CNI Sport News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၉

ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲတစ်ပွဲပြီးတိုင်းနဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ပွဲတစ်ပွဲပြီးတိုင်း သတင်းတွေရဲ့ ခေါင်းကြီးပိုင်းမှာ မပါမဖြစ် ဖော်ပြခံနေရသူ တစ်ဦးကတော့ မန်စီးတီးတိုက်စစ်မှူး အာလင်းဟာလန်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂိုးသွင်းတာမှာ ဟာလန်းရဲ့ ပါးနပ်မှု၊ နေရာယူတက်မှုနဲ့ အဆုံးသတ်မှုတွေကတော့ တကယ်ကို ဂိုးသမားတွေ အတွက် နတ်ဆိုးတစ်ဦးလိုကို ဖြစ်နေပါတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ဟာလန်းကို ကိုပေဟေဂင် ဂိုးသမားက လူသား မဟုတ်ဘူးလို့တောင် ပြောလာတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

ဟာလန်းကို အားလုံး သတိထားမိခဲ့တာကတော့ ယူ-၂၀ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲဖြစ်ပြီး နော်ဝေအသင်းက ဟွန်ဒူးရပ်စ် အသင်းကို ၁၂ ဂိုး- ဂိုးမရှိနဲ့ အနိုင်ရခဲ့တဲ့ပွဲမှာ တစ်ဦးတည်း ၉ ဂိုးအထိ သွင်းယူခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့ဒီနောက်ပိုင်းကစပြီး ဟာလန်းရဲ့ နာမည်ဟာ ပိုပြီးကျော်ကြားလာခဲ့တာပါ။ အဆိုပါ အချိန်တုန်းက ဟာလန်းဟာ သြစတြီးယားကလပ် ရက်ဘူးလ်ဆဲလ်ဘတ်အသင်းမှာ ကစားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နော်ဝေတိုက်စစ်မှူးဟာ ရက်ဘူးဆဲလ်ဘတ် အသင်းမှာ ခြေစွမ်းပြသနိုင်ခဲ့တာကြောင့် ဒေါ့မွန်အသင်းက ကစားသမားကို အရခေါ်ယူသွား နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒေါ့မွန်အသင်းမှာလည်း ဟာလန်းရဲ့ ဂိုးသွင်းနှုန်းဟာ ကစားတဲ့ ပွဲအရေအတွက်ထက် ကျော်လွန်တဲ့အထိ အားလုံး အံ့အားသင့်ခဲ့ကြရပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းဘက်ကို ဟာလန်း ခေါင်းတိုက် ဂိုးသွင်းနေစဉ်

ဒီလိုနဲ့ ဟာလန်းရဲ့ နာမည်ဟာ အသင်းကြီးတွေရဲ့ ပါးစပ်ဖျားထဲမှာ ရောက်ရှိလာခဲ့ပါတယ်။ တကယ့်ကို ဥရောပ ထိပ်သီး အသင်းကြီးတွေက ဟာလန်းကို အပြိုင်အဆိုင် ခေါ်ယူဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ မန်စီးတီးအသင်းက ဟာလန်းကို အမြန်ဆုံး လက်ဦးမှုရယူပြီး အပြောင်းအရွှေ့ဈေးကွက် မဖွင့်ခင်မှာ ကတည်းက ခေါ်ယူဖို့ သဘောတူညီမှု ရယူနိုင်ခဲ့ပါတယ်။

ဟာလန်းဟာ ဘယ်လောက်ပဲ ကြမ်းကြမ်း ပရီးမီးယားလိဂ်မှာတော့ ဒီလိုမျိုး လွယ်လွယ်နဲ့ လုပ်လို့ရမှာ မဟုတ်ဘူး လို့ အများစုက သုံးသပ်ခဲ့ကြတာပါ။ ဟာလန်းရဲ့ မန်စီးတီး ပွဲဦးထွက်ကို အားလုံးက စောင့်ကြည့်ကြဖို့လည်း အဆင်သင့် ဖြစ်နေခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာလန်းဟာ မန်စီးတီး ပွဲဦးထွက်ဖြစ်တဲ့ ခြေစမ်းပွဲမှာ ဂိုးသွင်းနိုင်ခဲ့ပေမယ့် ကွန်မြူနတီဒိုင်း ပွဲစဉ်ဖြစ်တဲ့ လီဗာပူးလ်နဲ့ပွဲမှာ အပိုင်အခွင့်အရေးတွေကို လွဲချော်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပွဲမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အရေးနိမ့်ခဲ့ တာကြောင့် ဟာလန်းကို ဝေဖန်ဖို့ စောင့်ကြည့်နေတဲ့ သူတွေအတွက် ပြောစရာချည်းကို ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။

ဟာလန်းကတော့ ဝေဖန်သံတွေကို နားမထောင်ဘဲ ကိုယ့်အလုပ်ကိုယ်သာ အာရုံစိုက်ပြီး လုပ်ဆောင်နေခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ မန်စီးတီးအတွက် ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲဦးထွက်ဖြစ်တဲ့ ဝက်စ်ဟမ်းနဲ့ပွဲမှာ ဟာလန်းက ၂ ဂိုးသွင်းပြီး ဝေဖန်သံ တွေကို တိတ်စေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုနဲ့ပဲ ဟာလန်းရဲ့ ခြေစွမ်းဟာ တကယ်ကို စောင့်ကြည့်ချင်စရာဖြစ်ခဲ့ပြီး ပွဲတစ်ပွဲမှာ ဘယ်နှစ်ဂိုး သွင်းမလဲဆို တာကို အားလုံးက စိတ်ဝင်စားနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ တကယ်လည်း ၂၂ နှစ်အရွယ် ကစားသမားရဲ့ ဂိုးသွင်းနှုန်း ဟာ ကြောက်စရာဖြစ်ခဲ့ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ စံချိန်သစ်တွေ အများကြီး တင်ရှိနိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒေါ့မွန်အသင်းမှာ ဟာလန်း ကစားခဲ့စဉ်

ပရီးမီးယားလိဂ်မှာ ပွဲအရေအတွက် နည်းနည်းနဲ့ ၁၀ ဂိုးပြည့်တဲ့ ကစားသမား အပါအဝင် စံချိန်သစ်တွေ အများကြီး ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့တာပါ။ ယူနိုက်တက်နဲ့ မန်ချက်စတာ ဒါဘီပွဲမှာရော ဟာလန်း ဒီလိုမျိုး ထပ်လုပ်နိုင်ဦး မလားဆို တာ ပရိသတ်တွေကလည်း စိတ်ဝင်စားနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာလန်းဟာ မန်စီးတီးပရိသတ်တွေနဲ့ မိတ်ဆက်တဲ့ အခမ်းအနားမှာ သူအတွေ့ချင်ဆုံးအသင်းက ယူနိုက်တက်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ ဒါ့အပြင် သူ့အဖေဖြစ်သူနဲ့ ရွိုင်ကိန်းတို့ရဲ့ အတိတ် ဇာတ်ကြောင်းတွေကြောင့် ဒီပွဲဟာ အသက်ဝင်ခဲ့ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဟာလန်း အတွက်ကတော့ တကယ့်ကို လွယ်ကူတဲ့ပွဲဖြစ်ခဲ့ပြီး ယူနိုက်တက်ဘက်ကို ဟတ်ထရစ် သွင်း ယူ သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီဟတ်ထရစ်ဂိုးဟာ အိမ်ကွင်း ၃ ပွဲဆက်တိုက် သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပရီးမီးယားလိဂ် မှာ ဒီလိုမျိုး အိမ်ကွင်း ၃ ပွဲဆက်တိုက် ဟတ်ထရစ် သွင်းယူနိုင်တဲ့ ကစားသမားဟာ ဟာလန်းအရင် တစ်ဦးမှ မရှိ ခဲ့တာကြောင့် ဟာလန်းက ပထမဆုံးအဖြစ် စံချိန်တင်ခဲ့ပါတယ်။

ဟာလန်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ၈ ပွဲ ကစားအပြီးမှာ ဟတ်ထရစ်ကို ၃ ကြိမ် ရယူထားနိုင်ခဲ့တာပါ။

နော်ဝေလက်ရွေးစင်အသင်းမှာ ဟာလန်းကိုတွေ့ရစဉ်

မန်စီးတီးအသင်းဖော် လာပေါ်တေးက သူစာချုပ်မှာ လက်မှတ်ထိုးရတဲ့ အရေအတွက်ထက် ဟာလန်းရဲ့ ဘောလုံး မှာ လက်မှတ်ထိုးရတဲ့ အရေအတွက်က ပိုပြီးတော့ များနေတယ်လို့တောင် နောက်ပြောင်ခဲ့ပါတယ်။

ဟာလန်းအတွက်တော့ ပရီးမီးယားလိဂ်မှာတင်မဟုတ်ပဲ ချန်ပီယံလိဂ်မှာလည်း စံချိန်သစ်တွေ အများကြီးကို ရယူ နိုင်ခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဟာလန်းဟာ အသက် ၂၂ နှစ် အရွယ်မှာတင် ချန်ပီယံလိဂ် သွင်းဂိုး ၂၈ ဂိုးအထိ ရှိသွားခဲ့ပြီး သူ့ရဲ့ အထက်မှာ ဂိုးအများဆုံး ကစားသမားတွေအဖြစ် ၂၇ ဦးအထိသာ ရှိတော့တယ်လို့ အချက်အလက်တွေအရ သိရတာပါ။

အဲ့ဒါကြောင့် ဟာလန်းဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်နဲ့ ချန်ပီယံလိဂ်ကို လယ်သမားလိဂ်ဖြစ်အောင် လုပ်နေတယ်ဆိုပြီး အားလုံးက ပြောနေကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဟာလန်းအတွက်တော့ ဂိုးသွင်းရတာဟာ ထမင်းစားရေသောက် ပြုလုပ်ရတာထက်တောင် ပိုမိုလွယ်ကူနေတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိနေပါတယ်။

ဒေါ့မွန်တိုက်စစ်မှူးဟောင်းဟာ မန်စီးတီးအတွက် ဒီရာသီမှာ ၁၂ ပွဲသာ ကစားထားရချိန် ၁၉ ဂိုးအထိ သွင်းယူ ထားပြီးပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိ ဂိုးသွင်းနှုန်းကို ဆက်ထိန်းမယ်ဆိုရင် ဟာလန်းအနေနဲ့ ရာသီအကုန်မှာ သွင်းဂိုး ၆၀ တောင် ကျော်သွားနိုင်တယ်လို့ သုံးသပ်မှုတွေလည်း ရှိနေတာပါ။

နော်ဝေလက်ရွေးစင် အသင်းအတွက်လည်း ဟာလန်းရဲ့ ဂိုးသွင်းနှုန်းက အံ့အားသင့်စရာ အနေအထားမှာ ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဟာလန်းဟာ ၂၀၂၀ မှ နော်ဝေအတွက် ဂိုးစတင် သွင်းယူခဲ့ပေမယ့် ၂ နှစ်အတွင်းမှာ သွင်းဂိုး ၂၁ ဂိုး အထိ ရယူထားနိုင်ပြီလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

ဟာလန်းအနေနဲ့ လက်ရှိ ဂိုးသွင်းနှုန်းကို ဆက်ထိန်းပြီး ဆုဖလားအောင်မြင်မှုတွေ ရယူနိုင်ခဲ့မယ်ဆိုရင် မဝေး တော့တဲ့ အနာဂတ်မှာ ဘောလွန်းဒီအောဆုကို ရယူနိုင်မယ်ဆိုတာ သေချာနေပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

ရာထူးသက်တမ်းမှာ တရားဥပဒေနှင့်အညီ ဖြစ်သည်ဟု ထိုင်းဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ(ခြေ/ဥ)တရားရုံးက ဆုံးဖြတ်လျှင် ပရာယွတ်ချန်အိုချာသည် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်တာဝန်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်ရန် အသင့်ဖြစ်နေ သည်။ ဖွဲ့စည်းပုံထဲတွင်တော့ သူ့ရာထူးသက်တမ်းကို ၈ နှစ်သာ ကန့်သတ်ထား၍ ယင်းအဆုံးအဖြတ်မှ ရုန်းထွက်ဖို့ အရေး ပရာယွတ် ခက်ခဲနေရ၏။

သူ့ခေတ်ကောင်းတုန်းဟု တိတိကျကျ ခေါ်ဆို၍ မရတော့မှန်း တနေ့တခြား ပိုမိုထင်ရှားလာသည်က အမှန်ပင် ဖြစ်သည်။

လုံခြုံရေးတင်းကျပ်မှု၊ အတိုက်အခံ ဆန္ဒပြမှုများနှင့် အကြမ်းဖက်မှုများ စိုးရိမ်နေရသည့်ကြားမှ စစ်တပ် ထိပ်ပိုင်း ခေါင်းဆောင်၏ တရားဝင် အရပ်သားဝန်ကြီးချုပ် သက်တမ်းမှာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဧပြီလတွင် စတင်ခဲ့ကြောင်း တရား သူကြီး ၉ ဦးပါ ခြေ/ဥတရားရုံးက ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လက်ရှိ ခြေ/ဥ အသက်ဝင်ချိန်တွင် ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှုအရ ရာထူးယူခြင်း (သို့မဟုတ်) ၂၀၁၉ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအရ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရခြင်း ဟုတ်/မဟုတ် စသည်ဖြင့် အငြင်းပွားစရာ အများအပြားက ပရာယွတ်ကို ဗဟိုပြုနေသည်။

ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ထားသော ယင်းလပ် အစိုးရကို ဖြုတ်ချပြီး အာဏာသိမ်း စစ်အုပ်စု၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ၎င်းရာထူးသက်တမ်းကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လမှ စတင်၍ ရေတွက်သင့်ကြောင်း ခြေ/ဥ တရားရုံးသို့ တင်သွင်းသည့် အတိုက်အခံအုပ်စုများ၏ အယူခံလွှာထဲတွင် ရေးသားထားသည်။

ထိုင်းပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ်

ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးသက်တမ်း အဆိုပြုတင်သွင်းသူများသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ် (သို့မဟုတ်) ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွက် တနည်း တဖုံ စောဒကတက်ခဲ့ကြသည်။ ထို့ကြောင့် ယနေ့ ခြေ/ဥ တရားရုံး၏ စီရင်ဆုံးဖြတ်ချက်သည် လာမည့်နှစ် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် နိုင်ငံရေးတင်းမာမှုများ ပြေလျော့စေရန် ထိုင်းပုံစံ(ထိုင်းနည်းထိုင်းဟန်) တရားဝင် အပေး အယူ လုပ်မှုတစ်ခုဟု ယူဆနိုင်သည်။

တရားရုံးက ယင်းအမှုကို လက်ခံစဉ်းစားနေချိန် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တည်ရှိနေမှုကို ရက်သတ္တ ၅ ပတ် ဆိုင်းငံ့ခဲ့ပြီး ပရာယွတ်ကို ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးရာထူးကိုသာ ဆက်လက် ထမ်းဆောင်စေခဲ့သည်။

လာမည့် နိုဝင်ဘာလလယ်ပိုင်းတွင် ဘန်ကောက်မြို့တော်၌ ကျင်းပမည့် အာရှ-ပစိဖိတ်စီးပွားရေး ပူးပေါင်း ဆောင် ရွက်ရေး (APEC) ထိပ်သီး အစည်းအဝေးသို့ နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင်များ တက်ရောက်ကြမည်ဖြစ်သော်လည်း လက်ရှိ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ကို အသိအမှတ်ပြုရေး/မပြုရေးနှင့် တိုက်ရိုက် သက်ရောက်မှု ရှိလိမ့်မည်တော့ မဟုတ် ပေ။

သို့ရာတွင် အဆိုပါ အစည်းအဝေးအတွက် အကြိုပြင်ဆင်မှု ရှိနေခြင်းကြောင့် လာမည့် ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ထိုင်းနိုင်ငံရေးလောကမှ ဆူညံသံများ ခေတ္တဖုံးဖိထားနိုင်စရာရှိနေသည်။ ပရာယွတ် ဟူသော စစ်သားအိုသည် တော်ဝင်ထီးနန်း တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးဝါဒီ ဖြစ်သည့်အားလျော်စွာ ၂၀၂၃ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ရှေးရိုးစွဲ အထက် တန်းလွှာအုပ်စု၏ မျက်နှာသာပေးမှုကိုလည်း မျှော်လင့်နေပုံရပါသည်။

သို့သော် မှန်းချက်နှင့် နှမ်းထွက် မကိုက်ခဲ့ပေ။ သွားလေသူ ဘုရင်ဟောင်းထက် လက်ရှိဘုရင်နှင့် ပိုနီးစပ်သော အထက်တန်းလွှာ ရှေးရိုးစွဲ ရေပေါ်ဆီ လူတန်းစား (elite) အုပ်စုကလည်း နောင်လာမည့် အထွေထွေ ရွေးကောက် ပွဲတွင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခြင်းမပြုရန် ပရာယွတ်ထံသို့ စာရေးသား တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။ သို့အတွက် ပရာယွတ်သည် တိုင်းပြည် ဆက်လက်အုပ်ချုပ်နိုင်ဖို့ အလားအလာမှာ မှေးမှိန်ဝေဝါးလို့လာခဲ့သည်။

ထိုင်းပြည်သူများနဲ့ ဘုရင့်ထောက်ခံခြင်း

ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းများ၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးများနှင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းစုများမှ ကိုယ်စားပြုသူများ ပါဝင်သော ရေပေါ်ဆီ လူတန်းစားအုပ်စုသည် ခြေ/ဥတရားရုံးအပေါ်၌ပင် ဩဇာလွှမ်းမိုးမှု တစုံတရာ ရှိနေသလားဟု စေ့ငုံ တွေးတော စရာလည်း ရှိနေသည်။ ရှေးရိုးစွဲ ဘုရင့်ထီးနန်းနှင့်ဆက်စပ်နေသည့် အနှီလူတန်းစား အလွှာသည် ခေတ်အဆက်ဆက် ထိုင်းစစ်တပ်နှင့် လက်ဝါးရိုက်ခဲ့ကြသည် မဟုတ်ပါလော။

ထိုသို့ အခြေအနေနှင့် နီးစပ်သည့် သံတမန်တစ်ဦးကတော့ ပရာယွတ် မျက်နှာအိုးမဲ သုတ်လိုက်သည့် ရာထူးဆိုင်းငံ့ မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ထိုင်းလွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပစ်ရန်ပင် အကြံပြုခဲ့သော်လည်း တကယ်တမ်းတွင် လွှတ်တော် ဖျက်သိမ်းရေးမှာ မဖြစ်နိုင်ပေ။

တဖန် အာဏာသိမ်းမှုအသစ် ကောလာဟလများ ထွက်ပေါ်သေးခဲ့သော်လည်း မည်သူက မည်သူ့အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်၍ အာဏာသိမ်းကြောင်း တိတိကျကျ သတင်းထွက်မလာခဲ့ပေ။

ရက်သတ္တ ၅ ပတ်ကြာ ဆိုင်းငံ့ခံရသော ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးနေရာကို ပရာယွတ်၏ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်လည်း ဖြစ်၊ စစ်တပ် ထိပ်တန်းရာထူးအဆင့်လည်း ရှိသူဖြစ်သည့် ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ် ပရာဝစ်ဝမ်ဆူဝမ်က အစားထိုး ဖြည့် ဆည်း ခဲ့ရသည်။

ပရာဝစ်သည် ပရာယွတ်ချန်အိုချာ၏ ရုံးခန်းကို သိမ်းပိုက်ခြင်း မရှိသော်လည်း ၎င်း၏လက်ထောက်များနှင့်အတူ အစိုးရအိမ်တော်သို့ စိတ်အားထက်သန်စွာ ပြောင်းရွှေ့၍ ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးတာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။

ပရာဝစ်ကို ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းကို ထိုင်းတောင်ပိုင်း ခရာဘီပြည်နယ်တွင် ပြင်းပြင်း ထန်ထန် ဝေဖန်သံများလည်း ကျယ်လောင်သွားခဲ့သည်။ စီးပွားရေးလောကတွင်လည်း ကျဆင်းနေသော ဘတ်ငွေ တန်ဖိုးကို ခိုင်မာစေဖို့ ထိုင်းဗဟိုဘဏ်အပေါ် ဖိအားများ သက်ရောက်လာခဲ့သည်။

နောင်ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ရေပန်းစားလာနေသော သက်ဆင်သမီး ပေးတုန်တန်ရှင်နာဝပ်ထရာ

ပရာယွတ်၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် အရည်အချင်းပြည့်မီမှုကို ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၆ ရက်အထိ ခဲယဉ်းလေးလံစွာ ကန့်သတ်ထားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေခုံရုံး၏ စီရင်ချက်သည် လာလတ္တံသော ရွေးကောက်ခံအစိုးရ၏ ၄ နှစ် သက်တမ်းအတွက် လမ်းတဝက် ကြိုခင်းထားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသူများလည်း ရှိသည်။

ထိုစီရင်ချက်သည် စစ်တပ်နှင့် ဆက်နွှယ်နေသည့် Palang Pracharat ပါတီ (PPRP) အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို ပိုမိုနက်ရှိုင်းစေပါသည်။

တနွယ်ငင် တစင်ပါဆိုသလို ၎င်းပါတီ၏ လူကြိုက်များ ရေပန်းစားမှုကို အခိုင်အမာပြသသည့် စစ်တမ်းများနှင့် ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲ စေ့ဆော်သံများလည်း လျော့ပါးသွားခဲ့သည်။

ထိုအချင်းအရာ အားလုံးသည် ပြည်ပရောက် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ်နှင့် ၎င်း၏မိသားစုက ဦးဆောင်သည့် အတိုက်အခံ ဖူထိုင်း (Peua Thai) ပါတီအတွက် အခွင့်ကောင်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

နိုင်ငံတကာနှင့် ထိုင်းပြည်တွင်း မီဒီယာများတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကိုးကားဖော်ပြခဲ့သည့် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ စစ်တမ်း တစ်စောင်တွင် လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ်၏ ချို့ယွင်းချက်ကြောင့် သက်ဆင်၏ နိုင်ငံရေး အတွေ့အကြုံ မရှိသေး သော သမီးဖြစ်သူ ပေးတုန်တန်ရှင်နာဝပ်ထရာ(Paetongtarn Shinawatra) ကို ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် လိုလား ကြောင်း စစ်တမ်း ဝင်ရောက်ဖြေဆိုသူ ရာခိုင်နှုန်း အတော်များများက ပြသခဲ့သည်။

အကယ်၍ လာမည့်ရွေးကောက်ပွဲတွင် ဖူထိုင်းပါတီ အပြတ်အသတ် အနိုင်ရခဲ့လျှင် ပေးတုန်တန်၏ ဖခင်အား ပြည်နှင်ဒဏ်မှ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းဖို့က နံပါတ်တစ် အရေးကိစ္စ ဖြစ်လာလိမ့်မည်။  သက်ဆင်၏ ညီမ ဖြစ်သူ ယခင်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ယင်းလပ်ကတည်း အခြားတဖက်တွင် အဆင်သင့်ရှိနေသည်။  ယင်းလပ်သည် ၂၀၁၄ ခုနှစ် စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားချိန်အထိ ရွေးကောက်ခံ တရားဝင် ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်သည်။

ပရာယွတ်ချန်အိုချာအတွက် ကံသေကံမ ပြောစရာ အချက်တစ်ချက်သာ ကျန်တော့သည်။ ယင်း နောက်ဆုံး ထွက် ပေါက်အဖြစ် သူ ဆက်လက်အုပ်စိုးနိုင်ဖို့ တစ်ခုတည်းသော အားကိုးစရာမှာ တော်ဝင်ထီးနန်းနှင့် ဘုရင့်ဩဇာ ဖြစ် သည်။

ပရာယွတ်ကို ဘုရင့်ကောင်စီ၏ တော်ဝင်အာဏာနှင့် ဂုဏ်ဒြပ်တို့က ထပ်မံအတည်ပြု နိုင်သည်ဟုဆိုလျှင်တောင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရွေးကောက်ပွဲတွင်  အရွေးခံမှာလား (သို့မဟုတ်) အငြိမ်းစားယူမှာလား ရွေးချယ်ဖို့ ဖြစ်ပေသတည်း။

Source: Asia Times

(အေးရှားတိုင်းမ်ဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် စက်တင်ဘာ ၃၀ ရက် ရက်စွဲဖြင့် ဖော်ပြထားသော မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Shawn W. Crispin ၏ ရေးသားချက်ကို CNI က ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆို တင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်)

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂

မကြာသေးခင်နှစ်တွေနဲ့ အခုနှစ်တွေမှာ ဘောလုံးပရိသတ်တွေရဲ့ ပါးစပ်ဖျားမှာ အမြဲတမ်း ပြောနေတဲ့ အကြောင်း အရာတွေထဲမှာ ယူနိုက်တက် အသင်းခေါင်းဆောင် မက်ဂွဲယားရဲ့ အကြောင်းကလည်း မပါမဖြစ် ပါခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

မက်ဂွဲယားရဲ့ အကြောင်းကို ပြောကြတာမှာလည်း ချီးကျူးဖို့ထက် လှောင်ပြောင်တဲ့ အကြောင်းတွေကိုပဲ ပြောဖြစ် ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။နိုင်ငံလက်ရွေးစင် အင်္ဂလန်အသင်းရဲ့ နောက်ခံလူလည်းဖြစ် ကလပ်အသင်း ယူနိုက်တက် အသင်းရဲ့ နောက်လူလည်းဖြစ်သူ မက်ဂွဲယားကတော့ ပရိသတ်တွေ လှောင်ပြောင်မှု ခံရလောက်တဲ့ အထိကိုပဲ ခြေစွမ်းပိုင်း ကျဆင်းနေခဲ့တာပါ။

မက်ဂွဲယားရဲ့ ခြေစွမ်းပိုင်း ကျဆင်းမှုဟာ အခုနှစ်မှ ဖြစ်တာမဟုတ်ဘဲ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ဘောလုံးရာသီ ကတည်းက ဖြစ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူနိုက်တက် နည်းပြဟောင်း ဆိုးလ်ရှားနဲ့ ယာယီနည်းပြ ရက်ဂ်နစ်တို့က ဗဟိုနောက်ခံလူ တွေထဲမှာ ရွေးချယ်စရာ ရှားပါးခဲ့လို့ မက်ဂွဲယားကိုပဲ မဖြစ်မနေ အသုံးပြုခဲ့ကြတာကိုလည်း တွေ့မြင်ခဲ့ရတာပါ။

အင်္ဂလန်အသင်းမှာ ကစားသမားအဖြစ် မက်ဂွဲယား ကိုတွေ့ရစဉ် (Live Sports)

ဒါပေမယ့် မက်ဂွဲယားရဲ့ စွမ်းဆောင်ရည်တွေဟာ ပြောစရာဖြစ်ခဲ့ပြီး ပရိသတ်တွေက သူ့ကို ပွဲထွက်လူစာရင်းကနေ ချန်လှပ်ဖို့အထိ တောင်းဆိုခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ပရိသတ်တွေဟာ ယူနိုက်တက်နည်းပြသစ်ဖြစ်လာတဲ့ အဲရစ်တန်ဟတ်ကိုလည်း မက်ဂွဲယားကို လူစာရင်းကနေ ချန်လှပ်ဖို ပြောခဲ့ကြတာပါ။ နယ်သာလန်လူမျိုးနည်းပြက မက်ဂွဲယားကို ယုံကြည်မှုပေးတဲ့ အနေနဲ့ အသင်း ခေါင်းဆောင် ရာထူးကို ဆက်ပြီး ပေးခဲ့သလို ပွဲထွက်ခွင့် နေရာကိုလည်း ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါပေမယ့် အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ ဗဟိုနောက်ခံနေရာအတွက် အေဂျတ်စ်ကစားသမား လီဆန်ဒရိုမာတီးနတ်စ်ကို အားဖြည့်ခဲ့တာက မက်ဂွဲယားနေရာ ပျောက်ဖို့ လမ်းစဖြစ်လာခဲ့တာပါ။

 နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ ပရီးမီးယားလိဂ် ပွဲစဉ်အစောပွဲ ၂ ပွဲဖြစ်တဲ့ ဘရိုက်တန်နဲ့ ဘရန်ဖို့ဒ်တို့ ပွဲတွေမှာ မက်ဂွဲယားကို ပွဲထွက်ခွင့် ပေးခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပွဲတွေမှာ မက်ဂွဲယားဟာ အမှားအယွင်းတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အသင်းကလည်း ၂ ပွဲစလုံးကို ရှုံးပွဲကြုံတွေ့ခဲ့တာပါ။

မက်ဂွဲယား စိတ်ပျက်နေစဉ် (The Telegraph)

အဲ့ဒါကြောင့် နည်းပြ အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ လီဗာပူးလ်အသင်းနဲ့ ပွဲစဉ်ကစပြီး မက်ဂွဲယားကို အရန်ခုံပေါ် ပို့ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူနိုက်တက် အသင်းကလည်း ဒီပွဲမှာ လီဗာပူးလ်အသင်းကို အနိုင်ရခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီနောက် ဆောက်သမ်တန်၊ လက်စတာနဲ့ အာဆင်နယ်တို့ ပွဲတွေမှာလည်း နည်းပြဟာ မက်ဂွဲယားကို အရန်လူစာရင်းမှာသာ ထားခဲ့တာပါ။

အဲရစ်တန်ဟတ်ဟာ ဒီပွဲတွေမှာ ဗာရန်းနဲ့ လီဆန်ဒရိုမာတီးနတ်စ်ကို အသုံးပြုခဲ့ပြီး ပွဲတိုင်းကို အနိုင်ရလဒ် ရယူခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ ဆိုစီဒက်နဲ့ ကစားတဲ့ ပွဲမှာတော့ မက်ဂွဲယားကို ပွဲထွက်လူစာရင်းမှာ အသုံးပြုခဲ့ပေမယ့် အရေးနိမ့်ခဲ့လို့ ရှရစ်ဖ်နဲ့ ပွဲမှာ မက်ဂွဲယားကို ပွဲထွက် လူစာရင်းကနေ ပြန်ချန်လှပ်ခဲ့ပါတယ်။

တိုက်ဆိုင်မှုလို့ ပြောရမှာဖြစ်ပြီး မက်ဂွဲယားကို ပွဲထွက်အသုံးပြုတဲ့ ပွဲတွေမှာ ယူနိုက်တက်အသင်းဟာ အရှုံးရလဒ် တွေကိုသာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ပြီး သူမပါတဲ့ ပွဲတွေမှာ နိုင်ပွဲရခဲ့တာကို မြင်တွေ့ခဲ့ရတာပါ။

မက်ဂွဲယားဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ ပွဲထွက်ခွင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ပေမယ့် အင်္ဂလန်နည်းပြ ဆောက်ဂိတ်က လက်ရွေးစင် အသင်း လူစာရင်းမှာ သူ့ကို ရွေးချယ်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ပရိသတ်တွေရဲ့ ဝေဖန်မှုတွေ ကလည်း ပြင်းထန်ခဲ့ပြီး လှောင်ပြောင်မှုတွေပါ ရှိခဲ့တာပါ။

မက်ဂွဲယားဟာ အီတလီ၊ ဂျာမနီအသင်းတို့နဲ့ ပွဲတွေမှာ အင်္ဂလန်အတွက် ပွဲထွက်ခွင့် ရခဲ့ပြီး ဒီ ၂ ပွဲ စလုံးကို အင်္ဂလန် အသင်း နိုင်ပွဲမရခဲ့ပါဘူး။ မက်ဂွဲယားဟာ ဒီ ၂ ပွဲစလုံးမှာ ခြေစွမ်းပိုင်း တော်တော်လေး ကျဆင်းနေခဲ့ပြီး ဘောလုံး ပို့ပေးရာမှာတောင် အမှားအယွင်းတွေ ရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဂျာမနီနဲ့ ပွဲမှာဆို သူ့ရဲ့ အမှားကြောင့် အင်္ဂလန်အသင်း ပင်နယ်တီ ဂိုး ပေးခဲ့ရပါတယ်။

ယူနိုက်တက်အသင်းရဲ့ အရံခုံမှာ တွေ့ရတဲ့ မက်ဂွဲယား (CODE Sports)

ဒါ့အပြင် ဟာဗတ်စ် ကန်သွင်းချက်ကိုလည်း မတားဆီးဘဲ ရပ်နေခဲ့လို့ မက်ဂွဲယားအပေါ် ဝေဖန်မှုတွေဟာ ပိုပြီး တိုးလာခဲ့တာပါ။ မက်ဂွဲယားဟာ ပုံမှန်ဆိုရင် ကလပ်အသင်းမှာ ခြေစွမ်းမပြနိုင်ရင်တောင် နိုင်ငံအသင်းမှာ ခြေစွမ်း ပြလေ့ရှိပေမယ့် အခုဆိုရင် ယုံကြည်မှု ပျောက်ဆုံးနေတာကို တွေ့မြင်ခဲ့ရပါတယ်။

မက်ဂွဲယားရဲ့ လက်ရှိ ခြေစွမ်းကြောင့် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲဝင်မယ့် အင်္ဂလန်လူစာရင်းမှာ မရွေးချယ်တော့ဖို့အထိ ပရိသတ်တွေနဲ့ ကစားသမားဟောင်းတွေက တောင်းဆိုမှုတွေ ရှိခဲ့ကြတာပါ။ မက်ဂွဲယားဟာ ဝေဖန်မှုဒဏ်ကို တော်တော်လေးကို ခံနေရတာကြောင့် ခြေစွမ်းပိုင်းဟာ အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ထိကို ရောက်ရှိနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

လက်စတာအသင်းမှာ ရှိနေချိန် ကောင်းမွန်တဲ့ ခြေစွမ်းတွေကြောင့် ကမ္ဘာ့ဈေးအကြီးဆုံး နောက်ခံလူအဖြစ် ယူနိုက်တက်ကို ရောက်ရှိခဲ့တဲ့ မက်ဂွဲယားဟာ ဝေဖန်မှုဒဏ်တွေကို ခံနိုင်ဖို့ စိတ်ဓါတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ကြံ့ခိုင်မှုရှိဖို့ လိုတယ်လို့ ရီယိုဖာဒီနန်က တိုက်တွန်း အကြံပေးထားပါတယ်။

မက်ဂွဲယား အနေနဲ့ လက်ရှိခြေစွမ်းကို အမြန်ဆုံး တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင် လုပ်နိုင်မှသာ ယူနိုက်တက် အသင်း မှာ နေရာရဖို့ ရှိနေပါတယ်။ အသင်းခေါင်းဆောင် ဖြစ်တိုင်း ပွဲထွက်ခွင့်ပေးမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ နည်းပြ အဲရစ်တန် ဟတ်က ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းကို ပြောထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်္ဂလန်အသင်းနည်းပြနဲ့ မက်ဂွဲယား လက်ဆွဲနှုတ်ဆက်နေစဉ် (Public News Time)

အဲ့ဒါကြောင့် မက်ဂွဲယား အနေနဲ့ ကလပ်အသင်းမှာ နေရာတစ်နေရာ ပြန်ရဖို့ ပုံမှန်ထက် သာလွန်တဲ့ ကြိုးစားမှု တွေလုပ်ဖို့ လိုအပ်နေပါတယ်။ ဒီလိုမှ မဟုတ်ရင်တော့ ကလပ်အသင်းမှာ နေရာပျောက်ဆုံးပြီး နိုင်ငံအသင်း အတွက်ပါ စိုးရိမ်စရာတွေ ရှိလာနိုင်ပါတယ်။

၂၀၂၂ ကမ္ဘာ့ဖလား ပြိုင်ပွဲဝင်မယ့် အင်္ဂလန်လူစာရင်းမှာ ချန်လှပ်ခံရမယ်ဆိုရင် မက်ဂွဲယားရဲ့ ကစားသမားဘဝကို ထိခိုက်မှု များပြားလာနိုင်ပါတယ်။ မက်ဂွဲယားဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းမှာ နေရာဆက်ပြီး ပျောက်ဆုံးနေမယ် ဆိုရင် ထွက်ခွာဖို့အထိပါ တွေးတောနေပြီလို့လည်း သိရပါတယ်။

အင်္ဂလန်အသင်းအတွက် ၂၀၁၇ မှာ စတင် ပွဲထွက်ခွင့်ရခဲ့တဲ့ မက်ဂွဲယားဟာ ဆီမီးဖိုင်နယ်အထိ ရောက်ရှိခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ ကမ္ဘာ့ဖလား၊ ဗိုလ်လုပွဲအထိ ရောက်ရှိခဲ့တဲ့ ယူရို ၂၀၂၀ ပြိုင်ပွဲမှာ အဓိက ကစားသမားအဖြစ် ပါဝင်နိုင်ခဲ့ ပါတယ်။

မက်ဂွဲယားဟာ ယူနိုက်တက်အသင်းကို ၂၀၁၉ မှာ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ပွဲပေါင်း ၁၄၉ ပွဲအထိ ပါဝင်ကစားထားတာ ဖြစ်ပါ တယ်။

ဒါကြောင့် မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မက်ဂွဲယားရဲ့ အနာဂတ် ဘယ်လိုပုံစံဖြစ်လာမလဲဆိုတာကိုတော့ သူ့ရဲ့ ခြေစွမ်း ပိုင်းကိုပဲ စောင့်ကြည့်ရတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၅

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်၏ မကြာသေးမီက နျူကလီးယားလက်နက် ထုတ်သုံးမည်ဟု ခြိမ်းခြောက်မှုကို ကမ္ဘာက အလေးအနက်ထား နေချိန်၌ ရုရှားနိုင်ငံသားတစ်ဦးကတော့ “ပူတင်အနေဖြင့် နျူကလီးယားစတင်ရန် မဖြစ်နိုင်ခြင်းမှာ နောက်ဆက်တွဲ ကြောက်ရွံ့မှုတစ်ခုသာ ဖြစ်ကြောင်း” မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

ပူတင်၏ စစ်မှုထမ်းခေါ်သည့် ကြေညာချက်ကြောင့် ရုရှားမှ ထွက်ပြေးလာသော အသက် ၃၈ နှစ်အရွယ်ရှိ အန်တွန် ရှားလက်ဗ်က The Atlantic မီဒီယာနှင့် အင်တာဗျူးတွင် “ယူကရိန်းကို စပြီး ကျူးကျော်တုန်းက ဒီအဘိုးကြီး (ပူတင်) အနေနဲ့ အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်ရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ ထင်ခဲ့မိတာဗျ” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီလူက စိတ်ကျန်းမာရေး သိပ်မကောင်းဘူးဗျ။ ကျနော်တို့အားလုံးရော ကျနော်တို့စီးပွားရေး‌ပါ နောင်အနာဂတ်မှာ ဘာဖြစ်လာမလဲဆိုတာ သူ ဂရုမစိုက်ဘူးဗျ။ ကျနော်တို့ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော မျှော်လင့်ချက်ကတော့ ဒီအဘိုးကြီး ဆီမှာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ဖို့ ဗီဇတချို့ရှိနေတာကြောင့် ကျနော်တို့အားလုံး လက်ရှိထက် နိမ့်မကျသွားဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားမှာ စစ်မှုမထမ်းလို၍ နိုင်ငံသားတချို့တိုင်းပြည်က ထွက်ခွာနေကြစဉ်

ရုရှားက အရန်တပ်ဖွဲ့ဝင် အင်အား ၃ သိန်းကို တစိတ်တပိုင်း စည်းရုံးအားဖြည့်မည်ဟု ကြေညာပြီးနောက် ကရင်မလင်သမ္မတ နန်းတော်အနေဖြင့် နျူကလီးယာတိုက်ခိုက်မှု လုပ်ဆောင်လာနိုင်ကြောင်း ပူတင်က စက်တင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် အတိအလင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်း၏ စစ်မှုထမ်းရေး ဆော်ဩမှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် လက်နက်ကိုင်ရသည့် ဒုက္ခကို ရှောင်ရန်အတွက် ရုရှား အမျိုးသားထု လှိုင်းလုံးကြီးဖြင့်  ပြည်တွင်းမှ အလျှိုလျှို ထွက်ပြေးကုန်ကြသည်။

ရှားရှားပါးပါး မိန့်ခွန်းတစ်ခုတွင် ပူတင်က “ယူကရိန်း၏ အနောက်အုပ်စု မဟာမိတ်များသည် ရုရှားကို နျူကလီးယား လက်နက်ဖြင့် ပြန်သိမ်းနေကြောင်း” စွပ်စွဲခဲ့သေးသည်။

“ရုရှားက ကိုယ့်နယ်မြေ စိုးမိုးရေး ခြိမ်းခြောက်နေတယ်လို့ ခံစားမိလာတဲ့အခါမှာ ကာကွယ်ရေး နည်းလမ်းအားလုံး ထုတ်သုံးသွားမှာပါ။ ဒီအတွက် နှောင့်နှေးစရာ မရှိပါဘူး” ဟု ပူတင်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်ပွဲအတွင်းက ပျက်စီးမှု

ရုရှားသမ္မတ၏ မှတ်ချက်စကားကြောင့် မော်စကိုအစိုးရသည် ယခုအချိန်အထိ စစ်ပွဲကို နျူကလီးယားအဆင့်အထိ အရှိန်မြှင့်မည် မဟုတ်ကြောင်း ထောက်လှမ်းရေးနှင့် ကာကွယ်ရေး အရာရှိများမှတစ်ဆင့် ကပျာကသီ ဖြေရှင်း ခဲ့ရသည်။

အချို့ကတော့ မော်စကိုအစိုးရအနေဖြင့် ပူတင်ကို လျှော့တွက်မိမည်ကို စိုးရိမ်ကြောင်း ထုတ်ပြောခဲ့ကြသည်။

ယခု သီတင်းပတ်အတွင်း ရုရှားလူထု၏ တုံ့ပြန်မှုကို ကြည့်လျှင် နိုင်ငံသားအများစုသည် ပူတင်အတွက် စစ်တိုက် ရန် ဆန္ဒမရှိကြကြောင်း ပြသခဲ့ကြသည်။

ဥပမာအားဖြင့် အထက်ပါ အင်တာဗျူးဖြေဆိုခဲ့သူ အန်တွန်ရှားလက်ဗ်က ၎င်းအနေဖြင့် ယူကရိန်းစစ်ထဲသို့ မည်သည့်အခါမျှ ဝင်တိုက်ပေးမည် မဟုတ်ကြောင်း အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ် ဆန့်ကျင်သော ရုရှားနိုင်ငံသားများ ဖမ်းဆီးခံရ

“ယူကရိန်းစစ်ကို တိုက်မယ့်အစား ထောင်ထဲသွားရတာ ပိုကြိုက်တယ်။ စစ်ဆန့်ကျင်ရေး ရပ်တည်ချက်ကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပဲ ကျနော် ဆုတ်ကိုင်ထားပါတယ်။ ယူကရိန်းနိုင်ငံသားတွေကို လှူဒါန်းကြဖို့ လူမှုကွန်ရက် မီဒီယာ သုံးစွဲသူတွေကို တိုက်တွန်းပါတယ်ဗျာ။ ဒီစစ်ပွဲကြီးတစ်ခုလုံးဟာ လူသားမျိုးနွယ်နဲ့ ဆန့်ကျင်တဲ့ ရာဇဝတ်မှု တစ်ခုပါပဲ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ရုရှားခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူတပါးနယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ပြီး အပြစ်မဲ့လူတွေကို သတ်ပစ်ကြတယ်” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

“အဘိုးကြီးတချို့နဲ့ သွေးဆာနေတဲ့ ဖုတ်ကောင်တွေရဲ့ စစ်တပ်ဟာ ကျနော်တို့ ရုရှားလူထုကို ငရဲထဲ ပို့နေတာဗျ။ ရုရှားက ကျနော့် ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ရှိတဲ့လူတွေဟာ ဖုတ်ကောင် အကိုက်ခံရသလို ခံစားရသလို ကျနော်တို့ တနိုင်ငံ လုံးကို ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ စစ်ပွဲထဲကို တွန်းပို့ခဲ့ပါတယ်။ ရုရှားအရှုံးသမား ခင်ပွန်းသည်တွေကို ရှုံးမဲမဲပြီး သူတို့ ဇနီးမယားကို လှိမ့်ရိုက်တာ ကျနော် မြင်ခဲ့ရပါတယ်။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံတော်စနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားလည်း ပုပ်ပွ နေပါပြီ။ လူသေကောင်တွေ စုပုံနေတဲ့ စစ်တပ်အဖြစ် ပြောင်းသွားပြီ ” ရှားလက်ဗ်က The Atlantic မီဒီယာနှင့် အင်တာဗျူးတွင် ရင်ဖွင့်သွားခဲ့သည်။

Source: News Week 

(News Week မဂ္ဂဇင်းဝက်ဘ်ဆိုက်တွင် မူရင်းဆောင်းပါးရှင် Katherine Fung ၏ရေးသားချက်ကို CNI သတင်းဌာနက ဆီလျော်အောင် ဘာသာပြန်ဆိုတင်ဆက်ပေးလိုက်ပါသည်)

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၃

ဒရီကာဟာ ဘရာဇီးလ်အသင်းကို ၂၀၁၄ Street Child United World Cup ပြိုင်ပွဲမှာ ချန်ပီယံဖြစ်အောင် ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့တဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ သူမဟာ ဘရာဇီးလ်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း ဆာဂျီပီရှိ ရွာငယ်လေး ဆာရာ ကာရီဒါကနေ ရောက်ရှိလာခဲ့တာပါ။

ဒရီကာဟာ သေးငယ်တဲ့ အိမ်လေးမှာ အဘိုးအဘွားတွေနဲ့ ကြီးပြင်းလာခဲ့တာဖြစ်ပြီး မီးဖို၊ မီးလုံး၊ တီဗွီ၊ အရုပ်တွေ အများအပြား အပါအဝင် ပိုက်ဆံအများကြီးလည်း မရှိသလို၊ ဇိမ်ခံပစ္စည်းတွေ၊ အခြေခံကျတဲ့ အရာတွေတောင် မရှိပါဘူး။

ဒရီကာက ဘောလုံးဟာ သူမကို ဘယ်လို စိတ်အားထက်သန်မှု ရှိစေလဲဆိုတဲ့ အကြောင်းနဲ့ သူမ စိတ်ကူး ထဲမှာတောင် မတွေးဖူးတဲ့ အနာဂတ်ဆီကို ခေါ်ဆောင်သွားပုံကို ပြောပြပါတယ်။ ဒရီကာဟာ ၇ နှစ် အရွယ်မှာ သူမရဲ့ အဒေါ်တွေ၊ ဝမ်းကွဲမောင်နှမတွေနဲ့ ဘောလုံးကစားခဲ့ပြီး ဒါဟာ သူလုပ်နိုင်တဲ့ တစ်ခု တည်းသော အရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
“ကျမအိပ်ရာက နိုးလာပြီရင် ဘောလုံးကစားတယ်၊ ဒါကို အလွန်ပျော်ရွှင်ပါတယ်။ ကျမအတွက် တခြား ဘာမှ လုပ်စရာ မရှိခဲ့ပါဘူး”လို့ ဒရီကာက ပြောပြလာပါတယ်။

အဖွားဖြစ်သူ ကွန်လွန်သွားပြီးနောက် ဒရီကာဟာ အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်မှာ ရီယိုမြို့ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ ပါတယ်။ သူမဟာ မိခင်ဖြစ်သူရယ်၊ ပထွေးဖြစ်သူနဲ့အတူ နေထိုင်ခဲ့တာပါ။

Street Child World Cup 2014 မှာ ဒရီကာရဲ့အသင်းသားများ ပျော်ရွှင်နေကြ

ဒရီကာဟာ မိခင်ဖြစ်သူရဲ့ လက်ထဲမှာ ကြီးပြင်းလာတာ မဟုတ်သလို နောက်ဆုံးတွေ့ခဲ့တဲ့ အချိန်ကို လည်း မမှတ်မိတော့တာကြောင့် အမေနဲ့ သမီးဆိုတဲ့ နှောင်ကြိုးမျိုး မရှိခဲ့ပါဘူး။ ရွာမှာနေခဲ့တုန်းက ဘဝ က ခက်ခဲခဲ့ပေမယ့် သူမဟာ ပျော်ရွှင်ခဲ့ပြီး လွတ်လွတ်လပ်လပ်လည်း နေခဲ့ရပါတယ်။

သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ လမ်းမပေါ်ထွက်ပြီး ကစားခွင့်လည်း ရခဲ့ပါတယ်။ ရီယိုကို ပြောင်းလာတဲ့ အချိန်မှာ တော့ ဒါတွေဟာ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး ခြားနားမှုတွေလည်း ရှိခဲ့သလို လွတ်လွတ်လပ်လပ်လည်း မနေရ တော့ပါဘူး။ သေနတ်ကြီးတွေ ကိုင်ထားတဲ့ လူတွေရှိတော့ အကြမ်းဖက်မှုတွေလည်း အများကြီး တွေ့မြင် ခဲ့ရပါတယ်။

ရီယိုမှာတော့ ဘောလုံးက သူမကို အိမ်မှာလိုပဲ ခံစားစေခဲ့တဲ့ တစ်ခုတည်းသော အရာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကစားခဲ့တဲ့ အချိန်မှာ မြင်တွေ့ခဲ့ရတဲ့ အကြမ်းဖက်မှု အကြောင်းတွေကိုလည်း သူမ မတွေးနိုင်တော့ပါဘူး။

သူမက ဘောလုံးကိုပဲ ဆက်ကစားချင်နေတာဖြစ်ပြီး ကျန်တာအားလုံးက ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်သွားနိုင်ပါတယ်။

“အမေဖြစ်သူနဲ့အတူ ပြောင်းလာခဲ့တုန်းက ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်အောင် ကြိုးစားခဲ့ရပါတယ်။ အဆင်ပြေအောင် သွားခဲ့ရပေမယ့် တစ်ခါတစ်ရံမှာတော့ ပထွေးဖြစ်သူနဲ့ ရန်ဖြစ် ခဲ့ဖူးပါတယ်။ တစ်ကြိမ်မှာတော့ အစိုးရ အလုပ်သင် အစီအစဉ်က ထောက်ပံ့ကြေးအဖြစ် ရရှိတဲ့ ဝင်ငွေကို သူ့ကိုပေးဖို့ ငြင်းခဲ့လို့ အိမ်ကနေ သူ့ရဲ့ မောင်းထုတ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပါတယ်” လို့ ဒရီကာက သူကြုံ ခဲ့ရပုံကို ပြန်ပြောင်း ပြောပြလာပါတယ်။

ဒရီကာက ထပ်ပြီးတော့ “ ကျမ ချိန်းတွေ့နေကြ ကောင်လေးနဲ့အတူ တခြားနေရာကို သွားရောက်ခဲ့ ပေမယ့် ၈ လလောက်အကြာမှာ ကျမတို့ လမ်းခွဲခဲ့ကြပြီး ကျမ ထွက်ခွာခဲ့ပါတယ်။ ခက်ခဲတဲ့ အခြေအနေ ကို ရောက်နေပြီး ဘယ်လိုဆက်သွားရမလဲဆိုတာကို စဉ်းစားခဲ့ရပါတယ်။ ဒီလိုတွေကြောင့် အဒေါ်နဲ့ ဆက်သွယ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပြီး သူမနဲ့ နေထိုင်ခဲ့ပါတယ်”လို့ ပြောပါတယ်။

ဒရီကာ နည်းပြလုပ်နေစဉ်

တခြားသူတွေရဲ့ အိမ်ဟာ ကိုယ့်အိမ်နဲ့ မတူညီတာကြောင့် အမြဲတမ်း လိုက်လျောညီထွေ ဖြစ်အောင် နေထိုင်ဖို့ ကြိုးစားရပါတယ်။ အမှားတစ်ခုခု လုပ်မိရင် သူတို့ရဲ့ မောင်းထုတ်ခြင်းကိုလည်း ခံရဖို့ ရှိနေ ပါတယ်။

“အသက် ၁၆ နှစ်အရွယ်မှာ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ ဘောလုံးကစားနေတဲ့ အချိန်မှာ ဒတ်ချ် တစ်ယောက်က ချဉ်းကပ်လာပြီး သူ့အသင်းမှာ ကစားချင်လားလို့ မေးခဲ့ပါတယ်။ ကျမနဲ့ သူငယ်ချင်းတွေဟာ ဘောလုံး ကစားတဲ့ နေရာတိုင်းကို သွားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီအချိန်မှာ အရာရာက ပြောင်းလဲလာခဲ့ပြီး ထိုသူဟာ Favela Street Girls တည်ထောင်သူဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ဖလားမှာ ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်မယ်လို့ ပြောလာခဲ့ပါတယ်”လို့ ဒရီကာ က ပြောပါတယ်။

သူမဟာ အဆိုပါအသင်းရဲ့ အသင်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်လာပြီး Street Child World Cup 2014 အပြီးမှာ နည်းပြဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒရီကာဟာ ရွာငယ်လေးကနေ လာရောက်တဲ့သူ ဖြစ်တာကြောင့် ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲမှာ ကိုယ့်နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြုရမယ်လို့ ဘယ်တုန်းကမှ မမျှော်လင့်ခဲ့ပါဘူး။ ဘရာဇီးလ်ကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ ဘောလုံးသမား ဖြစ်ချင်တာကြောင့် သူမရဲ့ အိမ်မက်တွေ အမှန်တကယ် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

ဒါဟာ တရားဝင်အသင်း မဟုတ်ပေမယ့် ဘောလုံးကစားနေတဲ့ အခိုက်အတန့်က သူမအတွက် အဆင်ပြေ ခဲ့တာပါ။ ကမ္ဘာ့ဖလားမှာ အလားတူ နောက်ခံ သမိုင်းကြောင်းရှိတဲ့ သူတွေနဲ့ တွေ့ရတာက သူမအတွက် အံ့သြဖို့ ကောင်းခဲ့ပြီး ဘယ်သူကမှ အင်္ဂလိပ်လို မပြောတက်ခဲ့ပေမယ့် လက်တွေ၊ အချက်ပြ သင်္ကေတ တွေ သုံးပြီး ဆက်သွယ်ခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။

သူမဟာ အဲဒီအချိန်ကစပြီး အရင်က လုပ်ခဲ့တာထက် အများကြီး ပိုပြီး လုပ်နိုင်မယ်လို့ တွေးမိလာခဲ့ပါတယ်။

ဒရီကာကို တွေ့ရစဉ်

“လမ်းဘေးမှာ ဘောလုံးကစားနေကြတဲ့ ကလေးတွေအတွက် အားကစားဟာ သူတို့ဘဝကို ပြောင်းလဲ နိုင်စေတဲ့ အရာလို့ ကျမမြင်မိပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် ဒါက ကျမဘဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့လို့ပါ။ ကမ္ဘာ့ဖလားပြိုင်ပွဲ အပြီးမှာတော့ နေရာအသီးသီးက သူတွေနဲ့တွေ့ခဲ့ပြီး စိတ်တွေကလည်း လုံးဝ ပွင့်လင်း လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီထက်တောင် ပိုပြီး လုပ်နိုင်မယ်လို့ တွေးခဲ့ကြောင်း” ဒရီကာက ပြောခဲ့ပါတယ်။

ဒရီကာဟာ အထက်တန်းကျောင်းကို နှစ်လတက်ပြီး အင်္ဂလိပ်စာကို သင်ယူခဲ့ကာ အမေရိကန်မှာ အလုပ် သင် သွားရောက်ခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒီနောက် အင်္ဂလိပ်စာကို လေ့လာဖို့ အင်္ဂလန်ကို သူမ သွားရောက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပညာရပ်ကိုလည်း သင်ယူပြီး အနာဂတ်မှာ ကိုယ်ပိုင်စီးပွားရေးအဖြစ် ကိုယ်ပိုင် Gym ရုံကို ဖွင့်ချင်ခဲ့တာပါ။ ဒရီကာဟာ ကလေးတွေနဲ့လည်း ဆက်ပြီး အလုပ်လုပ်ချင်ပြီး ဘာကြောင့်လဲဆိုရင် သူတို့ တွေဟာ ဒရီကာအတွက် မိသားစုတွေလို ဖြစ်နေလို့ပါလို့ ပြောပါတယ်။

ဘောလုံးနဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားက သူမရဲ့ ဘဝကို ပြောင်းလဲစေခဲ့တဲ့ အရာဖြစ်ခဲ့ပြီး ဘောလုံးက သူမတွေးနေတဲ့ အနာဂတ်ကနေ လွတ်မြောက်အောင် ကူညီပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ ပလက်ဖောင်းအဖြစ် ရှိနေခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

Source: Aljazeera

CNI Article

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၈

(၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်မှ စက်တင်ဘာ ၁၈ အထိ)

(၁) ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ အရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ အီဇယွန်မြို့ငယ်တွင် လူသေအလောင်းများ စုပြုံမြှုပ်နှံထားသည့် သင်္ချိုင်း တစ်ခုကို ရှာဖွေတွေ့ရှိပြီးနောက် ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လက်ရှိ တာဝန်ယူထားသည့် ချက်သမ္မတ နိုင်ငံ က “အထူးနိုင်ငံတကာခုံရုံး” ဖြင့် စစ်ဆေးစီရင်ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့သည်။

“၂၁ ရာစုမှာ အရပ်သားတွေအပေါ် ဒီလို တိုက်ခိုက်မှုတွေဟာ မတွေးဝံ့စရာ ဖြစ်ပြီးတော့ စက်ဆုတ်ရွံရှာဖွယ် လုပ်ရပ်ပါ” ဟု ချက်သမ္မတနိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျန်လီပက်စကီက ပြောကြားခဲ့သည်။

*************************************************

(၂) ယူကရိန်းအစိုးရ တာဝန်ရှိသူများက အီဇယွန်မြို့တွင် အလောင်းပေါင်း ၄၄၀ ကျော်ကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီးနောက်  အချို့အလောင်းများတွင် လက်များကို ကျောတွင်ကျပ်၍ ကြိုးဖြင့် တုပ်နှောင်ထားသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။

အီဇယွန်မြို့အနီး မကြာသေးမီက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည့် အစုလိုက် အပြုံလိုက် မြှုပ်နှံထားသည့် သင်္ချိုင်းနေရာမှ ဂြိုဟ်တု သတင်းဓာတ်ပုံလည်း တစ်ဆက်တည်းတွင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်းက အီဇယွန်မြို့ငယ်အတွင်းမှာ မြှုပ်နှံထားသော အလောင်းများကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

Maxar Technologies ဆက်သွယ်ရေး နည်းပညာလုပ်ငန်းမှ ထုတ်ပြန်သည့် အဆိုပါပုံများအနက် ယခုနှစ် မတ်လ မှ သြဂုတ်လအထိ “တောတွင်းဖြစ်သလို မြှုပ်နှံထားသည့်သင်္ချိုင်း” ဝင်ပေါက်ပုံကိုလည်း တွေ့ရသည်။

ရုရှားနိုင်ငံတို့ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည့် ဇာပိုရေဇီးယား နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေး စက်ရုံ၏ ပင်မဓာတ်အားလိုင်း ၄ လိုင်းကို ပြန်လည်ပြုပြင်ပြီး ရက်သတ္တနှစ်ပတ်အကြာတွင် ယူကရိန်းဓာတ်အားလိုင်း ပင်မကွန်ရက်ထဲသို့ ပိုလွှတ်၍ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပေးဝေနေပြီဟု ကုလသမဂ္ဂ (UN) နျူကလီးယား စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က သတင်းထုတ်ပြန် ခဲ့ သည်။

************************************************

(၃) ယူကရိန်းပြည်တွင်းရှိ ဥရောပ၏ အကြီးဆုံး နျူကလီးယား ဓာတ်အားပေး စက်ရုံတစ်ရုံဖြစ်သော ဇာပိုရေဇီး ယားရှိ ဓာတ်ပေါင်းဖို ခြောက်ခုကို ပိတ်ထားခဲ့သော်လည်း ယင်းဓာတ်ပေါင်းဖိုများ၏ အအေးခံစနစ်အတွက် လျှပ်စစ် ဓာတ်အား လိုအပ်နေသည်။

ယူကရိန်းမှာ ရုရှားတို့ အကျပ်အတည်း ကြုံလာရ၍ နည်းဗျူဟာသုံး နျူကလီးယား (သို့မဟုတ်) ဓာတုလက်နက် များ ထုတ်မသုံးဖို့ အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်ကို တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

“ဒီလိုလက်နက်တွေ ထုတ်သုံးဖို့ ပူတင် စဉ်းစားနေတယ်ဆိုရင် ဘာပြောမလဲ” ဟု CBS မီဒီယာက မေးမြန်းရာ ဘိုင်ဒန်က “မသုံးပါနဲ့။ လုံးဝ မလုပ်ပါနဲ့။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ပြီးကတည်းက စစ်ပွဲရဲ့မျက်နှာစာကို ပြောင်းလဲသွားစေ လိမ့်မယ်” ဟု ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့သည်။

အကယ်၍ ထုတ်သုံးခဲ့လျှင် အမေရိကန်၏ တုံ့ပြန်မှု အကျိုးဆက် ခံစားရမည်ဟု ဘိုင်ဒန်က ဆက်လက် ပြောကြား သော်လည်း အသေးစိတ်ကို ပြောကြားရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

************************************************************

အမေရိကန်သမ္မတ ဘိုင်ဒန်ကိုတွေ့ရစဉ်

(၄) ဥဇဘက်ကစ္စတန် နိုင်ငံတွင် ကျင်းပတဲ့ ဒေသတွင်း အာရှထိပ်သီး အစည်းအဝေးပြင်ပ၌ သီးခြားတွေ့ဆုံမှုတွင် “ဒီနေ့ခေတ်ဟာ စစ်ဖြစ်ရမယ့် ခေတ်မဟုတ်ဘူး” ဟု အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရိန္ဒရာမိုဒီက စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်က ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ရေးပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်ပြီး အိန္ဒိယ၏ စိုးရိမ်မှုများကို သိရှိနားလည်ကြောင်း မိုဒီကို ပြောကြားခဲ့ပြီး ပြီးခဲ့သည့်တစ်ရက်က တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင်နှင့်၎င်းတို့ ပြောကြားခဲ့သည့် ဆွေးနွေးမှုများကို ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါကို (ဒီစစ်ပွဲ) အမြန်ဆုံး အဆုံးသတ်ဖို့ ကျနော် အစွမ်းကုန် ကြိုးစားသွားမှာပါ” ဟု ပူတင်က မိုဒီကို ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့ပြီး စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများကို ကိယက်ဗ်(ယူကရိန်း)အစိုးရ ပယ်ချနေသည်ဟုလည်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။

*******************************************

(၅) ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အရေးပါသော အခြေခံ အဆောက်အအုံများကို မော်စကိုအနေဖြင့် အရှိန်မြှင့် တိုက်ခိုက်နေ ပြီး ယူကရိန်းအပေါ် ၎င်း၏ နောက်ဆုံး ထိုးစစ်များကြားမှ ဆက်လက် တိုက်ခိုက်သွားမည်ဟု ပူတင်က သတိပေးခဲ့ သည်။

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီနဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ယူကရိန်းအရှေ့ပိုင်း ဒွန်ဘတ်စ်ဒေသတစ်ခုလုံး လွတ်မြောက်ရေးသည် ရုရှား၏ အဓိက စစ်ရေးရည်မှန်းချက်အဖြစ် ဆက်လက် တည်ရှိနေပြီး ၎င်းကို ပြန်လည်သုံးသပ်စရာ မလိုကြောင်း ရုရှားသမ္မတက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အေပီ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

“ဒီကိစ္စအပေါ် ကျနော်တို့ အလျင်စလို မဖြစ်ပါဘူး" ဟု ဥဇဘက်ကစ္စတန်နိုင်ငံတွင် ကျင်းပသော ရှန်ဟိုင်းပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအပြီး ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

**********************************************************

(၆) တူရကီသမ္မတ ရီဆက်တေယစ် အာဒိုဂန်က "ယူကရိန်းပဋိပက္ခကို သံခင်းတမန်ခင်းအားဖြင့် အမြန်ဆုံး အပြီး သတ်နိုင်စေရန်" ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း ထိပ်သီး အစည်းအဝေးတွင် ခေါင်းဆောင်များအား ပြောကြားခဲ့ သည်။

ရုရှားနှင့် ယူကရိန်းအကြား ကန့်သတ် သဘောတူညီချက်များတွင် အဓိကကြားခံ ပွဲစားတစ်ဦးဖြစ်သည့် တူရကီနှင့် ပိုမို နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေး တည်ဆောက်ရန် မိမိ စိတ်အားထက်သန်နေပြီး တူရကီထံသို့ ပို့ကုန်အားလုံးကို သိသိသာသာ တိုးမြှင့်ရန် အသင့်ရှိကြောင်း ပူတင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

*****************************************************

တူရကီ သမ္မတ အာဒိုဂန်နဲ့ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

(၇) သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်သော Greenpeace မှ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ဖင်လန်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ရည် (LNG) သိုလှောင်ဂိတ်ထဲသို့ ရုရှားဓာတ်ငွေ့များ တင်ပို့ခြင်း မပြုရန် စက်တင်ဘာ ၁၇ ရက်၌ ပိတ်ဆို့ထားကြောင်း ဆိပ်ကမ်းပိုင်ရှင်နှင့် Greenpeace က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်က ယူကရိန်းကို ရုရှားက ကျူးကျော်ပြီးနောက် ဖင်လန်နိုင်ငံအနေဖြင့် ရုရှားထံမှ ဓာတ်ငွေ့ တင်သွင်းမှုကို ရပ်တန့်ဖို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေက တောင်းဆိုနေခဲ့ကြသည်။

***************************************************

(၈) ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ ခါကိဗ်ဒေသရှိ ကူပီယာနက်(Kupiansk) နယ်မြေ၌ အခြေစိုက် နေထိုင်သူများကို ရုရှား ဖက်ဒရယ် လုံခြုံရေး (FSU) အရာရှိများက နှိပ်စက်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်း လုံခြုံရေး တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့ သည်။

တစ်ချိန်က ရုရှားသိမ်းပိုက်ခြင်းခံရသော ကူပီယာနက်၌ FSU အရာရှိများ ထိန်းချုပ် နေစဉ်အတွင်း ဒေသခံများကို ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ကာ မိုင်းကွင်းများ နင်းစေပြီး မိသားစုများကို အုပ်စုလိုက် သတ်ပစ်မည်ဟု ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ကြောင်း ယူကရိန်းပြည်တွင်းထုတ် ကိယက်ဗ်အင်ဒီပန်းဒန့် (Kyiv Independent) က ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: The Guardian