CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဇန်နဝါရီ ၁ 

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း နောက်ထပ် စစ်ဘက်သုံး ကင်းထောက်ဂြိုဟ်တု ၃ စင်းကို လွှတ်တင်မည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un)က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အလားတူ နျူကလီးယားလက်နက်များကို ပိုမိုထုတ်လုပ်မည်ဖြစ်သလို ခေတ်မီ တိုက်ပွဲဝင်ပစ္စည်းများကိုလည်း ပြသသွားမည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ဦးဆောင်သည့် ထိပ်တိုက်တွေ့သော လှုပ်ရှားမှုများကို ရင်ဆိုင်ရန် သာလွန်အင်အားဖြင့် စစ်ပွဲအတွက် အသင့် အနေအထားရှိမှုအား ပြင်ဆင်ရန် ကင်မ်က တိုက်တွန်းခဲ့ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု နိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား အာဏာရပါတီ ကိုယ်စားလှယ်များကိုတွေ့ရစဉ်

ကင်မ်သည် လာမည့်နှစ်အတွက် နိုင်ငံ့မူဝါဒများ ချမှတ်ရန် အာဏာရ အလုပ်သမားပါတီ အစည်းအဝေးတွင် ထိုမှတ်ချက်များကို ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သဖြင့် သူသည် လာမည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလ၌ ပြုလုပ်မည့် အမေရိကန် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ လက်နက်စမ်းသပ်မှုများကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် သံတမန်ပရိယာယ်ကို ကျင့်သုံးဖွယ်ရှိနေသည်။

ထို့ပြင် ကင်မ်သည် လက်နက်စမ်းသပ်မှုများကို ရပ်နားခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံတကာ၏ ပိတ်ဆို့မှုများအား ရုပ်သိမ်းရန် ကမ်းလှမ်းဖွယ်ရှိသော်လည်း ၎င်း၏ နျူကလီးယားစီမံကိန်းကို အပြည့်အဝ စွန့်လွှတ်ဖွယ်မရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူ များက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၃၀ ရက်က ပြီးဆုံးခဲ့သည့် အလုပ်သမားပါတီ၏ ၅ ရက်ကြာ အစည်းအဝေးအတွင်း ကင်မ်က အမေရိကန် နှင့် ၎င်း၏ လက်အောက်ခံနိုင်ငံများသည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်းမှာ မြောက်ကိုရီးယားကို မကြုံစဖူး ဖိအားများပေးခဲ့ သဖြင့် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် နျူကလီးယားစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားလုနီး အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိစေခဲ့ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

 မြောက်ကိုရီးယား အာဏာရပါတီ ကိုယ်စားလှယ်များကိုတွေ့ရစဉ်

"ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် ကျနော်တို့ဟာ စစ်ပွဲအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေကို လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်ရတဲ့ အခြေအနေအထိ ရောက်ရှိစေခဲ့ပါတယ်"ဟု ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း KCNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကင်မ်သည် ယခုနှစ် နိုဝင်ဘာလက မြောက်ကိုရီးယား၏ ပထမဆုံး စစ်ဘက်သုံး ကင်းထောက်ဂြိုဟ်တုတစ်စင်းကို လွှတ်တင်ခဲ့ပြီးနောက် ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် နောက်ထပ် စစ်ဘက်သုံးဂြိုဟ်တု ၃ စင်းကို လွှတ်တင်ရန် စီစဉ်လျက်ရှိ သည်။

ထို့ပြင် နျူကလီယားလက်နက်များ၊ တိုက်ခိုက်ရေးဒရုန်းများ၊ အီလက်ထရောနစ် စစ်ဆင်ရေး ပစ္စည်းများကဲ့သို့ ခေတ်မီ တိုက်ပွဲဝင် လက်နက်မျိုးစုံကို ထုတ်လုပ်ရန်လည်း ကင်မ်က သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်း ခဲ့သည်ဟု KCNA မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ကိုးလ်ကတ္တား၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၀

အာသံပြည်နယ်၏ တပ်မှူးချုပ် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး အာရ်ပီ ကာလီတာက အာသံလွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး (ULFA-I) အကြီးအကဲ ပါရက်ရှ်ဘာရူအာ ( Paresh Baruah)ကို အာသံပြည်နယ်သို့ ပြန်လာရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု Northeast Now မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ULFA-I အကြီးအကဲ ပါရက်ရှ်ဘာရူအာ အနေနှင့် အာသံပြည်နယ်သို့ ပြန်လာသင့်ကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်များ အတွင်း အာသံပြည်နယ်၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုများကို ကြည့်ရှုခံစားသင့်ကြောင်း ကာလီတာက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်တွင် စစ်တပ်မှ အငြိမ်းစားယူတော့မည့် ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကာလီတာသည် အာသံပြည်နယ်ကို ချီးကျူးစကား ပြောကြားမှုသည် စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းလှသည်။

"ပါရက်ရှ် ဘာရူအာနဲ့ ULFA-I အဖွဲ့ထဲက လူတွေကို အာသံပြည်နယ်ကို ပြန်လာဖို့နဲ့ အာသံပြည်နယ်ရဲ့ ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုနဲ့ ငြိမ်းချမ်းမှုကို ခံစားဖို့ ကျနော် တိုက်တွန်းပါတယ်" ဟု ကာလီတာက ပြောသည်။

အာသံလွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး (ULFA-I) အကြီးအကဲ ပါရက်ရှ်ဘာရူအာကို တွေ့ရစဉ်

ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကာလီတာသည် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်က ကိုးလ်ကတ္တားမြို့ရှိ အိန္ဒိယစစ်တပ်၏ အရှေ့ပိုင်း စစ်ဌာနချုပ်ရှိ Fort William စစ်စခန်းတွင် မီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံချိန်အတွင်း ထိုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ် သည်။

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များအတွင်း ULFA-I အဖွဲ့၏ စွမ်းဆောင်ရည်များသည် လျော့နည်းလာခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ပြန်ပေးဆွဲမှု များနှင့် လက်ပစ်ဗုံးဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခြင်းကဲ့သို့ ရာဇဝတ်မှုများကိုသာ လုပ်ဆောင်နေကြောင်း ၎င်းက ပြော ကြားခဲ့သည်။

အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် သောင်းကျန်းမှုများ လျော့ကျမှုကြောင့် အာသံပြည်နယ်၏ မတူညီသည့် နေရာအစိတ်အပိုင်း များတွင် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များဆိုင်ရာ အထူးလုပ်ပိုင်ခွင့်အက်ဥပဒေ (AFSPA) ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့ကြောင်း ကာလီတာက ပြောကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ထိုအက်ဥပဒေကို အာသံပြည်နယ်၏ ခရိုင် ၄ ခုတွင်သာ ဆက်လက် ပြဋ္ဌာန်းထားကြောင်း ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ကာလီတာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Northeast Now

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၀

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ကိုးနှစ်ကြာ အာဏာရယူခဲ့သည့် စစ်တပ် အကြီးအကဲဟောင်း သုံးဦးဖြစ်သည့် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ (Prayut Chan-o-cha) ၊ ပရာဝစ်ဝေါင်ဆူဝမ် (Prawit Wongsuwan)နှင့် အနူပွန် ပေါ့ခ် ပါအိုချင်ဒါ (Anupong "Pok" Paochinda) တို့သည် လက်ရှိတွင် အာဏာကို ဆုံးရှုံးသွားခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

၎င်းတို့၏ အမည်များကို အစွဲပြုပြီး P သုံးလုံးဟု အမည်ပေးခံထားရသည့် ပရာယွတ်၊ ပရာဝစ်နှင့် ပါအိုချင်ဒါတို့ ၃ ဦးသည် မေလ ၁၄ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့်် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် စိတ်ပျက်ဖွယ်မဲရလဒ်များကိုသာ ရရှိခဲ့ သည်။

ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ပရာယွတ်နှင့် ပရာဝစ်တို့၏ အကွဲအပြဲကြောင့် ၎င်းတို့သုံးဦး၏ အာဏာပြန်လည်ရရှိနိုင်မည့် အခွင့်အလမ်းသည် လျော့ကျသွားခဲ့သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး နေရာအတွက် ဆက်လက်ယှဉ်ပြိုင်လိုသည့် ပရာယွတ်က ၎င်း၏ယခင်ပါတီဖြစ်သည့် Palang Pracharath ပါတီမှ နုတ်ထွက်ပြီး United Thai Nation ပါတီသို့ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ပရာယွတ်အား လွှတ်တော်တွင် အယုံအကြည်မရှိအဆို တင်သွင်းခံခဲ့ရချိန်က ထိုလှုပ်ရှားမှု၌ Palang Pracharath ပါတီ၏ လွှတ်တော်အမတ်များ ပါဝင်ပတ်သက်နေကြောင်း ပရာယွတ်က သိရှိခဲ့သည်။

ထို့နောက် ပရာယွတ်နှင့် ပရာဝစ်အကြား အကွဲအပြဲများ ဖြစ်ပွားလာခဲ့သည်။ အလားတူ ၎င်းတို့နှစ်ဦးအကြား ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူး နေရာအတွက် ပြိုင်ဆိုင်မှုများသည် ပိုမိုအရှိန်မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

၂၀၁၉ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲက ပရာယွတ်သည် Palang Pracharath ပါတီ၏ တစ်ဦးတည်းသော ကိုယ်စားလှယ် လောင်းဖြစ်ပြီး ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့နိုင်ခဲ့သည်။

ပရာယွတ် ဦးဆောင်သည့် ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း ပရာယွတ်၊ ပရာဝစ်နှင့် ပါအိုချင်ဒါတို့ ၃ ဦးသည် ငါးနှစ်သက်တမ်းရှိသည့် စစ်အစိုးရကို ဖွဲ့စည်းပြီး ၎င်းတို့၏အာဏာများကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ခဲ့သည်။

နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်တွင် ပရာယွတ်သည် ဘုရင့်အတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့ဖြစ်သည့် Privy Council ၌ ခန့်အပ်ခံခဲ့ရသဖြင့် ပရာယွတ်သည် နိုင်ငံရေးလောကနှင့် တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်နိုင်ခြင်း မရှိတော့ချေ။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ Privy ကောင်စီဝင်များသည် နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ဆက်နွှယ်မှုရှိခြင်း၊ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် သို့မဟုတ် အထက်လွှတ်တော်အမတ် အစရှိသည့် နိုင်ငံရေးတာဝန်များကို ထမ်းဆောင်းခြင်းတို့မှ တားမြစ်ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ပါအိုချင်ဒါသည်လည်း မေလ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်ကတည်းက နိုင်ငံရေးလောကထဲမှ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ သည်။ သူသည် အသက်အရွယ် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ မပြုလုပ်မီ လပိုင်းအလိုတွင် နိုင်ငံရေး လောကမှ အနားယူကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။

ပရာဝစ်အနေနှင့် Palang Pracharath ပါတီ ခေါင်းဆောင်အဖြစ် နိုင်ငံရေးလောကထဲတွင် ဆက်ရှိနေဦးမည် ဖြစ်သော်လည်း ၎င်း၏နေရာကို ဆက်ခံရန် သင့်တော်မည့်သူကို တွေ့ရှိပါက ပါတီခေါင်းဆောင်ရာထူးကို လွှဲပြောင်းပေးပြီး နိုင်ငံရေးလောကမှ အနားယူဖွယ်ရှိသည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက သုံးသပ်ခဲ့သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

မော်စကို၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၀

ရုရှားနိုင်ငံ၊ မော်စကိုမြို့ရှိ နိုက်ကလပ်တစ်ခုတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဝစ်လစ်စလစ်ပါတီကို တက်ရောက်ခဲ့သော နာမည်ကြီး အနုပညာရှင်များသည် ဝေဖန်ခံနေရကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၂၀ ရက်နေ့ ညပိုင်းက ကျင်းပခဲ့သည့် ထိုပါတီပွဲတွင် လူသိများသည့် ရက်ပါတစ်ဦးဖြစ်သူ ဗာစီယို (Vacio) သည် ၎င်း၏ ကျားအင်္ဂါကို ခြေစွပ်စွပ်ပြီးဖုံးကွယ်မှုမှလွဲ၍ မည်သည့်အဝတ်အစားမှ ဝတ်ဆင်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ဖမ်းဆီးခံ ခဲ့ရကာ ထောင်ဒဏ် ၁၅ ရက် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

ထို့ပြင် အာဏာပိုင်များက ထိုပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့သည့် လူသိများ ထင်ရှားသူများအား ပြည်သူလူထုကို ပြန်လည် တောင်းပန်ရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး စစ်ဆေးမေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ရုပ်သံ အစီအစဉ် တင်ဆက်သူဖြစ်ပြီး သရုပ်ဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် အန်နက်စတာစီယာ အီဗ်လီဗာ (Anastasia Ivleeva) က စီစဉ်ကျင်းပခဲ့သော ထိုပါတီ၏ ဓာတ်ပုံများသည် လူမှုမီဒီယာပေါ်တွင် ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီးနောက် ရဲတပ်ဖွဲ့က စစ်ဆေးမေးမြန်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မူတာဘာ (Mutabor) နိုက်ကလပ်တွင် ဗာစီယိုနှင့်အတူ အခြားလူသိများထင်ရှားသည့် အနုပညာရှင်များလည်း တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ပွဲစီစဉ်သူ အီဗ်လီဗာသည် ရူဘယ်လ် ၂၃ သန်း (ဒေါ်လာ ၂၅၁၀၀၀) တန်ကြေးရှိ ရတနာဆွဲကြိုး တစ်ခုကို ၎င်း၏ခါး၌ ပတ်ထားခဲ့ပုံကို ဓာတ်ပုံများထဲတွင် တွေ့ရသည်။

ကွန်ဆာဗေးတစ် လွှတ်တော်အမတ်များ၊ ဘလော့ဂါများနှင့် အခြားသူများကမူ ထိုပါတီတွင် ရိုက်ကူးထားသည့် ဓာတ်ပုံများကို ဝေဖန်ခဲ့ပြီး ယူကရိန်းနှင့် စစ်ပွဲဖြစ်ပွားနေချိန်၌ ထိုပွဲမျိုးကျင်းပခဲ့ခြင်းကို ဆန့်ကျင်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ ကြသည်။

ထိုပါတီကျင်းပသည့် အကြောင်းအရာသည် ရုရှားမီဒီယာများတွင် ရက်ပေါင်းများစွာကြာ ခေါင်းကြီးပိုင်း သတင်း များဖြစ်ခဲ့ပြီး ရုရှား၌ ပြည်သူများက စားဝတ်နေရေးအတွက် ရုန်းကန်နေရချိန်တွင် ထိုပါတီကျင်းပမှုကို နှိုင်းယှဉ် ရေးသားသည့် ဆောင်းပါးများလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မာရီယား ဇာခါရိုဗာ (Maria Zakharova) ကလည်း ထိုပါတီ ပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့သူများသည် အမည်းစည်း ထင်သွားခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့အနေဖြင့် အနုပညာအလုပ်များကို ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ရန် အခွင့်အရေးရှိသေးကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အမည်ရင်း နီကိုလိုင် ဗာစီလ်ယက်ဗ် (Nikolai Vasilyev) ဖြစ်သည့် ရက်ပါ ဗာစီယိုသည် လိင်တူစုံမက်သူများ ဆိုင်ရာ ဝါဒဖြန့်မှု ဥပဒေအောက်တွင် ထောင်ဒဏ် ၁၅ ရက်အပြင် ဒဏ်ငွေ ရူဘယ် ၂၀၀,၀၀၀ လည်း ချမှတ်ခံခဲ့ ရသည်။

ထို့ပြင် ပွဲစီစဉ်သူ  အီဗ်လီဗာ၊ ရက်ပါ ဗာစီယို အပါအဝင် ထိုပွဲကို တက်ရောက်ခဲ့သည့် နာမည်ကြီး အနုပညာရှင် များကလည်း ၎င်းတို့၏ ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံများအတွက် ပြည်သူလူထုကို တောင်းပန်စကား ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၃၀

အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ ကိုယ်စားပြု ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖွယ်ရှိသည့် နစ်ကီ ဟာလေး (Nikki Haley)သည် အမေရိကန်ပြည်တွင်းစစ်ကို ဖြစ်ပွားစေခဲ့သည့် အဓိကအကြောင်းတရားများကို မေးမြန်းခံရချိန်၌ ကျေးကျွန်ပြဿနာအား ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဝေဖန်ခံနေရသည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် မဲဆွယ်စည်းရုံးပွဲ တစ်ခုတွင် အမေရိကန်ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်စေခဲ့ သည့် အကြောင်းတရားများကို ပွဲတက်လာသူတစ်ဦးက ဟာလေးကို မေးမြန်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဟာလေးက ထိုမေးခွန်းကို ဖြေကြားရာတွင် ကျေးကျွန်ပြဿနာအား ထည့်သွင်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း မရှိသဖြင့် ထိုမေးခွန်း မေးမြန်သူက အမေရိကန်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ကျေးကျွန်ပြဿနာကို ထည့်သွင်းဖြေကြားခြင်း မရှိခဲ့ခြင်း ကြောင့် အလွန်အံ့အားသင့်မိကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဟာလေး၏ ဖြေကြားမှုကို ဒီမိုကရက်များနှင့် နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်များက ပြစ်တင်ဝေဖန်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် တောင်ကာရိုလိုင်းနား ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးဟောင်းဖြစ်သည့် ဟာလေးက ၎င်း၏ မှတ်ချက်စကားကို ပြန်လည် ရှင်းလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

"ဟုတ်တာပေါ့။ ပြည်တွင်းစစ်ဟာ ကျေးကျွန်းပြဿနာကြောင့် ဖြစ်ခဲ့တာပါ" ဟု ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် ဟာလေး က မဲဆွယ်စည်းရုံးပွဲတွင် ဖြေကြားခဲ့သည့် ၎င်း၏ မှတ်ချက်စကားကို ပြန်လည်ပြင်ဆင်သည့် အနေဖြင့် ပြောကြား ခဲ့သည်။

ဟာလေး၏ နိုင်ငံရေးပြိုင်ဘက်များကမူ ဟာလေး၏ အဖြေကို ပြက်ရယ်ပြုခဲ့ကြပြီး အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကလည်း လူမှုမီဒီယာတွင် ဟာလေး၏ မှတ်ချက်ကို တုန့်ပြန်သည့်အနေဖြင့် ကျေးကျွန်ပြဿနာနှင့် ပတ်သက်သည့် ဗွီဒီယိုတစ်ခုကို တင်ပြီး တုန့်ပြန်ခဲ့သည်။

"နစ်ကီဟာလေးဟာ အခြေခံကျတဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ မေးခွန်းကိုတောင်မှ မဖြေနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ပြီးတော့ ၁၂ နာရီ အတွင်းမှာပဲ သူ့မှတ်ချက်ကို ပြန်လည်ရှင်းလင်း ပြောကြားခဲ့ရပါတယ်။ သူဟာ ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီ ကိုယ်စားပြု ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် အဆိုပြုခံရဖို့ အသင့်မဖြစ်သေးပါဘူး" ဟု ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပြိုင်ဘက် ရွန် ဒီဆန်းတစ် (Ron DeSantis) က လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

အမေရိကန်ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်စေခဲ့သည့် အဓိက အကြောင်းတရားသည် ကျေးကျွန်ပြဿနာကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု သမိုင်းပညာရှင်များက ယူဆခဲ့ကြသော်လည်း ကျေးကျွန်စနစ် လိုလားသည့် အမေရိကန်တောင်ပိုင်း ပြည်နယ်များ နှင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်များကမူ ထိုယူဆချက်ကို သဘောတူခြင်း မရှိပေ။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၉

ပင်လယ်နီ (Red Sea)တွင် ကုန်တင်သင်္ဘောများကို တိုက်ခိုက်နေသည့် ယီမင်နိုင်ငံ၏ ဟူရ်သီ (Houthi)သူပုန်များ ၏ တိုက်ခိုက်မှုများအား တုန့်ပြန်ရန် အမေရိကန်က ဦးဆောင်သော ပင်လယ်ရေကြောင်းဆိုင်ရာ ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့အသစ် ဖွဲ့စည်းမှု၌ ထဲထဲဝင်ဝင် ပါဝင်လုပ်ဆောင်ရန် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များက တွန့်ဆုတ်နေသည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) ကမူ Operation Prosperity Guardian ဟု အမည်ပေး ဖွဲ့စည်းခဲ့ သည့် ပင်လယ်နီတွင် ရေကြောင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့သည် ဟူရ်သီတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုများအပေါ် နိုင်ငံတကာ၏ ခိုင်မာသည့် တုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်မှုတစ်ခုအဖြစ် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။

သို့သော် ထိုတပ်ဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းအပြီး တစ်ပတ်အကြာတွင် အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များက ထိုတပ်ဖွဲ့ထဲ၌  ထဲထဲ ဝင်ဝင် ပါဝင်လှုပ်ရှားလိုခြင်း မရှိသည့်ပုံစံများကို သိသာထင်ရှားစွာ  ပြသခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်၏ ဥရောပမဟာမိတ် ၂ နိုင်ငံဖြစ်သည့်် အီတလီနှင့် စပိန်တို့ကမူ ၎င်းတို့သည် Operation Prosperity Guardian တပ်ဖွဲ့တွင် ပါဝင်ကြောင်း စာရင်းသွင်းထားသော်လည်း ထိုတပ်ဖွဲ့နှင့် ခပ်ကင်းကင်းနေလိုသည့် ပုံစံမျိုး ရေးသားထားသည့် အစီရင်ခံစာများကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ 

ပင်လယ်နီအတွင်း ဖြစ်သန်းနေတဲ့ သင်္ဘော တစ်စင်းကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနကမူ Operation Prosperity Guardian တပ်ဖွဲ့သည် ယီမင်နိုင်ငံ၏ ကမ်းလွန်ရေပြင်များတွင် ဒေါ်လာဘီလျံချီ တန်ကြေးရှိသည့် ပင်လယ်ကူးသင်္ဘော လမ်းကြောင်းများကို ကာကွယ်ရန် ဖွဲ့စည်းထားသော နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ ကျော်ပါဝင်သည့် ကာကွယ်ရေး ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိအချိန်အထိ အမေရိကန်ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့သည့် နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ ကျော်တွင် ၁၀ နိုင်ငံသာ ပါဝင်ရန် စာရင်းပေးထားဆဲ ဖြစ်သည်။ 

ထိုညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့တွင် ပါဝင်စာရင်းပေးထားသည့် ၁၀ နိုင်ငံထဲကလည်း စစ်သင်္ဘောများ ဖြန့်ကြက်ချထားခြင်း မရှိသေးဘဲ စစ်တပ်အရာရှိ အနည်းငယ်ကိုသာ စေလွှတ်ထားဆဲဖြစ်သည်။

အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲတွင် ဘိုင်ဒန်က အစ္စရေးကို ခိုင်မာစွာ ထောက်ပံ့ပေးထားသဖြင့် ဂါဇာပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက် ပြီး အမေရိကန်၏ မဟာမိတ်များအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပွားနေနိုင်သည့် အခြေအနေကို Operation Prosperity Guardian စစ်ဆင်ရေးက မီးမောင်းထိုးပြသရာ ရောက်နေသည်ဟုလည်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြော ကြားခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် Operation Prosperity Guardian ညွန့်ပေါင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့အတွင်း ပါဝင်သည့် နိုင်ငံများမှာ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ ဘာရိန်း၊ ကနေဒါ၊ ဒိန်းမတ်၊ ဂရိ၊ နယ်သာလန်၊ နော်ဝေ၊ သြစတြေးလျနှင့် ဆေးချဲလ်စ် ကျွန်း နိုင်ငံများ ဖြစ်သည်။ 

Source: ရိုက်တာ

CNI International News

မက္ကဆီကို စီးတီး၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၉ 

အမေရိကန်နှင့် မက္ကဆီကို ထိပ်သီးအရာရှိများသည် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ဝင်ရောက်လာသည့် အရေးကိစ္စနှင့် ပတ်သက်ပြီး အရေးပေါ် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ရာတွင် တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းမှုများ ရရှိခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်တွင် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ နီးကပ်လာသည်နှင့်အမျှ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ ဝင်ရောက်မှု များပြား လာသည့် အခြေအနေသည် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden)အတွက် ခေါင်းခဲစရာ အခြေအနေတစ်ခု ဖြစ်နေသည်။ 

အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကင် (Antony Blinken) သည် ခရစ္စမတ်ကာလ သီတင်းပတ် အတွင်း မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ 

ဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်၏ ပြိုင်ဘက် အမေရိကန်၏ ရီပတ်ဘလစ်ကန်ပါတီက ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ အရေးကို နှိမ်နင်းရန် အလေးထား ပြောဆိုနေပြီး အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ဘိုင်ဒန်၏ ယူကရိန်းအတွက် အကူအညီ ပေးရေး အစီအစဉ်ကို သဘောတူမည်ဟု ဖိအားပေးနေချိန်တွင် ဘလင်ကင်၏ မက္ကဆီကို ခရီးစဉ် ပေါ်ပေါက်လာ ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်က ဘိုင်ဒန်သည် မက္ကဆီကိုသမ္မတ အန်ဒရီ မန်နျူယယ် လိုပက်ဇ် အိုဘရာဒေါ (Andres Manuel Lopez Obrador) နှင့် တယ်လီဖုန်းဖြင့် စကားပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ဘလင်ကင်သည် အမေရိကန် အမိမြေလုံခြုံရေးဝန်ကြီး အလက်ဂျန်ဒရို မာယော်ကက်စ် (Alejandro Mayorkas) နှင့်အတူ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

လိုပက်ဇ် အိုဘရာဒေါကမူ အမေရိကန်နှင့် မက္ကဆီကို ပြည်သူများအတွက် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေမည့် အဓိက သဘောတူညီချက်များ ရရှိခဲ့ကြောင်း ယခင်က Twitter ဟု လူသိများခဲ့သည့် X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသား ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်ဘက်ကလည်း မက္ကဆီကို ခေါင်းဆောင်များ အနေဖြင့် လူမှောင်ခိုကူးမှုကို တိုက်ဖျက်ရေး အပါအဝင် အစီအစဉ်သစ်များ ချမှတ်လုပ်ဆောင်ရန် ဆွေးနွေးခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်နဲ့ မက္ကစီကိုသမ္မတ လိုပက်ဇ်အိုဘရာဒေါကို တွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်အစိုးရအနေဖြင့် ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများနှင့်ပတ်သက်ပြီး နေ့စဉ်နှင့်အမျှ တည်ငြိမ်မှုမရှိသည့် အနေအထားကို ကောက်ချက်ချမည် မဟုတ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင်လည်း မက္ကဆီကိုနိုင်ငံနှင့်အတူ ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်သူများအရေးကို အနီးကပ် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်သွားမည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် အမေရိကန် အရာရှိ တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ဒီဇင်ဘာလအတွင်း အမေရိကန်နိုင်ငံထဲသို့ တရားမဝင် ဝင်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ သည် တစ်ရက်လျှင် ၁၀,၀၀၀ နီးပါးရှိပြီး ထိုပမာဏသည် COVID-19 ကပ်ရောဂါမဖြစ်ပွားမီ အချိန်ကထက် နှစ်ဆ နီးပါး မြင့်တက်ခဲ့သည်။ 

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

မော်စကို ဒီဇင်ဘာ ၂၉

ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေ လာဗရော့ဗ် (Sergey Lavrov) နှင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဆူဘရာမန်ယမ် ဂျိုင်ရှန်ကာ (Subrahmanyam Jaishankar) တို့သည် ယူကရိန်းပဋိပက္ခ၊ အာဖဂန်နစ္စတန် အခြေအနေနှင့် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသအရေးတို့နှင့်ပတ်သက်ပြီး မော်စကိုမြို့တော်တွင် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မျှတမှုရှိသည့်် နိုင်ငံတကာပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု၊ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားကို အာရုံစိုက်ဆောင်ရွက်မှု၊ ဒေသတွင်း နှင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းမှုနှင့် စဉ်းစားသုံးသပ်မှုများတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ သင့််တင့်မျှတသည့် ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်မှုအတွက် အိန္ဒိယမိတ်ဆွေများကို လှိုက်လှိုက်လှဲလှဲ ကျေးဇူးတင်ကြောင်း လာဗရော့ဗ်က အစည်းအဝေးအပြီးတွင် ပြုလုပ်သည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲ၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

 ယူကရိန်းစစ်သားကို တွေ့ရစဉ်

ထိုကဲ့သို့ ချဉ်းကပ်ဆောင်ရွက်ပုံသည် ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းနှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် အခြေအနေ များအပေါ် အိန္ဒိယ၏ ရပ်တည်ချက်ကို ဖော်ပြသည့် ဝိသေသ လက္ခဏာတစ်ရပ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့သည် အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ၏ အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟုလည်း လာဗရော့ဗ်က ပြောသည်။

ထို့ပြင် အာရှ-ပစိဖိတ်ဒေသ၏ အခြေအနေကဲ့သို့ ဒေသတွင်း အကြောင်းအရာများနှင့် အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများ အသင်း (အာဆီယံ)အတွင်း ယခင်က ရရှိထားသည့် သဘောတူညီချက်များနှင့် ကွဲလွဲနေသည့် အခြေအနေများ ကိုလည်း ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု  ရုရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။ 

ကျယ်ပြောလှသည့် ယူရေးရှား (Eurasia) ဒေသနှင့် အနီးတစ်ဝိုက်ရှိ ရေပြင်များတွင် အိန္ဒိယနှင့် ရုရှား၏ ရပ်တည် မှုများသည် တူညီမှုရှိနေကြောင်း၊ အခြေအနေများကို ဖြေရှင်းရာတွင် သူ့ဘက်ကိုယ့်ဘက် မျှတမှုရှိစေသည့် ပုံစံမျိုး နှင့် ဖြေရှင်းသင့်ကြောင်း၊ ထိပ်တိုက်တွေ့သည့် ပုံစံမျိုးဖြင့် ဖြေရှင်းခြင်းမပြုရန် အရေးကြီးကြောင်း လာဗရော့ဗ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဆိုးလ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၉

နျူကလီးယားစီမံကိန်း အပါအဝင် စစ်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်မှုများကို အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်ရန် မြောက်ကိုရီးယား ခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) က သူ၏ အာဏာရပါတီအား အမိန့်ပေးခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

နျူကလီးယားဖြင့် ရန်စခံရမည်ဆိုပါက နျူကလီးယားဖြင့် တိုက်ခိုက်ရန် တွန့်ဆုတ်နေမည် မဟုတ်ကြောင်း ကင်မ် က သတိပေးခဲ့ပြီးနောက် သီတင်းတစ်ပတ်အကြာတွင် အဆိုပါအမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ကင်မ်သည် မြောက်ကိုရီးယားတွင် ကျင်းပနေသည့် အာဏာရပါတီ၏ နှစ်ကုန် အစည်းအဝေး၌ ထိုအမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ကျင်းပနေသည့် အစည်းအဝေးတွင် ၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွက် အဓိက မူဝါဒများကို ကြေညာသွားဖွယ်ရှိသည်။

အမေရိကန်နဲ့တောင်ကိုရီးယားစစ်တပ် အရာရှိကြီးများကိုတွေ့ရစဉ်

မြောက်ကိုရီးယား၏ အာဏာရ အလုပ်သမားပါတီအနေဖြင့် နျူကလီးယား လက်နက်များနှင့် ပြည်သူ့ကာကွယ် ရေးကဏ္ဍများ အပါအဝင် နယ်ပယ်အားလုံးတွင် စစ်ပွဲအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများကို ပိုမိုအရှိန်မြှင့်လုပ်ဆာင်ရန် ကင်မ်က တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု KCNA က ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် အမေရိကန်က မြောက်ကိုရီယားကို မကြုံစဖူး ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သဖြင့် ကိုရီးယားကျွန်း ဆွယ်ပေါ်တွင် စစ်ရေး အခြေအနေသည် ဆိုးရွားပြင်းထန် လာခဲ့သည်ဟုလည်း ကင်မ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်နှင့် အမေရိကန်တို့သည် ယခုနှစ်အတွင်း မြောက်ကိုရီးယား၏ စံချိန်တင် လက်နက် စမ်းသပ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများအား လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

မြောက်ကိုရီးယား အာဏာရပါတီ အစည်းအဝေး ကျင်းပနေစဉ်

ထို့နောက် မြောက်ကိုရီးယား ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုများနှင့် ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကို အချိန်နှင့် တစ်ပြေးညီ မျှဝေသည့် အစီအစဉ်ကို စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ယခုလ အစောပိုင်းကလည်း အမေရိကန်၏ နျူကလီးယားစွမ်းအင်သုံး ရေငုပ်သင်္ဘောသည် တောင်ကိုရီးယား၏ ဘူဆန် (Busan)မြို့ ဆိပ်ကမ်းကို ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် တာဝေးပျံသန်းနိုင်သည့် ဗုံးကြဲလေယာဉ်များကို အသုံးပြုကာ တောင်ကိုရီးယား၊ ဂျပန်နိုင်ငံတို့ နှင့် ပူးတွဲစစ်ရေး လေ့ကျင့်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

မြောက်ကိုရီးယားကလည်း ယခုနှစ်အတွင်း ကင်းထောက်ဂြိုဟ်တုတစ်စင်းကို အောင်မြင်စွာ လွှတ်တင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ လက်နက်တိုက်အတွင်း ခေတ်အမီဆုံး တိုက်ချင်းပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည် (ICBM) တစ်စင်းကို စမ်းသပ် ပစ်လွှတ်ခဲ့သည်။ 

ကင်မ်ကမူ ၂၀၂၃ ခုနှစ်သည် မြောက်ကိုရီးယားအတွက် ကြီးမားသည့် ပြောင်းလဲမှုများနှင့် အောင်မြင်မှုများကို ရရှိခဲ့ သော ခုနှစ်ဖြစ်သည်ဟု ယခုသီတင်းပတ်အစောပိုင်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: ရိုက်တာ