CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သော တရုတ်နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး မြန်မာနိုင်ငံ၌ ၎င်းတို့လိုလားသော အစိုးရ/အုပ်စု အာဏာရရှိရေးကို အမေရိကန်က တစ်စိုက်မတ်မတ် ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၆ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့သော နစက၏ အစည်းအဝေး(၅/၂၀၂၃)တွင် ၎င်းက အထက်ပါအတိုင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအရေးနှင့် ပတ်သက်၍ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုများကို အမေရိကန် ဦးဆောင်သည့် အနောက်အုပ်စုမှ စဉ်ဆက်မပြတ် ပြုလုပ်ခဲ့မှုများရှိကြောင်း၊ မြန်မာနှင့် အမေရိကန်သည် ရန်ဘက်နိုင်ငံများ မဟုတ်ကြောင်း၊ စစ်ဖြစ်ပွားဖူးခြင်းလည်း မရှိကြောင်း၊ ယုတ်ဆွအဆုံး အရှေ့တောင် အာရှတွင် အမေရိကန် ကျူးကျော်မှုကြောင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ၌ပင် မြန်မာတို့ ပါဝင်ပတ်သက်မှု မရှိခဲ့ကြောင်း၊ သို့သော် ယနေ့ကာအထိ အမေရိကန် နိုင်ငံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံအား ရန်သူသဖွယ် သဘောထားခြင်းမှာ ကြီးမားသော နောက်ခံအ ကြောင်းရှိကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ် တိန့်ရှီးကျွမ်းကို တွေ့ရစဉ်

အရှေ့တောင် အာရှဒေသတွင် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော SEATO အဖွဲ့ကို ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းအဖွဲ့၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ အရှေ့တောင်အာရှဒေသအတွင်း ကွန်မြူနစ်စနစ်မပြန့်ပွားရေးပင်ဖြစ် ကြောင်း၊ ၁၉၇၇ ခုနှစ်၊ ဇွန်လမှ ၎င်းအဖွဲ့ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ကြောင်း၊ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံဥပဒေပါ ပြည် နယ်များ ခွဲထွက်ခွင့်၊ ၎င်းအပေါ်မူတည်၍ ၁၉၆၁-၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်လာသည့် ပြည်နယ်များ၏ တောင်းဆိုမှု များကို SEATO ဖြစ်စဉ်နှင့် ဆက်စပ်ကြည့်ပါက မြန်မာ့နိုင်ငံရေး၏ ရှုပ်ထွေးမှုကို သဘောပေါက်နိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မြန်မာနိုင်ငံအရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းတို့ဖြစ်စေချင်သည့် အတိုင်း မဖြစ်သည့်အခါ ၎င်းကဲ့သို့ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်နိုင်သည့် အင်အားစုများကို ရန်ပြုခြင်းမှာ မြင်သာ သည့် အကြောင်းအရာပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခု လက်ရှိ အခြေအနေတွင်လည်း အမေရိကန် ဦးဆောင်သော အုပ်စု ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်သော တရုတ်နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရေး (China Contain ment Policy)ပင်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ၌ ၎င်းတို့လိုလားသော အစိုးရ/အုပ်စု အာဏာရရှိရေးကို တစ်စိုက်မတ်မတ် ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ မရရှိခဲ့ပါက မြန်မာနိုင်ငံ၌ ကဏ္ဍပေါင်းစုံ မငြိမ်မသက်ဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်”ဟု ပြောသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ သံတမန်နဲ့ NUG ဝန်ကြီး ဒေါ်ဇင်မာအောင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် အမေရိကန်နိုင်ငံ ကိုယ်တိုင်က အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို ခေါင်းစဉ် အမျိုးမျိုး အကြောင်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ကူညီနေကြောင်း၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်း၊ စင်္ကာပူ၊ မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှား စသော နိုင်ငံများသည် သမိုင်းအစဉ်အလာ အရ ရင်းနှီးသော မိတ်ဆွေ နိုင်ငံများဖြစ်ကြောင်း၊ သို့သော် အမေရိကန်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို မလွန်ဆန်နိုင် သော နိုင်ငံများက မိမိတို့နိုင်ငံအပေါ် ကုန်သွယ်မှု၊ ဘဏ္ဍာရေး၊ နိုင်ငံခြားရေး ပိတ်ဆို့မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြကြောင်း၊ မိမိတို့သည် ဘဏ်စနစ်တစ်ခုဖြင့်သာ ရှင်သန်ရပ်တည် ကုန်သွယ်နေသည့် နိုင်ငံမဟုတ်ကြောင်း၊ မိမိတို့ အနေ ဖြင့် မိတ်ဆွေနိုင်ငံများ၊ အိမ်နီးချင်းမိတ်ဆွေနိုင်ငံများနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ရကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် စင်္ကာပူနိုင်ငံတို့သည် နစက အဖွဲ့ဝင်များ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရပိုင် ဘဏ်များကို ပိတ်ဆို့ အရေးယူထားသည်။

ထို့အနောက် အမေရိကန်အစိုးရသည် နစကနှင့် မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး ဆောင်ရွက်နေသည့် အမျိုးသား ညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)၊ နိုင်ငံရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း(EAO)များကို ငွေကြေးနှင့် နည်းပညာများ ထောက်ပံ့ပေးလျက်ရှိသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း အမေရိကန်သံရုံးတွင် သံတမန်အဆင့်ကို လျှော့ချထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၆

အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ကို တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် သတ်မှတ်ပေးရန် ဥရောပသမဂ္ဂ (EU)ထံ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက် ရက်စွဲဖြင့် NUG ဘက်က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

NUG နှင့် အဆင့်ဆင့်ဖွံ့ဖြိုးလာလျက်ရှိသော ပြည်နယ်အစိုးရများအား မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားဝင် အစိုးရများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန်၊ အခြားတော်လှန်ရေး အင်အားစုများအား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့အစည်းများအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုရန် NUG ဘက်က တောင်းဆိုထားသည်။

ပြည်နယ်အစိုးရများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော မြန်မာနိုင်ငံ ဖြစ်လာမည့်ပုံရိပ် မရောက်သေးကြောင်း၊ ၎င်း တောင်းဆို ချက်မှာ မဖြစ်နိုင်သေးကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “အဲဒါကတော့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ ဒီအချိန်မှာတော့ မဖြစ်နိုင်သေးဘူးလို့ ကျနော်ယူဆပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခုတစ်ခုက ပြည်နယ်အစိုးရ ပြည်နယ်အလိုက်ဆိုတာ ဒီနေ့ ဘယ်နှစ်ခုရှိပြီလဲ၊ ကျနော်တို့ ချင်းဆိုလို့ရှိရင် သူ့ပြည်နယ်အစိုးရဖြစ်ဖို့ ကြိုးပမ်းတုန်း၊ အခုဖြစ်နေတာက KNDF ပေါ့ဗျာ၊ ကယားပြည်နယ်မှာ ရှိတယ်၊ နောက်ပြီးတော့ KNU မှာ ရှိတယ်၊ KIA တောင်မှ သူတို့အနေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး ယန္တရား စနစ်တကျ တည် ဆောက်နိုင်တာတောင်မှ သူက သူ့ပြည်နယ် အစိုးရဆိုတာကို သူက ဖွဲ့စည်းတာ ကြေညာတာ မရှိသေးပါဘူး။ အဲဒီ တော့ ပြောချင်တဲ့ အဓိပ္ပာယ်ကတော့ ပြည်နယ်အစိုးရများ စုစည်းထားတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုတဲ့ ပုံရိပ်ကို မရောက်ရှိ သေးဘူး၊ မရရှိသေးဘူးလို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ထို့အတူ ပြည်သူလူထုများ၏ အသံကို ကြားသိနိုင်ရန်နှင့် တရားဝင် ကိုယ်စားပြုနိုင်ရန်အတွက် မိမိတို့၏ ကိုယ်စားလှယ်များအား နှစ်နိုင်ငံနှင့် EU နိုင်ငံစုံ အစည်းအဝေးများသို့ ဖိတ်ကြားရန်လည်း NUG က တောင်းဆို ထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် တပ်မတော်က NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှု အား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချခဲ့သည်။

NUG အဖွဲ့၀င်များကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုနှင့်အတူ လက်နက်ကိုင် နွေဦးတော်လှန်ရေးကို ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများက ဆင်နွှဲခဲ့ ကြသည်။

EU က NUG ကို မြန်မာနိုင်ငံ၏ တရားဝင်အစိုးရအဖြစ် သတ်မှတ်ရန် အကြောင်းမရှိဟု မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒါက ဘယ်သတ်မှတ်လိမ့်မလဲ၊ သူက အမှန်ပြောရလို့ရှိရင် အစိုးရဆိုတာ တရားဝင်မှု၊ မဝင်မှုဆိုတဲ့ မေးခွန်းထက်ကို သူတို့က ပကတိ ကျနော်တို့ ပကတိအခြေအနေအပေါ် ဆုံးဖြတ်ရတဲ့ အ‌နေအထားကို ဒါက နိုင်ငံတကာရဲ့ ထုံးစံပဲလေ၊ အဲဒီတော့ သူ့ကို တရားဝင် အစိုးရအဖြစ် သွားသတ်မှတ်လို့ရှိရင် EU သမဂ္ဂမှာ ရှိတဲ့ လုပ်ငန်းတွေက လိုင်စင်တို့၊ ပတ်စပို့တို့၊ ဗီဇာတို့ ဒီလိုကိစ္စတွေကြတော့ ဘယ်သူက သွားလုပ်မှာလဲ၊ ဒါ လုပ်လို့မှ မလွယ်တဲ့ကိစ္စ၊ အဲဒီအခါကြတော့ ဘယ်လိုမှ ဒါက သတ်မှတ်စရာအကြောင်း မရှိဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

လတ်တလောတွင် ကယား(ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် ပြည်နယ်အစိုးရပုံစံမျိုး လုပ်ဆောင်ထားကြောင်း၊ ကျန်သော ပြည်နယ် များကိုလည်း အစိုးရပုံစံမျိုး ဖွဲ့စည်းမည့် ပုံစံရှိနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိမှာ နစက နှင့် NUG တို့သည် အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေး၊ တရားစီရင်ရေး အပါအဝင် သံတမန်ရေးရာများ အားပြိုင်လျက် ရှိနေသည်။

သို့သော် လက်တွေ့မှာတော့ နစကဘက်က အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဥပဒေပြုရေး၊ တရားစီရင်ရေးကို ကိုင်တွယ်လျက်ရှိနေ သလို နိုင်ငံတကာကလည်း သံအမတ် ခန့်အပ်လွှာများအား နစကထံ ပေးအပ်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၉ ရက်က လိုင်ဇာမြို့အပြင်ဘက် ၄ ကီလိုမီတာ အကွာအဝေးရှိ မုန်လိုင်ခတ်ကျေးရွာ တွင် တပ်မတော်၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည့် ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ကလေးသူငယ် ၁၁ ဦး အပါအဝင် လူ ၂၉ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့သည်။ 

တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ဖြစ်သည့် KIA ကမူ ပြည်တွင်း တိုက်ပွဲရှောင်များ နေထိုင်သည့် စခန်းကို တပ်မတော်က တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောခဲ့သည်။ 

တပ်မတော်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကတော့ ထိုဖြစ်စဉ်အတွက် တပ်မတော်တွင် တာဝန်မရှိ ကြောင်း ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး  KIA သည် ထိုကျေးရွာအတွင်း အမိုနီယံ နိုက်ထရိတ် ၁၀၅ တန်ခန့်ကို သိုလှောင်ထားရာမှ မတော်တဆ ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပြန်လည်စွပ်စွဲခဲ့သည်။ 

 KIA ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူက ထိုဒေသတွင် ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ သိုလှောင်ခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း တုန့်ပြန်ပြောဆိုခဲ့သည်။

KIA ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးကြီးနော်ဘူကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဖြစ်စဉ်အပြီးတွင် ထွက်ပေါ်လာသည့် ဗွီဒီယိုမှတ်တမ်းများ၌ အဆောက်အအုံပျက်များ၊ ထရပ်ကား အပျက် များနှင့် အခြားပစ္စည်းကိရိယာ အပျက်အစီးများကို တွေ့ရှိရပြီး ကွင်းပြင်တစ်ခု၏ အလယ်တွင် ကြီးမားသည့် ချိုင့်ခွက်ကြီး တစ်ခုကိုလည်း တွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု IISS က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Myanmar Witness အဖွဲ့က ပုံဖော်ပြသခဲ့သည့် ဓာတ်ပုံများတွင် ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားခဲ့သော ဗဟိုချက်နှင့် မီတာ ၃၀၀ အကွာအဝေးရှိ အဆောက်အအုံများ ဆိုးရွားစွာထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ 
 
နိုင်ငံတကာ မဟာဗျူဟာလေ့လာရေး အင်စတီကျု (IISS) က အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက် နေ့စွဲဖြင့် သရုပ်ခွဲ လေ့လာ ခဲ့သည့် ဂြိုဟ်တု ဓာတ်ပုံများတွင်မူ ပေါက်ကွဲမှု အကျယ်အဝန်း ၄၅၀ မီတာ နီးပါးရှိသည့် ဗဟိုချက်သည် ၂၅ မီတာ အချင်းရှိသည့် ချိုင့်ခွက်တစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

မြောက်များစွာသော် ထွက်ဆိုချက်များနှင့် ဝိရောဓိဖြစ်စရာ သက်သေ အထောက်ထားများကြောင့် ထိုပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားရသည့် အကြောင်းရင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး အတိအကျ ခန့်မှန်းသုံးသပ်ရန် အားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများသည် ရှုပ်ထွေးခဲ့ရသည်ဟု IISS က ပြောသည်။

နိုင်ငံတကာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့နှင့် လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့တို့ကမူ ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားရသည့် အဓိက အကြောင်းရင်းသည် တပ်မတော်၏ လေယာဉ်တစ်စင်းက ကြဲချခဲ့သော အမျိုးအမည်မသိ ခဲယမ်း ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။ 

 တပ်မတော်ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းကို တွေ့ရစဉ်

ထိုကျေးရွာတွင် နောက်ဆက်တွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပေါက်ကွဲမှုများသည် အနီးနားရှိ တပ်မတော် စစ်စခန်းတစ်ခုမှ မော်တာကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်ဟုလည်း နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့နှင့် လူ့အခွင့်အရေး စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့တို့က သုံးသပ်ခဲ့သည်။  

ထို့ပြင် တပ်မတော်၏ လက်နက်တိုက်တွင် အကြီးဆုံးဗုံးသည် ပေါင် ၂၀၀၀ အလေးချိန်ရှိသည့် ဗုံးသာရှိကြောင်း သတင်းရင်းမြစ်တစ်ခုက IISS ကို ပြောကြားခဲ့သော်လည်း တပ်မတော်သည် တိုက်ပွဲအတွင်း ထိုလက်နက်ကို အသုံးပြုခဲ့ခြင်းမရှိဟု IISS ၏ အစီအရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မုန်လိုင်ခတ်ကျေးရွာ ဖြစ်စဉ်တွင်လည်း ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ဖြစ်ပွားသည့် ချိုင့်ခွက်၏ အချင်းနှင့် ပေါက်ကွဲမှုကို တိုင်းတာရရှိသည့် ဂြိုဟ်တုဓာတ်ပုံများအရ ပေါင် ၂၀၀၀ ဗုံး ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့သည်ဆိုသည့် ယူဆချက်များနှင့် ကွဲလွဲလျက် ရှိသည်။

ထို့ပြင် ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် အနီးနားတွင် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့သည့် ဗုံးအစအနများနှင့် ဗုံး၏ ကျည်ခွံ အစရှိသည့် သက်သေ အထောက်အထား များလည်း တိကျစွာ ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။ 

ထိုပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်စဉ်တွင် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုနှင့် ပေါက်ကွဲမှု၏ အကြွင်းအကျန် အစအနများကို တတိယပါတီ တစ်ခုခုက စစ်ဆေးလေ့လာခြင်းဖြင့် ပိုမိုတိကျသည့် ကောက်ချက်များ ထွက်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများ က သုံးသပ်ခဲ့သည်ဟုလည်း IISS ၏ အစီအရင်ခံစာမှာ ရေးသားထားသည်။

Source: IISS

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၅

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် (UEC) က ၎င်းနှင့် နီးစပ်သော နိုင်ငံရေးပါတီများကိုသာ မှတ်ပုံတင် ချပေး နေကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ မဟာမိတ် (UNA) မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးမျိုးကျော် က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီအချို့ ပါတီမှတ်ပုံတင် ထားသော်လည်း မှတ်ပုံတင်ချပေးခြင်း မရှိသေးသလို သတ်မှတ်ထားသော စည်းကမ်းချက်များမှာလည်း အကေောင်အထည်ဖော်ရန် ခက်ခဲကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးမျိုးကျော်က “UEC က သူတို့ရဲ့ ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ ကိုယ်၌ကိုက အခုအချိန် ကာလမှာ ဆိုရင် ဘယ်လိုမှ မဖြစ်သင့်တဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေ၊ ဘယ်လိုမှ သူတို့ အကောင်အထည်ဖော်လို့ မရတဲ့ဟာမျိုး အကောင်အထည်ဖော်လို့ မရတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကို သူတို့က သတ်မှတ်ထားတယ်၊ အဲဒီအပြင် ညစ်လည်း ညစ်ချင် သေးတယ်လားလို့ ကျနော်က အဲဒီလိုတွေးတယ်၊ ညစ်လည်း ညစ်ချင်သေးတယ်ဆိုတဲ့ဟာက ဒီလို အခု မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့အထဲမှာ သူတို့ချချင်တဲ့ ပါတီဆို ချပေးလိုက်တယ်၊ မှတ်ပုံတင် ချပေးလိုက်တယ်၊ တချို့ တချို့ သော ပါတီတွေကြတော့ သူတို့ ညစ်ထားတဲ့အနေနဲ့ မချပေးဘူးဆရာရယ်၊ ကျနော် ဆိုချင်တာက ဒီလို Register (မှတ်ပုံတင်) စတင်တယ်၊ စတင်ပြီးတော့ ဘယ်နေ့ဘယ်ရက် ဘယ်အချိန်မှာ ဘယ်ပါတီတွေကိုတော့ သူ့ရဲ့အစဉ် လိုက် အဲဒီလိုဟာမျိုးလည်း မဟုတ်ဘူးဆရာ၊ အဲဒီတော့ သူတို့နဲ့ အလှမ်းသင့်တယ်၊ သူတို့ အဆင်ပြေတယ်ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးချပေးလိုက်တယ်၊ အခုချပေးလိုက်ပြီးမှတောင်မှ တချို့တချို့သော သူတို့ ပြန်စစ်ဆေးတဲ့အချိန်မှာ ဒီဟာ ဒီဟာ ပျက်ပြယ်နိုင်တယ်၊ မင်းတို့တွေဟာ အရည်အချင်း မပြည့်မှီဘူးဆိုပြီးတော့ ဒါမျိုးတွေ Warning (သတိပေး) ပေးတဲ့ဟာမျိုးလည်း ကြားနေရတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 UEC နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ UEC က သတ်မှတ်ထားသော စည်းမျဉ်းအရ တရားဝင်ဖြစ်ရန် အင်မတန် ခက်ခဲကြောင်း၊ မှတ်ပုံတင်ကျထားသည့်ပါတီ ၃၀ ကျော်ကို လည်း ပြန်လည်စိစစ်မှုများ ရှိနေကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

UEC က နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေနှင့် နည်းဥပဒေများကို ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ရက်ပေါင်း ၆၀ အတွင်း နိုင်ငံရေးပါတီများအား ပါတီမှတ်ပုံတင်ရမည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေပုဒ်မ ၃ အရ လျှောက်ထားသည့် ပါတီ ၁၄ ပါတီရှိပြီး နိုင်ငံရေး ပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ဥပဒေပုဒ်မ ၂၅ အရ နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် ဆက်လက် တည်ထောင်ခွင့်နှင့် မှတ်ပုံတင်ခွင့် လျှောက်ထားသည့်ပါတီ ၅၀ ပါတီရှိကြောင်း သိရသည်။

ဘက်မလိုက်သည့် UEC ဖြစ်ရန် အစိုးရနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများက ထိန်းကျောင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း ကရင် အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ ဥက္ကဋ္ဌ မန်းအောင်ပြည်စိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 ပြည်သူ့ပါတီကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “UEC က ဘက်မလိုက်တဲ့ UEC ဖြစ်ဖို့ဆိုတာ ထိန်းကျောင်းရမှာက အစိုးရလည်း ထိန်းကျောင်းရမယ်၊ နောက်ပြီးတော့ ကျန်တဲ့ ပြိုင်ပွဲဝင်မယ့် အဖွဲ့အစည်းတွေ ပါတီတွေကလည်း ထိန်းကျောင်းရမှာပေါ့၊ ဘယ်လို လုပ်မလဲ၊ ဒီဟာက ပြန်ထောက်ရမှာပေါ့၊ ခင်ဗျားလုပ်တာ ဒါကတော့ မဟုတ်သေးဘူး။ ဒါကတော့ ဆက်လုပ် သင့်တယ်၊ ဟိုဟာကတော့ နေဦး၊ စသဖြင့် အစိုးရရော ကျန်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေပေါ့လေ၊ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ အစည်းတွေရော၊ နောက် ကျနော်တို့ ပါတီတွေရော ထိန်းကျောင်းပြီးတော့ သူ့ကို နည်းပေးလမ်းပြဖို့တော့ လိုမှာ ပေါ့၊ သို့မဟုတ်လို့ရှိရင် လူတစ်စုအတွက် လျောက်လုပ်နေလို့တော့ အလုပ်သိပ်ဖြစ်မှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ပြောသည်။

မိမိတို့ နိုင်ငံရေးပါတီများ အနေဖြင့်လည်း UEC အား အကြံပေးခြင်း၊ အပြုသဘောဆောင် ထောက်ပြ ဝေဖန်ခြင်း များ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း မန်းအောင်ပြည်စိုးက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ပြည်သူ့ပါတီ(PP)သည်  ပြည်ထောင်စုတစ်ဝန်းလုံး စည်းရုံးမည့် နိုင်ငံရေးပါတီအဖြစ် မှတ်ပုံတင်ထား သော်လည်း မှတ်ပုံတင် မကျသေးပေ။

ထို့အပြင် ပြည်နယ်အဆင့် မှတ်ပုံတင်ထားသော ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ(ANP)၊ မွန်ညီညွတ်ရေးပါတီ (MUP)ပါတီတို့ သည် ယနေ့အချိန်ထိ မှတ်ပုံတင် မချပေးသေးကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ကရင်နီပြည်နယ်အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ(KSCC)က ကရင်နီပြည်နယ် အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေ ခံဥပဒေ ရေးဆွဲရေးကော်မတီ ဖွဲ့စည်းကြောင်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာ ခဲ့သည်။

အဆိုပါ ကော်မတီတွင် အောင်ဆန်းမြင့်က ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လည်းကောင်း၊ နော်ဖောဝါးက အတွင်းရေးမှူးအဖြစ် လည်းကောင်း၊ အဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် ခူးပိုးရယ်၊ ဦးဋ္ဌေးအောင်၊ မူအန်းဂျလာ၊ မော်သဲမာ၊ မော်ငါးမယ်၊ ရိုစီ၊ ခွန်းဘား နဒ်ဘုတ်၊ ဘိုဘို၊ နော်ဆလေ၊ ခူးကိုရယ်၊ ရယ်ဆောင်းဦး၊ ခွန်းဘီထူး၊ ဇူးပဒုမ္မာတို့က အသီးသီး တာဝန်ယူကြ မည်ဖြစ်သည်။

ကော်မတီသည် ကရင်နီပြည်နယ်၊ အသွင်ကူးပြောင်းရေးကာလ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲရေးကော်မတီ ဖွဲ့ စည်းခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းနှင့် လုပ်ငန်းလမ်းညွှန်ကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည်ဟု ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြ ထားသည်။

ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ကရင်နီတပ်မတော်(KA)၊ ကရင်နီအမျိုးသား ကာကွယ် ရေးတပ်ဖွဲ့(KNDO)၊ ဒေသခံ PDF များဖြင့် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၄

ပြည်တွင်း လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းရေးအတွက် ရေတိုမဆောင်ရွက်စေလိုကြောင်း တိုင်းလိုင် (ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခမှာ ရေတိုဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ယနေ့အထိ ပြေလည်နိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း၊ မိမိအနေဖြင့် ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးအတွက် စာတမ်းတစ်စောင်ရေးသား ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က “လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို ရေတိုဖြေရှင်းခဲ့လို့ အခုလို ပြဿနာကြီးတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းကို ကျနော် မီးမောင်း ထိုးပြခဲ့တာပါ၊ ကျနော်တို့ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ပိုကြီးလာတဲ့ကိစ္စက ၁၉၈၉ ခုနှစ်မှာ နဝတ လက်ထက် အဲဒီတုန်းက ဗိုလ်ခင်ညွန့်က ငြိမ်းချမ်းရေးတွေ လုပ်တယ်၊ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်တဲ့အခါကြတော့ EAO အဖွဲ့တွေကို သူဘာပြောလဲဆိုတော့ နိုင်ငံရေးကိစ္စကို နောက်တက်လာမယ့် အစိုးရနဲ့မှ ဆွေးနွေး၊ ယနေ့အချိန်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးယူ၊ စီးပွားရေးလုပ်ဆိုတဲ့ အခါကြတော့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းကို သူက ဖွင့်ပေးလိုက်တယ်၊ ဖွင့် ပေးလိုက်တဲ့အခါမှာ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့စည်းတွေက မြေပေါ်၊ မြေအောင် သယံဇာတတွေ အလွတ် ထုတ်ယူသုံးစွဲ ပိုင်ခွင့် ရသွားကြတယ်၊ ထုတ်ယူပိုင်ခွင့် ဘယ်သူမှ အရေးယူလို့ မရဘူး။ အရေးယူတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရှိရင်လည်း သူတို့ တရားဥပဒေမဲ့ ပစ်သတ်ခဲ့တာတွေလည်း ရှိတယ်၊ အဲဒါတွေလည်း ကျနော်တို့ ဒီမှာ မန္တလေးတို့ ၊ ရန်ကုန်တို့ မြို့ကြီးတို့၊ မြစ်ကြီးနား မြို့ကြီးတို့မှာ တွေ့ရှိရတာပေါ့နော်၊ အဲဒါကြောင့် သူတို့ကို ဘယ်သူမှ မထိရဲ၊ မတို့ရဲဘူးပေါ့၊ ဌာနဆိုင်ရာတွေ ကြိုက်သလို လုပ်လိုက်တဲ့အခါကြတော့ စီးပွားတော့ မဖြစ်ဘဲ မရှိဘူး။ သေနတ်ကိုင်ပြီး စီးပွားလုပ် တော့ စီးပွားအရမ်း ဖြစ်သွားကြတယ်၊ စီးပွားဖြစ်တဲ့အခါကြတော့ လက်နက်တွေဝယ်တယ်၊ တချို့အဖွဲ့အစည်းတွေ ဆို လက်နက်စက်ရုံ ထောင်တဲ့အထိကို ဖြစ်လာပါတယ်၊ အဲဒါကြောင့်မို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်နက်ကိုင်၊ ယနေ့ ဖြစ် နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်ပြဿနာ အဲဒီက စခဲ့တာလို့ ကျနော်အနေနဲ့ မြင်လို့ စာတမ်းလေးရေးခဲ့တာပါ” ဟု ပြော သည်။

ဦးခင်ညွန့်နဲ့ ပေါက်ယူချန်းကိုတွေ့ရစဉ်

လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခ ချုပ်ငြိမ်းရေးအတွက် နိုင်ငံရေးပါတီများ အားကောင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ အားကောင်းစေရန် အာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းများက အားပေးရန် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်းက ပြော သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ လွတ်လပ်ရေးနှင့်အတူ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော် ကြာမြင့်ခဲ့ပြီဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိအချိန်ထိ ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ထို့အတူ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က နိုင်ငံရေး အပြောင်းအလဲများကြောင့် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ နိုင်ငံတစ်ဝန်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။

လက်ရှိ နိုင်ငံရေး ပြဿနာကို လက်နက်ဖြင့်ဖြေရှင်း ၍မရကြောင်း၊ တစ်ဖက်နှင့် တစ်ဖက် အများသဘောဆန္ဒအရ ညှိနှိုင်းသင့် ကြောင်း ရှမ်းနှင့်တိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီမှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းအိုက်ပေါင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

 NUG ရဲ့ ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ဦးရည်မွန်နဲ့ PDF ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခက လက်နက်နဲ့ နိုင်ငံရေးပြဿနာကို ဖြေရှင်းလို့ မရဘူးဗျ၊ ငြိမ်းချမ်းရေး စားပွဲဝိုင်း မှာ လာပြီးတော့ ပြောဆိုမှ ဖြစ်နိုင်မယ်ဗျ၊ ကျနော်တို့ နိုင်ငံက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခက နှစ်ပေါင်း ၇၅ နှစ်လောက် ရှိပြီလေ၊ လွတ်လပ်ရေးနဲ့အတူ ပေါ်ပေါက်လာတာပဲ၊ ခုထက်ထိ မငြိမ်းချမ်းသေးဘူးဆိုတော့ ဒါစားပွဲဝိုင်းမှာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးပြီးတော့ တစ်ဖက်တစ်ဖက်ကလည်း လျှော့သင့်တန်ရင် လျှော့၊ ညှိနှိုင်းသင့်တာ ညှိနှိုင်းအဲဒီလို အများသဘောဆန္ဒနဲ့ လုပ်မှရမယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခအတွင်း ပါဝင်နေသော မြန်မာ့တပ်မတော်၊ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF) များမှာ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းရေးထက် တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် အပြုတ်တိုက်ရေးကိုသာ ဦးတည်နေကြကြောင်း သုံးသပ်မှုများလည်း ရှိနေသည်။

နိုင်ငံရေးပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသောကြောင့် တိုင်းပြည်၏ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးများမှာ ယိုယွင်းကျဆင်းလျှက်ရှိနေပြီး ပြည်သူလူထုများမှာလည်း စီးပွားရေး ကျဆင်းမှုနှင့် အတူ စားဝတ်နေရေး အကျပ်အတည်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း နာဂလူငယ်များကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) က လူသစ်စုဆောင်းမှု ပိုမို လုပ်ဆောင်လာကြောင်း နာဂဒေသခံတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ယခုနှစ်အတွင်း လူသစ်စုဆောင်း ဖမ်းဆီးခံရမှုမှာ ၃၀၀ ကျော်ရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း အကြောင်း အမျိုးမျိုး ကြောင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခြင်းကြောင့် ၂၀၀ ကျော်ဝန်းကျင် ကျန်ရှိနေသေးကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

နာဂဒေသခံတစ်ဦးက “သူတို့က ကျနော်တို့ သိရသလောက်ဆိုရင်တော့ ဖမ်းတာသည် ကျနော်တို့ ၂၀၂၃ ဖေဖော်ဝါရီကနေ စက်တင်ဘာအထိကတော့ စာရင်းအရတော့ အဲဒီလောက်တော့ရှိမယ် (၃၀၀)၊ ဒါပေမယ့် သူတို့ ဆီမှာ အဲဒီလောက်တော့ ကျန်မှာ မဟုတ်ဘူး။ တချို့ကြတော့ ပြေးကြတယ်၊ တချို့ကြတော့ ဒီလိုပေါ့၊ ဘယ်လို ပြောရမလဲ မိဘတွေက အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ လိုက်ပြီးတော့ လွတ်ပေးတဲ့ဟာတွေလည်း အဲဒီတော့ ၃၀၀ တော့ သူတို့ဆီ မကျန်တော့ဘူး။ အဲဒီလိုတော့ ရှိမယ်၊ ၂၀၀ ဝန်းကျင်၊ ၂၀၀ ကျော်တော့ ရှိမယ်လို့ ခန့်မှန်းချေတော့ ရှိမယ်၊ အဲဒါကြတော့ နာဂရယ်ပဲ မဟုတ်ဘဲနဲ့ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံပေါ့လေ၊ အဲဒီမှာတော့၊ ဒါပေမဲ့ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းကတော့ နာဂကလေးတွေ ဖြစ်တာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

KIA သည် နာဂလူမျိုးများအပေါ် ၂၀၂၁ ခုနှစ်က စတင်ကာ ပိုမိုလူသစ်စုဆောင်းလာခဲ့ပြီး ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း နေထိုင်သော နာဂလူငယ်များ သာမက နာဂကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ နန်းယွန်း၊ ပန်ဆောင်၊ လဟယ်၊ ဒုံဟီး စသော မြို့နယ်များအထိ ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိလာသည်ဟု သိရသည်။

အဆိုပါ ဖမ်းဆီးမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ KIA မှ ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံ ဗိုလ်မှူးကြီး နော်ဘူထံ CNI က ဖုန်းဆက် သွယ် မေးမြန်းခဲ့သော်လည်း ဆက်သွယ်၍ မရသေးပေ။ 

KIA အနေဖြင့် နာဂလူငယ်များကို ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် (PDF)ဆိုသော ခေါင်းစဉ်ဖြင့် လူသစ်စုဆောင်းခြင်း ဖြစ်ကြောင်း နာဂဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

NSCN-K/YA အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ နားလည်မိတာက ဒီနိုင်ငံရေးကိုတော့ သူတို့ ဘယ်လိုကြောင့် ဆောင်ရွက်သလဲဆိုတာ လက် လှမ်း မမီနိုင်တာတွေလည်း ရှိတယ်၊ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုပြောမလဲ ကျနော်တို့ရဲ့ ထင်မြင်ယူဆချက်ဆိုလို့ ရှိရင်တော့ ခုနပြောသလိုပဲ သူတို့ကတော့ ကချင်ပြည်နယ်မှာနေရင် ကချင်ပြည်နယ်ရဲ့ ကာကွယ်မှုက လုပ်ရမှာပေါ့ဆိုတဲ့ အဓိကတော့ သူတို့က PDF ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ အဓိကအဲဒါနဲ့ လုပ်နေတဲ့အပိုင်းမှာ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့ သိထားရတာ ကတော့ PDF ဆိုပြီးမှ ဖြစ်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ပြည်နယ်လုံးမှာ ကြည့်ရင် PDF ဆိုတာက အတင်းအဓမ္မနဲ့ ခေါ်ဆောင်တာမရှိဘူး။ ပြောမယ်ဆိုလို့ရှိရင်တော့ သူတို့စိတ်ပါမှ ဆောင်ရွက်တာတွေ မြင်တွေ့နေ ရတယ်၊ အစောပိုင်းကတော့ ဒီနာဂကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိနဲ့ နာဂကလေး၊ နာဂလူငယ်လေးတွေကို ရည်ရွယ်ချက် ရှိ ရှိနဲ့ လုပ်နေတယ်လို့ ကျနော်တို့ ယူဆလို့ရတယ်၊ ဒါပေမဲ့ နောက်ပိုင်းကြတော့ ဒေသမှာတွေလည်း ပြောဆိုမှုတွေ က အရမ်းများလာတဲ့ အခါကြတော့ သူတို့က စက်တင်ဘာလထဲမှာတော့ တိုင်းရင်းသားပေါင်းစုံပဲ ကျန်တဲ့မျိုးနွယ် စု ကလေးတွေလည်း မချန်တော့ဘူး။ ဖမ်းတာပေါ့၊ ပထမပိုင်းကတော့ နာဂကလေးတွေပဲ အဓိက ပစ်မှတ်ထားပြီး ဖမ်းတာပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

အလားတူ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်နေ့ကလည်း ကချင်ပြည်နယ်၊ မိုးညှင်းမြို့၊ အင်းဖိုအင်းမ သရဏဂုံ ကျောက်စိမ်းလျောင်းတော်မှု ဘုရားကြီးအနီး အပန်းဖြေနေသော လူ ၂၀၀ ဝန်းကျင်အား KIA၊ PDF ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားပြီးနောက် ၄၀ ကျော်ကို ခေါ်ဆောင်ထားကာ ကျန်သောသူများအား ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ကြောင်း မိုးညှင်းဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။

NSCN-K/AM အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

ကချင်ပြည်နယ်၊ တနိုင်းမြို့နယ် ဟူးကောင်းချိုင့်ဝှမ်းတွင် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) ၊တပ်မဟာ (၂) လှုပ်ရှားလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

နာဂအဖွဲ့အစည်းများနှင့် နာဂလူမျိုးများကတော့ ယခု KIA က နာဂလူမျိုး အများစုကို လူသစ်စုဆောင်းနေခြင်းမှာ NSCN-K ကနေ ထုတ်ပယ်ခံရသည့် လူဟောင်းများနှင့် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD)အမတ်ဖြစ်ခဲ့ဖူးသူများ က KIA အကူအညီဖြင့် နာဂလက်နက်ကိုင်အသစ် ထူထောင်ရန် ပြင်ဆင်နေသော နာဂအဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်း၍ ဖမ်းဆီး နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် နာဂလူမျိုးများတွင် နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ(NSCN-K/YA)၊ နာဂအမျိုးသားဆိုရှယ်လစ် ကောင်စီ(NSCN-K/AM)၊ ENNO၊ နာဂ PDF တို့ ရှိသည်။

CNI News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၀

ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)ရှိ တပ်မတာ် စခန်းများကို ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA) က အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် ထိုးစစ်ဆင် တိုက်ခိုက် သိမ်းပိုက်လျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။

KIA တပ်မဟာ(၆) လက်အောက်ခံ တပ်ဖွဲ့များနှင့် ပူးပေါင်းအဖွဲ့များသည် အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်နေ့ နံနက် ၆ နာရီခွဲက ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)၊ မူဆယ်ခရိုင်၊ မုံးကိုးမြို့၏ အနောက်တောင်ဘက် ၁၀ မိုင်ခန့် အကွာရှိ နမ့်ကွတ်စခန်းကို နေရာ(၃)နေရာမှ အင်အားအလုံးအရင်းဖြင့် ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ညနေ ၄ နာရီခွဲတွင် စခန်းကို KIA က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ အဆိုပါ စခန်း ပြန်လည် ရရှိရေး အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်က KIA တပ်မဟာ(၆)နေရာကို လေကြောင်းနှင့် အမြောက်ပစ်ကူ၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ KIA ၏ ကာကင်နေရာတစ်ခုကို သိမ်းဆည်းရရှိခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အလားတူ KIA ဌာနချုပ် လိုင်ဇာ(ကချင်ပြည်နယ်)၏ ရှေ့ကာကင်နေရာဖြစ်သော မိုက်ဆာပါတွင် အခြေပြု လျက်ရှိသည့် KIA တပ်ဖွဲ့က ဝိုင်းမောက်မြို့နယ်၊ နန်ဆန်ယန်ရွာအနီးရှိ လဲလုံစခန်း (တပ်မတော်က ဗန်းမော်- ဝိုင်းမော် ကားလမ်းထိန်းစခန်းအဖြစ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ)အား ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၈ ရက်မှ အောက်တိုဘာ ၂၀ ရက်နေ့အထိ (၈၁)ကြိမ်တိုင် အင်အား အလုံးအရင်းဖြင့် ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး စခန်းကို သိမ်းပိုက်လိုက်သည်။

လက်ရှိတွင် ကချင်ပြည်နယ်နှင့် ရှမ်းပြည်နယ်(မြောက်ပိုင်း)တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် KIA ကြား တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၀

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ကို ရှေ့ဆက်သွားအောင် လုပ်ဆောင်သင့် ကြောင်း ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ (AFP) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အိမ်နီးချင်း တိုင်းပြည်များမှာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သွားပြီး ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်ရှိ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ ကို ချုပ်ငြိမ်းနိုင်ရေး ရရှိပြီးသား NCA ကနေ လုပ်ဆောင်ရမှာဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဒေါက်တာ အေးမောင်က “ကိုယ့်ပတ်ဝန်းကျင်မှာ အကုန်လုံး ရှေ့ကိုရောက်ပြီ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်သွားကြပြီ၊ ကိုယ်တို့ နိုင်ငံပဲ ကျန်ခဲ့တာ အကြွေးပတ်လည်၊ သွေးပတ်လည်ပေါ့၊ ခင်ဗျား ဘယ်တော့ပြီးမလဲ၊ ဆိုင်းသံ၊ ဗုံသံ မဟုတ်တော့ ဘူး။ ဗုံးသံ၊ အမြောက်သံတွေနဲ့ မီးခိုးတစ်လူလူနဲ့ မီးရှို့ကြ၊ ပြေးကြ၊ ဒုက္ခသည်ပြဿနာ သိန်းချီတဲ့ ဒုက္ခသည် ပြဿနာ စစ်ဘေးကြောင့်ဖြစ်တာ ဘယ်လောက်သေကြ၊ ဘယ်လောက်ပျက်ကြပြီလဲ၊ အားလုံးသည် နိဂုံးချုပ်ရင် ဒီရပြီးသား NCA ကို ဘယ်လိုကောင်းအောင် လုပ်မှာလဲ၊ ဒီဟာကြီးကို ရှေ့ဆက်သွားအောင် ဘယ်လို ကျနော်တို့ ဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးပြီးမှ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ ယုံကြည်မှု တည်ဆောက်မလဲ၊ မြန်မာနိုင်ငံအသစ်ကို ဘယ်လို လှမ်းကြမှာလဲ အခြေခံဥပဒေအရ ဒါကလိုအပ်ချက်၊ ဒီကလှမ်းမှ ဖြစ်မှာပေါ့၊ အဲဒီတော့ ရပြီးသား လုပ်ပေးတဲ့ ဦးသိန်းစိန်တို့၊ ဦးအောင်မင်းတို့ကို ကျေးဇူးတင်တယ်၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မူတူးစေဖိုးတို့၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်တို့ အားလုံးသော တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း ခေါင်းဆောင်များကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်၊ ဒီရလဒ်တွေထဲ မှ ကောင်းမွန်တဲ့ ကျနော်တို့ အနာဂတ်သားသမီးတွေကို အမွေကောင်းပေးဖို့ အဲဒါက တည်ငြိမ်အေးချမ်းပြီးမှ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတော်ကြီး ရေရှည်တည်တံ့သွားဖို့ လိုပါတယ်” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့က NCA ၈ နှစ်မြောက် အခမ်းအနား ကျင်းပစဉ်

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်က NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ အာဏာရယူလိုက် သည်။

ထို့နောက် NCA မှာ ပျက်ပြယ်သွားပြီဟုဆိုကာ အပစ်ရပ် လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့(KNU- CNF- ABSDF တို့)က ဆန့်ကျင်တိုက်ခိုက်လျက် ရှိနေသည်။

ပဋိပက္ခဖြေရှင်းနိုင်ရေး ဆွေးနွေးပွဲဖြစ်ပေါ်ရန် မိမိတို့ ပြောဆိုထားမှုရှိကြောင်း၊ သို့သော်လည်း တိုင်းပြည် တစ်လျှောက်လုံး တပ်မတော်၏ အခန်းကဏ္ဍကြောင့် ဆင်းရဲသော နိုင်ငံအဖြစ် ရောက်ခဲ့ရကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံလုံး ဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF) မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ရဲဘော်ဆန်နီက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့က NCA ၈ နှစ်မြောက် အခမ်းအနားကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ဟုတ်ကဲ့ ကျနော်တို့ ဒီအဖွဲ့ ၃ ဖွဲ့ပေါ့နော်၊ ABSDF၊ CNF၊ KNU ဒီ ၃ ဖွဲ့ကနေ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ထားတာ ရှိပါတယ်၊ အဲဒီမှာ သေချာကြည့်ရင် သိသာပါတယ်၊ ဘာကြောင့် ကျနော်တို့ မတက်ဘူးလဲ၊ နောက်တစ်ခုက ဒီ NCA အပေါ်မှာ သဘောထား၊ ပြီး‌တော့ တိုင်းပြည်ဖြေရှင်းရမယ့် လမ်းကြောင်း၊ ဒီနေ့ စစ်တပ် ဆောင်ရွက်ရမယ့် ကိစ္စတွေ ဒီနေ့ တိုင်းပြည်မှာ ခံစားနေရတဲ့ ဒုက္ခတွေကို ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ ပဋိပက္ခတွေကို လျှော့ချ နိုင်ဖို့၊ ငြိမ်းချမ်းရေး ပြန်ပြီးတော့ တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲတွေ သေချာဖြစ်ပေါ်လာဖို့က ကျနော်တို့ ပြောထားတာ ရှိပါတယ်၊ အဲဒီထဲမှာ စစ်တပ်က အဓိကအခန်းကဏ္ဍကနေ စစ်တပ်သည် သူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးအရ ဆောင်ရွက်ချက်၊ သူတို့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်အပေါ်မှာ အများကြီး မူတည်ပါတယ်၊ တိုင်းပြည်တစ်လျှောက်လုံးမှာ လွတ်လပ်ရေး ရပြီးကတည်းက တစ်လျှောက်လုံးမှာ စစ်တပ်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကြောင့် တိုင်းပြည်ဟာ ဒုက္ခအဆင်း ရဲဆုံး နိုင်ငံအဖြစ်ကို ရောက်သွားတာ စစ်တပ်ရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

တပ်မတော်က အာဏာရယူလိုက်ခြင်းကြောင့် NCA အခြေခံမူနှင့် ရည်ရွယ်ချက်များကို ဖျက်ဆီးခြင်းဖြစ်သလို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုလည်း ပျက်ပြယ်စေသည့်အတွက် NCA ကို အခြေခံသည့် လုပ်ငန်းစည်နှင့် ဆွေးနွေးပွဲလမ်းကြောင်းများ ရပ်တန့်သွားကြောင်း KNU၊ CNF နှင့် ABSDF တို့က အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
သို့သော်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်တွင် NCA (၈) နှစ်ပြည့် အခမ်းအနားကို နေပြည်တော်တွင် ကျင်းပ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အပစ်ရပ် လက်မှတ်ထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်း ၇ ဖွဲ့ တက်ရောက်ခဲ့သည်။