CNI Article

လန်ဒန်၊ စက်တင်ဘာ ၉

စက်တင်ဘာ ၈ ရက်၌ ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ် (၂) ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်သွားပြီး နောက်ပိုင်း အိမ်ရှေ့စံ မင်းသားဘဝမှ အလိုအလျောက် ဗြိတိန်ထီးနန်း ဆက်ခံလိုက်ပြီဖြစ်သော ဘုရင်ချားလ်စ် (၃)သည်  ၎င်း၏ ဘုရင်ဘဝ စတင်သော ပထမဆုံးနေ့တွင် လူထုမိန့်ခွန်း ပြောမည်ဖြစ်ကြောင်း နယူးယောက်တိုင်းမ် သတင်းစာ၏ ဝက်ဘ်ဆိုက်က စက်တင်ဘာ ၉ ရက်၊ ညနေပိုင်းတွင် ရေးသားဖော်ပြသည်။   

ဗြိတိန်ထီးနန်း ဆက်ခံပြီဖြစ်သည့်  ချားလ်စ်သည် ၎င်း၏မိခင် အယ်လိဇဘတ် ဘုရင်မကြီး ကွယ်လွန်ပြီး နောက် တစ်နေ့တွင် စကော့တလန်ရှိ ဘယ်မော်ရယ် (Balmoral) ရဲတိုက်မှ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် လန်ဒန်မြိုတော်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာမည်ဟု သိရသည်။

ဘုရင်မကြီးသည် အသက် ၉၆ နှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်သွားခြင်းဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့သက်တမ်း အရှည်ဆုံး ထီးနန်းစံခဲ့ သူလည်း ဖြစ်သည်။

ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ် ကွယ်လွန်ခြင်း ၀မ်းနည်းအထိမ်းအမှတ်

စက်တင်ဘာ ၉ ရက် နှောင်းပိုင်းတွင် ထုတ်လွှင့်မည်ဟု  မျှော်လင့်ရသော ချားလ်စ်၏ ရုပ်သံလိုင်းမှတဆင့် မိန့်ခွန်း သည် ဘုရင်မကြီးအတွက် ထူးထူးခြားခြား အောက်မေ့ဖွယ် ဖြစ်နေလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

သို့သော် ဘုရင်သစ်သည် ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်းက တက်လာသော ဝန်ကြီးချုပ်သစ် လစ်ဇ်ထရက်စ် (Liz Truss) နှင့် ပရိသတ်ကို လက်ခံတွေ့ဆုံသည့် အခမ်းအနားကိုလည်း ကျင်းပရဦးမည်ဖြစ်ပြီး ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ (စည်းမျဉ်းခံ) ဘုရင်စနစ်တွင် အုပ်ချုပ်မှု ဆက်လက် တည်မြဲမှုကိုလည်း အာရုံစိုက် ရန်ရှိနေသည်။

ဘုရင်မင်းမြတ် ချားလ်  မြို့တော်သို့ မရောက်ရှိမီ သေနတ်ဖောက် အလေးပြုသံများသည် ဟိုင်ဒီပန်းခြံနှင့် အခြားနေရာများမှ လန်ဒန်မြို့တစ်မြို့လုံးကြားအောင် ဘုရင်မကြီး၏ သက်တမ်းကို ရည်စူး၍ အကြိမ် ပေါင်း ၉၆ ကြိမ်၊ ဘုရင်သစ်အတွက် တစ်ကြိမ် စသည်ဖြင့် ပစ်ဖောက်၍ ဂါရဝပြုခဲ့သည်။

ဘုရင်မကြီးသည် လန်ဒန်မြို့တော် ပြင်ပရှိ ဘယ်မော်ရယ် ရဲတိုက်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ရာ ချားလ်စ်လည်း လက်ရှိ မိဖုရားတစ်ဖြစ်လဲ ကြင်ယာတော် ကာမီလာနှင့်အတူ အားချင်းလိုက်သွားခဲ့သည်။  

ဘုရင်မကြီး အယ်လိဇဘတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် နန်းစံသက် နှစ် ၇၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ် ကာလတွင် ဘုရင်မကြီးသည် ချားလ်စ်နှင့် ကာမီလာတို့ကို ဗြိတိန်နိုင်ငံသားများ လိုလားလက်ခံကြစေရန်အတွက် တော်ဝင်မိသားစုဆိုင်ရာ ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင် ရေးသားဖြန့်ဝေခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ ချားလ်စ် နန်းတက်သောအခါ ယခင်က ကာမီလာအပေါ် လူထု မည်သို့ သဘောထားကြမည်ကို မေးခွန်း ထုတ်စရာ ကောင်းနေသည်။ ချားလ်စ်သည် ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာနှင့် လက်ထပ်ခဲ့စဉ်က ဗြိတိန်လူထုက လိုလားနှစ်ခြိုက်စွာဖြင့် ၎င်းတို့နှစ်ဦး၏ အချစ်ရေးကို စီးမျောခံစားခဲ့ကြသည်။  

နောက်ပိုင်းတွင် ချားလ်စ်သည် ဒိုင်ယာနာနဲ့ ကွာရှင်းခဲ့ပြီး ကာမီလာကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း လက်ထပ်ခဲ့သည်။ ယခု အခါသမယတွင် ချားလ်စ်သည် ၎င်းနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲ၍ ရာဇပလ္လင်ပေါ် တက်မည့် မိဖုရားကို လူထု လိုလားစေ ရန် များစွာ စည်းရုံးဆွဲဆောင်ရဦးမည် ဖြစ်သည်။

ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် မစ္စ ထရက်စ် ဘုရင်မကြီး မကွယ်လွန်ခင် တစ်ရက်အလိုက အတည်ပြုချက်ရယူစဉ်

လောလောလတ်လတ် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာသော မစ္စ ထရက်စ်ကတော့ ရာထူး လက်ခံယူသည့်နေ့တွင် ဘုရင်မ ကြီး မကွယ်လွန်မီ တစ်ရက်အလို နောက်ဆုံး တွေ့ခဲ့ရသူတစ်ဦး ဖြစ်နေခဲ့သည်။

ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်တွင် ဘုရင်မကြီးထံမှ အတည်ပြုချက် ရယူပြီးနောက် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာသူ ထရက်စ် သည် လန်ဒန်မြို့၊ အမှတ် ၁၀ ဒေါင်းနင်းလမ်းနေအိမ်တွင် မိန့်ခွန်းပြောခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။  

ဤသို့ဖြင့် ဘုရင်အသစ်၊ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်ဖြင့် ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ ရှေ့ခရီး ဆက်ကြရဦးမည်ဖြစ်သည်။

Source: New York Times

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၄

၂၀၁၈ မှာ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ရှာဖွေရေးမစ်ရှင်တစ်ခုကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာ ဆွီဒင် လက်ရွေးစင်နဲ့ ထွန်းထောက်လာခဲ့တဲ့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အရှေ့အာဖရိကရှိ အီရစ်ထရီးယားကို ခရီးထွက်ခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဘောလုံးကျောင်းကို သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ မျိုးရိုးဇစ်မြစ်ကို ပိုပြီးကောင်းမွန်လာအောင် ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ အစောပိုင်းနှစ်တွေက သူ့ရဲ့ မိခင်ဖြစ်သူနဲ့ ဖခင်တို့ဟာ ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ ဘဝကို ရှာဖွေဖို့အ တွက် စစ်ဘေးဒဏ်သင့်ခဲ့တဲ့ အီရစ်ထရီးယားကို စွန့်ခွာခဲ့ကြတာပါ။

အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံဖွား အိုင်ဆက်ခ်နဲ့ သူ့ငယ်ဘ၀ နည်းပြဖြစ်သူနဲ့အတူတွေ့ရစဉ် (The Sun)

အိုင်ဆက်ခ် မွေးဖွားရာ စတော့ဟုမ်းမြို့ အပြင်ဘက် ဆင်ခြေဖုံး ရပ်ကွက်ဖြစ်တဲ့ ဆိုလ်နာကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင် ခဲ့ ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ နတ်ဘုရားကြီးလို့ လူသိများတဲ့ ဇလာတန် အီဘရာဟီမိုဗစ်နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ခံရ နေရပြီး အခုအပြောင်းအရွှေ့မှာ နယူးကာဆယ်အသင်းက သူ့ကို ကလပ်စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၆၃ သန်း အသုံးပြုပြီး ဆိုစီဒက်ကနေ ခေါ်ယူခဲ့တာပါ။

လွန်ခဲ့တဲ့ ၄ နှစ်က အိုင်ဆက်ခ်ကို ယှဉ်ကျေးမှုနဲ့ အားကစားဆိုင်ရာကော်မရှင်နာ သံအမတ်ကြီး တီခလီက အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံကို လာရောက်ဖို့ ဖိတ်ကြားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူဟာ ငယ်စဉ်က အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံကို ခဏတာ ပြန်ရောက်ခဲ့ပေမယ့် ပွဲတွေမှာ အောင်မြင်ပြီးနောက် ဒီကို လာရောက်ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။ ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာ ကြီးပြင်းလာခဲ့တဲ့ အရပ် ၆ ပေ ၄ လက်မရှိ တိုက်စစ်မှူးဟာ သူ့ရဲ့ အီရစ်ထရီးယား ယဉ်ကျေးမှုအပေါ်မှာ အမြဲသစ္စာစောင့်သိသူ ဖြစ်ပါတယ်။

သူဟာ အီရစ်ထရီးယားမှာ နေထိုင်ချိန်အတွင်း ဒေသတွင်း အားကစားကွင်း တစ်ခုမှာ ဘောလုံးဝါသနာပါတဲ့ ကလေးတွေရဲ့ ကစားပွဲကို မကြည့်ရှုခင် အက်စ်မာရာရဲ့ အောက်ခြေ ပရော်ဂျက်တစ်ခုမှာ ပါဝင်လှုပ်ရှားခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒါတွေကို မြင်တွေ့ပြီးနောက် သဘောကျသွားခဲ့ကာ သူ့ရဲ့ ကြီးပြင်းလာမှုကို အမှတ်ရစေခဲ့ပါတယ်။

ဆွီဒင်လက်ရွေးစင်အသင်းမှာ အီဗရာဟီမိုဗစ်နဲ့အတူ တွေ့ရတဲ့ အိုင်ဆက်ခ် (The Sun)

“ကလေးတွေ လေ့ကျင့်ပြီး သူတို့ အနာဂတ် တည်ဆောက်တာ ကျနော်နှစ်သက်ပါတယ်။ ကျနော် ငယ်ငယ်တုန်း ကလည်း ဒီလိုပဲ လုပ်ခဲ့တာပါ။ ကွင်းထဲမှာ ကလေးတွေ အများကြီး ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒါက စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းတဲ့ ပရော်ဂျက်ဖြစ်ပြီး ကလေးတွေ တိုးတက်လာနိုင်တာ မြင်တွေ့ရတာဟာ ဝမ်းသာဖို့ ကောင်းပါတယ်”လို့ အိုင်ဆက်ခ်က သူ့ရဲ့ သဘောထားကို ပြောပြလာပါတယ်။

၁၉၈၀ ခုနှစ်တွေမှာ ကျောင်းဆရာဖြစ်တဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူ တီယာမီဟာ သူ့မိသားစုအတွက် ပိုပြီးတောက်ပတဲ့ အနာဂတ်ကို လိုချင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အီရစ်ထရီးယားဟာ တိုင်းပြည် လွတ်မြောက်ရေးအတွက် အပြိုင်အဆိုင် ရှိနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကြားမှာ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြပြီး ကာလကြာရှည် ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပြည်တွင်းစစ်မှာ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။

တီယာမီနဲ့ ဇနီးသည်တို့ဟာ နိုင်ငံကနေ ထွက်ခွာဖို့ အချိန်တန်ပြီလို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှာပဲ ဆွီဒင်ကို သွားရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ၁၉၉၉ ခုနှစ် ဆိုလ်နာမှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီး ၆ နှစ်သား အရွယ်မှာ ပြည်တွင်း အသင်းဖြစ်တဲ့ AIK နဲ့ လေ့ကျင့်မှု ပြီးမြောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အီရစ်ထရီးယား နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းကနေ ဆင်းသက်လာတဲ့ နည်းပြ ဂီဒေးနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂီဒေးက “ကျနော်တို့ နှစ်ဦးစလုံးက အီရစ်ထရီးယား နွယ်ဖွားတွေဖြစ်လို့ အထူးနှောင်ကြိုး ဆက်နွယ်နေပါတယ်။ အီရစ်ထရီးယား လူမျိုးတွေက ဂုဏ်ယူကြတယ်၊ လူတွေဟာ မျိုးချစ်စိတ်ရှိပြီး ထက်မြက်ကြပါတယ်။ ပြီးတော့ နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းကလည်း သြဇာရှိပါတယ်။ သူ့အဖေက ဆရာတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး အိုင်ဆက်ခ်က သူ့ မိသားစုဆီကနေ ထောက်ပံ့မှုတွေနဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာတွေ အမြဲတမ်း ရရှိပါတယ်”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

အီရစ်ထရီးယားနိုင်ငံကို အလည်ရောက်ခဲ့စဉ်က အိုင်ဆက်ခ် (The Sun)

အသက် ၁၆ နှစ် အရွယ်သာရှိသေးတဲ့ ဆယ်ကျော်သက် အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ၂၀၁၆ က ဆွီဒင်ဖလားပွဲစဉ်မှာ AIK အသင်းကြီးအတွက် စတင်ပွဲထွက်ခွင့် ရရှိခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ အိုစတာစန့်အသင်းကို အနိုင်ရတဲ့ပွဲမှာ ဂိုးသွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး နောက် AIK အတွက် လိဂ်သမိုင်းမှာ အသက်အငယ်ဆုံး ဂိုးသွင်းသူအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ၁၇ နှစ်ပြည့် မွေးနေ့မှာ မဟာပြိုင်ဘက် ဂျာဂါးဒန်းစ် အသင်းဘက်ကို ၂ ဂိုး သွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး ချီးကျူးမှု တွေကို ရရှိခဲ့တာပါ။ သူက ဆွီဒင်ရဲ့ နောက်ထပ် ဇလာတန်ပဲဆိုပြီး ဖော်ပြခံရကာ ပိုမိုကြီးမားတဲ့ မျှော်လင့်ချက် တွေနဲ့ ရှေ့ဆက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၀၇ မှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ကြယ်ပွင့်တွေကို ပြုစုပျိုးထောင်တာမှာ နာမည်ကြီးတဲ့ ဒေါ့မွန်အသင်းကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒေါ့မွန်အသင်းထံ မပြောင်းရွှေ့ခင် ရီးရယ်လ်အသင်းကို ငြင်းပယ်ခဲ့တယ်လို့ သတင်းတွေ ထွက်ခဲ့ပါတယ်။

“ကျနော့်မှာ ကမ်းလှမ်းမှု တချို့ရှိခဲ့ပေမယ့် ဒေါ့မွန်က ကျနော့်အတွက်တော့ လူငယ်ကစားသမား တစ်ဦးအနေနဲ့ တိုးတက်ဖို့ သင့်တော်တဲ့ နေရာလို့ ထင်ခဲ့ပါတယ်။ ကျနော်နောက်တစ်ဆင့် တက်ချင်ပါတယ်။ ကစားချိန် အနည်း ငယ်ယူပြီး အသင်းကို အကူအညီ ပေးနိုင်မယ်လို့ မျှော်လင့်ကြောင်း” အိုင်ဆက်ခ်က ပြောပါတယ်။

ဒေါ့မွန်အသင်းမှာ အိုင်ဆက်ခ် ကစားခဲ့စဉ် (The Sun)

ဒါပေမယ့် အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒေါ့မွန်မှာ နည်းပြတွေရဲ့ မျက်နှာသာပေးခြင်းကို မခံရဘဲ နောက်ပိုင်းမှာ ပုံမှန် ကစားခွင့် ရနိုင်ဖို့အတွက် နယ်သာလန်ကလပ် ဝီလျံ II အသင်းထံ အငှားနဲ့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။

ဒီကလပ်မှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံးပုံစံကို ပြန်ရှာဖွေနိုင်ခဲ့ပြီး အသင်းကို ၂၀၀၅ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဒတ်ချ်ဖလား ဗိုလ်လုပွဲ တက်နိုင်အောင် ကူညီနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ သူဟာ မှတ်တမ်းအချို့ကိုလည်း ချိုးဖျက်နိုင်ခဲ့ပြီး ဆစ်တာ့ဒ်အသင်းကို အနိုင်ရတဲ့ပွဲမှာ ပင်နယ်တီ ၃ ဂိုးစလုံး သွင်းယူနိုင်တဲ့ ပထမဆုံး ကစားသမား ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါကြောင့် အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ပထမဆုံးလိဂ်ပွဲ ၁၂ ပွဲမှာ ၁၂ ဂိုး သွင်းယူနိုင်တဲ့ ပထမဆုံး နိုင်ငံခြားသား ကစားသမား လည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၉ မှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဒေါ့မွန်ကနေ ထွက်ခွာပြီး ဆိုစီဒက်အသင်းထံ ပြောင်းရွှေ့သွားခဲ့ပါတယ်။ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၉ သန်း တစ်ပတ်လုပ်ခ ပေါင် ၁၉,၀၀၀ နဲ့ ၅ နှစ် စာချုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ လာလီဂါမှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အထင်ကြီး လောက်စရာကောင်းတဲ့ ခြေစွမ်းတွေကို ဆက်ပြီး ပြသနေခဲ့တာပါ။

ဆွီဒင်ပရိသတ်များကို နုတ်ဆက်နေတဲ့ အိုင်ဆက်ခ် (The Sun)

သူ့ရဲ့ ပထမရာသီက ရီးရယ်လ်အသင်းကို ၃ ဂိုး- ၁ ဂိုးနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ ကိုပါဒယ်ရေး ကွာတားဖိုင်နယ်ပွဲစဉ်မှာ ဆိုစီဒက်အသင်းအတွက် ၂ ဂိုးသွင်းယူကာ ၁ ဂိုး ဖန်တီးပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဘီလ်ဘာအိုနဲ့ ဒါဘီပွဲစဉ်မှာ ဂိုးသွင်းပြီးနောက် ပရိသတ်တွေရဲ့ ချီးကျူးမှုကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာ ဆိုစီဒက်နဲ့ ပွဲဦးထွက်ရာသီမှာ ကိုပါဒယ်ရေး ဆုဖလားကြီးကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တစ်ရာသီမှာတော့ အိုင်ဆက်ခ်ဟာ အဆုံးသတ် အပိုင်းကအစ ပိုပြီးကောင်းမွန်လာခဲ့ပြီး လာလီဂါပြိုင်ပွဲမှာ ၁၇ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။

သူဟာ နောက်ထပ် စံချိန်တစ်ခုကိုလည်း ချိုးဖျက်နိုင်ခဲ့ပါသေးတယ်။ အဲ့ဒါကတော့ အလာဗတ်စ်ကို ၄ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ ဂိုးပြတ် အနိုင်ရတဲ့ပွဲမှာ အိုင်ဆက်ခ်က ဟတ်ထရစ် ဂိုးသွင်းယူ ခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ၁၉၄၉ က ကာလ်ဆန်ပြီးနောက် လာလီဂါမှာ ပထမဆုံး ဟတ်ထရစ် ဂိုးသွင်းယူနိုင်တဲ့ ဆွီဒင်ကစားသမား ဖြစ်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အိုင်ဆက်ခ်ဟာဆိုရင် အခုဆို ပရီးမီးယားလိဂ်ကလပ် နယူးကာဆယ်အသင်းကို ကလပ်စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေး နဲ့ ပြောင်းခဲ့ပြီး ပွဲဦးထွက် လီဗာပူးလ်နဲ့ပွဲမှာ ဂိုးသွင်း ယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ထူးချွန်ထက်မြတ်တဲ့ လူငယ် ကစားသမား တစ်ဦးအနေနဲ့ အခုထက်ပိုပြီး စံချိန်တွေ ချိုးဖျက်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: The Sun

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၃၀

အခု ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်မှာဆိုရင် ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ ကွယ်လွန်ခဲ့တာ နှစ်ပေါင်း ၂၅ နှစ် တိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

လုံးဝ ပျက်စီးကြေမွနေတဲ့ မာစီးဒီးကား တစ်စီးထဲကနေ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ကို ဆွဲထုတ်လာကြပါတယ်။ အဲဒီ အမျိုးသမီးဟာ သတိလစ်နေပြီး အသက်ရှူဖို့ မနည်းရုန်းကန်နေရပါတယ်။ ပြင်သစ်ဆရာဝန်ကတော့ သူ့ဆီ ရောက်လာတဲ့ အရေးပေါ်လူနာဟာ ဘယ်သူမှန်းဆိုတာ ဂရုမစိုက်အားဘဲ အသက်ကယ်ဖို့ပဲ အာရုံစိုက် နေခဲ့ပါတယ်။

အခု ၂၅ နှစ် ကြာမြင့်ပြီးတဲ့နောက် ဒေါက်တာ ဖရက်ဒါးရစ်မိုင်လိယက်ဟာ ပါရီမြို့တော်၊ အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ် ခေါင်း အတွင်းကနေ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်တုန်းက ယာဉ်မတော်တဆမှု ဖြစ်စဉ်နဲ့အတူ ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာကို အသက်ရှင်လျက်သား နောက်ဆုံး မြင်တွေ့ခဲ့ရသူ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာကို နောက်ဆုံး ဆေးကုသမှုလုပ်ခဲ့သူ ဒေါက်တာမိုင်လိယက် (AP)

“ဒီလို ဝမ်းနည်းစရာ ကောင်းတဲ့ညမှာ လူတွေက ဒိုင်ယာနာအကြောင်း ပြန်ပြောမိရင်း ကျနော့်နာမည်လည်း တွဲပါ နေမယ်ဆိုတာ ကျနော် နားလည်ပါတယ်” ဟု ဧည့်ခံပွဲတစ်ခုကနေ ညဘက် အပြန်လမ်းမှာ ယာဉ်မတော်တမှုနဲ့ အတူ ရောက်လာတဲ့လူနာကို ကြည့်ခဲ့ရတဲ့ ဒေါက်တာမိုင်လိယက်က ပြောပါတယ်။

“သူ့ရဲ့ နောက်ဆုံးအချိန်တွေအတွက် မကယ်တင်နိုင်ခဲ့လို့ ကျနော့်မှာ တာဝန်မကင်းသလို ခံစားရပါတယ်”လို့ သူက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီညက တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ဒေါက်တာမိုင်လိယက်ဟာ အခင်းဖြစ်ပွားရာ ဥမင်လိုဏ်ခေါင်းထဲကို ကြိုတင် သိရှိခြင်း မရှိဘဲ မောင်းဝင်လာခဲ့ရာမှာ တစ်နေရာအရောက် မီးခိုးတွေအူပြီး ပျက်စီးနေတဲ့ မာစီးဒီးကားကို ဘွားခနဲ တွေ့လိုက်ရပါတယ်။

“ကျနော် အပျက်အစီးတွေ ကြားထဲ လျှောက်သွားတယ်။ ကားတံခါးဖွင့်ပြီး အထဲကို လှမ်းကြည့်တယ်။ ကျနော် တွေ့ လိုက်ရတာ လူ ၄ ယောက်။ ၂ ယောက်က မသေသေးဘူး။ အသက်ရှူ မဝသလို ဖြစ်နေတယ်။ ကျန်တဲ့ ၂ ယောက်ကတော့ အသက်ရှိနေသေးပေမယ့် စိုးရိမ်ရတဲ့ အခြေအနေဖြစ်နေပြီ” လို့ ဒေါက်တာမိုင်လိယက်က သူကြုံ တွေ့ခဲ့ရတဲ့ မြင်ကွင်းကို ပြန်ပြောင်း ပြောပြလာပါတယ်။

အသက် ၃၀ ကျော် အမျိုးသမီးက မာစီးဒီးကားရဲ့ ကြမ်းပြင်ပေါ်မှာ ဒူးထောက်လျက်သား ခေါင်းငိုက်စိုက်ကျနေတာ မြင်ရပါတယ်။ တော်တော်လေး ခဲခဲယဉ်းယဉ်း အသက်ရှူနေရတဲ့ပုံပါ။ သူ့အတွက် အရေးပေါ် အချိန်ဖြစ်နေပါပြီ။

အဲဒါနဲ့ ဒေါက်တာမိုင်လိယက်ဟာ အရေးပေါ်ဌာနကို အကြောင်းကြားဖို့ သူ့ကားဆီကို ပြေးသွားခဲ့ပြီး အသက်ရှူ အထောက်အကူပြု အိတ်တစ်လုံးကို ဆွဲယူလာခဲ့ပါတယ်။

“သူ သတိလစ်နေတယ်ဗျ။ အသက်ရှူအိတ်ကို တပ်ပေးလိုက်တော့ သူ နည်းနည်းအားပြည့်လာသလို တွေ့ရပေမယ့် ဘာစကားမှ ပြန်မပြောနိုင်တော့ပါဘူး”

အဲဒီလို ကုသပေးခဲ့တဲ့ လူနာအမျိုးသမီးတွေဟာ သန်းနဲ့ချီတဲ့ ဗြိတိန်ပြည်သူတွေ ချစ်ကြတဲ့ ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ ဖြစ်တယ်ဆိုတာ နောက်ပိုင်းကျမှ ဒေါက်တာလည်း သိလိုက်ရပါတော့တယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ စီးခဲ့တဲ့ မားစီးဒီး တိမ်းမှောက်နေမှု (AP)

မီးသတ်နဲ့ကယ်ဆယ်ရေးသမားတွေ အမြန်ရောက်လာပြီး ဒိုင်ယာနာကို ပါရီမြို့ဆေးရုံကို ခေါ်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ထပ် နာရီအနည်းငယ်အတွင်းမှာပဲ သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။ သူမနှင့်အတူ လိုက်ပါလာတဲ့ ဒိုဒီဖာယက်နဲ့ ယာဉ်မောင်းတို့လည်း အလားတူ သေဆုံးခဲ့သွားပါတယ်။

ဒိုင်ယာနာ ကွယ်လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပတ်လည်နေ့ ရောက်တိုင်း ထိုသို့ ကြေကွဲစရာ အမှတ်တရများက တဖန် ပြန်လည် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။ လူတော်တော်များများက အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ်ခေါင်းထဲ ကားနဲ့ဖြတ်သန်းမိတိုင်း ဒိုင်ယာနာ အကြောင်းကို ပြောနေကြတုန်းပါ။

ဒိုင်ယာနာရဲ့ ဈာပနအခမ်းအနားကို ဗြိတိန်နိုင်ငံရဲ့ တော်ဝင်မိသားစုနဲ့ ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်က တာဝန်ယူ စီစဉ်ပေးခဲ့ ကြပါတယ်။ ခင်ပွန်းသည်ဟောင်း ချားလ်စ်မင်းသားကြီး၊ သားကြီး ဝီလျံ၊ သားငယ် ဟယ်ရီတို့ကိုလည်း ညှိုးငယ်မျက်ဝန်းတွေနဲ့ ဈာပနအခမ်းအနားမှာ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

ဈာပန အထိမ်းအမှတ် သီချင်းကိုတော့ အယ်လ်တမ်ဂျွန်က “Candle in the Wind” လို့ ရေးစပ်သီကုံးပြီး သူကိုယ်တိုင် စန္ဒရားတီးရင်း သီဆိုခဲ့တာမှာ နားဆင်ကြည့်ရှုသူတိုင်း မျက်ရည်ဝဲခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီသီချင်းဟာ ဈာပနပြီးတဲ့ နောက်မှာလည်း UK တေးလောကနဲ့ ကမ္ဘာ့အနှံ့အပြားကို ပျံနှံ့ထင်ရှားသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒီနှစ်မှာတော့ ဒိုင်ယာနာ ကွယ်လွန်ခြင်း နှစ်ပတ်လည်နေ့အတွက် ဗြိတိန်တော်ဝင်မင်းသား ဟယ်ရီက သူ့ရဲ့ ရင်သွေးငယ်လေးတွေ အဘွားဖြစ်သူ မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာကို တွေ့ဆုံနိုင်ပါစေလို့ ဆုတောင်းစကားတချို့ ပြောခဲ့ တယ်လို့ ရိုက်တာသတင်းအရ သိရပါတယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာနဲ့ သားနှစ်ဦး ဟယ်ရီနဲ့ ဝီလျံ (GETTY IMAGES)

ဒီနှစ် ဒီအချိန် ဒီလိုရက်မှာ အမှတ်တရတွေ၊ ချစ်ခြင်းအောက်မေ့ခြင်းတွေနဲ့ ပြည့်နှက်နေတဲ့ နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်လိမ့် မယ်လို့လည်း မျှော်လင့်ကြောင်း ဟယ်ရီက ပြောခဲ့ပါတယ်။

မိခင်ဖြစ်သူ ဒိုင်ယာနာ ၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၃၁ ရက်မှာ သူ့ရဲ့အဖော် ဒိုဒီဖာယက်နဲ့အတူ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပါရီမြို့၊ အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ်ခေါင်းထဲ မာစီးဒီးကားမောင်းပြေးပြီး သတင်းမုဆိုးဓာတ်ပုံဆရာ (ပါပါရာဇီ) တွေကို ရှောင်ရင်းတိမ်းရင်း ကားမှောက်၊ ကွယ်လွန်ခဲ့ချိန်မှာတော့ ဟယ်ရီဟာ ၁၂ နှစ်သားအရွယ်ပဲ ရှိပါသေးတယ်။

ချားလ်စ်မင်းသားနဲ့ ကွာရှင်းပြတ်စဲပြီး ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်ကို ဒိုင်ယာနာတစ်ယောက် ကျောခိုင်း စွန့်ခွါလာပြီး နောက်မှာ သားနှစ်ယောက်အပေါ် နွေးထွေးမှုတွေ လျော့ပါးသွားခဲ့ပါတယ်။

“နောက်တစ်ပတ်ဆိုရင် မေမေ ဆုံးက ၂၅ နှစ်ပြည့်ပါပြီ။ မေမေ့ကို ဘယ်တော့မှ မေ့လို့မရမှာ သေချာပါတယ်။ ကျနော်ကတော့ မေမေ့ရဲ့ ပရဟိတအလုပ်တွေနဲ့ အမှတ်ရစရာတွေ ပြည့်နှက်နေတဲ့ နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်ချင်ပါတယ်” ဟု ဟယ်ရီက ယခင်သီတင်းပတ်မှာ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်ကို ကျောခိုင်းခဲ့ပြီးနောက် ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာဟာ အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်နေသူတွေ၊ ကလေး သူငယ်တွေနဲ့ HIV, AIDS ဝေဒနာရှင်တွေ အပါအဝင် ပရဟိတလုပ်ငန်းပေါင်းများစွာကို စိတ်ရောကိုယ်ပါ နှစ်မြှုပ်ပြီး ကြိုးစားလုပ်ကိုင်ပေးခဲ့ပါတယ်။

အခုအချိန်မှာ အသက် ၃၇ နှစ်ရှိပြီတဲ့ သားငယ် ဟယ်ရီဟာ ဇနီးသည် အမေရိကန်လူမျိုး မီဂန်နဲ့အတူ ဘဝမှာ လွတ်လပ်အေးချမ်းစွာ နေထိုင်ဖို့ အမေရိကန်နိုင်ငံကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပါတယ်။ ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က အိမ်ကြီးတစ်လုံးမှာ သားငယ် အာချီနဲ့ သမီး လီလီဘတ်တို့နဲ့အတူ ဟယ်ရီ အခြေချခဲ့ပြီဖြစ်ပါတယ်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ ကားမှောက်ခဲ့တဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပါရီမြို့က အယ်လ်မာဥမင်လိုဏ်ခေါင်း (AP)

ဒိုင်ယာနာ သေဆုံးခဲ့တဲ့နောက်ပိုင်း ဟယ်ရီဟာ သူ့အစ်ကို မင်းသားဝီလျံနဲ့အတူတူ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ ညီအစ်ကို နှစ်ယောက်ရဲ့ စိတ်ဒဏ်ရာကို နှစ်ပေါင်းအတန်ကြာအောင် ကုစားခဲ့ရပါတယ်။ သားတော်ကြီး ဝီလျံဟာလည်း အခုဆိုရင် အသက် ၄၀ ထဲ ရောက်နေပါပြီ။

ဖခင်ဖြစ်တဲ့ ချားလ်စ်မင်းသားကြီးကတော့ ဒိုင်ယာနာ သက်ရှိထင်ရှားရှိစဉ်ကတည်းက သူ့အချစ်ဟောင်း ကယ်မီလာနဲ့ပဲ အချိန်ပြည့် ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

“မေမေ့ လုပ်ဆောင်ချက်တွေအတွက် နေ့စဉ်နေ့တိုင်း တွေးမိတိုင်း ဂုဏ်ယူမိတယ်။ HIV, AIDS လူနာတွေကို မမော နိုင်၊ မပန်းနိုင် မေမေ စောင့်ရှောက်အားပေးခဲ့တယ်။ ကျနော်တို့က ဒါမျိုး လိုက်လုပ်ပြီးတော့ မေမေ့ရဲ့ အမွေအနှစ် ကို အမှတ်ရနေမိမှာပါ” ဟု ဟယ်ရီက ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၆၁ ခုနှစ်မှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ဒိုင်ယာနာဟာ ကွယ်လွန်ချိန်မှာ အသက် ၃၆ နှစ်ရှိပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒိုင်ယာနာရဲ့ ဘဝ ဖြစ်စဉ်ဟာ ဒဏ္ဍာရီပုံပြင် တစ်ပုဒ်လို ခမ်းနားလှပေမယ့် အဖြစ်ဆိုးနဲ့ အဆုံးသတ်ခဲ့ရပါတယ်။

ချောမောလှပတဲ့ တော်ဝင်မျိုးနွယ် … အဲဒီနောက် ကျော်ကြားမှု၊ ခင်ပွန်းသည် သစ္စာဖောက်မှု၊ နာကြည်းခံပြင်းမှု တပွေ့တပိုက် ရှိခဲ့ပေမယ့်လည်း ဒိုင်ယာနာဟာ သူရဲ့ ဖြူစင်ရှင်းသန့်တဲ့ စေတနာမေတ္တာတွေကို အာဖရိကက ငတ်မွတ်နေတဲ့ ကလေးတွေဆီ အရောက်သွားလို့ နှစ်သိမ့်နွေးထွေးပေးခဲ့ပါတယ်။

သက်ရှိထင်ရှား ရှိမယ်ဆိုတော့ ဒီနေ့မှာဆိုရင် သူဟာ အသက် ၆၁ နှစ်အရွယ် တော်ဝင်ဘွားဘွား ဖြစ်နေလောက် ပါပြီ။

မကြာသေးမီက ထွက်ရှိခဲ့တဲ့ Netflix ရဲ့ The Crown ဇာတ်ကားနဲ့ မနှစ်က ထွက်ရှိခဲ့တဲ့ Spencer ဇာတ်ကားတွေ မှာ ဒိုင်ယာနာရဲ့ ပုံရိပ်တွေကို ပြန်ပြောင်း ခံစားခဲ့ကြပါတယ်။

Source: AP, Reuters, Washington Post

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၈

ရှုံးပွဲမရှိ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် လက်ဝှေ့မယ်အဖြစ် ဆက်လက် ဖြတ်သန်းနေချိန်မှာ O2 Arena တစ်ဝိုက်ကနေ ကျယ်လောင်တဲ့ ပရိသတ်ထုကြီးက “အလီ၊ အလီ၊ အလီ”ဆိုတဲ့ အော်ဟစ်သံတွေကို ကြားခဲ့ရ တာဖြစ်ပါတယ်။

“ဆိုမာလီအသိုက်အဝန်းရဲ့ အံ့သြစရာကောင်းတဲ့ အရာကတော့ သူတို့ဟာ တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ကျောထောက်နောက်ခံ ပြုတာပါပဲ။ ကျမရဲ့ လက်ကမ်းကြော်ငြာကို ထုတ်ပြီး ၇၂ နာရီအတွင်းမှာ လက်မှတ်ပေါင်း ၅၀၀ ရောင်းချခဲ့ရပါတယ်။ ရူးသွပ်ဖို့ ကောင်းပါတယ်”လို့ ရမ်လာအလီက BBC Sport ကို ပြောခဲ့တာပါ။

အသက် ၃၂ နှစ်အရွယ်ရှိ သူမဟာ အတွေ့အကြုံ နုနယ်သေးတဲ့ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဖြစ်နေဆဲ ဖြစ်ပေမယ့် သူမရဲ့ ကြီးမားတဲ့ ဖော်လိုဝါတွေက အားကစားမှာရော အပြင်မှာရော သူမရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကို သက်သေပြသနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလီဟာ စစ်ဘေးသင့် ဆိုမာလီယာကနေ ထွက်ပြေးလာခဲ့ရတဲ့ ကလေးဒုက္ခသည် ဘဝကနေ အပျော်တမ်းအဖြစ် အင်္ဂလိပ် ချန်ပီယံဆုကို ရရှိတဲ့ ပထမဆုံး မွတ်ဆလင် တိုက်ခိုက်ရေးသမား ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ အလီဟာ Vogue ရဲ့ မျက်နှာဖုံးမှာ ပါဝင်ဖို့ ရွေးချယ်ခံရတဲ့ အိုလံပစ်၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ၊ စာရေးသူနဲ့ အောင်မြင်တဲ့ မော်ဒယ်လ်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

သူမရဲ့ နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းဘဝကို အတ္ထုပ္ပတ္တိအဖြစ် ထုတ်လုပ်နေပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ရမ်လာအလီဟာ ဆော်ဒီမှာကျင်းပတဲ့ ပထမဆုံး ပရော်ဖက်ရှင်နယ် အမျိုးသမီးပွဲစဉ်မှာ ထိုးသတ်ခဲ့ပြီး သမိုင်းတွင်မယ့် နိုင်ပွဲကို ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီပွဲမှာ အူဆက်ခ်နဲ့ ဂျိုရွှာတို့ရဲ့ ပွဲစဉ်က အဓိကပွဲစဉ်အဖြစ် ထိုးသတ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မော်ဒယ်လ် ရမ်လာအလီ 

“ဒါဟာ ကြီးမားတဲ့ ဂုဏ်ယူမှုပါ။ ဒီလိုမျိုးက တစ်ကြိမ်တစ်ခါပဲ ဖြစ်တာပါ။ ကျမအတွက်ရော ပြိုင်ဘက်အတွက်ပါ ဒီနာမည်တွေဟာ သမိုင်းမှာ အခိုင်အမာရှိတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မယုံနိုင်စရာ ကောင်းတဲ့ ခံစားချက်ပါပဲ”လို့ ရမ်လာအလီက ပြောခဲ့တာပါ။

ဆော်ဒီအာရေဗျမှာ တိုက်ခိုက်ဖို့ အလီ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တဲ့ အချိန်မှာ နိုင်ငံရဲ့ ညံ့ဖျင်းတဲ့ လူ့အခွင့်အရေး မှတ်တမ်းတွေနဲ့ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ ဆက်ဆံပုံတွေနဲ့အတူ ဆိုရှယ်မီဒီယာပေါ်မှာ ဝေဖန်မှုတွေ ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အလီက “ ရိုင်းစိုင်းတဲ့ မှတ်ချက်တွေ ရှိပါလိမ့်မယ်။ ဒါတွေဟာ စတင်နေခဲ့ပါတယ်။ ဆော်ဒီမှာ လက်ဝှေ့ထိုးဖို့ ဘာကြောင့် ရွေးချယ်တာလဲ၊ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို ချိုးဖောက်တယ်ဆိုပြီး အစရှိသဖြင့်ပေါ့”လို့ ပြောပါတယ်။

ဆော်ဒီဟာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပြီး ဒါကို အားကစားနဲ့ ဆေးကြော ကာ နိုင်ငံအတွင်းမှာ နာမည်ကြီး အားကစားပြိုင်ပွဲတွေလုပ်ဖို့ ဘီလီယံနဲ့ချီပြီး သုံးစွဲတယ်လို့ ဝေဖန်သူတွေက ပြောပါတယ်။

အလီက ဆော်ဒီတော်ဝင် မိသားစုတွေက ဒီထိုးသတ်ပွဲကို တောင်းဆိုခဲ့ပြီး သူမရဲ့ တိုးတက်မှုကို ပြသနေတယ်လို့ ယုံကြည်နေခဲ့တာပါ။

“အပြောင်းအလဲလုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ နိုင်ငံကို အပြစ်ပြောလို့ မရပါဘူး။ ကျမဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခွင့်အရေး အတွက် ကြိုးစားနေတဲ့သူ ဖြစ်တာကြောင့် ဒီလို အမျိုးသမီး အခွင့်အရေးကို ပြောင်းလဲဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ နိုင်ငံကို ဘာကြောင့် မထောက်ခံနိုင်ရမှာလဲ”လို့ ပြောပါတယ်။

လက်ဝှေ့မယ် ရမ်လာအလီ

ရမ်လာအလီရဲ့ အစ်ကို အကြီးဖြစ်သူဟာ ၁၉၉၀ ခုနှစ်အစောပိုင်း ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ဆိုမာလီယာမှာ အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ်နဲ့ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။ သူမရဲ့ မိသားစုဟာ မြို့တော် မိုဂါဒစ်ရှူးကနေ လွတ်မြောက်ခဲ့ကြပါတယ်။

ကင်ညာနိုင်ငံကို ၉ ရက်ကြာ သင်္ဘောစီးပြီး ထွက်ခွာခဲ့ပြီးနောက် လိုက်ပါလာသူအချို့ဟာ အစာငတ်ပြီးသေဆုံး ခဲ့ကြတာပါ။ နောက်ဆုံးမှာတော့ သူတို့တွေဟာ လန်ဒန်မှာ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခိုလှုံခဲ့ကြပါတယ်။

ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ အလီဟာ အဝလွန်နေတာကြောင့် ကျောင်းမှာ အနိုင်ကျင့်ခံခဲ့ရတာပါ။ အဲ့ဒါကြောင့်လည်း ဒေသတွင်း အားကစားရုံကို သွားရောက်ကာ လက်ဝှေ့ သင်တန်းတက်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမယ့် မိသားစုက မကြိုက်လောက်ဘူး အထင်နဲ့ မပြောခဲ့ဘဲ နေခဲ့ပါတယ်။

သူမဟာ ၂၀၁၀ ခုနှစ်ဝန်းကျင်မှာ အပျော်တမ်းပြိုင်ပွဲ မထိုးသတ်ခင် အွန်လိုင်း ဗွီဒီယိုကနေတစ်ဆင့် လက်ဝှေ့ အပေါ်မှာ နစ်မြုပ်စ ပြုလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အစ်ကိုဖြစ်သူက သူမ လေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်နိုင်ဖို့အတွက် ခိုးထွက်လို့ ရအောင် ကူညီပေးခဲ့ပေမယ့် မိသားစုကတော့ ဒါကို သတိထားမိခြင်း မရှိသေးပါဘူး။

မကြာခင်မှာပဲ ရမ်လာအလီဟာ နိုင်ငံသစ်ကို ကိုယ်စားပြုခဲ့ပြီး မိခင်ဖြစ်သူ မသိဘဲ အင်္ဂလိပ် အပျော်တမ်း ပြိုင်ပွဲ တွေမှာ ဆုတွေကို ရယူနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ မိခင်ဖြစ်သူ သိတဲ့အချိန်မှာ အလီကို ဒါတွေကို ရပ်တန့်ဖို့ တားမြစ်ခဲ့ တာပါ။ ဒါပေမယ့် အလီကတော့ ဒီလိုတားမြစ်နေတဲ့ ကြားက မိခင်ဖြစ်သူကို အနိုင်ယူစ ပြုလာခဲ့ပါပြီ။

လက်ဝှေ့မယ် ကြိုးဝိုင်းနဲ့အတူ တွေ့ရသော ရမ်လာအလီ

“လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်လောက်က ကျမတို့မှာ အချိုးအကွေ့ တစ်ခုရှိခဲ့ပါတယ်။ ကျမ ဒိန်းမတ်ကိုသွားမယ့် ပြိုင်ပွဲမှာ ကံကောင်းပါစေလို့ ဆုတောင်း စကားပြောဖို့ သူမဆီကနေ ဖုန်းဝင်လာခဲ့ပါတယ်။ ကျမ အရမ်းချစ်ရတဲ့သူ တစ်ယောက်က ကျမ အရမ်းချစ်တဲ့ အရာတစ်ခုကို စိတ်ဝင်စားမှန်း သိသွားရတာက ကမ္ဘာပေါ်မှာ အကောင်းဆုံး ခံစားချက် တစ်ခုပါပဲ။ သူမက အခုဆို ကျမကို အလွန် အားပေးနေပါပြီ။ ပြိုင်ပွဲတိုက်ရိုက် ယှဉ်ပြိုင်တာကိုတော့ သူမ မကြည့်ရသေးပေမယ့် Youtube မှာကြည့်ဖို့ နောက်တစ်နေ့အထိ စောင့်ဆိုင်းနေခဲ့ပါတယ်”လို့ ရမ်လာအလီ က ရှင်းပြခဲ့ပါတယ်။

အပျော်တမ်း ကစားသမားဘဝမှာ အလီဟာ အင်္ဂလန်နိုင်ငံကနေ မွေးရပ်မြေ နိုင်ငံသားအဖြစ် ပြောင်းလဲ ခံယူခဲ့ တာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ရမ်လာအလီဟာ တိုကျိုအိုလံပစ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဆိုမာလီယာနိုင်ငံရဲ့ အလံကိုင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး အိုလံပစ် ပြိုင်ပွဲမှာ နိုင်ငံရဲ့ ပထမဆုံး လက်ဝှေ့မယ် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

“ဒါဟာ ကျမဘဝရဲ့ ဂုဏ်ယူစရာ အကောင်းဆုံး အခိုက်အတန့်တွေထဲက တစ်ခုပါပဲ”လို့လည်း ပြောခဲ့ပါတယ်။

Bafta ဆုရ ထုတ်လုပ်သူ မာဂီဒေးဟာ သူမရဲ့ဘဝအကြောင်းကို ဇာတ်ကားရိုက်ကူးဖို့ စီစဉ်နေချိန်မှာ သူမရဲ့ စိတ် အား ထက်သန်ဖွယ်ကောင်းတဲ့ ဇာတ်လမ်းကို မှတ်တမ်းပြုစုထားတဲ့ စာအုပ်ကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ထုတ်ဝေခဲ့တာပါ။

ချန်ပီယံခါးပတ်နဲ့ ရမ်လာအလီ

အလီရဲ့ မော်ဒယ်လ် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းကလည်း မြင့်မားလာခဲ့ပြီး တန်ဖိုးကြီးမားတဲ့ ဖက်ရှင်တံဆိပ်တွေ အတွက် အမှတ်တံဆိပ် သံတမန်တစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရမ်လာဟာ သူမရဲ့ လက်ဝှေ့ဘဝအတွက် အလုပ် အများ အပြားကို အာရုံထွေပြား စေတယ်ဆိုပြီး ခံစားရခြင်းတော့ မရှိပါဘူး။ ဆန့်ကျင်ဘက် အနေနဲ့ သူမရဲ့ မော်ဒယ်လ် အလုပ်က ကမ္ဘာကျော်တွေရဲ့ မျှော်မှန်းချက်ကို အကျိုးပြုတယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။

“ရိုးရိုးသားသားပြောရရင် အမျိုးသမီးတွေဟာ အမြဲတမ်း အားကစားသမား ဖြစ်ဖို့အတွက် လုံလောက်တဲ့လစာ မရ ရှိကြပါဘူး။ ကျမကတော့ တခြားအရာတွေကိုလည်း လုပ်ဆောင်တဲ့အတွက် အမြဲတမ်း အားကစားသမား ဖြစ်ခွင့် ရခဲ့ပါတယ်။ အချိန်ပြည့်လည်း လေ့ကျင့်နိုင်တယ်။ ကမ္ဘာ့အဆင့်မီ နည်းပြတွေနဲ့ လက်တွဲခွင့် ရဖို့အတွက် လော့စ်အိန်ဂျလိစ် ကနေ ရုန်းထွက်နိုင်အောင် အခွင့်အရေးတွေလည်း ပေးပါတယ်။ မော်ဒယ်လ်၊ ဖက်ရှင် လောက က မယုံနိုင်လောက်အောင်ကို အထောက်အကူ ပြုပါတယ်”လို့ ရမ်လာအလီက ပြောပါတယ်။

ရမ်လာအလီဟာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် လက်ဝှေ့ပွဲပေါင်း ၇ ပွဲ ထိုးသတ်ထားခဲ့ပြီး ရာနှုန်းပြည့် အနိုင်ရရှိထားသူ ဖြစ်ပါ တယ်။

Source: BBC

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၂၁

“ခါကိဗ်အကြောင်း တွေးလိုက်တဲ့အချိန်မှာ ကျနော့်ရဲ့ နှလုံးသားက နာကျင်ရပါတယ်။ ဒုံးကျည်တစ်စင်းက ကျနော်တို့ လေ့ကျင့်ရေးကွင်းကို ထိမှန်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီတော့ ကျနော်တို့ ကစားတဲ့နေရာက ဘာမှ မရှိတော့ ဘူး”လို့ ဂိုးသမားဖြစ်သူ ဆစ်ဒရန်ကိုက ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်မှာ ဆစ်ဒရန်ကိုရဲ့ အသင်းဖြစ်တဲ့ မီတာလစ် ၁၉၂၅ ခါကိဗ်အသင်းဟာ ယူကရိန်း ပရီးမီးယားလိဂ်ရဲ့ ဆောင်းရာသီ အားလပ်ချိန် အတွင်းမှာ ပုံမှန်အတိုင်း လေ့ကျင့်ရေး အစီအစဉ်တွေကို ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ၂ ရက်အကြာမှာတော့ ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်မှုကြောင့် အရာအားလုံးက ရပ်တန့်သွားခဲ့ရပါတယ်။

အခုဆိုရင် စစ်ပွဲကာလဟာ ၆ လအတွင်း ရောက်ရှိနေပါပြီ၊ ဒီကာလအတွင်းမှာ ပဋိပက္ခတွေဖြစ်ပွားပြီး အန္တရာယ် ဆက်လက်ရှိနေခဲ့ပေမယ့် ယူကရိန်းဟာ ပြည်တွင်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ပြန်လည်စတင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်။

၂၀၂၁-၂၂ ရာသီပြိုင်ပွဲကိုတော့ ဆက်လက် မကျင်းပတော့ဘဲ ဖျက်သိမ်းခဲ့ပါတယ်။ ယူကရိန်းလိဂ်ကို ရှက်တာဒိုး နက်အသင်းက ၂ မှတ်အသာနဲ့ ဦးဆောင်ခဲ့တာပါ။ သမ္မတ ဇာလန်းစကီးရဲ့ အမိန့်အရ ယူကရိန်း နိုင်ငံတော် အလံနေ့ဖြစ်တဲ့ သြဂုတ်လ ၂၃ ရက်မှာ ရာသီသစ်ကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားဖို့ ဇူလိုင်လမှာ ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

 ပျက်စီးနေသော ယူကရိန်း ဘောလုံးကွင်း

“ဘောလုံး ပြန်လည်စတင်တာက နိုင်ငံအတွက် ကြီးမားတဲ့ ခြေလှမ်းတစ်ခုပဲ”လို့ ယူကရိန်းဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် အကြီးအကဲ ပါဗယ်လ်ကိုက ပြောခဲ့တာပါ။

“ယူကရိန်းက လုပ်နိုင်တယ်၊ ယူကရိန်းက အနိုင်ရမယ်ဆိုတာ ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးကို သက်သေပြသလိုက်တာပါ။ ဒါက ကျနော်တို့ရဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် ယုံကြည်မှုရှိတဲ့ လက္ခဏာတစ်ခုလည်း ဖြစ်တယ်”လို့ ပါဗယ်လ်ကိုက ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရုရှားကျူးကျော်မှု နောက်ပိုင်းမှာ ကလပ်အသင်းတွေဟာ နိုင်ငံအနောက်ဘက်ရှိ အယ်လ်ဗစ်စတဲ့ မြို့တွေကို ပြောင်းရွှေ့ နေထိုင်ခဲ့ကြပြီး ဒါဟာ သူတို့အတွက် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခံနေရတဲ့ ဒေသထက် ပိုပြီးလုံခြုံတယ် လို့ ယူဆခဲ့တာပါ။

ဒိုင်နမိုကိဗ်လို အသင်းကြီးလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ဆစ်ဒရန်ကိုရဲ့ အသင်းဟာ ဆလိုဗားကီးယား နယ်စပ်ရှိ အူဇဟောရုဒ်မှာ လေ့ကျင့်မှု ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး ဒါဟာ မြို့ကနေ ကီလိုမီတာ ၁,၃၀၀ ခန့်အကွာမှာ တည်ရှိတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ခါကိဗ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေဟာ စစ်ပွဲကြောင့် လုံးဝပျက်စီးခဲ့ပြီး ဒေသခံတွေဟာ ဒါကို ချာနိုဘိုင်းနဲ့ ခိုင်းနှိုင်းထားတာပါ။

“ကစားသမားတွေ ပြန်ဆုံတဲ့ အချိန်မှာ အားလုံးက စစ်ပွဲ စတင်တဲ့အချိန်၊ သူတို့ဘာတွေ လုပ်နေလဲစတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ပြောခဲ့ကြတယ်”လို့ ဖေဖော်ဝါရီလမှာ ရည်းစားဖြစ်သူနဲ့အတူ ယူကရိန်း အနောက်ပိုင်း ကို ထွက်ပြေးခဲ့တဲ့ အသက် ၃၃ နှစ်အရွယ်ရှိ ဆစ်ဒရန်ကိုက ပြောပါတယ်။
သိပ်မကြာခင်မှာပဲ သူတို့နှစ်ဦးဟာ လက်ထပ်ခဲ့ကြပါတယ်။

“အခုလေ့ကျင့်ရေးကို ကြိုးစားပြီး လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့ရဲ့ ပရိသတ်တွေကို ပျော်ရွှင်စေချင်ပြီး ပွဲတိုင်းကို အနိုင်ယူချင်ပါတယ်”လို့ ဆစ်ဒရန်ကိုက သူ့ရဲ့ ဆန္ဒကို ပြောပြလာပါတယ်။

ယူကရိန်းအက်ဖ်အေဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်သူဟာ ဒီရာသီပွဲတွေကို အကောင်းဆုံး ကျင်းပနိုင်ဖို့အတွက် ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနနဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေ ဆက်လက် ပြုလုပ်နေခဲ့ကြတာပါ။ အခုအချိန်မှာ ပရိသတ်တွေ ဝင်ခွင့်ရမှာ မဟုတ်သလို ကျင်းပဖို့ ခွင့်ပြုခံထားရတဲ့ အားကစားကွင်းတွေမှာ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်ရေး ဥသြတွေနဲ့ ဗုံး အမိုးအကာအရံတွေ တပ်ဆင်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဗုံးဒဏ်ခံထားရတဲ့ ယူကရိန်းဘောလုံးကွင်း 

ဒိုင်နမိုကိဗ် အမျိုးသမီးအသင်းမှာ ကစားနေတဲ့ မိုင်ရွန်ချုပ်ခ်က သူမရဲ့အသင်း ဘောလုံး ပြန်ကစားခွင့်ရမယ့် အလားအလာအတွက် ပီတိဖြစ်ရသလို စစ်ပွဲတွေကနေ သူမရဲ့စိတ်ကို လွတ်မြောက်စေတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

မိုင်ရွန်ချုပ်ခ်က “ကွင်းထဲပြန်ဝင်ဖို့၊ ကစားဖို့၊ ဂိုးသွင်းယူဖို့နဲ့ အနိုင်ရယူဖို့က ကစားသမားတိုင်းအတွက် ကြီးမားတဲ့ ပျော်ရွှင်မှုပါပဲ။ ဒါပေမယ့် ဖုန်းတွေပြန်ရချိန်မှာ သတင်းကြည့်ပြီး ဘယ်လိုဖြစ်သွားမှာလဲ”လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။

ရုရှားကျူးကျော်မှုအပြီးမှာ မိုင်ရွန်ချုပ်ခ်ရဲ့ အသင်းဖော် အများအပြားဟာ ကဒုတ်ကျင်းမှာ နှစ်ပတ်ကြာ နေထိုင်ခဲ့ ရပါတယ်။

“ဘောလုံးမှာ ဘာဖြစ်မယ်ဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိခဲ့ကြပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကျမတို့ရဲ့ ဒါရိုက်တာက ကျမတို့ကို မပစ်ထားပါဘူး။ ကျမတို့ကို လုပ်အားခတွေလည်း ပေးပါတယ်။ Zoom ကနေ သင်ခန်းစာတွေရခဲ့ပြီး ကစား သမားတွေကို တစ်ဦးချင်း အလုပ်တွေ ပေးခဲ့ပါတယ်။ ကျမတို့မှာ ယောဂဆရာ တစ်ယောက်ရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လေ့ကျင့်ရေး တစ်ခုနဲ့တော့ မတူပါဘူး”လို့ ဒိုင်နမို အမျိုးသမီးအသင်းနည်းပြ ပီထရန်ကိုက ပြောပါတယ်။

အဲ့ဒီနောက်ပိုင်း လတွေမှာ ဒိုင်နမို အမျိုးသား အသင်းအပြင် ရှက်တာဒိုးနက်အသင်းနဲ့ နိုင်ငံအသင်းတို့ဟာ “ Global Tour For Peace” ဆိုပြီး ထောက်ပံ့ငွေတွေ ရှာဖွေဖို့ နိုင်ငံရဲ့ အပြင်ဘက်မှာ ခြေစမ်းပွဲတွေ ဆက်တိုက် ကစားခဲ့ပါတယ်။

ယူကရိန်းအတွက် ၂ ပွဲ ကစားခဲ့ဖူးတဲ့ ရှက်တာဂိုးသမား ထရူဘင်က “နိုင်ငံတော် သီချင်း သီဆိုပြီးချိန်မှာ ကျနော်တို့ တချို့ဟာ ငိုကြွေးခဲ့ကြပါတယ်။ ရှက်တာက ကျနော့်ကို ပြုစုပျိုးထောင်ပေးပါတယ်။ ရှက်တာအသင်း ရဲ့ အင်္ကျီကို ဝတ်ခွင့်ရတဲ့ အချိန်တိုင်း အမြဲတမ်း ပျော်ရွှင်ရပါတယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

ရှက်တာဟာ ၂၀၁၄ က ရုရှားလိုလားတဲ့ ခွဲထွက်ရေးသမားတွေနဲ့ တိုက်ပွဲြုဖစ်ပွားခဲ့ပြီး အရှေ့ဘက် ဒိုးနက်မြို့ ကနေ ထွက်ခွာဖို့ တွန်းအားပေး ခံခဲ့ရကာ ပဋိပက္ခကြောင့် ၈ နှစ်ကြာ ပြည်နှင်ဒဏ် ပေးခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒိုးနက်ဟာ အခုအချိန် ရုရှားနဲ့ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ စစ်ပွဲရဲ့ ရှေ့တန်းမှာ ရှိနေတာပါ။ ရှက်တာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရာသီက ဖျက်သိမ်းခဲ့တဲ့ လိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရှိတာကြောင့် အခုရာသီ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ အုပ်စုဝင်ခွင့် တစ် နေရာကို ရရှိထားပါတယ်။

ယူကရိန်းစစ်အတွင်းက အပျက်အစီးများ

ဒိုင်နမိုကိဗ် အသင်းကလည်း ချန်ပီယံလိဂ် ခြေစစ်ပွဲ ကစားနေပြီး နီပရိုအသင်းကတော့ ယူရိုပါလိဂ် ဝင်ခွင့် ရရှိ ထားပါတယ်။ ယူကရိန်းကလပ်တွေဟာ ဥရောပပွဲစဉ်တွေကို နိုင်ငံပြင်ပမှာ ကစားဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။

ယူကရိန်းလိဂ်ပြိုင်ပွဲကို ဝင်ပြိုင်ဖို့ အသင်းတွေဟာ ပြင်ဆင်မှုတွေ ပြုလုပ်နေပေမမယ့် နှစ်သင်းကတော့ ပြန်လာနိုင်ဖို့ မဖြစ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ပြီးခဲ့တဲ့ ယူကရိန်းလိဂ် အမှတ်ပေးဇယားအဆင့် ၇ နေရာမှာ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့ ချာနီဟစ်ဗ် အသင်းကတော့ သူတို့မြို့ကို ရုရှားတပ်တွေက ဝိုင်းရံခဲ့ပြီး မတ်လမှာ အပြီးသိမ်းပိုက်ခဲ့တာပါ။

မြို့ကို နေ့ရောညပါ ဝိုင်းရံခဲ့ပြီး လူထောင်ပေါင်းများစွာ ပိတ်မိနေခဲ့ပါတယ်။ ဒီနောက် အရပ်သား အဆောက်အ အုံ တွေနဲ့ လူနေရပ်ကွက်တွေကို တမင် ပစ်မှတ်ထားတယ်ဆိုပြီး ပြောနေခဲ့ကြပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် သူတို့ရဲ့ အိမ်ကွင်းဟာ ဆိုးရွားစွာ ပျက်ဆီးသွားခဲ့ပါတယ်။

နည်းပြအဖွဲ့ဝင်တွေဟာ လက်နက်ကိုင်ဆောင်ကာ အဆိုပါမြို့ရဲ့ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေမှာ ပါဝင်ခဲ့ကြတာပါ။ ရုရှားဟာ ဧပြီလ အစောပိုင်းမှာ ထွက်ခွာသွားခဲ့ပေမယ့် ပြန်လည်တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ရမယ့် အလုပ်တွေ အများအပြားရှိနေပါသေးတယ်။

အိုလက်ခ်ဆန်ဒါဟာ မာရီပေါလ်အသင်းမှာ ကစားနေချိန်အတွင်း ကျူးကျော်မှု ခံခဲ့ရပါတယ်။ တိုက်ခိုက်မှု ၃ လ ကြာပြီးနောက်မှာ မြို့ဟာ အပျက်အဆီးများစွာနဲ့ ကျန်ရစ်ပြီး အခု ရုရှားရဲ့ လက်ထဲမှာ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မာရီပေါလ် အသင်းဟာ အခုမရှိတော့ဘူးလို့ ရှက်တာကို အငှားချခံထားရတဲ့ အသက် ၂၁ နှစ်အရွယ်ရှိ အိုလက်ခ်ဆန်ဒါက ပြောခဲ့တာပါ။

ယူကရိန်းစစ်သားများ

အိုလက်ခ်ဆန်ဒါဟာ ဖေဖော်ဝါရီလက နယ်စပ်ကို ရုရှားတင့်ကားတွေ ပထမဆုံး ဝင်ရောက်လာချိန် နိုင်ငံရပ် ခြားမှာ ရှိနေခဲ့ပြီး ယူကရိန်းကို ပြန်မယ့် လေယာဉ်ပေါ် မတက်ခင် ၁၅ မိနစ်အလိုမှာ သူ့နိုင်ငံကို ကျူးကျော်ခဲ့ တယ်လို့ ပြောပြလာပါတယ်။

အခြားအသင်းဖော်တွေက သူတို့နေအိမ်အနီးရှိ အဆောက်အအုံတွေမှာ ဒုံးကျည်တွေနဲ့ ထိမှန်ခဲ့ကြောင်း မက်ဆေ့ချ်တွေ စတင် ပေးပို့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူကတော့ ပြန်သွားတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ အသင်း သစ်ရှာဖို့ ပြောခဲ့ပြီး ဘယ်လ်ဂျီယံကလပ် ဝါရီဂျန်အသင်းမှာ အငှားကစားနေခဲ့ပေမယ့် အသင်းဟောင်းအတွက် ကစားပေးချင် စိတ်ရှိနေသေးတာပါ။
“ကျနော့်ရဲ့ နှလုံးသားထဲကနေ မာရီပေါလ်ကို လွမ်းဆွတ်နေပါတယ်။ ဒီမြို့ကို အလွန်ချစ်ပြီး ကျနော်တို့မှာ လှပတဲ့ ကွင်းတစ်ကွင်း ရှိပါတယ်။ မကြာသေးခင်ကမှ မြက်ခင်းအသစ်တွေ ခင်းပြီးသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီမှာ မာရီပေါလ်ရဲ့ ဂျာစီကို ယူဆောင်လာပြီး ဝတ်ဆင်ပါတယ်။ ယူကရိန်းမှာ ဘောလုံးပွဲ ပြန်စရတာက ရဲရင့်တဲ့ လုပ်ရပ်တစ်ခုပါပဲ။ ဒီအတွက် ကျနော်ပျော်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ ကျနော် အလွန်စိုးရိမ်နေပါတယ်”လို့ အိုလက်ခ်ဆန်ဒါက ပြောခဲ့ပါတယ်။

Source: BBC

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၄

ဂရမ်းဆလမ်းတစ်ဦးချင်း ချန်ပီယံဆုကို ၂၃ ကြိမ် ရရှိထားပြီး ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး တင်းနစ်ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရတဲ့ အမေရိကန်နာမည်ကြီး တင်းနစ်မယ် ဆရီနာဝီလျံဟာ တင်းနစ်လောက ကနေ အနားယူတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကစားသမားဘဝ ၂၇ နှစ်တာ ကာလအတွင်းမှာ နိုင်ပွဲတွေ အများကြီးရခဲ့တဲ့ ဆရီနာဝီလျံ မပါဝင်တော့တဲ့ တင်းနစ် ပွဲတွေကို စိတ်ကူးနဲ့ တွေးကြည့်တာတောင် ခက်ခဲပါတယ်။ အားကစားဘက်ကနေ ကြည့်မယ်ဆိုရင် ဆရီနာဝီလျံ ဟာ ပြိုင်ပွဲရဲ့ အကြီးကျယ်ဆုံး ပြိုင်ဘက်တွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အနိုင်ယူလိုစိတ် ဘယ်တော့မှ မပျောက်ဆုံးဘဲ အမျိုးသမီး အားကစားပြိုင်ပွဲတွေမှာ အသန့်ရှင်းဆုံးဆိုတဲ့ ဂုဏ်ပုဒ်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုတာတွေ၊ ကျားမတန်းတူညီမျှရေး၊ တန်းတူဆုကြေး ရရှိဖို့အတွက် လုပ် ဆောင်တာတွေ၊ လူမည်း အမျိုးသမီးအနေနဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု အတွေ့အကြုံတွေကို မျှဝေပေးတဲ့ သူမကို အမှတ်ရနေကြမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆယ်ကျော်သက် တင်းနစ်မယ် ကိုကိုဂေါ့ဖ်က “ကျမ တင်းနစ်ကစားရတဲ့ အကြောင်းရင်းက ဝီလျံကြောင့်ပါ။ သူမ ရဲ့ အမွေအနှစ်က နောက်ထပ် မျိုးဆက်ပေါင်းများစွာကို လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်တယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

ဗြိတိန်တင်းနစ်မယ် ရာဒူကာနူကလည်း “သူမဟာ ပွဲကို ပြောင်းလဲနိုင်ခဲ့တယ်”လို့ သူ့၏ အမြင်ကို ပြောပြပါတယ်။ BBC Sports က ဆရီနာဝီလျံရဲ့ ကစားသမားဘဝ ထင်ရှားခဲ့တဲ့ အခိုက်အတန့်တွေကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

၁၉၉၉ အမေရိကန်အိုးပန်းမှာ ပထမဆုံး ဂရမ်းဆလမ်းအနိုင်ရ
*********************************************************
ဆရီနာဝီလျံဟာ နယူးယော့ခ်မှာ ဂရမ်းဆလမ်း ဆုဖလားကို ပထမဆုံးအကြိမ် ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့တုန်းက သူမရဲ့ အသက်ဟာ ၁၇ နှစ်အရွယ်သာ ရှိသေးပါတယ်။သူမဟာ ဒီပြိုင်ပွဲရဲ့ ကွာတားဖိုင်နယ် အဆင့်မှာ မိုနီကာဆီလတ်စ်၊ ဆီမီးဖိုင်နယ်မှာ ဒါဗန်ပေါ့တ်နဲ့ ဗိုလ်လုပွဲမှာ နာမည်ကြီးတင်းနစ်မယ် မာတီနာဟင်းဂစ် တို့ကို အနိုင်ရခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူမဟာ ပထမဆုံး အာဖရိကန်- အမေရိကန် အမျိုးသမီးအဖြစ် အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့ပြီး အဆိုပါ ရက်သတ္တပတ်ထဲမှာပဲ ညီမဖြစ်သူ ဗီးနပ်စ်ဝီလျံနဲ့ နှစ်ယောက်တွဲ ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဆုကို ထပ်ရပြီး အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၀၁ အင်ဒီယန်းဝဲလ်ပြိုင်ပွဲမှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ဖြေရှင်းခြင်း
*************************************************************
ဝီလျံ ညီအစ်မ နှစ်ဦးစလုံးဟာ ရိုးရာလူဖြူ အားကစားနည်းမှာ သူတို့ဘဝတစ်လျှောက် ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှု အကြောင်းနဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူ ရင်ဆိုင်ရတဲ့ ပြဿနာတွေအကြောင်းကို ပြောခဲ့ကြပါတယ်။ သူတို့နှစ်ဦးဟာ ဂရမ်းဆလမ်းရဲ့ အပြင်ဘက် ၂၀၀၁ အင်ဒီယန်းဝဲလ်ပြိုင်ပွဲရဲ့ ဆီမီးဖိုင်နယ်အဆင့်မှာ တွေ့ဆုံဖို့ အကြောင်း ဖန်လာ ခဲ့ပါတယ်။

ဗီးနပ်စ်က ဒဏ်ရာကြောင့် နုတ်ထွက်သွားတဲ့ အခါမှာတော့ ဖခင်ဖြစ်သူ ရစ်ချတ်နဲ့ ညီအစ်မတွေဟာ လုပ်ပွဲကစားဖို့ စီစဉ်တယ်ဆိုပြီး စွပ်စွဲမှုတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဆရီနာဟာ ဗိုလ်လုပွဲကစားဖို့ ထွက်လာတဲ့ အချိန်မှာ ပြင်းထန်စွာ လှောင်ပြောင် ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဆရီနာဝီလျံနဲ့ ညီမဖြစ်သူ ဗီးနပ်စ် (GETTY IMAGES)

ရစ်ချတ်နဲ့ ဗီးနပ်စ်တို့ကိုလည်း ပရိသတ်တွေက လူမျိုးရေးအရ တိုက်ခိုက်ခဲ့ ကြပါသေးတယ်။ ဆရီနာဟာ နိုင်ပွဲ ရပြီးချိန်မှာ ပွဲကြည့်စင်မှာရှိတဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူ သွားရောက် ပွေ့ဖက်ခဲ့ပါတယ်။ ဆရီနာနဲ့ ဗီးနပ်စ်တို့ဟာ ဒီပြိုင်ပွဲကို နှစ်ပေါင်းများစွာ သပိတ်မှောက်ခဲ့ကြပြီး ၂၀၁၅ အထိ ဝင်ရောက် မယှဉ်ပြိုင်ခဲ့တော့ ပါဘူး။

သြစတြေးလျအိုးပန်းကို ၂၀၀၃ ခုနှစ်က ဗိုလ်စွဲပြီး ဂရမ်းဆလမ်းအာလုံး ရယူနိုင်ခဲ့
*************************************************************************
ဆရီနာဝီလျံဟာ ၂၀၀၂ မှာ ဝင်ဘယ်လ်ဒန်နဲ့ ပြင်သစ်အိုးပန်း ချန်ပီယံဆုတွေကို ရယူပြီးနောက် သူ့ရဲ့ ဆုဖလား ဗီရို ထဲထည့်ဖို့ ဂရမ်းဆလမ်းဆုဖလားအဖြစ် သြစတြေးလျအိုးပန်းသာ ရှိတော့တာပါ။ ဆရီနာဟာ ဒီပြိုင်ပွဲရဲ့ ဗိုလ်လုပွဲ မှာ ညီမဖြစ်သူ ဗီးနပ်စ်နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး ချန်ပီယံဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူမဟာ အဓိကဆုဖလား ၄ ခု ဆက်တိုက်ကို ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ်မှာပဲ ဂရမ်းဆလမ်းဆုဖလား အားလုံးကို သိမ်းပိုက်နိုင်တဲ့သူ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

၂၀၁၂ ဝင်ဘယ်လ်ဒန်အိုးပန်းနဲ့ လန်ဒန်အိုလံပစ်မှာ နှစ်ထပ်ကွမ်း အောင်မြင်မှုရယူခဲ့
****************************************************************************
ဆရီနာဝီလျံဟာ ၂၀၁၂ က လန်ဒန်မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ အိုလံပစ်နဲ့ ဝင်ဘယ်လ်ဒန်အိုးပန်းမှာ ချန်ပီယံဆုတွေကို နှစ်ထပ် ကွမ်း ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဆရီနာဟာ ဝင်ဘယ်လ်ဒန် အိုးပန်းပြိုင်ပွဲရဲ့ တစ်ဦးချင်းနဲ့ နှစ်ယောက်တွဲပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံ ဖြစ်ခဲ့သလို အဆိုပါကွင်းမှာပဲ ကျင်းပခဲ့တဲ့ လန်ဒန်အိုလံပစ်မှာလည်း အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဆရီနာဝီလျံနဲ့ ဖခင်ဖြစ်သူ (talkSPORT)

လန်ဒန်အိုလံပစ်မှာလည်း ဆရီနာဝီလျံဟာ တစ်ဦးချင်းနဲ့ နှစ်ယောက်တွဲ ပြိုင်ပွဲမှာ ရွှေတံဆိပ်ဆုကို ရယူနိုင်ခဲ့ ပါတယ်။

၂၀၁၅ အမေရိကန်အိုးပန်းမတိုင်ခင် နောက်ထပ် ဆရီနာဆလမ်းထပ်ဖြစ်ခဲ့
*******************************************************************
ဆရီနာဟာ ၂၀၁၅ ရာသီအစနဲ့ အဆုံးကို ကမ္ဘာ့နံပတ်တစ်အဖြစ် ဖြတ်သန်းခဲ့ပြီး ၂၀၁၄ အမေရိကန်အိုးပန်းနဲ့အတူ သြစတြေးလျအိုးပန်း၊ ဝင်ဘယ်လ်ဒန်အိုးပန်းနဲ့ ပြင်သစ်အိုးပန်း ချန်ပီယံဆုကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

သူမဟာ ဂရမ်းဆလမ်း အားလုံးကို ရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် နောက်ထပ် ဆရီနာဆလမ်းအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့တာပါ။ ဆရီနာဟာ အမေရိကန် အိုးပန်းချန်ပီယံဆုကို ၄ နှစ် ဆက်တိုက် ရယူနိုင်ဖို့ ဆီမီးဖိုင်နယ် အဆင့်အထိ တက်လှမ်း နိုင်ခဲ့ပေမယ့် အီတလီနိုင်ငံသူ ဗင်စီက အားလုံး အံ့အားသင့်ဖွယ် စွမ်းဆောင်ပြခဲ့ပြီး ဆရီနာဝီလျံကို ကြေကွဲစေခဲ့ ပါတယ်။

ဂရမ်းဆလမ်းဆုဖလား ၂၃ ကြိမ်အဖြစ် ၂၀၁၇ သြစတြေးလျအိုးပန်းမှာ ကိုယ်ဝန် ၈ ပတ်နဲ့ ချန်ပီယံဆု ရရှိ
***********************************************************************************************
ဆရီနာဝီလျံဟာ တစ်နှစ်တာရဲ့ ပထမဆုံး ဂရမ်းဆလမ်း မတိုင်ခင် မကြာမီ သူမရဲ့ ပထမဆုံး ရင်သွေးလေး ရယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ခဲ့တာပါ။ ကိုယ်ဝန်လွယ်ထားရတဲ့ ၈ ပတ်မှာ ဆရီနာဝီလျံဟာ ၈ ကြိမ်မြောက် သြစတြေးလျ အိုးပန်း ချန်ပီယံဆုကို ကိုင်မြှောက်နိုင်ခဲ့ပြီး စတီဖီဂရဗ်ကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် သူမရဲ့ အထက်မှာ ဂရမ်းဆလမ်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် မာဂရတ်ကော့တ် တစ်ဦးတည်းသာ ရှိတော့ပါတယ်။ ဆရီနာဝီလျံဟာ မီးမဖွားခင်မှာ ကမ္ဘာ့အဆင့် ထိပ်ဆုံးနေရာကို ပြန်လည် ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။

စူပါဟီးရိုးဝတ်စုံနဲ့ ၂၀၁၈ ပြင်သစ်အိုးပန်း ပြိုင်ပွဲဝင်

***************************************************
ဆရီနာဝီလျံဟာ အမေရိကန်မှာရှိတဲ့ လူမည်းအမျိုးသမီးတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုမှာ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ရုန်းကန်မှုတွေ၊ အထူးသဖြင့် ကိုယ်ဝန် ဒါမှမဟုတ် မီးဖွားခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာတွေကို အကျယ်တဝင့် ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။

ဆရီနာဟာ အိုလံပီယာကို မွေးဖွားပြီးနောက် သွေးကြောပိတ်ဆို့ပြီး သေဆုံးလုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဆရီနာဝီလျံ ဟာ ကလေးမွေးဖွားပြီးနောက် ၈ လအကြာ ပြင်သစ်အိုးပန်းပြိုင်ပွဲကို ပြန်လာခဲ့ပြီး သူ့ကိုယ်သူ Wakanda က ဘုရင်မလို့ ခံစားကာ သွေးခဲခြင်းကို ရင်ဆိုင်ဖို့ ကူညီနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

နှစ်လ အကြာမှာ သူမဟာ ဝင်ဘယ်လ်ဒန်အိုးပန်း ဗိုလ်လုပွဲ ရောက်ရှိခဲ့ပေမယ့် ကာဘာကို အရေးနိမ့် သွားခဲ့ပါ တယ်။

စည်းကမ်းကြီးကြပ်သူကို တုံ့ပြန့်နေတဲ့ ဆရီနာဝီလျံ (ABC News)

၂၀၁၈ အမေရိကန်အိုးပန်းမှာ အငြင်းပွားဖွယ်ရာဖြစ်ရပ် ဖြစ်ခဲ့
*******************************************************
ဆရီနာဝီလျံဟာ အမျိုးသမီး ဂရမ်းဆလမ်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် မာဂရတ်ကော့တ်ရဲ့ စံချိန်ကို ချိုးဖျက် နိုင်ဖို့အတွက် သမီးမွေးဖွားပြီးတာတောင် အကြိမ်ကြိမ် ကြိုးစားနေခဲ့တာပါ။ သူမဟာ ဗိုလ်လုပွဲမှာ နာအိုမီ အိုဆာကာနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ရပါတယ်။

ဆရီနာဟာ ဒီပွဲမှာ သူ့ကို ၃ မှတ် လျှော့ချခဲ့တဲ့ ဒိုင်လူကြီး ကားလို့စ်ရာမို့စ်ကို လူလိမ်၊ အမှတ်သူခိုး ဆိုပြီး ခေါ်ဆိုမှု ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီမှာ သဘောထားကွဲလွဲပြီး ပရိသတ်ကြီးဆီကို ဦးတည်သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီပွဲမှာ အိုဆာကာ အနိုင်ရခဲ့ ပေမယ့် သူတို့ နှစ်ဦးစလုံး ငိုကြွေးခဲ့ရတာပါ။

ငိုကြွေးနေတဲ့ ဆရီနာဝီလျံ (Tennis)

ပြန်လာနိုင်ဖို့ ကာလကြာရှည်စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရပြီး ၂၀၂၂ ဝင်ဘယ်လ်ဒန်အိုးပန်းမှာ ပြန်ကစားနိုင်ခဲ့
******************************************************************************************
ဆရီနာဝီလျံဟာ ဒဏ်ရာကြောင့် အနားယူတော့မယ်ဆိုတဲ့ ကောလာဟလတွေ ထွက်ပေါ်နေခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးမှာ အံ့အားသင့်ဖွယ် တင်းနစ်ကွင်းတွေဆီကို ပြန်လာနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဆရီနာဟာ ပထမအဆင့်မှာပဲ အရေးနိမ့် ပြီး ပြိုင်ပွဲကနေ ထွက်ခွာခဲ့ရပါတယ်။

အခုဆိုရင် ဆရီနာဝီလျံဟာ အမေရိကန် အိုးပန်းအပြီးမှာ အနားယူတော့မှာ ဖြစ်တာကြောင့် ဆရီနာ နောက် တစ်ယောက် ဘယ်တော့မှ ရှိမှာမဟုတ်တော့ပါဘူး။ ဆရီနာ အနေနဲ့ ကစားသမားဘဝ နောက်ဆုံး ဂရမ်းဆလမ်း ပွဲစဉ်မှာ သူမျှော်လင့်နေတဲ့ အောင်မြင်မှုရယူပြီး အဆုံးသတ် မလားဆိုတာတော့ အားလုံးစိတ်ဝင်စားစွာနဲ့ စောင့်ကြည့် နေမယ်ဆိုတာ အသေအချာပါပဲ။

Source: BBC