CNI International News

ဘိုဂိုတာ၊ ဩဂုတ် ၈

ကိုလံဘီယာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံး လက်ဝဲသမ္မတအဖြစ် ဩဂုတ် ၇ ရက်တွင် ဂက်စတိုဗိုပီထရိုက ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

၎င်း(ပီထရို)သည် ယခင်က ကိုလံဘီယာပြည်တွင်း M-13 ပြောက်ကျား သူပုန်တပ်ဖွဲ့ဝင်ဟောင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုကျမ်းသစ္စာ ကျိန်ဆိုမှုတွင် မညီမျှမှုများကို တိုက်ဖျက်၍ အစိုးရ၊ မူးယစ်မှောင်ခို သမားများနှင့် သူပုန်များအကြား သွေးထွက်သံယို ရန်စမှု များကြောင့် နှစ်များစွာ ကျီးလန့်စာစား ဖြစ်နေရသော နိုင်ငံကို ငြိမ်းချမ်းရေး ဆောင်ကြဉ်းပေးမည်ဟု သမ္မတသစ် ပီထရိုက ကတိပြုခဲ့ကြောင်း အေပီက ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

ဈေးကွက်နှင့် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်မည့် စီးပွားရေးတစ်ရပ် လုပ်ဆောင်ပေးမည်ဟု အပြောင်းအလဲများဖြင့် ကမ်းလှမ်း မဲဆွယ်ခဲ့သော ကွန်ဆာဗေးတစ် (ရှေးရိုးစွဲ)ပါတီများကို ပီထရိုက အနိုင်နှင့်ပိုင်း၍ ယခင်ဇွန်လတွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ၌ အောင်ပွဲခံခဲ့သည်။

ကိုလံဘီယာ ပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ကိုလံဘီယာနိုင်ငံတွင် အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှုတို့ကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရန်အတွက် ဒုတိယအခွင့်အရေး ရရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သမ္မတရာထူး လက်ခံခဲ့သူ ပီထရိုက ဩဂုတ် ၇ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်း၏အစိုးရသည် နှစ်ရှည်လများ ဆင်းရဲချမ်းသာကွာဟ၍ မညီမျှမှုများကို အဆုံးသတ်စေမည့် စီးပွားရေး မူဝါဒများကို အကောင်အထည် ဖော်သွားရန်နှင့် ပြည်တွင်း ထိရှလွယ်သူ အများစုနှင့်အတူ လက်တွဲ၍ စည်းလုံးညီညွတ်ရေး သေချာစေရန် ကတိပြုခဲ့သည်။

နိုင်ငံတဝန်း လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲ စတင်သွားရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း၊ ကိုကင်းကဲ့သို့ မူးယစ် ဆေးဝါး တားဆီးတိုက်ဖျက်ရေးအပေါ် အာရုံစိုက်သည့် မူဝါဒ အပြောင်းအလဲ ပြုလုပ်ကြရန် အမေရိကန်နှင့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံ၊ အခြား လက်တင်အမေရိကနိုင်ငံများကို တောင်းဆိုကြောင်း ပီထရိုက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

 M-19 သူပုန်အဖွဲ့ အမှတ်သားကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

“မူးယစ်ဆေးဝါးစစ်ပွဲ မအောင်မြင်ကြောင်း လက်ခံတဲ့ နိုင်ငံတကာ ကွန်ဗင်းရှင်း အသစ်တစ်ခု ပေါ်ပေါက်ဖို့ အချိန်တန်ပါပြီ။ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတာကို ပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံတွေက လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေမှာ မူးယစ် သုံးစွဲမှုကို တားဆီးတဲ့ ထိရောက်မယ့် အစီအမံတွေနဲ့ လက်ရှိ မူးယစ်ဆေးဝါးဆိုင်ရာ မူဝါဒတွေကို အစားထိုး အပြောင်းအလဲ လုပ်နိုင်တဲ့အပေါ် မူတည်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ကပ်ရောဂါ စတင်ဖြစ်ပွားပြီး ကတည်းက နောက်ဆက်တွဲ စီးပွားရေး ထိခိုက်မှု ဂယက်ဒဏ်ကို ခံစားနေရသော ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ အသီးသီး၏ အစိုးရများအကြားတွင် ပီထရိုသည် လက်တင်အမေရိကတွင် လက်ဝဲနိုင်ငံရေးသမားများ အာဏာရလာခြင်း၏ ပြယုဂ်လည်း ဖြစ်သည်။

Source: AP

CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ ဩဂုတ် ၆

လက်ရှိ အကျပ်အတည်းကို စူပါမန်းတောင်မှ မဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း၊ နောက်ဆုံး အချိန်အထိ တိုးတက်မှု အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့ ကြောင်း မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် ဒေသတွင်း သံတမန်တစ်ဦးက သီတင်းတစ်ပတ်ကြာ ကျင်းပနေသည့် အာဆီယံနိုင်ငံခြားဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေးတွင် ယနေ့ (ဩဂုတ် ၆ ရက်) ဝန်ခံပြောကြားခဲ့ကြောင်း အေအက်ဖ်ပီ သတင်းအရ သိရသည်။

မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံသို့ နှစ်ကြိမ် လာရောက်ခဲ့သည့် အာဆီယံ အထူးကိုယ်စားလှယ် ပရတ်ဆိုခွန်က ရေတိုကာလအတွင်း တိုးတက်လာစေရေး မျှော်လင့်ချက်များ လျော့ပါးလာခဲ့ကြောင်း ယခု အစည်းအဝေးတွင် ထုတ်ဖော် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်က အထူးသံတမန်တစ်ဦးပါ၊ စူပါမင်း တစ်ယောက် မဟုတ်ပါဘူး။ စူပါမင်းတောင်မှ မြန်မာ့ပြဿနာကို မဖြေရှင်း နိုင်ဘူးလို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်”ဟု ၎င်းက ဖနွမ်ပင်မြို့၌ ဩဂုတ် ၆ ရက်တွင် သတင်းထောက်များအား ပြောကြားခဲ့သည်။

ကျင်းပနေသည့် အာဆီယံအစည်းအဝေး

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဖေဖော်ဝါရီက စစ်တပ်က အာဏာရယူမှုအပြီး ပြည်တွင်းစစ် ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ကြောင်း၊ ၎င်းတို့နှင့် သဘောထား ကွဲလွဲသူများကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့များက ကြမ်းတမ်းစွာ နှိမ်နင်းမှုကြောင့် သေဆုံးသူဦးရေမှာ ၂,၁၀၀ ကျော်သွားပြီဖြစ်ကြောင်း ပြည်တွင်း စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ တစ်ခုထံမှ သိရကြောင်း အေအက်ဖ်ပီ သတင်းကို ကိုးကား၍ New Indian Express ဝက်ဘ်ဆိုက်က ဖော်ပြသည်။

အဖွဲ့ဝင် (၁၀) နိုင်ငံ ပါဝင်သည့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း(အာဆီယံ) မြန်မာ့အရေး မတည်ငြိမ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် ယခုအချိန်အထိ အဖွဲ့ဝင်အသီးသီး ကြိုးပမ်းခဲ့ကြပြီး အချက် ၅ ချက်ပါ အကျပ်အတည်း ဖြေရှင်းရေး အစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက် ၍ တိုးတက်မှုမရှိကြောင်း ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည့် ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် အသိအမှတ် ပြုခဲ့ကြသည်။

ပရတ်ဆိုခွန်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများတွေ့ဆုံစဉ် 

အရပ်သား အစိုးရဖြုတ်ချခံရမှု ဖြစ်ပွားခဲ့သော မြန်မာနိုင်ငံတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး တိုးတက်မှု မရှိဟု အာဆီယံက ရှုတ်ချခဲ့သည်။ အထူးသဖြင့် လွန်ခဲ့သည့်လက ထင်ရှားသော ဒီမိုကရေစီ လိုလားသူနှစ်ဦး အပါအဝင် အကျဉ်းသားလေးဦးကို ကွပ်မျက်ခဲ့ခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအစီအစဉ်ကို မြန်မာစစ်ဗိုလ်ချုပ်များ တံတိုင်းခတ် ထားခြင်းကြောင့် အာဆီယံအတွင်း မကျေနပ်မှုများ ကြီးထွား လာခဲ့သည်။

ယမန်နှစ် ဧပြီလတွင် သဘောတူညီခဲ့သော အာဆီယံ အချက် ၅ ချက်ပါ အစီအစဉ်တွင် စစ်တပ်နှင့် အာဏာသိမ်းမှု ဆန့်ကျင် ရေး လှုပ်ရှားသူများကြား အကြမ်းဖက်မှု ချက်ချင်းရပ်တန့်ပြီး တွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြရန် တောင်းဆိုထားသည်။

ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ် အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်လည်းဖြစ်သူ ပရတ်ဆိုခွန်က “တွေ့ဆုံမှုတစ်ခု၊ နှစ်ခုနဲ့ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် ဒီပြဿနာတွေကို မဖြေရှင်းနိုင်ပါဘူး” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AFP, New Indian Express

CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ ဩဂုတ် ၆

မြန်မာ့နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းသည် အချိန်ကာလ ၄ နှစ်မှ နောင်အနှစ် ၂၀ အထိ ကြာသွားနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းကြကြောင်း စင်ကာပူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗီဗီယန် ဘာလား ကရစ်ရှန်က ဩဂုတ် ၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဆီယံနှင့် သဘောတူညီထားသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး အစီအစဉ်များ မည်သို့မျှ တိုးတက်မှုမရှိသဖြင့် စစ်တပ်အုပ်ချုပ်သူများ၏ ကတိကဝတ် မလိုက်နာခြင်းကို စိတ်ပျက်မိကြောင်း အာဆီယံဝန်ကြီးများက ဩဂုတ် ၅ ရက် အစောပိုင်းတွင် ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပြီးနောက် အထက်ပါအတိုင်း စင်ကာပူဝန်ကြီး၏ သဘောထားမှတ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

“ကျနော်တို့ ဝင်မစွက်ပေမယ့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး၊ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ အာဆီယံ အခန်းကဏ္ဍကို အသုံးချ ရတာ တန်ဖိုးရှိတယ်ရယ်လို့ မမြင်ဘူးဆိုရင်တော့ ဒါဟာ အခြေအနေ ပိုဆိုးလာမှာကို စိုးရိမ်မိပါတယ်” ဟု စင်ကာပူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက သတင်းထောက်များကို ရှင်းပြခဲ့သည်။

“ဒါကြီး ဘယ်လောက်ကြာအောင် ဆက်ဖြစ်နေဦးမှာလဲ။ ၄ နှစ်ကနေ နောက်ထပ် အနှစ် ၂၀ အထိ ခန့်မှန်းကြတာ ကျနော် ကြားပါတယ်။ ဘယ်လောက်ကြာမယ်ဆိုတာ ကျနော် မသိပေမယ့် အားမရပါဘူး (အဆိုးဘက်က မြင်တယ်)” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အာဆီယံအစည်းအဝေး တက်နေတဲ့ ဗီဗီယန် ဘာလားခရစ်ရှန် (Vivian Balakrishnan-fb)

“ကျနော် ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောရမယ့် အနေအထားပါ။ ဒီကိစ္စက အင်မတန် ဆိုးရွားပါတယ်။ အာဏာသိမ်းမှုဟာ ပြည်တွင်း စစ်ထဲ ကျဆင်းသွားမယ့် တကယ့်အန္တရာယ်လို့ ကျနော်ထင်ပါတယ်။ အာဆီယံ အချက် ၅ ချက် သဘောတူညီမှုကလည်း မတိုး တက်သေးပါဘူး” ဟု စင်ကာပူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဗီဗီယန် ဘာလား ကရစ်ရှန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင် ကျင်းပသည့် ၅၅ ကြိမ်မြောက် အာဆီယံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ အစည်းအဝေး (AMM )နှင့် ဆက်စပ် အစည်းအဝေးများအပြီး စင်ကာပူ သတင်းထောက်များနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ဘာလားကရစ်ရှန်က ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ ခြင်းဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ စစ်တပ်က အာဏာရယူပြီးနောက် လူပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရသည့် မတည်ငြိမ်မှုများ အဆုံးသတ်ရန်အတွက် ထိုနှစ် ဧပြီလတွင် အာဆီယံ သဘောတူညီမှု အချက် ၅ ချက် ရေးဆွဲခဲ့သည်။

အဆိုပါ အချက် ၅ ချက်မှာ မြန်မာပြည်တွင်း အကြမ်းဖက်မှုများ ချက်ချင်းရပ်တန့်ရေး၊ သက်ဆိုင်သူအားလုံး တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး ရေး၊ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး လွယ်ကူချောမွေ့စေရန် အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် ခန့်အပ်ရေး၊ အာဆီယံ၏ လူသားချင်း စာနာမှု ဆိုင်ရာ အကူအညီများ ပေးအပ်ရေးနှင့် မြန်မာနိုင်ငံသို့ အထူးကိုယ်စားလှယ် လာရောက်သည့်အခါ သက်ဆိုင်သူအားလုံးနှင့် တွေ့ဆုံနိုင်ရေးတို့ ဖြစ်ကြသည်။

ဒေါက်တာ ဘာလားကရစ်ရှန် အနေဖြင့် ယခုကဲ့သို့ သဘောထား မှတ်ချက် ပေးလာခြင်းမှာ အကြောင်းရှိသည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လက တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို ကွပ်မျက်သည့်ကိစ္စတွင် ယခုနှစ် အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူထားသော ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်နှင့် မြန်မာဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် ပရတ်ဆိုခွန်တို့က ပြစ်ဒဏ်များ ပြန်လည် သုံးသပ်ပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သော်လည်း မြန်မာအာဏာပိုင်များက နားမထောင်ခဲ့ပေ။

အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကင်ကို အာဆီယံ အစည်းအဝေး မှာတွေ့ရစဉ်

“မြန်မာနိုင်ငံကို ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်ရဲ့ ခရီးစဉ်နဲ့ အာဆီယံကိုယ်စားလှယ် လာရောက်တာ သိပ်မကြာခင်မှာပဲ ကွပ်မျက် လိုက်တယ်ဆိုတာဟာ တပ်မတော်ရဲ့ အချိန်ကိုက် ဗုံးခွဲလိုက်သလိုပါပဲ။ တကယ်တော့ ဒီလိုလုပ်ရပ်တွေဟာ အာဆီယံရဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို လုံးဝ မလေးစားရင်တောင်မှ သူတို့ရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု အဆင့်ကို ထင်ဟပ်စေပါတယ်” ဟု ဒေါက်တာ ဗီဗီယန် ဘာလားကရစ်ရှန်က သဘောထား မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။

အစည်းအဝေးအပြီး အစဉ်အလာအတိုင်း ထုတ်ပြန်နေကျဖြစ်သည့် အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်အားလုံး သဘောတူညီကြသော ပူးတွဲ ကြေညာချက်ထဲတွင် “လာမည့် နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင် မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်များ၏ တိုးတက်မှု အလားအလာအပေါ် မူတည်၍ အကောင်းဆုံး နည်းလမ်းကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ယခုအစည်းအဝေးတွင် အာဆီယံ ဝန်ကြီးများက အဆိုပြုကြောင်း” ဖော်ပြခဲ့သည်။

လာမည့် လများအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ တိုးတက်မှုကို အာဆီယံ မည်သို့တိုင်းတာ၊ မည်သို့သတ်မှတ်နည်းဟု သတင်းထောက် များက မေးမြန်းခဲ့ရာ ၎င်းက “နိုဝင်ဘာလ ရောက်သည့်အခါ အာဆီယံခေါင်းဆောင်များ တွေ့ဆုံကြမည့် စားပွဲဝိုင်းအတွက် ရွေးချယ်စရာ အချို့ကို မိမိတို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများ ရွေးချယ်ပြီး တချို့ကို ရေးဆွဲခဲ့ကြကြောင်း” ဖြေကြားခဲ့သည်။

သို့သော် အဆိုပါ ရေးဆွဲထားသော အချက်အလက်များကိုတော့ ဝန်ကြီး ဒေါက်တာ ဗီဗီယန် ဘာလားကရစ်ရှန်က ထုတ် မပြောပေ။

အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး နဲ့ စင်ကာပူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး (Vivian Balakrishnan-fb)

“အချိန်သိပ် မကျန်တော့တဲ့ လပိုင်းအတွင်းမှာ သူတို့ဘက်က တစ်ခုခုတော့ အမြန်လုပ်ပြမှ ဖြစ်မယ်။ အကြမ်းဖက်မှု ရပ်တန့် သွားအောင် လုပ်တာမျိုး၊ နိုင်ငံရေး နယ်ပယ်လူတွေနဲ့ ထိတွေ့ ဆက်ဆံတာမျိုး၊ ကျနော်တို့ အာဆီယံသံတမန်ကို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ တွေ့ဆုံခွင့် ပေးတာမျိုးဆိုရင်တော့ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ခြေလှမ်းတွေ ဖြစ်လာမှာပါ” ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော့်ဘက်က အဆိုးမြင်တာတွေ ရှိနေတယ်ဗျ။ တပ်မတော်ရဲ့ အတွေးအမြင်အတွက် ထပ်လောင်း ဖိအားပေးမှုတွေ ရှိလာ မယ်။ အဆုံးစွန်ဆုံးအထိ ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုတာ သူတို့မြင်ရမှာဖြစ်သလို တိုင်းပြည်ကို ရှေ့ဆက်လှမ်းနိုင်မယ့် တစ်ခုတည်း သော နည်းလမ်းက အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးပါပဲ” ဟု ဒေါက်တာ ဗီဗီယန် ဘာလားကရစ်ရှန်က ကောက်ချက်ချ ခဲ့သည်။

အာဆီယံသည် ဒေသတွင်း နိုင်ငံရေး မုန်တိုင်းဒဏ်ကို ကြံ့ကြံ့ခံ ရင်ဆိုင်နေရသော်လည်း တကယ့်လက်တွေ့ ခံနိုင်ရည် စမ်းသပ်မှုမှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အာဆီယံ၏ အဆုံးအဖြတ်ပဲဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး ထိခိုက်လာစေသည့် အမေရိကန် နှင့်တရုတ်တို့၏ တင်းမာမှုများ လျော့ကျစေဖို့ အာဆီယံက လိုလားနေကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ရှင်းပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဒေါက်တာ ဘာလားကရစ်ရှန်ကို အာဆီယံ၏ အိန္ဒိယနှင့် ဆွေးနွေးနေမှု အခြေအနေကို သတင်းထောက်များက ဆက်လက် မေးမြန်းခဲ့ကြသည်။

လက်ရှိ အနေအထားတွင် စင်ကာပူသည် အာဆီယံ-အိန္ဒိယ ဆက်ဆံရေးအတွက် ညှိနှိုင်းရေးမှူးအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပြီး နယ်ပယ်နှစ်ရပ်အတွက် ကျယ်ပြန့်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ်များကို အသေးစိတ် ဆွေးနွေးနေကြောင်း စင်ကာပူ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက သဘောထား မှတ်ချက်ပေးခဲ့သည်။

Source: The Straits Times

CNI International News

ဂါဇာစီးတီး၊ ဩဂုတ် ၆

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို အစ္စရေးတို့က ဩဂုတ်လ ၅ ရက်၌ လေကြောင်းမှ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ အကြီးတန်း စစ်သွေးကြွတစ်ဦးအပါအဝင် လူ ၁၀ ဦးထက်မနည်း သေဆုံးကြောင်း ပါလက်စတိုင်းတာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

မကြာသေးမီက အကြီးတန်းစစ်သွေးကြွတစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးရမိခဲ့ပြီးနောက် မကြာမီ ကြုံတွေ့လာတော့မည့် ခြိမ်း ခြောက်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် အစ္စလာမ္မစ်ဂျီဟက်စစ်သွေးကြွအဖွဲ့ကို မိမိတို့ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့ ကြောင်း အစ္စရေးဘက်မှ သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါအစ္စရေးတို့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားပြီး နာရီပိုင်းအကြာတွင် ပါလက်စတိုင်းစစ်သွေးကြွများက ဒုံးကျည်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ အစ္စရေးဘက်ခြမ်းတွင် လေကြောင်းသတိပေး ဥဩသံများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ပြီး နှစ်ဘက်စလုံးက နောက်ထပ်စစ်ပွဲတစ်ခုဆီသို့ ဦးတည်နီးကပ်လာခဲ့သည်။

ဂါဇာမြို့၌ အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအတွင်း သေဆုံးသူများ၏ ရုပ်အလောင်းများကို ပါလက်စတိုင်း တို့ သယ်ဆောင်လာစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

အစ္စလာမ္မစ် ဂျီဟက်စစ်သွေးကြွများဘက်မှ ဒုံးကျည်အစင်းပေါင်း ၁၀၀ ခန့်ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

အစ္စရေးနှင့် ဂါဇာကမ်းမြောင်တို့ရှိ ဟားမက်စ်စစ်သွေးကြွအုပ်စုတို့သည် ပြီးခဲ့သည့် ၁၅ နှစ်တွင် စစ်ပွဲကြီး ၄ ကြိမ် နှင့် တိုက်ပွဲငယ်များ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့သဖြင့် ပါလက်စတိုင်းအခြေချနေထိုင်သူ ၂ သန်းအတွက် ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုများ ရှိခဲ့ရသည်။

ဂါဇာမြို့တွင် ပေါက်ကွဲမှုတစ်ခုဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အထပ်မြင့်အဆောက်အအုံ ၇ ထပ်ပေါ်မှ မီးခိုးများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ ကြောင်း၊ စစ်သွေးကြွဟု သံသယရှိသူများက ကင်းစောင့်မျှော်စင် ၃ ခုကို ဖောက်ခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း အစ္စရေး စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်သည့် ဗီဒီယိုဖိုင်ထဲတွင် ပြသခဲ့သည်။

နိုင်ငံတဝန်းသို့ ပြောကြားသည့် ရုပ်သံမိန့်ခွန်းထဲတွင် အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ယာယစ်လာပစ် (Yair Lapid) က “မိမိတို့နိုင်ငံအပေါ် အတိအလင်းခြိမ်းခြောက်လာမှုများကို အခြေခံ၍ ယခုတိုက်ခိုက်မှုများ စတင်ခဲ့ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသမြောက်ပိုင်းရှိ အစ္စလာမ္မစ်ဂျီဟတ်တပ်မှူး Taiseer al-Jabari ၏ တိုက်ခန်းသည် အစ္စရေး၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုအပြီး ပျက်စီးသွားခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

“ကျနော်တို့အစိုးရမှာ ဂါဇာကမ်းမြောင်ကနေ အစ္စရေးပိုင်နယ်နယ်မြေတွေဆီကို ဦးတည်တိုက်ခိုက်ဖို့ ကြိုးပမ်း လာတာမှန်သမျှ လုံးဝသည်းမခံဖို့ မူဝါဒရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ အရပ်အသားတွေကို ဒုက္ခပေးဖို့ ကြိုးစားသူတွေ ရှိလာရင် အစ္စရေးက အေးအေးဆေးဆေး ထိုင်ကြည့်နေမှာတော့ မဟုတ်ဘူးဗျ” ဟု ယာယစ်လာပစ်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် “အစ္စရေးဟာ ဂါဇာကမ်းမြောင်မှာ ပိုပြီး ကျယ်ပြန်လာတဲ့ပဋိပက္ခကို စိတ်မဝင်စားချင်ပေမယ့် တစ်ခုတည်း သောနည်းလမ်းဖြစ်တဲ့ တိုက်ခိုက်ရေးကို ရှောင်လွှဲမှာ မဟုတ်ဘူး” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

လာမည့် နိုဝင်ဘာလ အစ္စရေးရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီအထိ အိမ်စောင့်ဝန်ကြီးချုပ်တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်နေသည့် လာပစ်အတွက် ယခု ဂျီဟက်တိုက်ခိုက်မှုများသည် အစောပိုင်းသွေးတိုးစမ်းမှုတစ်ခုလည်းဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို တရားဝင်ဆက်ဆံရန် မျှော်မှန်းနေချိန်နှင့် တိုက်ဆိုင်နေသည်။

၎င်းသည် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ဖူးပြီး သံတမန်ရေးရာအတွေ့အကြုံရှိသော်လည်း ၎င်း၏ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာအစီအမံများမှာ နည်းပါးနေသေးကြောင်း အေပီသတင်းက ဆက်လက်ဖော်ပြထားသည်။

Source: AP

CNI International News

ဖနွမ်ပင်၊ ဩဂုတ် ၆

အရပ်သားအစိုးရကို ဖြုတ်ချ၍ မြန်မာ့တပ်မတော်က အာဏာရယူလိုက်ခြင်းမှ အစပြုသော အကျပ်အတည်းကို ပြေလည် အောင် ကြိုးပမ်းနေသည်မှာ ၁၅ လ ကြာမြင့်ပြီဖြစ်၍ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) ၁၀ နိုင်ငံမှ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးများက မြန်မာနိုင်ငံမှ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများကို အသင်း၏ အစည်းအဝေးများမှ တားမြစ်ရန် သဘောတူခဲ့ကြကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာနက ယနေ့ (ဩဂုတ် ၆ ရက်) ရက်စွဲဖြင့် ရေးသားဖော်ပြသည်။

ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၊ ဖနွမ်ပင်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် အာဆီယံဒေသတွင်း အစည်းအဝေးများအပြီး သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပရတ်ဆိုခွန်က “မြန်မာဗိုလ်ချုပ်ကြီးများသည် တိုးတက်မှု ပြသနိုင်သည့် နည်းလမ်းဖြင့် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက် တိုးတက်မှုပြသနိုင်မှသာ မိမိတို့ အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခု ချမှတ် နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း” ပြောကြားခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့် သဘောတူညီခဲ့သော အချက် ၅ ချက်သည် တိုးတက်မှုမရှိကြောင်း အာဆီယံနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများက ဝိုင်းဝန်းရှုတ်ချခဲ့ကြသည်။

နိုဝင်ဘာလတွင် ကျင်းပမည့် ဒေသတွင်း ထိပ်သီးအစည်းအဝေး မတိုင်မီ အဆိုပါ အချက် ၅ ချက်ကို လိုက်နာရန် ကိုယ်ပိုင်ပုံစံ ဖြင့် အုပ်ချုပ်နေသည့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ (SAC) အား ၎င်းတို့က တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။

“အဲဒီအချက် ၅ ချက် သဘောတူညီချက်ကို အချိန်မီ ပြီးပြည့်စုံအောင် အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ နေပြည်တော် အာဏာပိုင်တွေ ရဲ့ ကတိကဝတ် အထမမြောက်တဲ့အတွက် မိမိတို့ အကြီးအကျယ် စိတ်ပျက်မိကြပါတယ်” ဟု အဆိုပါဝန်ကြီးများက ပြော ကြားခဲ့ကြသည်။

မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် ပရတ်ဆိုခွန်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

အာဆီယံပဋိညာဉ်စာတမ်းပါ အပိုဒ် ၂၀ ကို ကိုးကား၍ ရေးသားထားသည့် အဆိုပါ ကြေညာချက်ထဲတွင် မြန်မာစစ်တပ် အာဏာပိုင်များကို လွှမ်းခြုံ၍ သတိပေးထားပြီး ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်း အာဆီယံ ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးတွင် ယင်းသို့ အချက် ၅ ချက် မလိုက်နာခြင်းအတွက် အရေးယူနိုင်ဆဲဖြစ်ကြောင်း မှတ်ချက်ချခဲ့ကြသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရွေးကောက်ခံခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် အခြားအစိုးရ ထိပ်ပိုင်းတာဝန်ရှိသူ များကို စစ်တပ်က ဖမ်းဆီးပြီး အာဏာရယူလိုက်ပြီးကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံသည် အကျပ်အတည်း တစ်ရပ်နှင့် ကြုံတွေ့နေခဲ့ ရသည်။

အာဏာရယူပြီးနောက်ပိုင်း လူထု၏ အာဏာဖီဆန်ရေးလှုပ်ရှားမှု၊ တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ဆန္ဒပြမှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ပြီး စစ်တပ်၏ ဖိနှိပ်မှုများကို တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ရန် ပြည်တွင်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များ ထပ်မံဖွဲ့စည်းလာခဲ့ကြသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ပြုံယမ်း ၊ ဩဂုတ် ၆

အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီသည် နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးကို အဆိုးရွားဆုံး ဖျက်ဆီးသူဟု မြောက်ကိုရီးယားက ဩဂုတ် ၆ ရက် (ယနေ့) တွင် သုံးနှုန်းပြောကြားလိုက်ကြောင်း အေပီသတင်း တစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်း ၎င်း၏အာရှခရီးစဉ်အတွင်း ပလိုစီသည် မြောက်ကိုရီးယားဆန့်ကျင်ရေး လှုံ့ဆော်ခြင်း နှင့်အတူ တရုတ်ကို ဒေါသထွက်စေခဲ့ကြောင်း ပြုံယမ်းအစိုးရက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ပလိုစီသည် ထိုင်ဝမ်သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီးနောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ ခရီးဆက်ခဲ့သည်။ ၎င်း၏ခရီးစဉ်သည် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်နေသည့် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းအနီး ပင်လယ်ရေပြင်တွင် ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်ခြင်းအပါအဝင် စစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများကို တရုတ်က လုပ်ဆောင်ရန် တွန်းအားဖြစ်စေခဲ့သည်။

တရုတ်သည် ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို ၎င်း၏ပိုင်နက်နယ်မြေအဖြစ်သို့ ရောက်ရှိရန် လိုအပ်လျှင် အင်အားသုံး၍ သိမ်းပိုက် နိုင်သည်ဟု ရှုမြင်ထားကြသည်။

နန်စီပလိုစီ တောင်ကိုရီးယားသို့ ရောက်ရှိစဉ်အတွင်း မြောက်ကိုရီးယားနှင့်ထိစပ်နေသော နယ်စပ်ဒေသသို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး မြောက်ကိုရီးယား၏နျူကလီးယားအစီအစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ တောင်ကိုရီးယား အမျိုးသား လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ကင်မ်ဂျင်ပျိုး (Kim Jin Pyo) နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၅ ရက်နေ့က ကိုရီးယားနှစ်နိုင်ငံကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးရွာ Panmunjom ၏ ပူးတွဲလုံခြုံရေးနယ်မြေသို့ အလည်အပတ်ရောက်ရှိနေသည့် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ အကြောင်းကို တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ ဆိုးလ်မြို့၊ ဆိုးလ်မီးရထားဘူတာရုံရှိ တီဗွီဖန်သားပြင်တွင် ပြသထားစဉ် (ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် နျူကလီးယားကင်းစင်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် တောင်ကိုရီးယားနှင့်အမေရိကန် အစိုးရတို့က ဆက်လက်ထောက်ခံအားပေးရန် ၎င်းတို့နှစ်ဦး သဘောတူခဲ့ကြပြီး မြောက်ကိုရီးယားကို သံတမန် ရေးအရပါ တိုးမြှင့်တားဆီးသွားကြရန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း ကင်မ်ဂျင်ပျိုး၏ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားလျက် အေပီက ဆက်လက်ရေးသားသည်။

ယင်းသို့ တောင်နှင့်မြောက်ကိုရီးယား နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်သို့ နန်စီပလိုစီ ရောက်ရှိလာခြင်းနှင့် မြောက်ကိုရီးယား ဆန့်ကျင်ရေး၊ တားဆီးကန့်သတ်ရေး ဆွေးနွေးခဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ သတင်းနှင့်ပြန်ကြာရေးဌာန ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဂျိုယောင်ဆမ်က အပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်သို့ သွားရောက်ခြင်းဖြင့် ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်တည်ငြိမ်ရေးတို့ကို နန်စီပလိုစီ ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်း တရုတ်၏အပြစ်တင်မှုကို ခံနေရစဉ်မှာပင် သူမသည် တောင်ကိုရီးယားသို့ ရောက်ရှိသွားချိန်မှာလည်း မြောက် ကိုရီးယားနှင့် ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ဖို့ အရိပ်အယောင်များကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့ကြောင်း ဂျိုယောင်ဆမ်က ပြုံယမ်း အစိုးရထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ပြောကြားထားသည်။

ပလိုစီသည် နိုင်ငံတကာငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် တည်ငြိမ်ရေးတို့ကို အဆိုးရွားဆုံးဖျက်ဆီးသူဟု ဂျိုယောင်ဆမ်က သုံးနှုန်းခဲ့ပြီး တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိစဉ် ၎င်း၏ပြောဆိုပြုမူမှုများသည် မြောက်ကိုရီးယားအပေါ် ရန်လိုသည့်မူဝါဒကို အတိအလင်းထုတ်ပြလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဂျိုယောင်ဆမ်က ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဩဂုတ် ၅

နိုင်ငံတကာလွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်အဖွဲ့ (AI) သည် အကြမ်းဖက်ဝါဒအားပေးပြီး ဘက်လိုက်နေသူများဟု ယူကရိန်း သမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇာလန်းစကီးက စွပ်စွဲလိုက်ကြောင်း အာရ်တီသတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။

ယူကရိန်းစစ်တပ်အနေဖြင့် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဥပဒေကို ချိုးဖောက်ပြီး အရပ်သားများရှိနေသည့် ဒေသတွင် လက်နက်များ ဖြန့်ကြက်ချထားကြောင်း AI အဖွဲ့၏အပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုပေါ်ပေါက်လာသဖြင့် အထက်ပါ အတိုင်း ဇာလန်းစကီးက တုံ့ပြန်စွပ်စွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

“ဒီနေ့မှာတော့ AI အဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာကို ကျနော်တို့တွေ့လိုက်ရပါတယ်။ အဲဒီအစီရင်ခံစာထဲမှာ အကြမ်းဖက်တဲ့ နိုင်ငံကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးပြီး ရန်လိုတဲ့သူကနေ သားကောင်အဖြစ် ပြောင်းလဲရေးသားထားတာကို စိတ်မကောင်းစရာ တွေ့ရတာပါ” ဟု ဇာလန်းစကီးက ဩဂုတ် ၄ ရက်၌ ၎င်း၏ညစဉ်ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်း၌ ပြောကြား ခဲ့သည်။

“တစ်ယောက်ယောက်၊ တစ်ဖွဲ့ဖွဲ့က ရန်လိုသူနဲ့ ခံရတဲ့သားကောင်ကို တစ်တန်းတည်းထားပြီး အစီရင်ခံစာရေးမယ် ဆိုရင် ကျနော်တို့က သည်းခံနေမှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

“ယူကရိန်းဟာ သားကောင်ပါ” ဟု ဇာလန်းစကီးက မိန့်ခွန်းထဲတွင် ၃ ကြိမ်တိတိ ထပ်တလဲလဲပြောကြားခဲ့သည်။

“အဲဒါကို သံသယရှိနေတဲ့သူဟာ ရုရှားနဲ့ ကြံရာပါပဲဖြစ်ပါတယ်။ အကြမ်းဖက်တဲ့နိုင်ငံနဲ့ အကြမ်းဖက်သမားတွေ၊ သတ်ဖြတ်မှုမှာ ပါဝင်ပတ်သက်တဲ့သူပဲ ဖြစ်ရမယ်” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါအစီရင်ခံစာ AI အဖွဲ့က ဩဂုတ်လ ၄ ရက်အစောပိုင်းတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များ၏ လှုပ်ရှားမှု များအနက် စာသင်ကျောင်းများအတွင်း တိုက်ခိုက်မှု ၂၂ မှုနှင့် ဆေးရုံများကို အခြေစိုက်တပ်စွဲခဲ့ကြသည့် တပ်ဖွဲ့ဝင် ၅ ဦး၏အထောက်အထားများကို အသေးစိတ်ရေးသားထားသည်။

အဆိုပါ အရပ်ဘက်နေရာများကို မသိမ်းယူမီ ယူကရိန်းအနေဖြင့် အရပ်သားများကို ရွှေ့ပြောင်းပေးရန် ကြိုးပမ်း ချက်ကို မိမိတို့မသိရကြောင်း AI အဖွဲ့က ဝန်ခံခဲ့သည်။

“လူနေထူထပ်တဲ့နေရာတွေမှာ စစ်ဆင်ရေးလုပ်တဲ့အခါ အရပ်သားတွေကို အန္တရာယ်ရှိစေခဲ့တဲ့ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ဝင် တွေရဲ့စစ်မြေပြင်ဥပဒေ ချိုးဖောက်ခဲ့ပုံတွေကို ကျနော်တို့ မှတ်တမ်းတင်ထားတာဖြစ်ပါတယ်” ဟု AI အဖွဲ့၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး အန်းဂနက်ကော်လာမတ် (Agnes Callamard) က ပြောသည်။
“ခံစစ်အနေအထားရှိနေပေမယ့် ယူကရိန်းစစ်တပ်ဟာ နိုင်ငံတကာလူသားချင်းစာနာမှုဥပဒေတွေကို လေးစား လိုက်နာခြင်းကနေ ကင်းလို့မရပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

၎င်းအဖွဲ့သည် ရုရှားကိုလည်း စစ်ဆင်ရေးများ၌ နိုင်ငံတကာဥပဒေချိုးဖောက်သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့ဖူးသည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

ဘရပ်ဆဲလ်၊ ဩဂုတ် ၅

‌ယူကရိန်းသမ္မတဟောင်း ဗစ်တာယာနူကိုဗစ်ချ် (Viktor Yanukovich) နှင့် ၎င်း၏သားဖြစ်သူ အလက်ဇန္ဒား (Aleksandr) တို့ကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့သည့် စာရင်းထဲသို့ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ၏ ကောင်စီက ဩဂုတ် ၄ ရက်တွင် ထည့်သွင်းခဲ့ကြောင်း အာရ်တီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုကြောင့် ဖြုတ်ချခံခဲ့ရသည့် ယူကရိန်းသမ္မတဟောင်းသည် ယူကရိန်းပိုင်နယ်မြေ၏ ဂုဏ်သိက္ခာ၊ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် လွတ်လပ်ရေးတို့ကို ထိခိုက်စေခြင်း (သို့မဟုတ်) ခြိမ်းခြောက်ခြင်းတို့တွင် ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း EU က စွပ်စွဲထားသည်။

အဆိုပါ ကောင်စီသည် ၎င်း၏ပိတ်ဆို့ ဒဏ်ခတ်မှု စာရင်းထဲသို့ မည်သည့် အကြောင်းကြောင့် ယာနူကိုဗစ်ချ်ကို ထည့်သွင်းရ ကြောင်း အသေးစိတ် ရှင်းပြခြင်းမရှိဘဲ ရုရှားလိုလားသူဟု ခေါ်ဝေါ်သုံးနှုန်းထားသည်။ ၎င်း၏သား အလက်ဇန္ဒားသည်လည်း ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသ၌ ခွဲထွက်ရေး အုပ်စုများနှင့် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားခဲ့ကြောင်း ကောင်စီက စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီလ၌ စတင်ခဲ့သော ယူကရိန်းစစ်အတွင်း ရုရှားထိန်းချုပ်နယ်မြေများရှိ အစိုးရ ရာထူးအသီးသီးတွင် တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြဖူးသည့် ယူကရိန်းနိုင်ငံသား အချို့မှာလည်း EU ၏ ယခင် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု စာရင်းထဲတွင် ထည့်သွင်း ခံခဲ့ရသည်။

ယူကရိန်းသမ္မတဟောင်း ဗစ်တာယာနူကိုဗစ်ချ်ကို ဆန့်ကျင်နေကြသူများ (GETTY IMAGES)

ယာနူကိုဗစ်ချ်သည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် မိုင်ဒန် (Maidan) ဆူပူအုံကြွမှုဖြင့် အာဏာသိမ်းပြီး ဖြုတ်ချခြင်း ခံရသဖြင့် ယူကရိန်း ပြည်တွင်းမှ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ရပြီးနောက် ရုရှားနိုင်ငံတွင် ခိုလှုံခွင့် ရခဲ့သည်။

၎င်းကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ယူကရိန်းတရားရုံးက နိုင်ငံတော် သစ္စာဖောက်မှု စွဲချက်ဖြင့် ထောင်ဒဏ် ၁၃ နှစ်အထိ မျက်ကွယ် စီရင်ချက် ချခဲ့သည်။

ထိုစဉ်က သမ္မတဟောင်း ယာနူကိုဗစ်ချ်သည် တရားရုံးအပေါ် ရှားရှားပါးပါး ဖိအားပေးခဲ့ကြသည့် ယူကရိန်းအာဏာပိုင်များကို အပြစ်တင်ခဲ့ပြီး ၎င်းအား စီရင်ချက်မှာ ဥပဒေနှင့် မည်သို့မျှ မသက်ဆိုင်ကြောင်း ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။

ယခုနှစ် မတ်လတွင် ရုရှားအစိုးရသည် ယာနူကိုဗစ်ချ်ကို ယူကရိန်းသမ္မတ ပြန်ခန့်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း ယူကရိန်းမီဒီယာ အချို့က ထုတ်လွှင့်ခဲ့ကြသော်လည်း ခိုင်လုံသည့် အထောက်အထား မတွေ့ရဟု အာရ်တီ သတင်းဌာနက ဆက်လက် ရေးသားထားသည်။

EU သည် ယခင်ကတည်းက ယာနူကိုဗစ်ချ်နှင့် သားဖြစ်သူကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် EU ၏ ဥရောပကောင်စီသည် ယူကရိန်းရှိ နိုင်ငံ့ဘဏ္ဍာငွေများ အလွဲသုံးစွဲသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်ဖြင့် ယာနူကိုဗစ်ချ်၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းဆည်းဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဩဂုတ် ၄

ယူကရိန်းကို ရုရှားကျူးကျော်မှုအား တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် မြောက်အတ္တလန္တိတ် စစ်စာချုပ်အဖွဲ့(နေတိုး)တပ်ဖွဲ့များ အထင် ရှားဆုံး ချဲ့ထွင် ပြောင်းရွှေ့နေစဉ်အတွင်း သမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီး၏ ဇာတိမြို့ဖြစ်သော ခယိုင်ဗာရိုင်ရာရေ့ချ်မြို့ကို ရုရှားစစ်ရေးမြှင့်တင် တိုက်ခိုက်နေကြောင်း ယူကရိန်းက ပြောကြားသည်ဟု ရိုက်တာသတင်းတွင် တွေ့ရသည်။

အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ၃၀ ရှိသွားပြီဖြစ်သည့် နေတိုးထဲသို့ ဖင်လန်နှင့်ဆွီဒင် ပါဝင်ခွင့်ကို အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော် (ဆီးနိတ်)နှင့် အီတလီလွှတ်တော်တို့က ဩဂုတ် ၃ ရက်တွင် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ရေးအတွက် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအားလုံးက အတည်ပြု ပေးရမည်ဖြစ်ပြီး အဖွဲ့အတွင်း သတ်မှတ်ချက်အရ အဖွဲ့ဝင် တစ်နိုင်ငံကို တိုက်ခိုက်ပါက အားလုံးအပေါ် တိုက်ခိုက်ခြင်းဟု ခံယူသည်။

“ဒီလို လွှတ်တော် သမိုင်းဝင် ထောက်ခံမဲပေးတာဟာ နေတိုးအပေါ် တည်တံ့ခိုင်မြဲတဲ့ အဖွဲ့ဝင်သစ် နှစ်နိုင်ငံအတွက် အမေရိကန်ရဲ့ ကတိကဝတ်တွေ ပေးလိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ နေတိုးမဟာမိတ်အဖွဲ့ဟာ ဒီနေ့နဲ့ မနက်ဖြန်အတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေကို ရင်ဆိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပါတယ်” ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ရက်တွင် ယူကရိန်းသို့ ကျူးကျော်စစ် စတင်ခဲ့သည့် ရုရှားက ဖင်လန်နှင့်ဆွီဒင်တို့ နေတိုးအဖွဲ့ ထဲသို့ မဝင်ကြရန် အကြိမ်ကြိမ် သတိပေးခဲ့သေးသည်။

နေတိုး၊ ဆွီဒင်၊ ဖင်လန် ခေါင်းဆောင်များကိုတွေ့ရစဉ်(AFP)

နေတိုးအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၃၀ တို့သည် ပြီးခဲ့သည့်လတွင် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံသစ်များ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုရေး သဘောတူညီချက်ကို စုပေါင်း လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ရာ အတည်ပြုပြီးသည်နှင့် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော နျူကလီးယား လက်နက်ကိုင် ဆောင်သည့် မဟာမိတ်အဖြစ် ယင်းနှစ်နိုင်ငံကို ပါဝင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။

အဆိုပါ အတည်ပြုချက် ရယူသည့်ကာလသည် တစ်နှစ်အထိ ကြာနိုင်သည်။

ရုရှားသည် စစ်ပွဲအတွက် ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းမှုကို လိုလားနေပြီး မည်သည့် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးခြင်းမဆို အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးနှင့် တပ်များ ပြန်ဆုတ်ပေးရေးတို့ ဆက်နွှယ်နေမည်ဟု ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဂါဟက်စခရိုအီဒါ၏ အဆိုပြုချက်များကို ယူကရိန်းက ဩဂုတ် ၃ ရက်တွင် ပယ်ချခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသည် စစ်ပွဲ အဆုံးသတ်ရေးအတွက် တရုတ်ခေါင်းဆောင် ရှီကျင့်ဖျင်နှင့် တိုက်ရိုက် စကားပြောနိုင်မည့် အခွင့်အရေး ကို မျှော်လင့်နေကြောင်း ဆောက်ချိုင်းနားမောနင်းပို့စ် သတင်းစာက ဩဂုတ် ၄ ရက် (ယနေ့) ဖော်ပြခဲ့သည်။

“တရုတ်ဟာ အင်မတန် အားကောင်းတဲ့ နိုင်ငံပါ။ စီးပွားရေးလည်း အင်မတန် အင်အားကြီးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရုရှားအပေါ် နိုင်ငံရေးအရနဲ့ စီးပွားရေးအရ လွှမ်းမိုးနိုင်ပါတယ်။ နောက်ပြီး တရုတ်က ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ အမြဲတမ်း အဖွဲ့ဝင် လည်း ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဇာလန်းစကီးက အဆိုပါ သတင်းစာနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသတင်းနှင့်ပတ်သက်၍ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနထံသို့ ရိုက်တာက သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းခံခဲ့ သော်လည်း ချက်ချင်းတုံ့ပြန်မှု မရှိပါ။

Source: Reuters