CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ မေလ ၂၁

လူမျိုးရေး အစွန်းရောက်ဝါဒီများ ဖြစ်ကြသည့် ကာဟန်ချိုင်း (Kanhane Chai) အမည်ရှိ အစ္စရေးအဖွဲ့ တစ်ဖွဲ့ကို နိုင်ငံခြား အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်းစာရင်းမှ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဖယ်ရှားပေးလိုက်ကြောင်း၊ ထိုလုပ်ရပ်သည် အစ္စရေး လက်ယာအစွန်းရောက် အုပ်စုများ အားကောင်းစေလာနိုင်သည်ဟု အမေရိကန်လိုလားသူများက သတိပေးခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနထံမှ မေလ ၂၀ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင် ထွက်ရှိလာခဲ့ရာ ကာဟန်းချိုင် အပါ အဝင် အဖွဲ့ ၅ ဖွဲ့ကို ၎င်းဝန်ကြီးဌာန၏ FTO ဒေတာဘေ့စ်မှ ဖယ်ရှားရန် ပုံမှန် လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးနှင့် နိုင်ငံသားဥပဒေ (INA) အရ ညွှန်ကြားခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြပါရှိသည်။

“INA ၏ တောင်းဆိုချက်အရ မိမိတို့ဌာနသည် ရုပ်သိမ်း ဖယ်ရှားပေးသည့် အာမခံချက် ပေးသောပုံစံဖြင့် FTO သတ်မှတ် ကန့်သတ်ချက်များကို ၅ နှစ်လျှင် တစ်ကြိမ် ပြန်လည်သုံးသပ်ကြောင်း” နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

“ယခု FTO သတ်မှတ်ချက် ၅ ခုကို INA ပြဋ္ဌာန်းချက်အတိုင်း ပြန်လည် သုံးသပ်ရာတွင် အဆိုပါ အဖွဲ့ ၅ ဖွဲ့သည် အကြမ်းဖက် ဝါဒ (သို့မဟုတ်) အကြမ်းဖက် လုပ်ငန်းများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်း မရှိတော့သည့် စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် ရည်ရွယ်ချက်များ မပါရှိတော့ကြောင်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်” ဟု ၎င်းထုတ်ပြန်ချက်ထဲ၌ ရေးသားထားသည်။

အမေရိကန်ဌာန(GETTY IMAGES)

၎င်းအဖွဲ့ကို အစ္စရေးနိုင်ငံတွင် မတည်ထောင်မီက Kahane ဆက်နွှယ်နေသူများသည် အမေရိကန်နိုင်ငံထဲတွင် ဂျူး ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (JDL) ကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး သဘောထား တင်းမာသော အစ္စရေးလိုလားသည့် အုပ်စုအဖြစ် အမေရိကန်မြေပေါ် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှုအချို့နှင့် ပတ်သက်နေခဲ့သည်။

အဆိုပါ တိုက်ခိုက်မှု အချို့တွင် ၁၉၈၅ ခုနှစ်က ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်၌ ပါလက်စတိုင်း-အမေရိကန် စည်းရုံးရေးမှူး အဲလက်အိုဒက် (Alex Odeh) လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ် ခံရမှုလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

“အဲဒီအုပ်စုတွေဟာ ပါလက်စတိုင်း အရပ်သားတွေအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုတွေက ဆက်လက် ကျူးလွန်ကြဖို့၊ လှုံ့ဆော်ကြဖို့ အတွက် တခြားအုပ်စုတွေ၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေထဲဆီ ခွဲထွက်သွားခဲ့ပါတယ်” ဟု ဂျော့ဝါရှင်တန်တက္ကသိုလ်မှ တွဲဖက်ပါမောက္ခ ဝီလျံလာဖီယူမန်းစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်းသည် အဲလက်စ်အိုဒက် လုပ်ကြံခံရမှု ဖြစ်စဉ်ကို မှတ်တမ်းရုပ်ရှင် ရိုက်ကူးနေသူ ဖြစ်သည်။

“အခုလို အကြမ်းဖက် စာရင်းက ဖယ်ရှားမယ့်အစား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ပိုမိုဖိဖိစီးစီး တိုးချဲ့သတ်မှတ်သင့်ပါတယ်။ ပါလက်စတိုင်း လူမျိုးတွေအပေါ် လက်ယာယိမ်းတဲ့ အကြမ်းဖက်မှု ကျရောက်အောင် အမေရိကန်ဘက်က လိုလား နေတာကြောင့် ဒီလိုမျိုး စာရင်းထဲက ဖယ်ရှားလိုက်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်း၌ အယ်လ်ဂျာဇီးယားသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကိုလံဘို၊ မေလ ၂၁

သီရိလင်္ကာအာဏာပိုင်များသည် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း အဆိုးရွားဆုံး စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းကြောင့် လောင်စာဆီ နောက်ဆုံးရက် တဖြည်းဖြည်း နီးကပ်လာ၍ ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများ အပူတပြင်း လုပ်ဆောင်နေကြရာ စာသင်ကျောင်းများ ပိတ်ထားရန်နှင့် အစိုးရဝန်ထမ်းများ ရုံးမတက်ကြရန် ကန့်သတ်ခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှုနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး ပြဿနာများကြောင့် မရှိမဖြစ် အလုပ်ဆင်းရသူများမှအပ အစိုးရဝန်ထမ်းများ နေအိမ်များ၌ နေကြရန်နှင့် လုပ်ငန်းဆောင်တာများ လတ်တလော ရပ်တန့်ထားရန် မေလ ၂၀ ရက်တွင် ဌာနဆိုင်ရာအလိုက် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။

နိုင်ငံတဝန်း စက်သုံးဆီ အရောင်းဆိုင်များတွင် ရက်ပေါင်းများစွာကြာအောင် တန်းစီ စောင့်ဆိုင်းနေရသော လူပေါင်းထောင်နှင့်ချီ၍ ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှု ပိုဆိုးလာ၍ မေလ ၂၀ ရက်တွင် အစိုးရနှင့် ပုဂ္ဂလိက ကျောင်းများပါ ပိတ်ထား စေခဲ့ရသည်။

သီရိလင်္ကာ လောင်စာဆီ ထည့်ရန် စောင့်နေကြ(GETTY IMAGES)

အထူးသဖြင့် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံတွင် ဓါတ်ဆီ ပြတ်လုနီး အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး အခြား လောင်စာဆီများလည်း ဝယ်မရတော့ပေ။

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ ကျွန်းနိုင်ငံဖြစ်သော သီရိလင်္ကာသည် လောင်စာဆီ၊ သဘာဝဓါတ်ငွေ့နှင့် အခြားအသုံးအဆောင် များ မတင်သွင်းနိုင်သဖြင့် ဒေဝါလီခံရပြီးနောက် အစိုးရက နိုင်ငံခြားငွေ ရရှိရန် မနည်းရုန်းကန်နေရသည်။

တိုင်းပြည် စီးပွားရေး မပြေလည်မှုသည် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး အစိုးရမှာ ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

သမ္မတ ဂိုတာဘာယာ ရာဂျက်ပက်ဆာသည် မေလ ၂၀ ရက်တွင် အစိုးရအဖွဲ့(ကက်ဘိနက်)ဝန်ကြီးသစ် ၉ ဦး ထပ်မံ ခန့်အပ်၍ ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုစေခဲ့ပြီး ဝန်ကြီး အရေအတွက် ၁၃ ဦးအထိ တိုးမြှင့်ခြင်းအားဖြင့် အစိုးရတည်ငြိမ်စွာ အုပ်ချုပ်နိုင်ရေး ကြိုးပမ်း နေသည်။

သီရိလင်္ကာစာသင်ကျောင်း(GETTY IMAGES)

ဝန်ကြီးအသစ်များတွင် တသီးပုဂ္ဂလိက လွှတ်တော်အမတ် ၄ ဦး၊ အာဏာရပါတီမှ လွှတ်တော်အမတ် ၃ ဦးနှင့် အဓိက အတိုက် အခံ ပါတီမှ ၂ ဦးတို့ ပါဝင်ကြသည်။ အာဏာရပါတီမှ လွှတ်တော်အမတ် ၄ ဦးကိုတော့ အစိုးရဝန်ကြီးအဖြစ် ယခင် သီတင်း ပတ်က အင်အားတိုး ခန့်အပ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ရာဂျာပက်ဆာသည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလ အစောပိုင်းတွင် ညီညွတ်သော အစိုးရတစ်ရပ် ဖြစ်လာစေရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း သီရိလင်္ကာတွင် အားအကောင်းဆုံး အတိုက်အခံပါတီဖြစ်သည့် လူထုစည်းလုံးရေးအင်အားစု (UPF) ပါတီက ၎င်း၏အဆိုကို ပယ်ချခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ မေလ ၂၁

ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးက စစ်ပွဲအတွင်း ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုအတွက် ရုရှားအနေဖြင့် လျော်ကြေးငွေကို အာမခံပေးရန် ယူကရိန်းမဟာမိတ်များနှင့် တရားဝင် သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ထွက်ပေါ်လာရေး မေလ ၂၀ ရက်တွင် အဆိုပြုခဲ့ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

ရုရှားသည် ယူကရိန်း၏ အခြေခံ အဆောက်အအုံ အများအပြားကို တတ်နိုင်သမျှ ဖျက်ဆီးရန် ကြိုးစားနေကြောင်း၊ အဆိုပါ သဘောတူညီချက် ထွက်ပေါ်လာပါက တာဝန်ရှိသော နိုင်ငံများအနေဖြင့် ၎င်းတို့၏ ရန်လိုသော လုပ်ရပ်အတွက် ပြန်လည် ပေးဆပ်ရမည့် အစီအစဉ်ကို ပြသသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားလုပ်ရပ်ကြောင့် ထိခိုက်ခံစားရသူတိုင်း မိမိတို့ နစ်နာဆုံးရှုံးမှု အားလုံးအတွက်‌ လျော်ကြေးငွေ ရရှိနိုင်ကြောင်း သေချာ စေမယ့် ဘက်စုံ သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် လက်မှတ်ရေးထိုးကြဖို့ ကျနော်တို့ မဟာမိတ်နဲ့ မိတ်ဖက်နိုင်ငံတွေကို ဖိတ်ခေါ်ပါ တယ်” ဟု ၎င်း၏ ဗွီဒီယိုမိန့်ခွန်းထဲတွင် ဇာလန်းစကီးက ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

ရုရှားကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် ယူကရိန်း(AFP)

အဆိုပါ သဘောတူညီချက်တွင် လက်မှတ် ရေးထိုးထားသော နိုင်ငံအသီးသီးရှိ ရုရှား၏ ငွေကြေးနှင့် ပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်း ဆည်း သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် ရရှိလာပါက အထူးလျော်ကြေး ရန်ပုံငွေထဲသို့ ပေါင်းထည့်မည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။
“အဲဒီနည်းလမ်းက တရားမျှတပါတယ်။ ရုရှားဟာ သူပစ်လိုက်တဲ့ ဒုံးကျည်တိုင်း၊ ဗုံးတိုင်း၊ ကျည်ဆန်တိုင်းရဲ့ အလေးချိန်ကို ပြန်ဖိစီးစေမှာပါ” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ချသည်။

ကနေဒါနိုင်ငံက ယခင်လ၌ ၎င်းအစိုးရ၏ ပြောကြားချက်တွင် “ ပိတ်ဆို့ အရေးယူပြီးနောက် သိမ်းဆည်းထားသော နိုင်ငံခြား ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ပြန်လည်ဝေငှခွင့်ပြုရန် မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှု ဥပဒေကို ပြောင်းလဲမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ စစ်ဘေး ဒုက္ခသည်များအတွက် လျော်ကြေးငွေ (သို့မဟုတ်) နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေးတွင် အထောက်အကူပြုရန် လိုလားပါကြောင်း” ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဆိုးလ်၊ မေလ ၂၁

မြောက်ကိုရီးယားနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး အဟန့်အတားရှိနေသော အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် တောင်ကိုရီးယား သမ္မတသစ်တို့ မေလ ၂၁ ရက် (ယနေ့) တွေ့ဆုံ၍ နျူကလီးယား စမ်းသပ်မှု အသစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်မှုများရှိနေခြင်း အပေါ် ကင်မ်ဂျုံအန်းကို အပြစ်တင် ရှုတ်ချသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ရိုက်တာသတင်းအရ သိရသည်။

လွန်ခဲ့သည့် ၁၁ ရက်ကတည်းက တောင်ကိုရီးယားသမ္မတသစ် ကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပြီးနောက် ဘိုင်ဒန်နှင့် ယွန်ဆော့ရွဲတို့သည် ၎င်းတို့၏ သံတမန် ဆက်ဆံရေးအတွက် ဆိုးလ်မြို့တော်တွင် ပထမဆုံး တွေ့ဆုံနေကြပြီဖြစ်ပါသည်။

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်းသည် နျူကလီးယား (သို့မဟုတ်) ဒုံးကျည် စမ်းသပ်ပစ်လွှတ်ရန် အသင့်ရှိ ကြောင်း ပြသနေသဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များကြား ရင်းနှီး၍ နီးကပ်သည့် တွေ့ဆုံဆက်ဆံရေးကို အားကောင်းလာစေခဲ့သည်။

ယခု တွေ့ဆုံမှု၌ ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးတို့သည် နျူကလီးယား ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးကို ဆွေးနွေးကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြောက်ကိုရီးယား သံတမန်ဆက်ဆံရေး တိုးတက်စေရန် ဝါရှင်တန်က အသင့်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရ အကြီးတန်း အရာရှိတစ်ဦးက မေလ ၂၁ ရက်တွင် သတင်းထောက်များကို အသိပေးခဲ့သည်။

“သံတမန်ရေးရာ ချဉ်းကပ်တဲ့ နည်းလမ်းတွေကို ရှာဖွေလုပ်ဆောင်ဖို့ ကျနော်တို့ အင်မတန် ဆန္ဒပြင်းပြပါတယ်” ဟု အဆိုပါ အရာရှိက ပြောကြားခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား ဒုံးကျည်(KCNA)

“သူတို့(မြောက်ကိုရီးယား)နဲ့ စကားပြောဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီဆိုတာ အတိအလင်း ပြောထားပြီးပါပြီ။ ကြိုတင် သတ်မှတ် ချက်တွေ မရှိဘဲနဲ့ ကိုဗစ် အပါအဝင် သူတို့ပြည်တွင်း စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကူညီဖြေရှင်းပေးဖို့ ကျနော်တို့ ခြေလှမ်းတွေလည်း ပြင်ဆင်ထားပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ယမန်နှစ် ဘိုင်ဒန် အာဏာရလာပြီးနောက် ဝါရှင်တန်နှင့် စေ့စပ်ဆွေးနွေးရေး ကြိုးပမ်းမှုများ ငြင်းဆန်ခဲ့သည့် မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ညှိနှိုင်းနိုင်ရန်မှာ ဘိုင်ဒန်နှင့် ယွန်ဆော့ရွဲ တို့အကြား မရေမရာ ဖြစ်နေဆဲရှိသည်။

ယွန်ဆော့ရွဲသည် မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် ယခင်ကထက် ပိုမိုတင်းကျပ်ရန် အရိပ်အယောင် ပြသခဲ့ပြီး ဘိုင်ဒန်၏ အကူအညီ တောင်းခံမည်ဟု မျှော်လင့်ရကြောင်း ရိုက်တာက ဆက်လက် ရေးသားခဲ့သည်။

မကြာမီ တိုက်ခိုက်ရန် လိုသည့် လက္ခဏာ ပြသလာပါက ကြိုတင်ကန့်ကွက်မည်ဟု သတိပေးထားပြီး တောင်ကိုရီးယား၏ ဟန့်တားနိုင်မှု စွမ်းရည်ကို ပိုမို အားကောင်း လာစေမည်ဟု ယွန်ဆော့ရွဲက ပြောကြားထားသည်။

မြောက်ကိုရီးယား၏ ပထမဆုံး ကိုဗစ် ဖြစ်ပွားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ အမေရိကန်အစိုးရ အရာရှိတစ်ဦးက “အတော်လေး ပြင်းထန် ကြောင်း၊ ကူးစက်မှု အခြေအနေကို အလွန်စိုးရိမ်မိပါကြောင်း၊ မြောက်ကိုရီးယားအနေဖြင့် ဆိုးရွားသည့် အနေအထား ရင်ဆိုင် နေရပုံ ရခြင်းကို သတိထားမိပါကြောင်း၊ အကူအညီများ လိုအပ်နေသလို နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် လက်တွဲသင့်ပြီဆိုခြင်းကို မြောက်ကိုရီးယား မြင်ပြီဟု ထင်ပါကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဒီလီ၊ မေလ ၂၀

လွတ်လပ်ရေး တိုက်ပွဲဝင်ဟောင်းနှင့် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ဂျိုစီရားမို့စ်ဟော်တာသည် အာရှ၏ သက်တမ်း အနုနယ်ဆုံး နိုင်ငံဖြစ်သော အရှေ့တီမောနိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေး အနှစ် ၂၀ ပြည့် အထိမ်းအမှတ်မတိုင်မီ သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆို ခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းအရ သိရသည်။

မေလ ၁၉ ရက် ညပိုင်း ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲသို့ မော်တော်ယာဉ်ဖြင့် ရောက်ရှိလာသော ရားမို့စ်ဟော်တာကို ထောက်ခံအားပေးသူများက သောင်းသောင်းဖျဖျ ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။

ပေါ်တူဂီ ကိုလိုနီဟောင်းဖြစ်သော အရှေ့တီမောသည် ၁၉၇၅ ခုနှစ်တွင် အင်ဒိုနီးရှား၏ သိမ်းပိုက်ခြင်းခံခဲ့ရပြီး ၂၀၀၂ ခုနှစ်တွင် သီးခြား လွတ်လပ်သော နိုင်ငံအဖြစ် ရပ်တည်လာနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်မှစ၍ အရှေ့တီမော လွတ်လပ်ရေး အောင်ပွဲ အခမ်းအနားကို စတင် ကျင်းပခဲ့သည်။

အသက် ၇၂ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သည့် ရားမို့စ်ဟော်တာသည် အင်ဒိုနီးရှား သိမ်းပိုက်ခံရစဉ်အတွင်း အရှေ့တီမော တော်လှန်ရေးကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ယခုကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုပွဲ၌ အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနှင့် စည်းလုံးညီညွတ်ရေးတို့ကို တောင်းဆို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

အရှေ့တီမော သမ္မတအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုနေတဲ့ ရားမို့စ်ဟော်တာ (AP)

လွန်ခဲ့သော အနှစ် ၂၀ က နိုင်ငံ၏ လွတ်လပ်ရေး ကြေညာခဲ့သော သန်းခေါင်ယံအချိန်ကို အစွဲပြု၍ သမ္မတ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆို ခြင်း အစီအစဉ်ကို မေလ ၁၉ ရက်၊ ဒေသစံတော်ချိန် သန်းခေါင်ကျော်ချိန်၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

“ဒီနေ့ခေတ်မှာ စည်းလုံးညီညွတ်ပါမှ ကျနော်တို့ အဆိုပြုထားတဲ့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပန်းတိုင်ကို လှမ်းကိုင်နိုင်မယ်ဆိုတာ အပြည့်အဝ သိရှိထားကြဖို့ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ရားမို့စ်ဟော်တာက လူထုကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

သမ္မတသစ်သည် ဆင်းရဲမွဲတေမှု လျှော့ချရေး၊ မိခင်နှင့်ကလေး ကျန်းမာရေး ဝန်ဆောင်မှုများ မြှင့်တင်ရေးနှင့် နိုင်ငံရေး တည်ငြိမ်မှု ပြန်လည်ရရှိဖို့ ဆွေးနွေးပွဲများ ကျင်းပရေးတို့ကို ကတိပြုခဲ့သည်။

အရှေ့တီမောဟု အများခေါ်ကြသည့် တီမောလက် (Timor-Leste) နိုင်ငံသည် ဒေသတွင်း နိုင်ငံများ အစုအဖွဲ့ (အာဆီယံ)၏ ၁၁ နိုင်ငံမြောက် အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်လာရန် မျှော်မှန်းလုပ်ဆောင်နေကြောင်း ရားမို့စ်ဟော်တာက ၎င်းမိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အရှေ့တီမောရဲ့ အမျိုးသားရေး သင်္ကေတ(GETTY IMAGES)

မေလ ၁၉ ရက် ညပိုင်း၌ ကျင်းပခဲ့သည့် အဆိုပါ အခမ်းအနားတွင် ရားမို့စ်ဟော်တာသည် အရှေ့တီမော သမ္မတဟောင်း ဂူတာရက်စ်၏ ဆီးကြိုပွေ့ဖက်၍ နှုတ်ခွန်းဆက်သမှုကိုလည်း ခံယူခဲ့သည်။

ရားမို့စ်ဟော်တာသည် ဆယ်စုနှစ် ၃ ခုနီးပါး ပြည်ပတွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၉ ခုနှစ် အကုန်ပိုင်းတွင်မှ အရှေ့တီမောသို့ ပြန်လည် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ၎င်း၏ ပြည်တွင်း ပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းနိုင်ရေး စွမ်းဆောင်ချက်များကြောင့် နိုဘယ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ မေ ၂၀

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏အရှေ့ပိုင်း ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသတွင် ရုရှားတပ်များက အမြောက်၊ ဒုံးပစ်လောင်ချာနှင့် ဗုံးကြဲ လေယာဉ်များ သုံး၍ ထိုးစစ် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းစစ်တပ်က မေလ ၂၀ ရက်(ယနေ့)တွင် ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

“ရန်သူရုရှားက ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုတွေအပါအဝင် အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေကို အမြောက် တွေနဲ့ ပစ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ယူကရိန်းစစ်တပ်၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် တွေ့ရသည်။

ဒွန်ဘတ်စ်ရှိ လူဟန်ဆက်ဒေသ၌ ရုရှားပစ်ခတ်မှုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ၂၄ နာရီအတွင်း အရပ်သား ၁၃ ဦးအထိ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဒေသန္တရအုပ်ချုပ်ရေး ဆာဟေးဂိုင်ဒိုင်း (Serhiy Gaidai) က ပြောသည်။

ရုရှား ထိုးစစ်မအောင်မြင်ခဲ့သည့် ဆာဗီးရိုဒွန်နက်ဆက်မြို့တွင် လူ ၁၂ ဦး သေဆုံးကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ရုရှား ကျူးကျော်စစ်စတင်ချိန်မှ ယခုအထိ ကလေးသူငယ် ၂၃၂ ဦး သေဆုံးပြီး ၄၂၇ ဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းအစိုးရရှေ့နေချုပ်ရုံးက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ အဆိုပါသတင်းများကို ရိုက်တာက သီးခြားအတည်ပြု နိုင်ခြင်း မရှိသေးသလို အရပ်သားများကို ပစ်မှတ်ထားခြင်းမရှိကြောင်း ရုရှားဘက်မှ ငြင်းဆိုထားသည်။

မကြာသေးမီက ရုရှားတို့ အဓိကအာရုံစိုက်၍ ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့သည့် စက်မှုဒေသဖြစ်သော ဒွန်ဘတ်စ်သည် လုံးဝ ပျက်စီးသွားပြီဖြစ်ကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ကမ္ဘာ့အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံ များထံမှ ကိယက်ဗ်ထံသို့ ဒေါ်လာဘီလီယံနှင့်ချီ၍ အင်အားဖြည့်တင်းပေးမည်ဟူသော ကတိကို ရရှိခဲ့ကြောင်း တိုင်းပြည်သို့ အသိပေးခဲ့သည်။

ယူကရိန်းမြို့တော် ကိယက်ဗ်မှ ဆုတ်ခွာပြီးကတည်းက ရုရှားသည် ခွဲထွက်ရေးသမားများကိုယ်စားပြု၍ တောင်းဆိုခဲ့သည့် ဒွန်နက်ဆက်နှင့် လူဟန်ဆက်နယ်မြေများ တည်ရှိရာ ဒွန်ဘတ်စ်တွင် နယ်မြေသိမ်းပိုက် နိုင်ရေးအတွက် အမြောက်များ၊ သံချပ်ကာယာဉ်များ အလုံးအရင်းဖြင့် ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့သည်။

“သိမ်းပိုက်ချင်တဲ့သူတွေက ပိုပြီးတော့ ဖိအားပေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားနေကြတယ်။အဲဒီဒေသမှာ ငရဲပါပဲ။ဒါက ချဲ့ကား ပြောတာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒွန်ဘတ်စ်ဟာ လုံးဝပျက်စီးသွားပြီဗျာ” ဟု ဇာလန်းစကီးက မေလ ၁၈ ရက် ညပိုင်း မိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။ ယူကရိန်းတောင်ဘက်ရှိ အိုဒက်ဆာဒေသသို့လည်း ရုရှားက အဆက် မပြတ်တိုက်ခိုက်နေခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

မော်စကိုသည် ၎င်း၏ကျူးကျော်စစ်ကို ယူကရိန်းမှ ဖက်ဆစ်ဝါဒီများကို ဖယ်ရှားပစ်ရန် အထူးစစ်ဆင်ရေးဟု ကင်ပွန်းတပ်ခဲ့သော်လည်း ကိယက်ဗ်နှင့်အနောက်အုပ်စုတို့က အခြေအမြစ်မရှိသော အကြောင်းပြချက်ဖြစ်သည် ဟုသာ တုံ့ပြန်ခဲ့ကြသည်။

တောင်ပိုင်းဆိပ်ကမ်းမြို့သော မာရီယူပေါလ်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးပါက ရုရှားစစ်အင်အားသည် ဒွန်ဘတ်စ်သို့ ဖြည့်တင်း လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ဗြိတိန်စစ်ထောက်လှမ်းရေးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကျူးကျော်မှု ၃ လတာ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ မေလ ၁၉ ရက်တွင် အမေရိကန်အထက်လွှတ်တော်၌ ယူကရိန်း သို့ အထောက်အပံ့အသစ် ဒေါ်လာ ၄၀ ဘီလီယံနီးပါး ထပ်မံပေးအပ်ရန် တခဲနက်အတည်ပြုခဲ့သည်။ ယင်း အထောက်အပံ့သည် ယနေ့ကာလအထိ အမေရိကန်၏အများပြားဆုံး ထောက်ပံ့ရေးအစီအစဉ်လည်း ဖြစ်သည်။

စီးပွားရေးအင်အားကောင်းသည့် အခြား ၇ နိုင်ငံအုပ်စုကလည်း ယူကရိန်းထံသို့ ဒေါ်လာ ၁၈ ဒသမ ၄ ဘီလီယံ ထောက်ပံ့သွားရန် သဘောတူညီခဲ့သည်။ အဆိုပါငွေကြေးပမာဏသည် ရုရှားကို အောင်ပွဲခံနိုင်ဖို့ အရှိန်မြှင့်တင် ပေးခြင်းဖြစ်ကြောင်း ယူကရိန်းအစိုးရက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတအိမ်ဖြူတော်သည် အဆင့်မြင့်သင်္ဘောဖျက်ဒုံးကျည်များကို ယူကရိန်းတိုက်လေယာဉ်များ၌ တပ်ဆင်ပေးနိုင်ဖို့ စီစဉ်နေကြောင်း သိရသည်။

Source: Reuters

CNI International News

ကဘူးလ်၊ မေလ ၂၀

အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံရှိ တီဗီချန်နယ် အသီးသီးတွင် ရုပ်သံသတင်း တင်ဆက်သူ အမျိုးသမီးအားလုံး ၎င်းတို့မျက်နှာများကို ဖုံးအုပ်ထားကြရန် တာလီဘန်တို့က အမိန့်ထုတ်ခဲ့ကြောင်း ပြည်တွင်း အကြီးဆုံးမီဒီယာက မေလ ၁၉ ရက်တွင် ထုတ်လွှင့်ခဲ့သည်။

အဆိုပါအမိန့်ကို တာလီဘန်တို့၏ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ဒုတိယဝန်ကြီးက ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း TOLO news ရုပ်သံလိုင်း ၏ တွစ်တာ စာမျက်နှာကို ကိုးကားလျက် အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ထိုအမိန့် ထုတ်ပြန်ချက်ကို TOLO news နှင့် အခြားတီဗီချန်နယ်၊ ရေဒီယို အသံလွှင့် လုပ်ငန်းများကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် Moby လုပ်ငန်းစုထံသို့ ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း၊ အမိန့်မှာ အာဖဂန်မီဒီယာအားလုံးနှင့် သက်ဆိုင်ကြောင်း သိရသည်။

မိမိတို့ သတင်းဌာနအနေဖြင့် အဆိုပါအမိန့်စာကို လက်ခံရရှိကြောင်း အာဖဂန်ပြည်တွင်းမီဒီယာမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက အတည်ပြုခဲ့သော်လည်း ဆွေးနွေးစရာ မရှိကြောင်းနှင့် အခြားရွေးချယ်စရာလည်း မရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အာဏာ ပိုင်များနှင့် ပြဿနာတက်မည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် ၎င်း၏အမည်နှင့် မီဒီယာအမည်ကို ဖော်ထုတ်ရေးသားခြင်း မပြုရန် အေပီသို့ အကြောင်းပြန်ခဲ့သည်။

အာဖဂန်အမျိုးသမီး ရုပ်သံတင်ဆက်သူများနှင့် သတင်းကြေညာသူ အများအပြားသည် ယခုလတ်တလော အစီအစဉ်များကို ပုံမှန်အတိုင်း ထုတ်လွှင့်နေစဉ်အတွင်း ၎င်းတို့၏မျက်နှာများအား ဖုံးအုပ်ထားရပုံများကို လူမှုကွန်ရက် မီဒီယာများတွင် ကျယ်ကျယ် ပြန့်ပြန့် လွှင့်တင်ခဲ့ကြသည်။

တာလီဘန်နဲ့ အာဖဂန်နစ္စတန်အမျိုးသမီးများ(GETTY IMAGES)

လူသိများသော TOLO သတင်းတင်ဆက်သူ ယဲဒါအလီ (Yalda Ali) က “တာလီဘန် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီး အမိန့်အရ အမျိုးသမီး တစ်ဦး၏ ရုပ်သွင်ကို ပုံဖျက်ခံရခြင်း” ဟူသော စာတန်းထိုး၍ သူ့ကိုယ်သူ မျက်နှာဖုံးအုပ်ထားသည့် ဗွီဒီယိုဖိုင်ကို လူမှုကွန်ရက်ပေါ် လွှင့်တင်ခဲ့သည်။

၁၉၉၆-၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ တာလီဘန်တို့ ပထမအကြိမ် အာဏာရချိန်အတွင်း အမျိုးသမီးများအား ကန့်သတ် ချုပ်ချယ်မှုများ ချမှတ်ခဲ့ပြီး မျက်လုံးကိုပင် ဖုံးအုပ်စေသည့် ဘူရ်ခါအင်္ကျီများကိုသာ ဝတ်ဆင်ခိုင်းခဲ့သည်။

ယမန်နှစ် ဩဂုတ်လတွင် အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် တာလီဘန်တို့ တကျော့ပြန် အာဏာရ လာပြီးနောက်ပိုင်းတွင် တာလီဘန် တို့က ၎င်းတို့၏ ကန့်သတ်ချက်များကို အနည်းငယ် ပျော့ပျောင်းခဲ့သော်လည်း အမျိုးသမီးများအတွက် ဝတ်စားဆင်ယင်မှု များကို ထပ်မံ ကန့်သတ် ချုပ်ချယ်လာခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ မေ ၂၀

အမေရိကန်လုပ် တာဝေးဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်သည့်စနစ်များ ကိယက်ဗ်သို့ ပေးပို့ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ခြင်းအတွက် ဝါရှင်တန်အပေါ် ယူကရိန်းအစိုးရတာဝန်ရှိသူများက စိတ်ပျက်မိကြောင်း Politico မီဒီယာကို ကိုးကားလျက် ရုရှားတူဒေးဝက်ဘ်ဆိုက်က ဖော်ပြသည်။

အမည်မဖော်လိုသူ အရာရှိ ၃ ဦး၏ ပြောကြားချက်ကို Politico မီဒီယာက ရေးသားခဲ့ရာ၌ အမေရိကန်လုပ် ဒုံးကျည်မျိုးစုံပစ်လွှတ်နိုင်သည့်စနစ် (MLRS) ကို ကိယက်ဗ်က တောင်းခံခဲ့သော်လည်း အိမ်ဖြူတော်က မပေးပို့သေးကြောင်း ထည့်သွင်းရေးသားခဲ့သည်။

သို့သော် ဘိုင်ဒန်အစိုးရ၏ အမည်မဖော်လိုသူအရာရှိတစ်ဦးကတော့ “ဝါရှင်တန်နှင့်ကိယက်ဗ်တို့သည် MLRS နှင့်ပတ်သက်၍ တက်ကြွစွာ ဆွေးနွေးနေကြောင်း” Politico သို့ပြောကြားခဲ့သော်လည်း လက်နက်အားလုံးကို အဆောတလျင် ပေးအပ်နိုင်ဦးမည်မဟုတ်ကြောင်း မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။
MLRS နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ငွေကြေးပမာဏအရ 90 M777 (ဟောင်ဝစ်ဇာ) ပေးပို့ခြင်းက ပိုမိုထိရောက်သည်ဟု ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အရှေ့ဥရောပမဟာမိတ်များ ဝိုင်းဝန်းပံ့ပိုးနေသည့် ယူကရိန်းသို့ ဆိုဗီယက်ခေတ်ဟောင်း ဒုံးကျည်စနစ် အများ အပြားကို ပို့ဆောင်ရာ၌ အမေရိကန်အတွက် ပြဿနာမရှိသော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံအတွင်းရှိ ပစ်မှတ်များ ထိမှန် နိုင်သည့် တာဝေးပစ်စနစ်များ၊ အမြောက်များ ပို့ဆောင်ပေးခြင်းကိုတော့ ရပ်တန့်ထားခဲ့ကြောင်း Politico က ကောက်ချက်ချရေးသားခဲ့သည်။

အဆိုပါသတင်းဆောင်းပါးအရ ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇာလန်းစကီးသည် ၎င်းနိုင်ငံအတွက် အလိုအပ်ဆုံး လက်နက်များထဲတွင် M142 HIMARS နှင့် M270 MLRS စသည့် ဒုံးကျည်မျိုးစုံပစ်လွှတ်နိုင်သည့် စနစ်များ အရေး တကြီးပါဝင်နေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

M270 MLRS စနစ်သည် အကွာအဝေး ၇၀ ကီလိုမီတာအထိ ပစ်လွှတ်နိုင်စွမ်းရှိပြီး ယင်းကိုအဆင့်မြှင့်တင်၍ ပစ်လွှတ်လျှင် ဒုံးကျည်များ ၁၆၅ ကီလိုမီတာအထိ ရောက်ရှိပေါက်ကွဲနိုင်သည်။ ပိုမိုခေတ်မီသော HIMARS စနစ်ဆိုလျှင် ကီလိုမီတာ ၃၀၀ မှ ၅၀၀ အထိ အကွာအဝေးတွင်ရှိသော ပစ်မှတ်များကို တိကျစွာ ထိမှန်နိုင်သည်။

ဂျာမနီအစိုးရကလည်း ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလနှောင်းပိုင်းတွင် ယူကရိန်းသို့ ဂျာပတ် (Gepards) လေယာဉ်ပစ် အမြောက် ပါသည့်တင့်ကားများ ပေးပို့ရန် မီးစိမ်းပြခဲ့သော်လည်း ယခုအချိန်အထိ အကောင်အထည် မပေါ်သေးပေ။

ပြီးခဲ့သည့် မေလ ၁၃ ရက်တွင် ယူကရိန်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မီဒီထရီကူလီဘာနှင့် ဂျာမနီကာကွယ်‌ရေးဝန်ကြီး ခရစ္စတင်းလမ်ဘရီချက်တို့ တွေ့ဆုံခဲ့ရာတွင် ယူကရိန်းသို့ Leopard 1 တင့်ကားများ၊ Marder ခြေလျင် တိုက်ခိုက်ရေးယာဉ်ယန္တရားများ ပေးပို့ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

Source: ရုရှားတူဒေး

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ မေလ ၁၉

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရာဂျစ်ဂန္ဒီကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၃၁ နှစ် ချမှတ်ခံထားရသော အမျိုးသားတစ်ဦး ကို အိန္ဒိယထိပ်တန်း တရားရုံးချုပ်က မေလ ၁၈ ရက်တွင် ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ကြောင်း စီအင်န်အင်န် သတင်းအရ သိရသည်။

အဆိုပါ အမျိုးသားမှာ အေဂျီပါရာရီဗာလန် (A.G. Perarivalan) ဆိုသူဖြစ်ပြီး ၎င်းကို ထောင်မှ ပြန်လွှတ်ပေးရန်အတွက် တရားရုံးချုပ်က ထူးထူးခြားခြား အခွင့်အာဏာ တောင်းခံခဲ့ရကြောင်း ၎င်း၏ရှေ့နေက စီအင်န်အင်န် သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁ ရက်၌ အိန္ဒိယတောင်ပိုင်း၊ တမီလ်နာဒူးပြည်နယ်တွင် အသေခံ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ရာဂျစ်ဂန္ဒီ လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် ရက်သတ္တပတ် အနည်းငယ်အကြာတွင် ပါရာရီဗာလန်ကို အာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

ထိုစဉ်က အသေခံ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုသည် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံရှိ တမီလ်ပြည်နယ်တွင် လှုပ်ရှားနေသော ခွဲထွက်ရေးသူပုန်များ လက်ချက်ဟု အိန္ဒိယက အပြစ်တင်ခဲ့သည်။

ကျွန်းနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်သော သီရိလင်္ကာတွင် ပြည်တွင်းစစ် အဆုံးသတ်ရန်အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက် တစ်ရပ်အရ အိန္ဒိယတပ်များကို ကျွန်းပေါ်သို့ ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် စေလွှတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ရာဂျစ်ဂန္ဒီကို အဆိုပါ ခွဲထွက်ရေးသူပုန် များက လက်တုံ့ပြန်၍ တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကောက်ချက်ချခဲ့ကြသည်။

အခင်းဖြစ်ပွားစဉ်က အသက် ၁၉ အရွယ်သာ ရှိသေးသည့် ပါရာရီဗာလန်သည် အသေခံဗုံးခွဲမှု အထမြောက်ရန် ဘက်ထရီ ဝယ်ပေးခဲ့ကြောင်း အစွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။ ၎င်းသည် လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်မှုတွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ကြောင်း ပြစ်မှုထင်ရှားသည်ဟု ထိုစဉ်က တရားရုံး စာရွက်စာတမ်းများတွင် ဖော်ပြပါရှိခဲ့သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ရာဂျစ်ဂန္ဒီ(GETTY IMAGES)

၎င်းသည် အခြား ၆ ယောက်ဦးနှင့်အတူ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် သေဒဏ် စီရင်ခြင်း ခံရသော်လည်း ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် ပြစ်ဒဏ်ကို တစ်သက်တစ်ကျွန်းသို့ ပြောင်းလဲချမှတ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ပါရာရီဗာလန်၏ရှေ့နေ ကေပါးရီဗန်ဒန်က တမီလ်နာဒူးပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံ အသနားခံ စာတစ်စောင် တင်သွင်းခဲ့သည်။ သို့သော် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံမှ နှစ်ပေါင်းများစွာ တုံ့ပြန်မှုမရခဲ့သဖြင့် နောက်ပိုင်းတွင် အိန္ဒိယဗဟိုတရားရုံးချုပ်ထံသို့ အာမခံလျှောက်ထားခဲ့သည်။

သို့ဖြင့် ယခုနှစ် မတ်လတွင် တရားရုံးချုပ်က ၎င်းသည် ထောင်ဒဏ် ကျခံနေစဉ်အတွင်း အကျင့်စာရိတ္တ ကောင်းမွန်ခြင်း၊ ထောင်ထဲတွင် ပညာရေးဆိုင်ရာ အရည်အချင်း တိုးတက်ခဲ့ခြင်းနှင့် ကျန်းမာရေး ချို့ယွင်းလာခြင်းတို့ကြောင့် အာမခံ ခွင့်ပြုပေး ခဲ့သည်။ ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံ တင်သွင်းခဲ့သော အသနားခံစာကိုလည်း အိန္ဒိယသမ္မတ ရန်နက်ကိုဗင် ထံသို့ လွှဲပြောင်း ပေးပို့ခဲ့ကြောင်း တရားရုံးတွင် ကြားနာစစ်ဆေးခဲ့သည်။

မေလ ၁၈ ရက်တွင် တရားရုံးချုပ်က ယင်းအမှအား အပြီးအပြတ် စီရင်ချက်ချခဲ့ရာ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းဖြင့် ပြန်လွှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

သို့သော် တရားရုံးချုပ်အနေဖြင့် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံမှ သမ္မတထံ လွှဲပြောင်းပေးသော အသနားခံစာကို ကိုးကားရန် အခွင့်အာဏာမရှိသဖြင့် ထောင်ဒဏ် ကျခံနေရသူ ပါရာရီဗာလန်၏ အသနားခံချက်ကို မတုံ့ပြန် နိုင်ခဲ့ကြောင်း ရှေ့နေက ရှင်းပြခဲ့သည်။

၁၉၉၁ ခုနှစ်တွင် လုပ်ကြံ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် ရာဂျစ်ဂန္ဒီသည် လွတ်လပ်ပြီးစ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး ဝန်ကြီးချုပ် ဂျဝါဟလာနေရူး၏ မြေးဖြစ်သည်။ မိခင်ဖြစ်သူမှာလည်း ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း အင်ဒီရာဂန္ဒီဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့မျိုးဆက်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် သက်တမ်းအရှည်ကြာဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်မျိုးဆက် (၃) ဆက်ဟူ၍ အထူးထင်ရှားခဲ့သည်။

Source: CNN