
- By CNI
- Category: ဆောင်းပါး
- Hits: 714
CNI Sport Article
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁
ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်စုနှစ် ၂ ခုကျော်ကြာ ကမ္ဘာ့ဘောလုံးလောက ဇတ်ခုံကို ကြီးစိုးခဲ့ကြတဲ့ ရော်နယ်ဒိုနဲ့ မက်ဆီတို့ဟာ ဥရောပဘောလုံးလောကကို စွန့်ခွာသွားခဲ့ကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
ရော်နယ်ဒိုဟာ ၂၀၂၃ အစပိုင်းကတည်းက ဥရောပဘောလုံးကို စွန့်ခွာခဲ့တာဖြစ်ပြီး မက်ဆီက အခုနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာမှ စွန့်ခွာဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာပါ။
ဥရောပဘောလုံးလောကမှာ ဆုဖလားအောင်မြင်မှုတွေ အများကြီး ရယူထားခဲ့ကြတဲ့ ၂ ဦးစလုံးကတော့ စိန်ခေါ်မှု အသစ်တွေကို ရယူဖို့ ထွက်ခွာခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
သူတို့နှစ်ဦးဟာ ဥရောပမှာရှိတဲ့ အချိန်ကတည်းက ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်ခဲ့တာဟာ အခု ထွက်ခွာသွားပြီး ချိန်မှာ လည်း ဒီပြိုင်ဆိုင်မှုဟာ အများကြီး လျော့ကျသွားဖို့ မရှိပါဘူး။
ဘန်ဇီမာကိုတွေ့ရစဉ်
အခုဆိုရင် ရော်နယ်ဒိုက ဆော်ဒီမှာရှိနေပြီး မက်ဆီက အမေရိကန်ကို ပြောင်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ မက်ဆီကို ဆော်ဒီကလပ် အယ်လ်ဟီလယ်အသင်းက ၂ နှစ်စာချုပ်အတွက် ဘီလျံနဲ့ ချီပြီးပေးခဲ့ပေမယ့် ကစားသမားဟာ အင်တာမိုင်ယာမီကို ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။
မက်ဆီသာ ဆော်ဒီလိဂ်ကို ရွေးခဲ့မယ်ဆိုရင် ရော်နယ်ဒိုနဲ့ တူညီတဲ့လိဂ်မှာ ပြိုင်ဆိုင်မှုကို မြင်တွေ့ရမှာ ဖြစ်ပေမယ့် အခုဆိုရင် မတူညီတဲ့ လိဂ်တွေမှာလည်း ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေဟာ ထပ်ပြီး ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။
ဆော်ဒီဟာ ရော်နယ်ဒိုကို စံချိန်တင် လုပ်ခလစာပေးပြီး ခေါ်ယူခဲ့ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့လိဂ်ကို လူစိတ်ဝင်စားအောင် လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီနောက်မှာတော့ နောက်ထပ် နာမည်ကျော် ကစားသမားတွေ သူတို့လိဂ်ကို လာရောက်ပြီး ကစားနိုင်ဖို့ ဆွဲဆောင်ခဲ့ပါတယ်။
မကြာသေးခင်က ရော်နယ်ဒိုရဲ့ ရီးရယ်လ်အသင်းဖော်ဟောင်း ဘန်ဇီမာဟာ ဆော်ဒီလိဂ် အယ်လ်အီးတီဟတ်ကို ပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် နာမည်ကျော် ကစားသမားတွေ ထပ်ပြီးလာဖို့ ရှိနေတာပါ။
ဒါပေမယ့် နာမည်ကျော် ကစားသမားတွေကို ရွေးရခက်စေမယ့် အရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒါကတော့ မက်ဆီ က ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်း ပူးတွဲပိုင်ဆိုင်တဲ့ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းကို ရွေးချယ်ခဲ့တာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။
မက်ဆီကိုတွေ့ရစဉ်
မေဂျာလိဂ်ဟာ အရင်ကလည်း ဒေးဗစ်ဘက်ခမ်း၊ စတီဗင်ဂျရတ်၊ လမ်းပတ်၊ အွန်နရီ၊ အီဘရာဟီမိုဗစ်၊ ရွန်နီတို့ လာရောက်ကစားပြီး နာမည်ကျော် ကစားသမားအချို့လည်း လာရောက် ကစားခဲ့တာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် မက်ဆီ လာရောက်တာကတော့ သူတို့နဲ့ အနည်းငယ် ကွဲပြားတဲ့ ပုံစံရှိနိုင်ပြီး ဆော်ဒီသတင်းတွေ ဖုံးလွှမ်း နေတဲ့ အချိန်မှာ မက်ဆီရဲ့ သက်ရောက်မှုနဲ့ မေဂျာလိဂ်၊ အင်တာမိုင်ယာမီတို့ရဲ့ သတင်းတွေက ပြန်ပြီး လွှမ်းမိုး သွားခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။
ဆော်ဒီကို သွားချင်တဲ့ ကစားသမားတွေဟာ မက်ဆီကြောင့် အင်တာမိုင်ယာမီကို သွားဖို့ တွေးစရာတွေ ရှိလာခဲ့ တာပါ။ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းဟာ မက်ဆီနဲ့ တွဲဖက်ကစားခဲ့ဖူးတဲ့ ကစားသမားအချို့ကို ပစ်မှတ်ထားခဲ့တာ ဖြစ်ပြီး ဒီမာရီယာ၊ ဘတ်စ်ကွတ်စ်နဲ့ ဆွာရက်ဇ်တို့ဟာ ဒီထဲမှာ ပါဝင်လာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါတွေက အခုနွေရာသီ အပြောင်းအရွှေ့မှာ ဘယ်လောက်ထိ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်မလဲဆိုတာကို စိတ်ဝင်စားဖွယ် စောင့်ကြည့်ရမှာပါ။
မက်ဆီကို နှစ်သက်တဲ့ ကစားသမားတွေဟာ မက်ဆီရှိတဲ့ မေဂျာလိဂ်ကို သွားရောက်နိုင်ပြီး ရော်နယ်ဒိုကို နှစ်သက် တဲ့ ကစားသမားတွေကတော့ ဆော်ဒီကို ခြေဦးလှည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကအခုမှ အစပိုင်းပဲ ရှိသေးပြီး နောက်ပိုင်းမှာဆိုရင် သိသာထင်ရှားတဲ့ အပြောင်းအရွှေ့တွေကို ဆက်ပြီးမြင်တွေ့ ရဖို့ ရှိနေတာပါ။ ဒါတွေက သူတို့နှစ်ဦးကြား တိုက်ရိုက်ပြိုင်ဆိုင်မှု မဟုတ်ဘဲ သူတို့ကို နှစ်သက်တဲ့ ကစားသမား တွေအကြား ပြိုင်ဆိုင်မှုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
မက်ဆီနဲ့ ရော်နယ်ဒိုကိုတွေ့ရစဉ်
ဒါတွေက အပြောင်းအရွှေ့ အကြောင်းအရာဖြစ်ပြီး ဥရောပပြင်ပမှာ ကစားတဲ့ သူတို့နှစ်ဦးရဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကို လည်း နှိုင်းယှဉ်ကြမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီနောက်မှာတော့ ဆော်ဒီနဲ့ အမေရိကန် ဘယ်ဟာက ပိုပြီးအောင်မြင်လဲ ဆိုတာကိုလည်း ပရိသတ်တွေက အကဲဖြတ်မှုတွေ ပြုလုပ်ကြဖို့ ရှိနေပါတယ်။
ရော်နယ်ဒိုနဲ့ မက်ဆီတို့ကတော့ ကစားသမားဘဝ စတင်ချိန်ကနေ အဆုံးသတ်ချိန်အထိ သူတို့ရဲ့ အောင်မြင်မှု အတိုင်းအတာတွေ၊ သူတို့သွားကစားတဲ့ လိဂ်တွေရဲ့ တိုးတက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ပြိုင်ဆိုင်မှုတွေကို ခံနေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကစားသမားဘဝက အနားယူပြီးလို့ နည်းပြ၊ အသင်းပိုင်ရှင် လုပ်ခဲ့ရင်လည်း ရော်နယ်ဒိုနဲ့ မက်ဆီတို့ရဲ့ ပြိုင်ဆိုင် မှုတွေဟာ ကစားသမားဘဝကထက် ပိုပြီး ပြင်းထန်မလား ဆိုတာကို စိတ်ဝင်စားဖွယ် စောင့်ကြည့်ရဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

- By CNI
- Category: ဆောင်းပါး
- Hits: 1096
CNI International Article
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၁၁
ရုရှားတို့ ထိန်းချုပ်ထားရာ နယ်မြေများကို ပြန်ယူရေး ကာလရှည် စောင့်ဆိုင်းနေသော ယူကရိန်း၏ နွေဦး ကာလ တန်ပြန် ထိုးစစ်ဆင်မှုများကို မည်သည့် အချိန်နှင့် မည်သည့် နေရာတွင် စတင်မည် ဆိုခြင်းကို လေ့လာသူများက ကာလရှည် စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြသည်။
အဆင်သင့် ဖြစ်နေပါပြီဟု ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက ဇွန်လ ၃ ရက်နေ့ကပဲ Wall Street Journal နှင့် အင်တာဗျူးတွင် ပြောခဲ့သော်လည်း စတင်မည့်ရက် အတိအကျကို မပြောခဲ့ပေ။
သို့သော် တန်ပြန် ထိုးစစ်သည် မကြာခင် ပေါ်ပေါက်လာမည်ဟု ၎င်းက အချက်ပြခဲ့သည်။
လိုအပ်သည်များ ရရှိရန် လိုနေသေးသည်ဟူသော ဇာလန်းစကီး၏ ပြောစကားသည် အနောက်အုပ်စုဘက်မှ တိုက်လေယာဉ်ကဲ့သို့ လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေးမှုကို ရည်ညွန်းခြင်းဖြစ်ပြီး လပေါင်းများစွာ မစောင့်နိုင်ဟုလည်း ၎င်းက ဆိုသည်။
နောက်တစ်ရက်အကြာ ဇွန်လ ၄ ရက်တွင် အရှေ့တောင်ပိုင်း ဒွန်းတက်ခ်ဒေသတွင် အကြီးစား ထိုးစစ်ဆင်လာ သော ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များကို နှိမ်နင်းနိုင်ခဲ့သည်ဟု ရုရှားအစိုးရက ပြောသည်။
အနောက်အုပ်စု အရာရှိများနှင့် လေ့လာသူများ၏ ပြောစကား အကိုးအကားဖြင့် ယူကရိန်း၏ တန်ပြန် ထိုးစစ် ဆင်မှု စတင်နေပြီဟု ယူဆရကြောင်း သတင်းများတွင် ရေးသားနေကြသည်။ သို့သော်လည်း ယူကရိန်းအစိုးရ ဘက်က ယခုချိန်ထိ ယင်းကို အတည်မပြုသေးပဲ ရုရှား၏ ပြောစကားကိုလည်း သတင်းမှားအဖြစ် ငြင်းဆန်ခဲ့ သည်။
နှစ်ရက်အကြာ ၆ ရက်နေ့တွင် ရုရှားတို့ ထိန်းချုပ်ထားရာ ခါဆွန်ဒေသရှိ နိုဗာခါခို့ဗ်ကာဆည် ဖျက်ဆီးခံခဲ့သည်။
ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကို တွေ့ရစဉ်
ထို့ကြောင့် ယူကရိန်းတို့၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်မှု စတင်နိုင်မည်လားဆိုခြင်းနှင့် ဆည်ကျိုးမှုက ထိုးစစ်ဆင်မှု၏ အောင်မြင်မှုအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိစေမည်လား ခန့်မှန်းမှုများလည်း ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။
အဆိုပါ ဆည် ကျိုးသွားသည့်အတွက် တရားခံအဖြစ် ရုရှားနှင့်ယူကရိန်းတို့က အပြန်အလှန် လက်ညိုးထိုး နေကြသည့် အခြေအနေတွင် ယင်းသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်း အကြီးမားဆုံး ပျက်စီးမှု ဖြစ်လာခဲ့သည်။
လက်ရှိအချိန်ထိ ဘယ်သူ့ လက်ချက်ဖြစ်သည်ကို အတိအကျ မသိရသေးပေ။ သို့သော် အမေရိကန် အခြေစိုက် စစ်ပွဲစောင့်ကြည့် လေ့လာရေးအဖွဲ့ ISW က ရုရှားအနေဖြင့် ဆည်ကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်လိမ့်မည်ဟု အောက်တိုဘာလတွင် ခန့်မှန်းချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ဖူးသည်။
ဆည်ကျိုးလျှင် မြို့ ၈၀ နီးပါး ရေမြှုပ်ကာ၊ လူထောင်ချီ နေရပ်ရွှေ့ပြောင်း ရရုံသာမက ပျက်ဆီးနေသည့် ယူကရိန်း ၏ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစနစ်ကို ပိုမိုဆိုးရွားစေနိုင်မည် ဖြစ်သောကြောင့် ဆည်ကို ဖောက်ခွဲခြင်းတွင် ယူကရိန်း အတွက် မည်သည့် အကျိုးအမြတ်မှ မရှိနိုင်ဟု ISW က ခန့်မှန်းသည်။
သို့သော် ရုရှားတွင် ယင်းနှင့် ပြောင်းပြန် ဖြစ်သည်။ ရုရှားသည် ၎င်းတို့ တပ်များ အခြေအနေ မကောင်းမှုကို ဖုံးကွယ်ရန်၊ တန်ပြန်ထိုးစစ်အတွက် ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များ မဖြစ်မနေ ဖြတ်ကျော်ရမည့် ဒီနီပရိုမြစ်ရေကို ပို၍ ကျယ်ပြန့်သွားစေရန် ထိုသို့ ပြုလုပ်နိုင်သည်ဟု ISW ၏ ခန့်မှန်းချက်တွင် ပါဝင်သည်။
စစ်ပွဲအလိုမရှိကြောင်း ပြသနေစဉ်
ထိုခန့််မှန်းမှုများကို ISW က အောက်တိုဘာလတွင် ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ အမှန်တကယ် ဆည်ကျိုးချိန်တွင် ယင်း သည် ရုရှားလက်ချက်ပါဟု တစ်ထစ်ချ မပြောနိုင်ကြောင်းလည်း ISW က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ဖော်ပြပါ အခြေအနေများက ယူကရိန်း၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်နှင့် ပတ်သက်သည့် ဒွိဟများကို ပို၍ အားကောင်း လာစေပြန်သည်။
လက်ရှိတွင် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားတို့သည် ယူကရိန်း အရှေ့မြောက်ဘက် ခါကိဗ်မှ အနောက် တောင်ဘက် ဒွန်းတက်ခ်အထိ မိုင် ၆၀၀ ကျော် အရှေ့ဘက် ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာပြင် တစ်လျှောက် တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားလျက် ရှိသည်။
ယင်းတွင် ကာလအရှည်ဆုံးနှင့် အဆိုးရွားဆုံး တိုက်ပွဲများ ပေါ်ပေါက်ရာ ဘတ်စ်မုမြို့နှင့် ရုရှားတို့ သိမ်းပိုက်ထားရာ လူဟန့်ခ်၊ ဇာပိုရီဇီဟာ ဒေသတို့လည်း ပါဝင်သည်။
ယူကရိန်းသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံတွင်းမှ ရုရှားတပ်များကို နှိမ်နင်းရေးနှင့် ပတ်သက်၍ များစွာလျှို့ဝှက်ထားသည်။
အစီအစဉ်များကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် ထုတ်ဖော် ပြောဆိုခြင်းဖြင့် မည်သည့် အကျိုးအမြတ်မှ ရရှိနိုင်မည် မဟုတ်ဟု ယူကရိန်းအစိုးရဘက်က ယုံကြည်ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။
စကားလုံးများသည် အရေးမပါကြောင်း၊ ယင်းတို့သည် ထိခိုက်မှုကိုသာ ဖြစ်စေကြောင်း ယူကရိန်းကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးက ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပြောသည်။
နှုတ်ခမ်းကို လက်ဖြင့် ပိတ်ထားသော ယူကရိန်းစစ်သားများပုံကို အင်္ဂလိပ်သီချင်း Enjoy the Silence ဖြင့်တွဲ၍ တွစ်တာတွင် တင်ခဲ့ကာ အစီအစဉ်များသည် ဆိတ်ဆိတ်နေခြင်းကို နှစ်သက်ကြောင်း၊ စတင်မည့် အချိန်ကို လုံးဝ ထုတ်ပြန်မည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း ရေးသားထားသည်။
ယူကရိန်းတွင် ၎င်းတို့ စစ်ဆင်ရေးနှင့် ပတ်သက်၍ တိတ်တိတ်နေရန် အကြောင်းပြချက်များစွာ ရှိနေသည့် အချိန်တွင် လေ့လာသူ အများစုက ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် ခရိုင်းမီးယားနှင့် ရုရှားပြည်မကြီးကို ဆက်သွယ်ထား သည့် လမ်းကြောင်းများကို ဖြတ်တောက်ရန်အတွက် တောင်ဘက် အဇော့ဗ်ပင်လယ်သို့ ရွှေ့လာမည်ဟု ခန့်မှန်း သည်။
တခြားသော ခန့်မှန်းမှုများတွင်လည်း ယူကရိန်းတပ်များသည် ဘတ်စ်မုမြို့ရှိ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များကို ဝိုင်းထားရန် ပါဝင်သည်။
မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ နိုဗာခါခို့ဗ်ကာ ဆည် ကျိုးပေါက်သွားသည့်တိုင် ယူကရိန်းအစိုးရဘက်က ၎င်းတို့၏ အစီအစဉ်များကို နှုတ်ဆိတ်နေဆဲ ဖြစ်သော်လည်း ထိုးစစ်ဆင်ရန် လုပ်ဆောင်ချက်များ ချမှတ်နေသည် ဆိုခြင်းကို အတည်ပြုမှု တချို့လည်း မကြာသေးခင်က ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။
ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးနဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်
ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် အရှေ့ဘက် ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာ တစ်လျှောက် နေရာများတွင် ထိုးစစ်ဆင်မည့် လုပ်ရပ်များ ပြုလုပ်နေကာ ဘတ်စ်မုဒေသသည် အကြမ်းဖက်မှုများ၏ ဗဟိုချက်အဖြစ် ဆက်ရှိနေဦးမည်ဟု ယူကရိန်းကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဟန်နာ မာလီရာက ပြောသည်။
ရုရှားတို့ဘက်မှ တန်ပြန်ထိုးစစ်နှင့် ပတ်သက်သည့် ထုတ်ပြန်မှုများသည် ဘတ်စ်မုတွင် ၎င်းတို့၏ စစ်ရေးမလှမှု အပေါ် အာရုံစိုက် ခံရခြင်းမှ ရှောင်လွဲရန်အတွက် ဖြစ်သည်ဟုလည်း မာလီရာက ပြောသည်။
ရုရှားသည် ယူကရိန်း၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်နှင့် ပတ်သက်၍ သတင်းမှားများစွာ ဖန်တီးရန် ပြင်ဆင်နေသည်ကို သိရှိထားသည်ဟု ယူကရိန်း အမတ်တစ်ဦးက ပြောသည်။
ထို့ကြောင့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ရုရှားဘက်မှ သတင်းအမှားများကို မယုံကြည်သင့်ကြောင်းလည်း ၎င်းက သတိ ပေးခဲ့သည်။
ယူကရိန်းသည်ပင် သတင်းတု ဖန်တီးကာ ရုရှားကို လှည့်စားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ဖူးပြီး တောင်ပိုင်းတွင် ထိုးစစ်ဆင်မည် ဟု လူသိရှင်ကြား ထုန်ပြန်ခဲ့ပြီးမှ အရှေ့မြောက်ပိုင်းတွင် တန်ပြန် ထိုးစစ်ဆင်မှု တစ်ခုကို စက်တင်ဘာလတွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
မည်သည့်အချိန်၊ မည်သည့်နေရာတွင် စတင်သည်ဖြစ်စေ ယူကရိန်း၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်သည် ၁၆ လကြာ စစ်ပွဲ အတွက် အကြီးမားဆုံး အလှည့်အပြောင်း တစ်ခု ဖြစ်လာဖို့ရှိနေသည်။
ယင်းတွင် ယူကရိန်းဘက်ကသာ အနိုင်ရရှိခဲ့မည်ဆိုလျှင် ယူကရိန်းအစိုးရအနေဖြင့် နိုဝင်ဘာလ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအဖြစ် ရုရှားတို့ သိမ်းပိုက်ထားရာ နယ်မြေ အများအပြားကို ပြန်လည် သိမ်းပိုက်နိုင်မည်ဖြစ်ကာ စစ်ပွဲ၏ ရလဒ်သည်လည်း သိသိသာသာ ပြောင်းလဲသွားနိုင်မည်။
ယူကရိန်းအတွက် စစ်ရေးနှင့်ဘဏ္ဍာရေးတို့တွင် ဒေါ်လာ ဘီလီယံပေါင်းများစွာ ထောက်ပံ့ထားသည့် အနောက်အုပ်စု မဟာမိတ်များသည်လည်း ယူကရိန်း ထိုးစစ်သာ အောင်မြင်မှုရှိခဲ့လျှင် ၎င်းတို့ ကတိပေးထား သည့်အတိုင်း အကူအညီများနှင့် ကာလရှည် အထောက်အပံ့များကို ထပ်မံ လုပ်ဆောင်ပေးရမည် ဖြစ်သည်။
သို့သော် ကျရှုံးခဲ့မည်ဆိုလျှင်တော့ ရုရှားနှင့် တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းရေး နည်းလမ်းကို ယနေ့အချိန်အထိ ကန့်သတ်ထား သည့် မဟာမိတ်များအနေဖြင့် ယူကရိန်းသည် ရုရှားတို့ ထိန်းချုပ်ထားရာ နယ်မြေများကို အမှန်တကယ် ပြန်လည် သိမ်းပိုက်နိုင်စွမ်းရှိမည်လား ပြန်လည်သုံးသပ်ရမည်ဖြစ်သည်။
Source: Time

- By CNI
- Category: ဆောင်းပါး
- Hits: 1088
CNI Sport Article
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄
အရင်တုန်းကဆို ဆော်ဒီလိဂ်ကို ဘယ်သူကမှ သတိ မပြုမိပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ အားကစားသတင်းတွေရဲ့ မျက်နှာဖုံးတွေမှာ သူတို့နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေက နေရာယူလာတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။
၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့တဲ့ အာဂျင်တီးနားအသင်းကို အနိုင်ယူခဲ့ချိန်ကစပြီး ဆော်ဒီနိုင်ငံကို လူတွေစပြီး စိတ်ဝင်စားလာတာနဲ့အတူ အခုဆိုရင် ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ရဲ့ အကြောင်းကိုတောင် သိရှိလာကြပြီ ဖြစ် ပါတယ်။
ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ ဘောလွန်းဒီအော ၅ ကြိမ် ရရှိထားတဲ့ ကမ္ဘာကျော် ဘောလုံးသမား ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူလိုက် ချိန်ကစပြီး သူတို့ရဲ့ အရှိန်အဟုန်က တော်တော်လေးကို မြင့်မားလာခဲ့တာပါ။
ရော်နယ်ဒိုကို စံချိန်တင် လုပ်အားခ ယူရိုသန်း ၂၀၀ ပေးခဲ့ရပေမယ့် ပေးရတဲ့ ငွေကြေးထက် ပိုများတဲ့ အကျိုး အမြတ်ကို ဆော်ဒီတို့ ရရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုပါတဲ့ ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ လူစိတ်ဝင်စားမှု ပိုများလာတာကို သိရှိခဲ့တဲ့ ဆော်ဒီအကြီးအကဲတွေဟာ သူတို့ရဲ့နောက်ထပ် ကြီးမားတဲ့ အစီအစဉ်တွေကို ချမှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
ဆော်ဒီလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ကြည့်နေတဲ့ ပရိသတ်များကိုတွေ့ရစဉ်
သူတို့ဟာ ကမ္ဘာကျော် ဘောလုံးသမားတွေကို နိုင်ငံအတွင်းမှာ ကစားစေဖို့အတွက် မက်လောက်စရာ ငွေကြေး ပမာဏတွေနဲ့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ ပစ်မှတ်တွေကို ကြည့်လိုက်ရင် အောင်မြင်မှု အများအပြား ရရှိခဲ့ပြီး ကစားသမားဘဝက အနားယူဖို့ နီးစပ်လာတဲ့ ထိပ်တန်း ကစားသမားတွေ ဖြစ်ကြတာပါ။
လက်ရှိအချိန်မှာ ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ကမ္ဘာ့ဖလား လက်ရှိ ချန်ပီယံနဲ့ ဘောလွန်းဒီအော ၇ ကြိမ် ရထားတဲ့ မက်ဆီ၊ ဘောလွန်းဒီအော ၁ ကြိမ်စီ ရထားတဲ့ မိုဒရစ်၊ ဘန်ဇီမာနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားချန်ပီယံ ဘတ်စ်ကွက်တို့ကို ပစ်မှတ်ထားနေ တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အသက် ၃၄ နှစ်နဲ့ ၃၇ ကြားရှိတဲ့ ကစားသမားတွေကို ဆော်ဒီလိဂ်က ကမ်းလှမ်းတဲ့ ပမာဏဟာ မျက်လုံးပြူးစရာ ဖြစ်ပြီး ယူရိုသန်း ၅၀၀၊ ယူရိုသန်း ၂၀၀ နဲ့ ယူရိုသန်း ၁၀၀ တို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပမာဏဟာ ဥရောပမှာ ဆက်ပြီး ကစားရင် ရနိုင်မှာ မဟုတ်တဲ့ ငွေကြေးပမာဏတွေပါ။
အောင်မြင်မှုတွေလည်း အများကြီး ရရှိထားပြီးဖြစ်လို့ အနားမယူခင်မှာ ငွေကြေး အများအပြား ရှာဖွေလို့ရတဲ့ ဆော်ဒီရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုတွေဟာ ဒီကစားသမားတွေအတွက်တော့ မဖြစ်မနေ စဉ်းစားရမယ့် အချိန်ကို ရောက်လာ ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မက်ဆီနဲ့ ဘန်ဇီမာကိုတွေ့ရစဉ်
ဒါပေမယ့် ဆော်ဒီဘက်မှာလည်း ဒီလိုငွေကြေးတွေကို အလုံးအရင်းလိုက် သုံးစွဲပြီး နာမည်ကျော် ကစားသမားတွေ ကို နိုင်ငံအတွင်း လာရောက်ကစားဖို့ ဆွဲဆောင်နေတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းလည်း ရှိနေပါတယ်။
ဆော်ဒီနိုင်ငံက အကြီးအကဲတွေရဲ့ အိပ်မက် တစ်ခုကတော့ နှစ် ၁၀၀ ပြည့်အဖြစ် ကျင်းပမယ့် ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပချင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ငွေကြွေး ကြွယ်ဝချမ်းသာပေမယ့် အခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ အောင်မြင်မှုချင်း ယှဉ်ရင် ပြောစရာစကား မရှိတဲ့ ဆော်ဒီ ကတော့ သူတို့ စီစဉ်ထားတဲ့ အရာတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ လုပ်ဆောင်လာခဲ့တာပါ။
ဒါကတော့ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို စာချုပ်ချုပ်ရင်း ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပခွင့် ရနိုင်အောင် သံတမန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရမယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကို ထည့်သွင်းလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါမှလည်း အိမ်ရှင်နိုင်ငံကို ရွေးချယ်မယ့် ဖီဖာအနေနဲ့ ကမ္ဘာကျော် ကစားသမားတွေရှိတဲ့ ဆော်ဒီနိုင်ငံကို မျက်စိကြ မှာပါ။ အဲဒီလိုမျိုး ဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ထားတဲ့ ဆော်ဒီကတော့ အကြီးအကဲတွေရဲ့ ကျောထောက် နောက်ခံနဲ့ နာမည်ကျော်တွေကို အခုအပြောင်းအရွှေ့မှာ ခေါ်ယူဖို့ စတင် လုပ်ဆောင်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ဖလားကိုတွေ့ရစဉ်
အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ ကစားနေတဲ့ ရော်နယ်ဒို ကတော့ နာမည်ကျော် ကစားသမားတွေကို ဆော်ဒီလာရောက် ဖို့ ကြိုဆိုခဲ့ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုက သူတို့တွေသာ လာခဲ့ရင် ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းလိဂ် ၅ ခုထဲမှာ ဝင် ရောက် နိုင်တယ်လို့ သူ့ရဲ့အမြင်တွေကို ချပြထားပါတယ်။
ဆော်ဒီကတော့ သူတို့ရဲ့လိဂ်ကို ရော်နယ်ဒို ပြောသလို ထိပ်တန်းလိဂ် အဆင့် သတ်မှတ်ချက်ထဲဝင်ဖို့ ရည်မှန်းထား သလို ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပနိုင်ဖို့ ဖြစ်နိုင်မလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
- By CNI
- Category: ဆောင်းပါး
- Hits: 871
CNI International Article
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄
ဆီနီဂေါနိုင်ငံ၏ အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် အူစမာနီဆွန်ကိုအား ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ပေါ်ပေါက် လာသော ထိပ်တိုက် တွေ့ဆုံမှုများတွင် လူ ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။
ဆွန်ကိုအား ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့ခြင်းအပေါ် ဒေါသဖြစ်နေကြသည့် ၎င်းကို ထောက်ခံသူများက ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့ တွင် အဓိကရုဏ်း နှိမ်နင်းရေးရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များထံ ကျောက်ခဲများဖြင့် ပစ်ပေါက်ခဲ့သလို ဘတ်စ်ကားများကို မီးရှို့ခဲ့ ကြသည်။
လူငယ်များကို အလွဲသုံးစားမှုဖြင့် ဆွန်ကိုအပေါ် ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့သည့် တရားရုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဆန့်ကျင့် ကြောင်း ပြသခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။
ဆွန်ကိုသည် အလွဲသုံးစားမှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ပေးခံခဲ့ရသော်လည်း ၎င်းအပေါ် စွပ်စွဲထားသည့် အနှိပ်ပညာရှင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို အဓမ္မပြုကျင့်ရန် ကြိုးပမ်းမှု၊ သတ်ဖြတ်ရန် ခြိမ်းခြောက်မှု စသော စွဲချက်များမှ တရားသေ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။
သို့သော် ၎င်းကို ထောက်ခံသူများဘက်က ထိုစွဲချက်များသည် ဆွန်ကိုအား လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခြင်း မရှိစေရန် နိုင်ငံရေးအရ လုပ်ကြံမှုဟု ရှုတ်ချသည်။
အစိုးရဘက်ကတော့ ထိုစွပ်စွဲမှုများကို ငြင်းဆိုထားသည်။
ဆွန်ကိုအား တွေ့ရစဉ်
မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများ ပေါ်ပေါက်လာရသလဲ
************************************************************
ဆွန်ကို၏ PASTEF ပါတီက တရားရုံးပြစ်ဒဏ်သည် နိုင်ငံရေးအရ လုပ်ကြံမှု၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောခဲ့သလို နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အလုပ်များ အားလုံးကိုရပ်ကာ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ထိုတောင်းဆိုမှုက အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အကြမ်းဖက် ဆန္ဒပြမှုများကို ဖြစ်စေခဲ့ သည်။
လက်ရှိသမ္မတ မာကီဆောလ်နှင့် ပတ်သက်၍ မကျေနပ်မှုများစွာ ရှိနေသည့် အချိန်တွင် ဖြစ်သည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့သည့် ဆောလ်သည် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများကို ဖန်တီးပေးနိုင် ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု ဝေဖန်သူများက ထောက်ပြကြသည်။
ထို့နောက် ၎င်းသည် သမ္မတသက်တမ်း သတ်မှတ်ချက်ကို ဖြတ်ကျော် ချိုးဖောက်ကာ လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲသို့ ဝင်ပြိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဆိုသည့် အတိုက်အခံများ၏ ဝေဖန်မှုများလည်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။
ဆွန်ကိုသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဆီနီဂေါသမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် တတိယနေရာသာ ရရှိခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံတွင်းရှိ လူငယ်များအကြားတွင် ရေပန်းစားသူ ဖြစ်သည်။
ဆွန်ကိုသည် သမ္မတဆောလ်အား ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် ပင်မ အတိုက်အခံ တစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်ခြင်း ခံထားရသူဖြစ်ရုံ က သမ္မတအနေဖြင့် တတိယမြောက် သက်တမ်းအား ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည် မဟုတ်ဆိုသည့် အာမခံအား လူသိ ရှင်ကြား ထုတ်ဖော် ပြောဆို၍ တောင်းဆိုထားသူ ဖြစ်သည်။
ဆီနီဂေါသမ္မတကို တွေ့ရစဉ်
တရားရုံး အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သလဲ
****************************************************
ဆွန်ကိုနှင့် ပတ်သက်၍ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့က တရားရုံး အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် မြို့တော် ဒါကာတွင် ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဆန္ဒပြသူများအကြား ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ဘတ်စ်ကားများကိုလည်း မီးတင်ရှို့ခဲ့သည်။
၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ယနေ့အချိန်အထိ ဆွန်ကို မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသော ဇီချင်ချောမြို့ အပါအဝင် ဆီနီဂေါ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင်လည်း မငြိမ်သက်မှုများစွာ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။
ဒါကာမြို့လယ်ရှိ ပင်မ တက္ကသိုလ် နယ်မြေတစ်ခုမှ အမဲရောင် မီးခိုးလုံးများ ပေါ်ထွက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။
ထိုသို့ တွေ့မြင်ခဲ့ရခြင်းမှာ ဆန္ဒပြသူများက နေ့ခင်းကြောင်တောင် အချိန်၌ ဘတ်စ်ကားတချို့ကို မီးရှို့ခဲ့သလို ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ကျောက်တုံးများဖြင့် ပစ်ပေါက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။
ရဲများဘက်ကလည်း မျက်ရည်ယို ဗုံးများဖြင့် ပြန်လည် တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ ဆီနီဂေါမြို့တော်တွင် Al Jazeera သတင်း ထောက်နှင့် အင်တာဗျူး ဖြေဆိုခဲ့သော အမျိုးသားတစ်ဦးလည်း ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံခဲ့ရသည်။
နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်စရာမရှိဟု ဒါကာ ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်သူ ဆေနီ ဆန်ဂေါက ပြောသည်။
ကုမ္ပဏီဝန်ထမ်း တစ်ဦးသာဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်စရာ မရှိကြောင်း ပြောခဲ့သော ဆေနီသည် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသော အကြမ်းဖက်မှုများကို ယခင်က မမြင်တွေ့ခဲ့ရဖူးဟု ပြောခဲ့သလို ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းပုံ နှင့် ပတ်သက်၍လည်း ထိတ်လန့်မိသည်ဟု ဆိုသည်။
ထိုသို့ အင်တာဗျူး ဖြေဆိုနေချိန်မှာပင် ဆေနီ၏ အနီးသို့ မျက်နှာဖုံး ဝတ်ဆင်ထားသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် တစ်ဦး ချဉ်း ကပ်လာကာ ၎င်းကို ကားပေါ်တင်၍ ဖမ်းဆီးသွားခဲ့သည်။
ဆီနီဂေါမှာ ဖြစ်ပွားနေသည့် အကြမ်းဖက်မှုမြင်ကွင်း
လူမှုကွန်ယက်များကို ယာယီပိတ်ထားခြင်း
***************************************
အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် ဆီနီဂေါနိုင်ငံတွင်း ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့ နှောင်းပိုင်းမှ စတင်ကာ လူမှုကွန်ယက်နှင့် မက်ဆေ့စ်ပို့ရန် အသုံးပြုသော အပလီကေးရှင်းများကို ပိတ်ပစ်လိုက်သည်။
ထိုသို့ ပိတ်ပင်မှုက ပြည်သူများ၏ အချင်းချင်း ဆက်သွယ် ပြောဆိုနိုင်မှုအပေါ် သိသိသာသာ သက်ရောက်မှု ရှိစေနိုင်သည်ဟု အင်တာနက် အသုံးပြုမှုဆိုင်ရာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ NetBlocks က ပြောသည်။
ယခုကဲ့သို့ အလားတူ ပိတ်ပင်မှုများကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် အလုံးအရင်းနှင့် ဆန္ဒပြမှုများတွင်လည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးသည် ဟု ၎င်းအဖွဲ့က ပြောသည်။
ဆွန်ကို ၂၀၂၄ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ပါ့မလား
******************************************************************
အဓမ္မမှုဆိုင်ရာ စွပ်စွဲချက်များဖြင့် ဆွန်ကိုအား ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ဖူးပြီး ထိုဖမ်းဆီးမှုကြောင့် ရက်အတန် ကြာ ပဋိပက္ခများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ကာ အနည်းဆုံး လူ ၁၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။
အူစမာနီဆွန်ကို၏ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အမတ်လောင်းဖြစ်မှုသည် အန္တရာယ်တွင်းထဲသို့ ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သူ၏ ရှေ့နေတစ်ဦးက Reuters သို့ ပြောခဲ့သည်။
ဆီနီဂေါနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ဥပဒေများအရ ထောင်ဒဏ် အပြစ်ပေးခံခဲ့ရသော ဆွန်ကိုအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဖြစ်နိုင်တော့မည် မဟုတ်ဟု နောက်ထပ် ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သူ ဘမ်ဘာ ဆစ်စီက ပြောသည်။
လူငယ်များအပေါ် အလွဲသုံးစား လုပ်မှုဖြင့် အပြစ်ပေးခံရခြင်းသည် ဆွန်ကို၏ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင် နိုင်ခြင်းကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း၊ ၎င်းကို မျက်ကွယ်တွင် အပြစ်ပေးခဲ့သည့်အတွက် ထိုပြစ်ဒဏ်အပေါ် အယူခံ မဝင်နိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဆစ်စီက ထပ်မံ ပြောဆိုခဲ့သည်။
Source: Aljazeera

- By CNI
- Category: ဆောင်းပါး
- Hits: 1233
CNI International Article
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၈
ဇူလိုင်လတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသော ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ ပင်မအတိုက်အခံ ပါတီ အား ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခြင်းကို နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကောင်စီက အတည်ပြုလိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ချမှတ် ထားသော အမိန့်ကို ဖွဲ့စည်းပုံကောင်စီက ပြင်ဆင်ရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။
အတိုက်အခံ Candlelight ပါတီသည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲများတွင် လက်ရှိအာဏာရ Cambodian People’s Party အား ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ပါတီဖြစ်သည်။
သို့သော် ပါတီ၏ အယူခံသည် ဥပဒေနှင့်မညီခြင်းကြောင့် ယင်း၏ စောဒကတက်မှုကို ပယ်ချလိုက်သည်ဟု ကောင်စီက ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြသည်။
ထိုဆုံးဖြတ်ချက် အတည်ဖြစ်ပါက အယူခံဝင်၍လည်း ရမည်မဟုတ်ပေ။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ကမ္ဘောဒီးယား၏ တရားရုံးများသည် လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်နှင့် သူ၏ Cambodian People’s ပါတီ၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက် ရောက်ရှိနေသည်ဆိုသော ဝေဖန်သံများပို၍ ကျယ်လောင်လာသည်။
Candlelight ပါတီကို တွေ့ရစဉ်
ကမ္ဘောဒီးယား၏ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က Candlelight ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ကိစ္စကို မေလ ၁၆ ရက်တွင် ပယ်ချခဲ့သည်။ လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်းများ မပြည့်စုံခြင်းကြောင့်ဟု ဆိုသည်။
ထို့နောက် ပါတီဘက်က ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပယ်ဖျက်ပေးရန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဆိုင်ရာ ကောင်စီအား လူသိရှင်ကြား တိုင်ချက်ဖွင့်ခဲ့သည်။
မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ကောင်စီက ပယ်ချလိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။ Candlelight ပါတီကို ထောက်ခံသူများ အနေဖြင့် ၎င်းတို့ သဘောကျ နှစ်သက်သော ကိုယ်စားလှယ် လောင်းများကို မဲပေးခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ဝမ်းနည်းမိသည်ဟု Candlelight ပါတီ၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ကင်ဆိုးလ် ပီရစ်က ပြောသည်။
ရွေးကောက်ပွဲတွင် Candlelight ပါတီ မပါဝင်ခြင်းက ပြည်သူများ၏အသံကို ငြင်းဆန်သည့် သဘောဖြစ်ကာ ဒီမိုကရေစီ စစ်မှန်သော နိုင်ငံများတွင် ထိုကဲ့သို့သော ကိစ္စမျိုး မဖြစ်သင့်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ပြည်တွင်းပြည်ပတို့မှ ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ထိုကိစ္စကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲများအတွက် တရားဝင် စောင့်ကြည့် လေ့လာသူများကို စေလွှတ်တော့မည် မဟုတ် ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ပြောသည်။
ဟွန်ဆန်၏ သားဖြစ်သူ ဟွန်မာနတ်ကိုတွေ့ရစဉ်
Candlelight ပါတီအား ရွေးကောက်ပွဲဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် စိတ်ပျက်မိသည်ဟုလည်း ယင်းက ပြောသည်။
အတိုက်အခံ ပါတီများ၊ လွှတ်လပ်သော မီဒီယာများနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် ပစ်မှတ်ထားသော ဖိနှိပ်မှုများသည် ကမ္ဘောဒီးယား၏ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ဖြစ်ပေါ်ရေး နိုင်ငံတကာ ကတိကဝတ်ကို ထိခိုက်စေသည်ဟုလည်း နိုင်ငံခြားရေးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
လွတ်လပ်သော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်တွင် နိုင်ငံသားများအားလုံး ပါဝင်နိုင်သည်ကို သေချာစေရန် ပြန်လည် သုံးသပ်မှု လုပ်ဆောင်ရန်လည်း ကမ္ဘောဒီးယား အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းသည်။
လာမည့် ဇူလိုင် ၂၃ ရက်တွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် ကမ္ဘောဒီးယား၏ ၁၂၅ နေရာပါ အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကမ္ဘောဒီးယားပြည်သူ ၉ ဒသမ ၇ သန်းက ပါဝင် မဲပေးရန် စာရင်းပေးထားသည်။
ယင်းတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၈ ခုက စာရင်းပေးထားကာ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ခွင့်ပြု ချက် ပေးထားသည်။
သို့သော် Candlelight ပါတီ ပါဝင်ခြင်း မရှိမှုက ဟွန်ဆန်၏ ပါတီ၊ ယင်း၏ မဟာမိတ်များနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် ထောက်ခံမှု လုံလုံလောက်လောက် မရှိထားသော ပါတီငယ်များကိုသာ ယှဉ်ပြိုင်မှုအတွင်း ကျန်ရစ်စေ သည်။
ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ၏ ရလဒ်မှာ တစ်ဖက်သတ်ဖြစ်ရန် သေချာသလောက် ရှိနေပြီလည်း ဖြစ်သည်။
ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်၏ Cambodian People ပါတီသည် တိုင်းပြည်၏ အာဏာကို ဆယ်စုနှစ်များစွာ ဆုပ်ကိုင် ထားရုံမက အစိုးရ၏ အဆင့်အသီးသီးတိုင်းကို ချုပ်ကိုင်ထားသည်။ အာဏာရှင်ဟု သတ်မှတ်ခံထားရသော အသက် ၇၀ အရွယ် ဟွန်ဆန်၏ ရာထူးကို ဆုပ်ကိုင်ထားမှုသည်ပင် ၃၈ နှစ်ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။
ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင်း တစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်
ဟွန်ဆန်နှင့် သူ၏ပါတီသည် ခေတ်အဆက်ဆက် ရွေးကောက်ပွဲများ မတိုင်ခင်တွင် ၎င်းတို့၏ အာဏာ၊ ရာထူး များကို အသုံးချလေ့ရှိသည်။
ယင်းတို့သည် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များ၊ ဘဏ္ဍာရေးအပြင် မီဒီယာကဏ္ဍ အထိပါ လွှမ်းမိုး ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဟွန်ဆန်၏ အကြီးဆုံးသားဖြစ်သူ ဟွန်မာနတ်သည် လက်ရှိတွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်ရာထူးကို ရယူထားသည်။
၎င်းသည် ယခု ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးချိန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ရယူကာ ဖခင်၏နေရာကို အစားဝင်မည်ဟုလည်း ယူဆရသည်။
ထိုသို့သော အားသားချက်များစွာကို လူသိရှင်ကြား ရယူထားသည်တိုင် ဟွန်ဆန်နှင့် ယင်း၏အာဏာရပါတီတို့ သည် ရွေးကောက်ပွဲတိုင်းတွင် အတိုက်အခံပါတီများကို ဖိနှိပ်၊ နှိပ်ကွက် မှုများစွာ လုပ်ဆောင်လေ့ရှိသည်။
၂၀၁၈ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တွင် ဟွန်ဆန်၏ ပါတီအား ပြင်းပြင်းထန်ထန် စိန်ခေါ်မှု လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် ပါတီတစ်ခု ရှိခဲ့ဖူးသည်။ Cambodia National Rescue ပါတီဖြစ်သည်။
ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံ ခဲ့ရသော Candlelight ပါတီသည် Combodia National Rescue ပါတီ အား တရားဝင် မဟုတ်သော်လည်း ဆက်ခံရေး ရှိသည့် ပါတီဖြစ်သည်။
သို့သော် ထိုပါတီသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် တစ်လအလိုတွင် ဖျက်သိမ်းခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ Cambodia National Rescue ပါတီသည် အစိုးရကို ဖြုတ်ချရန် တရားမဝင် ကြံစည်ခဲ့သည်ဟူသော စွဲချက်အောက်တွင် အငြင်းပွားဖွယ် တရားရုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။
Cambodia National Rescue အား ဖျက်သိမ်းခြင်းကြောင့် အစိုးရအနေဖြင့် အမျိုးသားလွှတ်တော်တွင် နေရာ အားလုံးကို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။
ထို့ကြောင့် အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများက ထိုရွေးကောက်ပွဲကို လွတ်လပ်၍ တရားမျှတမှုမရှိဟု ကြေညာကာ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအား စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများ တုံ့ပြန် ချမှတ်ခဲ့သည်။
ထို့အပြင် နိုင်ငံအတွင်းရှိ ထင်ရှားသော အတိုက်အခံများသည်လည်း တရားမျှတမှုမရှိသော စွပ်စွဲချက်များဖြင့် အရေးယူ ထောင်ချခြင်းကို ရှောင်ရှားရန်အတွက် တခြားနိုင်ငံများသို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။
Source: AP
- By CNI
- Category: ဆောင်းပါး
- Hits: 940
CNI Sport Article
၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၈
ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ရီးရယ်လ်ကစားသမား ဗီနီစီးယက်စ်ဟာ ဗလင်စီယာအသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ လာလီဂါပြိုင်ပွဲမှာ ပြိုင်ဘက် ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု ခံခဲ့ရပါတယ်။
အဲဒီ ဖြစ်ရပ်ဟာ အားကစားသတင်းတွေရဲ့ ခေါင်းကြီးပိုင်း သတင်းတွေအဖြစ် နေရာယူထားခဲ့ပါတယ်။ လာလီဂါလို့ လူသိများတဲ့ စပိန်ထိပ်တန်း ဘောလုံးလိဂ်မှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုက ပထမဆုံးဖြစ်ပွားခဲ့တာ မဟုတ်ဘဲ ဒီအဖြစ်အပျက်တွေကနေ ဆိုးရွားတဲ့ အမှတ်တရတွေကို ပြန်ပြီး သတိရ သွားစေခဲ့ပါတယ်။
လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၄၀ အတွင်းမှာ ကစားသမားတွေ၊ အသားအရောင် မည်းတဲ့သူတွေနဲ့ အာဖရိက ကစားသမား တွေဟာ ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေကို ခံခဲ့ရတာပါ။
ကင်မရွန်းနိုင်ငံက ကြယ်ပွင့်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ အန်ကိုနိုဟာ ၁၉၈၂ က အက်စပန်ညိုကို ရောက်ရှိလာတဲ့ အချိန် ဘာစီလိုနာအသင်းနဲ့ နူးကမ့်ပ်ကွင်းကြီးထဲမှာ ကစားချိန် လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေကို ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပရိသတ်အချို့က လူမျိုးရေးခွဲခြားတဲ့ သီချင်းတွေကို သီဆိုခဲ့ကြသလို ငှက်ပျောသီးတွေကို ကွင်းထဲ ပစ်ချတာတွေ လည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။
အန်ကိုနိုနဲ့ ကင်မရွန်း နိုင်ငံသားချင်းတူညီခဲ့တဲ့ ကာမီနီကလည်း အက်စ်ပန်ညိုအသင်းမှာ ကစားချိန် ၂၀၀၄ တုန်း က ဇာရာဂိုဇာအသင်း ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေး ခွဲခြားတဲ့ သီဆိုမှုတွေကို ခံစားခဲ့ရပါတယ်။
လူမျိုးရေးခွဲခြားလို့ ပွဲမကစားပဲ ထွက်ဖို့လုပ်နေတဲ့ အီတူးကို ဖျောင်းဖျနေကြစဉ်
ကာမီနီက “ကျနော်တို့ ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရနေတဲ့ အချိန်မှာ သူတို့တွေက ကျနော့်ကို နာမည်တွေပေးခဲ့ကြတာပါ။ ဒိုင်လူကြီးကတော့ ကျနော့်ကို ဆက်ကစားဖို့ လုံလောက်တယ်လို့ ခံစားရလားဆိုပြီး မေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ကတော့ ဆက်ကစားနိုင်ဖို့အတွက် ခွန်အားတွေကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်”လို့ ကာဒီနာဆား ရေဒီယိုကို ၂၀၁၇ က ပြောခဲ့ပါတယ်။
၂၀၀၅ က ကစားခဲ့တဲ့ ပွဲစဉ်တစ်ပွဲမှာ ကာမီနီအပေါ် မာလာဂါရှိ ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုတွေ ပြင်းထန် တာကြောင့် အယ်လ်ဖွန်ဆိုပီရတ်ဇ် ဆိုတဲ့ ကွင်းလယ်ဒိုင်လူကြီးဟာ ပွဲကို ရပ်တန့်ခဲ့ပါတယ်။
ကာမီနီဟာ ငှက်ပျောသီးတွေနဲ့ ပစ်ပေါက်တာတွေလည်း ခံခဲ့ရဖူးပါတယ်။ လူတစ်ယောက် အနေနဲ့ ဒီလိုမျိုး ကြုံတွေ့ရပြီး အိမ်ပြန်တဲ့အချိန်မှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေသွားနိုင်တယ်လို့ သူ့ရဲ့ ခံစားချက်ကို ထုတ်ပြော ခဲ့ပါတယ်။
နာမည်ကြီး ဘောလုံးသမား အီတူးဆိုရင်လည်း ဘာစီလိုနာအသင်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ၂၀၀၄ ကနေ ၂၀၀၉ အထိ ၅ နှစ် တာ ကာလအတွင်းမှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ အများအပြား ခံခဲ့ရပါတယ်။
အဖြစ်အပျက် တစ်ခုမှာဆိုရင် အီတူးဟာ ပွဲကြည့်စင်က မျောက်အော်သံတွေကြောင့် ဂီတာဖေးအသင်း ပရိသတ် တွေကို ဘောလုံးနဲ့ ကန်ခဲ့တဲ့အထိ ပေါက်ကွဲခဲ့ဖူးပါတယ်။
အဲဒါကြောင့် အီတူးဟာ အဝါကတ် ပြသခံခဲ့ရပါတယ်။ အီတူးဟာ အဲဒီနောက်ပိုင်း ပွဲစဉ်တွေမှာလည်း လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ ထပ်ပြီး ခံခဲ့ရပါတယ်။
ဘီလ်ဘာအိုအသင်း တိုက်စစ်မှူး အင်ယာကီဝီလျံ လူမျိုးရေးခွဲခြားခံရတဲ့ သတင်းကိုဖော်ပြထားစဉ်
အီတူးက “လူတစ်ဦးက ကျနော့်ကို မျောက်အော်သံ ပြုလုပ်ချင်လို့ လက်မှတ်ဖိုး ပေးပြီးဝယ်ရင် ကျနော်ကလည်း မျောက်တစ်ကောင်လိုပဲ ပြုမူသွားပါလိမ့်မယ်”လို့ ပြောပါတယ်။
အီတူးဟာ ၂၀၀၆ ခုနှစ်က ဇာရာဂိုဇာနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ပွဲစဉ်မှာ နောက်ထပ် လူမျိုးရေး ခွဲခြားခံခဲ့ရပြီး ဒီတစ်ကြိမ်မှာ တော့ ကင်မရွန်းကစားသမားဟာ ကွင်းထဲကနေ ထွက်ခွာဖို့ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ အသင်းဖော်တွေ၊ ဇာရာဂိုဇာ ကစားသမားတွေနဲ့ ဒိုင်လူကြီးတွေက သူ့ကို အသင်းမှာ ဆက်နေအောင် စည်းရုံးဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။
အီတူးဟာ ဒါကို မကျေမနပ် ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ပွဲကို ဆက်ကစားခဲ့ ပါတယ်။ ရက်အနည်းငယ် အကြာမှာ စပိန်ဘောလုံး အဖွဲ့ချုပ်က ဇာရာဂိုဇာအသင်းကို ယူရို ၉,၀၀၀ ဒဏ်ရိုက်ခဲ့ပါတယ်။
၂၀၂၀ မှာတော့ ဘီလ်ဘာအိုအသင်း တိုက်စစ်မှူး အင်ယာကီဝီလျံဟာ လူစားလဲ ခံရချိန်မှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားခံခဲ့ရ တာဖြစ်ပြီး ဂါနာလက်ရွေးစင် ကစားသမားဟာ ၂၀၁၆ က ဂီဂျွန်အသင်းမှာ ကစားခဲ့တုန်းကလည်း လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှု ခံခဲ့ရပါတယ်။
ဒီဖြစ်ရပ်တွေကြောင့် ဒိုင်လူကြီးဟာ ပွဲကို မိနစ်အနည်းငယ်ကြာ ရပ်နားခဲ့ရပါတယ်။ စပိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်တိုင်က လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး နိုင်ငံရဲ့ သတင်းစာဖြစ်တဲ့ မာကာမှာ ခေါင်းကြီးပိုင်းအဖြစ် ဖော်ပြဖို့ ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒန်နီအဲလ်ဗတ်စ် ငှက်ပျောသီးကို ကောက်စားနေစဉ်
ခေါင်းကြီးပိုင်းမှာ “ကျနော်တို့ အားလုံးဟာ ဝီလျံတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုက လုံလောက်ပါပြီ”လို့ ဖော်ပြခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဘာစီလိုနာအသင်း နောက်ခံလူ ဒန်နီအဲလ်ဗတ်စ်ဆိုရင် ပရိသတ်တွေက သူ့ကို လူမျိုးရေး ခွဲခြားတဲ့အနေနဲ့ ကွင်းထဲ ကို ငှက်ပျောသီး ပစ်ချခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒန်နီအဲလ်ဗတ်စ်က ပစ်ချခဲ့တဲ့ ငှက်ပျောသီးကို ကောက်ယူကာ စားခဲ့ ပါတယ်။
နီကိုဝီလျံ၊ ဒီယာခီဘီ၊ ကိုနာတေး၊ ယာယာတိုရေးနဲ့ အခြားအာဖရိက ကစားသမား အများအပြားလည်း လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ အများကြီး ခံခဲ့ရပါတယ်။
လာလီဂါကတော့ လက်ရှိအချိန်မှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှု ဖြစ်ရပ်တွေကို လာမယ့် ၆ လ ဒါမှမဟုတ် ၇ လအတွင်းမှာ လျှော့ချနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ လာလီဂါအကြီးအကဲ တီဘတ်စ်က ထုတ်ပြောထားပါတယ်။
လက်ရှိအချိန်မှာ အသင်းသားတွေနဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေကလည်း လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့ ပွဲမစခင်မှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ စာတန်းတွေ ကိုင်ဆောင်ကာ ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြပါတယ်။
Source: Africa News