CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄

အရင်တုန်းကဆို ဆော်ဒီလိဂ်ကို ဘယ်သူကမှ သတိ မပြုမိပေမယ့် အခုအချိန်မှာတော့ အားကစားသတင်းတွေရဲ့ မျက်နှာဖုံးတွေမှာ သူတို့နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေက နေရာယူလာတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။

၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့တဲ့ အာဂျင်တီးနားအသင်းကို အနိုင်ယူခဲ့ချိန်ကစပြီး ဆော်ဒီနိုင်ငံကို လူတွေစပြီး စိတ်ဝင်စားလာတာနဲ့အတူ အခုဆိုရင် ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ရဲ့ အကြောင်းကိုတောင် သိရှိလာကြပြီ ဖြစ် ပါတယ်။

ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ ဘောလွန်းဒီအော ၅ ကြိမ် ရရှိထားတဲ့ ကမ္ဘာကျော် ဘောလုံးသမား ရော်နယ်ဒိုကို ခေါ်ယူလိုက် ချိန်ကစပြီး သူတို့ရဲ့ အရှိန်အဟုန်က တော်တော်လေးကို မြင့်မားလာခဲ့တာပါ။

ရော်နယ်ဒိုကို စံချိန်တင် လုပ်အားခ ယူရိုသန်း ၂၀၀ ပေးခဲ့ရပေမယ့် ပေးရတဲ့ ငွေကြေးထက် ပိုများတဲ့ အကျိုး အမြတ်ကို ဆော်ဒီတို့ ရရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုပါတဲ့ ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ လူစိတ်ဝင်စားမှု ပိုများလာတာကို သိရှိခဲ့တဲ့ ဆော်ဒီအကြီးအကဲတွေဟာ သူတို့ရဲ့နောက်ထပ် ကြီးမားတဲ့ အစီအစဉ်တွေကို ချမှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဆော်ဒီလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ကြည့်နေတဲ့ ပရိသတ်များကိုတွေ့ရစဉ်

သူတို့ဟာ ကမ္ဘာကျော် ဘောလုံးသမားတွေကို နိုင်ငံအတွင်းမှာ ကစားစေဖို့အတွက် မက်လောက်စရာ ငွေကြေး ပမာဏတွေနဲ့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ ပစ်မှတ်တွေကို ကြည့်လိုက်ရင် အောင်မြင်မှု အများအပြား ရရှိခဲ့ပြီး ကစားသမားဘဝက အနားယူဖို့ နီးစပ်လာတဲ့ ထိပ်တန်း ကစားသမားတွေ ဖြစ်ကြတာပါ။

လက်ရှိအချိန်မှာ ဆော်ဒီလိဂ်ဟာ ကမ္ဘာ့ဖလား လက်ရှိ ချန်ပီယံနဲ့ ဘောလွန်းဒီအော ၇ ကြိမ် ရထားတဲ့ မက်ဆီ၊ ဘောလွန်းဒီအော ၁ ကြိမ်စီ ရထားတဲ့ မိုဒရစ်၊ ဘန်ဇီမာနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားချန်ပီယံ ဘတ်စ်ကွက်တို့ကို ပစ်မှတ်ထားနေ တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အသက် ၃၄ နှစ်နဲ့ ၃၇ ကြားရှိတဲ့ ကစားသမားတွေကို ဆော်ဒီလိဂ်က ကမ်းလှမ်းတဲ့ ပမာဏဟာ မျက်လုံးပြူးစရာ ဖြစ်ပြီး ယူရိုသန်း ၅၀၀၊ ယူရိုသန်း ၂၀၀ နဲ့ ယူရိုသန်း ၁၀၀ တို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပမာဏဟာ ဥရောပမှာ ဆက်ပြီး ကစားရင် ရနိုင်မှာ မဟုတ်တဲ့ ငွေကြေးပမာဏတွေပါ။

အောင်မြင်မှုတွေလည်း အများကြီး ရရှိထားပြီးဖြစ်လို့ အနားမယူခင်မှာ ငွေကြေး အများအပြား ရှာဖွေလို့ရတဲ့ ဆော်ဒီရဲ့ ကမ်းလှမ်းမှုတွေဟာ ဒီကစားသမားတွေအတွက်တော့ မဖြစ်မနေ စဉ်းစားရမယ့် အချိန်ကို ရောက်လာ ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဆီနဲ့ ဘန်ဇီမာကိုတွေ့ရစဉ်

ဒါပေမယ့် ဆော်ဒီဘက်မှာလည်း ဒီလိုငွေကြေးတွေကို အလုံးအရင်းလိုက် သုံးစွဲပြီး နာမည်ကျော် ကစားသမားတွေ ကို နိုင်ငံအတွင်း လာရောက်ကစားဖို့ ဆွဲဆောင်နေတဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းလည်း ရှိနေပါတယ်။

ဆော်ဒီနိုင်ငံက အကြီးအကဲတွေရဲ့ အိပ်မက် တစ်ခုကတော့ နှစ် ၁၀၀ ပြည့်အဖြစ် ကျင်းပမယ့် ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပချင်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ငွေကြွေး ကြွယ်ဝချမ်းသာပေမယ့် အခြားနိုင်ငံတွေနဲ့ အောင်မြင်မှုချင်း ယှဉ်ရင် ပြောစရာစကား မရှိတဲ့ ဆော်ဒီ ကတော့ သူတို့ စီစဉ်ထားတဲ့ အရာတွေကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ လုပ်ဆောင်လာခဲ့တာပါ။

ဒါကတော့ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို စာချုပ်ချုပ်ရင်း ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပခွင့် ရနိုင်အောင် သံတမန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရမယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကို ထည့်သွင်းလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါမှလည်း အိမ်ရှင်နိုင်ငံကို ရွေးချယ်မယ့် ဖီဖာအနေနဲ့ ကမ္ဘာကျော် ကစားသမားတွေရှိတဲ့ ဆော်ဒီနိုင်ငံကို မျက်စိကြ မှာပါ။ အဲဒီလိုမျိုး ဖြစ်လာဖို့ မျှော်လင့်ထားတဲ့ ဆော်ဒီကတော့ အကြီးအကဲတွေရဲ့ ကျောထောက် နောက်ခံနဲ့ နာမည်ကျော်တွေကို အခုအပြောင်းအရွှေ့မှာ ခေါ်ယူဖို့ စတင် လုပ်ဆောင်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ဖလားကိုတွေ့ရစဉ်

အယ်လ်နာဆာအသင်းမှာ ကစားနေတဲ့ ရော်နယ်ဒို ကတော့ နာမည်ကျော် ကစားသမားတွေကို ဆော်ဒီလာရောက် ဖို့ ကြိုဆိုခဲ့ပါတယ်။ ရော်နယ်ဒိုက သူတို့တွေသာ လာခဲ့ရင် ဆော်ဒီပရိုလိဂ်ဟာ ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းလိဂ် ၅ ခုထဲမှာ ဝင် ရောက် နိုင်တယ်လို့ သူ့ရဲ့အမြင်တွေကို ချပြထားပါတယ်။

ဆော်ဒီကတော့ သူတို့ရဲ့လိဂ်ကို ရော်နယ်ဒို ပြောသလို ထိပ်တန်းလိဂ် အဆင့် သတ်မှတ်ချက်ထဲဝင်ဖို့ ရည်မှန်းထား သလို ၂၀၃၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို အိမ်ရှင်အဖြစ် ကျင်းပနိုင်ဖို့ ဖြစ်နိုင်မလားဆိုတာတော့ စောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၄

ဆီနီဂေါနိုင်ငံ၏ အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင် အူစမာနီဆွန်ကိုအား ထောင်ဒဏ် ၂ နှစ် ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ပေါ်ပေါက် လာသော ထိပ်တိုက် တွေ့ဆုံမှုများတွင် လူ ၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။

ဆွန်ကိုအား ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့ခြင်းအပေါ် ဒေါသဖြစ်နေကြသည့် ၎င်းကို ထောက်ခံသူများက ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့ တွင် အဓိကရုဏ်း နှိမ်နင်းရေးရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များထံ ကျောက်ခဲများဖြင့် ပစ်ပေါက်ခဲ့သလို ဘတ်စ်ကားများကို မီးရှို့ခဲ့ ကြသည်။

လူငယ်များကို အလွဲသုံးစားမှုဖြင့် ဆွန်ကိုအပေါ် ထောင်ဒဏ် ချမှတ်ခဲ့သည့် တရားရုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဆန့်ကျင့် ကြောင်း ပြသခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

ဆွန်ကိုသည် အလွဲသုံးစားမှုဖြင့် ထောင်ဒဏ် ပေးခံခဲ့ရသော်လည်း ၎င်းအပေါ် စွပ်စွဲထားသည့် အနှိပ်ပညာရှင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို အဓမ္မပြုကျင့်ရန် ကြိုးပမ်းမှု၊ သတ်ဖြတ်ရန် ခြိမ်းခြောက်မှု စသော စွဲချက်များမှ တရားသေ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။

သို့သော် ၎င်းကို ထောက်ခံသူများဘက်က ထိုစွဲချက်များသည် ဆွန်ကိုအား လာမည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခြင်း မရှိစေရန် နိုင်ငံရေးအရ လုပ်ကြံမှုဟု ရှုတ်ချသည်။
အစိုးရဘက်ကတော့ ထိုစွပ်စွဲမှုများကို ငြင်းဆိုထားသည်။

ဆွန်ကိုအား တွေ့ရစဉ်

မည်သည့်အတွက်ကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများ ပေါ်ပေါက်လာရသလဲ
************************************************************
ဆွန်ကို၏ PASTEF ပါတီက တရားရုံးပြစ်ဒဏ်သည် နိုင်ငံရေးအရ လုပ်ကြံမှု၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ပြောခဲ့သလို နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် အလုပ်များ အားလုံးကိုရပ်ကာ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ထိုတောင်းဆိုမှုက အနောက်အာဖရိကနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း အကြမ်းဖက် ဆန္ဒပြမှုများကို ဖြစ်စေခဲ့ သည်။

လက်ရှိသမ္မတ မာကီဆောလ်နှင့် ပတ်သက်၍ မကျေနပ်မှုများစွာ ရှိနေသည့် အချိန်တွင် ဖြစ်သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့သည့် ဆောလ်သည် အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းများကို ဖန်တီးပေးနိုင် ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်ဟု ဝေဖန်သူများက ထောက်ပြကြသည်။

ထို့နောက် ၎င်းသည် သမ္မတသက်တမ်း သတ်မှတ်ချက်ကို ဖြတ်ကျော် ချိုးဖောက်ကာ လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲသို့ ဝင်ပြိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဆိုသည့် အတိုက်အခံများ၏ ဝေဖန်မှုများလည်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။

ဆွန်ကိုသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဆီနီဂေါသမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် တတိယနေရာသာ ရရှိခဲ့သော်လည်း နိုင်ငံတွင်းရှိ လူငယ်များအကြားတွင် ရေပန်းစားသူ ဖြစ်သည်။

ဆွန်ကိုသည် သမ္မတဆောလ်အား ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် ပင်မ အတိုက်အခံ တစ်ဦးအဖြစ် ရှုမြင်ခြင်း ခံထားရသူဖြစ်ရုံ က သမ္မတအနေဖြင့် တတိယမြောက် သက်တမ်းအား ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်မည် မဟုတ်ဆိုသည့် အာမခံအား လူသိ ရှင်ကြား ထုတ်ဖော် ပြောဆို၍ တောင်းဆိုထားသူ ဖြစ်သည်။

ဆီနီဂေါသမ္မတကို တွေ့ရစဉ်

တရားရုံး အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် ဘာတွေဖြစ်ခဲ့သလဲ
****************************************************
ဆွန်ကိုနှင့် ပတ်သက်၍ ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့က တရားရုံး အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပြီးနောက် မြို့တော် ဒါကာတွင် ရဲတပ်ဖွဲ့နှင့် ဆန္ဒပြသူများအကြား ပဋိပက္ခများဖြစ်ပွားခဲ့ကာ ဘတ်စ်ကားများကိုလည်း မီးတင်ရှို့ခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်မှ ယနေ့အချိန်အထိ ဆွန်ကို မြို့တော်ဝန်အဖြစ် ဆောင်ရွက်နေသော ဇီချင်ချောမြို့ အပါအဝင် ဆီနီဂေါ နိုင်ငံတစ်ဝန်းလုံးတွင်လည်း မငြိမ်သက်မှုများစွာ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

ဒါကာမြို့လယ်ရှိ ပင်မ တက္ကသိုလ် နယ်မြေတစ်ခုမှ အမဲရောင် မီးခိုးလုံးများ ပေါ်ထွက်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။

ထိုသို့ တွေ့မြင်ခဲ့ရခြင်းမှာ ဆန္ဒပြသူများက နေ့ခင်းကြောင်တောင် အချိန်၌ ဘတ်စ်ကားတချို့ကို မီးရှို့ခဲ့သလို ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ကျောက်တုံးများဖြင့် ပစ်ပေါက် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။

ရဲများဘက်ကလည်း မျက်ရည်ယို ဗုံးများဖြင့် ပြန်လည် တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ ဆီနီဂေါမြို့တော်တွင် Al Jazeera သတင်း ထောက်နှင့် အင်တာဗျူး ဖြေဆိုခဲ့သော အမျိုးသားတစ်ဦးလည်း ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ ဖမ်းဆီးခြင်း ခံခဲ့ရသည်။
နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်စရာမရှိဟု ဒါကာ ဒေသခံတစ်ဦးဖြစ်သူ ဆေနီ ဆန်ဂေါက ပြောသည်။

ကုမ္ပဏီဝန်ထမ်း တစ်ဦးသာဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးနှင့် ပတ်သက်စရာ မရှိကြောင်း ပြောခဲ့သော ဆေနီသည် လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသော အကြမ်းဖက်မှုများကို ယခင်က မမြင်တွေ့ခဲ့ရဖူးဟု ပြောခဲ့သလို ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းပုံ နှင့် ပတ်သက်၍လည်း ထိတ်လန့်မိသည်ဟု ဆိုသည်။

ထိုသို့ အင်တာဗျူး ဖြေဆိုနေချိန်မှာပင် ဆေနီ၏ အနီးသို့ မျက်နှာဖုံး ဝတ်ဆင်ထားသည့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင် တစ်ဦး ချဉ်း ကပ်လာကာ ၎င်းကို ကားပေါ်တင်၍ ဖမ်းဆီးသွားခဲ့သည်။

ဆီနီဂေါမှာ ဖြစ်ပွားနေသည့် အကြမ်းဖက်မှုမြင်ကွင်း

လူမှုကွန်ယက်များကို ယာယီပိတ်ထားခြင်း

***************************************
အကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် ဆီနီဂေါနိုင်ငံတွင်း ဇွန်လ ၁ ရက်နေ့ နှောင်းပိုင်းမှ စတင်ကာ လူမှုကွန်ယက်နှင့် မက်ဆေ့စ်ပို့ရန် အသုံးပြုသော အပလီကေးရှင်းများကို ပိတ်ပစ်လိုက်သည်။

ထိုသို့ ပိတ်ပင်မှုက ပြည်သူများ၏ အချင်းချင်း ဆက်သွယ် ပြောဆိုနိုင်မှုအပေါ် သိသိသာသာ သက်ရောက်မှု ရှိစေနိုင်သည်ဟု အင်တာနက် အသုံးပြုမှုဆိုင်ရာ လေ့လာစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ NetBlocks က ပြောသည်။

ယခုကဲ့သို့ အလားတူ ပိတ်ပင်မှုများကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် အလုံးအရင်းနှင့် ဆန္ဒပြမှုများတွင်လည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ဖူးသည် ဟု ၎င်းအဖွဲ့က ပြောသည်။

ဆွန်ကို ၂၀၂၄ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ပါ့မလား
******************************************************************
အဓမ္မမှုဆိုင်ရာ စွပ်စွဲချက်များဖြင့် ဆွန်ကိုအား ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ဖူးပြီး ထိုဖမ်းဆီးမှုကြောင့် ရက်အတန် ကြာ ပဋိပက္ခများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ကာ အနည်းဆုံး လူ ၁၂ ဦး သေဆုံးခဲ့ရသည်။

အူစမာနီဆွန်ကို၏ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အမတ်လောင်းဖြစ်မှုသည် အန္တရာယ်တွင်းထဲသို့ ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သူ၏ ရှေ့နေတစ်ဦးက Reuters သို့ ပြောခဲ့သည်။

ဆီနီဂေါနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ဥပဒေများအရ ထောင်ဒဏ် အပြစ်ပေးခံခဲ့ရသော ဆွန်ကိုအနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း ဖြစ်နိုင်တော့မည် မဟုတ်ဟု နောက်ထပ် ရှေ့နေတစ်ဦးဖြစ်သူ ဘမ်ဘာ ဆစ်စီက ပြောသည်။

လူငယ်များအပေါ် အလွဲသုံးစား လုပ်မှုဖြင့် အပြစ်ပေးခံရခြင်းသည် ဆွန်ကို၏ ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင် နိုင်ခြင်းကို ထိခိုက်စေနိုင်ကြောင်း၊ ၎င်းကို မျက်ကွယ်တွင် အပြစ်ပေးခဲ့သည့်အတွက် ထိုပြစ်ဒဏ်အပေါ် အယူခံ မဝင်နိုင်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဆစ်စီက ထပ်မံ ပြောဆိုခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၈

ဇူလိုင်လတွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသော ရွေးကောက်ပွဲများတွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ ပင်မအတိုက်အခံ ပါတီ အား ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခြင်းကို နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကောင်စီက အတည်ပြုလိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ရန် လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ချမှတ် ထားသော အမိန့်ကို ဖွဲ့စည်းပုံကောင်စီက ပြင်ဆင်ရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

အတိုက်အခံ Candlelight ပါတီသည် လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲများတွင် လက်ရှိအာဏာရ Cambodian People’s Party အား ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည့် တစ်ခုတည်းသော ပါတီဖြစ်သည်။

သို့သော် ပါတီ၏ အယူခံသည် ဥပဒေနှင့်မညီခြင်းကြောင့် ယင်း၏ စောဒကတက်မှုကို ပယ်ချလိုက်သည်ဟု ကောင်စီက ထုတ်ပြန်သော ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ဖော်ပြသည်။

ထိုဆုံးဖြတ်ချက် အတည်ဖြစ်ပါက အယူခံဝင်၍လည်း ရမည်မဟုတ်ပေ။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်ကြောင့် ကမ္ဘောဒီးယား၏ တရားရုံးများသည် လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်နှင့် သူ၏ Cambodian People’s ပါတီ၏ လွှမ်းမိုးမှုအောက် ရောက်ရှိနေသည်ဆိုသော ဝေဖန်သံများပို၍ ကျယ်လောင်လာသည်။

Candlelight ပါတီကို တွေ့ရစဉ်

ကမ္ဘောဒီးယား၏ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က Candlelight ပါတီ၏ မှတ်ပုံတင်ခြင်း ကိစ္စကို မေလ ၁၆ ရက်တွင် ပယ်ချခဲ့သည်။ လိုအပ်သော စာရွက်စာတမ်းများ မပြည့်စုံခြင်းကြောင့်ဟု ဆိုသည်။

ထို့နောက် ပါတီဘက်က ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပယ်ဖျက်ပေးရန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ ဆိုင်ရာ ကောင်စီအား လူသိရှင်ကြား တိုင်ချက်ဖွင့်ခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ကောင်စီက ပယ်ချလိုက်ပြီ ဖြစ်သည်။ Candlelight ပါတီကို ထောက်ခံသူများ အနေဖြင့် ၎င်းတို့ သဘောကျ နှစ်သက်သော ကိုယ်စားလှယ် လောင်းများကို မဲပေးခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီ ဖြစ်သည့်အတွက် ကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ ဝမ်းနည်းမိသည်ဟု Candlelight ပါတီ၏ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် ကင်ဆိုးလ် ပီရစ်က ပြောသည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် Candlelight ပါတီ မပါဝင်ခြင်းက ပြည်သူများ၏အသံကို ငြင်းဆန်သည့် သဘောဖြစ်ကာ ဒီမိုကရေစီ စစ်မှန်သော နိုင်ငံများတွင် ထိုကဲ့သို့သော ကိစ္စမျိုး မဖြစ်သင့်ဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကောင်စီ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ပြည်တွင်းပြည်ပတို့မှ ဝေဖန်မှုများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ထိုကိစ္စကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲများအတွက် တရားဝင် စောင့်ကြည့် လေ့လာသူများကို စေလွှတ်တော့မည် မဟုတ် ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ပြောသည်။

ဟွန်ဆန်၏ သားဖြစ်သူ ဟွန်မာနတ်ကိုတွေ့ရစဉ်

Candlelight ပါတီအား ရွေးကောက်ပွဲဝင်ခွင့် ပိတ်ပင်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် စိတ်ပျက်မိသည်ဟုလည်း ယင်းက ပြောသည်။

အတိုက်အခံ ပါတီများ၊ လွှတ်လပ်သော မီဒီယာများနှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် ပစ်မှတ်ထားသော ဖိနှိပ်မှုများသည် ကမ္ဘောဒီးယား၏ ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ် ဖြစ်ပေါ်ရေး နိုင်ငံတကာ ကတိကဝတ်ကို ထိခိုက်စေသည်ဟုလည်း နိုင်ငံခြားရေးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။

လွတ်လပ်သော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်တွင် နိုင်ငံသားများအားလုံး ပါဝင်နိုင်သည်ကို သေချာစေရန် ပြန်လည် သုံးသပ်မှု လုပ်ဆောင်ရန်လည်း ကမ္ဘောဒီးယား အာဏာပိုင်များကို တိုက်တွန်းသည်။

လာမည့် ဇူလိုင် ၂၃ ရက်တွင် ကျင်းပရန် စီစဉ်ထားသည့် ကမ္ဘောဒီးယား၏ ၁၂၅ နေရာပါ အမျိုးသားလွှတ်တော် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကမ္ဘောဒီးယားပြည်သူ ၉ ဒသမ ၇ သန်းက ပါဝင် မဲပေးရန် စာရင်းပေးထားသည်။

ယင်းတွင် ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် နိုင်ငံရေးပါတီ ၁၈ ခုက စာရင်းပေးထားကာ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ခွင့်ပြု ချက် ပေးထားသည်။

သို့သော် Candlelight ပါတီ ပါဝင်ခြင်း မရှိမှုက ဟွန်ဆန်၏ ပါတီ၊ ယင်း၏ မဟာမိတ်များနှင့် ရွေးကောက်ပွဲ အတွက် ထောက်ခံမှု လုံလုံလောက်လောက် မရှိထားသော ပါတီငယ်များကိုသာ ယှဉ်ပြိုင်မှုအတွင်း ကျန်ရစ်စေ သည်။

ထို့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲ၏ ရလဒ်မှာ တစ်ဖက်သတ်ဖြစ်ရန် သေချာသလောက် ရှိနေပြီလည်း ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ဟွန်ဆန်၏ Cambodian People ပါတီသည် တိုင်းပြည်၏ အာဏာကို ဆယ်စုနှစ်များစွာ ဆုပ်ကိုင် ထားရုံမက အစိုးရ၏ အဆင့်အသီးသီးတိုင်းကို ချုပ်ကိုင်ထားသည်။ အာဏာရှင်ဟု သတ်မှတ်ခံထားရသော အသက် ၇၀ အရွယ် ဟွန်ဆန်၏ ရာထူးကို ဆုပ်ကိုင်ထားမှုသည်ပင် ၃၈ နှစ်ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။

 ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတွင်း တစ်နေရာကို တွေ့ရစဉ်

ဟွန်ဆန်နှင့် သူ၏ပါတီသည် ခေတ်အဆက်ဆက် ရွေးကောက်ပွဲများ မတိုင်ခင်တွင် ၎င်းတို့၏ အာဏာ၊ ရာထူး များကို အသုံးချလေ့ရှိသည်။

ယင်းတို့သည် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများ၊ လူပုဂ္ဂိုလ်များ၊ ဘဏ္ဍာရေးအပြင် မီဒီယာကဏ္ဍ အထိပါ လွှမ်းမိုး ချုပ်ကိုင်ထားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ ဟွန်ဆန်၏ အကြီးဆုံးသားဖြစ်သူ ဟွန်မာနတ်သည် လက်ရှိတွင် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ စစ်ဦးစီးချုပ်ရာထူးကို ရယူထားသည်။

၎င်းသည် ယခု ရွေးကောက်ပွဲ ပြီးချိန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်ရာထူးကို ရယူကာ ဖခင်၏နေရာကို အစားဝင်မည်ဟုလည်း ယူဆရသည်။

ထိုသို့သော အားသားချက်များစွာကို လူသိရှင်ကြား ရယူထားသည်တိုင် ဟွန်ဆန်နှင့် ယင်း၏အာဏာရပါတီတို့ သည် ရွေးကောက်ပွဲတိုင်းတွင် အတိုက်အခံပါတီများကို ဖိနှိပ်၊ နှိပ်ကွက် မှုများစွာ လုပ်ဆောင်လေ့ရှိသည်။

၂၀၁၈ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင်တွင် ဟွန်ဆန်၏ ပါတီအား ပြင်းပြင်းထန်ထန် စိန်ခေါ်မှု လုပ်ဆောင်နိုင်သည့် ပါတီတစ်ခု ရှိခဲ့ဖူးသည်။ Cambodia National Rescue ပါတီဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ဝင်ရောက်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံ ခဲ့ရသော Candlelight ပါတီသည် Combodia National Rescue ပါတီ အား တရားဝင် မဟုတ်သော်လည်း ဆက်ခံရေး ရှိသည့် ပါတီဖြစ်သည်။

သို့သော် ထိုပါတီသည် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် တစ်လအလိုတွင် ဖျက်သိမ်းခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ Cambodia National Rescue ပါတီသည် အစိုးရကို ဖြုတ်ချရန် တရားမဝင် ကြံစည်ခဲ့သည်ဟူသော စွဲချက်အောက်တွင် အငြင်းပွားဖွယ် တရားရုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြင့် ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

Cambodia National Rescue အား ဖျက်သိမ်းခြင်းကြောင့် အစိုးရအနေဖြင့် အမျိုးသားလွှတ်တော်တွင် နေရာ အားလုံးကို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများက ထိုရွေးကောက်ပွဲကို လွတ်လပ်၍ တရားမျှတမှုမရှိဟု ကြေညာကာ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအား စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများ တုံ့ပြန် ချမှတ်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် နိုင်ငံအတွင်းရှိ ထင်ရှားသော အတိုက်အခံများသည်လည်း တရားမျှတမှုမရှိသော စွပ်စွဲချက်များဖြင့် အရေးယူ ထောင်ချခြင်းကို ရှောင်ရှားရန်အတွက် တခြားနိုင်ငံများသို့ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။

Source: AP

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၈

ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းက ရီးရယ်လ်ကစားသမား ဗီနီစီးယက်စ်ဟာ ဗလင်စီယာအသင်းနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ လာလီဂါပြိုင်ပွဲမှာ ပြိုင်ဘက် ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှု ခံခဲ့ရပါတယ်။

အဲဒီ ဖြစ်ရပ်ဟာ အားကစားသတင်းတွေရဲ့ ခေါင်းကြီးပိုင်း သတင်းတွေအဖြစ် နေရာယူထားခဲ့ပါတယ်။ လာလီဂါလို့ လူသိများတဲ့ စပိန်ထိပ်တန်း ဘောလုံးလိဂ်မှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုက ပထမဆုံးဖြစ်ပွားခဲ့တာ မဟုတ်ဘဲ ဒီအဖြစ်အပျက်တွေကနေ ဆိုးရွားတဲ့ အမှတ်တရတွေကို ပြန်ပြီး သတိရ သွားစေခဲ့ပါတယ်။

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၄၀ အတွင်းမှာ ကစားသမားတွေ၊ အသားအရောင် မည်းတဲ့သူတွေနဲ့ အာဖရိက ကစားသမား တွေဟာ ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေကို ခံခဲ့ရတာပါ။

ကင်မရွန်းနိုင်ငံက ကြယ်ပွင့်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ အန်ကိုနိုဟာ ၁၉၈၂ က အက်စပန်ညိုကို ရောက်ရှိလာတဲ့ အချိန် ဘာစီလိုနာအသင်းနဲ့ နူးကမ့်ပ်ကွင်းကြီးထဲမှာ ကစားချိန် လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေကို ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပရိသတ်အချို့က လူမျိုးရေးခွဲခြားတဲ့ သီချင်းတွေကို သီဆိုခဲ့ကြသလို ငှက်ပျောသီးတွေကို ကွင်းထဲ ပစ်ချတာတွေ လည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။

အန်ကိုနိုနဲ့ ကင်မရွန်း နိုင်ငံသားချင်းတူညီခဲ့တဲ့ ကာမီနီကလည်း အက်စ်ပန်ညိုအသင်းမှာ ကစားချိန် ၂၀၀၄ တုန်း က ဇာရာဂိုဇာအသင်း ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေး ခွဲခြားတဲ့ သီဆိုမှုတွေကို ခံစားခဲ့ရပါတယ်။

လူမျိုးရေးခွဲခြားလို့ ပွဲမကစားပဲ ထွက်ဖို့လုပ်နေတဲ့ အီတူးကို ဖျောင်းဖျနေကြစဉ်

ကာမီနီက “ကျနော်တို့ ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရနေတဲ့ အချိန်မှာ သူတို့တွေက ကျနော့်ကို နာမည်တွေပေးခဲ့ကြတာပါ။ ဒိုင်လူကြီးကတော့ ကျနော့်ကို ဆက်ကစားဖို့ လုံလောက်တယ်လို့ ခံစားရလားဆိုပြီး မေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်ကတော့ ဆက်ကစားနိုင်ဖို့အတွက် ခွန်အားတွေကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်”လို့ ကာဒီနာဆား ရေဒီယိုကို ၂၀၁၇ က ပြောခဲ့ပါတယ်။

၂၀၀၅ က ကစားခဲ့တဲ့ ပွဲစဉ်တစ်ပွဲမှာ ကာမီနီအပေါ် မာလာဂါရှိ ပရိသတ်တွေရဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုတွေ ပြင်းထန် တာကြောင့် အယ်လ်ဖွန်ဆိုပီရတ်ဇ် ဆိုတဲ့ ကွင်းလယ်ဒိုင်လူကြီးဟာ ပွဲကို ရပ်တန့်ခဲ့ပါတယ်။

ကာမီနီဟာ ငှက်ပျောသီးတွေနဲ့ ပစ်ပေါက်တာတွေလည်း ခံခဲ့ရဖူးပါတယ်။ လူတစ်ယောက် အနေနဲ့ ဒီလိုမျိုး ကြုံတွေ့ရပြီး အိမ်ပြန်တဲ့အချိန်မှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေသွားနိုင်တယ်လို့ သူ့ရဲ့ ခံစားချက်ကို ထုတ်ပြော ခဲ့ပါတယ်။

နာမည်ကြီး ဘောလုံးသမား အီတူးဆိုရင်လည်း ဘာစီလိုနာအသင်းမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ၂၀၀၄ ကနေ ၂၀၀၉ အထိ ၅ နှစ် တာ ကာလအတွင်းမှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ အများအပြား ခံခဲ့ရပါတယ်။

အဖြစ်အပျက် တစ်ခုမှာဆိုရင် အီတူးဟာ ပွဲကြည့်စင်က မျောက်အော်သံတွေကြောင့် ဂီတာဖေးအသင်း ပရိသတ် တွေကို ဘောလုံးနဲ့ ကန်ခဲ့တဲ့အထိ ပေါက်ကွဲခဲ့ဖူးပါတယ်။

အဲဒါကြောင့် အီတူးဟာ အဝါကတ် ပြသခံခဲ့ရပါတယ်။ အီတူးဟာ အဲဒီနောက်ပိုင်း ပွဲစဉ်တွေမှာလည်း လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ ထပ်ပြီး ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဘီလ်ဘာအိုအသင်း တိုက်စစ်မှူး အင်ယာကီဝီလျံ လူမျိုးရေးခွဲခြားခံရတဲ့ သတင်းကိုဖော်ပြထားစဉ်

အီတူးက “လူတစ်ဦးက ကျနော့်ကို မျောက်အော်သံ ပြုလုပ်ချင်လို့ လက်မှတ်ဖိုး ပေးပြီးဝယ်ရင် ကျနော်ကလည်း မျောက်တစ်ကောင်လိုပဲ ပြုမူသွားပါလိမ့်မယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

အီတူးဟာ ၂၀၀၆ ခုနှစ်က ဇာရာဂိုဇာနဲ့ ကစားခဲ့တဲ့ပွဲစဉ်မှာ နောက်ထပ် လူမျိုးရေး ခွဲခြားခံခဲ့ရပြီး ဒီတစ်ကြိမ်မှာ တော့ ကင်မရွန်းကစားသမားဟာ ကွင်းထဲကနေ ထွက်ခွာဖို့ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ အသင်းဖော်တွေ၊ ဇာရာဂိုဇာ ကစားသမားတွေနဲ့ ဒိုင်လူကြီးတွေက သူ့ကို အသင်းမှာ ဆက်နေအောင် စည်းရုံးဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။

အီတူးဟာ ဒါကို မကျေမနပ် ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့် ပွဲကို ဆက်ကစားခဲ့ ပါတယ်။ ရက်အနည်းငယ် အကြာမှာ စပိန်ဘောလုံး အဖွဲ့ချုပ်က ဇာရာဂိုဇာအသင်းကို ယူရို ၉,၀၀၀ ဒဏ်ရိုက်ခဲ့ပါတယ်။

၂၀၂၀ မှာတော့ ဘီလ်ဘာအိုအသင်း တိုက်စစ်မှူး အင်ယာကီဝီလျံဟာ လူစားလဲ ခံရချိန်မှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားခံခဲ့ရ တာဖြစ်ပြီး ဂါနာလက်ရွေးစင် ကစားသမားဟာ ၂၀၁၆ က ဂီဂျွန်အသင်းမှာ ကစားခဲ့တုန်းကလည်း လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှု ခံခဲ့ရပါတယ်။

ဒီဖြစ်ရပ်တွေကြောင့် ဒိုင်လူကြီးဟာ ပွဲကို မိနစ်အနည်းငယ်ကြာ ရပ်နားခဲ့ရပါတယ်။ စပိန်ဝန်ကြီးချုပ် ကိုယ်တိုင်က လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုကို ရှုတ်ချခဲ့ပြီး နိုင်ငံရဲ့ သတင်းစာဖြစ်တဲ့ မာကာမှာ ခေါင်းကြီးပိုင်းအဖြစ် ဖော်ပြဖို့ ရွေးချယ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒန်နီအဲလ်ဗတ်စ် ငှက်ပျောသီးကို ကောက်စားနေစဉ်

ခေါင်းကြီးပိုင်းမှာ “ကျနော်တို့ အားလုံးဟာ ဝီလျံတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်၊ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုက လုံလောက်ပါပြီ”လို့ ဖော်ပြခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘာစီလိုနာအသင်း နောက်ခံလူ ဒန်နီအဲလ်ဗတ်စ်ဆိုရင် ပရိသတ်တွေက သူ့ကို လူမျိုးရေး ခွဲခြားတဲ့အနေနဲ့ ကွင်းထဲ ကို ငှက်ပျောသီး ပစ်ချခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒန်နီအဲလ်ဗတ်စ်က ပစ်ချခဲ့တဲ့ ငှက်ပျောသီးကို ကောက်ယူကာ စားခဲ့ ပါတယ်။

နီကိုဝီလျံ၊ ဒီယာခီဘီ၊ ကိုနာတေး၊ ယာယာတိုရေးနဲ့ အခြားအာဖရိက ကစားသမား အများအပြားလည်း လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုတွေ အများကြီး ခံခဲ့ရပါတယ်။

လာလီဂါကတော့ လက်ရှိအချိန်မှာ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှု ဖြစ်ရပ်တွေကို လာမယ့် ၆ လ ဒါမှမဟုတ် ၇ လအတွင်းမှာ လျှော့ချနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်နေတယ်လို့ လာလီဂါအကြီးအကဲ တီဘတ်စ်က ထုတ်ပြောထားပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာ အသင်းသားတွေနဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေကလည်း လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့ ပွဲမစခင်မှာ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ စာတန်းတွေ ကိုင်ဆောင်ကာ ဖော်ထုတ်ခဲ့ကြပါတယ်။

Source: Africa News

CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကို အောင်မြင်စွာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။

ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်နှင့်ပတ်သက်၍ တရားဝင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခြင်း မရှိသေးသော်လည်း ထွက်ပေါ်လာသော အချက်အလက်များအရ Move Forward Party(MFP)ပါတီက လွှတ်တော်နေရာ အများစုကို အနိုင်ရရှိခဲ့ သည်မှာ ထင်ရှားသည်။

တခြားပါတီ ၅ ခုနှင့် ပူးပေါင်းမည်ဟု MFP ဘက်က ထုတ်ပြန် ကြေညာထားသောကြောင့် ၎င်းတို့အနေဖြင့် နေရာ ၅၀၀ ရှိသော အောက်လွှတ်တော်တွင် ၃၀၉ နေရာအထိ စုစည်းနိုင်မည်လည်း ဖြစ်သည်။

ရွေးကောက်ပွဲတွင် MFP ပါတီက နေရာအများစုကို အနိုင်ရယူခြင်းဖြင့် အားလုံးအတွက် အံ့သြသင့်ဖွယ် ဖန်တီး နိုင်ခဲ့သော်လည်း ပါတီခေါင်းဆောင် ပီတာလင်ဂျာရိုရန်ရတ်အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ရေးကတော့ လွယ်ကူ မည့် အနေအထားမျိုးတွင် ရှိမနေချေ။

ဘုရင်စနစ်ကို ထောက်ခံသော၊ စစ်တပ်ကို လိုလားသော ခန့်အပ်ခံ အထက်လွှတ်တော်နေရာ ၂၅၀ နှင့် အောက် လွှတ်တော်တို့က ဝန်ကြီးချုပ်သစ် မည်သူမည်ဝါ ဖြစ်လာမည်လဲ ဆိုသည်ကို ရွေးချယ်ခွင့် ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ် သည်။

စိတ်ဝင်စားဖွယ် ကောင်းလာသော ထိုင်းနိုင်ငံရေးလောက၏ ရွေးကောက်ပွဲလွန်ကာလ ဖြစ်လာနိုင်ဖွယ်ရှိသည့် အခြေအနေများကို လေ့လာကြည့်မယ်ဆိုလျှင် အောက်ပါအတိုင်း မြင်တွေ့ရနိုင်သည်။

ဘုရင် မိသားစုကို တွေ့ရစဉ်

ပီတာ ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာခြင်း
**********************

ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ခန့်အပ်ရန်အတွက် နေရာပေါင်း ၇၅၀ ရှိသော ထိုင်းအမျိုးသားလွှတ်တော်မှ ထောက်ခံမဲ အနည်း ဆုံး ၃၇၆ လိုအပ်မည် ဖြစ်သည်။

ထိုအခြေအနေတွင် MFP အနေဖြင့် ပီတာအား ဝန်ကြီးချုပ် အသစ်အဖြစ် တင်မြောက်ရန်အတွက် နောက်ထပ် ထောက်ခံမှု အနည်းဆုံး ၆၇ ဦးကို ရရှိရန် မဖြစ်မနေ ဆောင်ရွက်ရမည် ဖြစ်သည်။

ယင်းမှသာ အာဏာရညွှန့်ပေါင်း အဖွဲ့အနေဖြင့် မစ္စတာပီတာ ဦးဆောင်သော အများစုအစိုးရ တစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်း နိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ပရာယွတ် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ဆက်ရှိနေခြင်း
*********************************

တော်ဝင်မိသားစုနှင့် ပတ်သက်သော ဥပဒေကို ပြင်ဆင်သွားမည်ဟု MFP က ကတိပြုထားသည်။

ထိုဥပဒေ၌ ဘုရင်၊ မိဘုရား၊ တော်ဝင်မိသားစုနှင့် ဆက်စပ်နေသည်များကို စော်ကားမော်ကား ပြောဆို လုပ်ဆောင် ခြင်းကို ရာဇဝတ်မှုအဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းထားပြီး ထောင်ဒဏ် အများဆုံး ၁၅ နှစ်အထိ အပြစ်ပေးရန် သတ်မှတ်ထားသည်။

MFP ၏ ကတိစကားသည် တော်ဝင်မိသားစုနှင့် ပတ်သက်၍ ခိုင်မာသော သဘောထားရှိသည့် လွှတ်တော်အမတ် များနှင့် ကိုက်ညီမှု ရှိမနေပေ။

ထို့ကြောင့် လွှတ်တော်အမတ်များ အနေဖြင့် လက်ရှိအချိန်တွင် အိမ်စောင့်အစိုးရ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူ ထားသော ဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ် ချန်အိုချာအား ဝန်ကြီးချုပ် အသစ်အဖြစ် ထပ်မံတင်မြှောက်ရေး ရွေးချယ် လာဖွယ် ရှိနေသည်။

ထိုင်းစစ်တပ် အကြီးအကဲဟောင်းဖြစ်သူ ပရာယွတ်သည် အရပ်သား အစိုးရကို ဖြုတ်ချရေး အာဏာသိမ်းမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့သူဖြစ်ပြီး ထိုအချိန်ကတည်းက ထိုင်းနိုင်ငံကို ဦးဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်သည်။

ထို့အပြင် ၎င်းသည် United Thai Nation (UTN) ပါတီ၏ ဝန်ကြီးချုပ်လောင်းအဖြစ် ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။

အစောပိုင်း ရလဒ်များအရ UTN သည် မဲဆန္ဒနယ် ၂၃ ခု အပါအဝင် နေရာ ၃၆ ခုကို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် UNT ပါတီအနေဖြင့် အောက်လွှတ်တော်တွင် အနည်းဆုံးနေရာ ၉၀ ခန့်ရှိနိုင်မည့် ၎င်းတို့နှင့် တူညီသော သဘောထားရှိသည့် တခြားပါတီများကို ဆွဲဆောင်နိုင်မည်ဆိုလျှင် လွှတ်တော်၏ ထောက်ပံ့မှုနှင့်အတူ ပရာယွတ် အား ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တင်မြှောက်နိုင်မည့် အလားအလာ ရှိနေသည်။

ထိုသို့ဆိုလျှင်ပင် ပရာယွတ်အနေဖြင့် တခြားပါတီများ၏ စုစုပေါင်း အမတ် အရေအတွက်ထက် အမတ်ဦးရေ ပိုနည်းသော အစိုးရကိုသာ ဖွဲ့စည်းနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့သော လူနည်းစုအစိုးရသည် ရေရှည်တွင် တည်ငြိမ်မှု ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန် ခက်ခဲမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရနိုင်သည်။

ဥပဒေများပြဋ္ဌာန်းရေးတွင် အစိုးရအနေဖြင့် လုပ်နိုင်စွမ်းမရှိခြင်း သို့မဟုတ် တစ်စုံတစ်ခုကို အတည်ပြုရန်အတွက် တခြားသူများနှင့် ရှုပ်ထွေးသော ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းမှုများကို မှီခိုနေရခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

ညွန့်ပေါင်းအစိုးရ ဖွဲ့ဖို့ သဘောတူထားသည့် ပါတီများကိုတွေ့ရစဉ်

ပီတာအား လွှတ်တော်အမတ်ဖြစ်ရန် မသင့်တော်ဟု ဆုံးဖြတ်ခြင်း
***********************************************

ပီတာသည် ယခုတွင် ပျောက်ကွယ်သွားပြီဖြစ်သော မီဒီယာကုမ္ပဏီတစ်ခုတွင် ရှယ်ယာများကို တရားမဝင် ပိုင်ဆိုင် ထားသည်ဟု Palang Pracharath ပါတီမှ ကွန်ဆာဗေးတစ် နိုင်ငံရေးသမား တစ်ဦးဖြစ်သူ ရန်ကရိုင် လီကွစ်ဝတ် တာနာက စွပ်စွဲထားသည်။

ရှယ်ယာများကို ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပြီဖြစ်သော ဖခင်ဖြစ်သူ၏ သဘောဆန္ဒအတိုင်း သေတမ်းစာအရသာ ပိုင်ဆိုင် ထားခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ပီတာက ပြန်လည် ရှင်းပြထားသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် ထိုရှယ်ယာကိစ္စအပြင် တနင်္ဂနွေနေ့ ရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်ခင် ၎င်းတို့ ရရှိထားသော တခြားတိုင်ကြားမှုများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု လုပ်ဆောင်သွားရန် တာဝန်ရှိသည်။

ထိုစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုများသည် နှစ်လနီးပါး ကြာမြင့်နိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရပြီး စစ်ဆေးမှုများအတွင်း အမှန်တကယ် ပြစ်မှုထင်ရှားကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့မည်ဆိုလျှင် ပီတာအနေဖြင့် လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ရန် အရည် အချင်း မပြည့်မီဟု သတ်မှတ်ခံရမည် ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ဖြစ်လျှင် ယင်းနှင့်ပတ်သက်၍ MFP ပါတီအား မည်သို့မည်ပုံ သက်ရောက်မှု ရှိလာမည်တော့ ကွဲကွဲပြားပြား မသိရသေးပေ။

ပရာယွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

Move Forward ပါတီအား ဖျက်သိမ်းခြင်း
*******************************

ရွေးကောက်ပွဲတွင် နေရာအများစုကို အနိုင်ရရှိခဲ့သည့် Move Forward ပါတီအား ဖျက်သိမ်းရန်ကိစ္စမှာ ဖြစ်လာ နိုင်မည်မဟုတ်ဟု ယူဆ၍ရသော်လည်း ထိုင်း၏ နိုင်ငံရေး သမိုင်းကြောင်းအရ ယင်းကိုပင် ယတိပြတ် ငြင်းဆို၍ မရနိုင်သေးပေ။

သမိုင်းကြောင်းအရ လက်ရှိ ဖြူးထိုင်းပါတီ၏ ပါတီဟောင်းနှစ်ခုဖြစ်သော ထိုင်းရတ်ထိုင်း(Thai Rak Thai)ပါတီနှင့် ပြည်သူ့အင်အား(People’s Power)ပါတီတို့သည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီးနောက် မဲသမာမှု လုပ်ဆောင်ခဲ့ သည်ဆိုသော စွပ်စွဲချက်များဖြင့် ဖျက်သိမ်းခြင်း ခံခဲ့ရသည်။

MFP ပါတီ၏ ပါတီဟောင်းဖြစ်သော Future Forward ပါတီသည်ပင် ချေးငွေကိစ္စတစ်ခုကြောင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် ဖျက်သိမ်းခြင်း ခံခဲ့ရသည်။

ပါတီခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူက ပါတီထံ ပေးခဲ့သော ချေးငွေသည် တရားမဝင် လှူဒါန်းမှု ဖြစ်သည်ဟု ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ တရားရုံးက ဆုံးဖြတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ အချိန်အထိ MFP ပါတီအား ဖျက်သိမ်းရသည်အထိ ဖြစ်စေနိုင်သော တိကျသေချာသည့် စွပ်စွဲချက်မျိုး ရှိမနေသည့်တိုင် ထိုင်းနိုင်ငံရေး အစဉ်အလာအရ ပါတီဖျက်သိမ်းခံရမည့်ကိစ္စကို လုံးဝမေ့ထား၍ မရသေးဟု လေ့လာသူများက သုံးသပ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ပါတီတစ်ခုအား ဖျက်သိမ်းခဲ့မည်ဆိုလျှင် ယင်းက Future Forward ပါတီ ဖျက်သိမ်း ခံခဲ့ရသည့် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင်ကဲ့သို့ ပြည်သူများ၏ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြပွဲများကို ပေါ်ပေါက်လာစေလိမ့်မည် ဟုလည်း ယူဆရမည် ဖြစ်သည်။

Source: Straits Times

CNI Sport Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁

ရိုးမားအသင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ကစားခဲ့တဲ့ ယူရိုပါလိဂ် ဆီမီးဖိုင်နယ် ဒုတိယအကျော့ ပွဲစဉ်မှာ လေဗာကူ ဆင် အသင်းနဲ့ ဂိုးမရှိ သရေကစားပြီး နှစ်ကျော့ပေါင်း ရလဒ် ၁ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရကာ ယူရိုပါလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲကို တက်လှမ်းသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ မော်ရင်ဟိုရဲ့ လက်အောက်မှာ ရိုးမားအသင်း ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေရဲ့ ဗိုလ်လုပွဲကို ၂ နှစ် ဆက်တိုက် တက်နိုင် ခဲ့တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

စပါယ်ရှယ်ဝမ်းလို့ လူသိများတဲ့ မော်ရင်ဟိုဟာ ရိုးမားအသင်းကို ပထမဆုံး ကိုင်တွယ်တဲ့ ရာသီမှာ ယူရိုပါ ကွန်းဖရန့်စ်လိဂ် ချန်ပီယံဆုကို ရယူပေးနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရိုးမားအသင်းဟာ ဒီပြိုင်ပွဲရဲ့ ပထမဆုံး ချန်ပီယံအသင်း အဖြစ်လည်း မှတ်တမ်း တင်နိုင်ခဲ့တာပါ။ မော်ရင်ဟို ရိုးမား အသင်းကို မရောက်ခင်တုန်းက ဥရောပဖလားပြိုင်ပွဲတွေရဲ့ ဗိုလ်လုပွဲနဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်ကြာ ဝေးကွာခဲ့ပြီး ဆု ဖလား ရခဲ့တာကတော့ ၁၉၆၀-၆၁ ရာသီက ဖြစ်ပါတယ်။

အခုတော့ ရိုးမားအသင်းဟာ ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေရဲ့ ဗိုလ်လုပွဲကို ၂ နှစ်ဆက်တောင် တက်ရောက်နိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါ တယ်။

ဒါဟာ မော်ရင်ဟိုရဲ့ သက်ရောက်မှုဖြစ်ပြီး ပေါ်တူဂီ လူမျိုးနည်းပြဟာ သူကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အသင်းတွေက တချို့ကို ဥရောပပြိုင်ပွဲတွေမှာ အောင်မြင်မှုရအောင် ကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဂုဏ်ပုဒ်မျိုးကို ရိုးမားအသင်းမှာ ဆက်ပြီး လုပ်ပြ နေခဲ့တာပါ။

ရိုးမားအသင်း အောင်ပွဲခံနေကြစဉ်

ဒါတောင် မော်ရင်ဟိုဟာ ကစားသမားတွေ ဝယ်ယူဖို့ ရိုးမားအသင်းက ဘတ်ဂျတ် အလုံအလောက် ချပေးခြင်းကို မခံခဲ့ရဘဲ စွမ်းဆောင် ပြနေခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် မော်ရင်ဟိုဟာ နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေကို အလွတ်နဲ့ အသင်းဆီ လာရောက်အောင် ဆွဲဆောင်နိုင် ခဲ့တာပါ။

ဒါကတော့ ဒိုင်ဘားလား၊ မာတစ်၊ ဘယ်လော့တီတို့ဖြစ်ပြီး ပီအက်စ်ဂျီ ကွင်းလယ်ကစားသမား ဝစ်ချ်နယ်လ်ဒန်း ကိုလည်း အသင်းမှာ အငှားနဲ့ လာရောက်ကစားအောင် ခေါ်ယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ မော်ရင်ဟိုဟာ ရှိတဲ့အသင်း လူ အင်အားကို လူငယ် ကစားသမားတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး အောင်မြင်မှု လမ်းကြောင်းပေါ် ရောက်အောင် တည်ဆောက် ပေးနေခဲ့တာပါ။

လက်ရှိ ရိုးမားအသင်းမှာ ရှိနေတဲ့ ကစားသမားတွေဟာ မော်ရင်ဟို အတွက်ဆို အသေခံပြီး တိုက်ပွဲဝင်မယ့် သူတွေ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အခြား သူကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အသင်းတွေမှာလည်း မော်ရင်ဟိုအတွက် နေရာပြောင်းပြီးတောင် ကစားပေးတဲ့ သူတွေ အများကြီး ရှိခဲ့တာပါ။

ဒါတွေက နည်းပြလောကမှာ မော်ရင်ဟို အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းအရာတွေဖြစ်ပြီး သူကလည်း ကစားသမား တွေ သူ့အတွက် ကစားပေးချင်စိတ်ရှိအောင် ပြုလုပ်တတ်တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ လေဗာကူဆင်နဲ့ပွဲမှာ မော်ရင်ဟိုဟာ အသင်းအတွက် အနစ်နာခံပြီး ကစားပေးခဲ့တဲ့ ကစားသမားတွေကို ချီးကျူးမှု ပြုလုပ်သွားခဲ့တာပါ။

ရိုမားအသင်းသားတွေနဲ့ မော်ရင်ဟိုကို တွေ့ရစဉ်

ရိုးမားအသင်းဟာ အရင်က တော့တီတို့ လက်ထက်မှာ နာမည်ကျော်ခဲ့ပေမယ့် နောက်ပိုင်းမှာ အောင်မြင်မှုတွေ လည်း မရတော့လို့ အသင်းပုံရိပ်တွေဟာ ကျဆင်းလာခဲ့ပြီး ဥရောပမှာလည်း ဘာမှမဟုတ်တော့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် မော်ရင်ဟို ရောက်လာပြီးချိန်မှာ သူ့ရဲ့ပုံရိပ်နဲ့အတူ ရိုးမားအသင်းရဲ့ ပုံရိပ်ကလည်း တဟုန်ထိုး တိုးတက် လာတော့တာပါ။

မော်ရင်ဟိုဟာ စပါးအသင်းက လွဲပြီး သူကိုင်တွယ်တဲ့ အသင်းတိုင်းမှာ ဆုဖလားရအောင် ကိုင်တွယ်တက်တဲ့ အစဉ်အလာကို ရိုးမားအသင်းမှာလည်း ဆက်ထိန်းခဲ့ပြီး ဥရောပမှာလည်း ၂ နှစ်ဆက်တိုက် ချန်ပီယံဆု ရရှိအောင် ကိုင်တွယ်ပေးဖို့ လက်တစ်လှမ်းအကွာကို ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။

ပေါ်တူဂီလူမျိုး အနေနဲ့ ရိုးမားအသင်းအတွက် ယူရိုပါလိဂ်ဖလားသာ ရယူပေးနိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် အီတလီကလပ်ရဲ့ ဂန္တဝင်အဖြစ် သတ်မှတ်ခံရနိုင်ပေမယ့် သူကတော့ ဒီအရာထက် အသင်းကို အောင်မြင်မှုနဲ့ ပရိသတ်တွေကို ဆု ဖလားနဲ့အတူ ပျော်ရွှင်စေချင်တဲ့ ခံစားချက်တွေသာ ရရှိစေလိုတယ်လို့ ယူရိုပါလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲ တက်အပြီးမှာ ပြော ထားပါတယ်။

မော်ရင်ဟိုကို တွေ့ရစဉ်

မော်ရင်ဟိုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ယူရိုပါကွန်းဖရန့်စ်လိဂ် ရယူပြီးချိန်မှာ မျက်ရည်ကျခဲ့သလို၊ အခုလည်း ယူရိုပါလိဂ် ဗိုလ်လုပွဲအပြီးမှာ မျက်ရည် ကျနေခဲ့တာက ရိုးမားအသင်းကို အောင်မြင်မှု ဘယ်လောက်အထိ ရစေချင်လဲဆိုတာ ကို ပေါ်လွင်စေတာပါ။

ဒါပေမယ့် ရိုးမားအသင်းရဲ့ ဘတ်ဂျက် သုံးစွဲမှုအပေါ် မော်ရင်ဟိုက ဝေဖန်မှုတွေ မကြာခဏ ဆိုသလို ပြောနေသလို လက်ရွေးစင်အသင်းတွေနဲ့ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းတို့ရဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေကြောင့် အီတလီကလပ်ကို စွန့်ခွာသွားနိုင်တဲ့ အရိပ် အယောင်တွေလည်း ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မော်ရင်ဟိုကတော့ ဒီသတင်းတွေကို ငြင်းဆန်ထားပေမယ့် သူရှိနေတဲ့ အချိန်မှာ ရိုးမားအသင်းကို ဥရောပရဲ့ အသင်းကြီး တစ်သင်းဖြစ်အောင် တည်ဆောက်ပေးနေပြီး ရောမမြို့အထက်မှာ ဥရောပဆုဖလားကြီးနဲ့ နောက် တစ်ကြိမ်ထပ်ပြီး အောင်ပွဲခံနိုင်အောင် နည်းဗျူဟာတွေ ချမှတ်နေပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။