CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၂

မြန်မာ့အိမ်နီးချင်း အင်အားကြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံတို့နှင့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) တို့ မဟာမိတ်ဆက်ဆံရေးမှာ မည်ကဲ့သို့ ရှိနေသလဲဆိုသည့်အပေါ် နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။

အဆိုပါ အိမ်နီးချင်း နှစ်နိုင်ငံသည် မြန်မာအစိုးရအဆက်ဆက်က ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက် ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိ နစကအနေဖြင့်လည်း ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ထားကြောင်း၊ သို့သော် NUG နှင့် ဆက်ဆံရေးကတော့ နီးကပ်မှုမရှိခြင်းကို တွေ့ရကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူများက ပြောသည်။

အနောက်အုပ်စုများနှင့် နီးစပ်သည့် NUG ကို အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်က ဆက်ဆံမှု နည်းပါးကြောင်း၊ သို့သော်လည်း ယခု ၂၀၂၃ နှစ်မကုန်မီ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲများမှာ ပြင်းထန်လာနိုင်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “တစ်ပြိုင်နက်ထဲ သူတို့တိုက်ရင်လည်းပဲ မြန်မာပြည်မှာ ဘယ်တော့အခါမှ တပ်မတော်ကို သူတို့ နိုင်မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲ ဆိုလို့ရှိရင် မဟာဗျူဟာအရ အမေရိကန်ထောက်ခံတဲ့ NUG တွေရဲ့ လွှမ်းမိုးမှာကို ကျနော်တို့ရဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံကြီး နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံက ဘယ်တော့အခါမှ ဘယ် တုန်းမှ ဒီဟာကို အဖြစ်ခံမှာ မဟုတ်ပါဘူးလို့ ကျနော်ပြောချင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတ နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဘယ်လို နည်းနဲ့မှ နောက်ဆုံးတိုင်းပြည်သာ ကြေပြီး ဒုက္ခရောက်ချင် ရောက်သွား မယ်၊ NUG ရဲ့ တော်လှန်ရေးဟာ ဘယ်တော့မှ အောင်မြင်မှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ကျနော်က အခိုင်အမာပြောလို ပါတယ်၊ စစ်တွေတော့ ဖြစ်လာမှာပေါ့နော်၊ တိုက်ပွဲတွေတော့ များလာမှာ ဒါက အတိုင်းအတာတစ်ခု ခဏပါ” ဟု ပြောသည်။

 ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ်ကို တွေ့ရစဉ်

တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ရုရှားစသည့် နိုင်ငံများမှ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် ကုလမှ အကြီးအကဲ များသည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ပြီး နစက၏ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များဖြင့် မကြာခဏ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုများ ရှိနေ သည်။

တခြား တစ်ဖက်မှာလည်း NUG မှ တာဝန်ရှိပုဂ္ဂိုလ်များကို အမေရိကန်၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ဥရောပ နိုင်ငံတချို့မှ ဆက်ဆံ ထိတွေ့လျက်ရှိနေသည်။

အိန္ဒိယနိုင်ငံအနေဖြင့် တော်လှန်ရေး အင်အားစုများနှင့် တိုက်ပွဲရှောင်များအပေါ် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေးရှိ ကြောင်း၊ တရုတ်ကတော့ နစကနှင့် ပို၍နီးစပ်ကြောင်း ချင်းအမျိုးသားကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (CNDF) မှ ပြောရေးဆို ခွင့်ရှိသူ Salai Timmy က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ အိန္ဒိယသံအမတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “တရုတ်ကတော့ နဂိုကတည်းက အဲဒီဖက် ပါပြီးသားဆိုတော့ အိန္ဒိယတော့ တဖြည်းဖြည်းတော့ ပြောင်းလဲ လာတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိလာတယ်လို့ ပြောရမယ်၊ အဓိကအားဖြင့်တော့ ကျနော်တို့ ဒုက္ခသည်တွေ စစ်ပြေးတွေ ကို လက်ခံတဲ့ မီဇိုရမ်ကတော့ တော်တော်ကြီးကို ကျနော်တို့အပေါ်မှာ ဆက်ဆံရေး ကောင်းပါတယ်။ ဆက်ဆံရေး ကောင်းပါတယ်၊ သူတို့ဖက်ကလည်း ကျနော်တို့ကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန် ဆက်ဆံပါတယ်။ ကျနော်တို့ဖက်က တော့ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်ကတော့ ဆက်ဆံရေး တော်တော်ကောင်းတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိပါတယ်။ ဒီနယ်စပ် မီဇိုရမ် နယ်စပ်ကတော့။ NUG နဲ့ကြတော့ ကျနော် အဲဒီလောက်အထိတော့ သေချာတော့ မပြောတတ်ဘူးဗျ၊ ကျနော်တို့ CNDF အတွင်းကဟာလောက်ပဲ ချင်းပြည်နယ် တစ်ဝိုက်ကဟာလောက်ပဲ အဲဒီလောက်ပဲ ပြောလို့ရမယ် NUG နဲ့ ဆက်ဆံရေးကြတော့လည်း ကျနော်လည်း သေသေချာချာ ဂဃနဏ ကြီးတော့ မသိလို့လေ” ဟု ပြောသည်။

NUG အနေဖြင့် အမေရိကနှင့် ပိုမိုနီးစပ်နေပြီး အိမ်နီးချင်း တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်းတို့နှင့် ဆက်ဆံရေးမှာ နီးစပ်မှု မရှိ ကြောင်း နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းကြား ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီး နောက်ပိုင်း တရုတ်၊ အိန္ဒိယ အပါအဝင် ရုရှား နိုင်ငံတို့သည်လည်း နစကနှင့် ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံရေးကို တည်ဆောက်ထားကြသည်ဟု သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၁

ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးသည် OWIC ကတ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ထုတ်ပြန်မှုသည် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအကြား မရှင်းမလင်း ဖြစ်နေကြကြောင်း ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် MoU သက်တမ်း ၄ နှစ်ပြည့်သူများနှင့် PJ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်စာအုပ်ကိုင်ဆောင်ထားသော မြန်မာအလုပ်သမားများအနေဖြင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် သက် တမ်းတိုး ဆောင်ရွက်ရာတွင် OWIC ကတ် တန်ဖိုး ဘတ်၂၅၀ အား ဩဂုတ် ၁၈ ရက်နေ့မှစ၍ ကောက်ခံခြင်း မပြုတော့ကြောင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုသို့ ထုတ်ပြန်ခြင်းသည် OWIC ကတ် အား သံရုံးမှ မလုပ်ပေးတော့ခြင်း (သို့မဟုတ်) အခမဲ့ လုပ်ပေးမည်ဟု ဆိုလိုခြင်း စသဖြင့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအကြား မရှင်းမလင်းဖြစ်နေကြကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ OWIC ကတ် ရှေ့မျက်နှာစာမြင်ကွင်း

ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက “သူတို့ရဲ့ လုပ်ရပ်က သံရုံးက တစ်စုံတစ်ရာ စာထုတ်လာတိုင်း ထိုင်းနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံရုံး ဘန်ကောက်သံရုံး ဖြစ်ဖြစ် ချင်းမိုင်က စစ်သံရုံး ဖြစ်ဖြစ် သူတို့ စာထုတ်လိုက်တိုင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေအတွက် အကျိုးရှိစေမယ့်ဟာတွေ တစ်ခုမှမတွေ့ရဘူး။ မြေပြင်ပေါ်မှာဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာကို အချိန်နဲ့တပြေးညီ ဖြေရှင်းပေးရမယ့်အစား ပြီးသွားမှ ကောင်းသွားမှ ဆေးလာတိုက်သလိုပေါ့ မြန်မာတွေဟာ သူတို့နိုင်ငံထဲကို အလုံး အရင်းအလိုက် ပြန်တဲ့အချိန်၊ နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးတံတားတွေအပေါ်မှာ အခြားနယ်စပ်တွေအပေါ်မှာ OWIC ကတ်ဖိုး ဂယက်ရိုက်နေတာ တစ်ယောက်ကို လူပွဲစားနဲ့ ၂၅၀၀၊ ၃၀၀၀ ပေးပြီး လုပ်နေရတဲ့ ကာလမှာ ဒီလိုမျိုး စာမထုတ်ဘဲနဲ့ အခုမှ ဒီစာတွေ ကို ထုတ်လာတယ်ဆိုကတည်းက မြန်မာပြည်သားတွေအတွက် ရင်ခုန်စရာတော့ မရှိဘူး။ ကျနော်လက်ရှိ မြေပြင် မှာတွေ့နေရတာ OWIC ကတ်က ကျနော်တို့ အရင်တုန်းကလည်း ပြောခဲ့တာပဲ ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ ဘာမှအကျုံးမဝင် ဘူး” ဟု ပြောသည်။

ဘန်ကောက်မြို့ရှိ မြန်မာသံရုံးမှ နိုင်ငံကူးလက်မှတ်သက်တမ်းတိုးဆောင်ရွက်ပေးရာတွင် OWIC ကတ်ဖိုး မ ကောက်ခံတော့သော်လည်း အလုပ်သမားများအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိ၍ ပြည်ပသို့ ပြန်လည် ထွက်ခွာသည့်အချိန်တွင် OWIC ကတ်အား သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားရုံးများ၌ လျှောက်ထားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပါရှိသည်။

၎င်းအချက်အား ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ အလုပ်လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် MoU သက်တမ်းပြည့်မည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် မဖြစ်မနေ ယခင် U-Turn အစီအစဉ်ဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်၍ သက်တမ်းတိုးရမည်ဟု အဓိပ္ပါယ်ရကြောင်းလည်း Labour Rights Foundation မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံ၏ OWIC ကတ် ကျောဘက်မြင်ကွင်း

“တရားဝင်ထိုင်းနိုင်ငံကို မြန်မာနိုင်ငံမှာ စာချုပ်ချုပ်ပြီး သွားခဲ့တဲ့ MoU လုပ်သားတွေအားလုံးက သူ့ရဲ့ ပုံမှန် MoU သဘောတူ စာချွန်လွှာအတိုင်းပဲ ပြန်ပြီးမှ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သက်တမ်းတိုးဖို့ကို အဓိက ပြောတာပါ။ ထိုနည်းတူစွာပဲ ထိုင်းနိုင်ငံကလည်း အဲဒါကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့အတွက်ကြောင့် သူ့ရဲ့ နိုင်ငံမှာ လာရောက် အလုပ်လုပ်ကိုင် နေတဲ့ MoU လုပ်သားတွေ၊ တရားဝင်အလုပ်သမားတွေအားလုံးက ၄ နှစ်သက်တမ်းပြည့်လို့ရှိရင် နေရပ်ရေးကို ပြန်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ သို့သော် အစောပိုင်းကာလတွေမှာတော့ အားလုံးသိတဲ့အတိုင်းပဲ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့် တစ်နိုင်ငံနဲ့ တစ်နိုင်ငံကူးသန်းသွားလာခွင့်မရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ဆက်လက် နေထိုင် ခွင့်ပြုထားတာပါ။ အခုတော့ အဲဒီရောဂါတွေ ကင်းစင်သွားတဲ့အတွက်ကြောင့် ပြီးတော့ ထိုင်းဘက်ကလည်း ပြောတယ်။ သူ့ရဲ့ သဘောတူစာချွန်လွှာမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့အတိုင်းပဲ ၄ နှစ်ပြည့်ရင် ကိုယ့်ရဲ့ နေရပ် ဒေသမှာ ပြန်ပြီးမှ အသစ်တစ်ဖန် စာချုပ်ချုပ်ရမယ်ဆိုတာမျိုးတွေ ပြန်လည်ပြောဆိုနေတာမျိုးတွေ တွေ့ရပါ တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

သံရုံးအနေဖြင့် ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စုံတစ်ရာ ထုတ်ပြန်ရာတွင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ နားလည်သဘောပေါက် စေရန် သေချာရှင်းလင်းစွာ ရေးသားပြီး ထုတ်ပြန်သင့်ကြောင်းနှင့် သံရုံး၏ ထုတ်ပြန်ချက်များကြောင့် ပွဲစားများ၏ အခန်းကဏ္ဍ ကြီးထွားမလာစေရန် သတိပြုသင့်ကြောင်းလည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီ ဆောင်ရွက်သူများက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၂၁

တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ၏ အနှစ်သာရကို ဆွဲကိုင်ထားဆဲဖြစ် ကြောင်း သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ (RCSS/SSA)က ယနေ့ (ဩဂုတ် ၂၁ ရက်)တွင် ထုတ်ပြန် ပြောကြားခဲ့သည်။

NCA သည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး လမ်းကြောင်းမှတဆင့် တိုင်းပြည်၏ အုပ်ချုပ်ရေးစနစ်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ဖြစ်သော်လည်း အလျှော့အတင်း မလုပ်နိုင်သဖြင့် NCA အကောင်အထည်ဖော်ခြင်း လုပ်ငန်းများ ရှေ့မတိုးနိုင်ခဲ့ ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

လက်ရှိတွင်လည်း NCA မှာ ပျက်ပြယ်သွားပြီဟု ပြော၍မရသေးကြောင်း RCSS မှ ဒုဗိုလ်မှူးကြီးအုမ်ခေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

RCSS ထုတ်ပြန်ချက်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဒုဗိုလ်မှူးကြီးအုမ်ခေးက “NCA ရှေ့မတိုးနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ဟာက အဖက်ဖက်မှာ အဖွဲ့အစည်းအားလုံးနဲ့ ခြုံပြီး ကြည့်ရင် အဲဒီလို အဓိပ္ပာယ် သက်ရောက်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောပေါ့နော်၊ NCA ပျက်ပြယ်သွားပြီးလို့တော့ အဲဒီလောက်တော့ လည်း မဟုတ်သေးပါဘူးလို့ ကျနော်တို့ မြင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူလိုက်ခြင်းကြောင့် NCA မှာ ပျက်ပြယ်သွားပြီဟု ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) မှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ပဒိုစောတာဒိုမူးက ဩဂုတ် ၁၀ ရက်နေ့က ပြောထားခဲ့သည်။

NCA ပျက်ခြင်း/ မပျက်ခြင်းမှာ NCA အပေါ် ရှု့မြင်သူကိုယ်တိုင်၏ သုံးသပ်ချက်နှင့် သက်ဆိုင်‌ကြောင်း အပစ်ရပ် ၁၀ ဖွဲ့ဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ဦးဆောင်အဖွဲ့ (PPST) မှ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ဗိုလ်မှူးကြီး စောကျော်ညွန့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

 NCA ထိုး လက်နက်ကိုင် ၇ ဖွဲ့နဲ့ NSPNC တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် 

 ဗိုလ်မှူးကြီးစောကျော်ညွန့်က “NCA က ကျနော်တို့ ၂၀၁၅ မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးတယ်။ အောက်တိုဘာလမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးတယ်။ ၂၀၁၅ ဒီဇင်ဘာ ၈ ရက်နေ့မှာ လွှတ်တော်မှာ တင်ပြီးတော့ ကန့်ကွက်သူမရှိ အတည်ပြု ထားတဲ့ သဘောတူစာချုပ်တစ်ခု ဖြစ်တယ်၊ ဒါက NCA ရဲ့ တရားဝင်ခြင်း၊ အတည်ဖြစ်ခြင်းရဲ့ အပိုင်းကိုပဲ ကျနော် တို့က ဖြတ်သန်းမှုအရပေါ့လေ၊ နားလည်းမှုအရ ကျနော်ပြန်ပြီးမှ ပြောပြခြင်းဖြစ်တယ်၊ NCA က ဘယ်လို အခြေ အနေမျိုးမှာ ဘယ်လိုအကြောင်းပြချက်နဲ့ ပျက်ပြယ်နိုင်သလဲဆိုတာကတော့ ကျနော်ကိုယ်တိုင်လည်း အတိအကျ လည်း မပြောတတ်တဲ့အချိန်မှာလေ ခုနက ဒီလိုမျိုးပေါ့ ပုံမှန်အနေအထား မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း တစ်ခုအောက်မှာ NCA ပျက်ခြင်း/မပျက်ခြင်း၊ ရှိခြင်း/မရှိခြင်းဆိုတဲ့ ကွဲပြားတဲ့အမြင်တွေ ရှု့ထောင့်တွေ အမျိုးမျိုး ရှိနေတဲ့ အပေါ်မှာပေါ့လေ၊ ဒီအပေါ်မှာကတော့ ကျနော်အနေနဲ့ NCA ရဲ့ ရှု့မြင်သူကိုယ်တိုင်ရဲ့ သုံးသပ်ချက်လို့ပဲ မှတ်ချက်ပြုချင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

NCA စာချုပ်ကို RCSS၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU)၊ ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး(CNF)၊  ပအိုဝ်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးအဖွဲ့ချုပ် (PNLO)၊ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းသားများ ဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဦး (ABSDF)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ(NMSP)၊ ဒီမိုကရေစီ အကျိုးပြု ကရင်တပ်မတော်(DKBA)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး/ ကရင် အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်/ငြိမ်းချမ်းရေးကောင်စီ ( KNU/KNLA/PC)၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေး ပါတီ(ALP)၊ လားဟူဒီမိုကရက်တစ် အစည်းအရုံး (LDU)တို့ လက်မှတ်ထိုးထားသည်။

လက်ရှိတွင်လည်း အပစ်ရပ် လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် KNU၊ CNF၊ ABSDF တို့သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်အတွင်း ဖြစ်ပွားလာသော တိုက်ပွဲများတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်ဘက်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ လက်နက်ကြီးအသုံးပြု တိုက်ခိုက်မှုများ ရှိလာကြောင်း တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက ပြောသည်။

စစ်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာပါက အင်အားအလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုကို ကန့်သတ်မထားကြောင်း၊ လက်ရှိတိုက်ပွဲများမှာ ယခင်တိုက်ပွဲများနှင့် မတူတော့ဘဲ နည်းပညာများ တိုးတက်လာကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “စစ်တစ်ခုဖြစ်တယ်ဆိုလို့ရှိရင် ရန်သူဘယ်လောက်ပဲရှိရင် ဘာနဲ့ပဲ ပစ်ရမယ်ဆိုတာမျိုးက ကန့်သတ်ချက် မရှိပါဘူး။ စစ်မှာ မရှိဘူး။ ရှိတာက ရာဇဝတ်မှု နှိမ်နင်းရေးတွေ မြို့ပြငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု ဘယ်လိုပြောမလဲ စစ်မက် မဟုတ်သော Police duty ပေါ့၊ တာဝန်များမှာ ဆိုရင်တော့ ရဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာတော့ အင်အား အလွန်အကျွံသုံးစွဲမှုက အပြစ်ဖြစ်ပေမယ့် စစ်တပ်နဲ့ပတ်သက်လို့ကတော့ ဘာမှ ကန့်သတ်မထားတဲ့အပြင် ကေသရာဇာခြင်္သေ့မင်းတို့ ထုံးနှလုံးမူပြီးတော့ သူက ရန်သူတစ်ယောက်ကို အမြောက်နဲ့ ပစ်လို့ရရင်လည်း ပစ်ရမှာပဲလို့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဲဒီလိုပဲ ဆိုထားပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒါကို ကျနော်တို့က ဘာမှ ကျနော်တို့က ပြောစရာတော့ မရှိပါဘူး” ဟု ပြောသည်။

 မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ အမြောက်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိ မြန်မာ့တပ်မတော်၏ တိုက်ခိုက်မှုပုံစံမှာ လူအင်အားထက် လက်နက်အင်အားကို ပိုမိုကျင့်သုံးလာကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ကယားပြည်နယ် တိုက်ပွဲများအတွင်း မြန်မာ့တပ်မ‌တော်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာသုံး တိုက်ခိုက်မှုနှင့် ပတ်သက်၍  CNI  သတင်းဌာန အနေဖြင့် သီးခြား အတည်ပြုနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက်နေ့က ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် အနောက်ဖက်ခြမ်းကို မြန်မာ့တပ်မတော်မှ လက်နက်ကြီး ၄ လုံးထက်မနည်း ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း၊ လက်ရှိတွင်လည်း နှစ်ဖက်စစ်ရေး တင်းမာနေကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် ၎င်းတို့ ဆက်လက် အုပ်ချုပ်နိုင်ရေးအတွက် အစွမ်းကုန်တိုက်ခိုက်နေမှာ ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးကြီးမြင့်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဟောင်ဝစ်ဇာ အမြောက်ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းက “သူတို့ကတော့ အစွမ်းကုန် ရက်စက်မှာပဲလေ၊ ဘာလို့လဲဆို သူတို့က တစ်သက်လုံး အုပ်ချုပ်ချင်တာကိုး၊ အဲဒါပါပဲ တစ်ခြားတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ တစ်သက်လုံး အုပ်ချုပ်ချင်တယ်။ အုပ်ချုပ်ချင်တဲ့ အခါကြတော့ ဘယ်သူနဲ့မှ မညှိနှိုင်းချင်ဘူး။ ညှိနှိုင်းလည်းပဲ အပေါ်စီးနဲ့ပဲ ညှိနှိုင်းမှာ ပေးသမျှယူ ကျွေးတာစားပေါ့၊ ဘယ်သူက နေနိုင်မှာလဲ။ အဲဒီအထဲမှာ တော်လှန်ပုန်ကန်တဲ့အခါကြတော့ ခုခံတဲ့အခါကြတော့ အရက်စက်ဆုံး လုပ်တာပေါ့ဗျာ၊ စစ်ကိုင်း၊ မကွေးမှာဆိုရင် အိမ်ခြေပေါင်း ၈ သောင်းကျော်သွားပြီ။ မီးနဲ့ရှို့ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ၊ ဘုရားတွေ အကုန်ပျက် ချင်းလည်း အဲဒီအတိုင်းပဲ၊ ကရင်လည်း ဒီအတိုင်းပဲ၊ ကချင်လည်း ဒီအတိုင်းပဲ ကယားကတော့ အဆိုးဆုံးထဲမှာ ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

 ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာယူပြီးနောက်ပိုင်း ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် ကရင်နီအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF)၊ ကရင်နီ တပ်မတော် (KA)၊ မိုးဗြဲ (PDF)၊ ဖယ်ခုံ(PDF)၊ ကရင်နီ တော်လှန်ရေး တပ်ပေါင်းစု (KRU) တို့ကြား တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

လက်ရှိ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ပထမ ၆ လတာအတွင်း ကယား (ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲအတွင်း နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံပေါင်း ၆၀၀ ကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရကြောင်း ISP Myanmar ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၉ 

နစကနှင့် NUG တို့အကြား နိုင်ငံတကာ သံတမန်ရေးရာတွင် အားပြိုင်နေစဉ်မှာ UNOCHA ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူ Mr. Martin Griffiths ဦးဆောင်သောအဖွဲ့သည် နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်း ကြောင့် သံတမန်ရေးရာ အပြောင်းအလဲ မည်သို့ဖြစ်လာမလဲ နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝိုင်းကြား သုံးသပ်မှုများ ရှိနေသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့က နစကဥက္ကဋ္ဌနှင့် UNOCHA ၏ အကြီးအကဲဖြစ်သူတို့ နေပြည်တော်တွင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက ဒုက္ခသည်ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေး ဆွေးနွေးခဲ့သည်ဟု နစကမှ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

UNOCHA အနေဖြင့် မြန်မာပြည်တွင်းက သဘာဝဘေးနှင့် တိုက်ပွဲရှောင်များကို ကူညီနိုင်ရေး လာရောက်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း လီဆူအမျိုးသားဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (ဒူးလေးပါတီ) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလီပေါ်ရဲ့က CNI သတင်းဌာန သို့ ပြောသည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်  ၁၅ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ UNOCHA အကြီးအကဲ Mr. Martin Griffiths တွေ့ဆုံစဉ်

၎င်းက “အဓိကတော့ မြေပြင်မှာ စိုးမိုးမှုရှိတဲ့ အဲဒီဒေသ အခက်အခဲရှိတဲ့ နေရာမှာ စိုးမိုးနိုင်တဲ့ အစိုးရနဲ့ UN က သွားမှာပဲလေ၊ ဒါက NUG စိုးမိုးတဲ့ ဒေသမှာ ဖြစ်ရင်လည်း ဟိုမှာ သွားမှာပဲ။ အဲဒီတော့ အခုက နစက အုပ်ချုပ်စိုးမိုး တဲ့ နေရာဒေသဖြစ်လို့ ဒါဒီဘက်ကို သူလာတာပဲလေ။ အဓိကတော့ လေဘေးဒုက္ခသည်တွေ၊ နောက်ကျန် ဒုက္ခ သည်တွေ အားလုံးအတွက် သူတို့ နိုင်ငံရေးမပါဘဲနဲ့ သူတို့ကတော့ အကူအညီ သီးသန့်လာတာပေါ့၊ ဒီကြားထဲမှာ တော့ NUG နဲ့ နစကကတော့ သူ့ကို အသိအမှတ်ပြုတယ်၊ မပြုဘူးဆိုတဲ့ဟာတော့ သူတို့နဲ့ သူတို့က နိုင်ငံရေးအရ ပြောကြတာတော့ ရှိမှာပဲလေ။ UN က လာတာတော့ သူ့အနေနဲ့ ကူညီဖို့ သက်သက်လာတာပဲလို့ ကျနော်တို့က အဲဒီလို သုံးသပ်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာ့နိုင်ငံ‌ရေး အခြေအနေများ ၂၀၂၀ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲအတွင်း မဲမသာမှုများကြောင့် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ အာဏာယူရကြောင်း၊ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ဆက်လျှောက်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်နေကြောင်း နစက၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်  ၁၅ ရက်က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ UNOCHA အကြီးအကဲ Mr. Martin Griffiths တွေ့ဆုံစဉ် 

ထို့အတူ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကိုဗစ် - ၁၉ ရောဂါ ဖြစ်ပွားချိန်နှင့် မိုခါမုန်တိုင်း ဖြစ်ပွားချိန်တွင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများ၏ ကူညီပေးမှုများ နည်းပါးခဲ့မှုနှင့် လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှု အကူအညီပေးရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြောင်း ‌ဖော်ပြထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ဒုက္ခသည် ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း ထို့ကြောင့် အကူအညီပေးနိုင်ရေး လာရောက်တွေ့ဆုံခြင်း ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဦးသန်းစိုးနိုင်က ပြောသည်။

၎င်းက “အခုဆိုလို့ရှိရင် ဗမာပြည်မှာ ဒုက္ခသည်ပေါင်းက တရားဝင် ကိန်းဂဏန်းအရ ၃ သန်းကျော်ရှိပြီ၊ အဲဒီတော့ အဲဒီလူတွေရဲ့ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းဖို့အတွက် ကုလသမဂ္ဂဖက်ကလည်း တောင်းဆိုနေတယ်၊ သူတို့ဖက်က ကုလ သမဂ္ဂ အကူအညီတွေ ပေးဖို့ရှိတဲ့ အစီအစဉ်တွေကို စစ်ကောင်စီက ခွင့်မပြုတဲ့အတွက် ကုလသမဂ္ဂ အကူအညီပေး ရေး လုပ်ငန်းတွေ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်နေတယ်၊ ဒါဟာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံမှာ ခေါင်းဆောင်နေတဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင် အနေနဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ်မှာ ဘယ်လောက်အထိ ညှာတာထောက်ထားမှု ကင်းမဲ့တယ်၊ လူစိတ်ကင်းမဲ့တယ်ဆို တာ ဖော်ပြနေတာ ဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့်လည်း ဒီနေ့အထိ မိုခါမုန်တိုင်းဒဏ်သင့်နေတဲ့ ရခိုင်ဟာ ဒီနေ့အထိ နလန် မထူနိုင်သေးတဲ့ အနေအထားပေါ့” ဟု ပြောသည်။

ပြီးခဲ့သည့် မေလ ၁၄ ရက်နေ့က တိုက်ခတ်သွားသည့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း(မိုခါ)ကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများနှင့် ထိခိုက်မှုများကို အကူအညီ ပေးနိုင်ရေးအတွက် လိုအပ်ချက်များ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

ကုလသမဂ္ဂ၏ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့အထိ နောက်ဆုံး ကိန်းဂဏန်းများအရ မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝန်း ပြည်တွင်းနေရပ် စွန့်ခွာသူဦးရေ ၁ ဒသမ ၉ သန်းကျော်ရှိလာပြီဖြစ်ကြောင်း၊ လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၆ သန်းနီးပါးမှာ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ အာဏာရယူမှုအပြီး ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပဋိပက္ခနဲ့မလုံခြုံမှုတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးကြရသူများဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၉

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံနှင့် အာဆီယံ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ၁၇ ကြိမ်မြောက် နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မူခင်းများ တိုက်ဖျက်ရေး အစည်းအဝေးသို့ နစကအဖွဲ့ဝင် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ တက်ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

၁၇ ကြိမ်မြောက် နိုင်ငံဖြတ်ကျော်မူခင်းများ တိုက်ဖျက်ရေး အစည်းအဝေးနှင့် အာဆီယံ ဆက်စပ် အစည်းအဝေး များကို အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ လာဘွန်ဘာဂျိုးမြို့မှာ သြဂုတ် ၂၀ ရက်မှ ၂၃ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပမည် ဖြစ်သည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၉ ရက်နေ့က ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ အင်ဒိုနီးရှားသွားရန် လေဆိပ်မှာ တွေ့ရစဉ်

အဆိုပါ အစည်းအဝေးများ တက်ရောက်ရန်အတွက် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ရာပြည့် ဦးဆောင်သည့် ကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့သည် သြဂုတ် ၁၉ ရက်နေ့က ရန်ကုန်လေဆိပ်ကနေ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာသွားပြီဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် အာဆီယံ+၃ ဖြစ်သော တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့နှင့် ဆက်စပ် အစည်းအဝေးများ ကျင်းပမည် ဖြစ်သလို တစ်နိုင်ငံချင်းစီဖြင့်လည်း သီးခြား တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်သွားရန် ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၈

လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်ဖြင့် မဟုတ်ဘဲ နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့်လည်း ရလဒ်ကောင်းများ ထွက်နိုင်သည်ကို ပြသရန် လိုအပ်ကြောင်း ပြည်သူ့ပါတီ(PP) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လက်ရှိ ပြည်တွင်းတွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို နိုင်ငံရေးနည်းလမ်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်သည်ဟု မပြသနိုင်သရွေ့ လက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ်မှာ အားကောင်းနေမှာ ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးကိုကိုကြီးက “လက်နက်ကိုင်ပြဿနာကို ဖြေရှင်းမယ်ဆိုရင် တစ်ဖက်က လက်နက်မကိုင်ဘဲနဲ့ နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းနဲ့လည်း ရလဒ်ကောင်းတွေ ထွက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို မပြသနိုင်မချင်း နိုင်ငံ‌ရေးနည်းလမ်း အယုံအကြည် မရှိဘူးဆိုရင် လက်နက်ကိုင်မှ ဖြစ်မယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို အားကောင်းအောင် တမင်တွန်းပို့သလိုဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့်မို့ ကျ‌နော်ပြောချင်တာက လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကို ချေမှုန်းမယ်ဆိုတာလောက်နဲ့ မပြီးဘူး။ နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းက ရလဒ်ကောင်းတွေ ထွက်နိုင်တယ်ဆိုတာကို ထင်ထင်ရှားရှား ပြနိုင်ရင် လက်နက်ကိုင်နည်းလမ်းက တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အလိုအလျှောက်ကျသွားမှာ ဒါက နိုင်ငံရေးအမျှော်အမြင်နဲ့ ဆိုင်တယ်လို့ ကျ‌နော်တော့ မြင်ပါ တယ်”ဟု ပြောသည်။

 NUG-PDF ကိုတွေ့ရစဉ်

၁၉၄၈ လွတ်လပ်ရေး ရယူပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်နက်ကိုပဋိပက္ခများ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး နှစ်ပေါင်း ၇၅ နှစ်တိုင် ဖြေရှင်းနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

ထို့အတူ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြမှုနှင့် အတူ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးကို ဒီမိုကရေစီအင်အားစုများက ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိ အကျပ်အတည်းများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေး အဖွဲ့အစည်းအားလုံးက စေတနာသန့်သန့်ဖြင့် ကြိုးပမ်းရန် လိုအပ် ကြောင်း၊ သို့မှသာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အစပျိုးနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာပြည့်ကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “ပြဿနာတွေ ဖြစ်ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာပေါ့နော်၊ ဒီအာဏာရယူလိုက်တဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ နွေဦးတော်လှန် ရေးဆိုတာ ပေါ်လာတယ်၊ အဲဒီနွေဦးတော်လှန်ရေးကို အကြောင်းပြုပြီးတော့ တတိုင်းပြည်လုံးမှာ တစ်ခါမှ မမျှော် မှန်းနိုင်ခဲ့တဲ့ အချက်တွေ ပြဿနာတွေ စိုးရိမ်စိတ်လန့်ဖွယ်ရာတွေက အများကြီး၊ အများကြီး ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့သလို အခုလည်းပဲ ဆက်တိုက် ဖြစ်‌‌ပေါ်နေဆဲဖြစ်တယ်၊ အဲဒါကြောင့်မို့လို့ စိုးရိမ်ပူပန်မှုတွေ ကင်းတဲ့ တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်မယ် ဆိုလို့ရှိရင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ရော ဒီမှာရှိနေကြတဲ့ ပါဝင် သင့် ပါဝင်ထိုက်တယ်ဆိုတာကတော့ ပါဝင်သင့်တယ်၊ တစ်ဖက်က လက်ခံနိုင်တယ်၊ တစ်ဖက်က လက်မခံဘူးဆို လို့ရှိရင် ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်တဲ့သူက ဖြစ်ချင်မှ ဖြစ်မှာပေါ့၊ နှစ်ဖက်စလုံးက လက်ခံတဲ့ ပါဝင်သင့် ပါဝင်ထိုက်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ ပါဖို့လိုတယ်၊ ကျမတို့က အကြိတ်အနယ် ဆွေးနွေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ဆွေးနွေးတဲ့အခါမျိုးမှာ အဓိက ဒီတိုင်းပြည် မအေးချမ်းသေးတဲ ပူလောင်နေရတဲ့ ဒီအခြေအနေကို အေးချမ်းအောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ စဉ်းစားချက် မျိုးကို အားလုံးစေတနာသန့်သန့်နဲ့ ကျမတို့တွေ ကြိုးပမ်းဖို့ လိုတယ်၊ အဲဒီလို ကြိုးပမ်းမှသာလျှင် ငြိမ်းချမ်းဖို့ ကိစ္စ တစ်ခုခုကို ကျမတို့ အစပျိုးဆောင်ရွက် လာနိုင်မယ်လို့ မျှော်မှန်းပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသည့် လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခကြောင့် တိုင်းပြည်တွင် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာ ရေး စသည့် ကဏ္ဍများမှာ အကျပ်အတည်းများဖြင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

အဆိုပါ ပဋိပက္ခများကို ဖြေရှင်းနိုင်ရေး တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းအချို့၊ အာဆီယံ အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းအချို့မှလည်း ကြိုးပမ်းမှုများ ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ် ၁၇

ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့ရှိ လက်ခတ်တောင်တွင် ဩဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့၌ ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ပွဲကြောင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မဲဆောက်မြို့တွင် ဩဂုတ် ၁၆ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ထိုင်းဘက်မှ လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားကြောင်း မဲဆောက်မှာ နေထိုင်သူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုင်းနယ်ခြားစောင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် အထူးတပ်ဖွဲ့ဝင်များ ပါဝင်သည့် ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များသည် မဲဆောက်မြို့ထဲ ထက် နယ်စပ်ဒေသများတွင် လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ထားပြီး ပိုမိုစစ်‌ဆေးနေကြောင်း ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “လမ်းဆိုတာက မဲဆောက်မြို့လယ်ခေါင်ထဲကနေ မြို့ပြင်ကိုထွက်တဲ့ နယ်ပေါ့။ ဥပမာ မဲဆောက်ခရိုင် ဆိုရင် လေးကေ့ကော်ဘက်က တစ်ဖက်ကမ်းတို့ ဖလူးတို့ဘက်က နီးတဲ့ရွာတွေဆိုရင် ဖုတ်ဖဘက်က သွားတယ်။ ဒီဘက်ကဆိုရင် ၄၈ တို့၊ ၃၅ တို့ ထိုင်းဘက်က အဲဒီလိုခေါ်တာပေါ့။ အဲဒီလမ်းဘက်ထွက်တဲ့ ထိုင်း-ကရင်ရွာတွေ၊ မြန်မာနယ်စပ်ဘက်ကို ဝင်တဲ့လမ်းတွေမှာဆိုရင် ထိုင်းစစ်တပ်က အရင်တုန်းကထက် ပိုပြီးတော့ ကြပ်ကြပ် မတ် မတ် စစ်တယ်။ နောက်တစ်ခု ထိုင်းနိုင်ငံ မဲဆောက်မြို့ရဲ့ မယ်ပဆိုတဲ့ဘက်က မယ်လဒုက္ခသည်စခန်း သွားတဲ့လမ်း ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီမယ်ပကျော်တာနဲ့ ဂိတ်တွေ ပိုချတယ်။ ပြီးတော့ နယ်စပ်ပေါ့လေ ချောင်း သောင်ရင်းမြစ်ကမ်း ဘက်ကို သွားလာတဲ့ အလွယ်တကူ သွားလာလို့ရတဲ့ လမ်းတွေ၊ တောရွာတွေ လမ်းတွေဆိုရင် အဲဒီနေရာတွေမှာ ပိုပြီးတော့ စစ်ဆေးတာတွေရှိတယ်။ အဲဒီတော့လက်ရှိ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အထူးသဖြင့် နယ်စပ်ပေါ့ မဲဆောက်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံသား တော်တော်များများ ရှိတဲ့နေရာ ဖြစ်သလို အလွှာပေါင်းစုံကလူတွေ လာရောက်ခိုလှုံနေတဲ့ နေရာ လည်းဖြစ်တော့ လုံခြုံရေးအရ ပိုမိုစိုးရိမ်ရတယ်။ အလွှာပေါင်းစုံက နိုင်ငံရေးသမားတွေ၊ အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေအတွက် လုံခြုံရေးကို ပိုပြီးတော့ ဂရုစိုက်ရမယ်။ ပိုပြီးတော့ စိုးရိမ်စရာတွေ ဖြစ်လာတယ်" ဟု ပြောသည်။

လုံခြုံရေးစစ်ဆေးနေတဲ့ ထိုင်းအာဏာပိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာဘက်အခြမ်း၌ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားသည့် အခါတိုင်း ထိုင်းဘက်သည် ၎င်းတို့ နယ်မြေနှင့် ပြည်သူလူထုအတွက် လုံခြုံရေး ချထားလေ့ရှိသော်လည်း လက်ရှိ လုံခြုံရေးစစ်ဆေးရာတွင် နှစ်နိုင်ငံချစ်ကြည်ရေးတံတားများ အောက် နှင့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ လွယ်လင့်တကူ ဖြတ်သန်းသွားလာ၍ရသည့် ဂိတ်များ၌ လုံခြုံရေးချထား‌ကြောင်း သိရသည်။

မဲဆောက်သည် မြန်မာနိုင်ငံသား အများအပြားရှိသည့် နယ်စပ်မြို့ဖြစ်သည့်အပြင် တရားဝင်သာမက တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာများလည်း နေထိုင်လျက်ရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့အနေဖြင့် လက်ရှိတွင် အသွား၊ အလာ ဆင်ခြင်သင့်ကြောင်း၊ အထောက်အထား ရှိသူများအနေဖြင့်လည်း သွားလာသည့်အခါ၌ မိမိရှိ အထောက်အထား စာရွက်များ ယူဆောင်သွားကြရန်လည်း အကြံပြုကြသည်။

ထို့အပြင် ဇူလိုင်လကုန်အထိ အမည်စာရင်း တင်သွင်းခိုင်းသည့် လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပြီးဆုံးသွားပြီဖြစ်သော်လည်း အချို့ ပွဲစားများမှ လက်ရှိအချိန်အထိ အမည်စာရင်း တင်သွင်း၍ ရသေးသည်ဟု ပြောဆိုစည်းရုံးမှုများကြောင့် တရားမ ဝင် ခိုးဝင်ကာ လာရောက်နေကြသည့် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ရှိကြောင်းလည်း သိရသည်။

လက်ရှိ မဲဆောက်နယ်စပ်တွင် ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ လုံခြုံရေး တင်းကြပ်ထားသည့်အတွက် တရားမဝင် ခိုးဝင် မည့် မြန်မာများအနေဖြင့် ပိုမိုသတိထားသင့်ကြောင်း Labour Rights Foundation မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သည့် ဦးအောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

လုံခြုံရေး ကင်းလှည့်နေတဲ့ ထိုင်းအာဏာပိုင်များကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက "ကိုယ့်လူမျိုးအချင်းချင်း ပြန်လည်ပြီး စော်ကားနေတဲ့ လူတွေကလည်း ဒီမှာ မြောက်များစွာရှိနေတဲ့ အတွက်ကြောင့် တဘို့တည်း သမားတွေပေါ့။ မိမိရဲ့ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား ဥစ္စာရတနာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ဖို့ကိုပဲ ရှေ့တန်း တင်ပြီးမှ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေ အမှန်တကယ် ဒုက္ခရောက်နေလို့။ မဖြစ်သင့်တာတွေ မဖြစ်အောင် ငါတို့ ဝိုင်းဝန်း ကူညီကာကွယ်မယ်ဆိုတဲ့ စိတ်မရှိတဲ့လူတွေကြောင့် အခုလိုမျိုး‌ပေါ့။ အခုချိန်မှာ တချို့တွေဆို အဆက်အသွယ်နဲ့သူ ပြောနေတာပဲ။ မင်းတို့တက်လာလို့ရတယ်။ ဒီမှာ စာရင်းတင်လို့ ရသေးတယ်ဆိုတာ မျိုးတွေလည်း ရှိနေတယ်ဆို တာ ကျနော်တို့ ကြားသိရတယ်။ ဒါတွေက လုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့ကိစ္စလို့ သတ်မှတ်ပါတယ်။ အခုလို ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက် နေ့ မတိုင်ခင်အထိ မှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားတာတွေ ပြီးဆုံးသွားတဲ့အခါမှာ ဒီလုပ်သားတွေကို တရားဝင် ထိုင်း နိုင်ငံမှာ ဆက်လက် နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့်ပြုပြီးမှ နောက်ထပ် အစိုးရကနေ မည်သည့်ကြေညာချက်မှ မထွက်ဘဲ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲနဲ့ ဒီလိုအချိန်မျိုးမှာ တရားမဝင် ဝင်လာမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့က တရားမဝင် လုပ်သား အဖြစ်နဲ့ ဖမ်းဆီးတာတွေ အရေးယူတာတွေ ခံရနိုင်ပါတယ်" ဟု ပြောသည်။

ထို့အပြင် အမည်စာရင်း တင်သွင်းခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်သည် အချိန်ကာလ အကန့်အသတ်မရှိ ပြုလုပ်ပေးနေခြင်း မဟုတ်ဘဲ ဇူလိုင်လကုန်ကတည်းက ထိုလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။
ထိုကာလအတွင်း အမည်စာရင်း တင်သွင်းထားပြီးသူများသာလျှင် စက်တင်ဘာလ ကုန်အထိ နေထိုင်ခွင့် ရရှိထားခြင်း ဖြစ်သည့်အတွက် ပွဲစားများ၏ စကားများအား နားမယောင်ကြရန်နှင့် သေချာစွာလေ့လာပြီးမှ ထိုင်းနိုင်ငံသို့ လာသင့်/မလာသင့် ဆုံးဖြတ်ကြရန် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ များက အကြံပြုသည်။

CNI News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၇

စစ်ရေးအတွေ့အကြုံရှိသည့် ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာနှင့် စွမ်းပကားထက်မြတ်သော လက်နက်များပိုင်ဆိုင်ထားသည့် အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ ပေါင်းစည်းအင်အားသည် ကမ္ဘာကြီးအတွက် အသင့်အတင့် အားထားနိုင်သော အခြေအ နေတွင် ရှိပါကြောင်း နစကဥက္ကဋ္ဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြော သည်။

ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့မှာ ကျင်းပသည့် (၁၁)ကြိမ်မြောက် နိုင်ငံတကာလုံခြုံရေးညီလာခံ(MCIS-2023) အစည်းအဝေးတွင် သြဂုတ် ၁၅ ရက်နေ့က ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က Video Message ပေးပို့၍ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ အာဆီယံအဖွဲ့သည် စစ်ရေးမဟာမိတ်အုပ်စု မဟုတ်သော်လည်း အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံများ၏ ကာကွယ်ရေးပေါင်းစည်းအင်အားမှာ ကြီးမားလှပါကြောင်း၊ စစ်ရေးအတွေ့အကြုံရှိသည့် ဗီယက်နမ်၊ မြန်မာနှင့် စွမ်းပကားထက်မြက်သော လက်နက်များ ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် အာဆီယံနိုင်ငံများ၏ ပေါင်းစည်း အင် အားသည် ကမ္ဘာကြီးအတွက် အသင့်အတင့် အားထားနိုင်သော အခြေအနေတွင်ရှိပါသည်”ဟု ပြောသည်။

 ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅ ရက်က MCIS-2023 ညီလာခံ ကျင်းပနေစဉ်

ထို့နောက် အာဆီယံအဖွဲ့သည် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း ပြင်ပအင်အားကြီး နိုင်ငံများနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံရာ တွင် အရှေ့အာရှထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲ၊ အာဆီယံအပေါင်းသုံး အစရှိသည့် အာဆီယံနှင့် ပြင်ပမိတ်ဖက်နိုင်ငံများ အကြား ဆွေးနွေးပွဲ ယန္တရားများတွင် အာဆီယံသည် အဓိကအချက်အချာကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်လျက်ရှိ သည့်အပြင် ဒေသတွင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအပေါ် သြဇာသက်ရောက်လျက်ရှိပြီး ငြိမ်းချမ်းသော ဆက်ဆံ ရေးလမ်းကြောင်းများကို အားပေးမြှင့်တင်ကာ အကျိုးတူကိစ္စရပ်များအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကိုလည်း အားကောင်းစေလျက်ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မိမိတို့ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပတ်သက်၍ လက်ရှိ ကာလတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချို့ ဒေသများမှအပ နေရာဒေသအများစုတွင် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေးအရ တည်ငြိမ်မှုရှိအောင် ဆောင်ရွက် ထားနိုင်ပြီဖြစ်ပါကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့် လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲတစ် ရပ်ကို ကျင်းပပြီး အနိုင်ရရှိသော နိုင်ငံရေးပါတီအား ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းနှင့်အညီ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ပြန်လည် အပ်နှင်းနိုင်ရေးအတွက် နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံခြုံမှုရှိစေရေး၊ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေး၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် နိုင်ငံ့ စီးပွားရေး ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတို့အတွက် ကြိုးပမ်းအားထုတ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်”ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်နေ့တွင် လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် ၃ လအကြာတွင် ပြည်တွင်း စစ် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ ယနေ့အချိန်တွင် ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထို့အပြင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က မြန်မာ့တပ်မတော်သည် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) အစိုးရက ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်း အငြင်းပွားမှုကို မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်း သည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည်မှာလည်း ယနေ့ထိပင် ဖြစ်သည်။

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁၅ ရက်က MCIS-2023 ညီလာခံ ကျင်းပနေစဉ်

အဆိုပါ အခင်းအကျင်းကနေ စတင်၍ မြန်မာ့တပ်မတော် ဖြုတ်ချရေး NLD အမတ်များနှင့် ပါတီဝင်များ အပါအဝင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အချို့၊ ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက ကြိုးပမ်းလျက်ရှိ သည့်အတွက် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ တနင်္လာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ချင်းပြည်နယ်၊ ကရင် ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ် တို့မှာ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေသည်။

ထိုအခြေအနေများကို ကြည့်၍ မြန်မာသည် စစ်ရေးအတွေ့အကြုံ ရှိသည်ဟု ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောနေခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ သို့သော် မြန်မာ့တပ်မတော်သည် စစ်ရေးအတွေ့အကြုံရှိသည့်တိုင် နိုင်ငံကို တည် ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ရရှိအောင် မစွမ်းဆောင်နိုင်ဘဲ ဖြစ်နေသည်ကို သတိချပ်သင့် ကြောင်း နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝန်းက ထောက်ပြကြသည်။