CNI International Article

၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅

ထိုင်းတွင် ဆရီသာ (Srettha) အစိုးရအဖွဲ့သည် လွှတ်တော်တွင် ၎င်းတို့အစိုးရအဖွဲ့၏ မူဝါဒများကို စတင်ချပြခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ အစိုးရအဖွဲ့သစ်၏ မူကြမ်း ကြေညာချက်ထဲတွင်ပါရှိသည့် သံတမန်ရေးရာနှင့် ပြည်တွင်း မူဝါဒများနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး ပြောရမည်ဆိုပါက ထိုင်း၏ သံတမန်ရေးရာ အလားအလာ လမ်းညွှန်ချက်အသစ်၏ မူဝါဒကို အတိုဆုံးနှင့်အရှင်းဆုံး ဖော်ပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

မူဝါဒကြေညာချက်၏ ပထမအပိုဒ်တွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာက ထိုင်း၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ ဦးတည်ချက်ကို ယေဘုယျနည်းဖြင့် အလေးထားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် အစိုးရအနေနှင့် အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားများအား ဟန်ချက်ညီမှု ရှိစေရန်၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ဆက်ဆံရေးကို တိုးမြှင့်ရန် ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့မှုနှင့်အတူ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကဏ္ဍတွင် ထိုင်း၏ အခန်းကဏ္ဍကို မြှင့်တင်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းပါတီ ဦးဆောင်သည့် အစိုးရလက်ထက် နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒအောက်တွင် ထိုင်းသည် ဒေသတွင်း အဖွဲ့အစည်းများ၊ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အဖွဲ့အစည်းများနှင့်အတူ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင် မှု၌ ဆုံမှတ်တစ်ခုအဖြစ် ဆက်ရှိနေစေရန် ဖြစ်သည်။ 

ထိုအခန်းကဏ္ဍသည် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ယုံကြည်ချက်နှင့် လုံခြုံရေး အခြေအနေကို မြင့်တက်စေလိမ့်မည်ဟု အစိုးရ အဖွဲ့က မျှော်လင့်ထားသည်။
အစိုးရအဖွဲ့၏ မူဝါဒကြေညာချက် ဒုတိယမြောက် အပိုဒ်သည် ပိုမိုရှင်းလင်း တိကျသည်။ 

ထိုင်းအစိုးရသစ်သည် လူတန်းစားကွာဟမှုကို လျှော့ချရေး၊ လူနေမှု အဆင့်အတန်း မြှင့်တင်ရေး၊ ယာဉ်လမ်း ကြောင်း စနစ်များ ပိုမိုတိုးတက်စေသည့် အစီအစဉ်များကို အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်ရေး၊ လမစေ့ဘဲ မွေးဖွားသည့် ကလေးငယ်များ သေဆုံးမှုကို လျှော့ချရေးတို့ကို ရည်ရွယ်သော ကုလသမဂ္ဂ၏ စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ရည်မှန်းချက်များ (SDGs)အား ဖြည့်ဆည်းသွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။

ဖြူးထိုင်းအစိုးရအနေနှင့် ယခင် ပရာယွတ် (Prayut) အစိုးရအဖွဲ့က ချမှတ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို မဖျက်ဆီးရန်လည်း လိုအပ်သည်။ 

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ပရာယွတ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဖန်လုံအိမ် ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချရေးတွင် အာရှ၌ ထိုင်းက ဦးဆောင်သူ ဖြစ်လာစေရန် ပရာယွတ် အစိုးရ အဖွဲ့က ချမှတ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် ကာဗွန်ကင်းစင်ရေး မူဝါဒကို ဆရီသာ အစိုးရအဖွဲ့သစ်က ဆက်လက် လုပ် ဆောင်ခဲ့သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်က ဗြိတိန်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရာသီဥတု ညီလာခံ၌ ထိုင်းသည် ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ်မှာ  ကာဗွန် ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု အဆုံးသတ်ရေးကို လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် ၂၀၆၅ ခုနှစ်တွင် ကာဗွန် ထုတ်လွှင့်မှု လုံးဝ အဆုံးသတ်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ 

ဖြူးထိုင်းဦးဆောင်သည့် အစိုးရအဖွဲ့သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုကို တံခါးဖွင့် ပေးထားခြင်းဖြင့် စဉ်ဆက် မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း၊ ဝန်ဆောင်မှု ကဏ္ဍများတွင် ထိုင်း၏ ယှဉ်ပြိုင်မှုများအား ပိုမို တိုးတက်စေလိမ့်မည်ဟု အခိုင်အမာ ယုံကြည်ထားသည်။

လက်ရှိ အနေအထားတွင် ထိုင်း၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒသည် စဉ်ဆက်မပြတ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ရှုထောင့်မှ ကြည့်ရန် လိုအပ်သည်။ 

ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်းနှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း ဒွန်ပရာမွတ်ဝီနိုင် (Don Pramudwinai) လက်ထက် တွင် ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနသည် ပြည်တွင်း/ပြည်ပ စီးပွားရေးပညာရှင်များနှင့် လက်တွဲ လုပ်ဆောင်ခဲ့ သည်။

 ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း ဒွန်ပရာမွတ်ဝီနိုင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ထိုင်းသည် အာဆီယံနှင့် ကုလသမဂ္ဂအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအတွက် ကြားဝင် လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်း၏ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုများသည်လည်း အာဆီယံ အသိုင်းအဝိုင်းနှင့် ကုလသမဂ္ဂတွင် ချီးကျူးဂုဏ်ပြု ခံခဲ့ရ သည်။

COVID-19 ကပ်ရောဂါ ကာလအလွန်တွင် ဆရီသာ အစိုးရသည် ထိုင်းနှင့် ဥရောပသမဂ္ဂ (EU)အကြား မိတ်ဖက် ဆက်ဆံရေးများကို မြှင့်တင်နိုင်မည့် အနေအထားတွင် ရှိနေသည်။

ဆယ်စုနှစ် တစ်စုနီးပါးအထိ ထိုင်း၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒသည် စီးပွားရေး၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လူမှုအသိုင်း အဝိုင်း နယ်ပယ်များတွင် တိုးတက်မှုများကို ဟန်ချက်ညီစေရန် အာရုံစိုက် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ 

ထို့ပြင် ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံ၏ပုံရိပ်ကို ပြန်လည်မြှင့်တင်ရန် နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်ကိုလည်း မြင်တွေ့ခဲ့ရသည်။

ကိုဗစ် ကပ်ရောဂါ ကာလအတွင်းတွင်လည်း ထိုင်း၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒသည် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO)နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှတစ်ဆင့် နိုင်ငံ၏ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုစနစ်ကို မြှင့်တင်နိုင်ခဲ့သည်။ 
သို့သော် ရုရှား-ယူကရိန်း စစ်ပွဲတွင်မူ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရပ်တည်ချက်အပေါ် နိုင်ငံအများစုက ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသစ် ပန်ပရီ ဘာဟီဒါ နျူကာရာကို တွေ့ရစဉ်

မည်သို့ပင်ဆိုစေ ထိုဝေဖန်မှုများသည် ထိုင်း၏ အမျိုးသားအကျိုးစီးပွားအပေါ် အခြေခံသည့် လုပ်ဆောင်မှုများ ကြောင့် တိတ်ဆိတ်သွားခဲ့သည်။

လက်ရှိ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဆရီသာသည် စက်တင်ဘာ ၂၂ ရက်တွင် ပြုလုပ်မည့် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ၌ ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် မိန့်ခွန်းပြောကြားမည် ဖြစ်သည်။

ဆရီသာသည် ထိုမိန့်ခွန်း ပြောကြားမှုအတွင်း နိုင်ငံတကာ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေးနှင့် စံချိန်စံညွှန်းများတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ရပ်တည်ချက်ကို အလေးပေး ဖော်ပြသွားဖွယ်ရှိသည်။    

ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးသစ် ပန်ပရီ ဘာဟီဒါ နျူကာရာ (Parnpree Bahiddha-Nukara) သည်လည်း လာမည့် ရက်ပိုင်းအတွင်း နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အသေးစိတ်ကို ထုတ်ပြန်ဖွယ် ရှိနေသည်။ 

ခြုံငုံသုံးသပ်ရမည်ဆိုပါက ထိုင်း၏ သံတမန်ရေးရာ လှုပ်ရှားမှုများသည် အပြောင်းအလဲမရှိဘဲ လက်ရှိ အနေအထားအတိုင်း ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ဖွယ် ရှိနေသည်။

အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ကောင်းမွန်သည့် ဆက်ဆံရေး၊ အာဆီယံအသိုင်းအဝိုင်းနှင့် အပြုသဘောဆောင်သည့် ထိတွေ့ဆက်ဆံမှု၊ နိုင်ငံပေါင်းစုံ ပါဝင်သည့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ဖွယ် ရှိသည်။ 

သို့သော်လည်း ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့သစ် အနေနှင့် ပြည်တွင်း/ပြည်ပတွင် ဖြစ်ပျက်နေသည့် အခြေအနေများနှင့် အံဝင် ခွင်ကျ ဖြစ်စေနိုင်သော တိကျသေချာသည့် မူဝါဒများကို ချမှတ်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်နေပေသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်