CNI International News

တိုင်ပေ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၉

တရုတ်နိုင်ငံသို့ ဒီဇင်ဘာ ၁၈ ရက်က သွားရောက်ခဲ့သည့် ခရီးစဉ်အတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပေါင်းကူးတံတား တစ်ခု တည်ဆောက်ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ထိုင်ဝမ်သမ္မတဟောင်း မာယင်ကျိုး (Ma Ying-jeou)က ပြောကြား ခဲ့သည်ဟု CNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီးတွင် စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးနောက် မာက တရုတ်သို့ သွားရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေး အဆင်ပြေသည့် ထိုင်ဝမ်၏ အတိုက်အခံပါတီဖြစ်သော ကူမင်တန် (Kuomintang)ပါတီ ဝင်ဖြစ်သည့် မာသည် ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၆ ခုနှစ်အထိ ထိုင်ဝမ်ကို သမ္မတအဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။

မာသည် ထိုင်ဝမ်နှင့် တရုတ်အကြား ရင်းနှီးသည့် ဆက်ဆံရေးရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် (Xi Jinping) နှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

မာ၏ သမ္မတရာထူးကို ဆက်ခံခဲ့သည့် ဒီမိုကရက်တစ် တိုးတက်ရေးပါတီ (DPP) ခေါင်းဆောင် ဆိုင်အင်ဝမ်(Tsai Ing-wen) အာဏာရလာခဲ့သည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ထိုင်ဝမ်နှင့် တရုတ်အကြား ဆက်ဆံရေးတင်းမာခဲ့သည်။

ဆိုင်သည် ထိုင်ဝမ်ကို အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည့် တရုတ်၏ ပြောကြားချက်ကို ငြင်းဆိုသူ ဖြစ်သည်။

ထိုင်ဝမ်သမ္မတဟောင်း မာယင်ကျိုးနဲ့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်ကို တွေ့ရစဉ်

ကျောင်းသားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ပြီး တရုတ်သို့ သွားရောက်သည့် မာက ယခုကဲ့သို့ တင်းမာမှု မြင့်တက်နေသည့် အချိန်တွင် တရုတ်နှင့် ထိုင်ဝမ် လူငယ်များအကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည် ရေလက်ကြား ဖြတ်ကျော် ဆက်ဆံရေးများအတွက် အရေးကြီးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် နိုင်ငံရေးအန္တရာယ်များအတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ပေါင်းကူးတံတားတစ်ခု တည်ဆောက်ရန် အထောက်အကူ ဖြစ်စေလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်းလည်း မာက ပြောသည်။

"ထိုင်ဝမ်နဲ့ တရုတ် လူငယ်တွေအကြား ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုတွေနဲ့ အပြန်အလှန် နားလည်မှုတွေ နက်ရှိုင်းလာမှုနဲ့ အတူ အနာဂတ်မှာ ထိုင်ဝမ်နဲ့ တရုတ်အကြား ပဋိပက္ခတွေ ပိုပြီးနည်းလာလိမ့်မယ်လို့ ကျနော် မကြာခဏ ပြောခဲ့ပါ တယ်" ဟု မာက ရှန်ဟိုင်း(Shanghai)သို့ မထွက်ခွာမီ တိုင်ပေ (Taipei) မြို့တော်၏ နိုင်ငံတကာလေဆိပ်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်အတွင်း မာသည် တရုတ်သမ္မတရှီနှင့် တွေ့ဆုံမည် ဟုတ်/မဟုတ် ရှင်းလင်းစွာ မသိရပေ။

မာနှင့်ရှီတို့သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ် အစည်းအဝေး ပြီးကတည်းက ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ယခုနှစ် ဧပြီလတွင် ဘေကျင်း (Beijing ) ၌ တွေ့ဆုံခဲ့သည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

Source: CAN

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံထားရသည့် ထိုင်းငါးဖမ်းသမား ၄ ဦးသည် ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် ပြန်လည် လွတ်မြောက်မည်ဖြစ်ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လွှဲပြောင်းအပ်နှံခံရလိမ့်မည်ဟု ထိုင်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဖွမ်သမ် ဝီချာယာချိုင်း (Phumtham Wechayachai ) က ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု The Nation မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုင်းငါးဖမ်း သင်္ဘောပိုင်ရှင် ၁ ဦးနှင့် ငါးဖမ်းသမား ၃ ဦး ပါဝင်သည့် ထိုထိုင်းလူမျိုး ၄ ဦးကို Koh Song မြို့ရှိ မြန်မာတရားရုံးတစ်ရုံးက အသေးဆုံး ပြစ်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရှိသည့် ထိုင်းသံရုံးထံမှ သတင်း ရရှိခဲ့သည်ဟု ဖွမ်သမ်က ပြောသည်။

ထိုထိုင်းငါးဖမ်းသမားများသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေးနေ့ဖြစ်သည့် ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် ပြန်လည် လွတ်မြောက်လိမ့်မည်ဟု မျှော်မှန်းထားကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။

ပြီးခဲ့သည့် လကုန်ပိုင်းက ထိုင်း-မြန်မာ နယ်စပ်အနီးရှိ ရေပြင်များအတွင်း မြန်မာစစ်သင်္ဘော တစ်စင်းက ထိုင်း ငါးဖမ်း သင်္ဘောများကို ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းလူမျိုး ၄ ဦးနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံသား ၃၁ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

ဖမ်းခံထားရတဲ့ ထိုင်းငါးဖမ်းသမား လေးဦးကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုထိုင်းလူမျိုး ၄ ဦးသည် မြန်မာရေပြင်များအတွင်း ဝင်ရောက်ခဲ့ခြင်း ရှိ/မရှိကိုမူ ဖွမ်သမ်က မှတ်ချက်ပေးရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၄ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည့် နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက် ကတည်းက ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန သည် ဖမ်းဆီးခံ ငါးဖမ်းသမားများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် မြန်မာအာဏာပိုင်များနှင့် ညှိနှိုင်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း ဖွမ်သမ်က ပြောသည်။

မြန်မာအာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည့် ငါးဖမ်းသမားများကို ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ရနောင်း (Ranong) ပြည်နယ် ကမ်းလွန်ရှိ Koh Song ကျွန်းပေါ်တွင် ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ထိန်းသိမ်း ခံထားရဆဲဖြစ်သဖြင့် ရေပြင်နယ်နိမိတ် ကျူးကျော် ဝင်ရောက်မှု ကိစ္စနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးရန် အချိန်အခါ မသင့်သေးကြောင်း ဖွမ်သမ်က ပြောသည်။

"ဒီကိစ္စဟာ နိုင်ငံတကာ နိုင်ငံရေးပြဿနာ တစ်ခုအထိ ကြီးမားသွားမှာကို ကျနော် မဖြစ်စေချင်ပါဘူး။ လောလောဆယ်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၄ ဦးရဲ့ လုံခြုံရေးကိုပဲ အာရုံစိုက်ရမှာဖြစ်ပါတယ်" ဟု ဖွမ်သမ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: The Nation

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် သမ္မတ ယွန်းဆော့ရွဲ(Yoon Suk Yeol) ၏ အောင်မြင်ခြင်း မရှိခဲ့သည့် စစ်အုပ်ချုပ်ရေး အမိန့် ကြေညာခဲ့မှုသည် ထိပ်သီး ကာကွယ်ရေးအရာရှိများအတွက် ကြီးမားသည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ရှိစေခဲ့ ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

နိုင်ငံရေးတည်ငြိမ်မှု ပျက်ပြားသည့် အချိန်များတွင် အစိုးရနှင့် သဘောထား ကွဲလွဲသူများကို နှိမ်နင်းရန်နှင့် အခြေအနေအား ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့်ကို ကြေညာလေ့ရှိသည်။

ထိုအခြေအနေမျိုးတွင် အရပ်ဖက် အုပ်ချုပ်မှုစနစ်နှင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများတွင် စစ်တပ်၏ အခန်းကဏ္ဍသည် စေ့စေ့စပ်စပ် စောင့်ကြည့်ခံခဲ့ရသည်။

လက်ရှိတွင် တောင်ကိုရီးယား၏ ထိပ်သီးကာကွယ်ရေး အရာရှိများသည် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကြေညာခဲ့သည့် နာရီပိုင်းအတွင်း ၎င်းတို့၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်များထက် ပိုမိုကျော်လွန်ပြီး လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။

ထိုစွပ်စွဲမှုများအနက် ဆန္ဒပြသူများကို ဖြိုခွင်းရန် စစ်တပ်၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို အလွဲသုံးခြင်း၊ နိုင်ငံရေး အကျိုးရလဒ် များကို ကြိုးကိုင်ခြယ်လှယ်ခြင်း အစရှိသည့် စွဲချက်များ ပါဝင်သည်။

တောင်ကိုရီးယား ပြည်သူများကို တွေ့ရစဉ်

စုံစမ်းစစ်ဆေးသူများက စစ်တပ်၏ တရားမဝင် လုပ်ဆောင်မှုများကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည့် အချိန်တွင် လူထု၏ ဒေါသကို မြင့်တက်စေခဲ့ပြီး တာဝန်ရှိသူများအနေဖြင့် တာဝန်ခံရန် တောင်းဆိုမှုများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

တောင်ကိုရီးယား ကာကွယ်ရေး အရာရှိအချို့သည် တရားရင်ဆိုင်ရခြင်း၊ ပြစ်ဒဏ်ချခံရခြင်း အပါအဝင် တရားရေး အကျိုးဆက်များနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။

ထိုသို့ အငြင်းပွားဖွယ် အခြေအနေက နိုင်ငံရေးကိစ္စများတွင် စစ်တပ်၏ ပါဝင်ပတ်သက်မှုအပေါ် ပြည်သူလူထု၏ ယုံကြည်မှုကို လျော့ကျစေခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် တောင်ကိုရီးယားသည် အလားတူ ဖြစ်ရပ်မျိုး ထပ်မံ မဖြစ်ပွားစေရန် စစ်တပ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် နှင့် ဒီမိုကရေစီကို ခိုင်မာစေရန် အစီအစဉ်များ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ယွန်း၏ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးအမိန့် ကျရှုံးမှုက စစ်တပ်နှင့် အရပ်သားအစိုးရအကြား ရှင်းလင်းပြတ်သားသည့် စည်းများ ချမှတ်ရန် လိုအပ်မှုကို မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်ခဲ့သည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

မော်စကို၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

ရုရှားနိုင်ငံ မော်စကိုမြို့တော်တွင် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်က ယူကရိန်းစစ်ထောက်လှမ်းရေး (SBU) ၏ လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ရုရှားဒုဗိုလ်ချုပ်ကြီးတစ်ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ရုရှားအာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုလုပ်ကြံ သ-တ်ဖြတ်မှုတွင် ယူကရိန်းစစ်သားများက ဓာတုလက်နက်များ အသုံးပြုခဲ့ကြောင်း ရုရှားစုံစမ်း ထောက်လှမ်းရေးကော်မတီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ နျူကလီးယား၊ ဓာတုနှင့်ဇီဝလက်နက် ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ အကြီးအကဲ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အိုင်ဂေါ် ကီရီလော့ဗ် (Igor Kirillov) သည် မော်စကိုမြို့တော်ရှိ လူနေတိုက်ခန်း အပြင်ဘက်တွင် ၎င်း၏ လက်ထောက် တစ်ဦးနှင့်အတူ သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

၎င်းတို့အနီးရှိ လျှပ်စစ် စကူတာတွင် တပ်ဆင်ထားသည့် ဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးကော်မတီက ပြောသည်။

ယူကရိန်းလုပ်ကြံတဲ့နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ယူကရိန်း၏ SBU သတင်းရင်းမြစ် တစ်ခုကလည်း ထိုတိုက်ခိုက်မှု နောက်ကွယ်တွင် ၎င်းတို့ရှိခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းဌာနကို အတည်ပြုခဲ့သည်။

"ရုရှားပြည်ထောင်စုက နျူကလီးယား၊ ဇီဝနဲ့ဓာတုလက်နက် ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ အကြီးအကဲကို ချေမှုန်းမှုသည် SBU ၏ လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်" ဟု ထိုသတင်းရင်းမြစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ကီရီလော့ဗ်နှင့် ၎င်း၏ လက်ထောက်သည် မော်စကိုမြို့တော်ရှိ Ryazansky Prospekt  လမ်းမပေါ်မှ နေအိမ် တစ်ခု၏ ဝင်ပေါက်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် ၎င်းတို့အနီးရှိ လျှပ်စစ်စကူတာတွင် တပ်ဆင် ထားသည့်ဗုံးက ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း SBU သတင်းရင်းမြစ်က ပြောသည်။

အသက် ၅၄ နှစ်အရွယ် ကီရီလော့ဗ်သည် ရုရှားနိုင်ငံအတွင်း ယူကရိန်းက လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် ရာထူးအကြီး ဆုံး စစ်ဘက်အရာရှိ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အဆိုပါ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရမှုကြောင့် ရုရှားအာဏာပိုင်များသည် စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်များအတွက် လုံခြုံရေး လုပ်ထုံး လုပ်နည်းများကို ပြန်လည်သုံးသပ်နေပြီး လက်တုန့်ပြန်ရန် ပြင်ဆင်နေဖွယ်ရှိသည်။

ယူကရိန်းလုပ်ကြံတဲ့နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ရုရှားလုံခြုံရေးကောင်စီ၏ ဒုဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ပြီး သမ္မတဟောင်းဖြစ်သည့် ဒီမီထရီ မက်ဗီးဒက်ဗ် (Dmitry Medvedev) က မူ ကီရီလော့ဗ် သတ်ဖြတ်ခံရမှုအတွက် ယူကရိန်း၏ စစ်ဘက်နှင့် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်များသည် ကြီးမားသည့် လက်တုန့်ပြန်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသည် ရုရှားစစ်သားများ၏ စိတ်ဓာတ်အင်အားကို ကျဆင်းစေရန်အတွက် ရုရှားမြေပေါ်တွင် ရုရှား၏ အထင်က ရပုဂ္ဂိုလ်များအား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုများကို တာဝန်ခံထွက်ဆိုခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအား ဆင်နွှဲနေသည့် ရုရှား၏ စစ်ပွဲသည် တည်ဆဲခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဖြစ်နေကြောင်း ယူကရိန်း အာဏာပိုင်များက ပြောကြားခဲ့ပြီး ယခုကဲ့သို့ ပစ်မှတ်ထား လုပ်ကြံမှုသည် တရားဝင်မှုရှိသော  လုပ်ဆောင်ချက် တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၈

အမေရိကန် ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) က ဖလော်ရီဒါ (Florida) ပြည်နယ်ရှိ Mar-a-Lago စံအိမ်တွင် ပိတ်ပင်ရန် ဖိအားပေးခံရနေရသည့် TikTok စီအီးအို ချူးရှူကျီ (Chew Shou Zi) နှင့်တွေ့ဆုံခဲ့ ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထရမ့်သည် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်က ကမ္ဘာ့ပြဿနာများ အားလုံးကို ဖြေရှင်းရန် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်အကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအကြာတွင် TikTok စီအီးအိုနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်တွင် TikTok ကို ပိတ်ပင်ရေးဥပဒေကို ယာယီဆိုင်းငံ့ ပေးထားရန် TikTok  ကုမ္ပဏီက အမေရိကန် တရားရုံးချုပ်ထံ အရေးပေါ် အယူခံဝင်ထားချိန်၌ ထရမ့်နှင့် ချူးတို့၏ တွေ့ဆုံမှု ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

TikTok အနေဖြင့် တရုတ် မဟုတ်သည့် အခြားကုမ္ပဏီတစ်ခုအား ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်ထက် နောက်မကျဘဲ ရောင်းချရန်၊ သို့မဟုတ်ပါက အမေရိကန်တွင် TikTok ကို ပိတ်ပင်သွားမည့်ဥပဒေကို TikTok ကုမ္ပဏီက အယူခံဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်သည် ထရမ့် ကျန်းသစ္စာ မကျိန်ဆိုမီ တစ်ရက်အလိုဖြစ်သည်။

TikTok စီအီးအို ချူးရှူကျီကို တွေ့ရစဉ်

ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက် နံနက်အစောပိုင်းက ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ထရမ့်က သူသည် TikTok ပိတ်ပင်ခံရမည့် အရေးကို တားဆီးရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း အရိပ်အမြွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

"TikTok အကြောင်း ပြောရမယ်ဆိုရင် ခင်ဗျားတို့ သိတဲ့အတိုင်းပဲ၊ TikTok အတွက် ကျနော့် နှလုံးသားထဲမှာ နွေးထွေးတဲ့ နေရာတစ်ခုရှိပါတယ်။ TikTok အရှိန်အဝါက ကြီးပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ကျနော်တို့ ဂရုစိုက်ပြီး လုပ်ဆောင်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်" ဟု ထရမ့်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် TikTok သည် အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီက မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး ကာလအတွင်း ၎င်းနှင့် လူငယ် မဲဆန္ဒရှင်များအကြား ချိတ်ဆက်မှုကို ပိုမိုမြင့်တက်စေခဲ့သည်ဟု ထရမ့်က ပြောသည်။

ထရမ့်နှင့် TikTok စီအီးအိုတို့၏ တွေ့ဆုံမှုတွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ရှိ/မရှိနှင့် မည်သည့် အကြောင်းအရာ များကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဆိုခြင်းနှင့် ကြေညာချက် တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း ရှိ/မရှိကို နှစ်ဖက်စလုံးက အတည်ပြုခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

အမေရိကန်မီဒီယာများကလည်း ထရမ့်နှင့် ချူးတို့ မည်သည့် အကြောင်းအရာများကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဆိုခြင်းကို ရှင်းလင်းစွာ မသိရကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

ဂျေရုဆလင်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇

အမေရိကန်ရွေးကောက်ခံသမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) နှင့် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) တို့သည် ဆီးရီးယားနိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေများနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက် ညပိုင်းက ဖုန်းဆက်သွယ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည။

ထို့ပြင် ၎င်းတို့ ၂ ဦး၏ ဆွေးနွေးမှုအတွင်း ဂါဇာတွင် ဟားမာ့စ်တို့၏ ဖမ်းဆီးခြင်းခံထားသည့် အစ္စရေးနှင့် ပြည်ပ ဓားစာခံများ ဘေးကင်းစွာ လွတ်မြောက်ရေးကို တွန်းအားပေး လုပ်ဆောင်ရန်လည်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု နေတန်ယာဟုက ပြောသည်။

ထရမ့်သည် ၎င်းကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုရမည့် ဇန်နဝါရီ ၂၀ ရက်မတိုင်မီ အချိန်အထိ ဂါဇာစစ်ပွဲကို မဖြေရှင်းနိုင်ပါက ထိုပဋိပက္ခသည် ထရမ့်သမ္မတ ဖြစ်လာပြီးနောက်ပိုင်း ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်းရမည့် အဓိကစိန်ခေါ်မှုများထဲတွင် တစ်ခု အပါအဝင် ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က ဟားမာ့စ်အဖွဲ့သည် အစ္စရေးကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် လူ ၁၂၀၀ ခန့်သေဆုံးကာ လူပေါင်း ၂၅၀ ကျော် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။

အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ကာလအတွင်း အကျဉ်းသား လဲလှယ်မှုမှတဆင့် ဓားစာခံ ၁၀၀ ကျော်  လွှတ်မြောက်ခဲ့ပြီး ၁၀၀ ခန့်မှာ ဆက်လက် ဖမ်းဆီးခံထားရဆဲဖြစ်သည်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ယာဟုကို တွေ့ရစဉ်

ဟားမာ့စ်၏ တိုက်ခိုက်မှုကို တုန့်ပြန်သည့် အနေဖြင့် အစ္စရေးက ဂါဇာတွင်စစ်ပွဲ ဆင်နွှဲခဲ့ရာတွင် အရပ်သားအများစု အပါအဝင် လူ ၄၅,၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့ပြီး ဂါဇာဒေသ၏ လူဦးရေ အားလုံးနီးပါး အိုးမဲ့အိမ်မဲ့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်ဟု ဂါဇာ အာဏာပိုင်များက ပြောသည်။

ယခုလ အစောပိုင်းကလည်း ထရမ့်က ၎င်းသမ္မတ ဖြစ်လာသည့် အချိန်အထိ ဂါဇာတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသော ဓားစာခံများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ခြင်း မရှိပါက အရှေ့အလယ်ပိုင်း၌ ကြီးကြီးမားမား ပေးဆပ်ရလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် ထရမ့်၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက နေတန်ယာဟုနှင့် ဖုန်းဆက်သွယ် ပြောဆိုခဲ့သည့် အကြောင်းအရာ အသေးစိတ်ကို ပြောကြားရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ၏ အစိုးရအဖွဲ့သည်လည်း အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီမှုရရှိရန် အားထုတ်ကြိုးပမ်းနေကြောင်း အမေရိကန်အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ် ဂျိတ် ဆူလေဗန် (Jake Sullivan) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇

တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PLA) ၏ အီလက်ထရောနစ် စစ်ဆင်ရေးတပ်ဖွဲ့သည် အမေရိကန် လေယာဉ်တင်သင်္ဘော တိုက်ခိုက်ရေး အုပ်စုများအား တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် ပစ်မှတ်များပါဝင်သည့် စာရင်းကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း South China Morning Post မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိသည့် ပဋိပက္ခအတွင်း ထိုစာရင်းထဲတွင် ပါဝင်သော အမေရိကန်စစ်တပ် ရေဒါများ၊ ဆင်ဆာများ နှင့် ဆက်သွယ်ရေး စနစ်များသည် တရုတ်၏ အီလက်ထရောနစ် စစ်ဆင်ရေး လက်နက်များဖြင့် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခံရဖွယ်ရှိကြောင်း ထိုစာရင်းပြုစုမှုတွင် ပါဝင်သည့် သုတေသီတစ်ဦးက ပြောသည်။

ထိုကဲ့သို့ မကြုံစဖူး ထုတ်ပြန်ချက်ကို တရုတ်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ သိပ္ပံ၊နည်းပညာနှင့် စက်မှု အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ကြီးကြပ်သည့် Defence Industry Conversion မဂ္ဂဇင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ပညာရှင်တစ်ဦးကို တွေ့ရစဉ်

စစ်ရေးနည်းပညာများ၊ လက်နက် ထုတ်လုပ်မှုများနှင့်ပတ်သက်သည့် သုတေသနတွင် အရပ်ဖက် အင်စတီကျူးရှင်းများနှင့်ကုမ္ပဏီများ ပါဝင်လာစေရန် အားပေးလှုံ့ဆော်သော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ထိုကဲ့သို့ ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

"ဒီအချက်အလက်တွေက တရုတ်ရဲ့ အနာဂတ် ရေတပ် စစ်မြေပြင်တွေမှာ အီလက်ထရောနစ် တန်ပြန်နည်းပညာ နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ ပစ္စည်းကိရိယာတွေ ထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် အကိုးအကားတွေအဖြစ် အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်" ဟု PLA ၏  92728 Unit မှ အီလက်ထရောနစ် တန်ပြန်ဆောင်ရွက်ရေး ကျွမ်းကျင်သူ မိုကျားချင် (Mo Jiaqian) က ပြောကြား ခဲ့သည်။

မို၏ အစီရင်ခံစာတွင် အမေရိကန်ရေတပ်၏ ပူးတွဲတိုက်ပွဲဝင်စွမ်းရည် (CEC) စနစ်၏ အလုပ်လုပ်ပုံနှင့် အားသာ ချက်များကို စေ့စပ်သေချာစွာ ဖော်ပြထားသည်။

တရုတ်စစ်သားတွေကို တွေ့ရစဉ်

ထိုစနစ်သည် လေယာဉ်တင် သင်္ဘောအုပ်စု၏ လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးနှင့် ကြိုတင် သတိပေးမှု ကွန်ရက်များ ၏ အဓိက အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။

PLA အီလက်ထရောနစ် စစ်ဆင်ရေး တိုက်ခိုက်မှုများတွင် အမေရိကန်၏  Aegis သင်္ဘောများပေါ်ရှိ AN/SPY-1 ရေဒါကို အဓိကပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။

ထိုရေဒါကို အမေရိကန်လေကြောင်းနှင့် အာကာသကုမ္ပဏီ Lockheed Martin ကုမ္ပဏီက ထုတ်လုပ်ထားခြင်း ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်စစ်တပ်တွင် အသုံးပြုလာသည်မှာ ဆယ်စုနှစ် ၄ စုကျော်လာပြီဖြစ်သည်။

PLA ၏ နောက်ထပ် အကြီးစား ပစ်မှတ်မှာ အမေရိကန်၏ E-2C Hawkeye ကြိုတင်သတိပေးချက် ထုတ်လွှင့်သည့် လေယာဉ်ဖြစ်ပြီး ထိုလေယာဉ်သည် အမေရိကန် စစ်သင်္ဘောအုပ်စု တစ်ခုလုံး၏ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှုတွင် အဓိက အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေသည့် လေယာဉ်ဖြစ်သည်။

Source: South China Morning Post

CNI International News

မနီလာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇

ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် သမ္မတ ဖာဒီနန်မားကို့စ် ဂျူနီယာ (Ferdinand Marcos Jr. ) နှင့် ဒုတိယသမ္မတ ဆာရာ ဒူတာတေး (Sara Duterte) တို့အကြား နိုင်ငံရေး သဘောထား ကွဲလွဲမှုမှာ မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး ပိုမိုရှုပ်ထွေး လာခဲ့သည်ဟု Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မားကို့စ်-ဒူတာတေး မဟာမိတ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ မဟာဗျူဟာမြောက် မိတ်ဖက်ဆက်ဆံရေး အဖြစ် စတင်ထူထောင်ခဲ့သည်။

ထိုမဟာမိတ်ဖက်ဆံရေးမှတဆင့် ဆာရာဒူတာတေး၏ဖခင် သမ္မတဟောင်း ရိုဒီရီဂို ဒူတာတေး (Rodrigo Duterte) အပေါ် လူကြိုက်များမှုနှုန်းသည် မားကို့စ်အတွက် အကျိုးရှိခဲ့ပြီး ဆာရာဒူတာတေးသည်လည်း နိုင်ငံတစ်ဝန်း ထင်ရှားလာခဲ့သည်။

ဖိလစ်ပိုင်ဘတ်ဂျက်ကို ရည်ညွန်းထားစဉ်

သို့သော် ဆာရာဒူတာတေးသည် အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း ဩဇာလွှမ်းမိုးလာချိန်တွင် မားကို့စ်ဘက်က ဆက်ဆံရေး အခြေအနေ စတင်ပြောင်းလဲလာခဲ့ပြီး ဆာရာဒူတာတေးသည် အစိုးရအဖွဲ့ဝင် ဝန်ကြီးရာထူးနှင့် ပါတီ ခေါင်းဆောင် အဖြစ်မှ နုတ်ထွက်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် လွှတ်တော်တွင်းရှိ မားကို့စ်၏ မဟာမိတ်များက ဆာရာဒူတာတေး၏ ဘတ်ဂျက်ကို လျှော့ချဖြတ်တောက် ခြင်း၊ ဒူတာတေးနှင့် ဆက်နွှယ်သည့် အရာရှိများကို အဓိကရာထူး နေရာများမှ ဖယ်ရှားခြင်းတို့ ဖြစ်ပွားလာချိန်တွင် တင်းမာမှုများ အရှိန်မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဆာရာဒူတာတေးသည် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် မားကို့စ်အား လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မည်ဆိုသည့် အဓိပ္ပာယ်မျိုး သက်ရောက်သော မှတ်ချက်စကားများကို ပြောကြားခဲ့ချိန်တွင် ၎င်းတို့ ၂ ဦးအကြား ဆက်ဆံရေး တင်းမာမှု အမြင့်ဆုံး ဖြစ်လာခဲ့သည်။

၎င်းတို့ ၂ ဦးအကြား အကွဲအပြဲက ပုဂ္ဂိုလ်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ယှဉ်ပြိုင်မှုများကို မြင့်တက်စေခဲ့ပြီး ၂ ဘက်စလုံး က ၂၀၂၈ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ကြသည်။

ဆာရာဒူတာတေးနဲ့ မားကို့စ်တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒတွင်လည်း အမြင်မတူမှုများရှိခဲ့ပြီး ဒူတာတေး မိသားစုသည် တရုတ်နှင့် နီးကပ်သည့် ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့ကာ မားကို့စ်ကမူ အမေရိကန်နှင့် ဆက်ဆံရေး ပြန်လည်ကောင်းမွန်ရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ အားပြိုင်မှုများက အစိုးရအဖွဲ့၏ တည်ငြိမ်ရေးအတွက် အန္တရာယ်များ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဆာရာဒူတာတေးကို စွပ်စွဲပြစ်တင်မည့် ခြိမ်းခြောက်မှုများ၊ တရားရေး အမှုအခင်းများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ၎င်းတို့ ၂ ဦးအကြား ရန်စသည် ဖိလစ်ပိုင်၏ အနာဂတ်၊ အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်၊ ပြည်ပဆက်ဆံရေးနှင့် ၂၀၂၅ သက်တမ်းဝက် ရွေးကောက်ပွဲတို့ကို ပုံဖော်ပေးနိုင်လိမ့်မည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ၎င်းတို့  ၂ ဦး၏ အာဏာလွန်ဆွဲမှုသည် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင် အာဏာကို မျိုးရိုးအစဉ်အဆက် ဆက်ခံသည့် ပြိုင်ဘက်မိသားစုများ၏ အားပြိုင်မှုများနှင့် ကျိုးပျက်လွယ်သော နိုင်ငံရေး မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေး သဘော သဘာ၀ကို မီးမောင်း ထိုးပြသရာလည်း ရောက်ခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဒေသတွင်း အစည်းအဝေး ၂ ခု ပြုလုပ်မည် ဖြစ်ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအစည်းအဝေး ၂ ခုအနက် တစ်ခုကို မြန်မာ့တပ်မတော်၏ ကိုယ်စားလှယ်များလည်း တက်ရောက်လိမ့်မည်ဟု ထိုင်းအာဏာပိုင်များက ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုအားထုတ် ကြိုးပမ်းမှုများသည် အာဆီယံတွင် မြန်မာ့အရေးကို နောက်တစ်ကြိမ် ဦးစားပေး ဖြေရှင်းရန် ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ် အန်ဝါ အီဘရာဟင် (Anwar Ibrahim) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မာရစ် ဆန်ဂျီယမ်ပွန်ဆာ ( Maris Sangiampongsa) သည် ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်နှင့် ၂၀ ရက်များတွင်  မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သီးခြား အစည်းအဝေး ၂ ခုကို ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်သည်။

လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က အာဏာရယူခဲ့သည့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အကျပ်အတည်းကို အဖြေရှာရန်အတွက် အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးပွဲများကို လက်ခံ ကျင်းပပေးမည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံက အောက်တိုဘာလထဲတွင် ကမ်းလှမ်းခဲ့ပြီးနောက် ယခု အစည်းအဝေးများ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် အစည်းအဝေးကို မြန်မာနိုင်ငံမှ ကိုယ်စားလှယ်များ တက်ရောက်မည်ဖြစ်ပြီး ထိုအစည်းအဝေး၌ နယ်စပ်ဒေသလုံခြုံရေးနှင့် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမည်ဟု ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နီကွန်းဒက်ဂျ် ဘာလန်ကူရ (Nikorndej Balankura) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ထိုအစည်းအဝေးများကို မြန်မာနိုင်ငံနှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၊ လာအိုနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များလည်း တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်တွင်မူ မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးကို ပြုလုပ် မည်ဖြစ်ကြောင်း နီကွန်းဒက်ဂျ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပေတုန်တန်နဲ့ မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် တပ်မတော်က အာဏာကို လွှဲပြောင်း ရယူခဲ့ပြီးကတည်းက အာဆီယံသည် ဒေသတွင်း ထိပ်သီး ခေါင်းဆောင်များနှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးများ၌ တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များကို ဖိတ်ကြား ခြင်းမရှိဘဲ နိုင်ငံရေးနှင့်မနွယ်သည့် ကိုယ်စားလှယ်များကိုသာ ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရမည့် မလေးရှား ဝန်ကြီးချုပ် အီဘရာဟင် ကမူ မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး အာဆီယံ၏ ဘုံသဘောတူညီချက် ၅ ချက်ကို အကောင်အထည်ပေါ်လာရန် လုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

"မြန်မာကိုယ်စားလှယ်တွေ ပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက်  ရာထူးအဆင့်အလိုက် အလွတ်သဘော ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုတွေ ကတဆင့် မြန်မာ့အရေးကို ဖြေရှင်းဖို့ အာဆီယံက ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်နေပါတယ်"ဟု အန်ဝါက ကွာလာလမ်ပူ (Kuala Lumpur) မြို့တော်သို့ ရောက်ရှိနေသည့် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပေတုန်တန် (Paetongtarn Shinawatra) နှင့် ပြုလုပ်သည့် ပူးတွဲသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်