CNI International Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂

အသက် ၁၇ နှစ်အရွယ် လူငယ်ယာဉ်မောင်းတစ်ဦးကို ရဲတပ်ဖွဲ့က ဆိုးဆိုးရွားရွား ပစ်သတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ တစ်ဝန်းလုံးတွင် အကြမ်းဖက် ဆူပူအုံကြွမှုများ ပေါ်ပေါက်လျက် ရှိသည်။ 

ထိုအခြေအနေတွင် TikTok၊ Snapchat နှင့် တခြားသော လူမှုကွန်ယက်များသည် အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်စေရန် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ ကူညီပေးနေသည်ဟု ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်က စွပ်စွဲခဲ့သည်။ 

ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ လူငယ်များနှင့် ရဲတပ်ဖွဲ့တို့အကြား ကာလရှည် တင်းမာမှုများကို ထင်ဟပ်စေသည့် အကြမ်းဖက် ပဋိပက္ခများတွင် လူမှုကွန်ယက်များသည် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့် အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုအဖြစ် ပါဝင်နေသည်ဟု မက်ခရွန်က ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပြောခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

သေဆုံးခဲ့သူသည် မြောက်အာဖရိက မျိုးရိုးရှိသူ နာဟဲလ်ဟုသာ အစိုးရဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပြီး သူ၏ သေဆုံးမှု ကနေ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့ တစ်နေ့ထဲတွင်ပင် ဖမ်းဆီးမှုပေါင်း ၉၁၇ ခု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀၀ ကျော်လည်း ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်ဟု ပြင်သစ်ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။

နိုင်ငံတွင်း ဖြစ်ပွားနေသော အကြမ်းဖက်မှုများအတွက် မက်ခရွန်သည် ဗွီဒီယိုဂိမ်းများကိုပါ အပြစ်တင်ထားပြီး အစိုးရသည် ထိလွယ်ရှလွယ်သော အကြောင်းအရာများကို ဖယ်ရှားရန်၊ အကြမ်းဖက်ရန် လှုံ့ဆော်သည့် သုံးစွဲ သူများကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရန်အတွက်  လူမှုကွန်ယက်ကုမ္ပဏီများနှင့် ပူးပေါင်းသွားမည်ဟုလည်း ပြောသည်။ 

ထိုသို့ ပြောခဲ့သော်လည်း ထိလွယ်ရှလွယ်ဟူသော ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် မည်သည့် အကြောင်းအရာမျိုးကို ထည့်သွင်း သတ်မှတ်မည်လဲ မက်ခရွန်က မရှင်းလင်းခဲ့ပေ။ 

သို့သော် လူမှုကွန်ယက် ကုမ္ပဏီများထံမှ တာဝန်ယူမှု၊ တာဝန်ခံမှုကို မျှော်လင့်သည်ဟု ပြောသည်။ 

ပြင်သစ် သမ္မတ မက်ခရွန်ကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် အစိုးရနှင့် ကုမ္ပဏီများအကြား အကြမ်းဖက်မှုများကို လှုံ့ဆော်သည့် အကြောင်းအရာများအား ဖယ်ရှားရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက်ရန် စတင်ဆွေးနွေးနေပြီဟု အမည်မဖော်လိုသူ ပြင်သစ် အရာရှိတစ်ဦးက ပြောသည်။ 

အစိုးရသည် အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ဆောင်ရန် စတင် လှုံ့ဆော်ခဲ့သူများသည် မည်သူမည်ဝါ ဖြစ်သူကို ဖော်ထုတ်ပေးရေး အတွက် တွန်းအားပေးလျက်ရှိသော်လည်း ယင်းသည် ကနဦး အဆင့်တွင်သာ ရှိသေးသည်။ 

ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး ဒါမာနင်သည်လည်း လူမှုကွန်ယက် မီဒီယာများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကာ လူမှုကွန်ယက်များကိုသုံး၍ အကြမ်းဖက်မှုများကို လှုံ့ဆော်နေခြင်းအား လက်မခံသင့်ဟု သတိပေးခဲ့သည်။ 

ပြင်သစ်အစိုးရ၏ အစီအစဉ်တွင် အစိုးရဘက်က ရနိုင်သလောက် သတင်းအချက်အလက်များကို လူမှုကွန်ယက် ကုမ္ပဏီများသို့ ထောက်ပံ့ပေးကာ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ကုမ္ပဏီများဘက်က အကြမ်းဖက်မှုများအား လှုံ့ဆော်သူ မည်သူမည်ဝါဖြစ်သည်ကို ပြန်လည် ဖော်ထုတ်ပေးရမည် ဖြစ်သည်။ 

အာဏာပိုင်များသည် အကြမ်းဖက်မှု ပြုလုပ်ရန် လူမှုကွန်ယက်ကို အသုံးပြုတိုင်းကို ဖော်ထုတ်အရေး ယူသွားမည် ဟုလည်း ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။ 

ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ဆိုက်ဘာတိုက်ခိုက်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေတစ်ရပ် ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး အဓမ္မမှု၊ လူသတ်မှုနှင့် အွန်လိုင်းမှ စော်ကားမှုများကဲ့သို့ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ အွန်လိုင်းခြိမ်းခြောက်မှုများကို အရေးယူနိုင်သည်။ 

ပြင်သစ် သမ္မတ မက်ခရွန်နဲ့ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် တည်ထောင်သူ ဇူကာဘတ်တို့ကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော် ထိုသို့သော အရေးယူမှုများမှာ မရှိသလောက် နီးပါး ရှားပါးသည်။

ကန့်သတ်ထားသော အကြောင်းအရာများကို ၂၄ နာရီအတွင်း ဖယ်ရှားပေးရန် လူမှုကွန်ယက် ပလက်ဖောင်းများနှင့် ရှာဖွေရေးအင်ဂျင်များညွှန်ကြားသည့် မူကြမ်းတစ်ခုကို ပြင်သစ်လွှတ်တော်တွင် ၂၀၂၀ ခုနှစ်က အတည်ပြုခဲ့သည်။
 
နောက်တစ်နှစ်တွင် ထိုဥပေဒဖြင့် အရေးယူမှု တချို့ရှိခဲ့သော်လည်း ခြေရာခံ၍ ရသူများကိုသာ အရေးယူသည့် ပုံစံမျိုး ဖြစ်သည်။ 

ပြင်သစ်အစိုးရဘက်က အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် တစ်နည်းတစ်ဖုံ ဆက်စပ်မှုရှိနေသည့် လူမှုကွန်ယက်များကို ပြစ်တင် ဝေဖန်နေချိန်တွင် Snapchat တစ်ခုတည်းကသာ ၎င်းတို့အနေဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုနှင့်ပတ်သက်သည့် 
အကြောင်းအရာ များအပေါ် စောင့်ကြည့်ဖယ်ရှားမှုများ တိုးမြှင့်ပြုလုပ်နေသည်ဟု တုံ့ပြန်ထားသည်။ 

ပြင်သစ်အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် အကြောင်းအရာများအပေါ် စောင့်ကြည့်မှုကို အရှိန်မြှင့်တင် ဆောင်ရွက် နေသည်ဟု Snapchat ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ်က ဇွန်လ ၂၇ ရက်နေ့ကတည်းက ပြောဆိုထားသည်။ 

သို့သော် TikTok ကုမ္ပဏီ၊ Facebook၊ Instagram တို့ကို ပိုင်ဆိုင်သော Meta ကုမ္ပဏီတို့သည် ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ နှုတ်ဆိတ်နေကြဆဲဖြစ်ကာ Twitter အား ဆက်သွယ် မေးမြန်းမှုသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ထုံးစံအတိုင်း အီမိုဂျီဖြင့် တုံ့ပြန်မှုကိုသာ ရရှိခဲ့သည်။ 

TikTok၊ Snapchat နှင့် Twitter တို့ကဲ့သို့ လူမှုကွန်ယက်များတွင် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်မူဝါဒများ ရှိသည်။ 

ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် ဆူပူအကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေစဉ်

ထိုမူဝါဒများနှင့် ဆန့်ကျင်နေသည့် အကြမ်းဖက်ရန် လှုံ့ဆော်ခြင်းများကိုလည်း ကုမ္ပဏီများက စောင့်ကြည့်မှု လုပ်ဆောင်သည်။ 

သို့သော် ၎င်းတို့သည် ဒေသဆိုင်ရာ ဥပေဒများ၊ အစိုးရ၏ တောင်းဆိုမှုများကြောင့် အချက်အလက် တချို့ကို ဖယ်ရှားမှုများလည်း ရှိသည်။  

တစ်ခါတစ်ရံတွင် ထိုသို့သော ဖယ်ရှားမှုများက အငြင်းပွားဖွယ်ရာများကို ဖြစ်စေသည်။ အနီးစပ်ဆုံးဥပမာမှာ တူရကီအစိုးရ၏ တောင်းဆိုမှုကြောင့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် မေလတွင် Twitter ဘက်က မိန့်ခွန်းများကို ဆင်ဆာလုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများကို အထောက်အကူ ဖြစ်စေမည့် သတင်းအချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ တရားဝင် တောင်းဆိုမှုများ တွင် အစိုးရအေဂျင်စီများ၊ ဥပဒေအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုရှိသည်ဟု Snapchat ကုမ္ပဏီက ယင်း၏ ဝဘ်ဆိုဒ်တွင် ပြောသည်။ 

ထိုသို့ တောင်းဆိုမှုများကို နိုင်ငံပေါင်းစုံရှိ အစိုးရများထံမှ တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရရှိထားကာ တောင်းဆိုထားသည်များ၏ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်းအတွက် လိုအပ်သော အချက်အလက်တချို့ကို ထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်ဟု ကုမ္ပဏီဘက်က ပြောသည်။

၂၀၂၀ ခုနှစ်၏ ဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် ပြင်သစ်အာဏာပိုင်များက သုံးစွဲသူများ၏ အချက်အလက်ဆိုင်ရာ အရေးပေါ် တောင်းဆိုမှုပေါင်း ၁၀၀ ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟုလည်း ကုမ္ပဏီ၏ ထုတ်ပြန်ချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြသည်။ 

ထိုအချိန် အပိုင်းအခြားအတွင်း TikTok သည် ပြင်သစ်အစိုးရထံမှ တောင်းဆိုမှု ၂၀ ရရှိခဲ့ကာ ယင်း၏ ၈၆ ရာခိုင်နှုန်း ပမာဏကိုဖယ်ရှား၊ ကန့်သတ်မှု လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ 

အစိုးရများအနေဖြင့် ဥပဒေနှင့်မကိုက်ညီသည့် အကြောင်းအရာ အတိအကျကို ရှင်းလင်း တောင်းဆိုမည်ဆိုလျှင် ကုမ္ပဏီအများစုက လိုက်လာဆောင်ရွက်ကြလိမ့်မည်ဟု ဒစ်ဂျစ်တယ် မှုခင်းဆေးပညာဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ တစ်ဦးက မှတ်ချက်ပြုသည်။ 

Source: AP

CNI Sport Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ဒုတိယသာရခဲ့တဲ့ အာဆင်နယ်အသင်းကတော့ အခုနွေရာသီ အပြောင်း အရွှေ့ စဖွင့်တဲ့ အချိန်ကတည်းက သူတို့ပစ်မှတ်ထားပြီး လိုချင်တဲ့ ကစားသမားတွေကို ခေါ်ယူအားဖြည့်နေ ပါတယ်။ 

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းက ဟာဗတ်ဇ်ကို ပေါင် ၆၅ သန်းနဲ့ ခေါ်ယူခဲ့ပြီး ဝက်စ်ဟမ်းအသင်းက ဒီကလန်ရိုက်စ်ကိုလည်း ကလပ်စံချိန် တင်ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင် ၁၀၅ သန်းနဲ့ ခေါ်ယူခဲ့ပါတယ်။

အာဆင်နယ်နည်းပြ အာတီတာက လာမယ့်ရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလားကို ရယူနိုင်ဖို့ဆိုရင် အသင်း လူစာရင်းကို တောင့်တင်းအောင်လုပ်ဖို့ လိုတယ်လို့ ပြောခဲ့တာကြောင့် အသင်းဘက်ကလည်း နည်းပြလိုချင်တဲ့ ကစားသမား တွေကို ခေါ်ယူပေးနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မနှစ်ကရာသီကို ပြန်ပြီးသွားရရင် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဧပြီလအစမှာ ပရီးမီးယားလိဂ် အမှတ်ပေးဇယားကို ၈ မှတ်အသာနဲ့ ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ပေမယ့် ရာသီလည်း အဆုံးသတ်ရော မန်စီးတီးရဲ့နောက် ၅ မှတ် လျော့နည်းပြီး ဒုတိယနဲ့သာ ကျေနပ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ ကုန်ဆုံးဖို့ နီးကပ်တဲ့အချိန်မှာ အဓိက ကစားသမားတွေ ဒဏ်ရာ ရတာက လည်း အသင်းရမှတ်တွေ ဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ အဓိကအချက် ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

အာဆင်နယ် ခေါ်ယူနေတဲ့ ကစားသမားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဟာဗတ်ဇ်နဲ့ ဒီကလန်ရိုက်စ်တို့ကို ခေါ်ယူအပြီးမှာ အေဂျတ်ဇ်နောက်ခံလူ တင်ဘာရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့ကိုလည်း အပြီးသတ်နိုင်ဖို့ လုပ်နေပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒီကစားသမား ၃ ဦးက လာမယ့်ရာသီမှာ အာဆင်နယ်အသင်းကို အောင်မြင်မှုတွေရအောင် လုပ်ပေးနိုင်မလားဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာပါ။

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ သူ့ရဲ့ အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်တွေကို မပြသနိုင်ခဲ့ဘူးဆိုပေမယ့်လည်း အသင်းချန်ပီယံလိဂ် ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ တစ်လုံးထဲသော အဖိုးတန်ဂိုးကို သွင်းယူခဲ့ပြီး ဒါဟာ လူတိုင်းကို အမှတ်ရစေခဲ့ ပါတယ်။ 
ဒါပေမယ့် အာဆင်နယ်အသင်းမှာတော့ ဂျာမန်ကစားသမားဟာ ရှေ့တန်းနဲ့ ကွင်းလယ်ပိုင်းအတွက် ရွေးချယ်စရာ တွေကို ပိုပြီးတိုးသွားအောင် လုပ်ပေးနိုင်ဖို့ ရှိနေတာပါ။ 

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ ချယ်လ်ဆီးအသင်းမှာ ကွင်းလယ်တိုက်စစ်၊ တောင်ပံ၊ တိုက်စစ်မှူး ဒါမှမဟုတ် နောက်ချန် တိုက်စစ် နေရာမှာ ကစားခဲ့တာဖြစ်ပြီး လေဗာကူဆင်နဲ့ ဂျာမနီအသင်းတွေမှာ ဗဟိုကွင်းလယ်လူအဖြစ် ကစားခဲ့ပါတယ်။

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ အာဆင်နယ်အသင်းမှာ ရှာခါရဲ့ ကွင်းလယ်နေရာကို အစားထိုးရမှာဖြစ်သလို ဆာကာ၊ မာတင်နယ် လီ၊ ဂျီးဆပ်စ်၊ အန်ကိတ်တီယာ၊ ထရိုဆတ်၊ နယ်လ်ဆန်တို့နဲ့လည်း တိုက်စစ်ပိုင်းမှာ ပြိုင်ဆိုင်ရမှာပါ။

ဟာဗတ်ဇ်ဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ဆိုးရွားခဲ့တဲ့ ချယ်လ်ဆီး အသင်းအတွက် ၉ ဂိုး သွင်းယူခဲ့ပြီး အသင်းရဲ့ ဂိုးသွင်း အများဆုံး ကစားသမားအဖြစ် ပူးတွဲရပ်တည်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ ဒီကလန်ရိုက်စ်ကို ခေါ်ယူမှုမှာလည်း မန်စီးတီးနဲ့ အပြိုင်ကြိုးစားခဲ့ရပြီး ကလပ်စံချိန်တင် ပြောင်းရွှေ့ကြေးကို အသုံးပြုခဲ့ရတာပါ။ 

ဒီကလန်ရိုက်စ်ရဲ့ တိုးတက်မှုတွေကို ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အနည်းငယ်အတွင်းမှာ  မျက်ဝါးထင်ထင် မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 

ဒီကလန်ရိုက်စ်ဟာ အရင်က ဗဟိုခံစစ်နေရာမှာ မကြာခဏ ကစားခဲ့ရပေမယ့် နောက်ပိုင်း အင်္ဂလန်နဲ့ ဝက်စ်ဟမ်း အသင်းတို့ရဲ့ ကွင်းလယ်ပိုင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်မှာဆိုရင် ဒီကလန်ရိုက်စ်ဟာ ဘောလုံးပိုင်ဆို ပိုပြီးရယူနိုင်တာ ၃၃၄ ကြိမ်ရှိခဲ့ပြီး၊ ဘောလုံးကိုဖြတ်ပြီး လုယူနိုင်တဲ့ အပိုင်းမှာလည်း ၆၃ ကြိမ်နဲ့ တခြားကစားသမားတွေထက် သာလွန်ခဲ့တဲ မှတ်တမ်းတွေ ရှိတာပါ။

အဲဒါကြောင့် ဒီကလန်ရိုက်စ်ကို နည်းပြ အာတီတာက ပါတေး၊ ဂျော်ဂျင်ဟိုတို့ထက် ကွင်းလယ်ခံစစ်ပိုင်းမှာ နေရာ ပေးဖို့ရှိနေပြီး အသင်းဆုဖလား အောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ဖို့ အဓိကသော့ချက်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားတာပါ။

 အာဆင်နယ် နည်းပြ အာတီတာကို တွေ့ရစဉ်

ဒီကလန်ရိုက်စ်၊ ပါတေးနဲ့ ဂျော်ဂျင်ဟိုတို့ရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီ အချက်အလက်တွေကို နှိုင်းယှဉ်ရမယ်ဆိုရင် ပါတေးနဲ့ ဂျော်ဂျင်ဟိုတို့ဟာ အောင်မြင်တဲ့ ပေးပို့မှုတွေ၊ ဘောလုံးကို ပိုပြီးထိနိုင်တဲ့အပိုင်းမှာ ဒီကလန်ရိုက်စ်ကို အသာရခဲ့ပြီး ၊ဒီကလန်ရိုက်စ်ကတော့ ဘောလုံးကို အကြိမ်အရေအတွက် အများကြီးရယူနိုင်မှု၊ အခွင့်အရေး ဖန်တီးမှုနဲ့ ဘောလုံး ပေးပို့မှု တိကျတဲ့ အပိုင်းမှာ အသာရခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အေဂျတ်ဇ်နောက်ခံလူ တင်ဘာကလည်း အာဆင်နယ်အသင်းရဲ့ ခံစစ်ပိုင်း ပိုမိုကောင်းမွန်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ အတွက် ရွေးချယ်စရာအဖြစ် ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ 

တင်ဘာဟာ ပုံမှန်ဆိုရင် ဗဟိုနောက်ခံလူအဖြစ် ကစားပေမယ့် ညာနောက်ခံလူ အဖြစ်နဲ့လည်း အေဂျတ်ဇ်၊ နယ်သာလန်အသင်းတွေမှာ ပါဝင်ကစားကာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် တင်ဘာဟာ ဗဟိုခံစစ်နေရာအတွက် ဂါဘရီရယ်လ်၊ ဆလီဘာ၊ ညာနောက်ခံ နေရာအတွက် ဘန်ဝှိုက်၊ တိုမီယာဆုတို့နဲ့ နေရာရဖို့ အကြိတ်အနယ် ယှဉ်ပြိုင်ရဖို့ ရှိနေတာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းဟာ လာမယ့်ရာသီမှာ ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံဆုအတွက် ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်သလို ချန်ပီယံလိဂ်လည်း ယှဉ်ပြိုင်ရမှာဖြစ်လို့ နည်းပြ အာတီတာကတော့ အသင်းလူစာရင်းကို အင်အားတောင့်တင်း သထက် တောင့်တင်းအောင် ဖြည့်တင်း လုပ်ဆောင်နေပါပြီ။

ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ခြေစွမ်းအတိုင်း ဆက်ထိန်းပြီး ရာသီနောက်ပိုင်းမှာ အမှားအယွင်း မလုပ်မိဘူးဆိုရင် အာဆင်နယ် အသင်းဟာ ဆုဖလားကို စိန်ခေါ်နိုင်တဲ့ အသင်းအဖြစ် သေချာပေါက် ရှိလာမယ်ဆိုတာ အသေအချာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: BBC

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅

အားလုံးက စိတ်ဝင်တစား စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြသည့် အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်၏ တရုတ် ခရီးစဉ် ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပါပြီ။

ခရီးစဉ်အတွင်း ဘလင်ကင်နှင့် တရုတ်သမ္မတရှီတို့က ဆိုးရွားနေသော တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးများကို တည်ငြိမ်အောင် လုပ်ဆောင်းသွားရန် ကတိပြုခဲ့သည်။ 

သို့သော် အမေရိကန်တို့၏ အကြီးမားဆုံး တောင်းဆိုမှုဖြစ်သော နှစ်နိုင်ငံ စစ်တပ်များအကြား ဆက်သွယ်မှုကို ပြန်လည် ထိန်းသိမ်းရေးကိုတော့ တရုတ်ဘက်က ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ 

စစ်ဘက် ဆက်သွယ်ရေးကို ထပ်ဖန် တလဲလဲ ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု ဘလင်ကင်က ထုတ်ပြောခဲ့သော်လည်း တရုတ် ဘက်က ပယ်ချသည်။ 

ထိုသို့ ဆက်သွယ်မှုများ ရှိခြင်းက လုံးဝ အရေးပါသည်ဟု ဘလင်ကင်က ပြောသည်။

ယင်းသည် အမေရိကန်ဘက်က ဆက်လက် လုပ်ဆောင်လိုသော အရာဖြစ်သည်ဟုလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ထပ်လောင်း ပြောကြားသည်။ 

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသာမက ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လွိုက်အော်စတင်နှင့် သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်တို့သည်လည်း အမေရိကန်နှင့် စစ်ဘက် ဆက်သွယ်ရေး ချယ်နယ်များ ပြန်လည်စတင်ရန် ပြီးခဲ့သည့်လ အတန်ကြာကတည်းက တရုတ်ကို တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

တရုတ်ဘက်က ဘာကြောင့် စစ်ဘက်ဆက်သွယ်ရေးကို ရပ်လိုက်ရပါသလဲ
********************************************************************

ပြီးခဲ့သည့်နှစ် သြဂုတ်လက အမေရိကန်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ ထိုင်ဝမ်သို့ သွားရောက် လည်ပတ်ခဲ့ ပြီးနောက်တွင် တရုတ်က အမေရိကန်စစ်တပ်နှင့် ပုံမှန် ဆက်သွယ်ရေးကို ရပ်ဆိုင်းလိုက်သည်။

နန်စီပလိုစီ၏ ခရီးစဉ်က ထိုင်ဝမ်နှင့်ဆက်ဆံရေး ပြုလုပ်ခြင်းကို တားဆီးသည့် တရုတ်၏ မူဝါဒကို စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဟုလည်း တရုတ်ဘက်က ရှုမြင်သည်။ 

သို့သော် နှစ်နိုင်ငံကြား မကျေလည်မှုများသည် ပလိုစီ၏ ခရီးစဉ် မတိုင်ခင်ကတည်းက ရှိနေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

အမေရိကန်ဘက်က ထုတ်ပြန်မှုအရ တရုတ်သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှ စတင်ကာ ကာကွယ်ရေးဌာန၏ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးများ ကျင်းပရန်တောင်းဆိုမှု တစ်ဒါဇင်ကျော်ခန့်ကို ငြင်းပယ်ခြင်း သို့မဟုတ် မတုံ့ပြန်ခဲ့ဟု သိရသည်။ 

ရှီကျင့်ဖျင်နဲ့ ဘလင်ကင်ကိုတွေ့ရစဉ်

အမေရိကန်ဘက်က ဘာကြောင့် စစ်ဘက်ဆက်သွယ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းထားလိုရပါသလဲ
*********************************************************************************

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်စစ်တပ်များ ပါဝင်သော မထိန်းသိမ်းနိုင်တော့မည့် မတော်တဆမှုမျိုး ဖြစ်လာမည်ကို အမေရိကန်နှင့် တခြားသော နိုင်ငံများက စိုးရိမ်နေသည်။

ပြီးခဲ့သည့် လများအတွင်း အကြောင်းအရာများစွာတို့ကြောင့် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံတို့အကြား တင်းမာမှုများ မှာ အရှိန်မြှင့်တက်လာသည်။ 

အမေရိကန်နယ်နိမိတ်တွင်းသို့ တရုတ်၏ ထောက်လှမ်းရေး မိုးပျံပူဖောင်းများ ရောက်ရှိလာခြင်း၊ နှစ်နိုင်ငံ ရေကြောင်းနှင့် လေကြောင်း ယာဉ်များ တိုက်မိလုနီးပါး ဖြစ်ခဲ့ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ 

ဇွန်လ အစောပိုင်းတွင် တရုတ်စစ်သင်္ဘောတစ်စင်းသည် ထိုင်ဝမ် ရေလက်ကြားရှိ အမေရိကန်ဖျက်သင်္ဘော တစ်စင်းရှေ့သို့ ရုတ်တရတ် ဖြတ်ဝင်ခဲ့သောကြောင့် ထိခိုက်မှုကို ရှောင်လွဲနိုင်ရန် ဖျက်သင်္ဘောဘက်က အရှိန် လျှော့ပစ်ခဲ့ရသည်။ 

ထိုမတိုင်ခင်ရက်များကလည်း တရုတ်ဂျက်တိုက်လေယာဉ် တစ်စင်းသည် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်းရှိ အမေရိကန် စစ်လေယာဉ် တစ်စင်းရှေ့မှ ပျံသန်းမှုလည်း ဖြစ်ခဲ့သေးသည်။ 

စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုဟု တရုတ်ဘက်က ပြောသော်လည်း အမေရိကန်ဘက်က ယင်းကို မလိုအပ်သော ရန်စမှုဟု သတ်မှတ်သည်။ 

အမေရိကန်သည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်ကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်မျိုးကို ရှောင်လွဲလိုနေသည်။ 

ထိုအချိန်တုန်းက အမေရိကန် ရေတပ်လေယာဉ် တစ်စင်းနှင့် တရုတ် ကြားဖြတ် တိုက်လေယာဉ် တစ်စင်းတို့ ဟိုင်နန်ကျွန်း ကမ်းလွန်လေပြင်တွင် ဝင်တိုက်မိခဲ့ကြသည်။ 

ထိုဖြစ်စဉ်တွင် တရုတ်လေယာဉ်မှူး သေဆုံးခဲ့ကာ အမေရိကန်လေယာဉ်လည်း တရုတ်၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ ဟိုင်နန်သို့ အရေးပေါ် ဆင်းသက်ခဲ့ရသည်။ 

အမေရိကန်အတွက် အရေးကြီးဆုံး အရာမှာ ထိုကဲ့သို့ ဖြစ်ရပ်မျိုးကို ရှောင်လွဲလိုခြင်း ဖြစ်သည်ဟု စင်ကာပူ အမျိုးသားတက္ကသိုလ်၏ တရုတ်စစ်ရေးမူဝါဒဆိုင်ရာလေ့လာသူ လီနန်က ပြောသည်။ 

အမေရိကန်နဲ့တရုတ် စစ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

တရုတ်က အဘယ်ကြောင့် ရှောင်ဖယ်နေရပါသလဲ
***********************************************

အမေရိကန်နှင့် စစ်ဘက် ဆက်သွယ်မှုများကို ပြန်လည် စတင်ရန် ငြင်းဆန်နေရခြင်းမှာ အမေရိကန်ဘက်က ချမှတ်ထားသည့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု တရုတ်မှ ပြောသည်။ 

ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး လီရှန်းဖူ အပေါ် ချမှတ်ထားသည့် အရေးယူမှုများကို ရည်ညွှန်းပုံရသည်။

ထိုအရေးယူမှုများသည် ရုရှားနှင့် ပတ်သက်နေကာ ရုရှားမှ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများကို တရုတ်၏ ဝယ်ယူမှုတွင် လီ၏ ပါဝင်နေမှုအတွက် ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင်ချမှတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

စစ်တပ်ချင်း အပြန်အလှန် ဆက်သွယ်ရန် ခက်ခဲနေရခြင်းကို အမေရိကန် အနေဖြင့်လည်း သေချာပေါက် သိရှိနေ မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ အဓိကတစ်ချက်မှာ တရုတ်ကို ချမှတ်ထားသည့် တစ်ဘက်သတ် ပိတ်ဆို့မှုများကြောင့် ဖြစ် ကြောင်း၊ ထိုအရေးယူမှုများကို ဖယ်ရှားပြီးချိန်မှသာ စစ်တပ်အချင်းချင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် အခြေ အနေများကို ဖန်တီးသွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း မြောက်အမေရိကအရေးဆိုင်ရာ တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနအရာရှိတစ် ဦးက ပြောသည်။

လီသည် ယခုလ အစောပိုင်း စင်္ကာပူရှိ ကာကွယ်ရေးဖိုရမ်တစ်ခု၏ ဘေးဆွယ် အစည်းအဝေးတွင် အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အော်စတင်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် ဖိတ်ကြားမှုကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ 

အရာရှိနှစ်ဦးသည် ဖိုရမ်အတွင်း တစားပွဲတည်းထိုင်ခဲ့သလို  ထိုမတိုင်ခင်ကလည်း ဆက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ကသေး သည်။ 

ထိုသို့ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ကြခြင်းက လုံလောက်သော အမူအရာတစ်ရပ် မဟုတ်ဟု အော်စတင်က ပြောသည်။ 

ညစာစားပွဲ၌ အချင်းချင်း ဖော်ရွှေစွာ လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်ခဲ့ခြင်းသည် ကောင်းမွန်သော  ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုဟု ယူဆ ၍ မရကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

လီနှင့်ပတ်သက်၍ အရေးယူ ပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ထားသည့်တိုင် ယင်းတို့က လီနှင့် အမေရိကန်အရာရှိများ အကြား တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုကို အတားအဆီး မဖြစ်စေဟု အမေရိကန်ဘက်က ပြောသည်။ 

သို့သော် တရုတ်အရာရှိများ အနေဖြင့် ပြန်လည် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုအတွက် သဘောတူညီချက် မရသေးခင် အရေးယူပိတ်ဆို့မှုနှင့် ပတ်သက်၍ လူသိရှင်ကြား ပြင်ဆင်မှုကို လိုချင်နေပုံရသည်ဟု စင်္ကာပူ တက္ကသိုလ်မှ လီနန်က ပြောသည်။ 

တစ်စုံတစ်ယောက်ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ချမှတ်ထားပြီးနောက် ထိုတစ်စုံတစ်ယောက်နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေး လိုနေခြင်းသည် တရုတ်ဘက်က ကြည့်မည်ဆိုလျှင် မည်သို့မှ အဓိပ္ပါယ်ရှိမည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ၎င်းကပြော သည်။ 

တရုတ်သည် ၎င်းတို့ကိုယ်ပိုင် လွှမ်းမိုးမှုရှိရာ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဟု သတ်မှတ်ထားသည့် အာရှ - ပစိဖိတ်ဒေသ အတွင်း နိုင်ငံများနှင့် နေတိုးအဖွဲ့တို့၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို မြင့်တက်လာခြင်းကိုလည်း သဘောကျပုံ မရ ဟု ဟောင်ကောင်တက္ကသိုလ်ရှိ တရုတ်အရေးလေ့လာမှုဆိုင်ရာ ပါမောက္ခတစ်ဦးဖြစ်သူ ဝီလီလမ်က ပြောသည်။ 

တရုတ်နဲ့အမေရိကန် ကာကွယ်ရေး၀န်ကြီး ၂ ဉီးကိုတွေ့ရစဉ်

နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေးအပေါ် အမြင်တွင် မည်သည့် အခက်အခဲများ ရှိနေပါသလဲ
*************************************************************************

အင်အားကြီးနိုင်ငံများအကြား ယှဉ်ပြိုင်မှုသည် လက်ရှိ အခြေအနေနှင့် ကိုက်ညီမှုမရှိဟု ဘလင်ကင်နှင့် တွေ့ဆုံပြီး ချိန်တွင် ရှီက ပြောခဲ့သည်ဟု တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ထုတ်ပြန်သည်။ 

အရေးပါသော နည်းပညာများ တရုတ်ထံသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို ပိတ်ပင်ခြင်းကဲ့သို့ အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ တရုတ်နိုင်ငံ ဆိုင်ရာ မူဝါဒများအား တရုတ်ဘက်က ၎င်းတို့၏တိုးတက်မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများဟု ရှုမြင်ထားသည်။ 

အမေရိကန်နှင့် တရုတ်တို့သည် တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အတိတ်မှ အကြောင်းအရာများကို ပြောဆိုလျက်ရှိကြောင်း၊ အင်အားကြီးနိုင်ငံ နှစ်ခုကြားတွင် မည်ကဲ့သို့ အပြန်အလှန် တုံ့ပြန်မှုရှိမည်လဲ ဆိုခြင်းတွင် အဆင့်မြင့် အရာရှိများ အကြား၌ သဘောတူညီမှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ထိုအခြေအနေက နှစ်နိုင်ငံလုံးအတွက် ရှေ့ဆက်ရန် အခက်အခဲများကို ဖြစ်စေမည်ဟု ယူဆကြောင်း ဘုရ်နှင့် အိုဘားမား အစိုးရများလက်ထက်တွင် အမျိုးသားလုံခြုံရေး အရာရှိတစ်ဦးအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးသူ ပေါလ်ဟန်လီ က ပြောသည်။ 

Source: AP

CNI Sport News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂၅

ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့ လှုပ်ရှားမှုတွေဟာ အခုနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ တော်တော်လေး ကျယ်ပြန့် လာတာကြောင့် တရုတ်စူပါလိဂ်လို အမှားမျိုးထပ်ပြီး ကျူးလွန်လာနိုင်ပါတယ်။

ပြီးရင်တော့ နောက်ထပ် တရုတ်စူပါလိဂ် ဖြစ်လာနိုင်တယ်ဆိုပြီး ဝေဖန်မှုတွေ ထွက်ပေါ်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်စူပါလိဂ်ကို လူတွေ စိတ်ဝင်စားအောင် လုပ်တုန်းကလည်း အခုလိုပဲ ကမ္ဘာကျော်တွေကို ငွေကြေးအပုံလိုက် ပေးပြီး ဆွဲဆောင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းက တရုတ်စူပါလိဂ်ဟာ အချိန်တိုအတွင်း လူစိတ်ဝင်စားမှုများစွာ ရရှိခဲ့ပြီး ယူနိုက်တက်နဲ့ မန်စီးတီးတိုက်စစ်မှူး တီဗတ်ဇ်၊ ချယ်လ်ဆီး ကစားသမား အော်စကာ၊ ဘရာဇီးလ် လူသန်ကြီးလို့ ခေါ်ဝေါ်ကြတဲ့ ဟော့ခ်တို့ကို ခေါ်ယူပြီး ငွေကြေး အများအပြား သုံးစွဲခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် ဒီလိုသုံးစွဲမှုတွေဟာ အချိန်အကြာကြီး မခံခဲ့သလို လိဂ်ကလည်း လူစိတ်ဝင်စားမှု လျော့ကျခဲ့ပါတယ်။

တရုတ်စူပါလိဂ်မှာ ကစားနေကြတဲ့ နာမည်ကြီး ကစားသမားများကိုတွေ့ရစဉ်

နောက်ပိုင်းမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေဟာ တရုတ်မှာ လာကစားဖို့ စိတ်ဝင်စားမှုတွေ နည်းပါးသွားခဲ့ပါ တယ်။ အခုလည်း ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ကမ္ဘာကျော်တွေကို မက်လောက်စရာငွေပေးပြီး ခေါ်ယူထားသလို နောက်ထပ် လည်း ထပ်ပြီး ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေတာပါ။ 

တရုတ်စူပါလိဂ်က ကစားသမားတွေ ခေါ်ယူတာထက်ကို ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ ဆွဲဆောင်မှုတွေဟာ ပိုမိုကောင်းမွန်နေပြီး ဘောလွန်းဒီအောဆု ရထားတဲ့ ရော်နယ်ဒို၊ ဘန်ဇီမာတို့ကို ခေါ်ယူထားပြီးဖြစ်သလို ကြွက်ကလေးလို့ ချစ်စနိုး ခေါ်ဝေါ်ကြတဲ့ ကန်တီကိုလည်း ခေါ်ယူထားနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါအပြင် မန်ဒီ၊ ရူဘင်နာဗတ်စ်၊ ဇီယက်ချ်၊ ကူလီဘာလီတို့ကိုလည်း ခေါ်ယူနိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆော်ဒီလိဂ်မှာ ကစားနေတဲ့ ရော်နယ်ဒိုကို တွေ့ရစဉ်

ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ပိုမိုခိုင်မာတဲ့ အခြေခံအုတ်မြစ်ပေါ်မှာ တည်ဆောက်ထားတဲ့အတွက် တရုတ်စူပါလိဂ်လို ဖြစ်မလာ နိုင်ဘူးလို့ ယုံကြည်သူတွေလည်း ရှိနေတာပါ။

"လိဂ်ဟာ ၁၉၇၀ ခုနှစ်ကတည်းက ကောင်းမွန်စွာ တည်ဆောက်ထားပြီး ကလပ်တွေမှာ ဘောလုံးကိုသာ ဂရုစိုက် တဲ့ တကယ့် အမာခံပရိသတ်တွေ ရှိပါတယ်။ တရုတ်မှာဖြစ်ခဲ့တုန်းက ဒါက အစိုးရငွေ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါ တယ်။ ဒါက လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ဒီလိုအရာတွေလုပ်ဖို့ တွန်းအားပေးတာဖြစ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာတော့ ရပ်တန့်သွားခဲ့ ပါတယ်။ ဒီမှာကတော့ ရေရှည်စီမံထားတဲ့အရာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံမှာ ဘောလုံးအားကစားက နံပါတ်တစ် အားကစားပါ။ ရော်နယ်ဒို ရောက်လာပြီးချိန်မှာ လိဂ်က အဓိကဈေးကွက်တိုင်းမှာ ပြသခဲ့ပါတယ်။ 
လူစိတ်ဝင်စားမှုတွေလည်း ချက်ချင်းရခဲ့ပြီး ရော်နယ်ဒိုရဲ့ အပြောင်းအရွှေ့က ဒါတွေကို သက်သေပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်" လိဂ်ရဲ့ အကြီးတန်း တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောခဲ့တာပါ။

လက်ရှိအချိန်မှာ ဥရောပဘောလုံးအတွက် ဆော်ဒီဟာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုအဖြစ် ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပရီးမီးယားလိဂ် အနေနဲ့ ဆော်ဒီ အပြောင်းအရွှေ့တွေကို ရပ်တန့်သင့်တယ်လို့ ပရီးမီးယားလိဂ် ကစားသမား ဟောင်း ဂယ်ရီနဗီးလ်က မကြာသေးခင် ရက်ပိုင်းက ပြောထားခဲ့တာပါ။ 

ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေကို အခြားလိဂ်မှာရှိတဲ့ ကစားသမားတွေထက် ခေါ်ယူနိုင် ဖို့ ပိုပြီးဆွဲဆောင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ပရီးမီးယားလိဂ်မှာရှိတဲ့ နာမည်ကျော် ကစားသမား အများအပြားဟာ ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ ခံနေရတာပါ။ 

မက်ဆီ၊ လူကာကူ၊ ဆွန်ဟောင်မင်၊ မိုဒရစ်နဲ့ တိုနီကရူးစ်တို့ကတော့ ဆော်ဒီလိဂ်ရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုတွေကို စိတ်မဝင် စားခဲ့ပေမယ့် တခြား ကစားသမားတွေ အတွက်ကျတော့ နောက်တစ်ချိန် ဒီလိုမျိုး အခွင့်အရေးထပ်ပြီး မရလာမှာ ကို စိုးရိမ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့်လည်း ဆော်ဒီလိဂ်ကို ပြောင်းရွှေ့ခွင့်ရမယ့် အခွင့်အရေးကို ငြင်းပယ်နိုင်ခြင်း မရှိပါဘူး။ 

ယူအီးအက်ဖ်အေဥက္ကဋ္ဌ ဆက်ဖာရင်ကတော့ ဆော်ဒီဟာ အမှားတွေကို ပြုလုပ်နေတယ်လို့ ထောက်ပြထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဆော်ဒီလိဂ်ကို ပြောင်းလာတဲ့ ဘန်ဇီမာကို တွေ့ရစဉ်

ဆက်ဖာရင်က "အဓိက ကတော့ ဆော်ဒီ ဘောလုံးလောအတွက် အမှားပါပဲ။ သူတို့တွေဟာ အကယ်ဒမီတွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသင့်ပြီး သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင် နည်းပြတွေကို ခေါ်ဆောင်ကာ သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် ကစားသမားတွေကို ပြုစုပျိုးထောင်ရမှာပါ။ ကစားသမားဘဝ အဆုံးသတ်ဖို့ နီးနေတဲ့ ကစားသမားတွေကို ဝယ်ယူတာက ဘောလုံးကို တိုးတက်စေမယ့် စနစ်မဟုတ်ပါဘူး။ တရုတ်နိုင်ငံတုန်းကလည်း ဒီလိုမျိုး အလားတူ အမှားတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါက ငွေကြေးအတွက်တင် မဟုတ်ပါဘူး။ ကစားသမားတွေက ထိပ်တန်းပြိုင်ပွဲတွေမှာ အနိုင်ယူချင်ကြပြီး ထိပ်တန်းပြိုင်ပွဲက ဥရောပမှာပဲရှိပါတယ်"လို့ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အခုနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ဆော်ဒီလိဂ် ကလပ်အသင်းတွေရဲ့ ငွေကြေးသုံးစွဲမှုကို ဥရောပကလပ် အသင်း တွေက ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ဖို့ အားနည်းနေပြီး ကစားသမားတွေကလည်း ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံကိုသာ ရွေးချယ်နေကြတာ ပါ။

ဆော်ဒီလိဂ်ကတော့ အာရှထိပ်သီး တရုတ်နိုင်ငံက ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ စူပါလိဂ်လို အဖြစ်မျိုး မရောက်ဖို့အတွက် လေ့လာ သင်ယူနိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ပြီး ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် စွန့်စားချင်တဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကတော့ သူတို့ရဲ့စွန့်စားခန်းကို ရပ်တန့် သွားဖို့ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဆော်ဒီလိဂ်ကတော့ ဒီလိုငွေကြေးသုံးစွဲပြီး ကစားသမားတွေကို ခေါ်နေတဲ့ အဓိက ရည်မှန်းချက် ကတော့ မကြာခင် နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းလိဂ် ၅ ခုထဲဝင်ဖို့နဲ့ ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ပြုလုပ်နိုင်ဖို့ပါ။ 

အဲဒါကြောင့် လာမယ့် အပြောင်းအရွှေ့တွေမှာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို အရခေါ်ယူဖို့ ဆော်ဒီရဲ့ နောက်ထပ် ငွေကြေးသုံးစွဲမှုတွေကို ထပ်ပြီး မြင်တွေ့ရဖို့ပဲ ရှိပါတော့တယ်။

Source: BBC

CNI Sport News

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၈

ဒီရက်သတ္တပတ် အားကစားသတင်းတွေမှာ ဘတ်ပီရဲ့ သတင်းတွေက နေရာယူထားတာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ 

ကမ္ဘာကျော် ဘောလုံးသမား မက်ဆီကို လက်လွှတ်ခဲ့ရတဲ့ ပီအက်စ်ဂျီအတွက်တော့ သူတို့ရဲ့ အဓိက မျှော်လင့်ချက် ဖြစ်တဲ့ ဘတ်ပီကိုပါ ထပ်ပြီး လက်လွှတ်ရမယ့် အခြေအနေကို ရောက်ရှိသွားခဲ့ပါတယ်။ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ဘတ်ပီကို အသင်းမှာ လုပ်ပိုင်ခွင့်တွေ အပြည့်အဝ ပေးထားပေမယ့် ကစားသမားကတော့ ပြင်သစ်ကလပ်ကို ခြေစုံ ကန်ဖို့ ပြင်ဆင်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

တကယ်တော့ ဘတ်ပီဟာ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းနဲ့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ပါ အချက်အလက်အတိုင်း လုပ်ဆောင်သွား ခဲ့တာဖြစ်ပြီး သူ့ဘက်က ဘာမှ တရားလွန်လုပ်ခဲ့တာမျိုး မရှိပါဘူး။ 

 ဘတ်ပီနဲ့ ပြင်သစ် သမ္မတ မက်ခရွန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဘတ်ပီနဲ့ ပီအက်စ်ဂျီတို့ ချုပ်ဆိုထားတဲ့ စာချုပ်ဟာ ၂၀၂၄ ဆို ကုန်ဆုံးမှာဖြစ်ပြီး ကစားသမားဘက်က တစ်နှစ် သက်တမ်းတိုးခွင့်အတွက် ရွေးချယ်ခွင့်ရှိနေတဲ့ အချက် ပါဝင်နေပါတယ်။ 

ပီအက်စ်ဂျီ ဘက်ကလည်း သူတို့ကို ဒီစာချုပ်ပါ အချက်အတိုင်း အသက်သွင်းဖို့ ဘယ်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး အကြောင်းကြားရမယ်ဆိုတာမျိုး သတ်မှတ်ထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် ဘတ်ပီဟာအသင်းမှာ ၂၀၂၅ အထိ ဆက်ရှိမယ့် စာချုပ်ကို သက်တမ်း မတိုးတော့ဘူးလို့ ပီအက်စ်ဂျီ အသင်းထံ စာပို့ခဲ့တာပါ။ တကယ်တော့ ဘတ်ပီဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ကတည်းက ဒီစာကို ပို့ခဲ့တာဖြစ်ပြီး အခုတစ်ကြိမ် က ထပ်ပြီး အတည်ပြုဖို့ ပေးခဲ့တာလို့ ကစားသမားဘက်က အခိုင်အမာ ပြောခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ပီအက်စ်ဂျီဘက်က လုပ်ဖို့ တစ်နည်းသာ ရှိတော့ပြီး ရာသီကုန်ချိန်မှာ အလွတ်နဲ့ ထွက်ခွာခွင့်ပေး မလား ဒါမှမဟုတ် အခုနွေရာသီမှာ ရောင်းမလား နည်းလမ်း ၂ သွယ်ထဲက တစ်ခုကို ရွေးရတော့မှာပါ။

ပီအက်စ်ဂျီကတော့ ဘတ်ပီလို နိုင်ငံရဲ့ ပုံရိပ်မြင့် ကစားသမားကို သေချာပေါက် ဆက်ထိန်းသိမ်းချင်မှာပါ။ အခုလို တွေ ဖြစ်လာမယ်လို့လည်း မျှော်လင့်ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။ 

ဘတ်ပီကတော့ သူဟာ ပီအက်စ်ဂျီကနေ အလွတ်နဲ့ ထွက်ခွာဖို့ကိုပဲ ဦးတည်ထားပြီး စာချုပ်သက်တမ်း မတိုးဘူး၊ လာမယ့်ရာသီ အသင်းမှာဆက်ရှိပြီး ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင်နဲ့ ကစားသွားမယ်လို့ ထပ်ပြီး ပြောလာခဲ့ ပြန်ပါတယ်။

ရီးရယ်လ်ကို ပြောင်းချင်နေတဲ့ ဘတ်ပီ

ပီအက်စ်ဂျီကတော့ ဘတ်ပီရဲ့ အကွက်ထဲကို ရောက်သွားခဲ့ပြီး ဘာလုပ်လို့ လုပ်ရမှန်းမသိတဲ့ အခြေအနေကို ရောက်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီအခြေအနေတွေကို ကြိုသိနေသလားတောင် ထင်ရတဲ့ ရီးရယ်လ်အသင်းကလည်း ဘတ်ပီကို ခေါ်ယူနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေပြီး ဒီရာသီမှာ မရရင်တောင် လာမယ့်ရာသီမှာ အလွတ်နဲ့ လက်မှတ်ထိုးဖို့ ထိုင်စောင့်နေမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါကြောင့် ရီးရယ်လ်ဟာ အပြောင်းအရွှေ့ကို အလောတကြီး မလုပ်ဘဲ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်နဲ့ သွားနေပါတယ်။

ရီးရယ်လ်အသင်းရဲ့ အကြီးအကဲ ပီရတ်ဇ်က ဒီသတင်းတွေ မထွက်ခင်ကတည်းက ဘတ်ပီကို ဒီရာသီ မခေါ်ဘူး၊ လာမယ့်ရာသီမှ ခေါ်မယ်လို့ ပြောခဲ့ပုံကြည့်ရင် ပြင်သစ် ကစားသမားလုပ်မယ့် အရာတွေကို ကြိုပြီး သိရှိနေတယ် လို့ပဲ ကောက်ချက်ချရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရီးရယ်လ်ဆိုတာ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ ကစားသမား အများအပြားရဲ့ အိပ်မက်ဖြစ်ပြီး ဘတ်ပီလည်း ဒီထဲမှာ ပါဝင်တာပါ။ 

ဘတ်ပီဟာ ၂၀၂၁ က ရီးရယ်လ်အသင်းထံ ရောက်ဖို့ နီးစပ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး သူကိုယ်တိုင်ကလည်း ပြောင်းချင်တယ်လို့ ဝန်ခံခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ပြင်သစ်လက်ရွေးစင် အသင်းမှာ အားကိုးနေရတဲ့ ဘတ်ပီ

ပီအက်စ်ဂျီအသင်းဟာ ဘတ်ပီကို စာချုပ်သစ် ချုပ်နိုင်ဖို့ ပြင်သစ်သမ္မတ မက်ခရွန်ကိုပါ အကူအညီ တောင်းရတဲ့ အထိ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့်လည်း ဘတ်ပီဟာ ရီးရယ်လ်ကို ငြင်းပယ်ပြီး ပီအက်စ်ဂျီနဲ့ စာချုပ်သက်တမ်း တိုးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အခုအချိန်မှာလည်း ပြင်သစ်သမ္မတက ဘတ်ပီကို ပီအက်စ်ဂျီမှာ ဆက်နေနိုင်အောင် သူကြိုးစားပြီး တွန်းအားပေး သွားမယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ 

ဒီတစ်ကြိမ်မှာတော့ ဘတ်ပီက သူရဲ့ ကစားသမားဘဝကို ပြင်သစ်သမ္မတက လွှမ်းမိုးမှု မရှိဘူးလို့ ပြောလိုက်ပြီး သူကလည်း အခုရာသီ ပီအက်စ်ဂျီမှာ ဆက်ရှိမှာလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဘတ်ပီကတော့ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် သူဟာ လာမယ့် ရာသီအကုန်ထိ ပီအက်စ်ဂျီမှာ ဆက်ရှိမယ့် အကြောင်းကိုပဲ ထပ်တလဲလဲ ပြောနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပီအက်စ်ဂျီ အတွက်တော့ ရာသီသစ်အတွက် လေ့ကျင့်မှုတွေ မစတင်ခင်မှာ ဘတ်ပီရဲ့ အခြေအနေကို ကိုင်တွယ် သွားဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ ဒီလိုမှမဟုတ်ရင် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး ကစားသမား ဖြစ်လာမယ့်သူ တစ်ဦးကို ငွေတစ်ပြား တစ်ချပ်မှမရဘဲ အခြားတစ်သင်းဆီကို အလကား ပေးရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

အဲဒါကြောင့် ဘတ်ပီကို အသင်းမှာပဲ ရာသီအကုန်ထိ ဆက်ထားမလား ဒါမှမဟုတ် သူသွားချင်နေတဲ့ ရီးရယ်လ် အသင်းဆီကို ရောင်းထုတ် သွားမလားဆိုတာကတော့ မကြာခင်လတွေမှာ မြင်တွေ့ရဖို့ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၈ 

မေလ ၃ ရက်နေ့မှ စတင်သော ကသည်းနှင့် ကူကီးလူမျိုးများအကြား ပဋိပက္ခများကြောင့် မဏိပူရ် ပြည်နယ်တွင် လူ ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးကာ ၅၀,၀၀၀ ကျော် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။ 

ထို့ကြောင့် မဏိပူရ်ပြည်နယ်တွင် စစ်သားများ အပါအဝင် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် ၄၀,၀၀၀ နီးပါး တပ်ဖြန့်ထားရ သည်။ 

လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များဘက်က စစ်ဆေးရှာဖွေမှုများကို လုပ်ဆောင်နေသည့်တိုင် ပစ်ခတ်မှုများ၊ အိမ်မီးရှို့မှုများ မှာ မကြာခဏဆိုသလို ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ခက်ခဲနေခြင်းတို့ကြောင့် ပြည်ထဲရေး ဌာနက မေလ ၁၀ ရက်တွင် အဖွဲ့ဝင် ၅၁ ဦးပါ ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီကို ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အနူဆိုင်ယာ အူကီက ဦးဆောင်သည်။

ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းမှုကို တတ်နိုင်သမျှ အစောဆုံး လုပ်ဆောင်နိုင်ရေး၊ ထွက်ပြေးနေရသူများကို နေရပ်ပြန်ပို့ နိုင်ရေးအတွက် ပဋိပက္ခတွင် ပါဝင်နေသူများနှင့် တွေ့ဆုံရန် ကော်မတီက ဆုံးဖြတ်လိုက်ချိန်၌ ကသည်းနှင့်ကူကီး လူမျိုးများအပါ် လွှမ်းမိုးမှုရှိသော အဖွဲ့အစည်းများက ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသည်။ 

ယင်းက ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အား ပိုမိုခက်ခဲလာစေဖွယ်ရှိသည်။ 

လူမျိုးရေးပဋိပက္ခကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာလာကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ပဋိပက္ခတွင် ပါဝင်နေသော ကသည်းနှင့်ကူကီး နှစ်ဖက်စလုံးက ဆက်လက် ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခများအတွက် အပြန်အလှန် အပြစ်တင် နေရုံမက ငြိမ်းချမ်းရေးဆီသို့ မသွားခင် သတ်ဖြတ်မှုများတွင် ပါဝင်နေသူများကို ဦးစွာ အရေးယူပေးရန် တောင်းဆိုထားသည်။ 

ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို ထိခိုက်စေသည့် နောက်ထပ် အချက် တစ်ခုမှာ နှစ်ဖက်စလုံးရှိ လူငယ်များက ၎င်းတို့ ရရှိထားသော လက်နက်များအား အစိုးရထံသို့ မအပ်လိုခြင်း ဖြစ်သည်ဟု နှစ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းများက ပြောသည်။

နောက်ထပ် တိုက်ခိုက်မှုများ ထပ်မံဖြစ်ပွားမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ကသည်း-ကူကီး လူမျိုးစု ပဋိပက္ခများအတွင်း AK အုပ်စုဝင် ရိုင်ဖယ်များ အပါအဝင် လက်နက် ၄၀၀၀ နီးပါး လုယူခံခဲ့ရပြီး လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ ဝင်များက ရှာဖွေဖော်ထုတ်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည့်တိုင် ၃၀၀၀ ခန့်မှာ ခြေရာပျောက် နေဆဲ ဖြစ်သည်။ 

ပြည်နယ်တွင်း လူများစုဖြစ်သော ကသည်းလူမျိုးများအား အထူးအခွင့်အရေး အခြေအနေပေးရန် လုပ်ဆောင် ချက်နှင့် ပတ်သက်၍ ကူကီးများ၏ ဆန္ဒပြမှုမှ ပဋိပက္ခများ စတင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သော်လည်း ကူကီးအဖွဲ့အစည်းများ သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် မဏိပူရ်ပြည်နယ်တွင်းရှိ Kuki-Zo-Hmar လူမျိုးစုများအား သီးခြား အုပ်ချုပ်ခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုထားသည်။

ကူကီးလူမျိုးများသည် ကသည်းလူမျိုးများ ဦးဆောင်သည့် ပြည်နယ်အစိုးရ အောက်တွင် ရှိနေသရွေ့ ငြိမ်းချမ်းရေး အပေါ် လွှမ်းမိုးမှု ရှိမည်မဟုတ်ဟုလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။ 

နေအိမ်များ မီးရှို့ခံရစဉ်

ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီတွင် ကသည်းလူမျိုး တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဝန်ကြီးချုပ် အန်ဘီရန်ဆင်း အဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်နေခြင်းကိုလည်း ၎င်းတို့က ကန့်ကွက်သည်။ 

အကြမ်းဖက်မှုများ၏ အဓိက တရားခံဖြစ်သော အန်ဘီရန်ဆင်းအား ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးအဖြစ် ထည့်သွင်းထားခြင်းက Zomi-Kuki-Hmar နှင့် Mizo အသိုင်းအဝိုင်းကို စော်ကားမှုပင် ဖြစ်ကြောင်း ကူကီး အရပ် ဘက် အဖွဲ့အစည်းများ ဖိုရမ်တစ်ခု ဖြစ်သည့် သီးခြားအုပ်ချုပ်ရေး လှုပ်ရှားမှု၏ ပင်မကော်မတီမှ ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ 

မဏိပူရ်ပြည်နယ် ရဲကွန်မန်ဒိုများသည် Arambai Tenggol နှင့် Meitei Leepun ကဲ့သို့ ကသည်း လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ၏ သတ်ဖြတ်မှုများတွင် ပါဝင် ကူညီနေသည်ဟုလည်း ကူကီများက စွပ်စွဲထားသည်။

သို့သော် ထိုစွပ်စွဲချက်ကို အစိုးရဘက်က ငြင်းသည်။ 

သြဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသော ကသည်းအဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဖြစ်သည့်  မဏိပူရ် တည်တံ့ခိုင်မြဲရေး ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု ကော်မတီ (COCOMI) ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီအား ဆန့်ကျင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ 

ကူကီး လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အနည်းဆုံး ၂၅ ဖွဲ့နှင့် ပြည်နယ်အစိုးရ၊ ဗဟိုအစိုးရတို့အကြား သုံးပွင့်ဆိုင်ချုပ်ဆိုထား သည့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် (SoO) အား မပယ်ဖျက်သရွေ့ ငြိမ်းချမ်းရေး မရနိုင်ဟုပြောကာ ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီအား သပိတ်မှောက်ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထို့အပြင် မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ဆက်စပ်နေသော အကြမ်းဖက်မှုများကို နှိမ်နင်းရန်၊ အိမ်နီးချင်း မြန်မာမှ ကူကီးလူမျိုး များ တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်း အခြေချ နေထိုင်ခြင်းကို တားဆီးရန်လည်း COCOMI က တောင်းဆိုထားသည်။ 

ကော်မတီ၏ အဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးဖြစ်သူ ဂျီတန်ဒရာ နင်ဂွမ်ဘာအား ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မတီ၏ အဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းကိုလည်း COCOMI က ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။ 

မေ့ပစ်ခြင်း၊ ခွင့်လွှတ်ခြင်းတို့ဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အခွင့်အရေးပေးရန် အားလုံးကို တောင်းဆိုကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဘီရန်ဆင်းက အင်ဖာလ်မြို့၌ သတင်းသမားများနှင့် တွေ့ဆုံစဉ် ပြောခဲ့သည်။ 

အကြမ်းဖက်မှုခံရသူမှုကိုတွေ့ရစဉ်

အတိတ်တွင် ဘာပဲဖြစ်ခဲ့ဖြစ်ခဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးကို အခွင့်အရေး တစ်ကြိမ်ပေးကာ ပုံမှန် အခြေအနေသို့ ပြန်သွားရေး အတွက် လက်ချင်းတွဲ ထားရမည်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

သို့သော် ဝန်ကြီးချုပ်က Kuki-Hmar-Zo အသိုင်းအဝိုင်းအတွက် သီးသန့်အုပ်ချုပ်ခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုမှုကိုတော့ ပယ်ချခဲ့သည်။ မဏိပူရ်ပြည်နယ်၏ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုကို လုံးဝ အထိအခိုက်မခံဟု ဗဟိုအစိုးရထံမှ အာမခံချက် ရရှိထားကြောင်းပြောကာ ထိုသို့ ငြင်းဆိုခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ 

အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အာမစ်ရှားကလည်း ရှုပ်ထွေးနေသော အကြောင်းအရာများကို ဆွေးနွေးရေး အနည်း ဆုံး ၁၅ ရက်ခန့် အချိန်ယူခြင်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် အခွင့်အရေးတစ်ခုပေးရန် မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။ 

၎င်းသည် မေလ ၂၉ ရက်မှ ဇွန်လ ၁ ရက်အထိ မဏိပူရ်သို့ သွားရောက် လည်ပတ်ခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အာမစ်ရှား ရောက်ရှိနေချိန်၌ပင် ပစ်ခတ်မှုများ၊ အိမ်မီးရှို့မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ 

Source: DH News