CNI International Article
၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁ 

၂၀၂၃ ခုနှစ် ခရစ္စမတ်မတိုင်မီအချိန်က မိသားစုဝင် ၁၀ ဦး ပါဝင်သည့် ဗင်နီဇွဲလား မိသားစုတစ်စုသည် အခြား ခိုလှုံခွင့် တောင်းခံသူ အများအပြားနှင့်အတူ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံမှ အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်းသို့ ဖြတ်သန်း ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက် တစ်နေ့တည်းမှာပင် အမေရိကန်တောင်ပိုင်း နယ်စပ်တစ်လျှောက် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၁၂၆၀၀ ကျော်နှင့် ရင်ဆိုင်တွေ့ခဲ့ရကြောင်း အမေရိကန်အကောက်ခွန်နှင့် နယ်စပ်ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်ကို Fox News သတင်းဌာနက " တက္ကဆက်ပြည်နယ်အတွင်းသို့ လူပေါင်း ထောင်၊သောင်းချီ ဝင်ရောက်မှု" အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာလ အစောပိုင်းက ဂွာတီမာလာ နယ်စပ်အနီးရှိ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံတောင်ပိုင်း တာပါချူလာ ( Tapachula) မြို့တွင် ဗင်နီဇွဲလား မိသားစုတစ်စုနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးခဲ့ပြီး ထိုလထဲမှာပင် မက္ကဆီကို၏ တီဟွန်တီပက် (Tehuantepec ) ကျွန်းဆက်ပေါ်၌ ထိုမိသားစုနှင့် နောက်တစ်ကြိမ် ထပ်မံတွေ့ဆုံခဲ့သည်။ 

ထိုအချိန်က ထိုဗင်နီဇွဲလား မိသားစုသည် အမေရိကန်နိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန် ခရီးကြမ်းကိုနှင်ပြီး ဆက်လက် သွားရောက်နေကြချိန်ဖြစ်သည်။

မက္ကဆီကို၏ နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသည့် “မရဏ ရထား” (La Bestia) အမည်ရှိ ကုန်တင်ရထားပေါ်တွင် သီတင်းတစ်ပတ်ကြာ စီးနင်းလိုက်ပါလာခဲ့ပြီးနောက် သူတို့သည် မက္ကဆီကို၏ ပီးဒရက်စ် နီဂရက်စ် (Piedras Negras) မြို့မှ အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ တက္ကဆက်မြို့၏ အီးဂဲလ် ပက်စ် ( Eagle Pass) မြို့ထဲသို့ ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသော်လည်း အမေရိကန်အာဏာပိုင်များ၏ ဟန့်တားမှုကို ခံခဲ့ရသည်။ 

အမေရိကန်အာဏာပိုင်များနှင့် ရက်အနည်းငယ်ကြာ ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့သည့် အခြေအနေသည် အစားအစာနှင့် သောက်သုံးရေများ ကုန်ခန်းသွားချိန်တွင် အဆုံးသတ်သွားခဲ့သည်ဟု ထိုမိသားစုက ပြောသည်။

ကျနော့် မိတ်ဆွေများ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရပြီး မိသားစုနှင့် ခွဲထားခံခဲ့ရသည်။ အမျိုးသမီးတစ်ဦးနှင့် ကလေး အချို့ကို အီးဂဲလ်ပက်စ်မြို့နှင့် ကီလိုမီတာ ၅၀၀ (မိုင် ၃၀၀) နီးပါး အကွာအဝေးတွင်ရှိသည့် မက်အလန် (McAllen) မြို့သို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ 

နောက်ဆုံးတွင်မူ မိသားစုဝင် အားလုံးသည် ချီကာဂို (Chicago) မြို့သို့ သွားရောက်သည့် ဘတ်စ်ကားပေါ်တွင် ပြန်လည်ဆုံစည်းခဲ့ကြသည်။
ချီကာဂိုမြို့သည် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ၏ နယ်စပ်လုံခြုံရေးကို ငြင်းပယ်မှုအပေါ် ဝေဖန်ခဲ့သည့် တက္ကဆက်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂရက် အက်ဘော့ (Greg Abbott) ၏ ပြည်နယ်အတွင်းရှိ မြို့များထဲမှ တစ်မြို့ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် ထိုဗင်နီဇွဲလားမိသားစုသည် ချီကာဂိုမြို့၌ ခိုလှုံနေထိုင်လျက်ရှိသည်။ 

ဇန်နဝါရီ ၅ ရက်က တက္ကဆက်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးက ထုတ်ပြန်သည့် သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဘိုင်ဒန်၏ နယ်စပ်ဒေသ အကျပ်အတည်းအပေါ် တက္ကဆက်ပြည်နယ်၏ သမိုင်းဝင် တုန့်ပြန်ဆောက်ရွက်မှုများ အကြောင်းကို အမွှမ်းတင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

နယ်စပ်လုံခြုံရေးကို ဘိုင်ဒင်က ငြင်းပယ်ခဲ့မှုအား တုန့်ပြန်သည့်အနေဖြင့် တက္ကဆက်ပြည်နယ်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လမှစပြီး ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၂၉၄၀၀ ကျော်ကို ချီကာဂိုမြို့၊ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၂၅၆၀၀ ကျော်ကို နယူးယောက်မြို့ (New York City) နှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၁၂၅၀၀ ကျော်ကို ဝါရှင်တန် ဒီစီ (Washington, DC) မြို့များသို့ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

ထိုမြို့အားလုံးသည် ဒီမိုကရက်များအုပ်ချုပ်သည့် မြို့များဖြစ်သည်။ အချို့ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများကိုမူ ပုဂ္ဂလိက လေယာဉ်များဖြင့်ပင် ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့သည် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ အားလုံးကို ခိုလှုံနေထိုင်ခွင့် ပေးရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ခက်ခဲစွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနေရသည်။ 

ဒီဇင်ဘာ ၂၉ ရက်က The Washington Post သတင်းစာ၏ ဖော်ပြချက်တွင် အမေရိကန် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် အကောက်ခွန်အာဏာပိုင်အဖွဲ့သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူ ၁၄၂,၀၀၀ ကို နိုင်ငံ အတွင်းမှ နှင်ထုတ်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ 

ထိုကဲ့သို့ နှင်ထုတ်ခံရသူ အရေအတွက်သည် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်းက နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသူ အရေအတွက်ထက် နှစ်ဆနီးပါး ပိုမိုများပြားခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်သည် ယခင်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် ( Donald Trump) ၏ မူဝါဒဖြစ်သည့် မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသား မဟုတ် သော ခိုလှုံခွင့်တောင်းခံသူများကို မက္ကဆီကိုသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်သည့်မူကို မကြာခဏ ကျင့်သုံးခဲ့သည်။

ထို့နောက် အမေရိကန်မှ ဗင်နီဇွဲလားသို့ တိုက်ရိုက်ပြန်ပို့သည့် လေကြောင်းခရီးစဉ်များကိုလည်း ပြန်လည် စတင်ခဲ့သည်။

ထိုလေကြောင်း ခရီးစဉ်များသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် သိသိသာသာ မြင့်တက်လာဖွယ်ရှိကာ ဗင်နီဇွဲလား နိုင်ငံသား များသည် အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့မှုများအောက်တွင် စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲ့သည့် အမိမြေ၌ ပြန်လည်နေထိုင်ရမည့် အခြေအနေနှင့် ကြုံတွေ့ရနိုင်ခြေရှိသည်။

ထိုအချိန်အတောအတွင်း ဘိုင်ဒန်သည် ယခင်သမ္မတ ထရမ့်၏ နယ်စပ်တံတိုင်း စီမံကိန်းကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက် သည့်ပုံစံမျိုး ပြောကြားခဲ့သော်လည်း လက်တွေ့တွင်မူ ထရမ့်၏ နယ်စပ်တံတိုင်း တည်ဆောက်ရေး အစီအစဉ်ကို ဆက်လက်ချဲ့ထွင်နေပြီး အပြောနှင့်အလုပ် ကွဲလွဲနေသည့် မူဝါဒများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ နယ်စပ်ဒေသအရေးနှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ဝင်ရောက်လာသည့် အရေးကိစ္စများသည် ဘိုင်ဒန်အတွက် အဓိကထားဖြေရှင်းရမည့် ခေါင်းခဲစရာ ကိစ္စများဖြစ်နေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Al Jazeera

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၂၁

ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ ဒီရာသီမှာ ဥရောပရဲ့နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြားကို ခေါ်ယူပြီး သူတို့ရဲ့လိဂ်ကို ကမ္ဘာ့အဆင့် ဝင်ခွင့်ရအောင် လုပ်ဆောင်နေပေမယ့် ကစားသမားအချို့ကတော့ လပိုင်းအကြာမှာ ပြန်ထွက်ခွာဖို့ လုပ်ဆောင်နေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ဟာပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီက ဘန်ဇီမာ၊ နေမာ၊ မာနေး၊ ကန်တီ၊ ဖာမီနို၊ မာရက်ဇ်၊ ဖာဘင်ဟို၊ မီထရိုဗစ်နဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမား အများအပြားကို ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။ ကစားသမားအများစုဟာ အယ်လ်ဟီလယ်၊ အယ်လ်နာဆာ၊ အယ်လ်အစ်တီဟတ်နဲ့ အယ်လ်အာလီအသင်းတို့ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟန်ဒါဆန်ကတော့ လီဗာပူးလ်ဂန္ထဝင် စတီဗင်ဂျရတ်နဲ့ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းမှာ ပူးပေါင်းခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ကစားသမား အချို့ကတော့ ဥရောပကထွက်ခွာပြီး လပိုင်းအကြာမှာ ဥရောပကို ပြန်လည် သွားရောက်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်နေပြီး ဒီကစားသမားတွေထဲမှာ ဥပမာဖြစ်ခဲ့တာကတော့ ဟန်ဒါဆန် ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဟန်ဒါဆန်ဟာ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းနဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ကို ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် အေဂျက်ဇ်အသင်း ထံ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။ 

နောက်ထပ် ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ ဖာမီနို၊ ဘန်ဇီမာနဲ့ ဂျိုတာတို့လည်း ဥရောပအသင်းတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ ပြုလုပ်နေကြပါတယ်။

ဒီကစားသမားတွေဟာ ဆော်ဒီကနေ ဘာကြောင့် အမြန်ဆုံး ပြန်ထွက်ခွာချင်နေလဲဆိုတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်း အချို့ကို SunSport က ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ 

ပထမဆုံးကတော့ ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ပူပြင်းတဲ့ အပူဒဏ်ကို မခံနိုင်တာကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ အပူချိန်ဟာ ပြင်းတာကြောင့် ကစားသမားတွေဟာ အပူဒဏ်ကို တော်တော်လေး ခံစားခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ဆော်ဒီလိဂ်မှာ ပရိသတ်ဦးရေနည်းပါးသည်ကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ နေရာအချို့မှာ အပူချိန်ဟာ ၄၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိရှိတာကြောင့် အသင်းတွေဟာ ညနေပိုင်းမှာ လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ရတာပါ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က ဆော်ဒီလိဂ်ကို ရောက်ရှိလာတဲ့ ပထမဆုံးပုံရိပ်မြှင့် ကစားသမား စီရော်နယ်ဒိုက ဆော်ဒီနိုင်ငံရဲ့ အပူချိန်မြင့်မားမှုတွေကြောင့် လေ့ကျင့်ချိန်တွေကို ပြောင်းလဲမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ရတယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့ပါတယ်။ 

နောက်တစ်ခုကတော့ ပွဲကြည့် ပရိသတ်ဦးရေ အလွန်နည်းပါးတာကြောင့်ပါ။ ဆော်ဒီနိုင်ငံမှာ အယ်လ်ဟီလယ်၊ အယ်လ်နာဆာနဲ့ အယ်လ်အစ်တီဟတ်အသင်းတို့ရဲ့ ပွဲတွေမှာသာ ကြည့်ရှုတဲ့ ပရိသတ်ဦးရေ များပြားတာဖြစ်ပြီး ကျန်ပွဲတွေမှာတော့ သိသိသာသာကို နည်းပါးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟန်ဒါဆန်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းရဲ့ အန်ဖီးလ်ကွင်းမှာ ပရိသတ် ၅၀,၀၀၀ အရှေ့ ကစားရပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ နိုဝင်ဘာက ပရိသတ်ပေါင်း ၆၁၀ ဦးသာရှိတဲ့ အရှေ့မှာ အယ်လ်အက်တီဖတ်အသင်းအတွက် ကစားခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီအရေအတွက်ဟာ ဒီရာသီ ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ပရိသတ်တက်ရောက် ကြည့်ရှုသူဦးရေ အနည်းဆုံးနံပါတ် ၅ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီပရိုလိဂ် ပြိုင်ပွဲဝင်ကလပ် ၁၈ သင်းထဲက အယ်လ်ရီယက်ဒ်အသင်းရဲ့ပွဲစဉ်တစ်ပွဲဆိုရင် ပရိသတ်ဦးရေ ၁၅၀ အောက်သာ တက်ရောက်ကြည့်ရှုခဲ့တယ်လို့ အချက်အလက်တွေအရ သိရပါတယ်။

နောက်တစ်ခုကတော့ လူနေထိုင်မှု ဘဝတွေဟာ သိသိသာသာ ကွာခြားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လူမှုရေး ကန့်သတ်ချက် အများအပြားဟာ ဆော်ဒီကို ရောက်ရှိလာတဲ့ နိုင်ငံခြားသား ကြယ်ပွင့် ကစားသမားတွေ အတွက် ခက်ခဲတဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေကို ဖြစ်စေခဲ့တာပါ။ 

အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသရဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေဟာ ဥရောပအခြေစိုက် ကစားသမားတွေအတွက် အလွန်ခက်ခဲခဲ့ပြီး ဟန်ဒါဆန်ရဲ့မိသားစုဟာ ဆော်ဒီမှာ နေထိုင်ရတာ အဆင်မပြေတာကြောင့် ပြန်ထွက်ခွာခဲ့တာလို့ သတင်းတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

နောက်ဆုံးတစ်ခုကတော့ နိုင်ငံအသင်းတွေမှာ ပါဝင်ကစားခွင့်ရဖို့အတွက် စိုးရိမ်စရာ အခြေအနေမှာ ရှိနေတာ ကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ကို ရောက်လာတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ စံနှုန်းဟာ ကစားသမားတွေအတွက် ပြဿနာတစ်ခုအနေနဲ့ ရှိနေပြီး နိုင်ငံအသင်းမှာ ရွေးချယ် မခံရမှာကို စိုးရိမ်နေကြတာပါ။ 

ဟန်ဒါဆန်ဟာ ဆော်ဒီကို ပြောင်းရွှေ့လာပြီးကတည်းက အင်္ဂလန်အသင်းမှာ ရွေးချယ်ခြင်း ခံခဲ့ရပေမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲဝင်မယ့် လူစာရင်းမှာ သူ့နေရာကို ဆက်ထိန်းနိုင်ဖို့ အခက်အခဲရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ နိုင်ငံတကာ စူပါစတား အများအပြားကို ခေါ်ယူပြီး လိဂ်ကို အပြိုင်အဆိုင်ဖြစ်အောင် လုပ်နေကြပေမယ့် ဒီမှာကစားနေတဲ့ ကစားသမား အများစုရဲ့စံနှုန်းဟာ လိဂ်တူးအဆင့်နဲ့ နီးစပ်မှုရှိတယ်လို့ သတ်မှတ်ထားတာပါ။

ဆော်ဒီလိဂ်ကတော့ ထိပ်တန်း ကစားသမားအချို့ကို ပြန်လက်လွှတ်ရရင်တောင် ငွေကိုရေလိုသုံးနိုင်တဲ့ သူတို့ အတွက်တော့ နောက်ထပ် နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ထပ်ပြီးခေါ်ယူနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် ဆော်ဒီလိဂ်မှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေ ပြန်လည်မထွက်ခွာအောင်နဲ့ နောက်ထပ် နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ရှေ့ဆက်မလဲဆိုတာကိုတော့ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။

Source: The Sun

CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၄

လက်ရှိတွင် ယူကရိန်း-ရုရှား၊ အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်တို့အကြား ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲနှစ်ပွဲသည် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံကို ဖမ်းစားထားသည်။ 

သို့သော် ယခုလ အစောပိုင်းက မြောက်ကိုရီးယားနှင့် တောင်ကိုရီးယားနယ်စပ်တွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးက လက်နက် ကြီးများဖြင့် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ပြီး စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည့် အကြောင်းအရာသည် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ စစ်ပွဲများအတွင်း အမေ့လျော့ခံ စစ်မျက်နှာတစ်ခု ဖြစ်နေခဲ့သည်ကို နိုင်ငံတကာအား ပြန်လည်သတိပေးရာ ရောက်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယားသည် ပင်လယ်ရေကြောင်း နယ်စပ် သို့မဟုတ် NLL အနီးရှိ တောင်ကိုရီးယား၏ ကျွန်းနှစ်ကျွန်း အနီးကို လက်နက်ကြီးများဖြင့် အကြိမ် ၂၀၀ ခန့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ 

တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ်ကလည်း ထိုနေရာအနီးတွင် ရေတပ်စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများနှင့် ပစ်ခတ်မှုများ ပြုလုပ် ခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်စဉ်သည် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်နောက်ပိုင်း ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား ပြင်းထန်သည့် အပြန်အလှန် ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ခဲ့သည်။

ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်မဲ့ဇုန် (DMZ) မှ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များ အပါအဝင် ထောင်နှင့်ချီသည့် ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံမှ စစ်သားများကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းရန် သဘောတူခဲ့သော ၂၀၁၈ ခုနှစ် စစ်ရေးသဘောတူညီချက် ရပ်ဆိုင်းခဲ့ပြီးနောက်ပိုင်း အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un)၏ နှစ်သစ်ကူးမိန့်ခွန်းတွင် ကင်မ်က တောင်ကိုရီး ယားနိုင်ငံ၌ ကြီးမားသည့် ဖြစ်စဉ်တစ်ခု ပြုလုပ်ရန်အတွက် ပြင်ဆင်ထားရန် စစ်တပ်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နျူကလီးယားအင်အား အပါအဝင် တပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်လက်နက် ပစ္စည်းများအားလုံးကို စုရုံးပြီး တောင်ကိုရီးယား နယ်နိမိတ်တစ်ခုလုံးကို လက်အောက်ခံအဖြစ် သွတ်သွင်းရန် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်၏ အခြေအနေကို လေ့လာစောင့်ကြည့်နေသူများကမူ မြောက်ကိုရီးယား၏ ရန်လိုသည့် ကြေညာချက်များကြောင့်သာမက တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ (Yoon Suk-yeol) ၏ ခက်ထန်သည့် သဘောထားကြောင့်ပါ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာမည့် အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်လျက်ရှိသည်။

"၂၀၂၄ ခုနှစ်ဟာ ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်မဲ့ဇုန်နဲ့ ပင်လယ်ရေကြောင်းနယ်စပ်မှာ ရန်စမှုတွေ၊ တင်းမာမှုတွေ နဲ့ နည်းဗျူဟာမြောက် ပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ နှစ်တစ်နှစ်အဖြစ် ပုံဖော်နေပါတယ်" ဟု ဝါရှင်တန်အခြေစိုက် Heritage Foundation မှ ထိပ်သီး သုတေသီလည်းဖြစ် စီအိုင်အေ (CIA) ကျွမ်းကျင်သူဟောင်းလည်းဖြစ်သည့် ဘရုစ် ကလင်နာက (Bruce Klingner) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံအကြား ၂၀၁၈ ခုနှစ် စစ်ရေးသဘောတူညီချက် ပြိုကွဲသွားမှုသည် နှစ်နိုင်ငံလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ များအကြား အနီးကပ် ထိတွေ့မှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာမည့်သဘော ဖြစ်သည်။

ပင်လယ်ရေကြောင်း နယ်စပ်တွင် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှု ဖြစ်စဉ်များသည် နှစ်ဖက်စလုံးက ၎င်းတို့သည် အားနည်း ခြင်းမရှိကြောင်း ပြသသည့် သဘောဖြစ်သည်ဟု တောင်ကိုရီးယား၏ ထိပ်သီးကျွမ်းကျင်သူ အန်ဒရီ လန်ကော့ဗ် (Andrei Lankov) က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

"နှစ်ဖက်စလုံးက သူ့ထက်ငါ အရင် အလျှော့ပေးမယ့်ပုံ မပေါ်ပါဘူး။ အဲဒါကြောင့် တင်းမာမှုကို ပိုပြီး မြင့်တက်ဖို့ပဲ ရှိပါတယ်။ မြောက်ကိုရီးယားဟာ ယွန်းဆော့ရွဲ အစိုးရအဖွဲ့ကို ရန်လိုတင်းမာတဲ့ မူဝါဒအတွက် သင်ခန်းစာပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားပုံပါပဲ" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကိုရီးယားစစ်ပွဲ နောက်တစ်ကြိမ် ဖြစ်ပွားလာမည့် အခြေအနေမျိုးတွင် မြောက်ကိုရီးယားကို ထောက်ခံထားသည့် ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် တောင်ကိုရီးယားအား ထောက်ခံသော အမေရိကန်တို့အကြား တင်းမာမှုမြင့်တက်နေသည့် အချိန်နှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် စက်တင်ဘာလက ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) နှင့် ကင်မ်တို့ တွေ့ဆုံးပြီး အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် နှစ်နိုင်ငံအကြား စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ဆက်ဆံရေးများကို တိုးမြှင့်ခဲ့ကြသည်။

 တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲကို တွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲတွင် ရုရှားအတွက် လက်နက်ခဲယမ်း အများအပြားကို ပေးပို့ခဲ့ပြီး ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယားက ထောက်ပံ့ပေးထားသည့် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များအား ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိများ က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားသည် မကြာသေးမီက စစ်ဘက်သုံး စပိုင်ဂြိုဟ်တု လွှတ်တင်မှု အပါအဝင် ဒုံးကျည် စမ်းသပ်မှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် (ICBM) များကိုလည်း စမ်းသပ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိများကမူ ရုရှားသည် မြောက်ကိုရီးယား၏ ဒုံးကျည်စနစ်များကို ပြီးပြည့် စုံမှုရှိစေရန် ကူညီထောက်ပံ့ပေးနေပြီး ခေတ်မီ လေယာဉ်များနှင့် အခြားလက်နက် နည်းပညာများကိုလည်း ထောက်ပံ့ပေးဖွယ်ရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၊ တရုတ်နှင့် မြောက်ကိုရီးယား၏ မဟာမိတ်ဖွဲ့မှုသည် ကင်မ်အတွက် မဟာဗျူဟာမြောက် ထိပ်တိုက်တွေ့မှု များ ပြုလုပ်ရန် ရဲဆေးတင်းပေးနိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးသော်လည်း ရုရှားအနေနှင့် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ သြဇာ အာဏာယှဉ်ပြိုင်မှုတွင် အမေရိကန်နှင့် နောက်ထပ် စစ်မျက်နှာဖွင့်ရမည့် အခြေအနေကို လိုလား မည်မဟုတ်ပေ။ 

ထို့ပြင် မြောက်ကိုရီးယားအား စီးပွားရေး အထောက်အပံ့ပေးနေပြီး ကုန်သွယ်မှုများ ပြုလုပ်နေသည့် တရုတ်နိုင်ငံ ကလည်း မည်ကဲ့သို့ တုန့်ပြန်မည်ကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

တရုတ်သည် လက်ရှိ ရုရှားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေး အခြေအနေကို လိုလားခြင်း မရှိနိုင်ကြောင်း ဆိုးလ်အမျိုးသားတက္ကသိုလ်မှ အနာဂတ်မဟာဗျူဟာ အင်စတီကျူ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သည့် မြောက်ကိုရီးယား ကျွမ်းကျင်သူ ကင်ဗြောင်ယွန် (Kim Byung-yeon) က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ရုရှားရဲ့ ထောက်ပံ့မှုနဲ့အတူ ခေတ်မီနျူကလီယား လက်နက်တွေ ရရှိထားတဲ့ မြောက်ကိုရီးယားဟာ ရေရှည်မှာ တရုတ်ကို ခယနေတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ တရုတ်အနေနဲ့ မြောက်ကိုရီးယားကို ထိန်းချုပ်ဖို့ စီးပွားရေး အကူအညီ တွေကို လျှော့ချတဲ့နည်းနဲ့ ကြိုးပမ်းဖွယ်ရှိပါတယ်" ဟု ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။  

လက်ရှိအချိန်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) ၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ရန်လိုမှုများ မဟုတ်နိုင်ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ရှီသည် အမေရိကန်နှင့် တင်းမာမှုများကို လျှော့ချရန် ကြိုးပမ်းနေပြီး တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်တို့နှင့် ဆက်ဆံရေးများလည်း တိုးတက်နေကြောင်း လေ့လာသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

မည်သို့ပင်ဆိုစေ မြောက်ကိုရီးယားသည် တောင်ကိုရီးယားနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ရန် အခြားအကြောင်းရင်းများ ရှိနေပြီး အချို့အကြောင်းရင်းများမှာ လျှို့ဝှက်ထားဆဲဖြစ်သည်ဟု လန်ကော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

 အစ္စရေးနဲ့ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲကို တွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယားသည် လာမည့် တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲအပေါ် သြဇာလွှမ်းမိုးရန် နည်းလမ်းတစ်ခုအဖြစ် တောင်ကိုရီးယားသမ္မတ ယွန်းနှင့် ၎င်း၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို ထိပ်တိုက် တွေ့ဖွယ်ရှိပြီး တောင်ကိုရီးယား လူထုအကြား စစ်ပွဲအတွက် အကြောက်တရားများကို ရိုက်သွင်းနိုင်ခြေရှိသည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ မြောက်ကိုရီးယားသည် ခြိမ်းခြောက်သည့် စကားများကို ပြောကြားနေသည့်တိုင် ကင်မ်ဂျုံအန် သည် ယခုနှစ်စမှစပြီး နျူကလီးယား အကျပ်အတည်းကို အဆုံးစွန်း အခြေအနေအထိ တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင် သွားနိုင်ခြေမရှိကြောင်း ဆိုးလ်တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ ကင်မ်ဗြောင်ယွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဘာလို့လဲဆိုတော့ လက်ရှိအချိန်မှာ အမေရိကန်နဲ့ တရုတ် အားပြိုင်မှု၊ ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲတွေကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားဟာ သူတို့ဆီမှာ အသာစီးရနေတဲ့ အခြေအနေရှိတယ်လို့ ယူဆထားလို့ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ကင်မ် က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရုရှားကို လက်နက်များရောင်းချမှု၊ တရုတ်နှင့် ကုန်သွယ်မှုများ ပြန်လည်စတင်မှုတို့ကြောင့် စီးပွားရေး တိုးတက် ကောင်းမွန်လာသည့် အခြေအနေကို ချက်ချင်း ပြောင်းလဲသွားစေမည့် အခြေအနေမျိုးကို မြောက်ကိုရီးယားက လုပ်ဆောင်လိမ့်မည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။

လာမည့် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲသည်လည်း မြောက်ကိုရီးယားက ထည့်သွင်းစဉ်းစားသည့် အကြောင်း အရာတစ်ရပ် ဖြစ်နေသည်။ 

"ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်လည်ရွေးကောက်ခံရရင် အမေရိကန်နဲ့ မြောက်ကိုရီးယား အကြား ဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် မြောက်ကိုရီးယားဟာ ကောင်းမွန်တဲ့ အချိန်ကို စောင့်ဆိုင်း နေနိုင်ပါတယ်" ဟု ကင်မ်ဗြောင်ယွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။  

ထို့ကြောင့် လက်ရှိအချိန်တွင် အပြုသဘောဆောင်သည့် ရှုထောင့်မှ ကြည့်ရမည်ဆိုပါက မြောက်ကိုရီးယားသည် မဟာဗျူဟာမြောက် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်မည့် အခြေအနေကို စတင်လုပ်ဆောင်လိမ့်မည် မဟုတ် ကြောင်း စီအိုင်အေ ကျွမ်းကျင်သူဟောင် ကလင်နာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊  ဇန်နဝါရီ ၁၂

ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ စိတ်ပျက်စရာတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ ဆန်ချိုကတော့ အခု ဇန်နဝါရီလ အပြောင်းအရွှေ့မှာ အသင်းဟောင်း ဒေါ့မွန်အသင်းထံ အငှားနဲ့ ပြန်ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒေါ့မွန်အသင်းမှာ ပထမအကြိမ် ကစားခဲ့တုန်းက ပြသခဲ့တဲ့ ခြေစွမ်းတွေကြောင့် ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဆန်ချို ကို ပေါင် ၇၃ သန်းအထိ အသုံးပြုပြီး ခေါ်ယူခဲ့ပေမယ့် ဆန်ချိုရဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံတွေကို အသုံးချခွင့် မရခဲ့ပါဘူး။

ဒီရာသီ အပါအဝင် ဆန်ချိုဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ၂ ရာသီခွဲ ကစားခဲ့ပြီး ပွဲပေါင်း ၈၂ ပွဲ ပါဝင်ကစားခဲ့ပေမယ့် ခြေစွမ်းပြနိုင်တဲ့ ပွဲအရေအတွက်က လက်ချိုးပြီးတောင် ရေတွက်လို့ရတာပါ။

ဆန်ချိုဟာ ဒီရာသီမှာ နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်နဲ့ လူသိရှင်ကြား ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့တဲ့ သတင်းဟာ ခေါင်းကြီးပိုင်း အဖြစ် ရှိခဲ့ပြီး ဒီအခြေအနေကြောင့်ပဲ ဆန်ချိုဟာ အသင်းဟောင်း ဒေါ့မွန်အသင်းထံ ပြန်လည် ရောက်ရှိလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်ချိုနဲ့ နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်တို့ရဲ့ အဖြစ်အပျက်မှာ ဘယ်သူမှန်တယ်၊ ဘယ်သူမှားတယ်ဆိုတာ ဆုံးဖြတ်ရ ခက်ပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းကတော့ စိတ်ပျက်စရာတွေကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရတာပါ။

 ဆန်ချိုကို တွေ့ရစဉ်

ဆန်ချိုဟာ ဒတ်ချ်လူမျိုးနဲ့ ပြဿနာဖြစ်ခဲ့တဲ့ သြဂုတ် ၂၆ ရက်နေ့က နောက်ပိုင်း ယူနိုက်တက်အသင်းအတွက် ပါဝင်ကစားခွင့် မရတော့သလို တစ်ဦးတည်းသာ လေ့ကျင့်မှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်ချိုဟာ တစ်ဦးတည်း ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ လေ့ကျင့်ခန်း အစီအစဉ်တွေမှာ ပြင်းပြင်းထန်ထန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို တောင်းပန်ဖို့ ငြင်းဆန်ခဲ့တာကြောင့် ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ပြန်ကစားခွင့် ဝေးခဲ့ ရတာပါ။

ဆန်ချိုကတော့ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ပြန်ကစားခွင့်ရဖို့ထက် အခြားအသင်း တစ်သင်းမှာသာ သူ့ရဲ့ခြေစွမ်းကို ပြန်သက်သေပြချင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

နောက်ဆုံးမှာတော့ ဆန်ချိုဟာ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝကို တောက်ပအောင် လုပ်ပေးခဲ့တဲ့ အသင်းဟောင်း ဒေါ့မွန် အသင်းကို ပြန်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာပါ။

ဆန်ချိုဟာ ဒေါ့မွန်အသင်းမှာ ပထမအကြိမ် ကစားခဲ့ချိန်က ပွဲပေါင်း ၁၃၇ ပွဲမှာ ဂိုး ၅၀ သွင်းယူခဲ့ပြီး ဂိုး ၆၀ ဖန်တီး ပေးနိုင်ခဲ့ကာ အသင်းကြီးအချို့ကို ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အသက် ၂၃ နှစ်အရွယ်ရှိ ဆန်ချိုဟာ ဒေါ့မွန်အသင်းနဲ့အတူ ဘွန်ဒစ်လီဂါပြိုင်ပွဲရဲ့ တစ်လတာ အကောင်းဆုံးဆု ၃ ကြိမ်၊ ဘွန်ဒစ်လီဂါ အကောင်းဆုံးအသင်းမှာ ၂ ကြိမ် အပါအဝင် တစ်ဦးချင်းဆုတွေ အများကြီး ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဆန်ချိုနဲ့ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို တွေ့ရစဉ်

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဆန်ချိုကို ခေါ်ယူဖို့ အပြင်းအထန် ကြိုးစားခဲ့ပြီး တစ်ရာသီ စောင့်ဆိုင်းပြီးမှ ခေါ်ယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဆန်ချိုရဲ့ ဒေါ့မွန်အသင်းက ခြေစွမ်းတွေကို ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ပရိသတ်တွေ မြင်တွေ့ရခြင်း မရှိခဲ့ ပါဘူး။

ဆန်ချိုဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ရုန်းကန်ခဲ့ရတာကြောင့် အင်္ဂလန်အသင်းမှာလည်း ကစားခွင့်ဝေးကွာခဲ့တာပါ။

ဒေါ့မွန်အသင်းမှာ ကစားခဲ့တုန်းက အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းမှာ ပုံမှန်ရွေးချယ်ခံခဲ့ရတဲ့ ဆန်ချိုဟာ ယူနိုက်တက် အသင်းကို ရောက်ပြီးချိန်မှာတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲဝင်မယ့် လူစာရင်းကနေလည်း ချန်လှပ်ခံခဲ့ရ ပါတယ်။

 ဆန်ချိုကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါ့အပြင် ယူရို ၂၀၂၄ ခြေစစ်ပွဲတွေမှာလည်း အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းကနေ မရွေးချယ်ခံခဲ့ရတာကြောင့် ဆန်ချိုရဲ့ အင်္ဂလန် အနာဂတ်ကလည်း စိုးရိမ်စရာတွေ ရှိလာခဲ့တာပါ။

ဆန်ချိုအနေနဲ့ ဒေါ့မွန်အသင်းထံ ပြန်လည်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့တာက သူ့ရဲ့ကစားသမားဘဝကို ပြန်ပြီးတောက်ပအောင် လုပ်ဖို့နဲ့ အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းထံ ပြန်ရွေးချယ်ခံရနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေးကို ရရှိမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဆန်ချိုဟာ ဒီအခွင့်အရေးကို အသုံးချနိုင်မယ်ဆိုရင် နွေရာသီမှာ ကျင်းပမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲဝင် အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းမှာ ပါဝင်နိုင်မယ့် အခြေအနေမှာ ရှိတာပါ။

အဲ့ဒါကြောင့် ဆန်ချိုအနေနဲ့ ဒေါ့မွန်အသင်းမှာ သူ့ရဲ့ အရင်ခြေစွမ်းတွေကို ပြသပြီး အင်္ဂလန်အသင်း လူစာရင်းမှာ ပြန်လည် ရွေးချယ်ခံရမလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၇

အမေရိကန်တွင် လာမည့် နိုဝင်ဘာလ၌ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။ 

သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump)သည် များပြားလှသည့် တရားမမှု စွဲချက်များ၊ ပြစ်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့်တိုင် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ ကိုယ်စားပြုသည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည့် အလားအလားရှိနေသည်။

လက်ရှိ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကမူ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် နောက်ထပ် သမ္မတသက်တမ်းအတွက် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည် ဖြစ်သည်။ 

မဲဆန္ဒရှင်များကမူ ဘိုင်ဒန်၏ အသက်အရွယ်ကြောင့် သမ္မတအဖြစ် နောက်တစ်ကြိမ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိကို စိုးရိမ်နေသော်လည်း လက်ရှိတွင် အမေရိကန်၏ ခိုင်မာတောင့်တင်းသည့် စီးပွားရေးစွမ်းဆောင်ရည် များကြောင့် ထိုစိုးရိမ်မှုများကို အနည်းငယ် ပြေလျော့စေခဲ့သည်။

နိုင်ငံတကာ အခင်းအကျင်းနှင့် နိုင်ငံရေး အခြေအနေများ ရှုပ်ထွေးနေချိန်တွင် ၂၀၂၄ အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးရေး ယှဉ်ပြိုင်မှု၊ အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခ၊ ရုရှား-ယူကရိန်း ပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် သြစတြေးလျ၊ ဗြိတိန်နှင့် အမေရိကန်တို့ပါဝင်သည့် AUKUS အဖွဲ့နှင့် သြစတြေးလျ၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တို့ ဖွဲ့စည်းထားသည့် Quad အဖွဲ့များ၏ စီမံချက်များကြောင့် အာရှ-ပစိဖိတ် လုံခြုံရေးအခြေအနေ ပြောင်းလဲလာသည့် အချိန်တွင် အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

ထရမ့်အနေနှင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိနိုင်မည့် အခြေအနေကို အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသရှိ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များက စိုးရိမ်ပူပန်လျက်ရှိသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထရမ့်သည် နောက်တစ်ကြိမ် ပြန်လည် ရွေးကောက်ခံရနိုင်မည့် အလားအလား ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သာ ပထမဆိုသော ကြွေးကြော်သံကိုတွေ့ရစဉ်

ထရမ့်သည် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ၏ ပြယုဂ်တစ်ခုဖြစ်နေပြီး ရွေးကောက်ပွဲအကြို လူထုသဘောဆန္ဒခံယူမှု စစ်တမ်းများတွင်လည်း ထရမ့်သည် ဘိုင်ဒန်နှင့် သူတင်ကိုယ်တင် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်နေသည်။ 

ထရမ့်၏ သမ္မတ ဒုတိယသက်တမ်းသည် ပထမသက်တမ်းထက် ပိုမိုပြင်းထန်ဖွယ် ရှိနေသည်။ ထရမ့်၏ မူဝါဒ များသည် ပြည်တွင်းရေးကို အဓိကထားသည်။

ထို့အတူ ဒီမိုကရက်များ၊ တိုးတက်ပြောင်းလဲရေးဝါဒီများ၊ မွတ်ဆလင်များ၊ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကို နှိပ်ကွပ် မည်ဆိုပါက ၎င်းအား ထောက်ခံသူများ၏ မဲများကို တစ်ခဲနက် ရရှိလိမ့်မည်ကို ထရမ့်က သိရှိနားလည်ထားသည်။ 

ထရမ့်သည် ၎င်းအား သစ္စာခံသူများကို အစိုးရအဖွဲ့၏ ရာထူးနေရာများတွင် ခန့်ထားမည်ဟုလည်း မကြာခဏ ကတိပြုခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ 

သူကိုယ်တိုင်ကလည်း ပြည်တွင်းရှိ သူ့ ပြိုင်ဘက်များကို နှိမ်နင်းနိုင်မည့် ဖက်ဒရယ်အာဏာကို မည်သို့ အသုံးပြု ရမည်ဆိုသည့် အန္တရာယ်များသော အတွေးအမြင်များကို ချပြနိုင်မည့်သူများကို သူ့အနီးတွင် ခေါ်ထားရန် အစီအစဉ်များရှိကြောင်း စွပ်စွဲခံထားရသည်။ 

ပထမသမ္မတသက်တမ်းနှင့် မတူညီသည့်အချက်မှာ ၎င်း၏ ကံကြမ္မာသည် အမေရိကန်၏ အဓိက အင်စတီကျူး ရှင်းများကို ပြတ်သားစွာ ဆန့်ကျင်ရန် ၎င်း၏ လုပ်နိုင်စွမ်းများအပေါ် မူတည်နေသည့် အချက်ကို သိရှိနားလည် သွားခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရန်အတွက်လည်း ထရမ့်တွင် ၎င်း၏ အထူးနိုင်ငံရေး အဖွဲ့ရှိထားသည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်က လွှတ်တော်ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး အမေရိကန်၏ ဒီမိုကရေစီကို ပြောင်းပြန်လှန်ရန် ကြိုးပမ်းမှု မအောင် မြင်ခဲ့ပြီးနောက် ထရမ့်သည် သမ္မတအုပ်ချုပ်ရေး အမိန့်ဖြင့် ထိုအခြေအနေကို ပြောင်းပြန်လှန်ရန် ကြိုးပမ်းဖွယ် ရှိသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အမေရိကန်၏ သံခင်းတမန်ခင်း ဆက်ဆံရေး၊ ကာကွယ်ရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒများ သည် ဖက်ဒရယ်အစိုးရအပေါ်တွင် မူတည်နေသည်။ 

ထရမ့်နှင့် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာ ပူတင် (Vladimir Putin) အကြား ရင်းနှီးမှုများကြောင့် ထရမ့်သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အရ ယူကရိန်းကို စွန့်လွှတ်ဖွယ် ရှိနေသည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဘိုင်ဒန်ကို တွေ့ရစဉ်

ဥရောပနှင့်ပတ်သက်ပြီး ထရမ့်အတွက် ရွေးချယ်စရာ များပြားလှသည်။ ထရမ့်အနေနှင့် အမေရိကန်ကို နေတိုး အဖွဲ့ထဲက ဆွဲထုတ်ခြင်း၊ ယူကရိန်းအတွက် စစ်ရေးအကူအညီများကို ရပ်တန့်လိုက်ခြင်း အစရှိသည့် အခြေအနေ များလည်း ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ထရမ့်သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသတွင်လည်း ပိုနေမြဲ ကျားနေမြဲ သို့မဟုတ် ရှိရင်းစွဲအခြေအနေကို ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းရန် ကတိပြုနိုင်ခြေမရှိပေ။ 

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ထရမ့်သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအရေးကို မည်မျှ အရေးတယူ ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက် လိမ့်မည်ဆိုခြင်းကို ရှင်းလင်းတိကျစွာ မသိရသေးခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် စစ်ပွဲသည် ထရမ့်၏ အရှေ့အလယ်ပိုင်း မူဝါဒကို ရှုပ်ထွေးသွားစေနိုင်သော်လည်း ထရမ့်သည် ထိုပဋိပက္ခအတွက် အဖြေရှာရန် အစ္စရေး၏ တစ်ယူသန်သည့်  အစွန်းရောက်အင်အားစုနှင့် ပူးပေါင်းသွားဖွယ်ရှိနေသည်။ 

ထိုအခြေအနေများထဲတွင် ဂါဇာဒေသပဋိပက္ခ၊ ဂျော်ဒန်မြစ် အနောက်ဘက်ကမ်း (West Bank) ဒေသတွင် ဂျူးရပ်ကွက်များ တည်ဆောက်မှုကြောင့် အကြမ်းဖက်မှုများ မြင့်တက်လာမှု၊ ပါလက်စတိုင်း အရပ်သားများ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ဖြစ်မှု၊ အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းနှစ်ပြည်ထောင် တူယှဉ်တွဲနေထိုင်မှုကို အဆုံးသတ်စေသည့် ဖြေရှင်း ချက်များလည်း ပါဝင်နေသည်။

ထိုအခြေအနေများထဲမှ တစ်စုံတစ်ခု လွဲချော်သွားခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များအကြား ဆက်ဆံရေး ကတောက်ကဆတ် ဖြစ်စေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို တွေ့ရစဉ်

ဘိုင်ဒန်၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒမှာမူ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများ၊ မိတ်ဖက်နိုင်ငံများနှင့် သဟဇာတဖြစ်မှု၊ မျှတမှု ရှိနေသည်ကို တွေ့ရသည်။ 

ဘိုင်ဒန်သည် နိုင်ငံပေါင်းစုံပါဝင်သည့် အဖွဲ့အစည်းများအပေါ် ယုံကြည်ချက်ရှိသည်။ အမေရိကန်သည် အမေရိကန် ပြည်သူများအတွက် လုံခြုံရေးနှင့် ချမ်းသာသုခကို ရရှိစေရန် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းတစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့ ထားကြောင်း ဘိုင်ဒန်က သိရှိနားလည်ထားသည်။ 

ထို့ပြင် ဘိုင်ဒန်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နိုင်ငံရေး အခြေအနေတွင် အလွန်ခက်ခဲသည့် အနေအထားမျိုး၌ပင် အမေရိကန်နိုင်ငံကို ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းကျောင်းနိုင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်နိုင်ငံများနှင့် မိတ်ဖက်နိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေသည့်ကြားထဲမှ ထရမ့်သာ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရခဲ့မည်ဆိုပါက အမေရိကန်၏ မူဝါဒအပြောင်းအလဲသည် အဆိုးဘက်သို့လော သို့မဟုတ် အကောင်းဘက်သို့လော ဆိုသည့် အခြေအနေကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article

  ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၇ 

ယူနိုက်တက်နဲ့ အင်္ဂလန်ဂန္ထဝင် ဝိန်းရွန်နီကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းကမှ အင်္ဂလန်ချန်ပီယံရှစ်ကလပ် ဘာမင်ဂမ် အသင်း နည်းပြရာထူးကနေ ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်တာ ရက်ပေါင်း ၈၂ ရက်သာ ရှိသေးပေမယ့် ရလဒ်ဆိုးတွေကြောင့် အသင်းဘက်က သူ့ကို စိတ်ရှည်သည်းခံမှု အဆုံးသတ်သွားခဲ့တာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ကစားသမားဘဝမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ ကြီးမားတဲ့ အောင်မြင်မှုကို ရယူနိုင်ခဲ့ပေမယ့် နည်းပြဘဝကတော့ အလွန်ဆိုးရွားနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့အတူ ဆုဖလားအားလုံးကို ရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် အားလုံးရဲ့အထင်ကြီးမှုကို ရခဲ့ပြီး နည်းပြဘဝမှာလည်း အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ခဲ့ကြတာပါ။

ဒါပေမယ့် ဝိန်းရွန်နီရဲ့ နည်းပြဘဝ အစဟာ ဆိုးရွားမှုတွေနဲ့သာ စတင်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အင်္ဂလန်အသင်း ခေါင်းဆောင်ဟာ ဒါဘီအသင်းရဲ့ ကစားသမားအဖြစ်ကနေ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ နည်းပြအဖြစ် ပြောင်းလဲပြီး နည်းပြ လောကထဲကို စတင်ဝင်ရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ နည်းပြဘဝ ပထမရာသီမှာ ဒါဘီအသင်းကို တန်းဆင်းမယ့် အန္တရာယ်ကနေ လွတ်မြောက်အောင် ကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒုတိယရာသီမှာတော့ ဒါဘီအသင်းဟာ ရမှတ် ၂၁ မှတ်အထိ အလျှော့ခံခဲ့ရတာကြောင့် ဝိန်းရွန်နီအတွက် ခက်ခဲခဲ့ပြီး အသင်းဟာ လိဂ်ဝမ်းကို တန်းဆင်းသွားခဲ့ရပါတယ်။

ဒါဘီအသင်းဟာ လိဂ်ဝမ်းကို တန်းဆင်းသွားပြီး နောက်မှာ ဝိန်းရွန်နီဟာ နည်းပြရာထူးကနေ နှုတ်ထွက်ခဲ့ပါတယ်။ 

 ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်း ခေါင်းဆောင်ဟောင်းဟာ ဒါဘီအသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၈၅ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၂၈.၂ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ်ရှိ ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒါဘီအသင်းကနေ ထွက်ခွာအပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာမှာ အသင်း ဟောင်း ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ပွဲဦးထွက်မှာ အဖွင့်လှခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာတော့ အသင်းဟာ ရလဒ်တွေဆိုးခဲ့ပြီး မနှစ်ကရာသီမှာ မေဂျာလိဂ်ပလေးအော့ဖ် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရတာပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် နှစ်ဦးသဘောတူညီမှုနဲ့ ဝိန်းရွန်နီဟာ မေဂျာလိဂ်ကလပ်ကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၅၃ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၂၆.၄ သာရှိခဲ့တာပါ။

ဝိန်းရွန်နီ အတွက်တော့ နည်းပြ အလုပ်အကိုင်က မရှားခဲ့ဘဲ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းက ထွက်ခွာပြီး ရက်ပိုင်း အကြာမှာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းရဲ့ နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီ မကိုင်တွယ်ခင်က ဘာမင်ဂမ်အသင်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ကို တန်းတက်နိုင်မယ့် ပလေးအော့ဖ် ဝင်ခွင့်အဆင့် နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် အသင်းတာဝန်ရှိသူတွေက ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို တန်းတက်နိုင်အောင် ပြုလုပ်ပေးနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်မှုရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီရဲ့ ဘာမင်ဂမ်အသင်း တာထွက်ခရီးဟာ မလှပခဲ့ဘဲ အဖွင့် ၅ ပွဲမှာ ရမှတ် ၁ မှတ်သာ ရရှိခဲ့တာကြောင့် ပရိသတ်တွေရဲ့ လှောင်ပြောင်မှုကို ခံခဲ့ရတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ မထုတ်ပယ်ခံရခင် အချိန်အထိ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၁၅ ပွဲမှာ နိုင်ပွဲ ၂ ပွဲသာရရှိခဲ့ပြီး ဘာမင်ဂမ်အသင်းရဲ့ အဆင့်ကလည်း သူမကိုင်တွယ်ခင်က အဆင့် ၆ ကနေအဆင့် ၂၀ နေရာအထိ ရောက်ရှိသွား ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရလဒ်တွေဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်း တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ပရိသတ်တွေအတွက် လက်ခံနိုင်စရာ မရှိခဲ့တဲ့အတွက် အဆုံးသတ်ဟာ မလှပခဲ့တာပါ။ 

ဝိန်းရွန်နီဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ၁၅ ပွဲမှာ အနိုင်ရာခိုင်နှုန်း ၁၃.၃ သာရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ဝိန်းရွန်နီကို တွေ့ရစဉ်

ဒါဘီနဲ့ ဒီစီယူနိုက်တက်အသင်းတို့ကို ကိုင်တွယ်ခဲ့တုန်းက မအောင်မြင်ခဲ့လို့ အရမ်းကြီး ဝေဖန်မခံခဲ့ရတဲ့  ဝိန်းရွန်နီ ဟာ ဘာမင်ဂမ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ချိန်မှာတော့ ဝေဖန်မှု အပြင်းအထန်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဝိန်းရွန်နီအတွက်တော့ အဆင့် ၆ နေရာက အသင်းကို အဆင့် ၂၀ နေရာအထိ ရောက်အောင် ပို့ဆောင်ခဲ့တာ ကြောင့် ဝေဖန်ခံရဖို့ ထိုက်တန်ပေမယ့် သူကတော့ ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အချိန်နည်းပါးခဲ့တာကြောင့် သူလိုချင်တဲ့ ပုံစံအတိုင်း ရောက်အောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဝိန်းရွန်နီဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ မိသားစုနဲ့အတူ အနားယူဦးမယ်လို့ ပြောထားပြီး နည်းပြလောကထဲကို အလောတကြီး ပြန်ဝင်လာဖို့ မရှိသေးတာပါ။

ဝိန်းရွန်နီဟာ အနာဂတ်မှာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ချင်တယ်လို့ ပြောထားသလို အသင်းရဲ့ အနာဂတ် နည်းပြလောင်း စာရင်းမှာ ပါဝင်နေပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ဖို့ဆိုရင် အခြားအသင်းတွေမှာ အောင်မြင်မှုရအောင် ပြုလုပ်ပြီး ကိုင်တွယ်ခွင့်နဲ ထိုက်တန်တဲ့ သက်သေပြသနိုင်ဖို့ လိုအပ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။