CNI Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၂

နိုဝင်ဘာလလယ်သည် အာရှဒေသ၌ အမေရိကန်၏ ပါဝင်မှုအခန်းကဏ္ဍတွင် အဓိကကျသည့် သမိုင်းမှတ်တိုင် တစ်ခု ဖြစ်လာဖွယ်ရှိသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဆန်ဖရန်စစ္စကိုတွင် နိုဝင်ဘာ ၁၅ ရက်မှ ၁၇ ရက်အထိ ပြုလုပ်မည့် အာရှ-ပစိဖိတ် စီးပွားရေး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု (APEC) ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးကို အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) က သဘာပတိအဖြစ် ကြီးမှူးကျင်းပမည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပွားနေသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေများအရ အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် လက်ခံကျင်းပမည့် အမေရိကန်အတွက် အကျိုးရှိသော ရလဒ်ထွက်ပေါ်စေရန် အလွန်အရေးကြီးနေသည်။

ထို့ပြင် ထိုအစည်းအဝေးသည် အာရှဒေသကို အမေရိကန်က ဗဟိုပြုနေဆဲ ဟုတ်/မဟုတ်ဆိုသည့် အခြေအနေကို ထုတ်ဖော်ပြသရာလည်း ရောက်မည်ဖြစ်သည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး နိုင်ငံများဖြစ်သည့် ရုရှားနှင့် တရုတ်မှလွဲပြီး APEC အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ရန် အတည်ပြုထားသည့် နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ ခန့် ရှိနေသည်။

ရုရှားအနေနှင့် ထိုအစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ဖွယ် မရှိသည်မှာ မေးခွန်းထုတ်စရာပင် မလိုပေ။

ယခင်ကတည်းက ရုရှား-ယူကရိန်းစစ်ပွဲသည် APEC အစည်းအဝေးများ၊ ဆွေးနွေးပွဲများနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု များကို အဟန့်အတားဖြစ်စေခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် စစ်ပွဲက "ဘူးလေရာ ဖရုံဆင့်" သကဲ့သို့ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အစိုးရဝန်ကြီး အဆင့်များနှင့် ထိပ်သီး အရာရှိအဆင့်များ ဆွေးနွေးပွဲများတွင် အမေရိကန်သည် ရုရှား၏ ထောက်ခံမှုကို မည်သည့်အချိန်ကမှ မရရှိခဲ့ပေ။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိတွင် အမေရိကန်သည် တရုတ်၏ ထောက်ခံမှုကို မဖြစ်မနေ လိုအပ်နေသည့် အခြေအနေ၌ ရှိနေသည်။

တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်ကမူ APEC အစည်းအဝေးကို သူကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ရန် ရှိ/မရှိ  အတည်ပြု ပြောကြားခြင်း မရှိသေးပေ။

ကမ္ဘာကြီးက သိထားသည့် တစ်ခုတည်းသော အချက်တစ်ချက်မှာ လက်ရှိတွင် အမေရိကန်နှင့် တရုတ်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ အေးခဲနေသည့် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ပြန်လည်နွေးထွေးစေရန် လုပ်ဆောင်နေသည့် အချက် ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဖြစ်ပြီး နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင် ဝမ်ယိ (Wang Yi) သည် အမေရိကန်သို့ သွားရောက်ပြီး အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီ ဘလင်ကင် (Antony Blinken) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

အရေးအကြီးဆုံးအချက်မှာ APEC အစည်းအဝေးကို တရုတ်က တက်ရောက်ရေး ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ထိုအစည်းအဝေးကို တရုတ်က တက်ရောက်စေရန် ကြိုးပမ်းနေခြင်းဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ယခုနှစ်သည် အမေရိကန် ဦးဆောင်သည့် APEC အစည်းအဝေးတွင် တက်ရောက်မည့် နိုင်ငံများ အကြား သဘောထားချင်း တိုက်ဆိုင်မှုရှိသော အနေအထားမျိုး မဟုတ်ပေ။

ထို့ကြောင့် လာမည့် ရက်အနည်းငယ်အတွင်း အမေရိကန်သည် APEC အစည်းအဝေးတွင် မည်ကဲ့သို့ လုပ်ဆောင် မည်ဆိုခြင်းကို စောင့်ကြည့်ရမည် ဖြစ်သည်။ ထိုအစည်းအဝေးသည် အာရှ-ပစိဖိတ် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ၏ ဘုံ သဘောထားကို စုစည်းတင်ပြရမည့် အခမ်းအနားတစ်ခု ဖြစ်လာမည် ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်အတွက် ထိုထက် ပိုအရေးကြီးသည့် အချက်မှာ အာရှဒေသတွင် ၎င်း၏ ဗဟိုပြုလှုပ်ရှားနေသည့် အချက်ကို ဖော်ထုတ်ပြသရာ ရောက်မည့် အစည်းအဝေးတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်။

ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲနှင့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲသည် အာရှဒေသတွင် အမေရိကန်၏ အာရုံစူးစိုက်မှုကို ပြောင်းလဲစေခဲ့သည့် နိုင်ငံတကာဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် APEC အစည်းအဝေးကို အကြောင်းပြုပြီး အာရှဒေသကို ဗဟိုပြုထားသည့် ၎င်း၏ မူဝါဒကို အလေးထားဖော်ပြဖွယ်ရှိနေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI Sport Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၀

ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ ရှုံးပွဲမရှိနဲ့ ချန်ပီယံဆုရယူပြီး ရွှေဖလားကြီး ရယူဖို့ မျှော်လင့်ထားတဲ့ အသင်းတွေရဲ့ အိပ်မက်ဟာ ဒီရာသီမှာလည်း အဆုံးသတ်သွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီရာသီ ပရီးမီးယားလိဂ် ၁၁ ပွဲ ကစားအပြီးမှာတင် အသင်း ၂၀ စလုံးဟာ ရှုံးပွဲကြုံတွေ့ခဲ့ပြီဖြစ်တာကြောင့် ရွှေဖလားအိပ်မက်ကို လာမယ့်နှစ်မှ ဆက်ပြီးမျှော်လင့်ကြရတော့မှာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ရွှေဖလားရယူနိုင်ဖို့က လက်တွေ့မှာ မလွယ်ကူဘူးဆိုတာ နှစ်ပေါင်းများစွာ မြင်တွေ့နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ရွှေဖလားကြီး ရယူထားတဲ့ တစ်သင်းတည်းသော အသင်းက ဂန္ထဝင်နည်းပြကြီး အာဆင်ဝင်းဂါး ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့ အာဆင်နယ်အသင်းပါ။ 

အဲ့ဒါကြောင့် အာဆင်နယ်အသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ဒီရွှေဖလားနဲ့ ပတ်သက်ရင် အမြဲတမ်း ဂုဏ်ယူနေကြတာ လည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အာဆင်နယ်အသင်း အားပေးတဲ့ ပရိသတ်တွေနဲ့ စကားပြောဖြစ်လို့ ပြိုင်ဆိုင်ကြမယ်ဆိုရင် သူတို့ပြောနေတဲ့ စကားထဲမှာ မပါမဖြစ်စကားလုံးက "မင်းတို့အသင်း ရွှေဖလားကြီးရယူနိုင်လို့လား"ဆိုတာပါ။ 

ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ အရမ်းကောင်းလွန်းခဲ့ပါတယ်ဆိုတဲ့ ယူနိုက်တက်၊ ချယ်လ်ဆီး၊ လီဗာပူးလ်နဲ့ မန်စီးတီး အသင်းတို့ဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ချန်ပီယံဆုသာ ရယူနိုင်ခဲ့ပြီး ရွှေဖလားကြီး အိပ်မက်ကတော့ တစ်နည်း မဟုတ် တစ်နည်းနဲ့ စွန့်လွှတ်နေရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ရွှေဖလားကြီးကို ဆွတ်ခူးခဲ့ချိန်က အာဆင်နယ်အသင်း ကစားသမားတွေကို တွေ့ရစဉ်

အခုနောက်ပိုင်းနှစ်တွေမှာ ကစားသမား စုဖွဲ့မှုက အစကောင်းပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား အပါအဝင် တစ်ရာသီအတွင်း ဆုဖလား ၃ လုံးရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ မန်စီးတီးအသင်းလည်း ရွှေဖလားကြီးနဲ့ ပတ်သက်ရင် ဒူးထောက်နေခဲ့ရတာပါ။

အာဆင်နယ်အသင်းကလည်း ၂၀၀၃-၂၀၀၄ က ရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ ဒီလို ရွှေဖလားကြီးကို တကျော့ပြန် ပြန်လည် ရယူချင်နေပေမယ့် မလွယ်ကူသေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီရွှေဖလားကြီး ရယူနိုင်ခဲ့တာက အာဆင်နယ်အသင်းအတွက် ပရီးမီးယားလိဂ်ဖလား နောက်ဆုံးရယူနိုင်ခဲ့တဲ့ နှစ်လည်း ဖြစ်ခဲ့တာပါ။ 

အာဆင်ဝင်းဂါး ဦးဆောင်တဲ့ ၂၀၀၃-၀၄ ရာသီ အာဆင်နယ်အသင်း လူစာရင်းကို ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် လေမန်း၊ အက်ရှ်လေကိုးလ်၊ ဗီအဲရာ၊ ပီးရက်ဇ်၊ အွန်နရီ၊ ဘားကမ့်ပ်၊ အီဒူး၊ ကနူးတို့လို နာမည်ကြီး ကစားသမားတွေဖြစ်ပြီး ဒီကစားသမားတွေကို အခုခတ်မှာရှိတဲ့ ပရိသတ်တွေတောင် သိရှိနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒီလိုရွှေဖလားကြီးကို ရယူနိုင်ဖို့အတွက် အာဆင်နယ်အသင်းဟာ တစ်ရာသီလုံး ခြေစွမ်းတသမတ်တည်းရှိခဲ့ပြီး ကစားသမားတွေတစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦးနားလည်မှုရှိခဲ့တာပါ။ 

ယူနိုက်တက်အသင်း ဂန္ထဝင်နည်းပြကြီး ဆာအဲလက်စ် ဖာဂူဆန်ကိုယ်တိုင်က အာဆင်နယ်အသင်းနဲ့ နည်းပြကြီး အာဆင်ဝင်းဂါးကို ချီးကျူးမှုပြုလုပ်ခဲ့ပြီး သူဟာ အာဆင်ဝင်းဂါးလို ဒီလိုမျိုး ရွှေဖလားကြီးကို ရအောင်မလုပ်နိုင် ဘူးလို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

နည်းပြ အာဆင်ဝင်းဂါးနဲ့ ဖာဂူဆန်ကို တွေ့ရစဉ်

အဲ့ဒါကြောင့် ပရီးမီးယားလိဂ်မှာရှိတဲ့ တခြားအသင်းတွေက ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ တစ်ရာသီလုံး ရှုံးပွဲမရှိကစားပြီး ချန်ပီယံဆုနဲ့အတူ ရွှေဖလားကြီးကို ကိုင်မြှောက်နိုင်မလားဆိုတာတော့ စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းနေတာပါ။

ပရီးမီးယားလိဂ်ဟာ ပြိုင်ဆိုင်မှု ပြင်းထန်လာတာနဲ့အတူ ချန်ပီယံဆုရဖို့ အသင်း အများအပြားက အပြိုင်အဆိုင် ဖြစ်လာတာကြောင့် ရွှေဖလားကြီးကိုင်မြှောက်ပြီး ချန်ပီယံဆုရယူဖို့ မလွယ်ကူတော့ပါဘူး။ 

ပြီးတော့ VAR ဆိုတဲ့ ဒိုင်တွေရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချင်သလို ဆုံးဖြတ်နေတဲ့ အရာတွေကြောင့်လည်း တစ်ရာသီလုံး ရှုံးပွဲမရှိ ကစားနိုင်ဖို့ဆိုတာ ခက်သွားပါပြီ။

ဒီလိုဆိုရင်တော့ အာဆင်နယ်အသင်း အနေနဲ့ ပရီးမီးယားလိဂ်ပြိုင်ပွဲမှာ တစ်ရာသီလုံး ရှုံးပွဲမရှိစံချိန်နဲ့ အမှတ်ပေး ချန်ပီယံဆုရယူပြီး ရွှေဖလားကြီး ကိုင်မြှောက်နိုင်တဲ့ မှတ်တမ်းကို နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ ဆက်ထိန်းသိမ်းနိုင်သွားမှာ ပါ။ 

အာဆင်နယ်ပရိသတ်တွေ အတွက်လည်း ရွှေဖလားကြီးကို ရယူနိုင်တာ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ငါတို့တစ်သင်း တည်းပဲရှိတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းအရာကို ပါးစပ်မှာ အရသာခံပြီး ပြောနေလို့ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃

လွန်ခဲ့သည့် သုံးနှစ်က အမေရိကန်သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) အနိုင်ရရှိခဲ့ချိန်က ပါလက်စတိုင်း လိုလားသည့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများအကြား ပါလက်စတိုင်းအပေါ် ထားရှိသော အမေရိကန်၏ မူဝါဒသည် အပြုသဘောဆောင်သည့် အပြောင်းအလဲတစ်ရပ် ဖြစ်ပေါ်လာလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ချက်တစ်ချို့ကို ပေါ်ပေါက်စေခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်မတိုင်မီ ယခင်သမ္မတ ဒေါ်နယ်ထရမ့် (Donald Trump) လက်ထက်က အမေရိကန်အစိုးရသည် အစ္စရေး၏ လက်ယာအစွန်းရောက် မူဝါဒကို အပြည့်အဝ ချမှတ်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ 

ထို့ကြောင့် ယခုဖြစ်ပွားနေသည့် အစ္စရေး-ဂါဇာ ပဋိပက္ခမတိုင်မီ အချိန်အထိ ထရမ့်၏ အစိုးရအဖွဲ့သည် ပါလက်စတိုင်းတို့အတွက် အဆိုးရွားဆုံး အမေရိကန်အစိုးရအဖြစ် ယူဆခံခဲ့ရသည်။  

လက်ရှိတွင်မူ ဘိုင်ဒန်သည် ဂါဇာဒေသကို လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် တိုက်ခိုက်နေသည့် အစ္စရေးကို အပြည်အဝ လက်ခံပေးထားပြီး ဂါဇာဒေသအပေါ် လျှပ်စစ်ဓာတ်အား၊ သောက်သုံးရေ၊ အစားအစာနှင့် ဆေးဝါးများ တင်သွင်းမှုကို ပိတ်ဆို့ထားသည့် အစ္စရေးကို ထောက်ခံပေးလျက်ရှိသည်။

ထိုမျှမက ရာနှင့်ချီသည့် ပါလက်စတိုင်း အရပ်သားများကို နေ့စဉ်နှင့်အမျှ သတ်ဖြတ်နေသော အစ္စရေး၏ တိုက်ခိုက်မှုများကိုလည်း မှန်ကန်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ဘိုင်ဒန်သည် အစ္စရေး၏ စစ်ရာဇဝတ်မှုများကို ဖုံးဖိပေးခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်း ၄၇၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည့် al-Ahli Arab ဆေးရုံ တိုက်ခိုက်ခံရမှုသည် ၎င်းတို့လက်ချက် မဟုတ်ကြောင်း အစ္စရေးစစ်တပ်၏ ပြောဆိုမှု အပါအဝင် အစ္စရေးအစိုးရ၏ ဝါဒဖြန့်မှုများကိုလည်း သံယောင်လိုက်ပြောဆိုခဲ့သည်။ 

အစ္စရေးက ပါလက်စတိုင်းတွေကို တိုက်ခိုက်စဉ်

ထို့ပြင် ဂါဇာဒေသအတွင်း သေဆုံးသူ စာရင်းကိုလည်း ဘိုင်ဒန်က မေးခွန်းထုတ်ခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်းတို့သည် သေဆုံးသူစာရင်းကို လိမ်ညာထုတ်ပြန်နေသည့် အသွင်ဖြင့် စောင်းပါးရိပ်ခြည် ပြောဆိုခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဘိုင်ဒန်သည် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ကင်းမဲ့စေရန် လုပ်ဆောင်မှုတွင် ထရမ့်ထက်ပိုပြီး ဆိုးရွားနေသည်ဟု ယူဆချက်များ ထွက်ပေါ်ခဲ့သည်။ 

စင်စစ်တွင် အမေရိကန်သည် ပါလက်စတိုင်း-အစ္စရေး ပဋိပက္ခတွင် ရိုးသားမှုရှိသည့် ကြားဝင်စေ့စပ်သူတစ်ဦး အဖြစ် မည်သည့်အခါကမျှ မဖြစ်ခဲ့ပေ။ 

ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနှင့် အမေရိကန်သည် အစ္စရေးလိုလားသည့် မူဝါဒများကိုသာ အမြဲတမ်း ထိန်းသိမ်းထားပြီး ပါလက်စတိုင်းတို့၏ အခြေခံအခွင့်အရေးများကို အလုံးစုံ လျစ်လျူရှုခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် တရားမျှတမှုအပေါ် အခြေခံသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိစေရန် မည်သည့်အခါကမျှ အားထုတ် ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ အစ္စရေးကိုသာ စစ်ရေးအထောက်အပံ့များ ပုံအောပေးခဲ့ကာ သိမ်းပိုက်ခံ ပါလက်စတိုင်းတို့ အပေါ် အစ္စရေးစစ်တပ်၏ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်မှုကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန်သာ ကူညီပေးခဲ့သည်။ 

အသားရောင်ခွဲခြားမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု အရှိဆုံး အမေရိကန်အစိုးရအဖြစ် ယူဆခံခဲ့ရသည့် အမေရိကန်သမ္မတ ဘာရက်အိုဘားမား (Barack Obama) လက်ထက်ကပင် အမေရိကန်သည် အစ္စရေးကို ဒေါ်လာ ၃၈ ဘီလျံတန်ကြေးရှိ စစ်ရေး အကူအညီပေးခဲ့ပြီး ထိုပမာဏသည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံး  စစ်ရေးအကူအညီအဖြစ် မှတ်တမ်းဝင်ခဲ့သည်။ 

အစ္စရေးကို ခြွင်းချက်မရှိ ထောက်ခံရေးသည် အမေရိကန်တွင် နိုင်ငံရေးကို ထက်ခြမ်းကွဲစေသည့် အဓိက အကြောင်းအရာ တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ 

ပါလက်စတိုင်းများ စစ်ပွဲဒဏ်ခံနေရစဉ်

အမေရိကန်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ ရာသီတိုင်း၌ အစ္စရေးကို ထောက်ပံ့ရေးသည် အစ္စရေးလို လားသည့် ရွေးကောက်ပွဲဝင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများအကြား ကြီးမားသည့် ယှဉ်ပြိုင်မှုတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် အမေရိကန် အစိုးရများသည် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ တောင်းဆိုမှုများ၊ လိုအပ်ချက်များကို နားထောင်ပေးခဲ့ သည့်တိုင် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ အကျိုးစီးပွားများအတွက် မည်သည့်အခါကမျှ လုပ်ဆောင်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ဥပမာအားဖြင့် ဘိုင်ဒန် အစိုးရအဖွဲ့သည် ပါလက်စတိုင်း အာဏာပိုင်အဖွဲ့အား ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ရန် ငြင်းဆိုခဲ့ သည့် ထရမ့်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြောင်းပြန်လှန်ခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် ဝါရှင်တန်ရှိ ပါလက်စတိုင်း မစ်ရှင်ကို ပိတ်ပင်ပြီး ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်များအတွက် ကုလသမဂ္ဂ ကယ်ဆယ်ရေးနှင့် လုပ်ငန်းတာဝန် အေဂျင်စီ (UNRWA)ကို ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့မှု ရပ်နားခဲ့သည့် ထရမ့်၏ လုပ်ဆောင်မှုများကိုလည်း ပြန်လည် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။

သို့တိုင်အောင် ပါလက်စတိုင်းများ၏ စားဝတ်နေရေးနှင့် ချမ်းသာသုခ ရရှိရေးသည် အမေရိကန်၏ စိုးရိမ်စရာ ကိစ္စများထဲတွင် မပါဝင်ကြောင်း ဘိုင်ဒန်အစိုးရအဖွဲ့က ရှင်းလင်းစွာ ပြသခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် အမေရိကန်သည် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီတွင် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး တောင်းဆို မှုများကိုလည်း ဗီတိုအာဏာဖြင့် ပယ်ချခဲ့ပြီး အစ္စရေးကို ကူညီပေးရန် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ လေယာဉ်တင် သင်္ဘောများပင် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ 

အမေရိကန်သည် ပါလက်စတိုင်းများကို ဂရုစိုက်ခဲ့ခြင်းမရှိဘဲ ပြဿနာဖန်တီးသူများအဖြစ်သာ ရှုမြင်ခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန်သည် ပါလက်စတိုင်းများ၏ ပြဿနာကို မည်သည့်အခါကမျှ ဖြေရှင်းပေးရန် ရည်ရွယ်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ငြင်းချက်မရှိ ပြောရမည်ဆိုပါက အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒနှင့် အကျိုးစီးပွားများကို ရှေ့တန်း တင်ပြီး ပါလက်စတိုင်းများကို လျစ်လျူရှုထားသည့် အခြေအနေကို မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ 

ထို့ကြောင့် ပါလက်စတိုင်းတို့အတွက် ထရမ့်သည် ဆိုးရွားသည်ဟု ယူဆခဲ့သည့်တိုင် လက်ရှိတွင် ဘိုင်ဒန်သည် ထရမ့်ထက် ပိုမိုဆိုးရွားသည့် အနေအထား၌ ရှိနေနိုင်သည်ဟု ယူဆက ရနိုင်သည်။

Source: Al Jazeera

CNI Sport Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၃

ဂန္ထဝင်နည်းပြကြီး ဆာအဲလက်စ်ဖာဂူဆန် ထွက်သွားပြီးကတည်းက ယူနိုက်တက်အသင်း နည်းပြရာထူးဟာ အပြောင်းအလဲတွေများခဲ့ပြီး လက်ရှိနည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ် အပါအဝင် ယာယီနည်းပြ၊ အမြဲတမ်းနည်းပြ အပြောင်းအလဲ စုစုပေါင်း ၈ ဦး အထိရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနည်းပြတွေဟာ ယူနိုက်တက်နည်းပြ ရာထူးကို အများဆုံး ၃ နှစ်နီးပါးလောက်သာ ကိုင်တွယ်နိုင်ခဲ့ပြီး ထုတ်ပယ်ခံခဲ့ရတာပါ။ 

လက်ရှိနည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ အေဂျတ်စ်အသင်းကို ကိုင်တွယ်ချိန်က ပြသခဲ့တဲ့ ကစားကွက်တွေနဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကြောင့် သူ့ကိုခန့်အပ်ခဲ့ချိန်တုန်းက ယူနိုက်တက်အသင်း ပရိသတ်တွေဟာ အများကြီး မျှော်လင့်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်း ဘုတ်အဖွဲ့ဟာ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို ပါဝါအပြည့်အဝပေးခဲ့ပြီး ရော်နယ်ဒိုလို ကစားသမားကို အရန်စာရင်းထဲမှာသာ ထားခဲ့တာကိုတောင် ဘာမှဝင်ပြောခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။ 

ပထမရာသီမှာတော့ အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ကာရာဘောင်းဖလား ရယူပေးနိုင်ခဲ့ပြီး ၆ နှစ် ကြာ ဆုဖလားဝေးကွာခဲ့တာကို အဆုံးသတ်နိုင်ခဲ့ပြီး ချန်ပီယံလိဂ်ဝင်ခွင့်လည်း ရယူပေးနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် ယူနိုက်တက်အသင်း ပရိသတ်တွေဟာ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို အများကြီး မျှော်လင့်ခဲ့ကြပြီး သူ့ရဲ့ ဒုတိယရာသီမှာ အသင်းဟာ ချန်ပီယံဆုတွေကို စိန်ခေါ်နိုင်ဖို့အထိ စိတ်ကူးယဉ်ခဲ့တာပါ။ 

 အဲရစ်တန်ဟတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်း ဘုတ်အဖွဲ့ကလည်း သူလိုချင်တဲ့ ကစားသမားတွေထဲက အိုနာနာ၊ မေဆန်မောင့်၊ ဟော့ဂျ်လန်းတို့ကို အရခေါ်ယူပေးခဲ့သလို အမ်ရာဘတ်နဲ့ ရယ်ဂီလွန်ကိုလည်း အငှားနဲ့ ခေါ်ယူပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ရာသီအစမှာကတည်းက အသင်းဟာ ပရိသတ်တွေ မျှော်လင့်ထားသလို စွမ်းဆောင်ရည်ကောင်းတွေ ပြသနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိခဲ့ပါဘူး။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ အဓိက ကစားသမား အများအပြားကို ဒဏ်ရာကြောင့် လက်လွှတ်ခဲ့ရတာက ရလဒ်တွေ ဆိုးရွားခြင်းရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဆိုပြီး ပြောလို့ရပေမယ့် အသင်းရဲ့ကစားပုံတွေဟာ အားရစရာ လုံးဝ မကောင်းခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဒီရာသီမှာ ဆုဖလားမျှော်မှန်းလို့ ရနိုင်တဲ့ ကာရာဘောင်းဖလားကနေ ထွက်ခဲ့ရပြီးနောက် နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်ရဲ့ ရာထူးဟာ စတင်လှုပ်ခတ်လာခဲ့တာပါ။

ဖူလ်ဟမ်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်မပါဘဲ ဒီရာသီ ကစားထားတဲ့ ၁၅ ပွဲမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ၈ ပွဲအထိ ရှုံးနိမ့်ထားပြီး ၇ ပွဲသာ အနိုင်ရထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ စံချိန်တင်လောက်အောင် ရှုံးပွဲတွေ ကြုံတွေ့ခဲ့ပြီးနောက် ယူနိုက်တက် အသင်း ပရိသတ်တွေဟာ အဲရစ်တန်ဟတ်အပေါ်မှာ စိတ်ရှည်သည်းခံမှုတွေ ကုန်ဆုံးလာနေပြီ ဖြစ်တာပါ။ 

ယူနိုက်တက် ကစားသမားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ အဲရစ်တန်ဟတ် လက်ထက်မှာ ပြောင်းရွှေ့ကြေး ပေါင်သန်း ၄၀၀ ကျော် သုံးစွဲခဲ့ပြီး ကစားသမားကောင်းတွေ ဖြည့်ဆည်းပေးခဲ့ပေမယ့် အသင်းရဲ့ ကစားကွက်ဟာ ပြိုင်ဘက်တွေအပေါ် အသာစီး မကစားနိုင်တဲ့အပေါ် ဒတ်ချ်လူမျိုးနည်းပြရဲ့ နည်းဗျူဟာပိုင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အားလုံးရဲ့ မေးခွန်းထုတ်မှုတွေ ရှိလာကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဒီရာသီ အနိုင်ရတဲ့ ပွဲတွေမှာတောင် ကစားကွက် ကောင်းမွန်မှု မရှိသလို ကိုယ့်ထက် အဆင့် ရပ်တည်မှု နိမ့်ကျတဲ့ အသင်းတွေနဲ့ ပွဲတွေမှာတောင် ရုန်းကန်နေရတာကို မြင်တွေ့နေရတာပါ။

အဲရစ်တန်ဟတ်ကတော့ သူဟာ တိုက်ခိုက်ရေးသမား ဖြစ်တဲ့အတွက် အသင်းသားတွေနဲ့အတူ တိုက်ပွဲဝင်ပြီး ရလဒ်ကောင်းတွေ ပြန်ရနိုင်မယ်ဆိုတာ ယုံကြည်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ 

ဒါပေမယ့် ယူနိုက်တက်အသင်းနဲ့ ပရိသတ်တွေကတော့ အောင်မြင်မှုတွေ ရယူချင်တာကြောင့် နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်ကို အချိန်အနည်းငယ်သာပေးဖို့ ရှိတော့တယ်လို့ သုံးသပ်နေကြပြီး လာမယ့်ပွဲတွေမှာသာ ရလဒ်ကောင်းတွေ မရယူနိုင်ရင် အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ ယူနိုက်တက်နည်းပြ ထိုင်ခုံပူပေါ်ကနေ ထွက်ရမယ့် နောက်ထပ် တစ်ဦးဖြစ်လာဖို့ ရှိနေပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ ရလဒ်ကောင်းတွေနဲ့အတူ အဲရစ်တန်ဟတ်နည်းပြ ထိုင်ခုံပေါ်မှာ အသက် ဆက်လို့ရမလား၊ ရလဒ်ဆိုးတွေနဲ့ အဲရစ်တန်ဟတ် လက်ပြနှုတ်ဆက်ရမလား ဆိုတာတော့ ရက်ပိုင်းအတွင်းမှာ ဆက်ပြီးစောင့်ကြည့်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Sport Article 

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၇

ပြင်သစ်ဘောလုံးမဂ္ဂဇင်းက ချီးမြှင့်မယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွက် ဘောလွန်းဒီအောဆုပေးပွဲကို အောက်တိုဘာ ၃၀ ရက်မှာ ကျင်းပသွားမှာဖြစ်ပြီး ဒီမတိုင်ခင်ကတည်းက ဆုရမယ့်သူဟာ အဖြေထွက်ပေါ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။ 

အခုနှစ်အတွက် ဘောလွန်းဒီအောဆုကို အဓိက ယှဉ်ပြိုင်နေရတဲ့သူက အာဂျင်တီးနားအသင်းခေါင်းဆောင် မက်ဆီနဲ့ မန်စီးတီးအသင်းတိုက်စစ်မှူး ဟာလန်းတို့ပါ။ 

အခုနှစ်အတွက်ပေးမယ့်ဆုကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ် ၁ ရက်ကနေ ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်အထိ စွမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ အရာတွေပေါ်မူတည်ပြီးပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်က ကာတာမှာကျင်းပခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ စွမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့အရာတွေဟာ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ဘောလွန်းဒီအောဆုထဲမှာ သက်ရောက်မှုရှိလာခဲ့တာပါ။ 

ပြီးခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ အာဂျင်တီးနားအသင်းက ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့ပြီး ဒီပြိုင်ပွဲရဲ့ရွှေဘောလုံးဆုကို မက်ဆီက ရရှိခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ မက်ဆီဟာ ဒီပြိုင်ပွဲတစ်လျှောက် အာဂျင်တီးနားအသင်းအတွက် ခြေစွမ်းပြသခဲ့ပြီး ပြင်သစ်အသင်းကို အနိုင်ရခဲ့တဲ့ ဗိုလ်လုပွဲမှာလည်း အကောင်းဆုံးစွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဆီကို တွေ့ရစဉ်

မက်ဆီဟာ ကလပ်အသင်းဖြစ်တဲ့ ပီအက်စ်ဂျီအသင်းနဲ့ ကြီးကြီးမားမားအောင်မြင်မှုမရခဲ့ပေမယ့် အာဂျင်တီးနားအသင်းနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားရရှိခဲ့တဲ့ အချက်က ၂၀၂၃ ခုနှစ်ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရရှိဖို့ ရေပန်းအစားဆုံးအဖြစ် ရှိလာခဲ့တာပါ။ 

မန်စီးတီးအသင်းတိုက်စစ်မှူး ဟာလန်းကလည်း ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက အသင်းနဲ့အတူ တစ်ရာသီအတွင်း ဆုဖလား ၃ လုံးရယူနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရရှိဖို့ ရေပန်းစားနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ကလပ်အသင်းအနေနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်အပါအ၀င် တစ်ရာသီအတွင်းဆုဖလား ၃ လုံးရယူဖို့က မလွယ်ကူပါဘူး။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း ဟာလန်းဟာ မက်ဆီနဲ့ အပြိုင် ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရယူဖို့ ရေပန်းစားခဲ့ပေမယ့် ကမ္ဘာ့ဖလားရရှိခဲ့တဲ့ အချက်ကြောင့် မက်ဆီဟာ ဒီဆုကိုရဖို့ အသာရသွားခဲ့ပြီလို့ နာမည်ကြီးသတင်းတွေအများအပြားက အခိုင်အမာ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။ 

မန်စီးတီးအသင်းနည်းပြ ဂွာဒီယိုလာဆိုရင် မက်ဆီရော၊ ဟာလန်းရော နှစ်ဦးစလုံးဟာ ဘောလွန်းဒီအောဆုရဖို့ ထိုက်တန်တယ်လို့ ပြောထားခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် စပိန်လူမျိုးနည်းပြက ဘောလွန်းဒီအောဆုကို မက်ဆီအတွက် ၁ ဆုနဲ့ အခြားသူအတွက် ၁ ဆုဆိုပြီး လုပ်ပေးဖို့တောင် ပြောခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဟာလန်ကို တွေ့ရစဉ်

မက်ဆီအတွက်တော့ အခုတစ်ကြိမ် ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရခဲ့မယ်ဆိုရင် ကစားသမားဘ၀ စံချိန်တင် ၈ ကြိမ်မြောက်ရရှိမှာဖြစ်ပြီး ပြိုင်ဘက်ကြီး ရော်နယ်ဒိုကို ၃ ကြိမ်အသာရသွားတော့မှာပါ။ 

ဒါ့အပြင် မက်ဆီအနေနဲ့ ဥရောပပြင်ပမှာကစားပြီး ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရရှိတဲ့ ပထမဆုံးကစားသမားအဖြစ်လည်း စံချိန်သစ်ကို တင်နိုင်တော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ 

မက်ဆီကတော့ သူဟာ အလိုချင်ဆုံးဆုဖြစ်တဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားချန်ပီယံဆုကို ကိုင်မြှောက်ခဲ့ပြီးပြီဖြစ်လို့ တစ်ဦးချင်းဆုတွေဟာ သူ့အတွက် အရေးမပါတော့ဘူးလို့ ပြောထားခဲ့ဖူးပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဘောလွန်းဒီအောဆုဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာရှိတဲ့ ဘောလုံးသမားတိုင်းရဲ့အိပ်မက်ဖြစ်ပြီး ဂုဏ်သိက္ခာရှိတဲ့ဆုဖြစ်တာကြောင့် မက်ဆီအတွက်လည်း ဒီဆုကို ထပ်ပြီးကိုင်မြှောက်နိုင်မယ်ဆိုရင် ပျော်ရွှင်နေမယ်ဆိုတာ အသေအချာပါပဲ။ 

အသက် ၃၆ နှစ်အရွယ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ မက်ဆီအတွက်တော့ ၂၀၂၃ ဘောလွန်းဒီအောဆုဟာ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘ၀ နောက်ဆုံးဘောလွန်းဒီအောဆုလည်း ဖြစ်သွားနိုင်ပါတယ်။ မက်ဆီဟာ လက်ရှိအချိန်မှာ အင်တာမိုင်ယာမီအသင်းနဲ့ အခုရာသီအဆုံးသတ်ခဲ့ပြီဖြစ်လို့ ဘယ်အသင်းကိုမှ အငှားနဲ့ မထွက်ဘဲ အာဂျင်တီးနားအသင်းရဲ့လာမယ့် ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲတွေကိုပဲ အာရုံစိုက်ဖို့ ရှိနေတော့တာပါ။

မက်ဆီဟာ သူ့ရဲ့ကစားသမားဘ၀ကို ပြီးပြည့်စုံသွားပြီလို့ သတ်မှတ်ထားတာကြောင့် ကစားသမားဘ၀ နောက်ဆုံးအချိန်တွေကို ပျော်ရွှင်စွာဖြတ်သန်းပြီး အဆုံးသတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ 

CNI Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၇

ဇီယွန်ဝါဒ သို့မဟုတ် အစ္စရေးထွန်းကားရေးဝါဒ၏ အခြေခံအကျဆုံးနှင့် အရေးအကြီးဆုံး အချက်သည် ဂျူးလူမျိုး များအတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံသည့် နေရာတစ်ခုကို ဖန်တီးပေးရန် ဖြစ်သည်။

ဥရောပအနှံ့ရှိ လူနည်းစုများသည် ၎င်းတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်တို့ကို စိတ်ချသေချာစေရန် နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ပုံဖော်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် ကာလအတွင်း ထိုအယူဝါဒ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ရာစုနှစ်များစွာကြာ နှိပ်စက်ခံခဲ့ရသည့် ဂျူးလူမျိုးများအတွက်မူ ဘေးကင်းလုံခြုံရေးသည် မည်သည့် အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေး သီအိုရီမျိုးအတွက်မဆို မရှိမဖြစ်အလေးထား လုပ်ဆောင်ရမည့် လိုအပ်ချက်တစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

အစ္စရေးက ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ တိုက်ခိုက်လာတဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို ကြားဖြတ်ပစ်ချနေစဉ်

ဂျူးအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးနှင့်အတူ ထိုအယူဝါဒသည် ၎င်းတို့၏စိတ်ကို လွှမ်းမိုးထားသည့်တိုင် အစောပိုင်း ဇီယွန်ဝါဒီ တွေးခေါ်ပညာရှင်များသည် ပါလက်စတိုင်းမြေပေါ်တွင် ဂျူးနိုင်ငံ တည်ထောင်ခဲ့မည်ဆိုပါက ဌာနေ ပါလက်စတိုင်းတို့ အနေဖြင့် မည်သို့ တုန့်ပြန်လိမ့်မည်ဆိုသည့် အချက်ကို အနည်းငယ်သာ တွေးတော ခဲ့ကြဖွယ် ရှိသည်။

ပါလက်စတိုင်းတို့နှင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ တူယှဉ်တွဲနေထိုင်ရေးသည် စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည့် အချက်ကို ပိုပြီး ရှင်းလင်းစွာ သိရှိနားလည်လာချိန်တွင် လက်ယာယိမ်း ဇီယွန်ဝါဒီများသည် ဂျူးနိုင်ငံအတွက် လုံခြုံရေးအာမခံချက် ရှိစေရန် တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းမှာ စစ်တပ်အင်အားသာ ဖြစ်သည်ဟု တိုက်တွန်းခဲ့ကြသည်။

ထိုအိုင်ဒီယာကို "သံမဏိ တံတိုင်း" (Iron Wall) ဟု လူသိများပြီး အစ္စရေး ခေါင်းဆောင်များအတွက် အခြေခံ အုတ်မြစ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ 

အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က ဟားမာ့စ် လက်နက်ကိုင်များသည် အစ္စရေးတွင် အရပ်သားများကို ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက် ခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်စဉ်သည် အစ္စရေး၏ သံမဏိတံတိုင်း မဟာဗျူဟာ စတင်သည့် နှစ်ပေါင်း ၇၀ ကျော်တွင် ဖြစ်ပွား ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

ထို့ပြင် ဟားမာ့စ်တို့သည် အစ္စရေး၏ သံမဏိတံတိုင်း မဟာဗျူဟာကို ထိရောက်စွာ ဖျက်ဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။

ပါလက်စတိုင်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး မရနိုင်ခြင်း
*****************************************
ဇီယွန်ဝါဒ ပြန်လည်ပြင်ဆင်ရေးဝါဒီကို ထူထောင်ခဲ့သည့် ဇီယက်ဗ် ဂျာဘော့တင်စကီး (Ze'ev Jabotinsky) က အစ္စရေးနိုင်ငံကို တတ်နိုင်သလောက် ချဲ့ထွင်ရေးအား ထောက်ခံထားသော လက်ယာစွန်းရောက် အယူဝါဒကို သံမဏီတံတိုင်း အယူအဆကို ဖန်တီးမှုနှင့်အတူ အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် ပါလက်စတိုင်းတို့နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်သည် မဖြစ်နိုင်ကြောင်းလည်း ၎င်းက ကောက်ချက် ချခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် ဇီယွန်ဝါဒီတို့အနေနှင့် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ စိတ်အခြေအနေကို ဂရုစိုက်စရာမလိုဘဲ မိမိတို့၏ လူနေ ရပ်ကွက်များ တည်ဆောက်မှုကို မိမိတို့ဘာသာ ရပ်ဆိုင်းခြင်း သို့မဟုတ် ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရ မည်ဟု ဂျာဘော့တင်စကီးက ၁၉၂၃ ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့သည်။
လူနေရပ်ကွက်များ တည်ဆောက်မှုကို ဒေသခံ လူဦးရေများအပေါ် မှီခိုခြင်းမရှိသည့် အင်အားစုတစ်ခု၏ အကာ အကွယ်အောက်တွင် လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး ချိုးဖျက်နိုင်ခြင်းမရှိသော သံမဏိ တံတိုင်း တစ်ခုနောက်တွင် လုပ်ဆောင်ရမည်ဟု ၎င်းက ရေးသားခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်တွေကို တွေ့ရစဉ်

ဂျာဘော့တင်စကီး၏ တစ်ဖက်စွန်းရောက် ယုတ္တိဗေဒသည် ပါလက်စတိုင်းတို့နှင့် ဆွေးနွေးရန် ဆန္ဒရှိသည့် ဇီယွန်ဝါဒီတို့ကို ထိခိုက်နစ်နာစေခဲ့သည်။ 

အစ္စရေးနိုင်ငံ တည်ထောင်ခဲ့သည့် ၁၉၄၈ ခုနှစ်တွင် ပါလက်စတိုင်း ၇၅၀,၀၀၀ ကျော်သည် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များမှ အတင်းအဓမ္မ ဖယ်ရှားခံခဲ့ရပြီး အစ္စရေးသည် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ လူနေမှုဘဝအပေါ် ထိန်းချုပ်သည့် စနစ်တစ်ခု ဖန်တီးခဲ့သည်။

နံရံများ၊ ခြံစည်းရိုးများ တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် ထောက်လှမ်းရေး သတင်းအချက်အလက်များ စုဆောင်းမှုသည် သံမဏိ တံတိုင်း မဟာဗျူဟာ၏ အခြေခံဖြစ်ပြီး ဂျူးနိုင်ငံကို ဒေသတွင်း အခြားနိုင်ငံများနှင့် ကွဲကွာသွားစေခဲ့ သည်။ 

နေရပ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာသည့် ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်များလက်မှ ၎င်းတို့၏ နယ်မြေကို ကာကွယ်ရန် လိုအပ်ချက်သည်လည်း အစ္စရေး အယူဝါဒ၏ နောက်ထပ် အဓိက အချက်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ အရာအားလုံးသည် ကာကွယ်ရေး မူဝါဒဖြင့် စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

အောက်တိုဘာ ၇ ရက်တွင်မူ အရာအားလုံး ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ အစ္စရေးကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဟားမာ့စ်စစ်သွေးကြွ အများစုသည် ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်များက မွေးဖွားလာခဲ့သူများဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် အစ္စရေးနှင့် ဂါဇာကို ခွဲခြားထားသည့် နယ်စပ်တံတိုင်းများကို ချိုးဖောက် ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ 

အစ္စရေးသည် နာရီပိုင်းအတွင်း စစ်သွေးကြွများ၏ တိုက်ခိုက်မှုများအောက်တွင် ဝရုန်းသုန်းကား ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အစ္စရေးပြည်သူများကို ကာကွယ်ရန် ပျက်ကွက်မှု
*********************************************
အစ္စရေးအစိုးရ၏ ပြည်သူများနှင့်ထားရှိသည့် လူမှုသဘောတူညီချက် အခြေခံအုတ်မြစ်သည် စစ်တပ်နှင့် လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့များက ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခသည်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုများမှ ကာကွယ်တားဆီးပေးရန် ဖြစ်သည်။ 
ဟားမာ့စ်တို့ တိုက်ခိုက်ခဲ့ချိန်တွင် ထိုလူမှုသဘောတူညီချက်လည်း ကျိုးပျက်သွားခဲ့သည်။

ယခင်က ကျိုးပျက်နိုင်ခြင်းမရှိဟု အစ္စရေးပြည်သူများ ယူဆထားခဲ့သည့် သံမဏိ တံတိုင်း မဟာဗျူဟာလည်း ချိုးဖောက်ခံခဲ့ရသည်။ ဟားမာ့စ်အဖွဲ့ကပင် အစ္စရေးစစ်တပ်၏ ခိုင်ခံ့မှုမရှိသည့် အခြေအနေကို အံ့အားသင့်ခဲ့ ရသည်။ 

အစ္စရေးရဲ့ လေကြောင်း တိုက်ခိုက်ခံရတဲ့ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို တွေ့ရစဉ်

အောက်တိုဘာ ၇ ရက် မတိုင်မီအထိ အစ္စရေးသည် ပါလက်စတိုင်းတို့၏ ဘဝကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ 

လက်ရှိတွင် သံမဏိ တံတိုင်း မဟာဗျူဟာသည် ချိုးဖျက်ခံခဲ့ရသဖြင့် အစ္စရေးခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် ဂျူးလူမျိုးများကို ကြောက်မက်ဖွယ် တိုက်ခိုက်မှုများမှ ကာကွယ်ပေးရန် မည်သည့် အစီအစဉ်များ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ပါမည်နည်း။

ထို့ပြင် အစ္စရေး အစိုးရသည်လည်း ပြည်သူများ၏ ယုံကြည်မှုကို ပြန်လည်ရရှိရန်နှင့် မည်သို့ လုပ်ဆောင်မည်နည်း။

ပြည်သူများအပေါ် အကာအကွယ် ပေးနိုင်စွမ်းရှိမှုကို မည်ကဲ့သို့ ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းမည်နည်း။

ထိုကဲ့သို့ ခက်ခဲသော မေးခွန်းများကို ပြန်လည်ဖြေကြားရန်အတွက် အစ္စရေးအနေနှင့် အချိန်အနည်းငယ် ယူရမည် ဖြစ်သည်။ 

သို့သော် ဟားမာ့စ်တို့နှင့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စစ်ပွဲအစောပိုင်း အဆင့်များတွင် အစ္စရေးခေါင်းဆောင်များ၏ တုန့်ပြန် ဆောင်ရွက်မှုသည် အားရကျေနပ်ဖွယ် မရှိသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်သည်။ 

အစ္စရေးသည် ကမ္ဘာ့အကောင်းဆုံး စစ်တပ်များကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည့် နိုင်ငံများထဲတွင် ပါဝင်နေသဖြင့် ဟားမာ့စ် တို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာ တည်တံ့ခိုင်မြဲလာခဲ့သည့် သံမဏိ တံတိုင်း မဟာဗျူဟာကို မည်သို့ ပြန်လည် တည်ဆောက်မည်ကို စောင့်ကြည့်ရမည်ဖြစ်သည်။ 

Source: Asia Times