ဟု ထင်ရသည့် အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦးသည် မိမိထံသို့လာရောက်ပြီး လမ်းပြ ကူညီပေးမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ 

စာရေးသူ သွားမည့်နေရာမှာ သိပ်မဝေးလှသဖြင့် ထိုအမျိုးသမီးငယ်သည် မိမိနှင့်အတူ လမ်းလျှောက်ပြီး မိမိ သွားလိုသည့် နေရာကို လိုက်ပါပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

လမ်းလျှောက်နေချိန်တွင် ထိုအမျိုးသမီးငယ်က မိမိအား မည်သည့်နိုင်ငံမှဖြစ်ကြောင်း မေးမြန်းရာတွင် စာရေးသူ က မိမိသည် အမေရိကန်နိုင်ငံမှဖြစ်သည်ဟု ဖြေကြားခဲ့သည်။

ထိုအချိန်တွင် ထိုအမျိုးသမီးငယ်က ပြောကြားခဲ့သည့်စကားမှာ "ကျေးဇူးပြုပြီး ကျမတို့ကို တရုတ်ရဲ့ နယ်မြေ အစိတ်အပိုင်း မဖြစ်အောင် လုပ်ပေးပါ" ဟူသည့် စကားပင်တည်း။

ထိုစကားသည် အဓိပ္ပာယ်မျိုးစုံ ပါဝင်သည့် စကားတစ်ခွန်း ဖြစ်သည်။ စာရေးသူ၏ ရှုထောင့်မှပြောရလျှင် ငယ်ရွယ်သည့် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံ အများစုသည် တရုတ်၏ လက်အောက်ခံ မဖြစ်ချင်ကြပေ။ 

တရုတ်ပြည်မကြီးတွင် နေထိုင်ရသည့် လူနေမှုဘဝအကြောင်းကို ထိုင်ဝမ်လူငယ်များက အတော်အတန် သိရှိနားလည်ထားကြသည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် ဟောင်ကောင်ကို တစ်စထက်တစ်စ တင်းကျပ်စွာအုပ်ချုပ်လာပြီး ထိုင်ဝမ်တွင် နေထိုင်ခွင့်ရရန် လွတ်လပ်ရေး လှုပ်ရှားမှုများကို ပြုလုပ်နေသူများအား တရားစီရင်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များကို ထိုင်ဝမ်လူငယ်တို့ မြင်တွေ့ကြားသိခဲ့ရသည်။

သို့သော် ထိုင်ဝမ်အား အမှန်တကယ် ကာကွယ်ရမည့် အခြေအနေတွင် မည်ကဲ့သို့ ရှိလာနိုင်သနည်း။ 

ထိုင်ဝမ်လူငယ် အများအပြားသည် ၎င်းတို့၏ ကျွန်းကို ကာကွယ်ရန် တစ်ခုခုကို လုပ်ဆောင်ကြလိမ့်မည်ဖြစ်သည်။ သို့မဟုတ်သည့်တိုင် သူတို့သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ကာကွယ်လိုသည့် ဆန္ဒမျိုးရှိနေလိမ့်မည်။ 

ပြဿနာတစ်ခုမှာ ထိုင်ဝမ်လူငယ်များသည် သူတို့ ဘယ်အရာကို စွမ်းဆောင်နိုင်သည်ကို သူတို့ ကိုယ်တိုင် မသိကြခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်ဝမ်တွင် စစ်မှုထမ်းဥပဒေရှိသည်။ အသက် ၁၈ နှစ်ပြည့်ပြီးသည့် အမျိုးသားတိုင်း ၁ နှစ်ကြာ စစ်မှုထမ်း ကာလကို ထမ်းဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး အရန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် နှစ်ကာလ အပိုင်းအခြားတစ်ခုအထိ တာဝန် ထမ်းဆောင်ရသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော်စစ်မှုထမ်းဥပဒေထက် ကျော်လွန်သည့် အခြေအနေကို သုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်လူငယ် အနည်းငယ် သာ ထိုင်ဝမ်ကျွန်း ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍတွင် ဆက်လက် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။ ထို့အတွက်လည်း အကြောင်းရင်း အနည်းငယ် ရှိနေသည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ်သည် မိမိသဘောဆန္ဒအလျောက် စစ်ထဲဝင်သူ အများစုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး လူငယ်စစ်သား အများစု ဖြစ်သည်။ သူတို့သည် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် စစ်သားများဖြစ်ပြီး ကောင်းမွန်သည့် ဦးဆောင်မှုသာရှိပါက ကောင်းမွန်စွာ တိုက်ပွဲဝင်နိုင်သူများဖြစ်သည်။

သို့သော် မိမိသဘောဆန္ဒအလျောက် စစ်ထဲဝင်သည့် စစ်သားများကိုသာ အားကိုးနေခြင်းသည် ထိုင်ဝမ်စစ်တပ် အတွက် အဓိကပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

စစ်ပွဲစတင် ဖြစ်ပွားလာပါက စစ်မှုထမ်းခဲ့ကြသည့် လူငယ်များသည် စစ်တပ်ထဲ ပြန်ဝင်လိမ့်မည်ဖြစ်သော်လည်း ထိုအချိန်သည် အလွန်နောက်ကျနေပြီဟု ပြောနိုင်သည်။

ထိုင်ဝမ်တွင် စစ်ထဲဝင်ပြီး စစ်သားလုပ်ခြင်းသည် လူငယ်များအကြား ဆွဲဆောင်မှုမရှိသည့် အသက်မွေးဝမ်း ကျောင်း အလုပ်တစ်ခု မဟုတ်ပေ။ ထိုင်ဝမ်စစ်သားတစ်ဦး၏ ဘဝသည် ခက်ခဲကြမ်းတမ်းပြီး လစာငွေ နည်းပါးသည်။ 

စစ်သားများအတွက် အစိုးရက ချပေးသည့် ဝန်ထမ်းအိမ်ရာများမှာလည်း ကောင်းမွန်ခြင်း မရှိသဖြင့်အပြင် ခံစားခွင့်များလည်း နည်းပါးလှသည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်တွင် စစ်မှုထမ်းချိန်အတွင်း လွန်ခဲ့သည့် ရာစုနှစ်များက အစဉ်အလာရှိခဲ့သည့် တရုတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းကို လေးစားမှုမရှိကြောင်း ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံသားအချို့က စာရေးသူကို ပြောဖူးသည်။

ထိုင်ဝမ်အစိုးရ အဆက်ဆက်သည် ထိုစိတ်ထားများကို ပြောင်းလဲခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ စစ်တပ်နှင့် စစ်သားများကို ၎င်းတို့နှင့် ထိုက်တန်သည့် လေးစားမှုနှင့် ခံစားခွင့်များ ပေးအပ်မည်ဆိုပါက တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှုတွင် ကြုံတွေ့နေရသည့် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် တန်းပြည့်စစ်သား မလုပ်ချင်သော်လည်း ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ကာကွယ်ရန် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ပါဝင်လိုသည့် လူငယ်များအတွက် အခွင့်အလမ်းများမှာလည်း ကန့်သတ်ခံထားရသည်။

ထိုင်ဝမ်အလံများကို တွေ့ရစဉ်

ထိုင်ဝမ်၏ အရန်တပ်ဖွဲ့အင်အားစု ဆိုသည်မှာလည်း ဖရိုဖရဲဖြစ်နေပြီး ပြည်သူ့စစ်များလည်း မရှိပေ။ ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်တွင် မြို့ပြကာကွယ်ရေး စီမံကိန်းမှာလည်း အားနည်းနေသည်။

မကြာသေးမီက ထိုင်ဝမ်ရှိ ပုဂ္ဂလိက အဖွဲ့အစည်းများသည် ရှေးဦးသူနာပြု သင်တန်းများ၊ အမျိုးသား ကာကွယ်ရေး အတွက် ပညာပေးမှုများနှင့် လေသေနတ်များ ပစ်ခတ်ခွင့်ရရှိမည့် အစီအစဉ်များကို ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ထိုအစီအစဉ်များသည် စနစ်တကျ ဖွဲ့စည်းမှုရှိပြီး ရန်ပုံငွေ တောင့်တင်းမှုရှိသည့် အစိုးရက ဦးစီးသည့် အစီအစဉ်များ မဟုတ်ပေ။

ထိုင်ဝမ်အစိုးရသည် စစ်တပ်ကို အသင့်အနေအထား ရှိနေစေရန်၊ အရပ်သားများကို စည်းရုံးစေရန်နှင့် တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများအတွက် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသင့်အနေအထား ရှိနေစေရန် ၎င်းတို့၏ အလုပ်တာဝန်များကို အပြီးသတ် လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ကျွမ်းကျင်သူအချို့ကလည်း ထိုင်ဝမ်၏ ကာကွယ်ရေး အလားအလာနှင့် ပတ်သက်ပြီး ထင်မြင်ချက် အမျိုးမျိုး ပေးနေကြသည်။

အမေရိကန် ပတ်စပို့များရှိနေသည့် ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံသားများသည် အန္တရာယ်နှင့် ကြုံလာပါက အမေရိကန်သို့ အမြန် ဆုံး ထွက်ပြေးလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံ ၉၉ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဒုတိယမြောက် ပတ်စပို့များ မရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်ဝမ် ဒေသခံများအနေနှင့် ထိုင်ဝမ်ကို ကာကွယ်လိုသည့် ဆန္ဒမှာ မရှိမဟုတ်၊ ရှိနေသည်။ သို့သော် ထိုင်ဝမ် အာဏာပိုင်များ အနေဖြင့် ထိုဆန္ဒများကို ခိုင်မာစွာ ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်ရန် ဖွဲ့စည်းပုံအချို့ လိုအပ် သည်။

ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများကလည်း တစ်ခုခု ဖြစ်ပွားလာပါက ၎င်းတို့ကို ကူညီထောက်ပံ့ပေးမည့် အင်အားကြီးသည့် မိတ်ဆွေများရှိနေသည်ကို ကောင်းစွာ သိရှိနားလည်ထားသည်။

မကြာသေးမီက အမေရိကန်သည် အမေရိကန်နှင့် ထိုင်ဝမ်တပ်ဖွဲ့များအကြား စစ်တပ်အချင်းချင်း ထိတွေ့ဆက်ဆံ မှုများ ပြုလုပ်ခွင့်ပေးရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းနေခြင်းသည် အပြုသဘောဆောင်သည့် လုပ်ဆောင်ချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

ထိုပုံစံအတိုင်း ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ပြီး ထိုင်ဝမ်အစိုးရကလည်း တပ်သားသစ် စုဆောင်းရေးအတွက် လိုအပ် သည့် အရာများကို လုပ်ဆောင်မည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်လူငယ်များအကြား ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ကာကွယ်လိုစိတ်များ ပိုမိုရှင်သန်တက်ကြွစေမည် ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂

"ပုံတစ်ပုံသည် စကားလုံးပေါင်း ထောင်ချီတန်သည်" ဆိုသည့် စကားပုံကဲ့သို့ပင်။ ကောင်းမွန်သည့် ပန်းချီကား သို့မဟုတ် ဓာတ်ပုံ တစ်ပုံသည် ဖြစ်စဉ်တစ်ခုလုံးကို ပြောပြနိုင်သည့် အစွမ်းသတ္တိရှိပေသည်။

မတ်လ ၁၅ ရက် ညပိုင်းက ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဆွမ်ချိုင် ဝေါင်ဆာဝပ် (Somchai Wongsawat) က နောက်ထပ် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းဖြစ်ပြီး ယောက်ဖလည်းတော်စပ်သည့် သက်ဆင် ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) နှင့် လက်ရှိ ဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာ သာဗီဆင် (Srettha Thavisin) တို့ကို တည်ခင်းဧည့်ခံသည့် ညစာစားပွဲ၏ ဓာတ်ပုံ တစ်ပုံ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ထိုဓာတ်ပုံထဲတွင် သက်ဆင်သည် ရီမောနေပြီး ပြီးခဲ့သည့်လကုန်ပိုင်းက ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက် လာခဲ့ပြီးနောက် သူဝတ်ဆင်နေကျ ကျန်းမာရေးလည်ပတ်မပါဘဲ ပုံမှန်အတိုင်း မြင်တွေ့ရသည်။

 ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းများဖြစ်သည့် ဆွမ်ချိုင်ဝေါင်ဆာဝပ်၊ သက်ဆင်နဲ့ လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာတို့ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဓာတ်ပုံထဲတွင် သက်ဆင်ကို ဆရီသာနှင့် ဆွမ်ချိုင်တို့က တစ်ဖက်တစ်ချက်စီ ဝိုင်းရံထားသည်ကို မြင်တွေ့ရ သည်။

သက်ဆင်သည် မစ္စတာ ဆွမ်ချိုင်ထက် ပိုပြီး အရွယ်တင်နုပျိုပြီး ကျန်းမာနေသည်ကို မြင်တွေ့နေရသည်။

သက်ဆင်သည် ကျန်းမာရေးညံ့ဖျင်းသည်ဟု ယူဆခံခဲ့ရပြီး လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းသုံးပတ်ခန့်က သူသည် ကျန်းမာရေး အလွန်ဆိုးရွားနေသူအဖြစ် ကြေညာခံခဲ့ရသည်။ 

ထို့ကြောင့် သက်ဆင်သည် ကျန်းမာရေး အကြောင်းပြချက်များကြောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတွင် ရက်ပေါင်း ၁၈၀ ခန့်ကာ ကုသမှုခံယူခဲ့ပြီးနောက် ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။

 သက်ဆင် ချင်းမိုင်းကို ရောက်လာစဉ်

အမှန်တရားသည် မည်သည့်အခါမှ သေဆုံးမည် မဟုတ်ပေ။ မတ်လ ၁၄ ရက်က စတင်ခဲ့သည့် ၎င်း၏ မွေးရပ်မြို့ ဖြစ်သည့် ချင်းမိုင်သို့ သွားရောက်သော ၃ ရက်ကြာ ခရီးစဉ်တွင် သက်ဆင်၏ ပကတိ ကျန်းမာရေး အခြေအနေ သည်  ထင်ရှားစွာ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။

ချင်းမိုင်တွင် လေထုညစ်ညမ်းမှုများ ဆိုးရွားစွာ ဖြစ်ပွားနေသည့်ကြားမှ သက်ဆင်သည် ချင်းမိုင်သို့ သွားရောက်ပြီး အပြင်လူများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။ 

သက်ဆင်သည် ဆေးရုံတွင် ဆေးကုသမှုခံယူနေချိန်က အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်ရသည့် ဖျားနာမှုများကို ခံစားနေရ ကြောင်း ၎င်း၏ ဆရာဝန်များနှင့် အကျင့်စာရိတ္တပြု ပြင်ပြင်ရေးဌာနမှ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် သာဗီ ဆွတ်ဆောင် (Thavee Sodsong) တို့က ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် သက်ဆင်သည် လေထုညစ်ညမ်းနေသည့် ချင်းမိုင်မြို့တွင် ပျော်ရွှင်စွာ လှုပ်ရှားသွားလာ နေမှုများသည် ထိုပြောကြားချက်များနှင့် ဆန့်ကျင်ကွဲလွဲနေသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

Move Forward Party ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်

သက်ဆင်သည် လေထုညစ်ညမ်းနေသည့် ချင်းမိုင်မြို့၏ ချစ်ချစ်တောက် ပူပြင်းနေသည့် နေရောင်အောက်တွင် အကူအညီမပါဘဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ် လမ်းလျှောက်နေသည့် ဓာတ်ပုံများ၊ ၎င်းအား ထောက်ခံသူများနှင့် တွေ့ဆုံနေသည့် ဓာတ်ပုံများသည် လူမှုမီဒီယာများတွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့သည်။

သက်ဆင်၏ ပြုံးရွှင်နေသည့် မျက်နှာသည် အနိုင်ရသူတစ်ဦး၏ မျက်နှာမျိုးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သက်ဆင်က အနိုင်ရသူဆိုလျှင် အရှုံးသမားများသည် မည်သူများ ဖြစ်နိုင်မည်နည်း။

အရှုံးသမားများဟု ပြောရမည့် လူစာရင်းထဲတွင် တရားရေးဝန်ကြီး၊ အကျင့်စာရိတ္တ ပြုပြင်ရေးဌာန အကြီးအကဲ၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံမှ ဆရာဝန်အချို့ ပါဝင်နေသည်။

ထိုပုဂ္ဂိုလ်များက သက်ဆင်၏ ကျန်းမာရေးအခြေအနေသည် အလွန်ဆိုးရွားနေကြောင်း တစ်လေသံတည်း ထွက်ခဲ့ ကြသည်။ လက်ရှိတွင် သက်ဆင်သည် အလွန်ကျန်းမာရွှင်လန်းနေသည့် ဓာတ်ပုံများ ထွက်ပေါ်လာသဖြင့် ၎င်းတို့ ၏ ပြောကြားချက်များသည် ဟာသသက်သက် ဖြစ်သွားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လူမြင်ကွင်းသို့ သက်ဆင်တစ်ယောက် ပျော်ရွှင်စွာ ထွက်ပေါ်လာခြင်းသည် တရားရေးစနစ်အတွက် ထိုးနှက်ချက်တစ်ခုလည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။

သက်ဆင်အနေဖြင့် အာဏာပိုင်များ၏ ဇာတ်ညွှန်းအတိုင်း ကျန်းမာရေး ညံ့ဖျင်းနေသည့် ပုံစံမျိုးဖြင့် သရုပ်ဆောင် ပြီး လူမြင်ကွင်းသို့ မထွက်သေးဘဲ အချိန်အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ စိတ်ရှည်စွာ စောင့်ဆိုင်းကာ လူမသိ၊ သူမသိ ဆိတ်ငြိမ်စွာ နေထိုင်ခဲ့မည်ဆိုပါက ယခုကဲ့သို့ မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လာလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။

သို့သော်လည်း "ကြောင်ကြာကြာ ရေမငုပ်နိုင်" ဆိုသည့် မြန်မာစကားပုံအတိုင်း အမှန်တရားသည် စောစီးစွာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

နိုင်ငံရေး ဂုရုများကမူ သက်ဆင်၏ ချင်းမိုင်ခရီးစဉ်သည် နိုင်ငံရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ထားကြ သည်။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် မေလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် သက်ဆင်နှင့်ဆက်နွှယ်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီသည် Move Forward ပါတီသည် Move Forward Party ကိုရှုံးနိမ့်ခဲ့သဖြင့် သက်ဆင်သည် ချင်းမိုင် တွင် နိုင်ငံရေးအရ ထောက်ခံမှုများရရှိရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

မကြာသေးမီက Nida အဖွဲ့က ကောက်ယူသည့် စစ်တမ်းများတွင် သက်ဆင်သည် ထိုင်းနိုင်ငံရေးလောက၌ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအရှိဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် ရလဒ်ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ 

သို့သော် ထိုစစ်တမ်း ကောက်ယူမှု ရလဒ်များသည် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထောက်ခံမဲများ ဖြစ်လာလိမ့်မည် ဟုတ်/မဟုတ်ကိုမူ မေးခွန်းထုတ်ရမည်ဖြစ်သည်။

ထိုင်းတွင် သက်ဆင် မရှိခဲ့သည့် ကာလအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းသည် ပြောင်းလဲသွားခဲ့ သည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။ 

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် သြဇာလွှမ်းမိုးမှု လျော့ကျသွားရုံသာမက မျိုးဆက်သစ်လူငယ်များအကြားတွင် ရေပန်းစားမှု နှုန်းလည်း ကျဆင်းခဲ့သည်။ 

ဖြူးထိုင်းပါတီသည် MFP နှင့် ယှဉ်ပြိုင်လိုပါက သြဇာတိက္ကမ ကြီးမားသည့် ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြင့် လူငယ်များ၏ ထောက်ခံမှုကို ရယူရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ထိုကဲ့သို့ မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် MFP ပါတီကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။  

ထို့ကြောင့် သက်ဆင်၏ ချင်းမိုင်ခရီးစဉ်သည် လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲများ၌ MFP ပါတီကို အနိုင်ယူရန် နိုင်ငံရေးအရ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်ဟုလည်း ယူဆနိုင်သည်။ 

ထိုယူဆချက်ကို အခြေခံပြီး သက်ဆင်သည် လူထုရှေ့မှောက်သို့ ဆောလျင်စွာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု လည်း ယူဆမည်ဆိုက မှားမည်မထင်ပေ။

သို့သော်လည်း သက်ဆင်အနေဖြင့် သူ့ကို ထောက်ခံသည့် ရှပ်နီများအကြား ထိုင်း၏ တရားရေးစနစ်အပေါ် အယုံအကြည် ကင်းမဲ့စေမည့် ချင်းမိုင်ခရီးစဉ်ကဲ့သို့ နိုင်ငံရေးသဘော သက်ဝင်သည့် လှုပ်ရှားမှုများကို ဂရုတစိုက် စဉ်းစားသုံးသပ်သင့်ပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၂

ပေါ်တူဂီအသင်း နောက်ခံလူ ကန်ဆယ်လိုက နိုင်ငံအသင်းဟာ အသင်းခေါင်းဆောင် ရော်နယ်ဒို အပေါ်လုံးဝ မှီခိုတာမျိုး မရှိတော့ဘူးလို့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းအတွင်းက ပြောလာခဲ့ပါတယ်။ 

လက်ရှိအချိန်မှာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အသက်ဟာ ၃၉ နှစ် ရှိနေပြီဖြစ်လို့ ကန်ဆယ်လိုပြောတဲ့ စကားက မှန်ကောင်း မှန်နိုင်ပေမယ့် ရော်နယ်ဒို သာမရှိရင် ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ အောင်မြင်မှုအချို့ ရယူနိုင်မလားဆိုတာ စဉ်းစားစရာ ဖြစ်လာပါတယ်။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင် ရော်နယ်ဒိုကို လူစားဝင် ကစားသမားအဖြစ်သာ အသုံးပြုခဲ့လို့ ပေါ်တူဂီအသင်း ကွာတားဖိုင်နယ်ကနေ လှည့်ပြန်ခဲ့ရတဲ့ သာဓကတွေလည်း ရှိခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ သူ့ရဲ့အသက်အရွယ်ကြောင့် ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် အရာအားလုံး မစွမ်းဆောင်နိုင်ရင်တောင် သူ့ရဲ့အရှိန်အဝါက ပြိုင်ဘက်အသင်းတွေအပေါ် သက်ရောက်မှု ရှိနေတုန်းဆိုတာ ငြင်းလို့မရပါဘူး။ 

ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုလို အသက်အရွယ်နဲ့ သူ့လိုမျိုး နိုင်လိုစိတ်အပြည့်၊ ပွဲချိန်အပြည့် ကစားနိုင်တဲ့ ကစားသမားဟာ ခပ်ရှားရှားပါ။

ရော်နယ်ဒိုကတော့ သူ့ကို ဘယ်သူတွေ ဘာပဲပြောပြော သူ့စိတ်ထဲမှာကတော့ နိုင်ငံအသင်းအတွက် အကောင်းဆုံး ကစားပြီး အောင်မြင်မှုတွေ ရယူချင်နေတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ပြိုင်ဘက်ကြီး မက်ဆီဆိုရင် အာဂျင်တီးနား အသင်းမှာရှိနေတဲ့ သူတွေက သူပါဝင် ကစားပေး နေရင်တောင် ကျေနပ်နေတယ်လို့ ပြောထားကြပြီး သူ့အတွက်ဆိုရင် အသက်တောင် ပေးချင်ကြတာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုကတော့ ပေါ်တူဂီမှာ ဒီလိုမျိုး ဆက်ဆံမခံရဘဲ သူ့ကို မလိုလားတော့တဲ့ ပုံစံမျိုးတွေတောင် ပြောနေကြ တာဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ၂၀၅ ပွဲ ပါဝင်ကစားထားပြီး ၁၂၈ ဂိုးသွင်းယူကာ ကမ္ဘာ့ ဂိုးသွင်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ရပ်တည်နေတာပါ။

ESPN က ဖော်ပြခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေမှာဆိုရင် ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ရော်နယ်ဒို မပါဝင်ခင်အချိန်က ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ ၁၇ ကြိမ်မှာ ၃ ကြိမ်သာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့ပြီး ယူရိုပြိုင်ပွဲ ၁၁ ကြိမ်မှာလည်း ၃ ကြိမ်သာ ယှဉ်ပြိုင်ခွင့်ရခဲ့ကာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှု မရခဲ့ပါဘူး။ 

အရံခုံမှာ ထိုင်နေရတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ရော်နယ်ဒို ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အချိန်ကစပြီး ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲတိုင်း ပါဝင်ကစားနိုင်ခဲ့တာပါ။ 

ဒါအပြင် ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ယူရို ၂၀၁၆ နဲ့ ၂၀၁၉ နေးရှင်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆု ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘောလွန်းဒီအော ၅ ကြိမ်ရရှိပြီး ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရတဲ့ ရော်နယ်ဒို အတွက်တော့ ပေါ်တူဂီအသင်းရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေမှာ အဓိကအခန်းကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့တာပါ။ 

ကမ္ဘာ့ဖလား မရယူနိုင်ခဲ့တာကသာ ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ကစားသမားဘဝမှာ မပြီးပြည့်စုံတဲ့ အရာဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ရော်နယ်ဒို ကတော့ အခုအချိန်ထိ ကမ္ဘာ့ဖလားကို ကိုင်မြှောက်ချင်တဲ့ သူ့ရဲ့ဆန္ဒတွေဟာ ရပ်တန့်ခြင်း မရှိသေးတာ ဖြစ်ပါ တယ်။ 

ဒါကြောင့်လည်း သူဟာ ၂၀၂၆ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အထိတောင် ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ပါဝင်ကစားချင်နေတာပါ။ 

မကြာသေးခင်က ပြင်သစ်အသင်း ကစားသမားဟောင်း ဖရန့်လီဘော့ခ်က ပေါ်တူဂီအသင်းဟာ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲ မှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ပေမယ့် ရော်နယ်ဒို မကစားမှသာ သူတို့ရယူနိုင်မယ်လို့ ပြောခဲ့သေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ရော်နယ်ဒိုကတော့ အသက် ၃၉ နှစ်အရွယ် ရောက်နေပြီဖြစ်ပေယ့် အခုအချိန်ထိ ဝေဖန်သူတွေရဲ့ စောင့်ကြည့်ခြင်း ကို ခံနေရပြီး ဒါဟာ သူ့အတွက် အောင်မြင်မှုတစ်ခုလို့ ပြောရမှာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုလို အသက်အရွယ်မှာ တချို့ကစားသမားတွေဟာ ကစားသမားဘဝ ကအနားယူ၊ တချို့ကစားသမား တွေက နည်းပြအဖြစ်ကို ကူးပြောင်းနေကြပြီဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုကတော့ အခုအချိန်ထိ ကစားသမားဘဝမှာ အောင်မြင်မှု၊ သွင်းဂိုးတွေ ဆက်ပြီး သွင်းယူနိုင်ဖို့ ဆာလောင် နေဆဲဖြစ်ပြီး လေ့ကျင့်မှုအပိုင်းကိုလည်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြုလုပ်နေတာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဝေဖန်သူတွေကို မှားယွင်းကြောင်း သက်သေပြသနိုင်ဖို့အတွက် လာမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ဘာတွေလုပ်ပြမလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒိုအနေနဲ့ ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ပေါ်တူဂီအသင်းကို ချန်ပီယံဆု ရယူပေးပြီး သူ့ရဲ့နောက်ဆုံး ဥရောပပြိုင်ပွဲကို အနိုင်နဲ့ အဆုံးသတ်သွားမလား ဒါမှမဟုတ် ပေါ်တူဂီအတွက် သူက မလိုအပ်တော့ဘူးလားဆိုတာ မကြာခင် မြင်တွေ့ရတော့မှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။