CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၆

ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းမိုင်မြို့မှာ ပူးပေါင်းညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့(Joint Coordination Body-JCB)မှာ ပါဝင်သည့် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(SNLD)ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းညွန့်လွင် ဦးဆောင်ဆွေးနွေးမည့် မြန်မာ့အရေး ဆွေးနွေးပွဲတစ်ရပ်ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၇ ရက်တွင် ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ဆွေးနွေးပွဲကို သံလွင်အင်စတီကျူ့က ဦးဆောင် ကျင်းပခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ဆွေးနွေးပွဲကို ပူးပေါင်း ညှိနှိုင်းရေးအဖွဲ့(JCB)မှ စိုင်းညွန့်လွင်နှင့် စိုင်းကျော်ညွန့်တို့က ဦးဆောင်ဆွေးနွေးကြမည်ဟု သိရသည်။

ထို့နောက် နစကကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲ အခြေအနေ၊ JCB ၏ ဦးတည်ချက်နှင့် ဖွဲ့စည်းဖြစ်ပုံ အခြေအနေများ ကို ဆွေးနွေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ 

JCB ကို ပြည်တွင်းက နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများက ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်က ငွေဆောင်မှာ တွေ့ဆုံ၍ ဖွဲ့စည်းခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအဖွဲ့တွင် SNLD မှ စိုင်းညွန့်လွင်၊ ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသား ခေါင်းဆောင်ဟောင်း ဦးမြအေး၊ ဦးဒေးဗစ်လှမြင့်တို့ ပါဝင်ကြသည်။

JCB ရဲ့ ငွေဆောင် သဘောတူညီချက်ကိုတွေ့ရစဉ်

JCB သည် (၁) အရပ်သားပြည်သူပဓာနဥပဒေသ (ဝါ) စစ်တပ်ကို နိုင်ငံရေးနဲ့ ခွဲခြားထားသည့် အစိုးရ ထူထောင် ခြင်း၊ (၂) ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာလမ်းညွှန် အခြေခံမူများ၊ (၃) ပြန်လည်သင့်မြတ် ရေးနဲ့ စစ်တပ်၏ တာဝန်ယူမှု- တာဝန်ခံမှု၊ (၄) ရေရှည်တည်တံ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းသည့် ပဋိပက္ခဖြေရှင်းရေးသို့ ဦးတည်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်(၉)ဆင့် တို့ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း သိရသည်။

သို့သော် ချင်းမိုင်မြို့မှာ ဇွန်လ ၁၇ ရက်တွင် ကျင်းပမည့် ဆွေးနွေးပွဲကို ဦးဆောင်သည့် သံလွင်အင်စတီကျူ့က တော့ မြန်မာနိုင်ငံသူ/သားများအတွက် ပြည်သူ့ရေးရာပေါ်လစီများကို သုတေသနပြုရေး သင်တန်းများပေးနေ သည့် အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။ 

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၆

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလနှင့် ၂၀၂၆ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလတို့တွင် ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲအား စနစ်နှစ်မျိုးဖြင့် ပြုလုပ်ရာတွင် မည်ကဲ့သို့ ဖြစ်သင့်သည်ဆိုသည့်အပေါ် နိုင်ငံရေးသမားများကြား သုံးသပ်ဆွေးနွေး လျက်ရှိကြ သည်။

နစကမှ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ယခင်က ကျင့်သုံးခဲ့သည့် မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP) နှင့် အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် (PR) စသည့် စနစ် ၂ မျိုးဖြင့် ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC) က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP) ကို ကျင့်သုံးခဲ့သော်လည်း အာဏာသိမ်းမှုများ အကြိမ်ကြိမ်ဖြစ်ပွားခဲ့ ကြောင်း၊  အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်(PR) ကို လွှတ်တော်နှစ်ရပ်တွင် စမ်းသပ်လုပ်ဆောင်ကြည့်ခြင်းဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကိုက်ညီမှု ရှိမလားဆိုသည့်အပေါ် မျှော်လင့်ချက်ရှိကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ရွေး‌ကောက်ပွဲ မဲထည့်နေစဉ်

၎င်းက “ကျနော်တို့ FPTP ကိုလည်း ကျင့်သုံးခဲ့ကြပြီးပြီလေ။ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေအရ အာဏာမသိမ်းရအောင် အခု အာဏာသိမ်းတဲ့ ကိစ္စတွေကအစ ပေါ်ပေါက်လာတာလေ။ PR စနစ်နဲ့ကျင့်သုံးမယ်ဆို အချိုးကျကိုယ်စားပြု စနစ်နဲ့သွားကြမယ်ဆိုရင်တော့ ဘယ်လိုပုံစံ ဖြစ်လာနိုင်လဲဆိုတာ စတင်ကျင့်သုံးတဲ့ ပုံစံလေးတွေလို့ ပြောလို့ ရတာပေါ့။ မြို့နယ်တွေမှာ ၂ ဦးဖြစ်တဲ့ အခါကြတော့ PR နဲ့လုပ်ရင် ပိုအဆင်ပြေတယ်ပေါ့။ PR ဆိုတဲ့ အမျိုးက ၂ ဦးရှိရင်တော့ ကျင့်သုံးလို့ရပြီလေ။ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကတော့ ၂၀၀၈ အခြေခံဥပဒေနဲ့အညီ လုပ်မယ်ဆိုရင်တော့ PR ကျင့်သုံးလို့ သိပ်မရဘူးလို့ ကျနော်အနေနဲ့မြင်တယ်။ ဘာကြောင့်ဆို သူက လူဦးရေ အခြေခံ၍သော်လည်း ကောင်း၊ မြို့နယ်အခြေခံ၍သော်လည်းကောင်း ၂၀၀၈ မှာ ပြဋ္ဌာန်းထားတဲ့ အခါကြတော့ အဲဒါကတော့ သူက FPTP ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်ပေါ့။ အမျိုးသားလွှတ်တော်ကြတော့ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်တစ်ခုမှာ ၁၂ ယောက်နှုန်းဆိုတော့ မဲဆန္ဒနယ် ကျယ်ကျယ်ဝန်းဝန်း ကျင်းပလိုက်ရင်တော့ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပြည်နယ်တစ်ခုကို မဲဆန္ဒနယ် တစ်ခုစီပေါ့ နော် အဲဒီလို သတ်မှတ်လိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ အဲဒါလေးကလည်း PR ကျင့်သုံးလို့ရတာပေါ့။ တိုင်းရင်းသားရေးရာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ကြတော့ FPTP နဲ့ သွားရပါလိမ့်မယ်။ အဆင်ပြေတာ မပြေတာထက် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ ကိစ္စလေးတော့ လုပ်ရင်းလုပ်ရင်းနဲ့ ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို မြို့နယ်ပေါင်း ၂၆၇ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုရွေးကောက်ပွဲ ကို အပိုင်းလိုက် ကျင်းပသွားမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

နယ်မြေဒေသ အခြေအနေအရ ကန့်သတ်ချက်ရှိသည့် နယ်မြေများမှလွဲ၍ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ အားလုံးတွင် ဦးစားပေး အစီအစဉ်အတိုင်း အပိုင်းခွဲ၍ ကျင်းပရန် လျာထားကြောင်း သိရသည်။

အသေးစိတ်ကိုမူ သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းထုတ်ပြန်ပြီးပါက သိရှိရမည်ဖြစ်ကြောင်း UEC က ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီများ တွေ့ဆုံကြစဉ်

နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း နယ်မြေမတည်ငြိမ်မှု အများအပြား ဖြစ်ပွားနေသည့် ကာလတွင် နစက ကျင်းပမည့် ရွေး‌ကောက်ပွဲ သည် ပြည်သူအားလုံးအပေါ် မည်သည့် အတိုင်းအတာအထိ ကိုယ်စားပြုသလဲဆိုသော မေးခွန်းများစွာရှိကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ်(UNA)မှ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အဲဒါကြောင့် သူတို့မှာ စနစ်လည်း ခိုင်ခိုင်မာမာ မရှိဘူး။ ဘယ်နယ်မြေမှာ လုပ်မလဲ။ ပထမနေပြီး တိုင်းပြည်ရဲ့ နိုင်ငံတစ်ဝက်မှာလုပ်မယ်။ နောက်ပိုင်း ၁၁၀ လုပ်မယ်။ နောက် ရက်ပိုင်းကနေပြီး ၈၀ လောက် လုပ်မယ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပမယ်လို့ ပြောတယ်။ အခုတစ်ခါ ၂၀၀ ကျော် ၂၆၀ ဘာညာဆိုပြီး သတင်းတွေ ထွက်တယ်။ ဘယ်လိုလုပ်လို့ရမလဲ။ ဒီနေ့နိုင်ငံမှာ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်ထဲမှာ ဒီအာဏာရူးတွေ ဘယ်လောက် အထိ သူတို့ အာဏာကို တကယ်စိုးမိုးထားတဲ့နယ်မြေ ဘယ်လောက်ရှိလဲ၊ ဘယ်နှစ်မြို့နယ်ရှိလဲ ပြန်ပြီးရှာရမယ်။ မြို့နယ်ဆိုတဲ့ဟာမှာ မြို့နယ်ရော၊ ရပ်ကျေးရော၊ ကျေးရွာတွေရော အဲဒီဟာတွေ အကုန်လုံးကို ဆိုလိုတာ ဖြစ် တယ်။ သူတို့တပ်ချထားတဲ့ နေရာနဲ့ ကွက်ကွက်လေးကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ အဲဒီတော့ ပြည်သူကို ဘယ်လောက် ထိ ကိုယ်စားပြုလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေက အများကြီး ဒီကိစ္စတွေရဲ့ အနောက်မှာရှိတယ်” ဟု ပြောသည်။

FPTP စနစ်၏ သဘောကတော့ မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခု၌ ဆန္ဒမဲအများဆုံးရရှိသူ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း တစ်ဦးတည်းကိုသာ ရွေးကောက်တင်မြှောက်သည့် စနစ်ဖြစ်ပြီး PR စနစ်သည် နိုင်ငံရေးပါတီ သို့မဟုတ် တစ်သီး ပုဂ္ဂလများရရှိသည့် ဆန္ဒမဲအရေအတွက်အပေါ် မူတည်ကာ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်နေရာများကို အချိုးကျ ခွဲဝေရရှိနိုင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်ဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၃ နိုင်ငံမှာ မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ရစနစ် ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၇၄ နိုင်ငံ၊ အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ် ကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၁၁၁ နိုင်ငံနှင့် အခြားစနစ်များကျင့်သုံးသည့် နိုင်ငံ ၈ နိုင်ငံရှိ ကြောင်း သိရသည်။

CNI News
၂၀၂၅  ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၄

ကရင့်အမျိုးသားတော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုသည် ကရင်လူမျိုးတို့၏ ရည်မှန်းချက်နှင့် အိပ်မက်ဖြစ်သော ကော်သူးလေနိုင်ငံ ထူထောင်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး(KNU)ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းက ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် ကျရောက်သည့် ၇၆ နှစ်မြောက် ကော်သူးလေနေ့၌ ပြောကြားသည့် မိန့်ခွန်းမှာ KNU ဥက္ကဋ္ဌက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

တော်လှန်ရေးခေါင်းဆောင်များ ရန်ကုန်မှ ဆုတ်ခွာရပြီးနောက်တွင် အချို့သော ခေါင်းဆောင်များက ထိုကဲ့သို့ လိုအပ်ချက်များသည် အရေးပေါ်လိုအပ်ချက်အဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့ကြသောကြောင့် ၁၉၄၉ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၄ ရက်တွင် အရေးပေါ် အစည်းအဝေးတစ်ရပ်ကို တောင်ငူမြို့၌ ခေါ်ယူခဲ့ကြကြောင်း၊ ထိုအစည်းအဝေးတွင် တော်လှန်ရေး၏ အခြေအနေကို လေ့လာသုံးသပ်ပြီး ကော်သူးလေအစိုးရကို ဖွဲ့စည်း၍ အုပ်ချုပ်ရေး စီမံမှုများ ပြန်လည်ချမှတ်ခဲ့ ကြောင်း၊ ကော်သူးလေအစိုးရ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံလည်းရှိခဲ့ကြောင်း၊ ကော်သူးလေအစိုးရ၏ အစည်းအဝေး ပထမဦးဆုံးတစ်ကြိမ်ကို ၁၉၅၀ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး ကော်သူးလေအစိုးရဖွဲ့စည်း တည်ထောင်ခဲ့သော ဇွန်လ ၁၄ ရက်ကို ကော်သူးလေနေ့ အဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့ကာ ယနေ့ထိ ကျင်းပခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

KNU ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းက “ ကရင့်အမျိုးသားတော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုသည် ကရင်လူမျိုးတို့၏ ရည်မှန်း ချက်နှင့် အိပ်မက်ဖြစ်သော ကော်သူးလေနိုင်ငံထူထောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ကရင်လူမျိုးအားလုံး၏ စိတ်နှလုံးတွင် ကော်သူးလေနိုင်ငံသည် စွဲမြဲရှိနေသည်မှာ ငြင်းပယ်လို့မရပေ။ ကော်သူးလေနိုင်ငံထူထောင်ခြင်းနှင့် ကော်သူးလေ အစိုးရဖွဲ့စည်းခြင်းကို ကြေညာခဲ့သည်မှာ ၇၆ နှစ်ပြည့်ခဲ့ပြီဖြစ်သည်”ဟု ပြောသည်။

သို့သော် လွတ်လပ်မှု၊ တန်းတူညီမျှမှုနှင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရှိသော ကော်သူးလေဟူသည့် အသိအမှတ်ပြုခြင်းကို ယခုအချိန်ထိ မရရှိသေးကြောင်း၊ ကော်သူးလေ တည်ထောင်ခြင်းသည် လိုအင်ဆန္ဒတစ်ခုတည်းဖြင့်သာ တည် ဆောက်၍မရသည်ဟု အတွေ့အကြုံများလည်း ရှိခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်လာသော နိုင်ငံရေး အခြေအနေနှင့် မိမိလူမျိုး၏ အခြေအနေနှင့်ကိုက်ညီ၍ လက်တွေ့ကျသော တည်ဆောက်မှုရှိရန်လိုအပ်သည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

KNU သည် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က လက်မှတ်ထိုးစဉ်

KNU ဥက္ကဋ္ဌ ပဒိုစောကွယ်ထူးဝင်းက “ ကောင်းမွန်သော ခေါင်းဆောင်မှု၊ ပြည်သူ့ရေးရာစီမံအုပ်ချုပ်မှု၊ လူထုလိုအပ် ချက် ဖြည့်ဆည်းမှု၊ လူထုလုံခြုံရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် အခြားသော ရေးရာများကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်မှုတို့ အပေါ် မူတည်၍ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ထူထောင်ခြင်း၊ တည်ငြိမ်မှု၊ တိုးတက်မှုနှင့် ငြိမ်းချမ်းမှုတို့ကို ဖော်ဆောင်နိုင်မည်ဖြစ် သည်”ဟု ပြောသည်။

KNU သည် တစ်နိုင်ငံလုံးပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးသဘောတူစာချုပ်(NCA)ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က တခြားသော လက်နက်ကိုင် ၇ ဖွဲ့ဖြင့်အတူ လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် ကရင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ဖြစ် သည်။

သို့သော် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က မြန်မာ့တပ်မတော်မှ NLD အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်းအငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ရယူကာ အုပ်ချုပ်နေသည့်အတွက် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်နစကအား ပြန်လည်ဖြုတ်ချရေး တခြားသော လက်နက် ကိုင်များ၊ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG)၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များဖြင့် ပူးပေါင်းပြီး KNU က တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

KNU သည် ကရင်ပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ တနင်္သာရီတိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီးတို့မှာ စုစုပေါင်း တပ်မဟာ ၇ ခုဖြင့် လှုပ်ရှားနေသလို စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းမှာလည်း ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(LPDF) နှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့(PDF)များဖြင့် ပူးပေါင်း၍ စစ်ရေးလှုပ်ရှားနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၃

တရုတ်နိုင်ငံသည် မြန်မာနိုင်ငံကို ဩဇာလွှမ်းမိုးလာနေသည်ဆိုသော အမြင်မျိုး မမြင်သင့်ဘဲ နှစ်ဖက်အကျိုးစီးပွား ဖြစ်ထွန်းအောင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေသည်ဟု ရှုမြင်သင့်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက ပြောသည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် ၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေးကို ဖော်ဆောင်၍ မြို့သိမ်း၊ စခန်းသိမ်းတိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်သွားရန်အတွက် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်အဖွဲ့သုံးဖွဲ့(MNDAA-AA-TNLA)ကို တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်ရန်နှင့် သိမ်းထားသော မြို့များ ပြန်လည် ပေးအပ်ရန် ဖိအားပေးလျက်ရှိသည်။

တရုတ်နှင့်မြန်မာသည် ရှည်လျားသော နယ်နိမိတ်ထိစပ်လျက်ရှိသလို နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းလိုခြင်း ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးအတွက် ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရှုမြင်သင့်ကြောင်း သေနင်္ဂမဟာဗျူဟာလေ့လာရေးအဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဦးသိန်းထွန်းဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ မြန်မာနဲ့တရုတ်သည် ရှည်လျားတဲ့ နယ်နိမိတ်ရှိတယ်။ ကျနော်တို့သည် ကောင်းမွန်ခိုင်မာတဲ့ အလွတ်သဘော ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်နိုင်ဖို့လိုတယ်။ နှစ်ဦးနှစ်ဖက် စီးပွားရေးအရ win win situation ပေါ့၊ သူလည်း အဆင်ပြေ ကိုယ်လည်း အဆင်ပြေဆိုတဲ့ အခြေအနေမျိုး တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ ပြီးရင် ကမ္ဘာရေးရာ တွေမှာရော ဒီတိုင်းပဲ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေ ဖြစ်တဲ့ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေး တည်ဆောက်မှု အပိုင်းမှာရော ဆိုလို တာက ရင်းနှီးတဲ့ ချိတ်ဆက် ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်ဖို့က အဓိကအရေးကြီးတယ်။ အဲဒါသွားခြင်းအားဖြင့် နှစ်နိုင်ငံရဲ့ ဆက်ဆံရေးက ကောင်းမွန်သလို ဒေသတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးရော နိုင်ငံရဲ့ရှေ့ရေးအတွက်ရော အများကြီး အဆင်ပြေသွားပါမယ်။ ဆိုလိုတာက တရုတ်အောက် ရောက်ချင်း မရောက်ချင်းဆိုတာကတော့ ဘယ်လို ခေါ်မလဲ။ ပြင်ပကမြင်တဲ့သူ အဲမှာ အနောက်နိုင်ငံက မြင်ရင် တစ်မျိုးမြင်လိမ့်မယ်။ အာဆီယံကမြင်ရင် တစ်မျိုးမြင်မယ်။ ဥပမာ တရုတ်နဲ့ diplomatic အရ သိပ်အမြင်မကြည်တဲ့ အိန္ဒိယဆို အိန္ဒိယကတစ်မျိုး မြင်လိမ့် မယ်ဆိုတာက အမြင်တွေက မျိုးစုံဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဒါပေမယ့် အဓိက အကျဆုံးအချက်က မြန်မာနိုင်ငံက ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဘယ်လိုမြင်လဲဆိုတာ အရေးကြီးတယ်။ ကျနော်တို့က ကိုယ့်ကိုယ်ကို အဓိက မြင်တတ်ဖို့လိုတယ်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မမြင်တတ်တော့လည်း သူများမြင်ခံတာကို လိုက်ခံလို့မရဘူးပေါ့နော်။ အဲတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဘယ်လိုမြင်ပြီးတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဘယ်လိုတည်ဆောက်မယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပေါ်မှာ မူတည်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ တရုတ်အောက် ကျခြင်းမကျခြင်း ဆိုတာဟာ ကျနော်တို့အတွက် အဓိကအရေးကြီးတဲ့ ခေါင်းစဉ်မဟုတ်ဘူး”ဟု ပြောသည်။

MNDAA-AA-TNLA ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ (MNDAA)ထိန်းချုပ်ထားသည် လားရှိုးမြို့နှင့် အရှေ့မြောက်ပိုင်းတိုင်းစစ်ဌာနချုပ် (ရမခ)ကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလက မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ရသလို သိန္နီမြို့ကိုလည်း ပြန် လည်ပေးရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း၊ တအာင်းတပ်ဖွဲ့(TNLA)သည် ၎င်းတို့ ထိန်းချုပ်ထားသော ကွတ်ခိုင်၊ သီပေါ၊ ကျောက်မဲ၊ နောင်ချို၊ မိုး ကုတ်၊ နမ့်ခမ်း မြို့များကိုလည်း မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းပေးရန် ဖိအားများ ရင်ဆိုင်နေရသည်။

တရုတ်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို ဩဇာလွှမ်းမိုးရေးဆိုတာထက် ဗဟိုအစိုးရပြိုကွဲပြီး ဘေးပတ်ဝန်းကျင် နိုင်ငံများပါ ရိုက်ခတ်လာနိုင်ခြင်းကြောင့် ဝင်ရောက် ကူညီနေခြင်းဖြစ်သည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအင်အားစုပါတီ(NDF) ဒု-ဥက္ကဋ္ဌ ဦးထက်အောင်ကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု ဆိုတာမျိုးထက်က အဓိက,ကတော့ အခုဖြစ်နေတဲ့ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာ အခုဖြစ်နေ တဲ့ ပြဿနာတွေကို ဒါက ကူညီဖြေရှင်းတာပေါ့။ အိမ်နီးချင်း တစ်ယောက်အနေနဲ့ ဒါထိုင်းဆိုလည်း ဖြေရှင်းပေး တာပဲ။ အိန္ဒိယဆိုလည်း ဝင်ဖြေရှင်းပေးတာပဲနော်။ ပြီးတော့ ဒီတရုတ်လည်း ဝိုင်းဖြေရှင်းပေးတာပေါ့။ ကျနော်တို့ ဒါဒီတိုင်းပြည် ပြိုကွဲသွားလို့ မရဘူးဆိုတဲ့ ဟာနဲ့ပေါ့နော်။ ဒါဗဟိုပြိုကွဲလို့ရှိရင် ဘေးပတ်ဝန်းကျင် တိုင်းပြည်တွေ ကလည်း အကုန်လုံး ထိခိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဝိုင်းဖြေရှင်းပေးတာ ဖြေရှင်းပေးတဲ့အခါမှာ တရုတ်သည် အင်အား ကြီးတဲ့အတွက်ကြောင့် တရုတ်သည် အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ကလည်း တကယ့်ကို အင်မတန် ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေးရှိတဲ့ အခါကြတော့ ဒီတရုတ်ရဲ့ Back up ရလို့ရှိရင် နစကအနေနဲ့ ဟိုဟာဖြစ်မယ် ဆိုတဲ့ ဟာမျိုးကြောင့် ပြောတာမျိုးလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဓိက,ကတော့ တိုင်းပြည်မှာ ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ခံအား ကောင်းဖို့ လိုတာပေါ့။ ကိုယ်ခံအားကောင်းရင် ကျန်တဲ့ဟာ သိပ်ပြီးတော့ ပြဿနာမရှိပါဘူး ဘယ်ဟာမှ လုပ်လို့မရ ဘူး။ ဘယ်နိုင်ငံမှလာပြီး လွှမ်းမိုးတယ်ဆိုတာ မရပါဘူး။ အဓိက,ကတော့ ကျနော်တို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကိုယ်ခံအား ကောင်းအောင်လုပ်ဖို့ပဲ လိုအပ်ပါတယ်”ဟု ပြောသည်။ 

ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှု ဆိုင်ရာဥပဒေကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် လက်နက်ကိုင်အင်အားစုများကြား နိုင်ငံတစ်ဝန်း တိုက်ပွဲများအပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေပြီး စစ်စခန်းပေါင်း ရာနှင့်ချီ အပါအဝင် မြို့ပေါင်း ၉၀ ကျော်နှင့် တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်တချို့ကို မြန်မာ့တပ်မ တော်က လက်လွတ်ဆုံးရှုံးထားရသည်။

အလားတူ တရုတ်၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ၊ စီမံကိန်းများနှင့် ကုမ္ပဏီများ ထိခိုက်ဆုံးရှုံးနေရသလို တရုတ်-မြန်မာ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးများ ရပ်တန့်နေသည်။

ထို့နောက် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်ကုမ္ပဏီများနှင့် ဝန်ထမ်းများ၊ တရုတ်စီမံကိန်းများ၊ တရုတ်ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု များ လုံခြုံစိတ်ချစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလက ရုရှားနိုင်ငံမှာ တွေ့ဆုံစဉ် တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ အခြေအနေများနှင့်အတူ နစကသည် တရုတ်၏ ဖိအားများကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီးနောက် တရုတ်အကျိုးစီးပွား အား ကာကွယ်နိုင်ရေးနှင့် တရုတ်လုံခြုံရေးအဖွဲ့များ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဝင်ရောက်လာနိုင်ရေးအတွက် ပုဂ္ဂလိက လုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှု ဆိုင်ရာဥပဒေကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်က ပြဋ္ဌာန်းကာ လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့ရသည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

မြန်မာနိုင်ငံ၏ အကျိုးစီးပွားနှင့် တရုတ်၏အကျိုးစီးပွားက ထပ်တူကျနေသည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာအေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးသည် ၇၅ နှစ်မြောက်ရှိပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ တရုတ်၏ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် သဘော ထားကို နစက,က ကြိုဆိုလက်ခံထားသည်။

တရုတ်နှင့်မြန်မာ ဆက်ဆံရေးသည် ပို၍နီးကပ်လာသလို နှစ်နိုင်ငံ အကျိုးစီးပွားအားလုံးသည် ထပ်တူကျနေ သည်ဟု ရခိုင့်ဦးဆောင်ပါတီ(AFP)ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာ‌အေးမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။ 

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း‌အောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးနေစဉ် 

၎င်းက “ဦးမင်းအောင်လှိုင်နဲ့ ခုလက်ရှိ မစ္စတာရှီကျင့်ဖျင်တို့ရဲ့ တရုတ်-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေး သံခင်းတမန်ခင်း အောင်မြင်မှုကို ဆက်ပြီး carry ယူသွားရမှာပေါ့၊ နောင်သားစဉ်မြေးဆက်။ အဲဒီတော့ ပိုပြီးတော့ နီးစပ် ပိုပြီးတော့ ဆက်ဆံရေးက စိပ်လာမှာပေါ့။ အဲဒီရဲ့ လက္ခဏာ အနေနဲ့လည်း ရှမ်းမြောက် အနေအထား လားရှိုးအနေအထား၊ တောင်ခမ်း အနေအထားကနေ ကျောက်ဖြူအထိပေါ့ဗျာ။ မစ္စတာတိန့်ရှီးကျွင်းနဲ့ ရှမ်းမြောက်အဖွဲ့တွေ တစ်ကြိမ်ပြီး တစ်ကြိမ်ပေါ့ဗျာ။ တစ်ဖွဲ့ပြီးတစ်ဖွဲ့ တွေ့ကြတယ်။ ပြုကြတယ်ဆိုတာ အားလုံးက ရပ်တည်ချက် တစ်ခုပေါ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အကျိုးစီးပွားနဲ့ တရုတ်အကျိုးစီးပွားတွေ အားလုံးက ထပ်တူကျနေတယ်ဆိုတော့ အဲဒါတွေ အားလုံး က ခဏက ရှရှားမှာ ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးတို့ တွေ့ကြတဲ့အခါမှာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အချုပ်အခြာ အာဏာကို အာမခံတာတို့ အသိမှတ်ပြုတာတို့ မြန်မာနိုင်ငံ ပြိုကွဲမသွားဖို့အတွက် ငြိမ်းချမ်းမှုဖြစ်စဥ် လိုအပ်တာတို့ အဲဒါတွေနဲ့ ဆက်စပ်ပြီးမှ တရုတ်သည် အနီးကပ်ဆုံး အိမ်နီးနားချင်းဖြစ်တဲ့ အခါကြတော့ မြန်မာနိုင်ငံတော် နိုင်ငံသားတွေ အတွက် ကောင်းကြိုးလိုရာ‌ ‌ရောက်ဖို့အတွက် သံခင်းတမန်ခင်း အောင်မြင်မှုလို့ ပြောလို့ရတာပေါ့”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ နောက်ပိုင်း ဖြစ်ပေါ် ပြောင်းလဲသွားသည့် မြန်မာနိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် တရုတ်နိုင်ငံသည် ထည်ထည်ဝင်ဝင် ပါဝင် ပတ်သက်လာပြီး ဩဇာလွှမ်းမိုးလျက်ရှိနေသည်ဟု စစ်‌ရေးနှင့်နိုင်ငံရေး အကဲခတ်များက ထောက်ပြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည် တရုတ်၏ အရှိန်ဝါကို နဂိုထဲက စိုးရိမ်စိတ် ရှိထားပြီးသား ဖြစ်သောကြောင့် တချို့အပိုင်းများတွင် တရုတ်က တော်တော်လေး ထည်ထည်ဝင်ဝင် လွမ်းမိုးလာတာကတော့ အမှန်ဖြစ်ကြောင်း နိုင်ငံရေးလေ့လာ သုံးသပ်သူ ဒေါက်တာအောင်မျိုးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်း‌အောင်လှိုင်နဲ့ တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးနေစဉ် 

၎င်းက “မြန်မာပြည်က တရုတ်ရဲ့လွှမ်းမိုးမှုကို သမိုင်းအစဥ်အဆက်အရ လွှမ်းမိုးမခံရအောင်တော့ တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစားခဲ့တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် တရုတ်ကိုတော့ မွန်ဂိုတရုတ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ ဟန်တရုတ်ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ မန်ချူးပဲဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ တရုတ်ကိုတော့ ကျနော်တို့က ကိုယ့်ထက် အင်အားကြီးတယ်လို့ အမြဲတမ်း ကျနော်တို့က ယူဆထားလို့ပေါ့။ အဲတော့ တရုတ်ရဲ့အရှိန်ဝါကိုတော့ ကျနော်တို့က အစတည်းက စိုးရိမ်စိတ်က ရှိထားပြီးသား ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ တချို့အပိုင်းလေးတွေမှာတော့ တော်တော်လေး ထည်ထည်ဝင်ဝင် လွှမ်းမိုးလာတာကတော့ အမှန်ပါပဲ တရုတ် ကလေ။ ကျနော်တို့ ရှောင်ဖို့ နည်းလမ်းက တစ်ခုပဲရှိတယ်၊ အဲတာက ဘာလဲဆိုရင် ပြည်တွင်းအားကို တည်ဆောက်ရမယ်။ အခု မူဝါဒပိုင်းဆိုင်ရာ လွဲနေ တာတွေတော့ အများကြီး သွားတွေ့ရတယ်။ အဲတာဘာလဲဆို ပြည်တွင်းအားကို မတည်ဆောက်ဘူး။ ကိုယ့်နိုင်ငံ ရေး ခွဲခြားမှုတွေကို ပြန်ပြီးတော့ စည်းလုံးညီညွတ်အောင် ပြည်သူတွေ မကျေနပ်တာတွေက ဘာတွေလဲ နောက် တိုင်းရင်းသားတွေ မကျေနပ်တာတွေက ဘာတွေလဲ ဒါတွေကို ကျနော်တို့က အဖြေရှာရမယ်။ အဖြေ ရှာပြီးတော့ တရုတ်ပြည်ကို တန်းတူညီတူ ဆက်ဆံမယ်။ အဲလိုမဟုတ်ဘူး ကွဲပြားနေလို့ကတော့ ကျနော်တို့က တော့ ဟုတ်ကဲ့ပါခင်ဗျာ ဟုတ်ကဲ့ပါခင်ဗျာ ဆိုပြီးတော့ မျက်နှာချိုသွေးနေရမယ့် သဘောမှာသွားရှိတယ်။ ချစ်ချစ် မချစ်ချစ် မုန်းမုန်း မမုန်းမုန်း တရုတ်ကိုတော့ အလေးထားပြီး ဆက်ဆံရမယ်လို့ သဘောတော့ ပေါက်တယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒမှာလည်း တရုတ်ကို ထည့်တွက်ရမယ်။ တော်ရုံတန်ရုံလောက်ကိုလည်း အလျှော့ပေးရမယ်လို့ ကျနော်တို့ လက်ခံထားတယ်”ဟု ပြောသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရုတ်သည် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့် မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်သုံးဖွဲ့(MNDAA-AA-TNLA)ကြား ဖြစ်ပွားနေသော တိုက်ပွဲများ ရပ်တန့်ရေး ဖိအားပေး၍ ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်း ပေးနေသလို မြောက်ပိုင်းသုံးဖွဲ့က ထိန်းချုပ်ထားသည့် မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းပေါ်မှ မြို့များ မြန်မာ့တပ်မတော်ထံ ပြန်လွှဲပေးရန်လည်း ဖိအားပေးလျက်ရှိသည်။

ထို့ပြင် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ တရုတ်လူမျိုးများ၊ တရုတ်ကုမ္ပဏီများနှင့် ဝန်ထမ်းများ၊ တရုတ်စီမံကိန်းများ၊ တရုတ် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ လုံခြုံစိတ်ချစေရန် ဆောင်ရွက်ပေးရမည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်နှင့် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ မေလက ရုရှားနိုင်ငံမှာ တွေ့ဆုံစဉ် တရုတ်သမ္မတရှီကျင့်ဖျင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ပါတီနိုင်ငံရေး ကင်းရှင်းရန် လိုအပ်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်က ပြင်ဦးလွင်မြို့မှာ ကျောင်းဆရာ/ဆရာမများဖြင့် တွေ့ဆုံစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများအနေဖြင့် ပါတီနိုင်ငံရေး ကင်းရှင်းရန် လိုအပ် မည်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးနှင့် နိုင်ငံ့အရေးကို ခွဲခြားသိမြင်ရန်လိုကြောင်း၊ မိမိတို့ တာဝန်ယူထားရသည့် တာဝန်များကို ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံ့အရေးကို ကျေပွန်ရမည်ဖြဖစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ကောင်းမွန် ရေးအတွက် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းပီသစွာဖြင့် အတူတကွ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားကြသည့် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများဖြစ်ကြစေ လိုသည်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၆ (က) နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများသည် ပါတီနိုင်ငံရေးနှင့် ကင်းရှင်းရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်း ထားသည်။ 

နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ ပါတီနိုင်ငံရေး ကင်းရှင်းရမည်ဆိုသော စကားရပ်သည် ပြင်ဆင်သင့်ကြောင်း၊ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများ သည် ပါတီတစ်ခုခုတွင် ပါတီဝင်မဖြစ်ရဆိုသော ပြဋ္ဌာန်းချက်သာဖြစ်သင့်ကြောင်း၊ သို့မဟုတ်ပါက နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း များသည် ပါတီတစ်ခုခုမှ ပါတီဝင် အမျိုးသား/အမျိုးသမီးများဖြင့် အိမ်ထောင်ပြုရန်ပင် မရသည့် အခြေအနေ ဖြစ် သွားနိုင်ကြောင်း နိုင်ငံရေးပါတီများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့နောက် မြန်မာ့တပ်မတော်မှ စစ်သည်များသည် နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းများဖြစ်ပြီး မည်သည့်အတွက်ကြောင့် လွှတ်တော် အတွင်းမှာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း နေရာယူထားရသနည်း မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်နေသည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ် များက ထောက်ပြကြသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၂

အတန်းပညာတတ်မြောက်မှုအားနည်းခြင်း၊ သိမြင်တွေးခေါ်နိုင်မှု အားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ရပ်များကို လုပ်ဆောင်လာကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ပြောသည်။

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁ ရက်က ပြင်ဦးလွင်မြို့သို့ ရောက်ရှိစဉ် ပညာရေးဝန်ထမ်းများနှင့် ပညာသင်ကြားနေသော ကလေးငယ်များဖြင့် တွေ့ဆုံစဉ် ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “ မိမိတို့နိုင်ငံတွင် ဖြစ်ပွားလျက်ရှိသည့် မတည်မငြိမ်မှုများနှင့် အကြမ်းဖက်မှုဖြစ်စဉ်များကို ကြည့်မည်ဆိုပါက ပညာရေးအားနည်းသည့် ဒေသများ၌ ပိုမို ဖြစ်ပွားသည်ကို တွေ့ရှိ ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အတန်းပညာတတ်မြောက်မှုအားနည်းခြင်း၊ သိမြင်တွေးခေါ်နိုင်မှု အားနည်းခြင်းတို့ကြောင့် အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ရပ်များကို လုပ်ဆောင်လာကြခြင်းဖြစ်ပြီး ဒေသနှင့် ဒေသခံများ၏ လူမှုစီးပွားဘဝများကိုပါ ထိခိုက်လာစေသည်”ဟု ပြောသည်။

ထို့ကြောင့် ဆရာ/ဆရာမ များအနေဖြင့် မိမိတို့ သင်ကြားပေးနေရသည့် ကလေးငယ်များအား အတန်းပညာ သင်ကြားပေးခြင်းအပြင် အကောင်းအဆိုး၊ အကြောင်းအကျိုးကို ခွဲခြားသိမြင်နိုင်စွမ်းရှိစေမည့် အသိပညာနှင့် အတွေးအမြင်များကို သင်ကြားပေးရမည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က “စာရင်း ကောက်ယူထားရှိသည့် ကိန်းဂဏန်းအချက်အလက်များ မိမိတို့ နိုင်ငံအနေဖြင့် ပညာရေးအားပေးမြှင့်တင်ရန် လိုအပ်ချက်များစွာရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး လူဦးရေ၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ခန့်မှာ ပညာရေးအားနည်းလျက်ရှိနေသည်”ဟု ပြောသည်။

၂၀၂၅-၂၆ ပညာသင်နှစ်အတွက် မူလတန်းကျောင်းအပ်နှံမှု ၄ သန်းကျော် (၄,၁၄၆,၂၅၁ ဦး)၊ အလယ်တန်း ကျောင်းအပ်နှံမှု ၁ သန်းကျော် (၁,၃၄၄,၂၃၆ ဦး)၊ အထက်တန်းကျောင်းအပ်နှံမှု ၆ သိန်းကျော် (၆၂၈,၇၇၃ ဦး) စုစုပေါင်း ကျောင်းအပ်နှံမှု ၆ သန်းကျော် (၆,၁၁၉,၂၆၀ ဦး)ရှိသည်ဟု ပညာရေးဝန်ကြီးဌာနက ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၃ ရက်က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူဦးရေ ၅၄ သန်းကျော်ရှိပြီး ကျောင်းနေအရွယ် လူငယ်များမှာ သန်း ၂၀ ကျော်ရှိနိုင်သည့် အခြေအနေမှာ လူဦးရေ ၆ သန်းကျော်သာ ကျောင်းအပ်နှံနိုင်ခြင်းကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်ပါက အနာဂတ်အတွက် စိုးရိမ် စရာကောင်းကြောင်း စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ တစ်ဝန်းတွင် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားနေသလို နယ်မြေမတည်မငြိမ်မှုများကြောင့် တရားဥပဒေ စိုးမိုးမှုများ အားနည်းလျက်ရှိသည့်အတွက် စာသင်ကျောင်းများ ဖွင့်လှစ်နိုင်ရေးမှာလည်း အားနည်းလျက်ရှိနေ သည်။

အဆိုပါ တိုက်ပွဲများသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်က အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်(NLD) အစိုးရကို ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မဲစာရင်းအငြင်းပွားမှုအား မဖြေရှင်းဘဲ အစိုးရဖွဲ့စည်းရေး ကြိုးပမ်းသည်ဟုဆိုကာ မြန်မာ့တပ်မတော်က ဖြုတ်ချ၍ နိုင်ငံတော်အား အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာကာ အုပ်ချုပ်လာ
သည့် နောက်ပိုင်းမှာ စတင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

လက်ရှိတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်နှင့်နစကကို ဖြုတ်ချရေး NLD ခေါင်းဆောင်တချို့နှင့် လွှတ်တော် အမတ်များ ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းထားသည့် CRPH၊ NUG၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ အပါအဝင် လူငယ်များဖွဲ့စည်းလာသည့် PDFs နှင့် LPDFs များက လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်လျက်ရှိနေသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁

နစကသည် ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလထဲတွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ၎င်းတို့လိုချင်သည့် ပုံစံ မဖြစ်မချင်း ပြောင်းလဲနေမည်ဖြစ်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ်(UNA)မှ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲအား ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလထဲတွင် ကျင်းပပြုလုပ်မည်ဟု ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ များသို့ အသိပေး ကတိပြု ပြောကြားထားသည်။

ယခုကဲ့သို့ ‌ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ပေးခြင်းသည် နိုင်ငံတကာထံမှ တရားဝင်မှုကို လိုချင်၍ လုပ်ခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း စည်းလုံးညီညွတ်သော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများမဟာမိတ် (UNA) မှ ဦးမျိုးကျော်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

၎င်းက “ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကို သူတို့ကြိုက်တဲ့ လူတွေနဲ့ဖွဲ့စည်းတယ်။ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို ထုတ်ပြန် တယ်။ ပါတီတွေ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ ဘာညာဆိုတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီ ဥပဒေကိုယ်တိုင်က သူတို့အခု အုပ်ချုပ် နေစဉ် ကာလမှာ အကြိမ်ကြိမ် ပြောင်းတယ်။ သူတို့လိုချင်တဲ့ပုံစံ မဖြစ်မချင်း ပြောင်းနေတယ်။ ဒီဟာကလည်း ပုံစံ မဟုတ်ဘူးလို့ မြင်တယ်။ ကိုယ်တို့ အားသာမယ်ဆိုတော့ ပုံစံတစ်မျိုးနဲ့ ပြဋ္ဌာန်းတယ်။ အားနည်းတယ်ဆိုတဲ့ အခါ တော့ လျော့ပေးတယ်ပေါ့ အပေါ်စီးရအောင်။ တစ်နည်းအားဖြင့်ပြောရင် ကိုယ်မနိုင်မချင်း ဥပဒေကို လိုသလို လျော့လိုက်၊ တင်းလိုက်လုပ်တဲ့ ဟာကိုက တော်တော်လေး သိက္ခာမဲ့တဲ့ အတုအယောင်ဖြစ်တယ်။  နောက် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်၊ သူတို့ ဘယ်လိုနည်းနဲ့ အပေါ်စီးရနိုင်မလဲ၊ အလုပ် ဖြစ်နိုင်မလဲ၊ ထွက်ပေါက်ရမလဲ ဆိုတာကိုပဲ စဉ်းစားတာ ဖြစ်တယ်။ တိုင်းပြည်ရဲ့မျက်နှာ၊ ပြည်သူ့ရဲ့မျက်နှာ တစ်မျက်နှာမှ ကြည့်တာမဟုတ်ဘူး။ ဒီတိုင်းသွား နေတာထက်စာရင် ဒီမိုကရေစီနည်းကျကျ ‌ရွေးကောက်ပွဲလုပ်လိုက်ရင် နိုင်ငံတကာကနေ တရားဝင်မှုကို လိုချင်လို့ သူတို့လုပ်တာပဲဖြစ်တယ်” ဟု ပြောသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ တွေ့ဆုံစဉ်

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရွေးကောက်ပွဲကို မြို့နယ်ပေါင်း ၂၆၇ မြို့နယ်မှာ ကျင်းပသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုရွေးကောက်ပွဲ ကို အပိုင်းလိုက် ကျင်းပသွားမည်ဟု ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်(UEC)က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။ 

နယ်မြေဒေသအခြေအနေအရ ကန့်သတ်ချက်ရှိသည့် နယ်မြေများမှလွဲ၍ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်များ အားလုံးတွင် ဦးစားပေးအစီအစဉ်အတိုင်း အပိုင်းခွဲ၍ ကျင်းပရန် လျာထားကြောင်း သိရသည်။

ထို့ပြင် ရွေးကောက်ပွဲကို ယခင်က ကျင့်သုံးခဲ့သည့် မဲအများဆုံးရသူ အနိုင်ယူစနစ်(FPTP)နှင့် အချိုးကျကိုယ်စားပြု စနစ်(PR) စသည့် စနစ် ၂ မျိုးဖြင့် ကျင်းပမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ သက်ဆိုင်ရာလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ၊ နည်း ဥပဒေများ ပြဋ္ဌာန်းထုတ်ပြန်ပြီးပါက အသေးစိတ် သိရှိရမည်ဖြစ်သည်ဟု UEC က ပြောသည်။

နစကတာဝန်ရှိသူများနှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တို့ အနေဖြင့် ယခင်က နိုင်ငံ‌ရေးပါတီများဖြင့် တွေ့ဆုံကာ ဥပဒေအကြောင်း ဆွေးနွေးမှုများ ရှိခဲ့သော်လည်း ယခုနောက်ပိုင်းတွင် မရှိကြောင်း သိရသည်။

နစကဥက္ကဋ္ဌနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ တွေ့ဆုံစဉ်  

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေကို မထုတ်ပြန်ခင် နိုင်ငံရေးပါတီများအား ဖိတ်ခေါ်ကာ အကြမ်းဖျင်း ချပြသင့်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ) အမျိုးသားများဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီ (TNDP) မှ ဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ဒီရွေးကောက်ပွဲ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေကြတော့ သူတို့တွေက အရန်သင့်ဖြစ်ပြီလို့ ပြောတာပဲ။ ဟိုတုန်းက တော့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကို ခေါ်ပြီးမှ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတာတော့ ရှိတယ်။ အခုနောက်ပိုင်း ထုတ်ခါနီးကြရင်လည်း နိုင်ငံရေးပါတီတွေခေါ်ပြီးမှ ကော်မရှင် အစည်းအဝေးမှာပဲဖြစ်ဖြစ် ဥပဒေက ဘယ်လိုရှိတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းလေး တွေကို အကြမ်းဖျင်း ချပြသင့်တယ်လို့ ကျနော့်အနေနဲ့ ပြောချင်တာပေါ့။ သူတို့ပြောထားတဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာရှိတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလို့ ပြောထားတဲ့ အခါကြတော့ အဆုံးစွန်ထိ လုပ်လိမ့်မယ်လို့တော့ မမြင်ဘူး။ အခုအခြေအနေအရ ကျနော်ပြန်သုံးသပ်ကြည့်တော့ နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်တွေမှာ တိုင်းရင်းသားရေးရာက အင်မတန် အရေးကြီးပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားပါတီက တိုင်းရင်းသားလူမျိုးတွေရဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေ လွှတ်တော်ထဲရောက်မှ ဒီစည်း ကို နိုင်ငံရေးအရ ဖြေရှင်းနိုင်မယ်လို့ မြင်တာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

နစကမှ ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် မဲပေးစက်ဖြင့် ပြုလုပ်သွားမည်ဖြစ်ကာ မြန်မာနိုင်ငံ စံချိန်စံညွှန်း ဥပဒေ (၂၀၁၄) နှင့်အညီ မဲပေးစက်၏ အရည်အသွေးနှင့် စံချိန်စံညွှန်းကို အမျိုးသားအဆင့် ထောက်ခံ အသိအမှတ်ပြုလွှာ ရရှိရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း UEC က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဇွန် ၁၀

ကချင်ပြည်နယ်၊ ဖားကန့်ဒေသ၌ ကချင်လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(KIA)နှင့် မြန်မာ့တပ်မတော်အကြား ဖြစ်ပွား နေသည့် စစ်ရေးသည် တရုတ်အပေါ်တွင်သာ မူတည်ကြောင်း တိုင်းလိုင်(ရှမ်းနီ)အမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ပါတီ(TNDP)မှဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဖားကန့်ဒေသမှ ကျောက်စိမ်းတူးဖော်သည့် လုပ်ကွက်အားလုံး၏ နောက်ကွယ်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ ရှိနေကြောင်း၊ တရုတ်မှ ကျောက်စိမ်းမှောင်ခို ဈေးကွက်ကို အားမပေးခဲ့ပါက မြန်မာနိုင်ငံရေး တစ်ဝက်ခန့် ငြိမ်းအေးသွားနိုင် ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

စိုင်းဋ္ဌေးအောင်က “အဲဒီ စစ်ရေးက အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်နေတဲ့ အခါကြတော့ KIA ကလည်း KIA အကျိုးစီးပွား ကို ထိခိုက်တယ်။ ကျယ်ပြန့် လာနိုင်တယ်ဆိုတာက အဲဒီ ဖားကန့်ဒေသမှာက ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံ လက်နက် ကိုင် အဖွဲ့အစည်း ၂ ဖွဲ့ဆိုကြပါစို့။ သူတို့ စစ်တိုက်နေတာ စိတ်မကောင်းပါဘူး။ အဲဒီမှာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အကျိုး စီးပွားက တော်တော် ကြီးကြီးမားမား ရှိပါတယ်။ ရှိတဲ့အခါကြတော့ တရုတ်အနေနဲ့ ကျယ်ပြန့်အောင် လုပ်မလား၊ မကျယ်ပြန့်အောင် လုပ်မလားဆိုတာတော့ သူ့အပေါ်မှာပဲ သွားမူတည်တာပေါ့။ အခု ပြောရမယ်ဆိုရင် ဖားကန့်က ထွက်တဲ့ ကျောက်စိမ်းစျေးက ၂၀၂၃ တုန်းက မြန်မာပြည်မှာ ကျပ်ငွေ ဘီလျံ ၆၆ ပဲ ရရှိတယ်။ တရုတ်မှာဆိုရင် US ဒေါ်လာ ၂၁ ဘီလျံရတယ်။ ဒါကိုနှိုင်းယှဉ်ခြင်းအားဖြင့် မြန်မာ့‌ကျောက်စိမ်းတွေဟာ တရုတ်ဈေးကွက်မှာ ဘယ် လောက် ကောင်းနေတယ်ပေါ့။ အဲဒီဥစ္စာတွေကလည်း မြန်မာနိုင်ငံကနေ တရားဝင် ထွက်သွားတာ မဟုတ်ဘဲနဲ့ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေဆီကနေ မှောင်ခိုထွက်သွားတာပေါ့။ အဓိက,ကတော့ ကျောက်စိမ်းဖော်တဲ့ လုပ်ကွက် အားလုံးရဲ့ နောက်ကွယ်မှာ တရုတ်ရှိတယ်ဆိုတာကိုလည်း သတိထားရမှာပေါ့။ တရုတ်က အိမ်နီးချင်း ကောင်း ပီသတယ်ဆိုရင် ဗဟိုအစိုးရနဲ့ပါ ချိတ်ဆက်သင့်ပါတယ်။ မှောင်ခိုအားမပေးခဲ့ဘူးဆိုရင် ဒါလည်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ငြိမ်းချမ်းရေး တစ်ဝက်လောက်ကို ငြိမ်းအေးသွားနိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောသည်။

ဖားကန့်‌ဒေသက ကျောက်စိမ်းတူးဖော်နေမှုကို တွေ့ရစဉ်

မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် ဖားကန့်ဒေသတွင် လက်လွှတ်လိုက်ရသည့် နေရာများအား ပြန်လည်ရယူရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း၊ မေလကုန်ပိုင်းက ဖားကန့်မြို့ထဲသို့ စစ်ကြောင်းဝင်ရောက်ကာ စစ်အင်အားဖြည့်တင်း နေကြောင်း ဒေသတွင်း သတင်းဌာနများမှ ဖော်ပြထားကြသည်။

ထို့နောက် ကချင်ပြည်နယ်၊ ဖားကန့်မြို့အနီးတွင် KIA နှင့် ထိတွေ့ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေကြကြောင်း သိရသည်။

KIA သည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ မတ်လမှ စတင်ကာ မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲများ ဆင်နွှဲနေပြီး နယ်မြေထိစပ်နေသည့် စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီးနှင့် ရှမ်းပြည်နယ် နယ်စပ်များတွင်လည်း တိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်နေသည်။

ဖားကန့်ဒေသသည် စီးပွားရေးအရ အလွန်အရေးပါသည့် ဒေသဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာ့တပ်မတော်အနေဖြင့် အကြီးအကျယ် တိုက်ပွဲဝင်မှာဖြစ်ကြောင်း တရုတ်-မြန်မာအရေးလေ့လာသုံးသပ်သူ ဒေါက်တာ လှကျော်ဇောက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဖားကန့်‌ဒေသက ကျောက်စိမ်းတူးဖော်နေမှုကို တွေ့ရစဉ်

၎င်းက “စစ်တပ်ကလည်း အကြီးအကျယ် တိုက်မှာပဲ။ ဒါပေမယ့် ကျမ ကြည့်တယ်။ စစ်တပ်က သိပ်လွယ်မယ် တော့ မထင်ဘူး။ ဒါပေမယ့် ဗန်းမော်တို့ ဘာတို့မှာလည်း တော်တော်တော့ ခံနေတာပဲ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အခြေခံ လက်နက် ဘာညာကတော့ သူတို့ဘက်က ပိုများတော့ အဲဒါတွေလည်း ဖြစ်မယ်ထင်ပါတယ်။ ကြာနိုင် တယ်။ ဗန်းမော်မှာ ဖြစ်နေသလိုပဲ ရေရှည်ကြီး ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်တယ်ထင်တယ် ကြည့်ရတာ” ဟု ပြောသည်။

ဖားကန့်ကို မြန်မာ့တပ်မတော်မှ ထိုးစစ်ဆင်ခြင်းသည် ဗန်းမော်ကဲ့သို့ စစ်ရေးအရ အရေးပါသောကြောင့် မဟုတ်ဘဲ သယံဇာတကြောင့်ဖြစ်သည်ဟု စစ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးအကဲခတ်များက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့နောက် KIA ကလည်း ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၄ ရက်မှာ စတင်ကာ ဗန်းမော်မြို့သိမ်း တိုက်ပွဲကို ဆင်နွှဲနေပြီး ယနေ့အထိ သိမ်းပိုက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ဧရာဝတီမြစ် အရှေ့ဘက်ခြမ်း ဒေသတစ်ခုလုံးအား သိမ်းပိုက် ထားသည်။

လက်ရှိတွင် ကချင်ပြည်နယ်ရှိ မြို့နယ်များ၌ သယံဇာတ တူးဖော်မှုများမှာ ပိုမိုဆိုးရွားလာကြောင်းလည်း ဒေသတွင်း သတင်းဌာနများမှ ဖော်ပြထားကြသည်။