CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃၀

တရုတ်နိုင်ငံ၏ အဓိက ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ ရှီကျင့်ဖျင်သည် မော်စီတုန်း၏ ကွန်မြူနစ်ပါတီ အာဏာသိမ်းယူမှု၏ သမိုင်းဝင် တော်လှန်ရေး အခြေခံ စခန်းဖြစ်သည့် ရှန်စီနယ်၊ ယီနန်မြို့ (Yan'an) သို့ အောက်တိုဘာ ၂၇ ရက်တွင် လတ်တလော အသစ်ခန့်အပ်ထားသော တရုတ်ထိပ်တန်း အရာရှိများကို သဘောတရားရေးရာ ကွင်းဆင်းလေ့လာ ရေး ခရီးကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။

မော်စီတုန်းသည် ၎င်းဒေသရှိ လိုဏ်ဂူအတွင်း၌ ရပ်နေကာ တပ်နီတော်(ကွန်မြူနစ်တပ်) များကို တစ်ချိန်က လမ်းညွှန်ပဲ့ကိုင်ခဲ့သည်။

ဆယ်စုနှစ်များစွာ အတွင်း တရုတ်၏ သြဇာအကြီးဆုံး ခေါင်းဆောင် မော်သည် သစ္စာစောင့်သိမှု၊ ကြိုးစား အား ထုတ်မှုနှင့် အနစ်နာခံမှုတို့အတွက် လိုအပ်ကြောင်း ၎င်း၏တပ်သားတိုင်းကို သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ယနေ့ မျက်မှောက် ကာလတွင်လည်း ပါတီသည် ယီနန်စိတ်ဓာတ်ကို ရှေ့တန်း တင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ "မိမိ ကိုယ်ကို အားကိုးမှုနှင့် ခက်ခဲကြမ်းတမ်းသော တိုက်ပွဲများကို အဓိကအားဖြင့် မိမိ ရှေ့ဆောင်လမ်းညွှန် သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ရှီကျင့်ဖျင်က ၎င်း၏နောက်လိုက် ငယ်သားများကို မှာကြားလို့နေပြီ ဖြစ်သည်။  

ရှီ၏ အဆိုအရ ၎င်းတို့ ကွန်မြူနစ်များသည် ဂျပန်ကျူးကျော်မှုကို ပထမဦးစွာ တိုက်ထုတ်ခဲ့သူများ ဖြစ်ကြောင်း၊ အာဏာရ အမျိုးသားရေးပါတီနှင့် ၁၉၄၀ ပြည့်လွန်နှစ်များက ပြည်တွင်းစစ်ကဲ့သို့ ယနေ့ခေတ်တွင်လည်း ကျင့်ဝတ် များ လိုအပ်နေသေးကြောင်း သိရသည်။

ခေါင်းဆောင်ကြီး မော်စီတုန်း

ရှီကျင့်ဖျင် ပြင်ဆင်နေသည့် တိုက်ပွဲ၏ သဘောသဘာဝကို ပြီးခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်အတွင်း နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် နိုင်ငံ ရေးအရ တွေ့ဆုံမှုတွင် ရွေးချယ်ထားသော တရုတ်ထိပ်တန်း ခေါင်းဆောင် နှစ်ဒါဇင်ခန့်၏ နောက်ခံ ကိုယ်ရေး ရာဇဝင်များကို ကြည့်၍ မှန်းဆနိုင်သည်။

ရှီကျင့်ဖျင်၏ ရွေးချယ်မှုများသည် အထူးသဖြင့် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များထံမှ ဖိအားများကို ခံနိုင်ရည် ရှိစေရန်အတွက် ဘေဂျင်းသည် အဆင့်မြင့် စစ်ရေးနှင့် နည်းပညာစွမ်းရည်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အာရုံစိုက် နေခြင်းကို ရောင်ပြန်ဟပ်နေပါသည်။

“ရှီသည် မော်၏ အစဉ်အလာကို အောင်မြင်အောင် အလေးပေး လုပ်ဆောင်သူဖြစ်ကြောင်း သူ့ကိုယ်သူ ရည်ညွှန်း ပြောကြားခဲ့သည်”ဟု စတန်းဖို့ဒ်စင်တာ၊ တရုတ်စီးပွားရေးနှင့် အဖွဲ့အစည်း အသွင်သဏ္ဌာန် လေ့လာရေးသိပ္ပံမှ အကြီးတန်း သုတေသနပညာရှင် ဂိုဂွမ်ဝူက ပြောကြားခဲ့သည်။

၁၉၄၀ ပြည့်နှစ်လွန်များအတွင်း မော်၏ ခေါင်းဆောင်မှု အောက်တွင် ပါတီသည် သူတို့လိုချင်သမျှကို အကောင် အထည် ဖော်နိုင်ခဲ့သည့်။ ယနေ့ကာလတွင်တော့ တရုတ်သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ သြဇာလွှမ်းမိုးမှု ကြီးထွား လာနေ သော်လည်း ရှီသည် တိုးတက်မှု နှေးကွေးကာ အနောက်စက်မှု လုပ်ငန်းကြီးများနှင့် နက်ရှိုင်းသော ချိတ်ဆက်မှုများ နှေးကွေးသွားခဲ့သည့် အချက်ကိုမူ ငြင်း၍ မရပေ။

ပါတီ၏အာဏာကို ချုပ်ကိုင်ထားနိုင်မှုကို အားနည်းစေမည်ကို စိုးရိမ်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဂိုဂွမ်ဝူက သုံးသပ်ပြသည်။

လီခဲ့ချန်နဲ့ ရှီကျင့်ဖျင်

၎င်းသည် တရုတ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ခေါင်းဆောင် Zhao Ziyang ၏ အကြံပေးအဖြစ် ၁၉၈၀ ပြည့်လွန်နှစ်များ အတွင်း ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရသည့် အချိန်အထိ လုပ်ကိုင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ Zhao Ziyang သည် ၁၉၈၉ ခုနှစ် တီအန်နန်မင် ဆန္ဒပြပွဲကြောင့် ဖြုတ်ချခံရသည်။

“ရှီက ကြီးမားတဲ့ ရည်မှန်းချက်ရှိတယ်။ သူ့စကားအရ တရုတ်နိုင်ငံကို ကမ္ဘာ့ဇာတ်ခုံဗဟိုသို့ ရောက်စေချင်နေ တာဗျ။ အဲဒီရည်ရွယ်ချက် အထမြောက်ဖို့က လက်ရှိမှာ တရုတ်ခွန်အားနဲ့ မလုံလောက်သေးဘူး” ဂိုဂွမ်ဝူက ဆက်လက် သုံးသပ်ပြသည်။

မကြာသေးမီက ပြီးစီးခဲ့သော ပါတီကွန်ဂရက် ညီလာခံတွင်  ရှီသည် တရုတ်ပြည်တွင်း ရင်ဆိုင်နေရသော ပြင်းထန် သည့် စိန်ခေါ်မှုများကို အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

သူသည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများနှင့်အတူ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်မှုများကိုပါ ဦးတည် ပြောကြားခဲ့ပြီး အခက်အခဲများ ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ တရုတ်နိုင်ငံသူ၊ နိုင်ငံသားများ ညီညာဖျဖျ ရုန်းကြွကြရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

အစည်းအဝေးသည် မူဝါဒ အစီအစဉ်ချမှတ်ရာ၌ ရှီ၏ အခန်းကဏ္ဍကို ခိုင်မာစေခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ပြိုင်ဘက်ဟောင်း လီခဲ့ချန်နှင့် တစ်ကြိမ်ဆက်ခံမည့်သူ နှစ်ဦးစလုံးကို ထုတ်ပယ်ခဲ့ပြီး အခြားနိုင်ငံရေး ကွန်ရက်များကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ သည်။

အဖွဲ့ဝင် ၂၄ ဦးပါ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ (ပေါ်လစ်ဗျူရို) တွင် ပါဝင်ရန် ရာထူးတိုးမြှင့်ခံရသူ ၁၃ ဦးအနက် အများစု မှာ ရှီနှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ခိုင်မာသော ဆက်ဆံရေး ရှိရုံသာမက နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှု(သို့မဟုတ်) လုံခြုံရေးနှင့် စစ်ရေးစွမ်းရည်များ၏ မူဝါဒဆိုင်ရာ သက်ဆိုင်သည့် အတွေ့အကြုံများ ကိုယ်စီရှိကြသည်။

အသစ်ရွေးချယ်လိုက်တဲ့ ပေါ်လစ်ဗျူရိုအဖွဲ့

ပေါ်လစ်ဗျူရို အသစ်တွင် ပါဝင်လာကြသည့် Ma Xingrui, Zhang Guoqing, Li Ganjie, Liu Guo Zhong နှင့် Yuan Jiajun တို့သည် တရုတ်အစိုးရပိုင် ကာကွယ်ရေးပစ္စည်း ထုတ်လုပ်သည့် စက်မှုဇုန်တွင် အလုပ်လုပ်ဖူးကြပြီး အာကာသ ပျံသန်းမှု အပိုင်းမှာလည်း အမေရိကန်နှင့် တရုတ်ပြည်သူ့လွတ်မြောက်ရေးတပ် (PLA) ၏ လက်နက် တိုးချဲ့ ပြိုင်ဆိုင်မှုများတွင် အတွေ့အကြုံ မနည်းကြပေ။

သူတို့သည် အဆုံးစွန်ဆုံးပြောရလျှင် သမားရိုးကျ နျူကလီးယား ဒုံးကျည် ထုတ်လုပ်နည်းအထိ နားလည်ကြသည်။

ဂျာမနီတွင် အာကာသပညာကို လေ့လာနေသော လက်ရှိ ပါတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် Yuan Jiajun သည် ကြွယ်ဝ ချမ်းသာသူ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ပထမဆုံး တရုတ်လူမျိုး အာကာသယာဉ်မှူးကို အာကာသထဲသို့ စေလွှတ်သည့် အစီအစဉ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။

Liu Guo Zhong သည် တရုတ်အရှေ့ပိုင်း သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ တက္ကသိုလ်တွင် အမြောက်စနစ်များ၊ ဒီဇိုင်းနှင့် ထုတ်လုပ်ရေးတို့ကို အဓိက သင်ကြားခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ နိုင်ငံရေးလောကသို့ မပြောင်းမီ တရုတ်နိုင်ငံ၏ အစောဆုံး ဗုံးနှင့် ဒုံးကျည်စက်ရုံများတွင် အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။

ရာထူးတိုးခြင်းများသည် တရုတ်နိုင်ငံအတွက် အရေးကြီးသော သွင်းအားစုတစ်ခုအဖြစ် Xi ၏ "သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာ ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်မှုအပေါ် အာရုံစိုက်နေခြင်းကို ထင်ဟပ်စေသည်" ဟု Eurasia Group မှ အကြီးတန်း တရုတ် လေ့လာသုံးသပ်သူ Neil Thomas က ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ အစောပိုင်းကာလမှ အခြား နျူကလီးယား လက်နက်နိုင်ငံများ၏ တွန်းလှန်ခံရခြင်းမှ ရုန်းထွက်ရန် အလို့ငှာ မရှိမဖြစ် လိုအပ်သည့် ဂြိုဟ်တုနှင့် နျူကလီးယား လက်နက်နည်းပညာများကို ၎င်းအစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက ပြန်လည် ဖန်တီးရမည်ဟု ရှီက မကြာခဏ ပြောလေ့ရှိသည်။

အသစ်ရွေးချယ်တဲ့ ပေါ်လစ်ဗျူရိုမှာ ပါ၀င်လာတဲ့ Cai Qi

ပေါ်လစ်ဗျူရို အတွင်း အခြားအဓိက ပြဿနာတစ်ရပ်မှာ ထိုင်ဝမ်ဖြစ်ပြီး ပေါ်လစ်ဗျူရို အဖွဲ့ဝင် နှစ်ဒါဇင် အနက် ၁၅ ဦးမှာ အဆိုပါကျွန်းနှင့် တရုတ်ပြည်မကြီး ရေလက်ကြားဖြတ်ကျော် စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုများကို စီမံခန့်ခွဲရန် ဖြစ်သည်။

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် တိုင်းပြည် ပေါင်းစည်းရေး ခေါင်းစဉ်အောက်တွင် ဘေဂျင်း၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှု သို့မဟုတ် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ကျွန်းနှင့် ကင်းကွာ၍ မရသော အကြောင်းပြချက်များက ရှိနေသည်။

အကယ်၍ ထိုင်ဝမ် လွတ်လပ်ရေးတရားဝင်ကြေညာခဲ့လျှင် စစ်တပ်ဖြင့် ပစ်မှတ်ထား နိုင်သည့် နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်သည်။

ထိပ်တန်းအဖွဲ့ဝင် ခုနစ်ဦးပါ ပေါ်လစ်ဗျူရို အမြဲတမ်း ကော်မတီတွင် အံ့အားသင့်ဖွယ် ပေါင်းထည့်ထားသည့် တစ်ဦးဖြစ်သည့် ပုဂ္ဂိုလ်မှာ Cai Qi ဖြစ်သည်။

၎င်းသည် ဇီကျန်းဒေသတွင် ဒေသဆိုင်ရာ အရာရှိတစ်ဦးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေစဉ် ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ထိုင်ဝမ် သို့ သွားရောက်ခဲ့ပြီး လွတ်လပ်ရေးနှင့် အသွင်ကူးပြောင်းရေးကို နိုင်ငံရေးအရ မဟာမိတ်အဖြစ် ပြောင်းလဲရန် တရုတ်ပြည်မကြီးကို တောင်းဆိုခဲ့ဖူးသည်။

ကျွန်း၏ တောင်ဘက်ရှိ ပြည်နယ်နှစ်ခုတွင် ရှီနှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်ခဲ့သော Cai သည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ရှီ အနေဖြင့် ဘေဂျင်းပါတီ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်လာရန် ရာထူးတိုးခြင်း အဆင့်ဆင့်ကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ခဲ့ခြင်းကို ကောင်းစွာ နားလည်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် သူသည် သက်ကြီးရွယ်အို ဆွေမျိုး ပေါက်ဖော် တစ်ဦးနှင့် တွေ့ဆုံခြင်း၊ တရုတ်တွင် ထိုင်ဝမ် ရင်းနှီး မြုပ်နှံမှုများကို အားပေးခြင်းနှင့် ပိုမိုရင်းနှီးသော ကူမင်တန်မှ နိုင်ငံရေးသမားများနှင့် ပေါင်းသင်း ဆက်ဆံခြင်း အကြောင်း အကောင်းမြင် ရေးသားခဲ့သည်။

ထိုအချိန်က ကူမင်တန်သည် ထိုင်ဝမ်ကို တစ်ချိန်က အုပ်ချုပ်ခဲ့သော ပါတီ၏ အမည်ဖြစ်သည်။

ခြွင်းချက်အနေဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကို အာရုံစိုက်စေသည့် တရုတ်ပြည်မကြီး အရှေ့ပိုင်း ဇာတ်ကွက်ကို ဦးဆောင်ခဲ့သူမှာ He Weidong ဖြစ်သည်။ အသက် ၆၅ နှစ်ရှိ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး He Weidong သည် ထူးဆန်းစွာဖြင့် ဗဟိုကော်မတီဝင် ၃၇၀ နေရာတွင်  အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ထို့ထက် တစ်ဆင့်တိုး၍ ပေါ်လစ်ဗျူရိုတွင် ထိုင်ခုံ တစ်နေရာ တိုးလာခဲ့သည်။  

ထိုင်ဝမ်ရှိ အမျိုးသားလုံခြုံရေး သုတေသန ဒါရိုက်တာ Shen Ming-Shih က “ပေါ်လစ်ဗျူရို အပြောင်းအလဲများ သည် ထိုင်ဝမ်အပေါ်  ရှီသည် စိတ်ရှည်သည်းခံမှု မရှိတော့ဘဲ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းစွာဖြင့် ထိုင်ဝမ်ကို တွန်းအားနေပုံ ရကြောင်း” ကောက်ချက်ချခဲ့သည်။

ရေလက်ကြား ဖြတ်ကျော်ဆက်ဆံရေး ယိုယွင်းလာမှုကို ဂရုမစိုက်သည့် နည်းဗျူဟာကို ဆက်ပြောရလျှင် အသက် ၆၉ နှစ်သာ ရှိသေးသည့် ရှီကျင့်ဖျင်သည် အသက် ၇၂ နှစ်အရွယ် Zhang Youxia ကို ဆက်ထိန်းထားရန် ဆုံးဖြတ် ချက်သည် PLA ထိပ်ပိုင်းရှိ တိုက်ခိုက်ရေး အတွေ့အကြုံကို လိုလားသော ရှီကျင့်ဖျင်၏ ဆန္ဒကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။

အသက်အကြီးဆုံး ပေါ်လစ်ဗျူရို အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် Zhang Youxia သည် ၁၉၇၉ ခုနှစ်တွင် တရုတ်နှင့် ဗီယက်နမ် စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ထိုစစ်ပွဲသည် ကွန်မြူနစ်ချင်း အတူတူ ဗီယက်နမ်ကို ဒဏ်ခတ်လိုသဖြင့် တရုတ် က တမင်တကာ ကျူးကျော် တိုက်ခိုက်ခြင်းဟု သတ္တုချကြသည်။

နောက်ထပ် စံနှုန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ လက်ရှိ ထောက်လှမ်းရေး ခေါင်းဆောင် Chen Wenqing ကို ပေါ်လစ်ဗျူရို အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ထားရှိလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

၁၉၈၀ ပြည့်လွန် နှစ်များအတွင်း နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာနကို ဖွဲ့စည်းပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ခန့်အပ်လိုက်သည့် ရာထူးလည်း ဖြစ်သည်။ Chen Wenqing သည် အကျင့်ပျက် ခြစားမှု စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့တွင် အသက်အငယ်ဆုံး လက်ထောက် အတွင်းဝန်ဖြစ်လာပြီး ရှီသည် Chen Wenqing ကို လက်ကိုင်တုတ်အဖြစ် သုံး၍ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုနှင့် ပြိုင်ဘက်များကို  ရေရေလည်လည် သုတ်သင်ရှင်းလင်းခဲ့သည်။

ယခင် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုရှိ KGB ထောက်လှမ်းရေးဂိုဏ်း ကဲ့သို့ပင် ရှီ၏ တရုတ်နိုင်ငံတွင် “သူလျှိုများ အာဏာရလာ”ကြောင်း အရောင်းမြှင့်တင်ရေး ညွှန်ပြသည်ဟု စတန်းဖို့ဒ် ပညာရှင် ဂိုဂွမ်ဝူက ပြောသည်။

လက်ရှိ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် တစ်ချိန်က KGB ဂိုဏ်းချုပ်ဖြစ်သည်။

အသစ်ဖွဲ့တဲ့ ပေါ်လစ်ဗျူရိုမှာ ပါ၀င်လာတဲ့ ထောက်လှမ်းရေး ခေါင်းဆောင် Chen Wenqing

“ယခုအခါတွင် ရှီကျင့်ဖျင်သည် လူမှုရေး အင်အားစုများကို သာမက နိုင်ငံရေးထိပ်သီးများနှင့် နိုင်ငံခြား ဆက်ဆံ ရေးရော ထောက်လှမ်းရေးတွင်ပါ အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုအဖြစ် အသုံးချလိုပုံရသည်” ဟု ၎င်းက ကောက်ချက်ချသည်။

ထိုင်ဝမ်ရှိ Tamkang တက္ကသိုလ်မှ တရုတ်လေ့လာမှုပညာရှင် Hung Yao-nan က လုံခြုံရေးအပေါ် ရှီ၏ အလေး ထားမှုသည် ၎င်း၏ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု မြင့်မားသော အုပ်ချုပ်ရေး၏ အကျပ်ရိုက်မှုကို ထင်ဟပ်စေသည်ဟု ပြောကြား ခဲ့သည်။

ဗဟိုချုပ်ကိုင်သည့် အလေ့အထသည် “မော်စီတုန်း ထောင်ချောက်” ဟု ဖြစ်ပြီး ရှီသည် ဂျိုးဇက်စတာလင် ကဲ့သို့ ပြည်တွင်း ထိန်းချုပ်မှုကို ယခင်ကထက် ပိုမိုတင်းကျပ်လာမည် (သို့မဟုတ်) ပြင်းထန်သော အမျိုးသားရေးဝါဒ ဗန်းပြ၍ ရန်လိုမှုများကို လုပ်လာမည်ဟု Hung Yao-nan က သုံးသပ်သည်။  

“ရှီကျင့်ဖျင်သည် ယခင်ကထက် သေးငယ်သော ဆုံးဖြတ်ချက်များသည်ပင် စက်ဝိုင်းတစ်ခု၏ အလယ်ဗဟိုတွင် ရှိလာသဖြင့် ဆိုးရွားသော ဆုံးဖြတ်ချက်များချရန် ပိုမိုလွယ်ကူလာသည်" ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရှီ၏ မိန့်ခွန်းများတွင် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးတွင် ကွဲပြားခြားနားမှုများကို တိုက်ထုတ်နေပြီး စစ်အေးတိုက်ပွဲသစ်သို့ ဝင်လာစေသည်ဟု စသည်ဖြင့် အမေရိကန်ကို ဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာဖြင့် မကြာခဏ သတိပေးသော်လည်း ကိုယ်ပိုင် ထိန်းချုပ်မှုကို ဘောင်ခတ်ထားဖို့ ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် “သူကိုယ်တိုင် တံတိုင်းတစ်ခုကို တည်ဆောက်ထား ကြောင်း” Hung Yao-nan က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီသည် တရားဝင်အားဖြင့် ဗလာဒီမာလီနင်၏ ရုရှားမာ့က်စ်ဝါဒီနှင့် အလယ်အလတ် (လစ်ဘရယ်) ဒီမိုကရေစီ အခြေခံ သဘောတရားအပေါ် ကျောရိုးပြု၍ ဖွဲ့စည်းထားသည်။

ပါတီ၏ အမြင့်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ၅ နှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ကျင်းပသော အမျိုးသား ကွန်ဂရက် အစည်းအဝေးက ချမှတ်သည်။ အမျိုးသား ကွန်ဂရက် အစည်းအဝေး မကျင်းပ ဖြစ်သည့်အခါ ဗဟိုကော်မတီသည် အမြင့်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက် ချပေးရသည်။

သို့သော် ဗဟိုကော်မတီသည် သာမန်အားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင် တစ်ကြိမ်သာ တွေ့ဆုံသောကြောင့် အများဆုံး တာဝန် နှင့် ဝတ္တရားများအား ပေါ်လစ်ဗျူရို(Politburo) နှင့် ၎င်း၏ အမြဲတမ်းကော်မတီသို့ အခွင့်အာဏာအဖြစ် အပ်နှင်း ထားသည်။

ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်သည် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး (အရပ်သားတာဝန်)၊ ဗဟိုစစ်ရေးကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ (CMC) (စစ်ရေးတာဝန်)နှင့် နိုင်ငံတော်သမ္မတ (နိုင်ငံ့အကြီးဆုံးရာထူး)၏ ရုံးများအား ထိန်းချုပ်ထားသည်။

ထို့ကြောင့် ပါတီခေါင်းဆောင်သည် နိုင်ငံ၏ အထွဋ်အထိပ် ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ကျင်းပခဲ့သော (၁၈) ကြိမ်မြောက် အမျိုးသားကွန်ဂရက်မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက် ထားသော လက်ရှိ ပါတီခေါင်းဆောင်မှာ ရှီကျင့်ဖျင်ဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် အာဏာဆုပ်ကိုင်မှု သက်တမ်းတိုးခဲ့သဖြင့် ဝေဖန်သံများ ကျယ်လောင် လာခဲ့သည်။

“တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီဟာ သူတို့ရဲ့ မာ့က်စ်-လီနင်ဝါဒ၊ မော်အတွေးအခေါ်ကို မပျောက်အောင်၊ ခေတ်မီတဲ့ နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ အဖြစ်နဲ့ စီးပွားရေးအင်အား ကောင်းကောင်းနဲ့ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီးတွေနဲ့ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်အောင် ‘မူ’အသစ်ချပြီး လုပ်တာပါပဲ။ အဲဒီ ‘မူ’ ကလည်း မော်ခေတ်တုန်းက ‘မူ’ထက် တိန့်ရှောင်ဖိန် လက်ထက်မှာ ချလိုက်တဲ့မူ ဖြစ်တယ်။ အဲဒီ‘မူ’အတိုင်းပဲ သူတို့ဆက်သွားမယ်။ ဆက်သွားတဲ့အခါမှာ ၁၀ နှစ် တစ်ခါ ပြောင်းသွားတယ်ဆိုရင် နောက်ဆက် ပြီးတော့ သူတို့ကိုင်တွယ်ဖို့က ပြန်ပြီးလူရှာရ၊ ရွေးရနဲ့ အခက်အခဲ တွေ့နိုင်တယ်။ အဲဒီတော့ အထွေထွေ အတွင်း ရေးမှူးကို အပြောင်းအလဲ မလုပ်တော့ဘူး။ အဲဒီရာထူးကို ဆက်တိုက်ပဲ အကန့်အသတ် လုပ်လိုက်တာ။ အဲဒီလို လုပ်လိုက်တဲ့အတွက် တရုတ်ပြည်နဲ့ နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးက ကြီးမားတဲ့ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်စရာ မရှိတော့ဘူး။ သူ့ရဲ့စီးပွားရေးစနစ်နဲ့ အရင်သွားတဲ့ လမ်းအတိုင်းပဲ သွားလိမ့်မယ်။ အမေရိကန်တို့နဲ့ ကျန်တဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) နိုင်ငံတွေကိုလည်း ဆက်ဆံရေး ကောင်းအောင် လုပ်ပါ့မယ်လို့လည်း ရှီကျင့်ဖျင်က ပြောသွားတာ ရှိတယ်။ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေနဲ့လည်း အဲဒီလိုပဲ ဆက်ဆံရေး ကောင်းအောင်၊ သူ့ရဲ့စီးပွားရေးလမ်းစဉ် အောင်မြင်အောင် ဆက်လုပ်မယ်လို့ ဆရာတော့ ယုံကြည်ပါတယ်” ဟု ရန်ကုန်မြို့ အခြေစိုက် စာရေးဆရာ ဦးထက်မြက်က သုံးသပ် ပြခဲ့သည်။            

Reference: Washington Post

(ဝါရှင်တန်ပို့စ်ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက် ရက်စွဲဖြင့် မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Christian Shepherd ၏ အတွေးအမြင်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို၍ ဖြည့်စွက်ရေးသား၍ တင်ဆက်လိုက်ပါ သည်)

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

ရှီကျင့်ဖျင်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဩဇာအရှိဆုံးပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ထိုကဲ့သို့ နေရာမျိုးအတွက် ရှီ၏ အဓိက ပြိုင်ဘက်ဖြစ်သော ဂျိုးဘိုင်ဒန်သည် ထိရောက်သော ပြည်တွင်းနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ချမှတ်ရာတွင် အခက်အခဲနှင့် တွေ့နေရသည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ဘိုင်ဒန်သည် ယိုယွင်းလာနေသော နိုင်ငံရေးစနစ်တစ်ခုကို ဦးစီးပဲ့ကိုင်နေရသည်။

ရှီကျင့်ဖျင်ကတော့ အတွင်းပိုင်း ကန့်သတ်ချက်များကို ရင်ဆိုင်ရင်း ခိုင်ကျည်မြဲမြံမည့် ဖြစ်ရပ်မှန်ကို ရင်ဆိုင်နေရ သည်။ လတ်တလော ဘေဂျင်းတွင် ကျင်းပနေသည့် အကြိမ် ၂၀ မြောက် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CCP)  အမျိုးသားကွန်ဂရက် အစည်းအဝေးမှာ ရှီကို တရုတ်သမ္မတအဖြစ် တတိယသက်တမ်း ပေးအပ်လိုက်၍ ဖြစ်သည်။ ထိုသို့ တရုတ်သမ္မတအဖြစ် တတိယသက်တမ်းဆိုသည်က ရှားရှားပါးပါး ဖြစ်ရပ်ပင် ဖြစ်သည်။

ထိုဖြစ်ရပ်ကို တိုးတက်မှု တစ်ခုအဖြစ် တရုတ်နိုင်ငံကတော့ စိတ်အားထက်သန်စွာဖြင့် သဘောထား မှတ်ချက် ချခဲ့သည်။ ကျယ်ပြန့်စွာ သန္ဓေတည်ခဲ့သော အနောက်အုပ်စု အမြင်များသည် နှိုးစက်တစ်လုံး မဟုတ်သည့်တိုင် ကြိုတင် ခန့်မှန်းနိုင်ရေးအတွက် အရေးကြီးဆဲ ဖြစ်သည်။

ဩစတြေးလျနှင့် အမေရိကန်တို့ကဲ့သို့ နေရာများမှ တရုတ်ကို စောင့်ကြည့် လေ့လာသူများ တိုးပွားလာနေသည်။ ရှီ၏ ဆက်လက် လွှမ်းမိုးနေမှုသည် တရုတ်ပြည်တွင်းရှိ အရပ်ဘက် လူ့အဖွဲ့အစည်းများကို ပိုမိုထိခိုက်စေပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၏ လုံခြုံရေးကို ခြိမ်းခြောက်မည့် ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု တစ်ခုအဖြစ် အဆိုပါ စောင့်ကြည့် လေ့လာ သူများက ရှုမြင်ကြသည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ် (Reuters)

တရားမျှတဖို့က သူတို့ထံတွင် အကြောင်းပြချက် တစ်ခုရှိသည်။ တရုတ်ပြည်တွင်း၌ ဖိနှိပ်မှုများလေလေ ပြည်ပ အင်အားစုများ ပိုမိုခိုင်မာလာလေလေ ဟူသောက အချက်ဖြစ်သည်။ တရုတ်၏ နိုင်ငံတကာ အခန်းကဏ္ဍနှင့် ပတ်သက်၍ မျှော်လင့်ချက် ကြီးကြီးမားမားအတွက် အကောင်းဆုံး အချိန်မဟုတ်ဟု ထင်ကောင်းထင်နိုင်သည်။

သို့သော်လည်း ကမ္ဘာ့ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု၊ စီးပွားရေးမတည်ငြိမ်မှု (သို့မဟုတ်) ယေဘုယျအားဖြင့် အခြား နိုင်ငံ များကို အကျပ်ကိုင်ခြင်းမှ ပေးဆောင်ရန် တွန်းအားပေးရန်အတွက် တရုတ်၏ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော ဖြေရှင်းချက် တစိတ်တပိုင်း ဖြစ်ရပါမည်။

ပြောရမည်ဆိုလျှင် ထိုင်ဝမ်အပေါ် တရုတ်၏ သဘောထားက အားရစရာမရှိလှပေ။ သို့သော် တရုတ်နှင့်ရုရှားတို့၏ အကန့်အသတ်မရှိ ဆက်ဆံရေးသည် အမေရိကန် ဖော်ညွှန်းမှုကို တန်ပြန်ရန် အသုံးဝင်သည့် နည်းလမ်းတစ်ခုဟု ဘေဂျင်းက ရှုမြင်နိုင်သည်။ သို့သော် ယူကရိန်းသို့ ဗလာဒီမာပူတင်၏ ဆိုးရွားစွာ ကျူးကျော်မှုကြောင့် သင်ခန်းစာ ယူစရာ တစ်ခုအဖြစ်သို့ လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။

သို့တည်းမဟုတ်လျှင် ထိုင်ဝမ်ကို အတင်းအကြပ် သိမ်းသွင်းရန် ဖြစ်နိုင်ခြေကို ရှီ သုံးသပ်လာဖို့ တွန်းအားတစ်ရပ် ဖြစ်လာစေနိုင်သည်။

ကမ္ဘာ့ဩဇာ အကြီးမားဆုံးပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်နေသည့်တိုင် နိုင်ငံ့အာဏာ၏ အားသာချက်များနှင့် အားနည်းချက်များကို အသိအမှတ် ပြုရမည်ဖြစ်သည်။

ဩစတြေးလျ ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ကီဗင်ရက်ဒ် သက်သေပြခဲ့သလိုပင် တရုတ်မူဝါဒ ချမှတ်သူများသည် အထူး သဖြင့် အမေရိကန်နှင့် အလွန်နီးကပ်လွန်းသော အိမ်နီးချင်များထံမှ ပြည်တွင်းရေးနှင့် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အကြံ ဉာဏ်များကို ကြိုဆိုခြင်း အလျဉ်းမရှိပေ။

ရှီကျင့်ဖျင် မိန့်ခွန်းပြောနေသည်ကို ကြည့်ရှုနေကြသူများ(AFP)

ရှီကျင့်ဖျင်သည် ပူတင် လက်ခံနားထောင်မည့် တစ်ဦးတည်းသော နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု အယူ အဆရှိ၍ တရုတ်အနေဖြင့် ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို ပြတ်ပြတ်သားသား အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်သည့် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ရန် အလားအလာလည်း ရှိနေသည်။

ထိုသို့ ပါဝင်ရန်အတွက် တရုတ်လိုချင်သည့် အကြောင်းပြချက်များစွာ ရှိသည်။

ပူတင်သည် ဥရောပ-အာရှကို မတည်မငြိမ် ဖြစ်စေခဲ့ပြီး အနောက်အင်အားကြီး နိုင်ငံများ ပိတ်ဆို့အရေးယူ လာချိန် တွင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ကမောက်ကမ ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ပူတင်အပေါ် ရှီ၏ဩဇာ မည်မျှ အတိုင်းအတာ သက်ရောက်မည်ကို ခန့်မှန်းရန် ခဲယဉ်းသော်လည်း အခြားသူများ၏ ဩဇာထက်တော့ ပိုကြီးမည်မှာ သေချာသည်။ ယူကရိန်းတွင် အငြင်းပွားနေသည့် နယ်မြေတချို့ကို ရုရှားသိမ်းပိုက် ရန် ခွင့်ပြုလိုက်ခြင်းမှာလည်း ထိုသို့ဩဇာ အစိတ်အပိုင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။

ယူကရိန်းကို ဆွဲဆောင်ရန်လည်း တရုတ်တွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု သိထားသော်လည်း တရုတ်လက်ထဲ၌ ကစား ကွက် တချို့ ရှိကောင်းရှိနိုင်သည်။ လက်ရှိတွင် တရုတ်၏ ပြည်တွင်း ဖွံ့ဖြိုးမှု လွန်ကဲလာသည့်အပြင် ဆောက်လုပ် ရေး လုပ်ငန်းများတွင် ပိုလျှံစွမ်းရည် များပြားနေခဲ့သည်။

သို့ဖြစ်၍ ရုရှားကြောင့် ပြိုကျပျက်စီးခဲ့ရသော ယူကရိန်းမြို့ပြများကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့ ၎င်း၏ ဆောက်လုပ် ရေး လုပ်သားများကို ယူကရိန်းသို့ စေလွှတ်ပေးရန် တရုတ်ကမ်းလှမ်းလာလျှင် မည်သို့ဖြစ်မလဲဟု တွေးစရာရှိ သည်။ ထိုသို့ ယူကရိန်းအတွက် တရုတ်လုပ်ကွက်ရလျှင် ၎င်းပြည်တွင်း၌ လုပ်သားပိုလျှံနေမှုကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်း နိုင်ရန် အခွင့်အလမ်း ရလာနိုင်သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲ ရပ်တန့်ဖို့ တောင်းဆို(GETTY IMAEGS)

ထိုသို့ ကမ်းလှမ်းချက်ကို ယူကရိန်းက ငြင်းနိုင်သလား။ ထိုမေးခွန်းအတွက် ပိုကောင်းသည့် အဖြေတစ်ခု ရှိလာ နိုင်သည်။

အထူးသဖြင့် ယူကရိန်းပြည်တွင်း အခြေခံ အဆောက်အအုံများ ပျက်စီးယိုယွင်းနေမှု ဝင်ရောက်ပြုပြင် မွမ်းမံပေး နေသည့် အမေရိကန်များကို မြင်ရရန်မှာ ခဲယဉ်းသည်။ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ထံမှ အကူအညီ ရနိုင်သော်လည်း ပူတင်အတွက်တော့ တရုတ်မှတစ်ပါး အခြားဆွဲဆောင်စရာ ဩဇာကြီးမားသူ မမြင်ရပေ။

ဗျူဟာမြောက် စဉ်းစားရာတွင် ခေါင်းမာသူများနှင့် လက်တွေ့သမား အများစုသည် ၎င်းတို့အတွက် စိတ်ကူး ယဉ်ဆန်သည့် အယူအဆများကို အဓိပ္ပါယ်မရှိဟု တွက်ချက်ကြမှာ သေချာသည်။ သို့သော် ယူကရိန်းအရေးတွင် ညှိနှိုင်းဖြေရှင်းရန် ကြားဝင်စေ့စပ်သူ တစ်ဦးဦးက မဦးဆောင်ပေးလျှင် အဆုံးသတ်ရန် ခဲယဉ်းလွန်းလှသည်။

တရုတ်သည် ထိုသို့ ကြားဝင်ဖျန်ဖြေပေးသည့် နိုင်ငံတကာအခန်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်ဖို့ စိတ်ကူးမှာလည်း ခဲယဉ်းလှ သည်။ သို့သော် ရှီသည် ၎င်း၏ ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံကို ဩဇာကြီးမားသော ကမ္ဘာ့ပါဝါ တစ်ခုအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု လေးစားစေလိုလျှင် ငွေကြေးစိုက်ထုတ်သုံးစွဲမှ ဖြစ်မည်။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီး ဥရောပ ပြန်လည် ထူထောင်ရေး အတွက်လည်း အမေရိကန်သည် ၎င်း၏ မာရှယ် အစီအစဉ် ဖြင့် ငွေကြေး အမြောက်အမြား သုံးစွဲ၍ ဩဇာလွှမ်းမိုးရေး လုပ်ဆောင်ခဲ့ရသည် မဟုတ်ပါလား။

အပြုသဘောဆောင်သော တရုတ်ခေါင်းဆောင်ပိုင်းသည် ၎င်း၏ ပါဝါအပျော့အတွက် အံ့ဩစရာများ လုပ်ဆောင် ပြနိုင်ပါသည်။ တရုတ်ဝိသေသ လက္ခဏာဖြင့် ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒကို တံဆိပ်ကပ်၍ ဩစတြေးလျ-တရုတ် ဆက်ဆံရေး ပိုကောင်းအောင် လုပ်ဆောင်လျှင်လည်း ရသည်။

နောက်ဆုံးတွင် မျက်မှောက်ကာလ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် မိမိအား ဆန့်ကျင်သူများကို မဟာဗျူဟာမြောက် မဟာမိတ်ဖွဲ့နိုင်ဖို့မှာ အလှမ်း ဝေးလွန်းလှသည်။ အခြားတဖက်တွင်လည်း အကြီးဆုံး စိန်ခေါ်မှုအဖြစ် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု ပြဿနာက ထုထည်ကြီးနေသည်။

ထိုပြဿနာအတွက် စုပေါင်းတုံ့ပြန်မှုတစ်ခု စဉ်းစားနိုင်သည်။ သို့သော် ယင်းစဉ်းစားချက်မှာလည်း စိတ်ကူးယဉ် ဆန် လွန်းနေပေသတည်း။      

Source: Channel News Asia

 (Channel News Asia ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက် ရက်စွဲဖြင့် လွှင့်တင်ထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Mark Beeson ၏သဘောထားအမြင်ကို CNI က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်လိုက်ပါသည်။

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၃

၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲကျင်းပဖို့ တစ်လတောင် မလိုတော့တဲ့ အချိန်မှာ ကစားသမားတွေကတော့ ဒီပြိုင်ပွဲကြီးမှာ မပါဝင်ရမှာကို စိုးရိမ်မှုတွေ ရှိလာကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲဟာ ပုံမှန်ကျင်းပနေကျ နွေရာသီမှာ မဟုတ်ဘဲ ဆောင်းရာသီမှာ ကျင်းပမယ့် ပွဲဖြစ်ပါတယ်။ ကာတာနိုင်ငံရဲ့ ပူပြင်းမှုကြောင့် ဆောင်းရာသီမှာ ပြောင်းလဲ ကျင်းပတာဟာ ကစားသမားတွေအတွက် ကောင်းကျိုးတွေလည်း ရှိသလို ဆိုးကျိုးတွေလည်း ရှိပါတယ်။

နွေရာသီမှာ ကျင်းပတဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာဆိုရင် ကစားသမားတွေဟာ ဥရောပလိဂ်တွေ ပြီးဆုံးပြီးမှ နိုင်ငံအသင်းတွေနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ယှဉ်ပြိုင်ရတာပါ။ အခုပြိုင်ပွဲမှာတော့ ကစားသမားတွေဟာ ဒီပြိုင်ပွဲ မတိုင်ခင် လိဂ်ပြိုင် ပွဲတွေမှာ အားထုတ်ပြီး ကစားနေရသလို ပြိုင်ပွဲအပြီးမှာလည်း အရှိန်တက်လာနေတဲ့ လိဂ်ပြိုင်ပွဲတွေကို ပိုပြီး အားစိုက်လာရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘောလုံးကစားသမားများ ကာတွန်းရုပ်ပုံကိုတွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

အခုအချိန်မှာတော့ ကစားသမားတွေဟာ သက်ဆိုင်ရာ အသင်းတွေအတွက် စိတ်နှစ်ပြီး ကစားနေတာကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှုတွေ ရှိလာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒဏ်ရာကြောင့် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ကစားဖို့ သံသယရှိနေပြီ၊ မပါဝင်နိုင်တော့ဘူးဆိုတဲ့ သတင်းတွေဟာ ဒီရက်ပိုင်းမှာ ပိုပြီး ကြားနေရပါတယ်။

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုရင် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲက နီးကပ်လာတာကြောင့်ပါ။ ပြင်းထန်တဲ့ ဒဏ်ရာ မဟုတ်ဘဲ အသေးစား ဒဏ်ရာ ရခဲ့မယ်ဆိုရင်တောင် ပြန်ပြီး ကောင်းမွန်ဖို့က အချိန်ယူရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒါဆိုရင် ၄ နှစ်ကြာ စောင့်ဆိုင်းခဲ့ရတဲ့ သူတို့ရဲ့ အိမ်မက်တွေကို လွှင့်ပစ်ရဖို့ ရှိနေတာပါ။

ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်ကစားနိုင်ဖို့က ကစားသမားတိုင်းရဲ့ အိမ်မက်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။

ခြေစစ်ပွဲ မအောင်လို့ မပါဝင်ရတာက ဘာမှမဖြစ်ပေမယ့် ခြေစစ်ပွဲအောင်ပြီး ဒဏ်ရာကြောင့် မပါဝင်နိုင်တာက သူတို့အတွက် ထိခိုက်မှုကြီးမားတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ လက်ရှိ ခြေစစ်ပွဲ အောင်ထားတဲ့ အသင်းတွေက ကစားသမား တွေဆိုရင် နောက်ဆုံးအဆင့် ပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်နိုင်ဖို့အတွက် နှစ်ပေါင်းများစွာ ကြိုးစားခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒဏ်ရာရသွားသော ကန်တီကို တွေ့ရစဉ်

နောက်တစ်ကြိမ် စောင့်ရမယ့် ၄ နှစ်ဆိုတာ ဘယ်ကစားသမားအတွက်မှ မသေချာတာကြောင့် ဒီလိုပွဲမျိုးကို လက်လွှတ်ဖို့က သူတို့အတွက် မဖြစ်နိုင်တဲ့အရာပါ။

ဒါဆိုရင် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်နိုင်အောင် ကလပ်အသင်းအတွက် ကစားတဲ့နေရာမှာ ဒဏ်ရာမရအောင် ရှောင်ပြီး ကစားဖို့ဆိုတာကလည်း ကစားသမားတွေအတွက် လက်တွေ့မှာ မလွယ်ကူပါဘူး။ ကွင်းထဲရောက်ပြီ ဆိုတာနဲ့ ဘယ်ကစားသမားမဆို နိုင်လိုစိတ် ပြင်းထန်တာကြောင့် ဒဏ်ရာရတာတွေကို အသာထားပြီး အသင်း နိုင်ပွဲရဖို့ကိုသာ ဦးတည်လာခဲ့တာပါ။

ပွဲပြီးမှသာ ဒဏ်ရာရလို့ ကမ္ဘာ့ဖလားလွဲနိုင်မယ့် အခြေအနေကြောင့် ငိုကြွေးတာတွေ ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲကို မပါဝင်နိုင်မယ့် ကစားသမားတွေလည်း အများကြီး ရှိနေပါတယ်။ အခုဆိုရင် ပြင်သစ်ကွင်းလယ်လူ ကန်တီ၊ ပေါ်တူဂီတိုက်စစ်မှူး ဂျိုတာ၊ နယ်သာလန် ကွင်းလယ်လူ ဝစ်ချ်နယ်လ်ဒန်းနဲ့ အင်္ဂလန်နောက်ခံလူ ရီစီဂျိမ်းစ်တို့ကတော့ ဒီပြိုင်ပွဲကို ပါဝင်နိုင်ဖို့ မရှိတော့ပါဘူး။

ဒိုင်ဘားလား၊ ပေါ့ဘာ၊ ဒီမာရီယာနဲ့ ဝေါ်လ်ကာတို့ကတော့ ပြိုင်ပွဲပါဝင်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ချက် ရှိနေကြသေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

မျှော်လင့်ချက် ရှိကြတယ်ဆိုပေမယ့် ကြံ့ခိုင်မှုပိုင်း ပြန်ကောင်းအောင် အရင်ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ကြရမှာဖြစ်ပြီး လက်ရွေးစင်အသင်း နည်းပြတွေကလည်း သူတို့ကို ရွေးချယ်ဖို့ တော်တော်လေးကို စဉ်းစား ဆုံးဖြတ်ကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပေါ့ဘာကိုတွေ့ရစဉ်

ကမ္ဘာ့ဖလားလို ပြိုင်ပွဲမျိုးမှာ ရာနှုန်းပြည့် ဒေါင်ဒေါင်မြည် ကောင်းမွန်တဲ့ ကစားသမားတွေသာ နည်းပြတွေက အသင်းလူစာရင်းထဲ ခေါ်ဆောင်သွားချင်ကြတာပါ။ ဒါမှလည်း ပွဲတွေကစားတဲ့အချိန် သူတို့ရဲ့ အကောင်းဆုံး စွမ်းဆောင်ရည်ကို အသုံးချနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်ရှိအချိန်မှာ လိဂ်ပွဲတွေ၊ ဥရောပပွဲတွေကလည်း ဆက်နေတာကြောင့် နည်းပြတွေကတော့ သူတို့အားကိုး ရမယ့် ကစားသမားတွေ ဒဏ်ရာမရဖို့ မျှော်လင့်နေကြသလို ကစားသမားတွေ ဘက်ကလည်း ဒဏ်ရာကို ရှောင်လွှားနိုင်ဖို့ လုပ်ဆောင်ကြမှာ အသေအချာပါပဲ။

ပရိသတ်တွေကလည်း သူတို့အားပေးတဲ့ ကစားသမားတွေ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ပါဝင်မှာကို စောင့်ကြည့်ပြီး အားပေးဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေကြပါတယ်။

အဲ့ဒါကြောင့်လည်း ကာတာကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ဒဏ်ရာရနေတဲ့ ကစားသမားတွေ အမြန်သက်သာပြီး တခြား ကစားသမားတွေလည်း ဒဏ်ရာကင်းကင်းနဲ့ သူတို့ အိမ်မက်ကို အကောင်အထည် ဖော်နိုင်ဖို့ ဆန္ဒပြုလိုက် ရပါတယ်။

CNI International Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

ယူကရိန်းအပေါ် ရုရှားတိုက်ခိုက်ရေး လက်နက်များ ထောက်ပံ့ရေးအတွက် အီရန်က ၎င်း၏ ကတိကဝတ်ကို ခိုင်မာစေခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

မောင်သူမဲ့ လေယာဉ်များသာမက ယူကရိန်းမြို့များနှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ တည်နေရာများအား ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်နိုင်သည့် အီရန်လုပ်မြေပြင်မှ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည်များကို အီရန်နှင့်ရုရှားတို့ လျှို့ဝှက် ကတိပြုခဲ့ကြောင်း အမေရိကန် အရာရှိတချို့က ပြောကြသည်။

တီဟီရန်မှ မော်စကိုသို့ လက်နက်များ တင်ပို့မှု များပြားလာခြင်းသည် ယူကရိန်းသို့ ကျူးကျော်စစ် စတင်ချိန် ကတည်းက ဆုံးရှုံးမှု ကာမိစေရန်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်ဘက်က ယူဆကြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်မှစ၍ ယူကရိန်းမြို့ကြီးများကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် တိကျစွာ ထိမှန်နိုင်သည့် လက်နက်ခဲယမ်း ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်နိုင်မှုမှာ ရုရှားအတွက် နည်းလာခဲ့သည်။

မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းအတွင်း ယူကရိန်း ပစ်မှတ်များကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် သုံးစွဲခဲ့သော အီရန် ဒရုန်းများ၏ သဲလွန်စ ကျန်ရစ်ခဲ့သော ဓာတ်ပုံများအား လွတ်လပ်သော သတင်းမီဒီယာအချို့က လွှင့်တင်ခဲ့ကြသည်။

ထိုလက်နက်များကို ၎င်း၏မဟာမိတ် ရုရှားထံသို့ ပို့ပေးခဲ့ကြောင်း အီရန်၏အကြိမ်ကြိမ် ငြင်းဆိုမှုများမှာ မေးခွန်း ထုတ်စရာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ရုရှားလေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုများတွင် အီရန်ဒရုန်းများ သုံးစွဲခဲ့ကြောင်း ပင်တဂွန်စစ်ဌာနချုပ်က အများသိအောင် အတည်ပြု ပေးခဲ့သည်။

ထိုဒရုန်းများကို ပြန်လည် ပစ်ချနိုင်ခြင်းမှာလည်း ယူကရိန်း၏ အောင်မြင်မှုလည်း ဖြစ်သည်။

အီရန် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအရာရှိ ၂ ဦးကို ဒရုန်းများနဲ့အတူ တွေ့ရစဉ် (GETTY IMAGES)

မော်စကိုထံသို့ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးသူအဖြစ် အီရန်အခန်းကဏ္ဍ ချဲ့ထွင်လာခြင်း၏ ထင်ရှားသော လက္ခဏာ တစ်ရပ်အဖြစ် တီဟီရန်အစိုးရသည် အီရန်၏မြေပြင်မှ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည်အမျိုးအစား နှစ်မျိုး အပါအဝင် နောက်ထပ် လက်နက်တင်ပို့များအတွက် နှစ်ဘက်စည်းကမ်းချက် သတ်မှတ်ရန် ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်တွင် ရုရှားနိုင်ငံသို့ အီရန်တာဝန်ရှိသူများကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။

ထိုအကြောင်းကို အီရန်၏ လက်နက်ရေးရာ လှုပ်ရှားမှုများကို အနီးကပ် စောင့်ကြည့်နေသော အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်များနိုင်ငံများမှ တာဝန်ရှိသူများ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရခြင်း ဖြစ်သည်။

ယခုရက်ပိုင်း ထောက်လှမ်းရေး အကဲဖြတ်ချက် တစ်ခုတွင် ယူကရိန်းနှင့် အမေရိကန် တာဝန်ရှိသူများက “အီရန်၏ လက်နက်ထုတ်လုပ်ရေး လုပ်ငန်းသည် Fateh-110 နှင့် Zolfaghar ဒုံးကျည်များကို ပထမဆုံးတင်ပို့ရန် ပြင်ဆင်နေ သည်” ဟု ထုတ်ဖော်ပြောကြသည်။

ကီလိုမီတာ ၃၀၀ နှင့် ၇၀၀ အကွာအဝေးရှိ ပစ်မှတ်များကို ထိရောက်စွာ ထိမှန်နိုင်စွမ်းရှိသော အီရန်နာမည်ကြီး တာတိုပစ် ပဲ့ထိန်းဒုံး ကျည်နှစ်စင်း ရုရှားလက်ဝယ်သို့ ရောက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ အမေရိကန် အစိုးရဘက်မှ အရာရှိနှစ်ဦးက အဆိုပါကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ရှင်းလင်းပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

အကယ်၍သာ ထိုသတင်းကို အတည်ပြုနိုင်ခဲ့လျှင် စစ်ပွဲစတင်ချိန်မှစ၍ ရုရှားသို့ ပထမဆုံးသော ဒုံးကျည်များ အီရန် ပေးပို့မှု ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ထောက်လှမ်းရေးသတင်း စုဆောင်းရေး ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ဂယက်များကြောင့် ၎င်းအရာရှိနှစ်ဦး၏ အမည်ကို ထုတ်ဖော်ခြင်းမပြုကြောင်း ဝါရှင်တန်ပို့စ်က ရေးသားသည်။

ပြီးခဲ့သည့် ဩဂုတ်လတွင်လည်း အီရန်လုပ် ဒရုန်းများ၊ Shahed စီးရီးနှင့် Mohajer-6 တို့ကို ယူကရိန်းတွင် သုံးစွဲရန် ရုရှားထံသို့ အီရန်ပို့ပေးနေကြောင်း အမေရိကန်က စုံစမ်းရမိခဲ့သည်။

အဆိုပါ လက်နက်အမျိုးစား နှစ်မျိုးစလုံး၏ အကြွင်းအကျန် သဲလွန်စများကို မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်း၌ ယူကရိန်း တပ်ဖွဲ့များက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အသေးစိတ် ခွဲခြားစိတ်ဖြာ၍ ဓာတ်ပုံရိုက်ကူး၍ မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။

ရုရှားသည် အဆိုပါ လက်နက်များကို ပြန်လည် တံဆိပ်ကပ်ပြီး ရုရှားအမည်များ ပေးထားပုံရသည်။

ယူကရိန်းစစ်သားများကိုတွေ့ရစဉ်

ရည်ရွယ်ထားသော ပစ်မှတ်များကို တိကျစွာ ဖောက်ခွဲနိုင်၍ တခါတရံ kamikaze ဟုခေါ်သည့် အီရန်လုပ် ဒရုန်း များသည် ဖောက်ခွဲရေးပစ္စည်းများ သယ်ဆောင်၍ မိုင် ၁,၅၀၀ အကွာအဝေးအထိ လွှတ်တင်နိုင်သည်။

ထို့အပြင် မောင်းမဲ့လေယာဉ် လှုပ်ရှားလည်ပတ်မှုဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်များ ထုတ်နိုင်ရန်အတွက် အီရန် နည်းပညာ အကြံပေးသူများသည် မကြာသေးမီ သီတင်းပတ်များ၌ ရုရှားထိန်းချုပ် နယ်မြေများသို့ သွားရောက် ခဲ့ကြသည်။

ရုရှားနိုင်ငံသို့ အီရန်သင်္ဘောများ တင်ပို့မှု ဆိုင်းငံ့ထားသည့် သတင်းများနှင့်ပတ်သက်၍ အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေး အေဂျင်စီများက သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန် ဝါရှင်တန်ပို့စ်ကို ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။

အလားတူ ရုရှားနှင့် ထိစပ်နေသော အီရန်ဒုံးကျည်များအကြောင်း အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်က ဝါရှင်တန်ပို့စ် အနေဖြင့် သဘောထား မှတ်ချက် တောင်းခံခြင်းကို ရုရှားနှင့်အီရန် အစိုးရအရာရှိများက တုံ့ပြန်ဖြေဆိုခြင်း မရှိပေ။

အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဟူစိန်အမီရာအဗ္ဗဒူလာဝါဟင် (Hossein Amirabdollahian) က ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ အသုံးပြုမယ့် လက်နက်ကို အီရန်အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံကို ပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း ၎င်း၏ ပေါ်တူဂီ နိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီးထံသို့ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက်၌ တောင်းဆိုသည့် ကြေညာချက်မှာ ဖော်ပြထားသည်။

“စစ်ရေး အကျပ်အတည်းရှိနေချိန် တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် လက်နက် အပြိုင်အဆိုင် တပ်ဆင်မှုက စစ်ပွဲကို ရှည်ကြာ စေမယ်လို့ ကျနော်တို့ ယုံကြည်ပါတယ်” အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နက်ဆာကန်အနီ (Nasser Kan’ani) က အောက်တိုဘာ ၃ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုသို့ ပြောကြားခြင်းဖြင့် ရုရှားနိုင်ငံသို့ ဒရုန်းများ ထောက်ပံ့ရေးရာ၌ မိမိတို့မည်သည့် ပတ်သက်မှုမှ ပါဝင် ပတ်သက်ခြင်း မရှိဟု အီရန်က ဆက်တိုက် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်မြေပြင်ကိုတွေ့ရစဉ် 

“ယူကရိန်းစစ်ပွဲမှာ အသုံးပြုဖို့အတွက် ဒရုန်းများကို ရုရှားထံ ပေးပို့ခြင်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အခြေအမြစ်မရှိသော သတင်းတွေကို အီရန်အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံက ထည့်သွင်းစဉ်းစားမှာ မဟုတ်သလို အဲဒါတွေကို အတည် မပြုပါဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ကန်အနီက ယူကရိန်း-ရုရှား ပဋိပက္ခတွင် အီရန်၏ ကြားနေမှုကို ပြန်လည် အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။

“နှစ်ဘက်စလုံးသည် အကြမ်းဖက်မှုမှ ကင်းစင်သော နိုင်ငံရေး နည်းလမ်းများဖြင့် ၎င်းတို့၏ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ကြောင်း” အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထပ်မံရရှိသော ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများ၏ နောက်ကွယ်ရှိ အထောက်အထားများနှင့် ပတ်သက်၍ ကိယက်ဗ် အစိုးရထံသို့ ရှင်းလင်းတင်ပြခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းအရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းတွင် ရုရှားက မကြာသေးမီ၌ ဖြန့်ကြက်ချထားသော ဒရုန်းအများစုမှာ အီရန်နိုင်ငံတွင် ထုတ်လုပ်ကြောင်း ယူကရိန်းက သီးခြားအကဲဖြတ်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ဝါရှင်တန်ပို့စ်သတင်းက ဖော်ပြထားသည်။

Source: Washington Post

CNI Sport Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၆

၂၀၂၂ အတွက် ဘောလွန်းဒီအော ဆုပေးပွဲကို အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်နေ့မှာ အခမ်းအနား ပြုလုပ်ပြီး ချီးမြှင့်တော့ မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပြင်သစ်ဘောလုံးက စီစဉ်တဲ့ ဒီဆုပေးပွဲဟာ ကမ္ဘာ့ဘောလုံးလောကရဲ့ အကြီးမားဆုံး ဆုဖြစ်ပြီး ကစားသမားတိုင်းက လိုချင်မက်မောတဲ့ ဆုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အခုနှစ်အတွက် ပေးအပ်မယ့်ဆုဟာ အရင်နှစ်တွေကလို ပြက္ခဒိန်တစ်နှစ်လုံးရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်အစား ရာသီရဲ့ ရလဒ်တွေအပေါ် အခြေခံပြီး ပထမဆုံးအကြိမ် ပေးမှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဆုပေးပွဲမှာဆိုရင် အမျိုးသား ဘောလွန်းဒီအောဆု၊ အမျိုးသမီး ဘောလွန်းဒီအောဆု၊ အကောင်းဆုံး လူငယ် ကစားသမား၊ အကောင်းဆုံး ဂိုးသမားဆုတွေ ချီးမြှင့်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီထဲမှာ အားလုံးစိတ်ဝင် အစားဆုံး ကတော့ အမျိုးသား ဘောလွန်းဒီအောဆု ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီဆုအတွက် ဆန်ကာတင် ၃၀ ဦး စာရင်းလည်း ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးပါပြီ။ ဒီထဲမှာ အံ့အားသင့်စရာကတော့ ဘောလွန်း ဒီအောဆုကို စံချိန်တင် ရရှိထားတဲ့ မက်ဆီဟာ ဒီစာရင်းထဲမှာ မပါဝင်ခဲ့တာပါ။ လက်ရှိ ဘောလွန်းဒီအောဆု ပိုင်ရှင် မက်ဆီအတွက်တော့ ၂၀၀၅ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ဘောလွန်းဒီအော ဆန်ကာတင်မှာ မပါဝင်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။

ရီးရယ်လ် တိုက်စစ်မှူး ဘန်ဇီမာကိုတွေ့ရစဉ်(The Real Champs)

ဘောလွန်းဒီအောဆု ရခဲ့တာကို ပြန်ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် ၂၀၀၈ နောက်ပိုင်း ဒီဆုကို ရော်နယ်ဒိုနဲ့ မက်ဆီတို့ကသာ ကြီးစိုးခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၂၀၁၈ မှာ မိုဒရစ်ရရှိခဲ့တဲ့ တစ်ကြိမ်တည်းသာ သူတို့ နှစ်ဦးထဲက တစ်ဦး မရခဲ့တာပါ။

ဒီနှစ်မှာတော့ မက်ဆီ မပါဝင်သလို ရော်နယ်ဒိုကလည်း ဆန်ကာတင် စာရင်းမှာ ပါဝင်ပေမယ့် ဆုရဖို့ မဖြစ်နိုင်တာ ကြောင့် ဘောလွန်းဒီအောဆု ပိုင်ရှင်သစ် ထွက်ပေါ်လာတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနှစ်အတွက် ဆုရဖို့ ရေပန်းစားနေ တဲ့ သူကတော့ ရီးရယ်လ်နဲ့ ပြင်သစ်လက်ရွေးစင် တိုက်စစ်မှူး ဘန်ဇီမာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာဟာ ရေပန်းစားနေတာထက် တကယ်ကို ဆုရဖို့ ထိုက်တန်နေတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆို ရင် ဘန်ဇီမာဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ရာသီက ရီးရယ်လ်အသင်း လာလီဂါနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရယူခဲ့တာမှာ ဒီကစားသမားရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်က အဓိကကျခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာဟာ မနှစ်က ရာသီက ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ၄၆ ပွဲကစားခဲ့ပြီး ၄၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာပါ။ ဘန်ဇီမာဟာ လာလီဂါပြိုင်ပွဲနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ၂ ခုစလုံးမှာ ဂိုးသွင်း ရွှေဖိနပ်ဆုနဲ့ အကောင်းဆုံး ကစားသမား ဆုတွေကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဘောလွန်းဒီအောဆုကို တွေ့ရစဉ် (BALLON D'OR)

ရီးရယ်လ်အသင်း ချန်ပီယံလိဂ်မှာ ချန်ပီယံဖြစ်ခဲ့တဲ့ လမ်းကြောင်းတစ်လျှောက် အရေးကြီးတဲ့ ပွဲတွေဖြစ်တဲ့ ပီအက်စ်ဂျီ၊ ချယ်လ်ဆီးနဲ့ မန်စီးတီး တို့ပွဲတွေမှာ ဘန်ဇီမာရဲ့ ဂိုးတွေက စပိန်ကလပ်အတွက် အရေးပါခဲ့တာပါ။

ဒါကြောင့်လည်း ပြီးခဲ့တဲ့ ရာသီကတည်းက ဘန်ဇီမာဟာ ၂၀၂၂ အတွက် ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရယူနိုင်ပြီးသား ဖြစ်နေပြီလို့ ပြောနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ မက်ဆီ၊ မာနေးတို့ အပါအဝင် အဓိက ကစားသမားတွေ ကလည်း ဘန်ဇီမာကိုသာ အခုနှစ်အတွက် ဘောလွန်းဒီအောဆုရှင်အဖြစ် မှတ်ယူထားကြပါတယ်။

ဘောလုံးသုံးသပ်သူတွေရော၊ ဘောလုံး ပရိသတ်တွေကလည်း ဘန်ဇီမာမှ ဘန်ဇီမာဆိုပြီး ပြောခဲ့ကြသလို ဘာစီလိုနာ တိုက်စစ်မှူး လီဝန်ဒေါစကီးက ဆုပေးပွဲသာ မဖျက်ဘူးဆိုရင် ဘန်ဇီမာပဲ ရမှာလို့ ပြောခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာ ကိုယ်တိုင်ကလည်း ဒီဆုကို ရယူနိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်မှု အပြည့်ရှိနေတာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းကလည်း ဘောလွန်းဒီအောဆု ရတဲ့စာရင်း ပေါက်ကြားမှုတွေ ရှိလာပြီး အားလုံးက ထင်ထားတဲ့အတိုင်းပဲ ဘန်ဇီမာက ထိပ်ဆုံးနေရာမှာ ရပ်တည်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရီးရယ်လ်အသင်း ချန်ပီယံလိဂ်ဖလား ရရှိခဲ့စဉ် (Eurosport)

ပြင်သစ်တိုက်စစ်မှူးဟာ ဘောလွန်းဒီအောဆု မတိုင်ခင် ယူအီးအက်ဖ်အေ အမျိုးသားတစ်နှစ်တာ အကောင်းဆုံး ကစားသမားဆုကိုလည်း ပထမဆုံးအကြိမ် ရယူထားနိုင်ခဲ့တာပါ။ ဘန်ဇီမာဟာ အခုနှစ်အတွင်းမှာ ပီချီချီဆု၊ ဒီစတိဖာနိုဆု အပါအဝင် တစ်ဦးချင်း ဆုတံဆိပ် အများအပြားကို ရယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အသက် ၃၄ နှစ်အရွယ်ရှိ ဘန်ဇီမာ အတွက်တော့ ဘောလွန်းဒီအောဆုကို သိမ်းပိုက်နိုင်မယ်ဆိုရင် သူ့ရဲ့ ကစား သမားဘဝအတွက် တစ်ဦးချင်း ဆုတံဆိပ်တွေဟာ ပြီးပြည့်စုံသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဘန်ဇီမာဟာ ဒီရာသီမှာတော့ ဒဏ်ရာတွေကြောင့် ရီးရယ်လ်အသင်းအတွက် ပွဲအနည်းငယ် မပါဝင်ခဲ့ပေမယ့် ပါဝင် ကစားခဲ့တဲ့ ၉ ပွဲမှာ ၄ ဂိုးအထိ သွင်းယူထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာတွေပဲဖြစ်ဖြစ် တနင်္လာနေ့မှာတော့ ဘန်ဇီမာ တစ်ယောက် ဘောလွန်းဒီအောဆုနဲ့ အောင်ပွဲခံပြီး ပြုံးပျော်ရွှင်နေတဲ့ ပုံရိပ်တွေကို မြင်တွေ့ရတော့မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

CNI International News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၉

ယူကရိန်းသို့ ရုရှားကျူးကျော်မှုအပေါ် ဆန့်ကျင်သည့်အုပ်စုများ အခိုင်အမာရှိနေသည့် နောက်ခံအခင်းအကျင်း၌ စီစဉ်ခဲ့သည့် လာမည့် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအတွက် အိန္ဒိယသည် အဓိပ္ပါယ်ပြည့်ဝသော ရလဒ်များ အပြီး သတ်နိုင်စေဖို့ အင်ဒိုနီးရှားကို တက်ကြွစွာ အားပေးထောက်ခံခြင်းများ ပြသခဲ့သည်။

နယူးဒေလီအစိုးရ၏ G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို ထောက်ခံကြိုဆိုသည့် အကြောင်းကို အစိုးရအဖွဲ့၏ မူဝါဒရေးရာ ပညာရှင်အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် အမီတာကန့်က ထုတ်ဖော်ပြောကြားသည်။

၎င်းဦးဆောင်သည့် အိန္ဒိယကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့သည် G-20 လက်ရှိဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ အင်ဒိုနီးရှား၏ အကြို အစည်း အဝေးကို ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်မှ ၂၉ ရက်အထိ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၊ ယောယာကာတားမြို့၌ ကျင်းပခဲ့ရာ သွားရောက် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။

ထိပ်သီးအစည်းအဝေး အကြိုဆွေးနွေးမှုအဖြစ် အမီတာကန့်က “လာမည့်နိုဝင်ဘာ ကျင်းပမည့် G-20 ဘာလီ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအတွက် အဓိပ္ပါယ်ပြည့်ဝသော ရလဒ်များ အပြီးသတ်နိုင်ရန် အင်ဒိုနီးရှား၏ G-20 အလှည့် ကျဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူစဉ်အတွင်း အိန္ဒိယ၏ ကတိကဝတ်နှင့် တက်ကြွစွာ ထောက်ခံအားပေးသွားမည့် အကြောင်း ထပ်လောင်းအတည်ပြုခဲ့သည်” ဟု အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာဝန်ကြီးဌာနက စက်တင်ဘာလကုန်ပိုင်း၌ သတင်းထုတ် ပြန်ခဲ့သည်။

G-20 ကို လက်ရှိလွှမ်းမိုးနေသည့် ပထဝီဝင် နိုင်ငံရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ နိုင်ငံအသီးသီးမှ မိတ်ဖက်များ နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးစဉ် အမီတာကန့်က ၎င်းတို့ဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာမိုဒီ၏ စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက် ပြောကြားချက် ကို နောက်ထပ်တဖန် ချပြခဲ့သည်။

မိုဒီက ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ် “ယနေ့ခေတ်သည် စစ်ဖြစ်ရတော့မည့် အချိန် မဟုတ်ကြောင်း၊ သံတမန်ရေးအရ ဆွေးနွေးမှုများဖြင့် ကမ္ဘာ့ပြဿနာများကို ထိရောက်စွာ အဖြေရှာရမည်ဖြစ်ကြောင်း” အတိ အလင်း သဘောထား မှတ်ချက်ပေးခဲ့ရာ ဂယက်များစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။

ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံ၊ ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ (SCO) ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် ပူတင်နှင့် တွေ့ဆုံစဉ်အတွင်း မိုဒီက အထက်ပါ သဘောထား မှတ်ချက်ကို ပြတ်သားစွာ ပြောကြားခဲ့သည်။

တစ်ဆက်တည်းမှာပင် ကျူးကျော်စစ် အဆုံးသတ်ရန် ပူတင်ကို မိုဒီက တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး စစ်ရေးပဋိပက္ခကြောင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ ရင်ဆိုင်နေရသော စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စွမ်းအင် အကျပ်အတည်းကို ထည့်သွင်း စဉ်းစားရမည်ဟု သတိချပ်စေခဲ့သည်။

အမီတာကန့်ကလည်း အင်ဒိုနီးရှားသို့ ရောက်ရှိစဉ် G-20 အလားအလာနှင့်ပတ်သက်၍ အဓိက ဦးစားပေး နယ်ပယ် များတွင် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အားကောင်းလာစေရန်နှင့် ကမ္ဘာလုံး ဆိုင်ရာ အာရုံစိုက်မှုကို မြှင့်တင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

အဓိက ဦးစားပေး နယ်ပယ်များတွင် ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသော တိုးတက်မှု (SDGs) အရှိန်မြှင့်တင်ရေး၊ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရေး စသည်တို့ ပါဝင်သည်။

အိန္ဒိယ၏ လူမှုပတ်ဝန်းကျင် နေထိုင်မှုပုံစံ (Lifestyle for Enviroment)၊ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် အများသုံး အခြေခံ အဆောက်အဦ၊ ဘက်စုံပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနှင့် အမျိုးသမီး စွမ်းဆောင်မှုတို့လည်း အကျုံးဝင် ကြောင်း အမီတာကန့်၏ ပြောကြားချက်များတွင် ပါရှိသည်။

ထို့ပြင် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးအကြို Sherpa ဆွေးနွေးပွဲပြင်ပတွင် သီးခြားအနေဖြင့် အမီတာကန့်သည် ဘရာဇီး၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ ဂျပန်၊ ရုရှား၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ တောင်ကိုရီးယား၊ စပိန်၊ ဗြိတိန်နှင့် အမေရိကန်တို့မှ Sherpa မိတ်ဖက် ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် အပြန်အလှန် တွေ့ဆုံနှုတ်ဆက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

“အိန္ဒိယဘက်မှ အပြုသဘောဆောင်သည့် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှုများသည် G-20 ဆွေးနွေးမှုများတွင် အကောင်း မြင်လာစေမှုကို ရှေးရှုလျက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် စုပေါင်း ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပိုမိုခိုင်မာလာစေကြောင်း” နယူးဒေလီမြို့ရှိ ပြည်ပရေးရာဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက် ထဲတွင် ရေးသားထားသည်။

ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး အင်အားအကြီးဆုံး စက်မှုထိပ်သီး နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ ကို စုဖွဲ့ထားသော G-20 အတွင်း ရုရှား၏ ယူကရိန်း ကျူးကျော်စစ်အပေါ် သဘောထားမှာ သိသာထင်ရှားစွာ ကွဲလွဲနေကြသေးသည်။

G-20 အစည်းအဝေးများ ကျင်းပချိန် ရုရှားအစိုးရဘက်မှ တာဝန်ရှိသူများ မိန့်ခွန်းတက်ပြောသည့်အခါ နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ အစုအဖွဲ့မှ အဖွဲ့ဝင် အများအပြား အစည်းအဝေးခန်းမကို ကျောခိုင်း၍ အပြင်ထွက်ခွာကြသည်။ ထို့ပြင် ရုရှား ကို G-20 အဖွဲ့ထဲမှ ထုတ်ပယ်ရန် တောင်းဆိုသည့် အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ အများအပြား ရှိနေသည်။

ထိုသို့ သဘောထား ကွဲလွဲမှုများကို အဆုံးသတ်စေလိုသူမှာ အင်ဒိုနီးရှားသမ္မတ ဂျိုကိုဝီဒိုဒို ဖြစ်သည်။ သူသည် ယူကရိန်း-ရုရှား စစ်ရေးပဋိပက္ခ ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းမှု တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် ၎င်းနှစ်နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များ စစ်ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် အာရှမြေပေါ်တွင် တွေ့ဆုံရန် စီစဉ်နိုင်ခဲ့သည့် အာရှခေါင်းဆောင် လည်း ဖြစ်သည်။

အမေရိကန်ဦးဆောင်သော အနောက်အုပ်စုများ၏ ဖိအားများကို တွန်းလှန်၍ ဂျိုကိုဝီဒိုဒိုသည် ဗလာဒီမာပူတင်နှင့် ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီးတို့ကို G-20 များကို အောင်မြင်စွာ ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။

အင်ဒိုနီးရှားက ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ယူထားစဉ်အတွင်း ပထမအကြိမ် G-20 Sherpa အစည်းအဝေးကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာတွင် ကျင်းပခဲ့ပြီး ဒုတိယအကြိမ်ကို ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လတွင် ကျင်းပခဲ့သည်။

အိန္ဒိယသည် လာမည့် ဒီဇင်ဘာလရောက်လျှင် G-20 အလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန် လွှဲပြောင်းရမည်ဖြစ်သည်။ ထို့အတွက် လာမည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် နယူးဒေလီမြို့တော်တွင် G-20 ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို အိမ်ရှင်အဖြစ် အိန္ဒိယက လက်ခံ ကျင်းပပေးရမည် ဖြစ်သည်။

သို့ဖြစ်၍ မဝေးလှသော အနာဂတ်တွင် အိန္ဒိယသည် G-20 တာဝန်နှင့်အတူ ကမ္ဘာ့ရေးရာများကို ကျွဲကူးရေပါ ဆိုသလို ဆုံးဖြတ် လုပ်ကိုင်ရဦးမည် ဖြစ်ပေသတည်း။      ။

Source: Hindustan Times

(ဟိန္ဒူစတန်တိုင်းမ်သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Rezaul H Laskar ၏ရေးသားချက်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်)