CNI International Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၁

ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်မှု အလားအလာသည် အမှောင်ကျနေဆဲဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်တွင် သမ္မတသစ် လိုင်ချင်တေ(Lai Ching-te) ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပြီးကတည်းက တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ဖိအားပေးသည့် လှုပ်ရှားမှုများ၊ ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုမှုများကို အရှိန်မြှင့်တင်ခဲ့သည်။

ထိုအလားအလာသည် တင်းမာမှုများကို ပိုမိုမြင့်တက်စေနိုင်ပြီး အမေရိကန်စစ်တပ်က ကြားဝင်လာရလောက် သည့်အထိ မီးကုန်ယမ်းကုန် ဖြစ်ပွားမည့် အဆိုးရွားဆုံး အခြေအနေအထိ ရောက်ရှိစေနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းနှစ်ပတ်ခန့်က တရုတ်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး တုံးကျင်း (Dong Jun) သည် ရှန်ဂရီလာ ဆွေးနွေးပွဲ (Shangri-La Dialogue) ကာကွယ်ရေးဖိုရမ်တွင် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ချိန်က ထိုင်ဝမ်အပေါ်ထားသည့် တရုတ်၏ တင်းမာသော သဘောထားကို အသားပေးဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုမိန့်ခွန်းသည် လိုင်နှင့် ထိုင်ဝမ်အစိုးရအဖွဲ့ကို တိုက်ရိုက် ရည်ရွယ်ပြောဆိုမှုဖြစ်ခဲ့သည်။

"အဲဒီ ခွဲထွက်ဝါဒီတွေဟာ မကြာသေးခင်က တရုတ်နိုင်ငံနဲ့ တရုတ်ဘိုးဘွားဘီဘင်တွေကို သစ္စာဖောက်တဲ့ ပြောကြားချက်တွေကို ပြောခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ဟာ အရှက်ရစရာ သမိုင်းမှတ်တိုင်မှာ ကဗ္ဗည်းရေးထိုးခံရပါလိမ့်မယ်" ဟု တုံးကျင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော် (PLA) သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်း ပတ်ပတ်လည်တွင် ၂ ရက်ကြာ အကြီးစား စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် ရက်ပိုင်းအကြာတွင် တုံး၏ မိန့်ခွန်းထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်အနီး တရုတ်စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကိုရေဒါမှာ ဖော်ပြထားစဉ်

တရုတ်အာဏာပိုင်များကမူ ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများသည် ထိုင်ဝမ်ကို အပြစ်ပေးသည့် အနေဖြင့် ပြုလုပ်ခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုင်ဝမ်ကို ပိတ်ဆို့ရေး သို့မဟုတ် ကျူးကျော်ရေးတို့အတွက် PLA ၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို စမ်းသပ်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်သည် မေလ ၂၀ ရက်က ပြုလုပ်သည့် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲတွင် ထိုင်ဝမ်၏ လွတ်လပ်ရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဝံ့ကြွားစွာ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့သည်။

အာဏာရ DPP ပါတီမှ ယခင်သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ် (Tsai Ing-wen) နှင့် မတူသည့်အချက်မှာ လိုင်သည် တရုတ်ထံ မှ ထိုင်ဝမ်၏ ခွဲထွက်ရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပိုပြီး လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တစ်ချိန်တည်းမှာပင် လိုင်က တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CCP) နှင့် ထိုင်ဝမ်၏ ကူမင်တန် (KMT) ပါတီအကြား သဘောတူညီချက်ဖြစ်သည့် "ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားသည် တရုတ်တစ်နိုင်ငံတည်း မူဝါဒ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်သည်" ဆိုသည့် ၁၉၉၂ ခုနှစ် သဘောတူညီမှုကို လက်မခံကြောင်း ပြသခဲ့သည်။

"တရုတ်သမ္မတ နိုင်ငံလို့ပဲခေါ်ခေါ် တရုတ်သမ္မတ ထိုင်ဝမ်နိုင်ငံလို့ပဲခေါ်ခေါ် ဒါမှမဟုတ် ထိုင်ဝမ်လို့ပဲခေါ်ခေါ် အဲဒီ အမည်တွေဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ နိုင်ငံတကာမိတ်ဆွေတွေက ကျနော်တို့ ထိုင်ဝမ်ကို ခေါ်ဆိုနေကြတဲ့ နာမည်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်လိုပဲခေါ်ခေါ် အဲဒီနာမည်တွေဟာ အတူတူပါပဲ" ဟု လိုင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြားနှင့်ပတ်သက်ပြီး ယခင်သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ်၏ ချဉ်းကပ်ပုံအတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်မည့် သဘောထားများကို လိုင်က ပြသခဲ့ပြီး တရုတ်ကမူ လိုင်ကို ပြဿနာတစ်ရပ်အဖြစ် ရှုမြင်ထား သည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

လိုင်သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် သူ့ကိုယ်သူ ထိုင်ဝမ်လွတ်လပ်ရေးအတွက် လက်တွေ့ဆန်သည့် လုပ်သားတစ်ဦးအဖြစ် ပုံဖော်ပြောဆိုခဲ့သဖြင့် တရုတ်က သူ့ကို ပြဿနာ တစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု ရှုမြင်ခဲ့သည့် အဓိကအကြောင်းရင်း ဖြစ်ခဲ့သည်။

လိုင်အတွက် ကြီးမားသည့် စိန်ခေါ်မှုမှာ တရုတ်သည် စစ်အင်အား ပိုမိုခိုင်မာတောင့်တင်းလာပြီး ယုံကြည်မှု ပိုရှိလာသည့် အချက်ဖြစ်သည်။

၂၀၁၂ ခုနှစ်က တရုတ်သမ္မတအဖြစ် စတင်အာဏာရလာခဲ့ချိန်ကတည်းက ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) သည် ထိုင်ဝမ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်စွမ်းရှိရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် PLA ကို အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

PLA အား အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံမှုများသည် ၂၀၃၅ ခုနှစ်တွင် ပြီးဆုံးလိမ့်မည်ဟု ရှီက ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၇ ခုနှစ်သည် PLA ထူထောင်သည့် နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ပြည့် နှစ်ပတ်လည်ဖြစ်သဖြင့် ထိုနှစ်တွင် တရုတ်သည် တစ်စုံတစ်ရာ ကြီးကြီးမားမား လုပ်ဆောင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု အမေရိကန်စစ်တပ် ထိပ်သီးအရာရှိများနှင့် ထောက်လှမ်းရေးအရာရှိများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရှီသည် ထိုနှစ်တွင် ထိုင်ဝမ်ကို တိုက်ခိုက်မည့် နှစ်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားနိုင်သည့် အခြေအနေအတွက် အမေရိကန်တွင် စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်နေသည်။

လက်ရှိအချိန်တွင်မူ ရှီသည် တရုတ်စစ်တပ်(PLA) အား စွမ်းဆောင်ရည် အသစ်များကို လေ့ကျင့်ရန်နှင့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများကို တိုးမြှင့်ရန် အပြင် ဆန်းပြားသည့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို အရှိန်အဟုန်မြှင့် ဆောင်ရွက်ရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်ကလည်း ထိုင်ဝမ်ကို အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီ ပယ်လိုစီ (Nancy Pelosi) လာရောက်ခဲ့သည့် ခရီးစဉ်အပြီးတွင် တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ပိတ်ဆို့သည့်ပုံစံဖြင့် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

ထိုစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို ထိုင်ဝမ်နှင့် အမေရိကန်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် မတုန့်ပြန်ခဲ့ခြင်းက တရုတ်အတွက် ရဲဆေးတင်ပေးရာ ရောက်စေခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခင်ထိုင်ဝမ်သမ္မတ ဆိုင်အင်ဝမ် လက်ထက်အတွင်း တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်၏ အထူးလေကြောင်း သတ်မှတ်ဇုန် (ADIZ) အတွင်းသို့ လေယာဉ်များ စေလွှတ်ပျံသန်းမှုများကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြား၏ တရားမဝင် နယ်စပ်စည်းမျဉ်းကို ဖြတ်သန်းဝင်ရောက်မှုများ မကြာခဏ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ဆောင်မှုများသည် လက်ရှိတွင် ပုံမှန်အနေအထား တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သဖြင့် တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကို ခြိမ်းခြောက်မှုများ၊ အာရုံလွှဲပြောင်းမှုများနှင့် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုများ ဖြစ်စေရန် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်မည်မှာ သေချာသလောက် ဖြစ်သည်။

တရုတ်လေယာဉ်မှူးများ၏ အခြေအနေအပေါ် အတွက်အချက်မှားမှု သို့မဟုတ် ထိုင်ဝမ်လေယာဉ်မှူးများ၏ ကြားဖြတ်ဟန့်တားမှုများသည် စစ်ပွဲကို ဖြစ်ပွားစေနိုင်သည့် အန္တရာယ်များသော အခြေအနေကို ရောက်ရှိစေနိုင် သည်။

လိုင်အတွက် နောက်ထပ် ပြဿနာတစ်ခုမှာ ထိုင်ဝမ်နှင့် အမေရိကန်အကြား ဆက်ဆံရေး မြင့်တက်လာသည့် အခြေအနေအပေါ် တရုတ်၏ မကျေချမ်းမှု မြင့်တက်လာသော အခြေအနေဖြစ်သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကမူ ထိုင်ဝမ်ကို တရုတ်က တိုက်ခိုက်လာမည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်ကို ကာကွယ်ရန် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များအား အသုံးပြုသွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီး တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ထိုင်ဝမ်၏ လွတ်လပ်ရေးကို အမေရိကန်က ထောက်ခံခြင်းမရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ကမူ ထိုင်ဝမ်၏ ပြောင်းလဲလာမည့် အခြေအနေအပေါ် ကျေနပ်ခြင်းမရှိကြောင်း လူသိရှင်ကြား ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတ လိုင်ချင်တေကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်၏ ၂၀၀၅ ခုနှစ် ခွဲထွက်မှု ဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေအရ ထိုင်ဝမ်အနေဖြင့် လွတ်လပ်ရေးကို တရားဝင်ကြေညာ ခဲ့မည်ဆိုပါက ထိုင်ဝမ်ကို တိုက်ခိုက်မှုသည် တရားဝင်မှုရှိကြောင်း၊ ထိုင်ဝမ်နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ပြန်လည် ပေါင်းစည်း ရေး အလားအလာများသည် အလုပ်မဖြစ်ခဲ့ပါက စစ်ရေးအရ အရေးယူမည်ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

ထိုင်ဝမ်သည် တရုတ်၏ လူမျိုးရေး သြဇာလွှမ်းမိုးမှုအောက်မှ ခွဲထွက်ရန် လုပ်ဆောင်နေမှုကိုလည်း တရုတ်က ဆန့်ကျင်လျက်ရှိသည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်းများစွာကစပြီး မျက်မှောက်ခေတ် အချိန်ကာလအထိ ထိုင်ဝမ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် လူထု သဘောဆန္ဒ စစ်တမ်းများ၌ ထိုင်ဝမ်မှာ နေထိုင်သူများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်ကိုယ် ထိုင်ဝမ်တိုင်းရင်းသား လူမျိုးများ ဖြစ်သည်ဟု သတ်မှတ်ဖော်ပြခဲ့ပြီး တရုတ်လူမျိုးများ မဟုတ်ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် လေ့လာချက် စစ်တမ်းတစ်ခုတွင် ပါဝင်ဖြေဆိုသူ စုစုပေါင်း အနက် ၃ ရာခိုင်နှုန်းက သာ ၎င်းတို့သည် ထိုင်ဝမ်တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ မဟုတ်ဘဲ တရုတ်လူမျိုးများအဖြစ် ဖြေဆိုခဲ့ကြသည်။

အခြားတစ်ဖက်တွင်လည်း ဇန်နဝါရီလက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အာဏာရ DPP ပါတီက လွှတ်တော်၌ နေရာအများစု အနိုင်မရခဲ့ဘဲ အတိုက်အခံ KMT ပါတီက နေရာအများစု အနိုင်ရခဲ့ခြင်းသည် တရုတ်အတွက် ဖြေသိမ့်စရာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် လွှတ်တော်တွင် နေရာအများစုရထားသည့် KMT သည် လိုင်၏ သမ္မတလုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ကန့်သတ် နိုင်မည့် ဥပဒေမူကြမ်းများ ရေးဆွဲခဲ့သည်။

ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းကလည်း KMT လွှတ်တော်ခေါင်းဆောင် ဖူကွမ်ချီ (Fu Kun-chi) က ကာကွယ်ရေး အသုံးစရိတ် တိုးမြှင့်ရေးကို ဆန့်ကျင်သည့် အဆိုပြုချက်များ တင်သွင်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် တရုတ်အပေါ် ရန်လိုသည့် သဘောထားကို အဆုံးသတ်ရန် လိုင်ကို တောင်းဆိုသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်ရေလက်ကြား၏ အခြေအနေသည် မရေရာမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာသည့်တိုင် နှစ်ဘက်စလုံးအနေဖြင့် ခေါင်းအေးအေးထားပြီး စဉ်းစားရန် လိုအပ်လိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားချိန်တွင် အမေရိကန်က ကြားဝင်လာခဲ့မည်ဆိုပါက တရုတ်အတွက် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများ များပြားနိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ရှီအနေဖြင့်လည်း တရုတ်က သေချာပေါက် အနိုင်ရမည့် စစ်ပွဲမဟုတ်ပါက တိုက်ခိုက်ရန် ဆန္ဒရှိမည် မဟုတ်ပေ။ 

ထိုအချက်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ထိုင်ဝမ်အတွက် အာမခံချက် အများကြီး မရှိသေးသည့်တိုင် ထိုင်ဝမ်ဒေသခံများသည် အလွန်အမင်း စိုးရိမ်နေသည့်ပုံ မပေါ်ကြောင်း လေ့လာသူများက သုံးသပ်ခဲ့ကြသည်။

Source: Nikkei Asia

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၅

ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် ဥရောပသို့ ပျံ့နှံ့လာမည့် အန္တရာယ်သည် မြင့်တက်လျက် ရှိသည်။ ယခင်က ဥရောပတွင် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားမည့် အန္တရာယ်သည် ယခုအခါလောက် မြင့်တက်ခဲ့ဖူးခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

ယူကရိန်းသည် ရုရှားနှင့် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲတွင် ဆက်တိုက်မဟုတ်ဘဲ ဖြည်းဖြည်းခြင်း ရှုံးနိမ့်နေသည်ဟု စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆထားသည်။ သို့သော် ထိုယူဆချက်၏ အဓိပ္ပာယ်မှာ အဘယ်နည်း။

စင်စစ်တွင် ယူကရိန်းသည် ရုရှားကို ရေရှည်တိုက်ခိုက်ရန် စစ်သားအရေအတွက် လုံလောက်ခြင်း မရှိပေ။ ယူကရိန်းတွင် နေ့စဉ် စစ်သားများ ထိခိုက်ဆုံးရှုံးမှုသည် ရာချီရှိနေပြီး ထိခိုက်သေဆုံးသူများ အလွန်များပြား ခြင်းကြောင်း ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်များကို “အသားကြိတ်စက်များ” ဟူ၍ပင် သုံးနှုန်းခေါ် ဆိုလာကြသည်။

ရုရှားတွင်မူ စစ်သင်တန်းများ လေ့ကျင့်ထားသည့် အရန်စစ်သား အင်အားအများအပြားရှိပြီး ခန့်မှန်းခြေ ၅ သိန်း ခန့်ရှိသည်။ ယူကရိန်းတွင်မူ အရန်စစ်သားအင်အား မရှိသလောက်နီးပါး ဖြစ်နေသည်။

သို့တိုင်အောင် ရုရှား၏ ပွဲသိမ်းတိုက်ကွက် မဟာဗျူဟာကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရသေးပေ။

တစ်ခါတစ်ရံတွင် ရုရှားက ၎င်းတို့သည် ရုရှားနယ်နိမိတ်အား တိုက်ခိုက်မှုများရန်မှ ကာကွယ်ရန် ကြားခံနယ်မြေ များ ဖန်တီးလိုကြောင်း ပြောကြားလေ့ရှိသည်။

သို့သော် အဆိုပါ ကြားခံနယ်မြေများသည် တာဝေးပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များနှင့် ခရုဇ်ဒုံးကျည်များ၏ရန်မှ ကာကွယ် ပေးနိုင်စွမ်းမရှိပေ။

လေကြောင်းခရီးစဉ်များကို ပြသထားစဉ်

လက်ရှိတွင် နေတိုးသည် ယူကရိန်းကို F-16 တိုက်လေယာဉ်များ ပေးပို့နေပြီး ထိုလေယာဉ်များသည် ရိုမေးနီးယား လေယာဉ် ကွင်းများမှ စစ်ဆင်ရေး လုပ်ဆောင်မည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်နေသည်။

ထို့ပြင် ထိုလေယာဉ်များတွင် တာဝေးပစ် JASSM ခရုဇ် ဒုံးကျည်များနှင့် AIM-120 ဝေဟင်မှ ဝေဟင်ပစ် ဒုံးကျည် များကို တပ်ဆင်လိမ့်မည်ဖြစ်သည်။

ရုရှားအနေဖြင့် ရိုမေးနီးယားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ထိုလေယာဉ်ကွင်းများကို ဖျက်စီးရန် သို့မဟုတ် နေတိုးအဖွဲ့ကို F-16 လေယာဉ်များ အသုံးပြုမည့် အိုင်ဒီယာအား နောက်ဆုတ်စေရန် လုပ်ဆောင်မည် ဟုတ်/မဟုတ်ကို စောင့်ကြည့်ရ မည် ဖြစ်သည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အဆိုပါ F-16 တိုက်လေယာဉ်များသည် ခရိုင်းမီးယားဒေသအတွက် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ခရိုင်းမီးယားဒေသသည် ရုရှားအတွက် အလွန် အထိအခိုက် မခံသည့်ဒေသဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီက ယူကရိန်း သည် ခရိုင်းမီးယားဒေသအတွင်းရှိ လေယာဉ်ကွင်းများ၊ ဆိပ်ကမ်းများ အထူးသဖြင့် စီဗက်စတိုပိုးလ် (Sevastopol) မြို့ရှိ ပစ်မှတ်များကို တာဝေးပစ်ဒုံးကျည်များဖြင့် ဆက်တိုက်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ယူကရိန်းသည် ခရိုင်းမီးယားနှင့် ရုရှားအကြား ဆက်သွယ် ဖောက်လုပ်ထားသည့် Kerch တံတားကြီးကို နောက်တစ်ကြိမ် ဖျက်ဆီးရန် ကြိုးပမ်းဖွယ်ရှိနေသည်။

ယူကရိန်းက အသုံးပြုသည့် ဒုံးကျည် အများစုကို နေတိုးအဖွဲ့က ထောက်ပံ့ပေးထားခြင်းဖြစ်ပြီး ဒုံးကျည်အားလုံး သည် နေတိုးအဖွဲ့က လမ်းညွှန်ပေးသည့် ပစ်မှတ်တည်နေရာများကို အခြေခံပြီး တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

နေတိုးအဖွဲ့သည် ရုရှားပစ်မှတ်များကို ယူကရိန်းက တိကျစွာ ပစ်ခတ်နိုင်စေရန် စပိုင်လေယာဉ်များ၊ တာဝေး ထောက်လှမ်းသည့် ရေဒါများနှင့် ဂြိုဟ်တုများကို အသုံးပြုနေသည်။

ရုရှားသည် လေကြောင်းကာကွယ်ရေး စနစ်များဖြင့် ယူကရိန်း၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို ခုခံနေပြီး ထိုတိုက်ခိုက် မှုများအကြောင်းကို ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် ပြောကြားလေ့မရှိပေ။

ရုရှားစစ် သင်္ဘောကို တွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်းတွင် မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များ အားနည်းမှုကြောင့် ခရိုင်းမီးယားဒေသကို ဒုံးကျည်များဖြင့် တိုက်ခိုက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ယူကရိန်း၏ ရည်ရွယ်ချက်များ ရုရှားတပ်များကို  အရှက်ရစေရန် ဖြစ်သော်လည်း မှန်းချက်နှင့် နှမ်းထွက် မကိုက်သည့် ရလဒ်မျိုး ထွက်ပေါ်စေနိုင်သည်။

ရုရှားတပ်များသည် ဖိအားများ များပြားလာသည်နှင့်အမျှ ယူကရိန်း၏ ခါကိဗ် (Kharkiv)၊ အိုဒက်ဆာ (Odesa) သို့မဟုတ် ကိယက်ဗ် (Kiev) နှင့် အခြားနေရာဒေသများကို ယခင်ကထက် ပိုမိုပြင်းထန်စွာ တုန့်ပြန်တိုက်ခိုက်မှု များ ပြုလုပ်လာနိုင်ခြေရှိသည်။

ရုရှားတွင် နေတိုးအဖွဲ့က ယူကရိန်းကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်သည့် ဒုံးကျည်များထက် ပိုမိုများပြားသည့် တာဝေးပစ် ဒုံးကျည်များ ရှိနေသည်။

ထို့ပြင် ယူကရိန်းတွင် ၎င်းတို့မြို့များကို ထိုခိုက်ပျက်စီးမှုများမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် လေကြောင်း ကာကွယ်ရေး စနစ်များ လုံလုံလောက်လောက် မရှိပေ။

ထို့ကြောင့် နေတိုးအဖွဲ့သည် ရုရှားအား ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေသည့်အတွက် ကြီးကြီးမားမား ပြန်လည် ပေးဆပ်ရမည်ဆိုသည့် အချက်ကို လက်ခံစေရန် ကြိုးပမ်းနေရသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။

နေတိုးအဖွဲ့ထဲမှ အချို့နိုင်ငံများသည် ယူကရိန်းမှ ရုရှားတပ်များ ပြန်ဆုတ်ရန်နှင့် တိုက်ခိုက်မှုများကို ရပ်တန့်ရန် ရုရှားအပေါ် ဖိအားများ တိုးမြှင့်ရန် ဆန္ဒရှိနေကြသည်။

သို့သော် ရုရှားသည် ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေသည့် ၎င်းတို့၏ စစ်ဆင်ရေးကို မည်သည့်အကြောင်းနှင့်မျှ ရပ်တန့်ဖွယ်မရှိပေ။

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုသည့်တိုင် ထိုအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်သည် ယူကရိန်းကို မျက်နှာသာ ပေးထားခြင်းဖြစ်ပြီး ရုရှားကို မျက်နှာသာပေးမည် မဟုတ်ပေ။

ရုရှားနိုင်ငံကလည်း အမေရိကန်ကို သတိပေးသည့် အနေဖြင့် ကျူးဘားသို့ စစ်သင်္ဘောများနှင့် နျူကလီးယား စွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောများ စေလွှတ်ထားသည်။

ရုရှားခေါင်းဆောင်ပိုင်းအကြားတွင် ယူကရိန်းပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်မှုများ အရှိန် မြှင့်တင်ရန် ဖိအားများ ရှိနေသည်ဟု ယူဆနိုင်သည်။

 ဘိုင်ဒန်နဲ့ မက်ခရွန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုဖိအားများကို ယခုလအတွင်းက စိန့်ပီတာစဘတ် စီးပွားရေးညီလာခံတွင် သီးသန့် အစည်းအဝေးများ ပြုလုပ်ချိန်အတွင်း ရုရှားက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပူတင်သည် ထိုဖိအားများနှင့်ပတ်သက်ပြီး လူသိရှင်ကြား ဖွင့်ဟပြောဆိုခဲ့ခြင်း မရှိသည့်တိုင် ယူကရိန်းနှင့် နေတိုး အဖွဲ့၏ လုပ်ဆောင်မှုများကို ခံပြင်းပြီး ဒေါသထွက်သည့် အကြောင်းကို ပြသခဲ့သည်။

ဥရောပခေါင်းဆောင်အချို့ အထူးသဖြင့် ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်သည် ပြည်တွင်း နိုင်ငံရေးထောက်ခံမှုနှုန်း ကျဆင်းနေသဖြင့် ၎င်းတို့အပေါ် လူထုထောက်ခံမှုနှုန်း မြင့်တက်စေရန် ပိုမိုကြီးမားသည့် စစ်ပွဲကို ဖြစ်ပွားစေရန် လုပ်ဆောင်ဖွယ်ရှိသည်။

ယူကရိန်းသို့ စစ်သားများနှင့် တိုက်လေယာဉ်များ စေလွှတ်ခြင်းဖြင့် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သည့် ဥရောပစစ်ပွဲကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်နိုင်ခြေရှိသည်။

အမေရိကန်သည် ရိုမေးနီးယားရှိ F-16 လေတပ်စခန်းများကို အသုံးချဖွယ်ရှိပြီး ဘိုင်ဒန်သည် ဥရောပတွင် စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားစေရန်နှင့် ၎င်း၏ ကျဆင်းနေသည့် နိုင်ငံရေးပုံရိပ်ကို ပြန်လည်မြှင့်တင်ဖွယ်ရှိသည်။

ထိုထင်မြင်ယူဆချက်များသည် အလွန်အန္တရာယ်များလှသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် နေတိုး၏ ကာကွယ်ရေး ကဏ္ဍသည် အလွန်ပါးလွှာနေပြီး ဘိုင်ဒန်သည် အာဏာ ဆက်လက်တည်တံ့စေရန် မဟာမိတ်များနှင့် ဥရောပ၏ အနာဂတ်ကို ချနင်းမည်ဆိုပါက ရှက်ဖွယ်လိလိပင်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် လက်ရှိတွင် အများပြည်သူ ထင်မြင်ချက်တွင်လည်း ပိုမိုကြီးမားသည့် စစ်ပွဲ ဖြစ်လာမည့်အရေးကို ထောက်ခံသည့် အထောက်အထားများ ထွက်ပေါ်နေခြင်းမရှိပေ။

စင်စစ် ဥရောပတိုက်သားများ၏ စိတ်ထဲတွင် စစ်ဆန့်ကျင်ရေး သဘောထားများသာ ပိုမို ကိန်းအောင်းနေဖွယ်ရှိ သည်။

လက်ရှိအချိန်တွင် နေတိုးအဖွဲ့သည် အဖွဲ့အစည်း ပြိုကွဲသွားစေနိုင်သည့် အခြေအနေအထိ ရောက်ရှိစေနိုင်သော ရန်လိုသည့် မဟာမိတ်အဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့အဖြစ်သို့ ပုံစံပြောင်းလဲ သွားခဲ့သည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI Sport Article 

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၄

ပေါ်တူဂီအသင်းနဲ့အတူ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မယ့် ရော်နယ်ဒို အတွက်တော့ ဒီပြိုင်ပွဲဟာ သူ့ရဲ့ ကစားသမားဘဝမှာ နောက်ဆုံး နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲလည်း ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ 

အသက် ၃၉ နှစ်အရွယ်ရှိ ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီအသင်းကို ယူရို ၂၀၁၆ ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်အောင် အကူအညီ ပေးနိုင်ခဲ့သလို ပြီးခဲ့တဲ့ ယူရို ၂၀၂၄ ခြေစစ်ပွဲမှာ ပေါ်တူဂီအသင်း ၁၀ ပွဲစလုံး နိုင်ပွဲရယူနိုင်ခဲ့တာမှာ အဓိကအခန်း ကဏ္ဍကနေ ပါဝင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ စံချိန်တွေအများကြီး တင်ထားနိုင်ခဲ့ပြီး ချိုးဖျက်ရမယ့် စံချိန်တွေကလည်း ရှိနေတာ ပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ အသက် ၁၉ နှစ်အရွယ်မှာကတည်းက ယူရို ၂၀၀၄ ပြိုင်ပွဲမှာ ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် စတင်ပါဝင် နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ၅ ကြိမ်အထိ ပါဝင်ကစားပေးခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ 

 ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

အယ်လ်နာဆာအသင်း ခေါင်းဆောင်ဟာ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာလည်း ပေါ်တူဂီအသင်းအတွက် ပါဝင်မှာဖြစ်လို့ ယူရိုပြိုင်ပွဲကို ၆ ကြိမ်ကစားတဲ့ ပထမဆုံး ကစားသမားအဖြစ် မှတ်တမ်းဝင်တော့မှာပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တဲ့ ယူရိုပြိုင်ပွဲတိုင်းမှာ ဂိုးသွင်းယူနိုင်ခဲ့ပြီး ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲ မတိုင်ခင်ထိ သူ့ရဲ့ ယူရို သွင်းဂိုးဟာ ၁၄ ဂိုးအထိရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲသမိုင်းမှာ ဂိုးအများဆုံး သွင်းယူထားတဲ့ ကစားသမားအဖြစ် ရပ်တည်နေပြီး သူ့ရဲ့အနောက်မှာရှိတဲ့ ပြင်သစ်ဂန္ထဝင် ပလာတီနီကို ၅ ဂိုးအသာရထားတာပါ။ 

ပြီးတော့ ရော်နယ်ဒိုဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲသမိုင်းမှာ ပွဲအရေအတွက် အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ၂၅ ပွဲနဲ့ ထိပ်ဆုံး နေရာက ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ရော်နယ်ဒို နောက်ထပ် တင်ရှိထားတဲ့ စံချိန်တစ်ခုကတော့ ဂိုးကန်သွင်းမှု အများဆုံး ပြုလုပ်ထား တာပါ။ ရော်နယ်ဒိုဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ဂိုးကန်သွင်းမှု ၁၃၇ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားတာဖြစ်ပြီး သူ့ရဲ့အနောက်မှာရှိတဲ့ အွန်နရီက ၅၂ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားလို့ အများကြီး ကွာဟနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ဒီစံချိန်တွေအပြင် စံချိန်အများကြီးကို တင်ထားသလို ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ နောက်ထပ် စံချိန်ချိုးဖျက်ပြီး စံချိန်သစ်တင်ဖို့တွေလည်း ကျန်ရှိနေသေးတာပါ။ 

ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ဂိုးအခွင့်အရေး အများဆုံး ဖန်တီးမှုစံချိန်ကို တင်ထားတာက ပေါ်တူဂီအသင်းဂန္ထဝင် ဖီဂို ဖြစ်ပါ တယ်။ 

ဖီဂိုဟာ ဂိုးအခွင့်အရေး ဖန်တီးမှု ၄၂ ကြိမ်နဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်နေပြီး ရော်နယ်ဒိုက ၄၁ ကြိမ်နဲ့ ဒုတိယ နေရာမှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ 

 ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

အဲဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒို အနေနဲ့ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ ဂိုးအခွင့်အရေး ဖန်တီးမှု ၂ ကြိမ် ပြုလုပ်ပေးနိုင်ရင် နိုင်ငံအသင်းဖော်ဟောင်း ဖီဂိုရဲ့စံချိန်ကို ချိုးဖျက်ပြီး စံချိန်သစ်တင်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုအတွက် ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ နောက်ထပ် ချိုးဖျက်ရမယ့် အရာကတော့ ဂိုးဖန်တီးမှု အများဆုံးစံချိန်ပါ။ 

ရော်နယ်ဒိုဟာ ချက်ကစားသမားဟောင်း ပိုဘောစကီးနဲ့အတူ ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ဂိုးဖန်တီးမှု ၆ ကြိမ်စီ ပြုလုပ်ထားပြီး ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ပူးတွဲရပ်တည်နေတာပါ။ 

ရော်နယ်ဒို အနေနဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ လွတ်လွတ်ကျွတ်ကျွတ် ရပ်တည်ချင်ရင် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ ဂိုးဖန်တီးမှု လုပ်ဖို့ လိုနေပြီး ဂိုးဖန်တီးမှု ၅ ကြိမ် ပြုလုပ်ထားတဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံကွင်းလယ်လူ ဒီဘရိုင်းရဲ့ ကျော်ဖြတ်ခြင်း မခံရဖို့လည်း လိုနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒို အနေနဲ့ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ အသက် ၄၁ နှစ်အရွယ်ရှိ အသင်းဖော် ပီပီသာ ဂိုးမသွင်းယူနိုင်ရင် ဒီပြိုင်ပွဲ သမိုင်းမှာ အသက်အကြီးဆုံး ဂိုးသွင်းသူအဖြစ် စံချိန်တင်နိုင်မယ့် အခွင့်အရေးလည်း ရှိနေတာပါ။ 

ယူရိုပြိင်ပွဲမှာ အသက်အကြီးဆုံး ဂိုးသွင်းထားတဲ့ သူကတော့ သြစတြီးယားအသင်းက ဗာစတစ်ဖြစ်ပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ်က ပိုလန်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်မှာ ဂိုးသွင်းနိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီဂိုးသွင်းယူတဲ့အချိန်မှာ သူ့ရဲ့အသက်ဟာ ၃၈ နှစ် ၂၅၇ ရက်ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါအပြင် ရော်နယ်ဒိုဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲဗိုလ်လုပွဲမှာ အသက်အကြီးဆုံး ဂိုးသွင်းနိုင်တဲ့သူအဖြစ် စံချိန်တင်ဖို့လည်း မျှော်လင့်လို့ ရသေးတာပါ။

 ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်

ယူရိုပြိုင်ပွဲဗိုလ်လုပွဲမှာ အသက်အကြီးဆုံး ဂိုးသွင်းထားသူကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာ အင်္ဂလန်အသင်း ဘက်ကို ဂိုးသွင်းခဲ့တဲ့ အီတလီနောက်ခံလူဟောင်း ဘိုနူချီဖြစ်ပြီး ဒီအချိန်က သူ့ရဲ့အသက်ဟာ ၃၄ နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရော်နယ်ဒို အနေနဲ့ ယူရို ၂၀၁၆ ပြိုင်ပွဲမှာလို ဒီတစ်ကြိမ်ပြိုင်ပွဲမှာလည်း ပေါ်တူဂီအသင်းကို ချန်ပီယံဆုရရှိအောင် ထပ်ပြီး ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ရင် ၂၀၀၈ နဲ့ ၂၀၁၂ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ စပိန်အသင်းကို ချန်ပီယံဆုရရှိအောင် ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့တဲ့ အသင်းခေါင်းဆောင် ကာဆီးလက်စ်နောက်ပိုင်း ယူရိုချန်ပီယံဆု ၂ ကြိမ်ရရှိအောင် ဦးဆောင်နိုင်မယ့် ဒုတိယ မြောက် အသင်းခေါင်းဆောင် ဖြစ်လာမှာပါ။

ရော်နယ်ဒိုဟာ ပေါ်တူဂီ ကစားသမားဘဝမှာ နိုင်ငံပေါင်း ၄၇ နိုင်ငံကို ဂိုးသွင်းယူထားပြီး ယူရို ၂၀၂၄ အုပ်စုတွင်းမှာ တွေ့ဆုံရမယ့် တူရကီနဲ့ ဂျော်ဂျီယာအသင်းတို့ကို ဂိုးမသွင်းရသေးပါဘူး။ 

အဲဒါကြောင့် ရော်နယ်ဒိုဟာ ဒီ ၂ သင်းကို ဂိုးသွင်းနိုင်ခဲ့ရင် စံချိန်ထပ်ပြီး တင်ဦးမှာဖြစ်သလို ပေါ်တူဂီအသင်းသာ ရှုံးထွက်အဆင့်ကို ရောက်ရင် ရော်နယ်ဒိုဟာ နိုင်ငံပေါင်း ၅၀ ကိုဂိုးသွင်းနိုင်တဲ့ မှတ်တမ်းတစ်ခုကို ရယူနိုင်ဖို့ ရှိနေပါတယ်။

ရော်နယ်ဒိုအနေနဲ့ သူ့ရဲ့နောက်ဆုံး နိုင်ငံတကာပြိုင်ပွဲ မဟုတ်ရင်တောင် နောက်ဆုံး ယူရိုပြိုင်ပွဲဖြစ်မယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ စံချိန်သစ်တွေတင်ပြီး ပေါ်တူဂီအသင်းနဲ့ ဆုဖလားကိုင်မြှောက် နိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ 

Source: BBC

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၇

ဂျာမနီနိုင်ငံက အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲကျင်းပဖို့ ရက်ပိုင်းပဲ လိုတော့တဲ့အချိန်မှာ ဒီပြိုင်ပွဲမှာ ဘယ်အသင်း ချန်ပီယံဖြစ်နိုင်မလဲဆိုတဲ့ ခန့်မှန်းမှုတွေကလည်း ထွက်ပေါ်နေခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။ 

အချက်အလက်တွေကို ပြုစုတဲ့ Opat စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ တွက်ချက်မှုမှာတော့ အင်္ဂလန်အသင်းက ဒီပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းအစားဆုံးဖြစ်နေတာကို တွေ့ခဲ့ရတာပါ။ အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ဘယ်ပြိုင်ပွဲမဆို မကျင်းပခင်မှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းစားတာက ထုံးစံလို ဖြစ်နေပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာတော့ အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းအစားဆုံး အသင်းအဖြစ် ဦးဆောင်နေ တာပါ။ ဒါကလည်း အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့ ကစားသမား အစုအဖွဲ့နဲ့ ရလဒ်ကောင်းမွန်မှုတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင် ပါတယ်။ 

အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့ ရလဒ်တွေကို ကြည့်ရရင် ဘရာဇီးလ်အသင်းကို ခြေစမ်းပွဲမှာ အရေးနိမ့်တာကလွဲပြီး ရလဒ်တွေ ကောင်းမွန်ခဲ့တာပါ။ 

ယူရိုပြိုင်ပွဲဖလားကိုတွေ့ရစဉ်

သူတို့ရဲ့ လူစာရင်းမှာဆိုရင် ဂိုးသွင်းကောင်းတဲ့ အသင်းခေါင်းဆောင် ဟာရီကိန်း၊ အာဆင်နယ် အသင်းက ဆာကာနဲ့ ဒီကလန်ရိုက်စ်၊ မန်စီးတီးအသင်းက ဖိုဒန်၊ ရီးရယ်လ်အသင်းနဲ့အတူ ဆုဖလားတွေ ရယူနိုင် ခဲ့တဲ့ ဘယ်လင်ဂမ်နဲ့ ချယ်လ်ဆီး ကြယ်ပွင့် ကိုးလ်ပါလ်မာတို့ ပါဝင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးတော့ ကိုဘီမိုင်နူး၊ အီဇီ၊ ဝါတန်၊ ဂေါ်ဒွန်တို့လို လူငယ် ကစားသမားတွေအပြင် အာနိုးလ်၊ ဝေါလ်ကာ၊ ထရစ်ပီယာ၊ ဝက်ကင်စ်တို့လို ကစားသမားတွေလည်း ရှိနေတာပါ။ 

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ နေရာစုံမှာ တောင့်တင်းတဲ့ လူစာရင်းရှိနေပေမယ့် နောက်ခံလူ မက်ဂွဲယား ဒဏ်ရာကြောင့် မပါဝင်နိုင်တော့တဲ့အတွက် ဗဟိုခံစစ်ပိုင်းက အားနည်းနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ပွဲထွက်လူစာရင်းမှာ ပါဝင်မယ့် ကစားသမားတွေက ဒီနေရာကို ဖြည့်ပြီးကစားနိုင်ရင် အင်္ဂလန် အသင်းဟာ ချန်ပီယံဆု ရယူနိုင်မယ့် အနေအထားမှာ ရှိနေတာပါ။ 

ဒီလိုတွေကြောင့်လည်း အင်္ဂလန်အသင်းကို ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ ဗိုလ်စွဲဖို့ ရေပန်းအစားဆုံး အသင်းအဖြစ် Opta က သတ်မှတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာရီကိန်းကိုတွေ့ရစဉ်

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ နည်းပြ ဆောက်ဂိတ် လက်ထက် ပြီးခဲ့တဲ့ ယူရိုပြိုင်ပွဲနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲတွေမှာ ရလဒ် ကောင်းတွေ ရယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ၂၀၁၈ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဆင့်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ကွာတားဖိုင်နယ်အထိ ရောက်ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာတော့ အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ဗိုလ်လုပွဲကို တက်နိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဖြစ်ဖို့ အနီးစပ်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် အီတလီအသင်းကို ပင်နယ်တီနဲ့ အရေးနိမ့်ကာ ဒုတိယနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာပါ။ အဲဒါကြောင့် အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ဖို့ ပစ်မှတ်ထားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

Opta စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ တွက်ချက်မှုမှာ အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်ဖို့ ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိတယ်လို့ ဖော်ပြထားတာပါ။ 

ယူရိုပြိုင်ပွဲ၀င် အသင်းတွေကိုတွေ့ရစဉ်

အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့ အနောက်မှာတော့ ပြင်သစ်အသင်းက ၁၉ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ ဒုတိယ၊ အိမ်ရှင်ဂျာမနီအသင်းက ၁၂ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ တတိယ၊ စပိန်အသင်းက ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ စတုတ္ထ၊ ပေါ်တူဂီအသင်းက ၉ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ပဉ္စမနေရာမှာ ရပ်တည်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

နယ်သာလန်၊ လက်ရှိချန်ပီယံ အီတလီနဲ့ ဘယ်လ်ဂျီယံအသင်းတို့ဟာ ဒီအသင်းတွေရဲ့ အနောက်မှာ ချန်ပီယံ ဖြစ်နိုင်မယ့် အသင်းတွေအဖြစ် ရပ်တည်နေတာပါ။

ဒီရာခိုင်နှုန်းတွေက စူပါကွန်ပျူတာရဲ့ တွက်ချက်မှုတွေ ဖြစ်တာကြောင့် လက်တွေ့မှာတော့ ကွာခြားမှုတွေ ရှိနိုင်ပါတယ်။ အင်္ဂလန်အသင်းအနေနဲ့ ချန်ပီယံဆုကို ရရှိချင်တယ်ဆိုရင် ပွဲစဉ်တိုင်းကို အကောင်းဆုံးလုပ်ပြနိုင်ဖို့ လိုအပ်တာပါ။

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ အုပ်စုတွင်းမှာ ဆားဘီးယား၊ ဒိန်းမတ်၊ ဆလိုဗေးနီးယားအသင်းတို့နဲ့ ကျရောက်နေတာ ကြောင့် နောက်တစ်ဆင့်တက်နိုင်ဖို့ အခြေအနေ ကောင်းတဲ့အတွက် ရှုံးထွက်အဆင့်တွေမှာ ချန်ပီယံခြေစွမ်းတွေ ကို ပြသရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်္ဂလန်အသင်းဟာ ယူရိုပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ၁ ကြိမ်မှ မရယူနိုင်သေးတာကို ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲမှာ အဆုံးသတ်နိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။

ယူရို ၂၀၂၄ ပြိုင်ပွဲကို ဇွန်လ ၁၄ ရက်ကနေ ဇူလိုင် ၁၄ ရက်အထိ တစ်လကြာ ကျင်းပသွားမှာဖြစ်ပြီး  ခန့်မှန်းမှုတွေ အတိုင်းပဲ အင်္ဂလန်အသင်းက ချန်ပီယံဖြစ်သွားမလား၊ ဘယ်အသင်းက ချန်ပီယံဆုကို ကိုင်မြှောက်နိုင်မလဲဆိုတာ စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၄ ခုနှစ် ၊ မေလ ၃၁

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်၏ ကျယ်ပြန့်သည့် လှုပ်ရှားမှုများသည် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှု အတွက် ထိတ်လန့်မှုများကို ဖြစ်စေသည်။

အလွန်အကျွံ ငါးဖမ်းမှုများ၊ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုနှင့် သန္တာကျောက်တန်းများ ပျက်စီးမှုများသည် ထိုဒေသ၏ ကြွယ်ဝသည့် ဇီဝမျိုးကွဲများကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိသည်။

နယ်နိမိတ်ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာမှုများ ပြုလုပ်ရန်အတွက် မြေယာဖော်ယူမှုများနှင့် ကြီးမားသည့် ခုံးကောင် များကို ဖမ်းဆီးနေမှုများက သန္တာကျောက်တန်း မျိုးစိတ်ပေါင်း ၅၀၀ ကျော်ကို လျင်မြန်စွာ ပြုန်းတီးစေခဲ့သည်။

တစ်ခါတစ်ရံတွင် ပထဝီနိုင်ငံရေး တင်းမာမှုများ၏ လောင်းရိပ်အောက် ကျရောက်လေ့ရှိသည့် ထိုကဲ့သို့ ဂေဟဗေဒ ဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်း မြင့်တက်လာမှုက တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ ကောင်းမွန်သော အခြေအနေနှင့် ခံနိုင်ရည် ရှိမှုအပေါ် ဆိုးရွာသော ရေရှည်ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုကဲ့သို့ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ထိုသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ကပ်ဘေးကို လျော့ကျစေရန်အတွက် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်မှုသည် အရေးတကြီး လိုအပ်လှပေသည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်၌ ရှိနေသည့် အငြင်းပွားဖွယ် ဒေသဖြစ်သော စကာဘိုရော့ချ် သောင်ခုံ (Scarborough Shoal) သည် တရုတ်ငါးဖမ်းသမားများကြောင့် သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အရည်အသွေးနိမ့်ကျမှုကို ဖြစ်ပွားစေခဲ့သည်ဟု ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံက စွပ်စွဲထားသည်။ 

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုကို သရုပ်ဖော်ပြထားစဉ်

တရုတ်အနေဖြင့် ထိုသောင်ခုံ၏ အခြေအနေကို နိုင်ငံတကာလေ့လာသူများအား စစ်ဆေးကြည့်ရှုခွင့်ပေးရန် ဖိလစ်ပိုင်က တိုက်တွန်းထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့သော သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင်လည်း ဖိလစ်ပိုင်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ (PCG) သည် စကာဘိုရော့ချ်သောင်ခုံ အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ သန္တာကျောက်တန်းများကို ရိုက်ကူးထားသည့် ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံ များကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

တရုတ်ငါးဖမ်းသမားများသည် ကြီးမားသည့် ခုံးကောင်များကို ခွာယူနေမှုကြောင့် သန္တာကျောက်တန်းများသည် သိသိသာသာ ထိခိုက်ခဲ့သည်ဟု PCG က ပြောသည်။

ထိုသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ဖိလစ်ပိုင်အမျိုးသားလုံခြုံရေးအဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျိုနသန် မာလာယာ (Jonathan Malaya) က လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်ပူပန်မှုများကို ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

တရုတ်အနေဖြင့် ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများ၏ အခြေခံအကြောင်းရင်းများကို ကုလသမဂ္ဂမှ ကျွမ်းကျင်သူများနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများအား လွတ်လပ်သည့် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခွင့်ပေးရန် ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

"တရုတ်နိုင်ငံကို ကျနော်တို့ စိန်ခေါ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ သူတို့ဟာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းသူတွေလို့ ယူဆထားမယ်ဆိုရင် သူတို့ဟာ ဘာဂျိုဒီမဆင်လော့ (Bajo de Masinloc) ကျွန်းကို နိုင်ငံတကာလေ့လာသူတွေကို စစ်ဆေးခွင့်ပြုသင့်ပါတယ်" ဟု မာလာယာက ပြောကြားခဲ့သည်။ (မှတ်ချက်- စကာဘိုရော့ချ်သောင်ခုံကို ဖိလစ်ပိုင်က ဘာဂျိုဒီမဆင်လော့ကျွန်းဟူ၍ သုံးနှုန်းခေါ်ဝေါ်သည်။)

တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့က ဖိလစ်ပိုင်စက်လှေကို ရေပိုက်နဲ့ထိုးနေစဉ်

စကာဘိုရော့ချ်သောင်ခုံတွင် ကြီးမာသည့် ခုံးကောင်အရေအတွက် လျော့နည်းလာမှုအတွက် ဖိလစ်ပိုင်အရာရှိ များက တရုတ်ငါးဖမ်းသမားများကို ဝေဖန်ပြစ်တင်လေ့ရှိသည်။ 

ထိုသောင်ခုံသည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၊ လူဇွန်(Luzon)ကျွန်း အနောက်ဘက် ၁၉၈ ကီလိုမီတာ အကွာခန့်တွင် တည်ရှိပြီး ဖိလစ်ပိုင်အထူးစီးပွားရေးဇုန်ထဲမှာဖြစ်၍ ထိုသောင်ခုံကို ဖိလစ်ပိုင်က ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း နိုင်ငံတကာက အသိအမှတ် ပြုထားသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ၂၀၁၂ ခုနှစ်က တရုတ်နှင့်ဖိလစ်ပိုင်အကြား သီတင်း ၁၀ ပတ်ကြာ ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ (CCG) သည်  ပြီးခဲ့သည့် ၁၁ နှစ်အတွင်း ထိုသောင်ခုံအနီးတစ်ဝိုက်တွင် တပ်များကို ဖြန့်ထားခဲ့သည်။ 

တရုတ်အစိုးရကလည်း ထိုသောင်ခုံသည် တရုတ်၏ ရှိရင်းစွဲ နယ်နိမိတ်တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ကြေညာထားပြီး ထိုသောင်ခုံတွင် တရုတ်က ငြင်းစရာမလိုသည့် အချုပ်အခြာအာဏာကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့်နှစ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုနယ်နိမိတ်သည် တရုတ်၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီးနောက် တရုတ်ငါးဖမ်းသင်္ဘောများသည် ထိုသောင်အနီးရှိ ထုံးအိုင်အတွင်းမှ တန်ဖိုးကြီးမားသည့် ခုံးကောင်များကို အများအပြား ခွာယူခဲ့ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်က စွပ်စွဲခဲ့သည်။

၂၀၁၆ ခုနှစ်အစောပိုင်းက South China Morning Post သတင်းစာတွင် ဖော်ပြခဲ့သည့် သတင်း၌  သင်္ဘော ဒလက်များကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးနေသည့် ကျောက်တန်းများကို ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများထဲတွင် မြင်တွေ့ရသည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထိုထိခိုက်ပျက်စီးမှုများသည် ငါးဖမ်းသမားများ၏ သင်္ဘောများတွင် တပ်ဆင်ထားသည့် ဒလက်များက ကျောက်တန်းကို ပွတ်တိုက်မှု၏ အကျိုးဆက်များဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဖိလစ်ပိုင်၏ သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲအတွင်း ပြသခဲ့သည့် ဓာတ်ပုံများထဲတွင် တရုတ် ငါးဖမ်းသမားများသည်  ကြီးမားသည့် ခုံးကောင်များကို နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ အများအပြား ဖမ်းယူနေသည့် ပုံများအား ဖော်ပြထားသည်ဟု အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထိုလှုပ်ရှားမှုများသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ရပ်နားသွားခဲ့ပုံပေါ်ကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်အရာရှိများ က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

သန္တာကျောက်တန်းများ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုသည် လျစ်လျူရှုခံထားရသည့် မငြင်းနိုင်သော သက်သေတစ်ခုဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ ဂေဟစနစ်ကို အလေးထားသူ အနည်းငယ်သာရှိနေကြောင်း ဖိလစ်ပိုင်ကမ်းခြေစောင့် တပ်ဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မာလာယာက ပြောကြားခဲ့သည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် သန္တာကျောက်တန်းများနှင့် အခြားထိခိုက် ပျက်စီးမှုများအတွက် တရုတ်ကို တရားစွဲ ဆိုရန် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရနှင့် သဘာတူညီမှုများ ရရှိထားကြောင်း မာလာယာက ပြောသည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်ကလည်း ဖိလစ်ပိုင်သည် နယ်သာလန်နိုင်ငံ၊ သည်ဟိဂ် (The Hague) မြို့ရှိ အနုညာတခုံရုံးတွင် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း တရုတ်က ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာသည့် Nine-dash line အမည်ရှိ နယ်စပ်စည်းရေးဆွဲမှုကို တရားရေးအရ စိန်ခေါ်ခဲ့သည်။ 

တောင်တရုတ်ပင်လယ် အခင်းအကျင်းကို တွေ့ရစဉ်

၃ နှစ်အကြာတွင် အနုညာတခုံးရုံးက ဖိလစ်ပိုင်ဘက်က ရပ်တည်ခဲ့ပြီး တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း တရုတ်၏ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ထွက်ဆိုမှုများကို ပယ်ချကြောင်း စီရင်ချက်ချခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ တရုတ်အစိုးရက တရားရုံး၏ စီရင်ချက်ကို လျစ်လျူရှုခဲ့ပြီး စကာဘိုရော့ချ်သောင်ခုံကို နိုင်ငံတကာက စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုသည့် ဖိလစ်ပိုင်၏ တိုက်တွန်းချက်ကိုလည်း ငြင်းပယ်ဖွယ်ရှိသည်။

စကာဘိုရော့ချ်သောင်ခုံသည် မကြာသေးမီက တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း တရုတ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်အကြား တင်းမာမှုများ မြင့်တက်စေခဲ့သည့် အဓိကနေရာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ 

ထိုသောင်ခုံ၏ ထုံးအိုင်အတွင်းသို့ ဖိစလပိုင် ငါးဖမ်းသမား ဝင်ရောက်ခြင်းမရှိစေရန် တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ က ဟန့်တားပိတ်ဆို့ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် စက်တင်ဘာလက တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့သည် ထုံံးအိုင်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်မည့် ဝင်ပေါက် ကို ရေပေါ်အတားအဆီးများဖြင့် ပိတ်ဆို့ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ထိုအတားအဆီးများအား ဖိလစ်ပိုင်ကမ်းခြေစောင့် တပ်ဖွဲ့က ဖယ်ရှားခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးကတည်းက ဖိလစ်ပိုင်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ သင်္ဘောများနှင့် တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ သင်္ဘောများအကြား ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ 

ဧပြီ ၃၀ ရက်ကလည်း တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ သင်္ဘောများသည် ဖိလစ်ပိုင် ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့၏ ကင်းလှည့်သင်္ဘောများနှင့် ငါးဖမ်းသင်္ဘောများကို မီးသတ်ပိုက်ဖြင့် ထိုးခဲ့သဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောများ ထိခိုက် ပျက်စီးခဲ့သည်။

တရုတ်၏ ကျွန်းတုကို တွေ့ရစဉ်

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းသည် ပထဝီနိုင်ငံရေး ဂယက်ရိုက်ခတ် မှုများကို သိသိသာသာ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ 

ထိုဒေသသည် ရှုပ်ထွေးသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းဖြစ်ပြီး တရုတ်က  တောင်တရုတ်ပင်လယ်၏ နယ်နိမိတ် ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါးကို ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာထားသည်။ 

ထို့ကြောင့် တရုတ်သည် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံအချို့နှင့် နယ်နိမိတ် ပိုင်ဆိုင်မှု အငြင်းပွားလျက်ရှိပြီး အမေရိကန် နှင့်လည်း တင်းမာမှု မြင့်တက်ခဲ့သည်။

တရုတ်၏ လုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အရည်အသွေး နိမ့်ကျမှုသည် ထိုအငြင်းပွားမှုများကို ပိုမိုဆိုးရွားစေခဲ့သည်။ 

ထိုအခြေအနေသည် ဒေသတွင်း သောင်းနှင့်ချီသည့် ငါးဖမ်းသမားများ၏ စားဝတ်နေရေး၊ စားနပ်ရိက္ခာလုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်နေကာ ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်မှု ပျက်ယွင်းစေမည့် အလားအလာအထိ ရောက်ရှိနေသည်။ 

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် ထိုအရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံနိုင်ငံများနှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရန် အချိန်ဆွဲ နေသည့် တရုတ်၏ နည်းဗျူဟာများကလည်း တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း တရုတ်၏ လှုပ်ရှားမှုများကို ပိုမို ခိုင်မာအားကောင်းစေခဲ့သည်။

ထိုအကျပ်အတည်းသည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းအပေါ်လည်း သက်ရောက်မှုရှိပြီး တရုတ်နှင့် အခြား နိုင်ငံများအကြား ယခင်ကတည်းက ရှိနေသည့် သဘောထား ကွဲလွဲမှုများနှင့် သံသယများကို ပိုမိုကြီးထွားစေကာ တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် ပဋိပက္ခများ၏ ရှုပ်ထွေးသည့် အခြေအနေအတွက် မျက်နှာစာအသစ်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ် စေခဲ့သည်။ 

ထို့ကြောင့် ထိုသဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အကျပ်အတည်းသည် ဂေဟဗေဟဆိုင်ရာ ပြဿနာတစ်ခုသာ မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစိုက်မှုနှင့် ချက်ချင်းဖြေရှင်းရမည့် ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်စရာကိစ္စရပ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။

Source: CNI

CNI Sport Article

၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မေလ ၃၁

ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက အားလုံးကို အံ့အားသင့်စရာ ဖြစ်ခဲ့တာကတော့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ကွန်ပနီကို နည်းပြသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်လိုက်တယ်ဆိုတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းလို ဥရောပထိပ်သီးအသင်းက ဘန်လေအသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဆက်ရှိအောင် မကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ကွန်ပနီကို နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်မယ်လို့ ဘယ်သူကမှ ထင်မှတ်မထားပေမယ့် ဒါက တကယ့် လက်တွေ့မှာ ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ကွန်ပနီကို နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ဖို့က သူတို့အတွက် ဦးစားပေး မဟုတ်ခဲ့ပေမယ့် လိုချင်တဲ့ နည်းပြတွေ မရတဲ့အဆုံး နောက်ဆုံးမှာ ခန့်အပ်ခဲ့တာလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ လေဗာကူဆင်အသင်းနည်းပြ ဇာဘီအလွန်ဆို၊ ဂျာမနီအသင်းကို ကိုင်တွယ်နေတဲ့ နည်းပြဟောင်း နာဂျယ်လ်စမန်း၊ သြစတြီးယားအသင်းနည်းပြ ရက်ဂ်နစ်တို့ကို ချိတ်ဆက်ခဲ့ပေမယ့် အဆင်မပြေခဲ့ သလို ထွက်ခွာမယ့် နည်းပြ တူချယ်လ်ကို အသင်းမှာ ဆက်ရှိစေဖို့ ကြိုးစားခဲ့တာမှာလည်း သဘောတူညီမှု မရရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့်လည်း နည်းပြကောင်း ဖြစ်လာဖို့ အလားအလာရှိတဲ့ ကွန်ပနီကို နည်းပြသစ်အဖြစ် ၃ နှစ်စာချုပ်နဲ့ ခန့်အပ်ခဲ့တာပါ။ 

ကွန်ပနီရဲ့ နည်းပြ အတွေ့အကြုံကို ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း သူဟာ ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကမှ ဘယ်လ်ဂျီယံကလပ် အန်ဒါလက်ချ်အသင်းမှာ ကစားသမား/နည်းပြအဖြစ် တာဝန်ယူရင်းကနေ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ နည်းပြအဖြစ် စတင် ကိုင်တွယ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကွန်ပနီကို တွေ့ရစဉ်

အန်ဒါလက်ချ်အသင်းကို ၂ နှစ်ကြာ ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ ကွန်ပနီဟာ ကြီးကြီးမားမား အောင်မြင်မှုအဖြစ် ဘယ်လ်ဂျီယံ ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဒုတိယသာရရှိခဲ့တာပါ။

ကွန်ပနီဟာ အန်ဒါလက်ချ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်အပြီးမှာ ဘန်လေအသင်းရဲ့ နည်းပြအဖြစ် ခန့်အပ်ခံခဲ့ရပြီး သူဟာ ဘန်လေအသင်းကို ချန်ပီယံရှစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံအဖြစ်နဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ကို တန်းတက်နိုင်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင် ခဲ့ပါတယ်။

ကွန်ပနီဟာ ဘန်လေအသင်းကို ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဆက်ပြီးရှိအောင် မကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် သူဟာ ရှိတဲ့လူစာရင်းနဲ့  အကောင်းဆုံး ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

နည်းပြအတွေ့အကြုံ နုသေးတဲ့ ကွန်ပနီအတွက်တော့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ရတာဟာ အရင် ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အန်ဒါလက်ချ်၊ ဘန်လေအသင်းတို့နဲ့ တူညီမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ထိပ်သီးအသင်း ဖြစ်တဲ့အတွက် ကွန်ပနီဟာ ဖိအားတွေ၊ စိန်ခေါ်မှုတွေ အများကြီးကို  ရင်ဆိုင်ရတော့မှာပါ။ 

ကွန်ပနီကိုယ်တိုင်ကလည်း ဒီစိန်ခေါ်မှုတွေကို သူစောင့်မျှော်နေတယ်လို့ ပြောထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဟာ ၂၀၁၁-၁၂ ရာသီနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဒီရာသီကို ဆုဖလားလက်မဲ့နဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရတဲ့အတွက် လာမယ့်ရာသီမှာ ဆုဖလားပြန်လည်ရအောင် ယူပေးဖို့က ကွန်ပနီအပေါ်မှာ တာဝန်ရှိ သွားပြီဖြစ်ပါတယ်။

ကွန်ပနီဟာ လေဗာကူဆင်အသင်းဆီကနေ ဘွန်ဒက်လီဂါဖလားကို ပြန်လည်ရအောင် ယူဖို့ ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရမှာပါ။

ကွန်ပနီကို တွေ့ရစဉ်

ပြီးရင် ဥရောပချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်း ပြန်လည်ကြီးစိုးအောင် လုပ်ဖို့အတွက် ကွန်ပနီ အနေနဲ့ တစ်ဆင့်ချင်းစီ ပြင်ဆင်သွားရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

လက်ရှိ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းမှာဆိုရင် ကွန်ပနီထက် ရက်ပိုင်းပိုကြီးနေတဲ့ ဂိုးသမား နူအာ၊ အသက်သိပ်မကွာတဲ့ မူလာတို့လို ကစားသမားတွေရှိတာကြောင့် ဘယ်လ်ဂျီယံ လူမျိုးနည်းပြဟာ သူတို့နဲ့ တိုင်ပင်ပြီး အသင်းကို အကောင်းဆုံး ကိုင်တွယ်သွားဖို့လည်း လိုအပ်နေတာပါ။ 

ဂျာမနီ ဝါရင့်ကစားသမားတွေဖြစ်တဲ့ သူတို့နဲ့ အဆင်မပြေရင်လည်း ကွန်ပနီအတွက် အခက်တွေ့နိုင်ပါတယ်။ 

ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းဘက်ကို ပြန်ကြည့်ရင်လည်း ဇာဘီအလွန်ဆိုလို လူငယ်နည်းပြ တစ်ဦးက လေဗာကူဆင် အသင်းကို ရှုံးပွဲမရှိ စံချိန်တင် အောင်ပွဲတွေ ရယူခဲ့ချိန်မှာ သူတို့လည်း လူငယ်နည်းပြတစ်ဦးနဲ့ ပြန်လုပ်ပြဖို့ ရည်ရွယ်ထားပုံရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အောင်မြင်မှုမရရင်တော့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းအနေနဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ အများကြီးကို ခံရမှာပါ။ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်နဲ့ ကွန်ပနီတို့ဟာ သူတို့ကို မယုံကြည်တဲ့သူတွေကို အကောင်းဆုံး တုန့်ပြန်နိုင်ဖို့က လာမယ့်ရာသီမှာ ဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ကွန်ပနီအနေနဲ့ ဘိုင်ယန်မြူးနစ်အသင်းကို ဘယ်လိုနည်းဗျူဟာတွေနဲ့ ကိုင်တွယ်ပြီး ဆုဖလားတွေ ရယူပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။