- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 526
CNI International News
ဘန်ဂျယ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၉
ဂမ်ဘီယာ ဒုသမ္မတ ဘာဒါရာအလီယူးဂျူ့ဖ် (Badara Alieu Joof) သည်အဖျားရောဂါကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်ဟု သမ္မတ အဒမ်မာ ဘော်ရိုး (Adama Borrow) က ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ကြေညာခဲ့သည်ဟု Aljazeera သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။
အသက် ၆၅ နှစ်အရွယ် ဂျူ့ဖ်သည် ဂမ်ဘီယာ ဒုသမ္မတအဖြစ် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ခန့်အပ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ယင်း မတိုင်ခင် ၎င်းသည် ပညာရေးဝန်ကြီးအဖြစ် ၂၀၁၇ မှ ၂၀၂၂ အထိ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ တွစ်တာတွင် ဘော်ရိုးက ဂျူ့ဖ်သည် အဖျားရောဂါကို ကာလတိုခံစားခဲ့ရပြီးနောက် ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်ဟု ရေးသားထားသော် လည်း မည်သည့်အချိန်တွင် သေဆုံးခဲ့သည်ဆိုသော အပြည့်အစုံကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။
ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သည့် ဂမ်ဘီယာ ဒုသမ္မတ ဘာဒါရာအလီယူးဂျူ့ဖ်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့ တွင် အီဂျစ်နိုင်ငံ၌ကျင်းပသည့် COP 27 ရာသီဥတုညီလာခံ၏ ခေါင်းဆောင်များထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေအက်ဖ်ပီ)
ဒုသမ္မတဂျူ့ဖ်သည် ဆေးဝါးကုသရန်အတွက် လွန်ခဲ့သည့် သုံးပတ်ကတည်းက ဂမ်ဘီယာမှ ထွက်ခွာလာခဲ့သူ ဖြစ်ကာ ယင်းမတိုင်ခင် လပေါင်းများစွာကတည်းက လူမြင်ကွင်းမှ ပျောက်ကွယ်နေခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဂျူ့ဖ်သည် သမ္မတ ဘော်ရိုး ၂၀၁၆ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရရှိခဲ့ချိန်တွင် စတုထ္တမြောက် လက်ထောက်အဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ရွေးကောက်ပွဲထပ်မံအနိုင်ရရှိချိန်တွင် ဒုတိယသမ္မတအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။
ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီဖြစ်သော ဒုသမ္မတသည် ဂမ်ဘီယာအရပ်ဘက်ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင် ခဲ့ဖူးသူဖြစ်ကာ နောက်ပိုင်းတွင် အနောက်နှင့်ဗဟိုအာဖရိကဒေသတို့အတွက် ကမ္ဘာ့ဘဏ်၏ ပညာရေး စပယ်ရှယ် လစ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ထိုရာထူး၌ ၎င်းသည် အဆင့်မြင့် ပညာရေး၊ လေ့လာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံများကို ဝေမျှခဲ့သည်။
Source:Aljazeera
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 472
CNI International News
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈
လစ်ဗျားအထူးတပ်ဖွဲ့သည် မြို့တော် ထရီပိုလီရှိ ၎င်းတို့၏ ဌာနချုပ်တွင် စစ်ဆင်ရေး တာဝန်များ ထမ်းဆောင်ရန် အတွက် တပ်ဖွဲ့ကို စစ်ဆေးနေသည်ကို တွေ့ရသည်။
အဆိုပါ လစ်ဗျားအထူးတပ်ဖွဲ့သည် Bani Walid တောင်ပိုင်းဒေသသို့ သွားရောက်၍ မစ်ရှင်တစ်ခုကို ဆောင်ရွက်မည်ဖြစ်သည်။
ထိုသို့ စစ်ဆင်ရေးအတွက် မထွက်ခွာမီ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ ဖွဲ့စည်းပုံကို စစ်ဆေးနေကြခြင်း ဖြစ်သည်။
Source: AFP
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 641
CNI International News
မိုဂါဒစ်ရှူး၊ ဇန်နဝါရီ ၁၈
ဆိုမာလီနိုင်ငံ၏ မြို့တော် မိုဂါဒစ်ရှူး (Mogadishu)မြို့ မြောက်ဘက် စစ်တပ် အဆောက်အဦတစ်ခုကို အယ်လ် ရှာဘတ် (al-Shabab) အစွန်းရောက်အုပ်စုက အင်္ဂါနေ့တွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ စစ်သား ၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ကြောင်း ဆိုမာလီအာဏာပိုင်များက ပြောသည်။
ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို ဆိုမာလီတပ်ဖွဲ့များက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့ပြီး အယ်လ်ရှာဘတ် တိုက်ခိုက်ရေးသမား ၂၁ ဦးကို အသေ ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်ဟုလည်း အေပီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
တိုက်ခိုက်မှုသည် မိုဂါဒစ်ရှူးမြောက်ဘက် ၇၅ ကီလိုမီတာအကွာ မစ်ဒယ်ရှာဘယ်လီဒေသ (Middle Shabelle)ရှိ ရှာဝတ်လီ (Xawaadley) ကျေးရွာရှိ ဟာဝတ်လီ (Hawaadley) စစ်စခန်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ယင်းကို ၎င်းတို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ရှာဘတ်အဖွဲ့က ကြေညာခဲ့သည်။
ထိုတိုက်ခိုက်မှုကို အသင့်အနေအထားတွင် ရှိနေသည့် ရဲရင့်သော ဆိုမာလီစစ်သားများက တွန်းလှန်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုမာလီစစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အိုဒီဝါယူဆွတ်ဖ်ရေ့ (Odawa Yusuf Rage) က ပြောသည်။
အယ်လ်ရှာဘတ် အဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)
သေဆုံးသူများတွင် စစ်တပ်အရာရှိတစ်ဦး ပါဝင်သည်ဟုလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောဆိုသည်။
တိုက်ခိုက်မှု မဖြစ်ခင်ကတည်းက အကြမ်းဖက်သမားများ စီးနင်းလာမည့် ကားများအပြင် ၎င်းတို့၏ သတင်းကို ကြိုတင် ရရှိထားကြောင်းနှင့် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်စဉ်တွင် စစ်သား ၁၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟုလည်း စစ်စခန်းတွင် ရှိနေသော စစ်သားတစ်ဦးက အေပီသို့ ပြောသည်။
စစ်စခန်း ဝင်ပေါက်တွင် ပထမဆုံး အသေခံ ကားဗုံးခွဲခဲ့ကြောင်း၊ ထို့နောက် စခန်းအတွင်း ရောက်ရှိလာချိန်တွင် အသေခံ ဗုံးခွဲသူနှစ်ဦးက ထပ်မံ ဖောက်ခွဲခဲ့ကြောင်းနှင့် ထို့နောက်တွင်မှ သေနတ်သမားများက ပစ်ခတ်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်းလည်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားသည်။
လက်ရှိ အချိန်တွင် ဆိုမာလီအစိုးရသည် ဆယ်စုနှစ် တစ်ခုအတွင်း အပြင်းထန်ဆုံး ထိုးစစ်ဆင်မှုအဖြစ် အယ်လ်ရှာ ဘတ် အဖွဲ့အပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ သို့သော် ထိုအဖွဲ့သည် မြို့တော် အပါအဝင် တခြားသော နေရာများတွင် ပြင်းထန်သော တိုက်ခိုက်မှုများ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေဆဲပင် ဖြစ်သည်။
Source: AP
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 714
CNI International News
မော်စကို၊ဇန်နဝါရီ ၁၇
ရုရှားကို တိုက်ခိုက်ရန်၊ အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက် ဥရောပဒေသကို အားလျော့စေရန်တို့အတွက် ယူကရိန်းသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ အသုံးချခြင်းကို ခံနေရသည်ဟု ရုရှားလွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဗီယက်ချီစလဗ် ဗိုလိုဒင် (Vyacheslav Volodin)က အင်္ဂါနေ့တွင် ပြောခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။
“ဇာတ်လမ်းတစ်ခုလုံး ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါပြီ။ ယူကရိန်းသည် အမေရိကန်၏ ဖွံဖြိုးမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေ သည်ဆိုသော ရှုထောင့်အရ ရုရှားကိုတိုက်ခိုက်ရန် အမေရိကန်နှင့် နေတိုးတို့၏ အသုံးချခြင်းကို ခံနေရပါသည်။ ထို့အပြင် ယူကရိန်းကို ဥရောပအား အားပျော့ သွားရေးအတွက်လည်း အသုံးချနေကြပါသည်။ ဥရောပကို အမေရိကန်၏ ပြိုင်ဘက်အဖြစ်မှ ဖယ်ရှားရန်အတွက် ဖြစ်ပါသည်။ သို့သော် ယင်းကို ဥပရောပနှင့် ဥရောပနိုင်ငံ များက သဘောမပေါက်ကျသေးကြောင်း” ဗိုလိုဒင်က ပြောသည်။
ဘိုင်ဒန်နဲ့ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)
ရုရှားအောက်လွှတ်တော်၏ နွေဦးရာသီ ပထမဆုံး အစည်းအဝေးတွင် ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
၎င်းက လက်ရှိအချိန်တွင် ယူကရိန်းရှိ ရုရှား၏ အထူးစစ်ဆင်ရေးသည် ရုရှားအတွက်တင် မဟုတ်ဘဲ တစ်ကမ္ဘာ လုံးနှင့် သက်ဆိုင်သော လုံခြုံရေးပြဿနာများအား ဖြေရှင်းပေးနေသည်ကို အားလုံးမြင်တွေ့နေကြပြီ ဖြစ်သည်ဟု လည်း ဆက်လက် ပြောဆိုခဲ့သည်။
ဥပဒေပြုလွှတ်တော် အမတ်များကို မိန့်ခွန်းပြောရာတွင် ဗိုလိုဒင်က “ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ ဟာမိုနီအား ထိန်းသိမ်း ရန် ကြိုးပမ်းရာ၌ အမေရိကန်က နေတိုး၏လက်နက်များကို စမ်းသပ်ရန် ယူကရိန်းအား စမ်းသပ်ကွင်းအဖြစ် သာမက စစ်ပွဲစတင်ရန် နည်းလမ်းများကို လေ့ကျင့်ရန်အတွက် အသုံးချနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှု များ မည်မျှပြင်းထန်သည်နှင့် လုပ်ဆောင်မှုများ၏ ထိရောက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် လိုအပ်သည်ကို နားလည်ရန် လိုအပ်ကြောင်း” ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
Source: တာ့စ်
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 919
ဟိုချီမင်း၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇
ဗီယက်နမ်သမ္မတ ငုယင်စွမ်းဖု(Nguyen Xuan Phuc)သည် ရာထူးမှ နုတ်ထွက်စာတင်ခဲ့ကြောင်း အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
၎င်း၏ လက်အောက်မှအရာရှိများ စည်းကမ်းချိုးဖောက်ခြင်းနှင့် မှားယွင်းမှုများစွာ လုပ်ဆောင်ထားခြင်းကို အာဏာရကွန်မြူနစ်ပါတီမှ ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့ပြီးနောက် ထိုဖြစ်ရပ်များအား တာဝန်ယူရန် ယခုကဲ့သို့ ထွက်စာတင် ခြင်းဟုလည်း ဗီယက်နမ်နိုင်ငံပိုင် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
အသက် ၆၈ နှစ်အရွယ် ဖုသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်နှစ်ကမှ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ကာ ၎င်း၏နေရာတွင် မည်သူကို အစားထိုးမည်လဲ ဆိုသည်ကိုတော့ မသိရသေးပေ။
တာဝန်ယူမှုကို ပြသရန် လိုအပ်သောကြောင့် သမ္မတသည် နုတ်ထွက်စာတင်၍ ရာထူးမှ အနားယူတော့မည်ဟု ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ ဗဟိုကော်မတီကို ကိုးကားကာ နိုင်ငံပိုင်သတင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွင်းက လူနေမှုကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)
ယခုလအတွင်း ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် နှစ်ဦးကို လာဘ်စားမှုကြောင့် ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့ပြီးနောက် ဖုက နုတ်ထွက် စာ တင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုဖြစ်ရပ်ကြောင့် တခြားသော အရာရှိများလည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။
ကွန်မြူနစ်အုပ်ချုပ်သော ဗီယက်နမ်တွင် အကျင့်ပျက် ခြစားမှု တိုက်ဖျက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များကို အရှိန်မြှင့် ဆောင်ရွက်စဉ် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှစ်ဦးကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
ပြီးခဲ့သည့် လကလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးကို အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တစ်ခုတွင် ပါဝင်နေမှုဖြင့် ပါတီက ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့သေးသည်။
ဖုရာထူးမှ နုတ်ထွက်လျှင် သမ္မတနေရာသည် လစ်ဟာမှုဖြစ်မည် ဖြစ်သော်လည်း မည်သူ့ကို အစားထိုးမလဲဆို သည်ကို ခန့်မှန်းရန် ခက်ခဲသည်ဟု ကွာလာလမ်ပူရှိ အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက် ဖလိုရင့် လွိုင် (Florence Looi) က ပြောသည်။
ဗီယက်နမ်သည် တစ်ပါတီစနစ်ကို ကျင့်သုံးသော နိုင်ငံဖြစ်ကာ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုများကို ဂရုတစိုက် ကိုင်တွယ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လေ့လာသူတချို့က ယခုကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်သည် ကြုံတောင်ကြုံခဲဖြစ်ကြောင်း ပြောကြသည်။
ထို့နောက် တချို့က ယင်းသည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ငုယင်ဖြူထရောင်း၏ အာဏာ ကစားမှုဖြစ်သည်ဟု သုံးသပ်ကြောင်းလည်း သူမက ပြောသည်။ လက်ရှိ ပြည်သူ့လုံခြုံရေးဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန် ထမ်းဆောင်နေသည့် တိုလမ် (To Lam)သည် သမ္မတသစ် ဖြစ်လာရန် ရေပန်းစားနေသည်။
သမ္မတအဖြစ် ရေပန်းစားနေတဲ့ တိုလမ်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)
ဖု၏ နုတ်ထွက်စာကို အမျိုးသားလွှတ်တော်၏ အတည်ပြုရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ဗီယက်နမ် ဥပဒေပြု လွှတ်တော်သည် ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း အရေးပေါ် အစည်းအဝေး တစ်ရပ် ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။
ဖုသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှ ၂၀၂၁ အထိ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ ထို့နောက်တွင် သမ္မတအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။
ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေးအခင်းအကျင်းတွင် အဓိပတိအုပ်ချုပ်သူမရှိဘဲ နိုင်ငံကို ကွန်မြူနစ်ပါတီ အတွင်းရေးမှူး၊ သမ္မတ၊ ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌတို့က ဦးဆောင်သည်။
Source: အယ်ဂျာဇီးယား
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 639
CNI International News
ဆူဗာ၊ဇန်နဝါရီ ၁၈
ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆီတီဗန်နီ ရာဘူကာ(Sitiveni Rabuka)အစိုးရ လုပ်ဆောင်နေသော ပြုပြင်ပြောင်းလဲ မှုများ၏ ရည်ရွယ်ချက်နှင့် မြန်နှုန်းတို့အပေါ် ဖီဂျီစစ်ဦးစီးချုပ်မှ စောဒကတက်ခဲ့ခြင်းက ၃၅ နှစ်အတွင်း အာဏာသိမ်းမှု ၄ ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပစိဖိတ်နိုင်ငံအတွင်း စိုးရိမ်မှုများကို မြင့်တက်စေသည်ဟု အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျုံးကာလူနီဝေ (Jone Kalouniwai)၏ အင်္ဂါနေ့ ထုတ်ပြန်ချက်ကို အစိုးရအဖွဲ့က ချက်ချင်း တုန့်ပြန်ခဲ့ပြီး ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ပီအို တီကိုဒွာဒွာ (Pio Tikoduadua)က စစ်ဦးစီးချုပ်ကို ဆင့်ခေါ်ကာ အစိုးရဘက်မှ စိုးရိမ်မှုများ အကြောင်းအား ပြောဆိုခဲ့သည်။
ပြည်သူများ စိုးရိမ်စေသည့် ထုတ်ပြန်ချက်မျိုး မလုပ်ဆောင်တော့ဟု စစ်ဦးစီးချုပ်ဘက်မှ ပြောကြောင်း တီကိုဒွာဒွာ ကပြောသည်။
စစ်တပ်သည် လက်ရှိအစိုးရအပေါ် လေးစားမှု ရှိသွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ကာလူနီဝေက နောက်ပိုင်းတွင် သတင်းထောက်များကို ပြောခဲ့သည်။
ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆီတီဗန်နီ ရာဘူကာ(Sitiveni Rabuka)ကို တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)
ဖီဂျီသည် စစ်တပ်မှ အာဏာသိမ်းခဲ့သည့် မှတ်တမ်းဆိုးများရှိရာ နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပြီး လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ရာဘူကာ ကိုယ်တိုင် ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် နှစ်ကြိမ်အာဏာသိမ်းခဲ့သည်။
ရာဘူကာသည် မဟာမိတ်ပါတီများ၏ ထောက်ခံမှုကြောင့် ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးကို ရရှိခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိမှုသည် စစ်ဦးစီးချုပ်ဟောင်း ဖရန့်ခ် ဘိုင်နီမာရာမာ (Frank Bainimarama) ၏ ၁၆ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်မှုကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။
၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဖီဂျီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ စစ်တပ်သည် နိုင်ငံရေး၌ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ရန် အာဏာရှိနေပြီး ရာဘူကာအစိုးရက အခြေခံဥပဒေကို ပြောင်းလဲရန် ၎င်းတို့၏ ဦးစားပေးလုပ်ငန်းများမှ တစ်ခု အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။
ဖီဂျီနိုင်ငံက မြို့တော်တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)
အင်္ဂါနေ့တွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့သော ပထမဆုံး ကြေညာချက်၌ ကာလူနီဝေက အစိုးရ၏ မြန်ဆန်သော ပြောင်းလဲမှုများ အပေါ် ဖီဂျီစစ်တပ်အတွင်း စိုးရိမ်မှုများ မြင့်တက်လာပြီဟု ပြောခဲ့သည်။
မည်သည်ကို ရည်ရွယ်ကြောင်း ဖော်ပြထားခြင်း မရှိသော်လည်း အစိုးရ၏ ပြောင်းလဲမှုများသည် လုပ်ငန်းစဉ်များ အပေါ် အပြည့်အဝ နားလည် သဘော ပေါက်ခြင်းမရှိ သို့မဟုတ် ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် ဥပဒေများအပေါ် စိန်ခေါ်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု စစ်တပ်က စိုးရိမ်မိကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
သို့သော် တီကိုဒွာဒွာက စစ်ဦးစီးချုပ်ကို ဆင့်ခေါ်ကာ အစိုးရ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များသည် ဥပဒေနှင့်အညီ ဆောင်ရွက် ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ကာလူနီဝေကလည်း ၎င်းအနေဖြင့် အာဏာသိမ်းရန် အစီအစဉ်မရှိကြောင်း သတင်းထောက်များကို ပြောသည်။
စစ်တပ်၏ ဝေဖန်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်စရာမရှိဟုလည်း ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောသည်။
Source: အယ်ဂျာဇီးယား
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 477
CNI International News
တိုင်ပေ၊ဇန်နဝါရီ ၁၇
ဒုတိယသမ္မတ ဝီလျံလိုင်(William Lai)ကို ထိုင်ဝမ်အာဏာရပါတီက ပါတီ၏ ဥက္ကဋ္ဌသစ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ထိုင်ဝမ် လွတ်လပ်ရေးအတွက် နိုင်ငံရေးအမှုထမ်းဟု ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်မှတ်ထားသူအား လာမည့် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အဓိကစိန်ခေါ်သူအဖြစ် ဖန်တီးခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
အာဏာရ Democratic Progressive ပါတီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် လိုင်သည် ထောက်ခံမဲ ၉၉ ဒသမ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်း ရရှိခဲ့သည်ဟု သိရသည်။
ထို့ကြောင့် လိုင်သည် လက်ရှိ သမ္မတရာထူးအတွက် ဆိုင်အင်ဝမ် (Tsai Ing-wen) အသုံးပြုခဲ့သော ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးကို ရရှိခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ သက်တမ်း သက်မှတ်ချက်ကြောင့် ဆိုင်သည် လာမည့် ၂၀၂၄ တွင် သက်တမ်း ကုန်ဆုံး မည် ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ အခြေအနေများကြောင့် DPP နှင့် အတိုက်အခံ ကူမင်တန် (Kuomintang) ပါတီတို့မှ သမ္မတသစ်နေရာ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ရရှိမည်လည်း ဖြစ်သည်။
ကူမင်တန် (Kuomintang) ပါတီ ခေါင်းဆောင်ကိုတွေ့ရစဉ်(AFP)
ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များတွင် လိုင်က ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဖော်ညွှန်းရန် သုံးစွဲခဲ့သော နိုင်ငံရေး လုပ်သားဟူသော စကားလုံး သည် တရုတ်ပြည်မကြီး အစိုးရအတွက် ဒေါသဖြစ်စေသော အသုံးအနှုန်း ဖြစ်ကာ တရုတ်အာဏာပိုင်များသည် လည်း DPP သည် အမေရိကန်နှင့် ပူးပေါင်း လိမ်လည်ရန် ကြိုတင်ညှိနှိုင်းမှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု မကြာခဏ စွပ်စွဲလေ့ရှိသည်။
ဆိုင် ကဲ့သို့ပင် အသက် ၆၃ နှစ် အရွယ်ရှိ လိုင်ကလည်း ထိုင်ဝမ်သည် အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်နိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်နှင့် ပြီးသား ဖြစ်သောကြောင့် လွတ်လပ်ရေးကို ကြေညာရန် မလိုအပ်ဟု ပြောခဲ့သည်။
ယင်းက လွတ်လပ်ရေး ကြေညာလျှင် တရုတ်အစိုးရဘက်မှ စစ်ရေးအရ တုန့်ပြန်မှုများ ရှိလာမည်ကို စိုးရိမ်နေ သော မဟာမိတ် အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ စိုးရမ်မှုကို လျှော့ရန် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်သည်။
သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် လက်ထက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် စီးပွားရေး၊ သံတမန်ရေးနှင့် စစ်ရေးအရ ထိုင်ဝမ်အပေါ် ဖိအားပေးမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ တရုတ်ဘက်မှ အဆိုပြုသော တစ်နိုင်ငံစနစ်နှစ်ခု မူဝါဒကို ထိုင်ဝမ်ဘက်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ငြင်းပယ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။
ထိုင်ဝမ်ပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ်(Reuters)
ထို့ကြောင့် တရုတ်စစ်တပ်သည် ထိုင်ဝမ်သို့ ရည်ရွယ်သော စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများ၊ လက်နက် ပစ်ခတ်မှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ဆရာဝန်အဖြစ်မှ နိုင်ငံရေးလောကတွင်းသို့ ဝင်ရောက်လာသော လိုင်သည် တောင်ပိုင်းရှိ တိုင်နန် (Tainan) မြို့ တွင် မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ၂၀၁၀ မှ ၂၀၁၇ ခုနှစ်အထိ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။
နိုဝင်ဘာလ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဆိုင်အင်ဝမ် ရှုံးနိမ့်ခဲ့မှုကြောင့် DPP ၏ ဥက္ကဋ္ဌ ရာထူးသည် လစ်ဟာလျက် ရှိသည်။
ထိုရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကိုဗစ်ကြောင့် သေဆုံးမှုနှင့် လူနေမှုစရိတ် မြင့်မားမှု စသည်တို့က အဆုံးအဖြတ် ပေးခဲ့ ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း လာမည့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် တရုတ်အစိုးရသည် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်နေမည် ဖြစ်သည်။
အဆိုပါ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ထိုင်ဝမ်မှ မဲဆန္ဒရှင်များသည် လိုင်ကဲ့သို့ တရုတ်နှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မည့် သဘော ထားရှိသော ခေါင်းဆောင်နှင့် အတိုက်အခံ ကူမင်တန်ဘက်မှ တရုတ်နှင့် ပြေလည်ရာ ပြေလည်ကြောင်း ချဉ်း ကပ်လိုသည့် ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးမှ တစ်ဦးကို သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ရမည် ဖြစ်သည်။
Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 563
CNI International News
ဘရပ်ဆဲလ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၇
ယူကရိန်းစစ်သားများအတွက် အမေရိကန်စစ်တပ်မှ အသစ်တိုးချဲ့ဆောင်ရွက်ပေးနေသော တိုက်ခိုက်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို တနင်္ဂနွေနေ့က ဂျာမနီနိုင်ငံတွင် စတင်ခဲ့သည်ဟု AP သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။
အဆိုပါ လေ့ကျင့်ပေးမှု၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ရုရှားတပ်များကို တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် လာမည့် သီတင်းပတ် ငါးပတ်မှ ရှစ်ပတ်အတွင်း ယူကရိန်းစစ်သား ၅၀၀ ပါဝင်သော တပ်ရင်းတစ်ရင်းရရှိရေးဖြစ်သည်ဟု ပူးတွဲ စစ်ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး မာ့ခ်မိုင်လီ (Mark Milley) က ပြောသည်။
မိုင်လီသည် တနင်္လာနေ့တွင် ဂျာမနီသို့ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ လေ့ကျင့်ပေးရမည့် ယူကရိန်းစစ်သားများသည် ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းကတည်းက ဂျာမနီသို့ ရောက်ရှိနေကြောင်း၊ ဂျာမနီတွင် ၎င်းတို့အတွက် လက်နက်၊ တခြား အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများအဆင်သင့်ရှိနေကြောင်း မိုင်လီက ပြောသည်။ ပင်တဂွန်ဘက်က လေ့ကျင့်ပေးမှုကို မည်သည့်အချိန်တွင် စတင်မည်ကိုတော့ အတိအကျပြောရန် ငြင်းဆိုထားခဲ့သည်။ လက်နက်ပေါင်းစုံ လေ့ကျင့်ရေး ဟုခေါ်သော ယခုလေ့ကျင့်မှုသည် ယူကရိန်းစစ်သားများ၏ အရည်အသွေးများ မြင့်တက်လာကာ ရုရှားဘက်မှ တိုက် ခိုက်မှုများကို တန်ပြန်ရန် သို့မဟုတ် ထိုးစစ်ဆင်မှုလုပ်ဆောင်ရန် ပို၍ကောင်းမွန်စွာ ပြင်ဆင်နိုင်စေရန် ရည်ရွယ်သည်။
ယူကရိန်းစစ်အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုတွင် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင်များ လေ့ကျင့်ရေးဆင်းရင်း ခေတ္တနားနေချိန်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)
အဆိုပါ လေ့ကျင့်ရေးတွင် ယူကရိန်းစစ်သည်များအနေဖြင့် ပိုကောင်းအောင်လှုပ်ရှားရန်၊ တပ်ရင်းတစ်ရင်းစာ စစ်သည်အချင်းချင်းပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန်နှင့် အမြှောက်၊ကျည်ကာနှင့်မြေပြင်တပ်ဖွဲ့များစုပေါင်းအသုံးပြုနည်း စသည်တို့ကို သင်ယူရမည်ဖြစ်သည်။
ယခုလေ့ကျင့်ရေးတွင် ယူကရိန်းသို့ ပို့မည့် လက်နက်အသစ်များ၊ အမြှောက်များ၊ တင့်ကားများနှင့် တခြားယာဉ် များပါဝင်နေပြီး ၎င်းကရုရှားတို့ သိမ်းယူထားသောနယ်မြေများကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန်အတွက် ယူကရိန်း စစ်သားများကို အကူအညီဖြစ်စေလိမ့်မည်ဟု မိုင်လီက ပြောသည်။ ယခုကဲ့သို့ လေ့ကျင့်ပေးရခြင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်သည် ယူကရိန်းသို့ ပို့မည့် လက်နက်များနှင့် အသုံးအဆောင်များကို လာမည့် နွေဦးမိုးရွာသွန်းမှု မတိုင်ခင် လေ့ကျင့်ပေးထားသော ယူကရိန်းစစ်သားများ အသုံးပြုနိုင်ရန်ဖြစ်သည်ဟုလည်း မိုင်လီက ထပ်လောင်း ပြောခဲ့သည်။
ယခုကဲ့သို့ ယူကရိန်းစစ်သားများကို လေ့ကျင့်ပေးမှုသည် ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်း ဒွန်းနက်ခ်ပြည်နယ်တွင် ရုရှား ဘက်မှပြင်းပြင်းထန်ထန်ထိုးစစ်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေချိန်ပေါ် ထွက်လာခြင်းဖြစ်သည်။
အရှေ့ပိုင်းရှိ ဆားတူးဖော်ရေး ဆိုလီဒါမြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီဟုလည်း ရုရှားစစ်ဘက်က ကြေညာခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုမြို့တွင် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်သည်ဟု ယူကရိန်းဘက်က ပြောသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ရုရှားအနေဖြင့် ဆိုလီဒါမြို့ကို အမှန်တကယ် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပါက ၎င်းတို့အနေဖြင့် ကာလရှည်တိုက်ခိုက်နေရသော ဘက်ခ်မွတ်မြို့ကိုပါ ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် လမ်းပွင့်သွားစေမည်လည်း ဖြစ်သည်။
Source:AP
- By CNI
- Category: နိုင်ငံရေး
- Hits: 631
CNI International News
တိုကျို၊ဇန်နဝါရီ ၁၇
ဂျပန်နှင့်အိန္ဒိယတို့သည် တိုကျိုမြို့အပြင်ဘက် နေရာတစ်ခုတွင် နှစ်နိုင်ငံကြား ပထမဆုံးသော စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှု ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟု South China Morning Post သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
ထိုနှစ်နိုင်ငံသည် တခြားနိုင်ငံများနည်းတူ တရုတ်၏ ခြိမ်းခြောက်မှုများ မြင့်တက်လာခြင်းအပေါ် စစ်ရေး လေ့ကျင့် မှုများဖြင့် တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။
တနင်္လာနေ့တွင် စတင်ခဲ့သော ထိုလေ့ကျင့်မှုကို တိုကျိုမြို့ အရှေ့မြောက်ဘက် အီဘာရာကီ (Ibaraki) စီရင်စုရှိ လေတပ်စခန်းတစ်ခုတွင် ဇန်နဝါရီ ၂၆ ရက်အထိ ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယင်းတွင် F-2 လေယာဉ် ၄ စင်းနှင့် F-15 တိုက်လေယာဉ် ၄ စင်းတို့ ပါဝင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ဂျပန်ကာကွယ်ရေးဌာနက ပြောသည်။
ဂျပန်နှင့် အိန္ဒိယတို့သည် တခြားနိုင်ငံများတွင် ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးသော်လည်း တနင်္လာ နေ့ လေ့ကျင့်မှုသည် နှစ်နိုင်ငံတည်း ပထမဆုံးအကြိမ် လေ့ကျင့်မှု ဖြစ်သည်။
ယခု ပူးတွဲလေ့ကျင့်မှုသည် တရုတ်ကို စောင့်ကြည့်ရေး ဂျပန်နိုင်ငံ၏ မဟာမိတ်များနှင့် ဆက်ဆံရေးကို မြှင့်တင်ရန် ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါ (Fumio Kshida) ၏ အီတလီ၊ ယူကေ၊ ကနေဒါနှင့် အမေရိကန်ခရီးစဉ် ပြီးဆုံးချိန်တွင် ပေါ်ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။
ဂျပန်သည် အိန္ဒိယ၊ သြစတြေးလျနှင့် အမေရိကန်တို့ ပါဝင်သော Quad မဟာမိတ်ကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)
ဂျပန်သည် အိန္ဒိယ၊ သြစတြေးလျနှင့် အမေရိကန်တို့ ပါဝင်သော Quad အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ရုံမက အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသတွင် တရုတ်၏ လှုပ်ရှားမှုများကို စောင့်ကြည့်ရေး နိုင်ငံအဖြစ်လည်း ရှုမြင်ခြင်း ခံထားရသည်။
အိန္ဒိယနှင့်ပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ နယူးဒေလီတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော လုံခြုံရေး ဆွေး နွေးပွဲတွင် စတင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ပျံ့နှံ့မှုကြောင့် ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ရသည်ဟု Kyodo သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။
အမေရိကန်၊ သြစတြေးလျ၊ ဗြိတိန်နှင့် ဂျာမနီတို့ပြီးနောက် အိန္ဒိယသည် ဂျပန်ဘက်မှ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို လက်ခံ ကျင်းပပေးသော ၅ နိုင်ငံမြောက် နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟုလည်း ကာကွယ်ရေးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်ကို ကိုးကား ပြီး သတင်းတွင် ရေးသားထားသည်။
အိန္ဒိယသည် ယခု စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို ရုရှားလုပ် Su-30Mki တိုက်လေယာဉ်၊ အမေရိကန်လုပ် C-17 ပို့ဆောင်ရေး လေ့ယာဉ်များဖြင့် ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း လေတပ်အရာရှိ အာဟစ် မိုဂီ (Ashish Moghe) က ပြောသည်။
မြင့်တက်လာသော ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုကို ထင်ဟပ်စေရန် နှစ်နိုင်ငံသည် ရှုပ်ထွေးသော လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှု လေ့ကျင့်ခန်းများနှင့် ကောင်းမွန်သော ဆောင်ရွက်ချက်များကို လုပ်ဆောင်သွားမည် ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
Source: SCMP