CNI International News

ဒါကာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၂

ဆီနီဂေါလွှတ်တော်အတွင်း လွှတ်တော်အမတ်များ အချင်းချင်း အပြန်အလှန်တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းတွင်ဖော်ပြသည်။

နိုင်ငံ၏ အာဏာရပါတီနှင့် အတိုက်အခံပါတီဝင်တို့အကြား တင်းမာမှုများမြင့်တက်နေချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အတိုက်အခံအမျိုးသားလွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးက အခြားလွှတ်တော်အမတ် အမျိုးသမီး တစ်ဦးကို ပါရိုက်ခဲ့သည်ကိုလည်း ထွက်ပေါ်လာသည့်ရုပ်သံမှတ်တမ်းတွင် မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

ယခုဖြစ်ရပ်သည် ကြာသပတေးနေ့က ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ရှင်းလင်ပြောဆိုမှုတစ်ခုတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အတိုက်အခံလွှတ်တော်အမတ် မာဆာတာဆမ့်(Massata Samb) က အာဏာရ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ဘန်နိုဘောက် ယာကာ Benno Bokk Yakaar (BBY) ၏ လွှတ်တော်အမတ်တစ်ဦးဖြစ်သူ အေမီဒီယာယီဂျီနာဘီ( Amy Ndiaye Gniby) ကို ပါးရိုက်ရာမှ စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ပါးရိုက်မှုကြောင့် လွှတ်တော်အတွင်း ရုန်းရင်း ဆန်ခတ်မှုများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ကာ ဂျီနာဘီကလည်း ဆမ့်ကို ခုန်ဖြင့်ပြန်ပစ်ခဲ့သည်။သူမကို အခြား လွှတ်တော်အမတ် တစ်ဦးက ဝင်ရောက်ထိန်းသိမ်းပေးခဲ့ရပြီး အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် အင်္ဂါနေ့အစီအစဉ်ကို ရပ်နားခဲ့ ရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလအတွင်း လွှတ်တော်အမတ်များအကြား တိုက်ခိုက်မှုတစ်ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေအက်ဖ်ပီ)

ယခုတစ်ကြိမ်ဖြစ်ရပ်သည် ဒုတိယအကြိမ်ဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလတွင်လည်း လွှတ်တော်အမတ်များ အကြားတိုက်ခိုက်မှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သေးသည်။ဂျီနာဘီက သမ္မတဆဲလ်၏ တတိယမြောက်သက်တမ်းကိစ္စ နှင့်ပတ်သတ်၍ ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခဲ့သည့် နတ်ဆရာတစ်ဦးအပေါ်ဝေဖန်မှုကြောင့် ယခုဖြစ်ရပ်ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဆမ့်က ကြာသပတေးနေ့ဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သတ်၍ပြန်လည်ရှင်းလင်းခဲ့သည်။ သို့သော် ဂျီနာဘီဘက်မှ ဆမ့်၏ပြောဆိုမှုကို လှောင်ပြောင်ခဲ့ကာ သူမဘက်မှ လုံးဝဂရုမစိုက်ကြောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

လွှတ်တော်အတွင်း ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပွားမှုမှတ်တမ်းသည် လူမှုကွန်ယက်အတွင်း ပျံ့နှံ့လျက်ရှိကာ ယင်းသည် အမျိုးသမီးများအပေါ်အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ပတ်သတ်သည့် ငြင်းခုန်မှုများကိုလည်း ပေါ်ပေါက်စေလျက်ရှိသည်။

ဇူလိုင်လ ဥပဒေပြုရွေးကောက်ပွဲပြီးချိန်မှစ၍ ဆီနီဂေါနိုင်ငံ၏ အတိုက်အခံနှင့် အာဏာရပါတီတို့မှ နိုင်ငံရေးသမား များအကြား တင်းမားမှုများမှာမြင့်တက်ခဲ့သည်။ဇူလိုင်လရွေးကောက်ပွဲတွင် အာဏာရပါတီမှ ၎င်းတို့၏မဲ အများစု ကိုဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး လက်ရှိသမ္မတ မက်ကီဆဲလ် (Macky Sall)က ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် တတိယအကြိမ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခွင့်ရရန် ကြိုးပမ်းနိုင်သည်ဆိုသည့် စိုးရိမ်မှုများလည်းရှိခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေက သက်တမ်းကန့်သတ်ချက်နှင့် သမ္မတ၏ ယခင်ကတိကဝတ်များကို ချိုးဖောက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အတိုက်အခံများဘက်မှ ပြောကြားထားသော်လည်း သမ္မတဘက်က တတိယမြောက်သက်တမ်းနှင့် ပတ်သတ်၍ လက်ရှိအချိန်ထိ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းပြောဆိုထားခြင်းမရှိသေးပေ။

Source:Aljazeera

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁

မတူညီသည့် ကျန်းမာရေးသမဂ္ဂ ၃ ခုကို ကိုယ်စားပြုသော လူနာတင်ယာဉ်ဝန်ထမ်း ထောင်ပေါင်းများစွာက သပိတ်မှောက်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း CNA သတင်းဌာနက ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။

အဆိုပါ သပိတ်မှောက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့မှုကြောင့် ဗြိတန်နိုင်ငံ၏ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ်ဟာ ဒီဇင်ဘာလ တွင် အခက်အခဲများနှင့် ရင်ဆိုင်ရတော့မည် ဖြစ်သည်။

လစာနှင့်လုပ်ငန်းခွင် အခြေအနေများအပေါ် မကျေနပ်မှုများကြောင့် ဝန်ထမ်းများဘက်က သပိတ်မှောက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

သပိတ်မှောက်ရန်အဆိုကို အင်္ဂလန်နှင့်ဝေလနယ်များမှ လူနာတင်ယာဉ် ဝန်ထမ်း ၁၀၀၀၀ ကျော်တို့က ထောက်ခံ ခဲ့သည်ဟု GMB သမဂ္ဂက ထုတ်ပြန်ခဲ့သလို Unite နှင့် Unison သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်များကလည်း သပိတ်မှောက်ရန် အဆိုကို လက်ခံသည်။

ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ အမျိုးသားကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှု(NHS)သည် ယခု ဆောင်းရာသီ ကာလတွင် မမျှော်လင့်ထား သော သပိတ်မှောက် ကန့်ကွက်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရဖို့ရှိနေပြီး သူနာပြုပေါင်း ၁၀၀၀၀၀ နီးပါးက ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက် နှင့် ၂၀ ရက်တို့တွင် သပိတ်မှောက်ရန် စီစဉ်ထားသည်။

 ဗြိတိန်က လူနာတင်ယာဉ်များဘေးက အမျိုးသားတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (Reuters)

အဆိုပါ သပိတ်မှောက်မည့် အခြေအနေသည် နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ သမိုင်းကြောင်းအတွင်း ပထမဆုံး အကြိမ်လဲ ဖြစ်သည်။

“အဖွဲ့ဝင်တိုင်းက ဒီကိစ္စကို အလေးအနက် ထားကြပါတယ်။ ဒါဟာသူတို့ လက်ရှိ အခြေအနေတွေအပေါ် ဘယ်လောက် စိတ်ပျက်နေလဲဆိုတာ မြင်သာပါတယ်။ ဒါဟာ ဝန်ထမ်းတွေ၊ လူနာတွေရဲ့ ဘေးကင်းရေးအပြင် အကျိုးခံစားခွင့်နဲ့လည်း သက်ဆိုင်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့ တစ်ခုခုကို ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်ပြီး ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင် အားလုံးပျက်စီးသွားပါလိမ့်မယ်” လို့ GMB သမဂ္ဂတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သူ ရေချယ်ဟယ်ရစ်ဆင်က ပြောသည်။

ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှား၏ ကျူးကျော်စစ် ပေါ်ပေါက်နေချိန်တွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံအတွင်း ယခုနှစ်၌ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှု နှုန်း မြင့်တက်လာကာ လူနေမှု ကုန်ကျစရိတ်ဆိုင်ရာ ပြဿနာများ ရှိလာသည်။

ခရစ္စမတ် မတိုင်ခင် သပိတ်မှောက်မည့်နေ့ကို လာမည့် ရက်များအတွင်း သတ်မှတ်သွားမည်ဟု GMB က ပြော သည်။

ဗြိတိန်က NHS ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

၁၉၄၈ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ဗြိတိန်တွင် အခမဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု ပေးခဲ့သော NHS သည် ကိုဗစ်ဖြစ်စဉ် ကြောင့် စံချိန်တင် လူနာ အရေအတွက် မြင့်တက်မှုနှင့်ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသလို ဝန်ထမ်းများ၏ သပိတ်မှောက်မှုကြောင့် ရာထူး လစ်လပ်မှုများနှင့်လည်း ကြုံတွေ့နေရသည်။

သပိတ်မှောက်မှုတွင် ပါဝင်ရန် သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် ဆေးဘက်ဝန်ထမ်းများ၊ အရေးပေါ် ဖုန်းလက်ခံ ဖြေဆိုသူများနှင့် လူနာတင်ယာဉ် ဝန်ထမ်းများပါ သဘောတူထားသည်ဟု Unison နှင့် Unite သမဂ္ဂများကလည်း အသီးသီး ထုတ်ပြန် ထားသည်။

တိုင်းပြည်အနေနှင့် စိန်ခေါ်မှုများသော ဆောင်းရာသီ ကာလနှင့် နီးကပ်လာချိန်တွင် ဝန်ထမ်းများမှ သပိတ်မှောက် ရန် ပြင်ဆင်နေမှုအတွက် စိတ်မကောင်း ဖြစ်မိသည်ဟု ဗြိတိန် ကျန်းမာရေးနှင့်လူမှုစောင့်ရှောက်ရေးဝန်ကြီး စတိဗ်ဘာကလေက ပြောသည်။

“ဘယ်လို အခြေအနေမျိုးမဆို လူနာတွေရဲ့ ဘေးကင်းရေးကို ထိန်းသိမ်းထားဖို့က ကျနော်တို့ရဲ့ ပထမဦးစားပေး အခြေအနေပါ။ NHS အနေနဲ့ ထိခိုက်မှုတွေကို လျှော့ချဖို့နဲ့ အရေးပေါ် ဝန်ဆောင်မှုတွေကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင် သွားဖို့အတွက် ကြိုးစား ဆောင်ရွက်သွားပါမယ်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

Source: CNA

CNI International News

ဒမတ်စကပ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁

အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ အဘူအယ်လ်ဟက်ဆန် အယ်လ်-ဟာရှီမီ အယ်လ်ကွီရေရှီ(Abu al-Hassan al-Hashemi al-Qurayshi) သေဆုံးသွားခဲ့ပြီ ဟု IS အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ကြောင်း BBC သတင်းဌာနက ဖော်ပြသည်။

“ဘုရားသခင်၏ ရန်သူတော်များ” ဟု ဆိုသည့် တိုက်ပွဲအတွင်း ခေါင်းဆောင်ကျဆုံးခဲ့ပြီဟု အဖွဲ့၏ပြောခွင့်ရ ပုဂ္ဂိုလ်က အသံဖိုင်တစ်ခုတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း အတိအကျကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။

IS ခေါင်းဆောင်သည် အောက်တိုဘာလလယ်ပိုင်းတွင် ဆီးရီးယား အနောက်-တောင်ဘက် စစ်ဆင်ရေးတစ်ခု၌ ဆီးရီးယားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ဟုခေါ်သည့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့လက်ချက်ကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း အမေရိကန်ဘက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ သေဆုံးခဲ့သူ အဘူအယ်လ်ဟက်ဆန် အယ်လ်-ဟာရှီမီ အယ်လ်ကွီရေရှီ သည် မတ်လကမှ အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၎င်း၏အရင်ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူသည် ဆီးရီးယား အနောက်-မြောက်ဘက်အတွင်း အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ စီးနင်းမှုတစ်ခုတွင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို အဆုံးစီရင်ခဲ့ သည်။

IS အဖွဲ့ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က သေဆုံးခဲ့သည့် ခေါင်းဆောင်နေရာတွင် အစားထိုးမည့် ခေါင်းဆောင်သစ်ကိုပါ တစ်ပါတည်း ကြေညာခဲ့သော်လည် ခေါင်းဆောင်သစ်၏ အမည်အပါအဝင် မည်သည့် နိုင်ငံသား သို့မဟုတ် မည်သည့်နောက်ခံသမိုင်းကြောင်းရှိသည်ကိုတော့ ထုတ်ဖော်ခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

အီရတ်ရှိ IS တိုက်ခိုက်ရေးသမားများကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-credit)

ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က သေဆုံးခဲ့သည့်ခေါင်းဆောင်ဟောင်းမှာ မူဂျာဟစ်ဒင် စစ်သားဟောင်းတစ်ဦးဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြခဲ့ပြီး ၎င်းအပေါ် သစ္စာစောင့်သိကြရန်လည်း ထောက်ခံသူများကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ သေဆုံးခဲ့သူ အဘူ အယ်လ်ဟက်ဆန်သည် IS ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအနေဖြင့်ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့ဖူးသူမဟုတ်သည့်အတွက် ၎င်းနှင့်ပတ်သတ်ပြီး များများစားစားမသိရပေ။ အဘူအယ်လ်ဟက်ဆန်သည်ယခင်ကတည်းက သေဆုံးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း သတင်းဌာနတစ်ခုက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ IS အဖွဲ့နှင့်ပြိုင်ဘက် အယ်လ်ကိုင်းဒါးအဖွဲ့ကို ထောက်ခံသည့် သတင်းချန်နယ်တစ်ခုက တနင်္လာနေ့တွင်ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အဘူအယ်လ်ဟက်ဆန်ကို ဆီးရီးယား အနောက်တောင်ဘက် ဒီရားပြည်နယ်တွင် ဆီးရီးယားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်မှ ရှင်းလင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အမေရိကန်ဘက်က ထုတ်ပြန်ထားခဲ့သည်။ အဆိုပါအဖွဲ့သည် ဆီးရီးယား ပြည်တွင်းစစ်အတွင်းအာဆတ်အစိုးရကို ဖြုတ်ချရန်ကြိုးပမ်းနေသည့် သူပုန် တပ်ပေါင်းစုလည်း ဖြစ်သည်။ အဆိုပါစစ်ဆင်ရေးတွင် အမေရိကန်အနေဖြင့် ပါဝင်ပတ်သတ်ခဲ့ခြင်းမရှိဟု ကြေညာခဲ့ပြီး အဘူအယ်လ်ဟက်ဆန် သေဆုံးခဲ့မှုအပေါ် ကြိုဆိုသည်ဟု အမေရိကန်လုံခြုံရေးကောင်စီ မှပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဂျွန်ကာဘီက ပြောသည်။

IS အဖွဲ့သည် တစ်ချိန်က အီရတ်အရှေ့ပိုင်းမှ ဆီးရီးယား အနောက်ပိုင်းအထိ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၈၈၀၀၀ (စတုရန်းမိုင် ၃၄၀၀၀) ခန့်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး လူပေါင်း ၈ သန်းခန့်ကို လူမဆန်စွာ အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းတို့၏ နောက်ဆုံးထိန်းချုပ်ရာနယ်မြေကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကတည်းက ရှင်းလင်းနိုင်ခဲ့သော်လည်း IS အဖွဲ့သည် စိုးရိမ်စရာ ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် တည်ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ဇူလိုင်လတွင် ထုတ်ပြန်သတိပေးခဲ့သည်။

Source:BBC

CNI International News

မက်ဒရစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁

ယူကရိန်းသံအမတ်ထံ လိပ်မှုထားသည့် စာအိတ်ဗုံးပေါက်ကွဲမှုကြောင့် စပိန်နိုင်ငံ မက်ဒရစ်မြို့ရှိ ယူကရိန်းသံရုံးမှ လုံခြုံရေးဝန်ထမ်းတစ်ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း Channel News Asia သတင်းဌာနမှာ ဖော်ပြသည်။

အဆိုပါဖြစ်စဉ်မှာ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ရက်နေ့ကဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ သံရုံးဝန်ထမ်းမှာ အသေးစားဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သော် လည်း ထိုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ယူကရိန်းသံရုံးတိုင်းတွင် လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားရန် အချက်ပြမှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ပုံမှန်ဆက်သွယ်ရေးနည်းလမ်းဖြင့် ရောက်ရှိလာသော စာအိတ်ကို လုံခြုံရေးဝန်းထမ်းက သံရုံးဥယျာဉ်အတွင်း ဖွင့်ကြည့်စဉ် ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု မက်ဒရစ်မြို့ရှိ ဗဟိုအစိုးရကိုယ်စားလှယ်ကပြောသည်။ ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သောဝန်ထမ်းမှာ နေ့တွင်းချင်း ဆေးရုံမှဆင်းကာ အလုပ်ပြန်လုပ်နေပြီဖြစ်သည်ဟုလည်း ယူကရိန်းသံအမတ် ဆာဟီပိုဟိုရတ်ဆတ်ဗ်(Serhii Pohoreltsev)က ပြောသည်။

ယူကရိန်းသံရုံးရှေ့မြင်ကွင်း

အဆိုပါဖြစ်စဉ်နှင့် ပတ်သတ်ပြီး သံအမတ်က စပိန်နိုင်ငံပိုင်သတင်းဌာနနှင့် အင်တာဗျူးပြုလုပ်ကာ ရုရှားနိုင်ငံ အပေါ် အပြစ်တင်သည့်သဘော ပြောဆိုခဲ့သည်။ သံအမတ်က “ရန်လိုတဲ့ တိုင်းပြည်က အကြမ်းဖက်နည်းလမ်း တွေအပေါ် ကျနော်တို့သတိပြုမိထားပါတယ်။ ရုရှားဘက်က နည်းလမ်းတွေ၊ တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ ကျနော်တို့ အနေနဲ့ ဘယ်လိုဖြစ်ရပ်မျိုး၊ ရန်စမှုမျိုး၊ တိုက်ခိုက်မှုမျိုးကိုမဆို အဆင်သင့်ပြင်ဆင်ထားဖို့ လိုအပ်နေတယ်လို့ ပြနေပါတယ်” ဟုလည်း ဆာဟီပိုဟိုရတ်ဆတ်ဗ်က ပြောသည်။

သံရုံးပေါက်ကွဲမှုနှင့်ပတ်သတ်၍ နေ့လည် ၁ နာရီခန့်တွင်သတင်းရှိခဲ့ကြောင်း စပိန်ရဲတပ်ဖွဲ့ဘက်မှ ထုတ်ပြန် ထားသည်။ ထိုဖြစ်ရပ်နှင့်ပတ်သတ်ပြီး စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများစတင်နေကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ပါဝင်သော်လည်း အသေးစိတ်ကိုတော့ ရှင်းလင်းထားခြင်းမရှိပေ။ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားရာ ယူကရိန်းသံရုံးသည် မက်ဒရစ်မြို့မြောက်ပိုင်း လူနေထူထပ်ရာအရပ်တွင် တည်ရှိသော်လည်း အသေးစားပေါက်ကွဲမှုတစ်ခုသာဖြစ်ကြောင်း သံရုံးအနီးတွင် နေထိုင်သူတစ်ဦးက ပြောသည်။

ယူကရိန်းသံရုံးရှေ့ အစောင့်အကြပ်များကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

စာအိတ်ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်စဉ်ကြောင့် ယူကရိန်းသံရုံးတိုင်းတွင် လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး က အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ကြောင်း ဌာန၏ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က လူမှုကွန်ယက်တွင်ပြောကြားခဲသည်။ ဗုံးပေါက်ကွဲမှုနှင့် ပတ်သတ်ပြီး စပိန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ယူကရိန်းသံရုံးဘက်ကို တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်အားပေးခဲ့သည်ဟု လည်း စပိန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ဖော်ပြသည်။

Source:ChannelNewsAsia

CNI International News

တီဟီရန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၁

အီရန်လက်ရွေးစင်အသင်းကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှ ထွက်ခွာခဲ့ရမှုအပေါ် အောင်ပွဲခံနေသည့် အီရန်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းမှ အမျိုးသားတစ်ဦးကိုလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ပစ်သတ်ခဲ့သည်ဟု BBC သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ထိုဖြစ်စဉ်မှာ အင်္ဂါနေ့ည ဘန်ဒါအန်ဇာလီမြို့တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး မီရန်ဆာမတ်ဟုခေါ်သော အမျိုးသားက ၎င်း၏ကားဟွန်းကို တီးနေစဉ်ပစ်သတ်ခံခဲ့ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက ပြောသည်။

ထွက်ပေါ်လာသောဗီဒီယိုမှတ်တမ်းများတွင်လည်း အီရန်နိုင်ငံတွင်းရှိမြို့များတွင် အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြသူများက လက်ရွေးစင်အသင်းကမ္ဘာ့ဖလားမှ ထွက်ခွာလာရမှုအပေါ် လမ်းပေါ်တက်အောင်ပွဲခံနေခြင်း များကိုလည်းမြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

အစ္စလာမ္မစ် အစိုးရအပေါ် ကိုယ်စားပြုသည်ဟု ရှုမြင်မှုကြောင့် အီရန်နိုင်ငံသားများစွာက ကာတာကမ္ဘာ့ဖလားတွင် လက်ရွေးစင်အသင်းကို အားပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။ ပြည်တွင်းနှင့်ပြည်ပတို့မှ အဖွဲ့အစည်းများက ကစားသမားများကို မတရားသဖြင့်ဖိအားပေးခဲ့သည်ဟု နိုင်ငံပိုင်မီဒီယာက အပြစ်တင်ထားပြီး အမေရိကန်အသင်းကို ရှုံးနိမ့်ပြီးချိန်တွင် ထိုသို့အပြစ်တင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အီရန်ကစားသမားများကလည်း နိုင်ငံတွင်းဖြစ်ပေါ်နေသော ဆန္ဒပြမှုများနှင့် ပတ်သတ်၍ ဆန္ဒပြသူများဘက်တွင်ရှိနေကြောင်းကို အင်္ဂလန်နှင့်ပွဲစဉ်တွင် နိုင်ငံတော်သီချင်းကို မသီဆိုဘဲနေကာ ပြသခဲ့သည်။သို့သော် ဝေးလ်အသင်း၊ အမေရိကန်အသင်းတို့နှင့်ပွဲစဉ်များတွင် သီချင်းသီဆိုခဲ့ကြပြီး ထိုသို့ သီဆို ရခြင်းမှာ အာဏာပိုင်များ၏ဖိအားပေးမှုကြောင့်ဟုလည်း သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။

အီရန်အသင်း ရှုံးနိမ့်ခဲ့မှုအပေါ် ကားတွန်းတီးပြီး အောင်ပွဲခံခဲ့သည့်အတွက် ပစ်သတ်ခံခဲ့ရသည့် မီရန်မာဆတ်(ဓါတ်ပုံ-Social Media)

အဆိုပါ အခြေအနေများကြောင့် အီရန်လက်ရွေးစင်အသင်း ကမ္ဘာ့ဖလားအုပ်စုအဆင့်မှ လှည့်ပြန်လာရမှုအပေါ် ပြည်သူများက အောင်ပွဲခံနေကြခြင်းဖြစ်သည်။ အောင်ပွဲခံမှုများအတွင်း ဆာမတ်ဟုခေါ်သည့် အသက် ၂၇ နှစ် အရွယ် အမျိုးသားသေဆုံးခဲ့ရပြီး ၎င်းကိုလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ခေါင်းကိုပစ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများက ပြောသည်။ ဘီဘီစီမှ ရရှိခဲ့သော ဗီဒီယိုများအတွင်း ဆာမတ်၏ နာရေးအခမ်းအနားကို (ယမန်နေ့) ဗုဒ္ဓဟူးနေ့က ကျင်းပနေသည်ကို မြင်တွေ့ခဲ့ရကာ နာရေးပို့ဆောင်သူများ၏ ကြွေးကြော်သံများ ကိုလည်း ကြားရသည်။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဘက်က ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြသူများကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်းမရှိဟု ငြင်းဆို ထားသော်လည်း အတိုက်အခံများဘက်က ဆန္ဒပြသူများကို ပစ်ခတ်နေသည်ဆိုသည့် ဗီဒီယိုဖိုင်များကို ထုတ်ပြန် ထားသည်။

အီရန်နိုင်ငံမှမတည်ငြိမ်မှုများသည် လွန်ခဲ့သည့် သီတင်းပတ် ၁၀ ခုကျော်က စတင်ခဲ့သည်။ ၎င်းမှာ ခေါင်းဆောင်း ပုဝါ မဝတ်ဆင်မှုကြောင့် ဖမ်းဆီးခံရသည့် အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦးသေဆုံးခဲ့ရမှုမှ စတင် ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ အာဏာပိုင်များက ဆန္ဒပြမှုများကို ပြည်ပနိုင်ငံများ၏သွေးထိုးမှုဟု ရှုမြင်ဖြိုခွဲခဲ့ပြီး အနည်းဆုံး လူ ၄၅၀ နီးပါးသေဆုံးခဲ့ရသည်ဟု လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များက ပြောသည်။

Source:BBC

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

မလေးရှားတွင် အစိုးရသစ် မဖွဲ့နိုင်သေး၍ မြန်မာ အပါအဝင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ နိုင်ငံခြားသား အများအပြား အဖမ်းခံနေရဆဲ ဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှား၌ ဝန်ကြီးချုပ်အသစ်ကိုသာ ရွေးချယ်ရသေးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မလေးရှား လ.ဝ.က အနေဖြင့် ၎င်း၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအရ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား ဆက်လက် ဖမ်းဆီးနေဦးဖြစ် ကြောင်း၊ အစိုးရသစ် ဖွဲ့ပြီးချိန်တွင်မူ အဖမ်းအဆီးမှာ အတိုင်းအတာ တစ်ခုအထိ ပြောင်းလဲသွားနိုင်ကြောင်း မလေးရှားတွင် မြန်မာများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက “လောလောဆယ် ရပ်တန့်မှုတော့ မရှိသေးဘူးပေါ့။ တစ်ခါတစ်ခါ အဖမ်းခံရင် ရာနဲ့ရှိတာ။ အခုဆိုရင် ထောင်တွေထဲမှာ မဆန့်လို့ ဟိုးနယ်စပ်တွေမှာ။ ဒီဝန်ကြီးချုပ် တစ်ယောက်တည်းနဲ့ သူကလည်း ဘာမှ ဆုံးဖြတ်ချက် လုပ်လို့မရတဲ့ အနေအထားမျိုးမှာ အရင်က မူအတိုင်းပဲ အရင်က လုပ်ထုံးလုပ်နည်း အတိုင်းပဲ သူတို့ ဆက်သွားနေတုန်းပါပဲ။ အဲဒီအတွက် စောင့်ရမယ်ဆိုရင် တော့ တစ်လလောက်ဆိုရင်တော့ တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်လာနိုင်တာပေါ့။ အဓိက ပစ်မှတ်ရယ်လို့တော့ မရှိဘူး။ အလုပ်ရုံတွေမှာ ဝင်ဖမ်းတာရှိသလို အိမ်တွေမှာလည်း ဝင်ဖမ်းတာ ရှိတာပဲ။ လက်ရှိ မလေးရှား အခြေအနေက လောလောဆယ် ဝန်ကြီးချုပ်ပဲ ရွေးချယ် တင်မြှောက်ထားတာပဲ ရှိသေးတယ်။ သူ့ရဲ့ အစိုးရ အဖွဲ့ အစည်းကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားတာ မရှိသေးဘူး။ ဘယ်သူက ဘယ်ဝန်ကြီး၊ ဘယ်သူက ဘယ်ဌာနက ဝန်ကြီး ဆိုတာ သူတို့ တင်မြှောက်ထားတာ မရှိသေးဘူး။ လောလောဆယ် ဝန်ကြီးချုပ် တစ်ယောက်ပဲ ရှိနေသေးတဲ့ အနေ အထားမျိုးမှာ ပြောင်းလဲမှု ကြီးကြီးကျယ်ကျယ်ဆိုတာ မရှိသေးဘူးပေါ့။ ဥပဒေကတော့ အရင်ဥပဒေအတိုင်းပဲ ဆက် သွားနေတာပေါ့။ သတင်းထဲမှာ ကြားတာကတော့ ဒီတပတ် အတောအတွင်း လောက်မှာပဲ သူတို့ တခြား အစိုးရ အဖွဲ့တွေကို အခြားဝန်ကြီးတွေကို ခန့်အပ်မယ်လို့တော့ သူတို့ ကြေညာထားတာပဲ။ ဒါပေမယ့် ဘယ်နေ့ ဘယ်ရက်လဲ ဆိုတာကတော့ သူတို့ အတိအကျ မပြောသေးဘူးပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်အသစ် Anwar Ibrahim(အန်ဝါအီဘရာဟင်)ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ အဖမ်းအဆီး များပြားနေမှုသည် အစိုးရသစ် ဖွဲ့စည်းပြီးချိန်ကာလ ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းနှင့် လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ခန့်တွင် ပုံမှန်အတိုင်း စစ်ဆေးမှုမျိုးသာ ပြုလုပ်သွားနိုင်ခြေရှိကြောင်း မလေးရှား၌ မြန်မာများအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်ပေးနေသူများက သုံးသပ်ကြသည်။

ထို့ကြောင့် မလေးရှားနိုင်ငံတွင် နေထိုင် အလုပ်လုပ် ကိုင်လျက်ရှိသည့် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာ များအနေဖြင့် ထိုကာလ အပိုင်းအခြားသို့ မရောက်ခင် ယခုကာလ၌ အထူးသတိထား နေထိုင်ကြရန် မြန်မာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ကူညီမှုအဖွဲ့အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီကာလကတော့ သူ့နိုင်ငံရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲပြီးကာစ နိုင်ငံရေး အချိန်းအပြောင်း လုပ်နေတဲ့အချိန်ဆိုတော့ နိုင်ငံခြားသားတွေကတော့ အသွားအလာ အနေအထိုင်ကတော့ အမြဲသတိထားရတာပဲလေ။ သူ့နိုင်ငံသားတွေ လည်း အသွားအလာ သတိထားပြီးနေရတဲ့ အချိန်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေက ပိုဆိုးတာပေါ့။ ကိုယ်နေတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သိပ်ပြီးတော့ ဆူဆူညံညံ မလုပ်ဖို့ပေါ့။ သူတို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ နေရာတွေ မသွားဖို့။ ဒီကာလမှာ တော့ တရားမဝင် နေထိုင်တဲ့ အထောက်အထားမဲ့တွေ အကောင်းဆုံးကတော့ အသွားအလာ လုံးဝ ဆင်ခြင်တာ ကောင်းတယ်။ လူစည်ကားတဲ့ နေရာတွေ၊ ရထားဂိတ်တွေ၊ ကားဂိတ်တွေ အဲဒါမျိုးတွေ ပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ ကိုယ်နေတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ သူ့နိုင်ငံသားတွေ များများစားစား ရှိတဲ့နေရာမျိုးဆို ပိုပြီးတော့ ဆင်ခြင်ရတယ်။ ပြော ချင်တာကတော့ အထောက်အထားမဲ့တဲ့ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ အနေနဲ့ကတော့ ကိုယ့်နေရာမှာပဲ သိုသိုသိပ်သိပ် နေပြီးတော့ လူစည်ကားတဲ့ အရပ်တွေကို မသွားတာ အကောင်းဆုံးပဲ အခုချိန်က ဆင်ခြင်တုံတရားပဲ။ မိသွားရင် တော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် တရားမဝင်အလုပ်သမားများကို ဖမ်းဆီးထားစဉ်

လက်ရှိတွင် မလေးရှားဝန်ကြီးချုပ်အသစ် Anwar Ibrahim(အန်ဝါအီဘရာဟင်) တက်လာသည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း မလေးရှား ရင်းဂစ်ငွေတန်ဖိုး အနည်းငယ် တက်လာသဖြင့် မလေးရှား၌ အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသည့် မြန်မာများ အတွက် ကောင်းမွန်ကြောင်း မလေးရှားမှာ မြန်မာများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးဘာဘူကြီးက ပြောသည်။

ထို့အပြင် ယခုဝန်ကြီးချုပ် အသစ်သည် အလုပ်သမား အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အကောင်းဆုံး လုပ်ဆောင်သွား လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးဘာဘူကြီးက “ဒီဝန်ကြီးချုပ်အသစ်က သူကလည်း ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာဖို့အတွက် တိုက်ပွဲဝင်လာတာ ကြာပြီလို့ ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ သူ့ဘက်မှာလည်း ဒီလုပ်ငန်းရှင်တွေ တော်တော်များများက ပါနေတော့။ အဓိကက တရုတ်လို့ပဲ ပြောရမှာပေါ့။ တရုတ်လုပ်ငန်းရှင်တွေ တော်တော်များများ ပါနေတော့ ဒီလုပ်ငန်းပိုင်း အလုပ်သမား ရေးရာမှာ တော့ သူ ဖိဖိစည်းစည်း လုပ်သွားမယ်လို့တော့ ကျနော်ထင်တာပဲပေါ့” ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အစိုးရသစ် တက်လာတိုင်း တရားမဝင် ရောက်ရှိနေသည့် နိုင်ငံခြားသားများနှင့်ပတ်သက်၍ အထောက်အထားကတ်ကဲ့သို့ တစ်စုံတစ်ခု လုပ်ပေးနေကြဖြစ်သည့်အတွက် ယခု ဝန်ကြီးချုပ်အသစ် လက်ထက် တွင်လည်း တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား နေထိုင်ခွင့် ထုတ်ပေးရန် မလေးရှား၌ မြန်မာများအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူများ အပါအဝင် တရားမဝင် မြန်မာများက မျှော်လင့်နေကြသည်။

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

ပြင်သစ်သမ္မတ အီမန်နွယ်မက်ခရွန်သည် ဂျိုးဘိုင်ဒန်၏ သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း ၎င်း၏ပထမဆုံး နိုင်ငံတော် အဆင့် ခရီးစဉ်အဖြစ် အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဝါရှင်တန်မြို့တော်သို့ နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်တွင် ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး Covid-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် ရပ်တန့်ခဲ့ရသော သံခင်းတမန်ခင်း ပြန်လည်နိုးကြားလာကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားသည်။

မက်ခရွန်သည် ယမန်နှစ်က အမေရိကန်ဆိုင်ရာ ပြင်သစ်သံအမတ်ကို ခေတ္တပြန်ခေါ်ခဲ့သဖြင့် ဘိုင်ဒန်-မက်ခရွန် ဆက်ဆံရေးမှာ ဂယက်များလည်း ရှိခဲ့သည်။

ထို့အပြင် အိမ်ဖြူတော်က ဩစတြေးလျကသို့ နျူကလီးယားသုံး ရေငုပ်သင်္ဘောရောင်းချရေး သဘောတူညီချက် ကို ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် ပြင်သစ်အတွက် ဒီဇယ်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောများ ရောင်းချပေးရေးစာချုပ်မှာ ပျက်ပြား သွားခဲ့သေးသည်။
သို့သော် ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်ချိန်၌ အနောက်အုပ်စု တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့် ဘိုင်ဒန်၏ အားကိုးအားထား ရာ ဥရောပမဟာမိတ်များအနက် မက်ခရွန်က ရှေ့ထွက်လာခဲ့သဖြင့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးမှာ ပြန်လည် သင့်မြတ် သွားခဲ့သည်။
ယခုသီတင်းပတ် မက်ခရွန်၏ ဝါရှင်တန်ခရီးစဉ်အတွင်း ဘဲဥပုံရုံးခန်း ဆွေးနွေးမှု၊ ညစာစားပွဲ၊ ပူးတွဲသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲနှင့် အခြားအစီအစဉ်များ ပါဝင်မည်ဖြစ်ပြီး ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦး စလုံးအတွက် အရေးကြီးသည့် အခိုက် အတန့်ကို အတူဖြတ်သန်းကြမည်ဟု သိရသည်။

မက်ခရွန်နဲ့ဇနီး အမေရိကန်ကိုလာရောက်စဉ်(AP)

အီရန်၏ နျူကလီးယား အစီအစဉ်၊ အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသ၌ တရုတ်၏ အားကောင်းလာမှုနှင့် အာဖရိက၊ ဆာဟဲဒေ လုံခြုံရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေး စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ အပါအဝင် ကဏ္ဍမျိုးစုံတို့ကို အိမ်ဖြူတော်တွင် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်၌ နှစ်နိုင်ငံ အစိုးရချင်း အချိန်ယူ ဆွေးနွေးကြမည် ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ဘိုင်ဒန်နှင့်မက်ခရွန်တို့သည် ရုရှားတပ်များကို တွန်းလှန်နေသည့် ယူကရိန်းသို့ စီးပွားရေးနှင့်စစ်ရေး ထောက်ပံ့မှုများ ဆက်ပေးဖို့ အမြင်ချင်း ဖလှယ်ကြရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်၌ တရုတ်ပြည်မကြီးနှင့် ဟောင်ကောင်တို့တွင် ဘေဂျင်းအစိုးရ၏ Zero Covid မဟာဗျူဟာ ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြမှုများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီးနောက် ဝါရှင်တန်နှင့်ပါရီတို့က တရုတ်ကို လတ်တလော စောင့်ကြည့်နေချိန်နှင့်လည်း တိုက်ဆိုင်နေသည်။

မက်ခရွန်သည် နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက် ညနေပိုင်းတွင် ဝါရှင်တန်သို့ လေကြောင်းခရီးဖြင့် ဆင်းသက်ရောက်ရှိပြီးနောက် ကောဇောနီခင်း၍ ကြိုဆိုသည့် အခမ်းအနား၌ ဘိုင်ဒန်နှင့်၎င်းတို့ တရုတ်ဆန္ဒပြပွဲကိစ္စ ဆွေးနွေးရန် ရှိ/မရှိ သတင်း ထောက် တစ်ဦး၏ မေးမြန်းချက်ကို မက်ခရွန်က လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။

တရုတ်ဆန္ဒပြပွဲသည် ဆယ်စုနှစ်အတွင်း ၎င်းပြည်တွင်း၌ အကြီးမားဆုံး သဘောထား ကွဲလွဲမှုပြယုဂ်လည်း ဖြစ်သည်။

Source: AP

CNI International News

ရောမ၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

အီတလီနိုင်ငံတွင် အာဏာရလက်ယာဝါဒီပါတီများသည် လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တလျှောက်လုံး ယူကရိန်းနိုင်ငံသို့ လက်နက်ပေးပိုမည့်ပြင်ဆင်ချက်တစ်ရပ်ကို နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်တွင် ရုပ်သိမ်းခဲ့ကြောင်း လွှတ်တော်သတင်းရင်းမြစ် တစ်ခုကို ကိုးကား၍ ရိုက်တာက ရေးသားသည်။

ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်ပြီးနောက် ယခင်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း မာရီယိုဒရက်ဂီ၏အစိုးရအဖွဲ့သည် လွှတ်တော်၏ခွင့်ပြုချက်မပါဘဲ ကိယက်ဗ်သို့ လက်နက်ပေးပို့သည့်အစီအမံများကို စတင်ခဲ့သည်။

အဆိုပါအစီအမံသည် ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် သက်တမ်းကုန်ဆုံးမည်ဖြစ်သဖြင့် လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ဂျော်ဂျီယာ မယ်လိုနီကို ထောက်ခံသော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့က လွှတ်တော်မှတစ်ဆင့် အစိုးရအမိန့်ကို ပြင်ဆင်ခြင်းဖြင့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်အထိ လက်နက်ပေးပို့သည့် အစီအမံ သက်တမ်းတိုးရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။

သို့သော် ဗဟိုလက်ဝဲဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ (PD) မှ အတိုက်အခံအုပ်စုက “ယင်းအမိန့်သည် ယူကရိန်းနှင့် အထူး မသက်ဆိုင်ကြောင်း၊ အစိုးရသည် လွှတ်တော်စည်းမျဉ်းကို ဖောက်ဖျက်နေကြောင်း” စွပ်စွဲခဲ့သည်။

အထက်ပါစွပ်စွဲချက်ကို တုံ့ပြန်သောအားဖြင့် လွှတ်တော်ဆက်ဆံရေးဝန်ကြီး လူကာစီယာနီက “အစိုးရသည် သီးခြားအမိန့်စာဖြင့် အတည်ပြုချက်ရရေး ဆက်စဉ်းစားမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် အီတလီနိုင်ငံ သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရန် ဘုံအစည်းအဝေးတစ်ရပ် ကျင်းပခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေအက်ဖ်ပီ)

ယူကရိန်းသို့ လက်နက်ပံ့ပိုးမှုသည် မယ်လိုနီ၏ အီတလီညီအစ်ကိုတော်များပါတီ၊ မက်တိုဆယ်ဘီနီအဖွဲ့ချုပ်နှင့် ဆဲလ်ဗီရိုဘဲလက်ကိုနီ၏ ဖော်ဇက်အီတာလျံပါတီတို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်ထားသော အာဏာရညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အတွင်း အငြင်းပွားစရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် မယ်လိုနီသည် ကိယက်ဗ်(ယူကရိန်း)အစိုးရကို အခိုင်အမာထောက်ခံသော်လည်း ၎င်း၏မဟာမိတ် ဆယ်ဘီနီနှင့် ဘဲလက်ကိုနီတို့သည် ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်နှင့် သမိုင်းဝင်ဆက်ဆံရေးရှိခဲ့သဖြင့် အာဏာရ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အတွင်း သိသိသာသာ ကွဲလွဲနေခဲ့သည်။

စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများမှာ အင်အားချိန်ခွင်လျှာ မျှတမှသာ ပေါ်ပေါက်နိုင်သဖြင့် ယူကရိန်းကို ထောက်ခံအားပေး သင့်ကြောင်း မယ်လိုနီက နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်တွင် ကော်ရီဒဲလာစီရာနှင့် အင်တာဗျူးတွင် သဘောထားမှတ်ချက် ပေးခဲ့သည်။

ယခုလအစောပိုင်းတွင် အီတလီသည် ယူကရိန်းသို့ လေကြောင်းရန်ကာကွယ်ရေးစနစ်အပါအဝင် ၆ ကြိမ်မြောက် လက်နက်ပံ့ပိုးရေးအစီအမံကို ပြင်ဆင်နေကြောင်း ညွန့်ပေါင်းအစိုးရအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ရိုက်တာသို့ အတည်ပြုခဲ့ သည်။

ပြီးခဲ့သည့်သီတင်းပတ်၌ တွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းတစ်ခုတွင် အီတလီကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဂိုင်ဒိုခရိုဆက်တီက “နေတိုးမဟာမိတ်များနှင့် ကိယက်ဗ်အစိုးရတို့ သဘောတူထားသည့် ကာလနှင့်နည်းလမ်းများအတိုင်း လက်နက်များ ဆက်လက်ပံ့ပိုးသွားမည်” ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

အင်ဖာ၊ နိုဝင်ဘာ ၃၀

လူငယ်များ အထူးသဖြင့် စစ်မှုထမ်းလိုသူများအတွက် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းအဖြစ် လမ်းညွှန်နိုင်ဖို့ စစ်တပ် နှင့်ကာကွယ်ရေးဘက်မှ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းပြုခြင်း အသိပညာပေး အစီအစဉ်ကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ မဏိပူရ ပြည်နယ်၊ အင်ဖာမြို့အနောက်ပိုင်း၊ ကန်ချီပူရ်ရပ်ကွက်ရှိ အထက်တန်းကျောင်းဝင်းအတွင်း နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။

ကျောင်းအာဏာပိုင်များ၏ ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် အဆိုပါအစီအစဉ်ကို ၁၆၅ ခြေမြန်တပ်ရင်း (အာသံ)က တင်ဆက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပစ္စတိုမှ ဒုံးကျည်အထိ နယ်မြေခံ စစ်တပ်၏ လက်နက်မျိုးစုံနှင့် အခြားကြိုးမဲ့သုံး ကိရိယာများကို ယခုအစီအစဉ်သို့ တက်ရောက်လေ့လာသူ ကျောင်းသားလူငယ်များကို ပြသခဲ့သည်။

လက်နက်များ၏ အသေးစိတ် အချက်အလက်များကို တပ်အရာရှိငယ်များက ရှင်းလင်းဟောပြောခဲ့ကြသည်။

လူငယ်များနှင့် အပြန်အလှန် ဆက်ဆံမှု အနေဖြင့် ဗိုလ်မှူး ဟိုင်ဂျမ်ဆိုမော်ဂျစ်က စစ်သားများအတွက် အကျိုးခံစားခွင့်များနှင့် အခွင့်ထူးများအကြောင်း အသေးစိတ် ပြောကြားခဲ့သည်။

အာသံတပ်ဖွဲ့က လူငယ်တွေကို စစ်မှုထမ်းသင်တန်းပေးနေစဉ် (IFP)

စစ်တပ်အရာရှိ ဖြစ်လာစေဖို့ သတင်းစာ၊ ဂျာနယ်နှင့် အခြားစာပေများ ဖတ်ရှုသည့် အလေ့အထကိုလည်း ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

လူတစ်ယောက်၏ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ရည်မှန်းချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ရာ၌ ကတိကဝတ်နှင့် ဇွဲရှိဖို့ လိုကြောင်း၊ အချိန်ကို တန်ဖိုးရှိရှိ အသုံးချတတ်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ အသိပညာပေး အစီအစဉ်သည် နှုန်းစံတစ်ခု (သို့မဟုတ်) ဘွဲ့ရပြီးနောက် ကြည်းတပ်၊ ရေတပ် (သို့မဟုတ်) လေတပ်တွင် ပါဝင်လိုသည့် လူငယ်များကို ဟောပြောခြင်းဖြစ်ကြောင်း ကျောင်းမှ တာဝန်ရှိသူ ဖာ့လန်ဟိုနီ (Ph Landhoni) က မီဒီယာများကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်သည် ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူများ၏ မျိုးချစ်စိတ်ကို မြှင့်တင်ပေးသည့်အပြင် ၎င်းတို့၏ ရည်မှန်း ချက်များ အထမြောက်စေဖို့ တွန်းအားပေးလိမ့်မည်ဟု မိမိယုံကြည်ကြောင်း ၎င်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

ဤဟောပြောပွဲသို့ အမှတ် ၁၆၅ ခြေမြန်တပ်ရင်း (အာသံ) ဗိုလ်မှူးကြီး အက်ဖ်ပီဒူဘတ်ချ် တက်ရောက်အားပေးခဲ့သည်။

Source: Imphal Free Press