CNI Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၉

အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် စစ်ပွဲအတွင်း အစ္စရေးရှိ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၃၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး အများအပြား ပြန်ပေးဆွဲ ခံခဲ့ရမှုနှင့် အတူ ပြီးခဲ့သည့် သီတင်း ၅ ပတ်ခန့်က ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာ သာဗီဆင် (Srettha Thavisin) ၏ အစိုးရအဖွဲ့ သည် ကျဉ်းထဲကျပ်ထဲ အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ 
အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် အစ္စရေးတွင် ထိခိုက်သေဆုံးမှု အများဆုံး ပြည်ပနိုင်ငံသားများထဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသား အများစု ပါဝင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

အစ္စရေးတွင် လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ စိုးရိမ်ပူပန်မှုများ ရှိသည့်တိုင် ထိုင်းရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများသည် ပြီးခဲ့သည့် နှစ်များ အတွင်း အစ္စရေးနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းသို့ အလုပ်လုပ်ကိုင်ရန် စုပြုံသွားရောက်ခဲ့ကြသည်။

အစ္စရေးနဲ့ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲအတွင်း ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသား ၂ ဦးကို မိခင်က ရှာဖွေပေးဖို့တောင်းဆို နေစဉ်

လက်ရှိအချိန်အထိ ထိုင်းအစိုးရသည် အစ္စရေးရှိ ထိုင်းနိုင်ငံသားများကို နေရပ်သို့ ပြန်လည်ခေါ်ယူရန်နှင့် နစ်နာကြေးများပေးရန်သာ အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုလုပ်ဆောင်မှုသည် လုံလောက်ခြင်း မရှိသေးပေ။

ထိုင်းအစိုးရအနေနှင့် အခြေခံ အကြောင်းတရားများကို တိုက်ဖျက်ရမည်ဖြစ်သည်။ ထိုင်းရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများ အတွက် အသက်အန္တရာယ်ကို အရဲစွန့်ပြီး အစ္စရေးတောင်ပိုင်းသို့ သွားရောက်ပြီး အလုပ်လုပ်ကိုင်နေရသည့် အခြေအနေကို အစိုးရက နည်းလမ်းများစွာ ရှာဖွေပြီး ဖြေရှင်းပေးရန် ထိုင်းပြည်သူများက တိုက်တွန်းနေသည်။

လက်ရှိအချိန်အထိ ဗျူရိုကရက်တစ် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနှင့် ဒေသခံ လုံခြုံရေး အခြေအနေများကြောင့် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာမှုများ ရှိခဲ့သည်။ 

ထိုင်းလေတပ်နှင့် ပုဂ္ဂလိကပိုင် လေကြောင်းလိုင်းများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုသည် အစ္စရေးရှိ ထိုင်းနိုင်ငံ သားများကို ပြန်လည်ခေါ်ယူရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ပြန်လည် အရှိန်မြှင့်တင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ 

ဟားမာ့စ်တို့ ဖမ်းဆီးထားသည့် ထိုင်းနိုင်ငံသား ဓားစာခံများ ပြန်လည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် ထိုင်းလွှတ်တော် အမတ်များနှင့် အစ္စလာမ်မစ် NGO အဖွဲ့များက ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်။ 

အစ္စရေးမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသားများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန၏ ထုတ်ပြန်ချက်များအရ အစ္စရေးတွင် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့၏ ပြန်ပေးဆွဲခံထားရသည့် ထိုင်းနိုင်ငံသား ၂၄ ဦးခန့်ရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

သို့သော် ဟားမာ့စ်အဖွဲ့က ဖမ်းဆီးထားသည့် ဓားစာခံ ၂၂၄ ဦးထဲတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသားမည်မျှ ပါဝင်သည်ဆိုခြင်းကို မည်သူကမှ အတိအကျ မသိရသေးပေ။

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် အစ္စရေးကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့များက မြေပြင်ထိုးစစ် ပြင်းထန်စွာ ဆင်နွှဲနေသဖြင့် ဂါဇာ ၌ ဖမ်းဆီးခံရသည့် ထိုင်းနိုင်ငံသား အရေအတွက်သည် ပိုမိုမြင့်တက်လာဖွယ်ရှိသည်။ 

ထိုင်းလုပ်သားများသည် အစ္စရေး၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး လုပ်ငန်းခွင်၏ အဓိက အင်အားစုများဖြစ်သည်။ အစ္စရေး၏ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွင် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်နေသည့် ပြည်ပလုပ်သား စုစုပေါင်း၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်သည်  ထိုင်းနိုင်ငံသားများဖြစ်သည်ဟု ထိုင်းအလုပ်သမားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

တိုက်ခိုက်မှု မဖြစ်ပွားခင်အချိန်က အစ္စရေး၏ လူနေရပ်ကွက်များထဲတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည့် ထိုင်းနိုင်ငံသား ၂၉၀၀၀ ခန့်ရှိခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် အစ္စရေး၌ ထိုင်းအလုပ်သမား ၁၈၀၀၀ ခန့် ရှိနေဆဲဖြစ်ပြီး အချို့သည် အလုပ်အကိုင် ဆုံးရှုံးရမည့် အခြေအနေကို ရှောင်လွှဲနိုင်ရန် အစ္စရေးတွင် ဆက်လက်နေထိုင်ရန် ဆန္ဒရှိနေကြသည်။

အစ္စရေးနဲ့ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲအတွင်း ပျောက်ဆုံးနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံသားရဲ့ မိခင်ကို တွေ့ရစဉ်

အစ္စရေးရှိ ထိုင်းနိုင်ငံသားများ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မည်သူကမှ တိကျစွာ မသိရသေးပေ။ အစ္စရေးသို့ ရောက်ရှိခဲ့ သည့် ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည် အစ္စရေးတွင် နေရာအခြေတကျ ဖြစ်စေရန် ငွေကြေး အများအပြား ရင်းနှီးခဲ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။

အစ္စရေးသို့ သွားရောက် လုပ်ကိုင်ရသည့် စရိတ်စကများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်များ မကျေမခြင်း အစ္စရေးရောက် ထိုင်းနိုင်ငံသားများသည် ထိုင်းသို့ ပြန်လာရန် အစီအစဉ်မရှိခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းအစိုးရအနေနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံသားများအတွက် အကောင်းဆုံး ငွေကြေးဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက် များနှင့် ကာကွယ်မှုများကို စိတ်ချသေချာစွာ လုပ်ဆောင်ပေးရန် လိုအပ်သည်။ 

ပို၍အရေးကြီးသည့် အချက်မှာ ထိုင်းအလုပ်သမားများကို ပေးဆောင်ရန် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာ နှောင့်နှေးကြန့်ကြာ ခဲ့သည့် အာမခံငွေများကို အစ္စရေးအစိုးရက ထိုင်းအလုပ်သမားများကို စိတ်ချသေချာစွာ ပေးဆောင်စေရန် ထိုင်းအစိုးရက လုပ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ 

နောက်ထပ် လုပ်ဆောင်ရမည့် အချက်မှာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က အစ္စရေးနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အလုပ်သမားရေးရာဝန်ကြီး ဌာနများအကြား လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် အလုပ်သမားရေး ကန်ထရိုက်များကို ပြန်လည်ညှိနှိုင်းရန်ဖြစ်သည်။ 

လက်ရှိတွင် ပါလက်စတိုင်းတို့အပေါ် ချမှတ်ထားသည့် အစ္စရေး၏ မူဝါဒများသည် ထိုင်းအလုပ်သမားများအတွက် ဘေးကင်းလုံခြုံစေသည့် အခြေအနေမျိုးမရှိပေ။

ထို့ကြောင့် လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသည့် ပထဝီနိုင်ငံရေး အခြေအနေများကြောင့် ထိုင်းနှင့် အစ္စရေးအကြား ဆက်ဆံရေး သည် ယခင်အခြေအနေနှင့် တူညီမှုရှိနိုင်တော့မည် မဟုတ်ပေ။

ထို့ကြောင့် ထိုင်းနှင့် အစ္စရေးအကြား အလုပ်သမားအရေး၊ ကာကွယ်ရေး၊ လုံခြုံရေး၊ ကုန်သွယ်ရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ ရေးတို့ကို ပြန်လည် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသင့်သည်။ 

အစ္စရေးအနေနှင့် ထိုအခြေအနေများကို အပြီးသတ် မဖြေရှင်းနိုင်ပါက ဂါဇာစစ်ပွဲကြီး ပြီးဆုံးသွားသည့် အချိန်တွင် ထိုင်းအလုပ်သမားများသာမက အခြားနိုင်ငံများမှ အလုပ်သမားများကလည်း ၎င်းတို့၏ လုံခြုံရေးနှင့် ငွေကြေး အာမခံချက်များ ခိုင်ခိုင်မာမာမရှိဘဲ အစ္စရေးသို့ လာရောက်ရန် မဝံ့မရဲ ဖြစ်နေလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်