CNI International News

ဂျကာတာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၇

လက်မထပ်ဘဲ လိင်ဆက်ဆံခြင်း၊ သမ္မတနှင့်နိုင်ငံပိုင် အဖွဲ့အစည်းများကို စော်ကားပြောဆိုခြင်းတို့အား တားမြစ် ရန် အင်ဒိုနီးရှားလွှတ်တော်က အင်္ဂါနေ့တွင် တစ်ညီတစ်ညွတ်ထဲ သဘောတူခဲ့ကြသည်ဟု AP သတင်းမှာ ဖော်ပြ ထားသည်။

စတင် အသက်ဝင်သည့် အချိန်တွင် အဆိုပါ တားမြစ်မှုများသည် နိုင်ငံသားများအတွက် တင်မဟုတ်ပဲ နိုင်ငံခြား သားများအတွက်လည်း အကျုံးဝင်မည် ဖြစ်သည်။

အဆိုပါ ဆောင်ရွက်မှုသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ အသုံးပြုခဲ့သော နိုင်ငံ၏ရာဇဝတ်မှု ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရန် ကြိုးပမ်းမှု ၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ရပ် ဖြစ်သည်။

၎င်းသည် လက်ရှိ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုဆိုင်ရာ ဥပဒေကို တိုးချဲ့ခြင်းလည်း ပါဝင်သည်။

တားမြစ်မှုများကို အတည်ပြုရန် သမ္မတ၏ အတည်ပြုမှု လိုအပ်နေသေးကြောင်း၊ ထိုတားမြစ်ချက်များကို ဥပဒေအ ဖြစ် အပြည့်အဝ အကောင်အထည် ဖော်ရန် နှစ်အနည်းငယ်ကြာ အချိန်ယူရဦးမည်ဟု အစိုးရဘက်က ပြောသည်။

အင်ဒိုနီးရှားလွှတ်တော်ကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ဥပဒေပြင်ဆင်မှုတွင် လက်မထပ်ဘဲ လိင်ဆက်ဆံခြင်းနှင့် ပတ်သတ်၍ ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ်၊ ၆ လ ပြစ်ဒဏ်ကျခံ ရစေမည်ဟု သတ်မှတ်ချက် ပါဝင်ကြောင်း၊ အဆိုပါ စွဲဆိုမှုများအတွက် အိမ်ထောင်ဘက်၊ မိသားစု သို့မဟုတ် ကလေးများဘက်မှ တိုင်ကြားမှုများကို အခြေခံရမည်ဟု ပါဝင်သည်။

ပြောင်းလဲပြင်ဆင်မှုများတွင် မက်ဇ်-လီနင် ဝါဒကို ထောက်ခံသည့် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပတ်သက်သူများကို ထောင်ဒဏ် ၁၀ နှစ် ချမှတ်ရန်၊ ကွန်မြူနစ်ဝါဒ ပြန့်ပွားစေမှုအပေါ် ထောင်ဒဏ် ၄ နှစ် ချမှတ်ရန်လည်း ပါဝင်သည်။

ယခုကဲ့သို့ ပြင်ဆင်မှုများသည် အကျယ်ချဲ့ခြင်း သို့မဟုတ် ရေရာသေချာမှုမရှိဟု လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့စည်းများက ဝေဖန်ထားကာ ယင်းတို့က သာမာန်ဆောင်ရွက်မှုများကိုပင် အပြစ်ပေးနိုင်ပြီး လွတ်လပ်စွာ ဖော်ပြခွင့်နှင့် ပုဂ္ဂလိက အခွင့်အရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်စေသည်ဟု ထောက်ပြသည်။

သို့သော် တချို့သော တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကတော့ ယခုကဲ့သို့ ပြောင်းလဲမှုမှာ နိုင်ငံတွင်းရှိ LGBTQ များ အတွက် အောင်မြင်မှုလည်း ဖြစ်သည်ဟု ချီးကျူးသည်။

အပြင်းအထန် ဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီးနောက် အင်ဒိုနီးရှား လွှတ်တော်အမတ်များသည် လိင်တူဆက်ဆံခြင်းကို တရား မဝင် ဖြစ်စေသည့် အစ္စလာမ္မစ် အဖွဲ့အစည်းများမှ တင်သွင်းသော စာပိုဒ်ကို ဖယ်ရှားရန် သဘောတူခဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။

အင်ဒိုနီးရှားက တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

ယခုပြောင်းလဲမှုများတွင် သေဒဏ်ပေးခြင်းနှင့်ပတ်သတ်၍ မူလအတိုင်း ဆက်လက် ထားရှိရန်လည်း ပါဝင်သည်။ သို့သော် သေဒဏ်များအတွက် ၁၀ နှစ်တာ စောင့်ကြည့်ကာလ ထည့်သွင်းရန် ပါဝင်နေပြီး သေဒဏ် အကျဉ်းသား အနေဖြင့် စောင့်ကြည့်ကာလအတွင်း ကောင်းမွန်စွာ နေထိုင်မည်ဆိုလျှင် ၎င်းတို့၏ ပြစ်ဒဏ်ကို တစ်သက် တစ်ကျွန်း သို့မဟုတ် ထောင်ဒဏ် နှစ် ၂၀ သို့ ပြောင်းလဲပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။

ကိုယ်ဝန် ဖျက်ချမှု အတွက်လည်း မူလအတိုင်းပဲ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားမည် ဖြစ်သော်လည်း အသက် အန္တရာယ် ခြိမ်းခြောက်မှုရှိသည့် အခြေအနေနှင့် အဓမ္မအကျင့်ခံရမှုတွင် သန္ဓေသား ၁၂ ပတ်ထက် မကျော်သေးခင် ပြုလုပ်နိုင်သည်ဆိုသည့် ချွင်းချက်များကိုတော့ ထည့်သွင်းခဲ့သည်။

လက်ရှိ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ၏ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများတွင် လွှတ်တော်မှ အတည်ပြုလာသော ဥပဒေပြုမှုများကို သမ္မတက လက်မှတ်ထိုးမှ ဥပဒေအဖြစ် အသက်ဝင်မည်ဖြစ်သည်။ သို့သော် သမ္မတဘက်မှ လက်မှတ်မထိုး ခဲ့လျှင်ပင် ကန့်ကွက်သည့် ဥပဒေတစ်ရပ် မထုတ်လျှင် အဆိုပါ ဥပဒေသည် ရက် ၃၀ နောက်ပိုင်းတွင် အလို အလျှောက် ဥပဒေအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရမည်ဖြစ်သည်။

Source: AP

CNI International News

ဂျကာတာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၅

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှု တစ်ခုကြောင့် လူပေါင်း ၂၀၀၀ နီးပါးကို ဘေးလွတ်ရာသို့ ရွှေ့ပြောင်း ပေးခဲ့ရကြောင်း CNA သတင်းဌာနတွင် ဖော်ပြထားသည်။

မီးတောင်မှ ပြာများသည် အထက် ၁၅ ကီလိုမီတာအထိ ပျံ့နှံ့လျက်ရှိကာ မီးတောင်တည်ရှိရာ ဂျာဗားကျွန်း အရှေ့ ပိုင်း ဧရိယာများတွင် အမြင့်ဆုံးအဆင့် သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ထားသည်ဟုလည်း အာဏာပိုင်များက ပြောသည်။

ဆီမီရူမီးတောင် ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် လူသေဆုံးမှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။

ထို့နောက် သတိပေးချက် တချို့ ထုတ်ပြန်ထားသည်က လွဲ၍ လေကြောင်း ခရီးစဉ်းများအပေါ် ထိခိုက်မှုမရှိသေး ကြောင်း အင်ဒိုသယ်ယူပို့ ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

ဆီမီရူမီးတောင် ပေါက်ကွဲနေမှုကို တွေ့ရစဉ် (AP)

လမ်းများကို မနက်ပိုင်း ကတည်းက ပိတ်ထားရကာ မီးတောင်မှ ထွက်ပေါ်လာသောပြာများ မိုးကဲ့သို့ ရွာချမှု ကြောင့် မီးတောင်ကိုပင် ဖုံးအုပ်လျက်ရှိကြောင်း အခင်းဖြစ်ရာ နေရာတွင်ရှိနေသည့် စေတနာ့ဝန်ထမ်းတစ်ဦးက ပြောသည်။

ဆီမီရူသည် ဂျာဗားကျွန်းမှ အမြင့်ဆုံး တောင်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့သော နှစ်တွင် ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ရာမှ လူ ၅၀ ကျော်သေဆုံးကာ ထောင်ပေါင်းများစွာကို ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။

ယခုနှစ် မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုတွင် လူပေါင်း ၁၉၇၉ ဦးကို ရွှေ့ပြောင်းရေးစခန်း ၁၁ ခုသို့ ရွှေ့ပြောင်းပေး ထားရ ကြောင်း၊ ဒေသခံများကို နှာခေါင်းစည်းများ ဝေငှပေးထားကြောင်း အင်ဒိုနီးရှား သဘာဝဘေးအန္တရာယ် လျော့ပါး ရေး အေဂျင်စီ (BNPB)က ပြောသည်။

ပေါက်ကွဲမှုသည် ဒေသစံတော်ချိန် မနက် ၂ နာရီ ၄၆ မိနစ်ခန့်က ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်ကာ ရှာဖွေကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ရွှေ့ပြောင်းရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်နေဆဲ ဖြစ်သည်။ မီးတောင်မှပြာများသည် ကောင်းကင်အမြင့် ၁၅ ကီလိုမီတာအထိ မြင့်တက်နေကြောင်း ဂျပန်မိုးလေဝသအေဂျင်စီက ပြောသည်။

ဆီမီရူမီးတောင် ပေါက်ကွဲမှုကို တွေ့ရစဉ် (AP)

ဂျပန်အေဂျင်စီသည် ဆီမီရူမီးတောင်ကြောင့် ဆူနာမီတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု အစောပိုင်းတွင် သတိပေးချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ဖူးသော်လည်း နောက်ပိုင်းမှာတော့ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။

မီးတောင် ပေါက်ကွဲမှုသည် မြို့တော် ဂျာကာတာ၏ အရှေ့ပိုင်း ၆၄၀ ကီလိုမီတာတွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပြီး ထိုမတိုင်ခင် ဂျာဗားအနောက်ပိုင်း၌ ငလျင်လှုပ်မှုများစွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ငလျင်များမှ ပြီးခဲ့သည့်လတွင် လှုပ်ခဲ့သော ငလျင်အတွင်း လူ ၃၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် အင်ဒိုနီးရှား ငလျင်နှင့်မိုးလေဝသ အန္တရာယ်လျော့ချရေးစင်တာ (PVMBG)က မီးတောင် လှုပ်ရှားမှု ဆိုင်ရာ သတိပေးချက်ကို အမြင့်ဆုံးအဆင့်အဖြစ် သတ်မှတ်ထားကာ ဆီမီရူမီးတောင်ပေါက်ကွဲမှု ဗဟိုချက်နှင့် ၈ ကီလိုမီတာအတွင်း အနားမကပ်ရန်လည်း ဒေသခံများကို သတိပေးထားသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံတွင် မီးတောင်ပေါင်း ၁၄၂ ခုရှိပြီး မီးတောင်နှင့်နီးကပ်သော နေရာများတွင် လူနေထိုင်မှုဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အများဆုံး လူဦးရေကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။

Source: CNA

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၃

ယနေ့ သက္ကရာဇ် ၂၁၁၇ ရှမ်းနှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကို ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများသည် ထိုင်းနိုင်ငံ အပါအဝင် ရှမ်းပြည်နယ်၊ ရန်ကုန်၊ ကချင်ပြည်နယ်၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးများတွင် ကျင်းပခဲ့ ကြသည်။

အင်းတော်ကြီးဒေသနေ ရှမ်းနီတိုင်းရင်းသားများသည် ကောက်ဦးဆွမ်းကပ်လှူပွဲကို ယနေ့ (နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်) ရှမ်းနှစ်သစ်ကူးပွဲတော်နေ့မှာ ကျင်းပခဲ့သည်။

ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ စုပေါင်း၍ ရန်ကုန် ရှမ်းကျောင်းမှာ ရှမ်းနှစ်သစ်ကူးပွဲ ကျင်းပနေစဉ်

အလားတူ ရှမ်းစာပေနှင့်ယဉ်ကျေးမှုအသင်း(ရန်ကုန်)က ဦးဆောင်၍ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး၊ မရမ်းကုန်မြို့နယ် ရှိ အောင်မြေဘုံသာ ရှမ်းဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း (၉ မိုင်- နှီးဘုရားကျောင်း)မှာ နှစ်သစ်ကြိုဆိုခြင်းနှင့် နှစ်သစ်ကူး ဆွမ်းကပ်လှူ ကောက်သစ်စားပွဲ ကျင်းပခဲ့သည်။

ထို အခမ်းအနားသို့ ရန်ကုန်ရှမ်းနီလူငယ်အသင်း၊ လားရှိုးအသင်း(ရန်ကုန်)၊ ရှမ်းနှစ်ခြင်းအသင်းတော်(ရန်ကုန်)၊ ကျောက်မဲအသင်း(ရန်ကုန်)၊ တိုင်းခမ်းတီးအသင်း(ရန်ကုန်) တို့လည်း ပူးပေါင်း ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် ထိုင်းနိုင်ငံရောက် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများကလည်း သက္ကရာဇ် ၂၁၁၇ ရှမ်းနှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကို အဆို အကများဖြင့် ကျင်းပခဲ့သည်။

CNI International News

စင်ကာပူ၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁

စင်ကာပူနိုင်ငံတွင် ဦးနှောက်ဒဏ်ရာဖြင့် အိမ်အကူကို သေဆုံးသည်အထိ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်ခဲ့သည့် အမျိုးသမီး တစ်ဦး၏မိခင်က နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံထွက်ဆိုခဲ့သည်ဟု စင်ကာပူအခြေစိုက် Channel News Asia မီဒီယာက ရေးသားဖော်ပြသည်။

၎င်းသည် လူအသေအပျောက်ရှိအောင် မတရား ပြုမူဆက်ဆံခဲ့ခြင်း၌ ပါဝင်ပတ်သက်သည့် စွဲချက်များစွာဖြင့် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံထွက်ဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အသက် ၂၄ နှစ်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံသူ မစ္စ Piang Ngaih Don သည် လည်ပင်းတွင် ပြင်းထန်သော ဒဏ်ရာများ ရရှိ အောင် ၁၄ လကြာ ကြိမ်ဖန်များစွာ ညှင်းပန်းနှိပ်စက် ခံခဲ့ရသဖြင့်  သေဆုံးသွားခဲ့သည်။

စင်ကာပူရဲတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ်

၎င်းသည် ၂၄ ကီလိုဂရမ် အလေးချိန်ရှိသည့် အရာဝတ္ထုဖြင့် ရိုက်နှက်ခံရခြင်း၊ မသေဆုံးမီ ရက်ပိုင်း၌ ညဘက် ပြတင်းပေါက်သံပန်း၌ ကြိုးဖြင့် တုပ်နှောင်ခံရခြင်း၊ အမှိုက်ပုံးထဲမှ စွန့်ပစ် အစားအသောက်များ မြည်းစမ်းကြည့် စေခြင်းတို့ ခံစားခဲ့ရသည်။

နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် အသက် ၆၄ နှစ်အရွယ်ရှိ ပရီမာအက်စ်နာရာနာစေမီ (Prema S Naraynasamy) ဆိုသူ အမျိုးသမီးကြီးက အိမ်အကူတစ်ဦးအပေါ် စိတ်ဒဏ်ရာရ၍ နာကျင်စေခဲ့မှု စွဲချက် ၄၈ ချက်အတွက် အပြစ်ရှိ ကြောင်း ဝန်ခံခဲ့သည်။

၎င်း၏ မတော်မတရား ပြုမှုများအနက် အသက် ၂၄ နှစ်ရှိ အိမ်အကူကို ရေဖြင့်လောင်းခြင်း (သို့မဟုတ်) ပက်ဖျန်း ခြင်း၊ ခြေထောက်ဖြင့် ကန်ခြင်း၊ လက်သီးဖြင့် ထိုးခြင်း၊ ပါးရိုက်ခြင်း၊ လည်ပင်းကို ဖမ်းကိုင်၍ ဆံပင် ဆောင့်ဆွဲ လျက် ဦးခေါင်းကို အပြင်းအထန် နာကျင်စေခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။

ထို့အပြင် ၎င်းသည် အိမ်အကူကို မျက်နှာသုတ်ပဝါဖြင့် မျက်နှာစည်းနှောင်ခြင်း၊ ထမင်းဟင်းခတ်သည့် ယောက်မ နှင့် ဆပ်ပြာပုလင်းတို့ဖြင့် ရိုက်နှက်ခြင်းတို့ ပြုမူခဲ့ပြီး အိမ်အကူ အပေါ့အပါး သွားလာနေစဉ် စောင့်ကြည့်နေခဲ့ သည်။

စင်ကာပူနိုင်ငံ ခရီးသွားများနဲ့နိုင်ငံသားများကိုတွေ့ရစဉ်

ပရီမာသည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင် တိုက်ခန်းရှိသော်လည်း ရက်သတ္တတစ်ပတ်လျှင် ၃ ကြိမ်ခန့် သမီးဖြစ်သူ တိုက်ခန်းသို့ လာရောက် နေထိုင်လေ့ ရှိခဲ့သည်။

သူမ လာရောက် နေထိုင်တိုင်း အိမ်အကူနှင့် တစ်ခန်းတည်း အိပ်စက်တတ်သည်။

အိမ်ကူကို ပြတင်းပေါက်သံပန်းတွင် ကြိုးဖြင့် တုပ်၍ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ ကိုယ်ထိလက်ရောက် စော်ကားမှု ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း ပရီမာက ဖြောင့်ချက်ပေး၍ ဝန်ခံခဲ့သည်။

သူမသည် သမီးဖြစ်သူ၏ အိမ်အကူအပေါ် ကိုယ်ထိလက်ရောက် စော်ကားမှုကိုလည်း သိရှိကြောင်း၊ သမီးနှင့်အတူ သော်လည်းကောင်း၊ ၎င်း၏စိတ်ဆန္ဒအရလည်းကောင်း အကြိမ်ကြိမ် စော်ကားမှု ကျူးလွန်ခဲ့ကြောင်း ဆက်လက် ဝန်ခံခဲ့သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် အိမ်အကူ အမျိုးသမီးသည် ခြေထောက်များ ဖောယောင်လာပြီး ကိုယ်အလေးအချိန် အလွန်အမင်း ကျဆင်းလာခြင်း၊ အိမ်အကူ၏ လက်မောင်းတွင် မီးလောင်ဒဏ်ရာများနှင့် ခန္ဓာကိုယ်ပေါ် ပွန်းမဲ့ဒဏ်ရာများ ရှိနေ ခြင်းကို ပရီမာက သတိပြုမိခဲ့သည်။

စင်ကာပူနိုင်ငံ အဆောက်အအုံကိုတွေ့ရစဉ်

ရုံးတော်သို့ အထောက်အထား ပြသသည့် ဗွီဒီယိုဖိုင် တစ်ဖိုင်တွင် အိမ်သာသုံးနေစဉ်အတွင်း အိမ်အကူ အမျိုးသမီး ၏ ဦးခေါင်းကို ပရီမာက အကြိမ်ကြိမ် ရိုက်နှက်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

အဆိုပါ အမှုကို ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၅ ရက် ညပိုင်းမှ ဇူလိုင် ၂၆ ရက်အထိ အိမ်အကူအမျိုးသမီး သေဆုံးမှု အဖြစ် စင်ကာပူတရားရုံးတစ်ရုံးက လက်ခံစစ်ဆေးခဲ့သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် အဆိုပါကျူးလွန်သူ သားအမိ နှစ်ယောက်စလုံးကို သက်ဆိုင်ရာက ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

ပရီမာ၏ သမီးဖြစ်သူ ဂိုင်ယာသီရိသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ယင်းအမှုကို ကျူးလွန်ကြောင်း စစ်ဆေးပေါ်ပေါက် ခဲ့သဖြင့် ထောင်ဒဏ် အနှစ် ၃၀ အထိ ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

ပရီမာကိုတော့ အထက်တရားရုံးက အမှုအဆင့် လျှော့ချခဲ့သဖြင့် သူမ၏ တရားခွင် ကြားနာသည်အထိ ထပ်မံ ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့သည်။ ၎င်းကို လက်ရှိစွဲချက်များဖြင့် ၄၉ ကြိမ်မြောက် ရုံးထုတ်စစ်ဆေးရန် တရားရုံးက ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

Source: Channel News Asia

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၄

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အဖမ်းခံရသည့်နောက် ကမ့်၊ အချုပ်များထဲတွင် ပြစ်ဒဏ် ကျခံပြီးသော မြန်မာ အများအပြားသည် ပြည်တော်ပြန်ရန်အတွက် အခက်အခဲဒုက္ခများ ကြုံတွေ့နေကြကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထိုသူများသည် မြန်မာဘက်မှ မိသားစုဝင်များ၊ မလေးရှားရှိ မိတ်ဆွေများနှင့် အဆက်အသွယ်မရရှိခြင်း၊ လေယာဉ် လက်မှတ် မဝယ်နိုင်ခြင်းနှင့် မြန်မာသံရုံးမှ နေရပ်ပြန်ပို့ပေးသည့် ဦးရေ နည်းပါးခြင်းတို့ကြောင့် ပြည်တော်ပြန်ခွင့် ရရှိပြီးသူများဖြစ်သော်လည်း ကမ့်၊ အချုပ်များထဲတွင်သာ ရှိနေကြကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာများအား ကူညီပေးနေသည့် ဦးဘာဘူကြီးက “အခုအချိန်မှာ တကယ်ပဲ အများကြီးပဲ ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ ကမ့်တွေထဲမှာ လူတွေ တောင်ပုံ ရာပုံဖြစ်နေတာပေါ့။ မပြန်နိုင်တာအများကြီးပေါ့။ အဲဒီလိုမျိုး အဆက်အသွယ်မရတာတွေ၊ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပေးမယ့်သူမရှိ အဲဒီလိုမျိုးတွေဆိုတော့ သူတို့အတွက် အခက်အခဲဖြစ်တယ်။ ပြန်ဖို့အခက်အခဲတွေ အများကြီးဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ တစ်ချို့ဆိုရင် ပြန်လို့ရနေတာတောင် မှ အဆက်အသွယ် မရကြလို့ လနဲ့ချီပြီးတော့ ကြန့်ကြာနေတာတွေလည်း အများကြီး ရှိတာပေါ့။ ကျနော်လည်း တစ်ယောက်စ နှစ်ယောက်စကတော့ ကူညီလို့ရတာပေါ့။ လူက များနေတော့ ကျနော်လည်း မတတ်နိုင်ဘူးလေ။ လေယာဉ်လက်မှတ်လည်း တစ်ယောက်ကို ၉၀၀ (ရင်းဂစ်ငွေ) ဆိုတော့ နည်းတဲ့ပိုက်ဆံမဟုတ်ဘူး ကျနော့် အတွက်။ ကျနော်လည်း သာမန် အလုပ်သမားတစ်ယောက်ပဲဆိုတော့ အဲဒီလောက်ကြီး မတတ်နိုင်ဘူး။ သူတို့က ပတ်စပို့ ရှိတယ်ဆို ဒါမှမဟုတ် မှတ်ပုံတင် ရှိတယ်ဆိုရင်လည်း ဆက်သွယ်ရလွယ်သေးတယ်” ဟု ပြောသည်။

မလေးရှားရှိ အချုပ်ခန်းတစ်နေရာနှင့် အချုပ်ကား

မလေးရှားနိုင်ငံရှိ ကမ့်၊ အချုပ် တစ်ခုစီ၌ ယခုကဲ့သို့ ပြည်တော်ပြန်ရန် အခက်အခဲဖြစ်နေသည့် မြန်မာဦးရေ ရာနှင့်ချီရှိကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာသံရုံးအနေဖြင့် ပြည်တော်ပြန်ခွင့်ရရှိသည့် မြန်မာများအား နေရပ်ပြန်ပို့ရန် နိုင်ငံသား စိစစ်ရေးအတွက် ထိုလူပုဂ္ဂိုလ်၏ အချက်အလက်အား မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပေးပို့ပြီး မှန်ကန်မှသာ Certificate of Identity အထောက် အထား ထုတ်ပေးခြင်း ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုအထောက်အထား စာရွက်ရရှိပြီဆိုပါက လေယာဉ်လက်မှတ်ကြေး ရင်းဂစ်ငွေ ၉၀၀ အား ပေါက်ဈေးအတိုင်း ပေးသွင်းပြီးမှသာ နေရပ်ပြန်ပို့သည့် လုပ်ငန်းစဉ် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်းနှင့် ထိုလုပ်ငန်းဆောင်တာများ ဆောင်ရွက်ရသဖြင့် သံရုံးမှ ပြည်တော်ပြန်ပို့ခြင်းမှာ အချိန်ကာလကြန့်ကြာခြင်းဖြစ်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ထို့သို့ အချိန်ကြန့်ကြာနေသဖြင့် ကမ့်များ၊ အချုပ်များတွင် နေရပ်မပြန်ရသေးသည့် မြန်မာ အများအပြား ရှိနေခြင်းဖြစ်ကြောင်းလည်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက ပြောသည်။

ဦးဘာဘူကြီးက “လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပေးနိုင်တဲ့သူတွေကတော့ ပြန်လို့ရတာပေါ့။ အဆက်အသွယ် ရတဲ့သူတွေဆိုရင်တော့ လေယာဉ်လက်မှတ် ဝယ်ပေးနိုင်တယ်ဆိုရင် မြန်မြန်လေး ပြန်ရတာပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ နာမည်တူတွေ ကလည်း အများကြီးဆိုတော့ တလောကဆို မိန်းကလေးတစ်ယောက်ဆို ထောင်တစ်ခုမှာ သွားတွေ့တာ ကျနော် တွေ့ရမယ့် လူမဟုတ်ဘဲနဲ့ နာမည်က တူနေတယ်။ ကျနော် တကယ် တွေ့ရမယ့်လူက နောက် ထောင်ထဲမှာ။ အခုဆိုလည်း ကောင်လေး တစ်ယောက် ကျနော်ရှာထားပေးတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီနာမည်နဲ့ ထောင်တစ်ခု မှာ ၃ ယောက်ရှိတယ်။ ဘယ်တစ်ယောက်ကို အတည်ယူပေးရမလဲမသိဘူး။ အဲဒီလိုမျိုးတွေလည်း အများကြီးပေါ့။ ဒီလို ကူညီရတာလည်း ကျနော်တို့အတွက် အခက်အခဲတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်” ဟု ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံ၌ နေ့စဉ်ဆိုသလို အဖမ်းအဆီးများပြားနေသဖြင့် ကမ့်များ၊ အချုပ်များထဲတွင် လူအပြည့်အကျပ်ဖြစ်နေကာ ကျန်းမာရေးပိုင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဝမ်းရောဂါများ၊ စိတ်ကျရောဂါများလည်း ခံစားနေကြရကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားရှိ အချုပ်ထောင်တစ်ခုတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် မြန်မာသံရုံးအနေဖြင့် ၎င်း၏ လုပ်ငန်းဆောင်တာများအား ယခုထက် ပို၍ တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း မလေးရှားမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ကူညီမှုအဖွဲ့အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တခြားနိုင်ငံတွေရဲ့ သံရုံးတွေမှာဆိုရင် သူတို့က department လေးတစ်ခုဖန်တီးထားတယ်။ အဲဒီ department လေးတစ်ခု ဘာလဲဆိုရင် ရှေ့နေပါတယ်၊ သံရုံးကနေ အရာရှိတစ်ယောက် လူအင်အားနည်းတယ်ဆိုရင် တစ်ယောက်(သို့မဟုတ်)နှစ်ယောက် သူတို့ရှိတယ်။ မလေးရှားမှာရောက်နေတဲ့ သံရုံးတွေကနေ သူတို့ နိုင်ငံသား တစ်ယောက် အဲဒီလိုအခက်အခဲဖြစ်တာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ အဖမ်းအဆီးတစ်ခုခုနဲ့ကြုံပြီး အမှုတွေဖြစ်ပြီဆိုတာနဲ့ သံရုံး ကနေ အနောက်က ရှေ့နေတွေဘာတွေနဲ့ follow up လိုက်လုပ်ပေးတယ်။ နောက်ပိတ်ဆုံး ကြီးမားတဲ့အမှုဆိုရင် လျော့သွားအောင်လို့ပေါ့။ လျော့တဲ့အမှုဆိုရင် မြန်မြန်ပြန်ပို့လို့ရနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေ သူတို့စီစဉ်တာတွေ တွေ့ရတယ်။ အဲဒီအခါမှာ သူများနိုင်ငံတွေရဲ့ သံရုံးတွေနည်းတူ team လေးတစ်ခုဖွဲ့ထားပြီးတော့ သံရုံးကို အကြောင်းကြားပြီဆိုတာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက်၊ သိရပြီဆိုတာနဲ့ အဲဒီကိစ္စတွေကို follow up လေးလိုက်ပြီး ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေရဲ့ အရေးကို အမြန်ဆုံးစီစဉ်ဆောင်ရွက်နိုင်တယ်ဆိုရင် အချုပ်သားက ထောင်ကျမယ်၊ ထောင်ကျပြီးတော့ အချုပ်ရောက်မယ်၊ အချုပ်ရောက်ပြီဆိုတဲ့အခါကျမှ ဒီကိစ္စကို စိစစ်တာထက်စာရင် သူ ထောင်ကိုသွားပြီး ဘယ်လောက်ဘယ်လောက်ကျပြီဆိုတာနဲ့ ကြိုတင်သတ်မှတ်ပြီးတော့ ဒီလူရဲ့ဖိုင် အားလုံကို မြန်မာပြည်ကနေ လိုအပ်တဲ့အချက်အလက်အားလုံးကိုယူရင် ဒီကိစ္စက ပိုပြီးတော့ လွယ်ကူသွားမယ်၊ ပိုပြီးတော့ လည်း မြန်ဆန်သွားမယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခင်က မြန်မာသံရုံးအနေဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ကျခံပြီး ပြည်တော်ပြန်ခွင့်ရသည့် မြန်မာများအား နေရပ်ပြန်ပို့ရာတွင် လေယာဉ်လက်မှတ် မတတ်နိုင်သည့် သူများအား အခမဲ့ပို့ဆောင်ခြင်းအား မကြခဏ ပြုလုပ်ပေးလေ့ရှိသော် လည်း ယခုနောက်ပိုင်းတွင် ထိုသို့ ပြုလုပ်ပေးခြင်းမှာ နည်းလာကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက ပြောသည်။

CNI International News

ကဘူးလ်၊ နိုဝင်ဘာ ၁၁

အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံတွင် အမျိုးသမီများ အားကစားခန်းမသို့ သွားလာအသုံးပြုခွင့်ကို ပိတ်ပင်ထားကြောင်း တာလီဘန် အကြီးတန်း အရာရှိတစ်ဦး၏ ပြောကြားချက်ကို ကိုးကားလျက် အယ်လ်ဂျာဇီးယားက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

ပြီးခဲ့သည့် တစ်နှစ်ကျော် ကတည်းက အာဏာပြန်လည် ရလာခဲ့သည့် တာလီဘန်များသည် အမျိုးသမီး အခွင့် အရေးနှင့် လွတ်လပ်ခွင့်များကို နှိပ်ကွပ်လာခဲ့ရာ နောက်ဆုံးအမိန့် ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် အထက်ပါအတိုင်း ထပ်မံ ပိတ်ပင်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လတွင် တကျော့ပြန် အာဏာရလာခဲ့သည့် တာလီဘန်တို့သည် အများပြည်သူ အပန်းဖြေရာ ပန်းခြံများထဲသို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ပြုရာတွင် ကျား/မ ခွဲခြားရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီးနောက် လအတန်ကြာ၌ ယခုကဲ့သို့ နောက်ဆုံး တားမြစ်ပိတ်ပင်သည့်အမိန့် ဆက်လက် ထုတ်ခဲ့သည်။

တာလီဘန်တစ်ဦး ပန်းခြံအတွင်း သေနတ်လွယ်ပြီး စောင့်ကြည့်နေ(AP)

၎င်းတို့သည် အာဏာရခါစ ကနဦး ကတိကဝတ်များနှင့် ဆန့်ကျင်လျက် အလုပ်အကိုင် နယ်ပယ်အများစုထဲတွင် အမျိုးသမီးများ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်ခွင့် ကန့်သတ်ခြင်း၊ ဦးခေါင်းမှ ခြေဖျားအထိ လုံခြုံအောင် ဝတ်ဆင်စေခြင်း အပါအဝင် မိန်းကလေးငယ်များ အလယ်တန်းနှင့် အထက်တန်းကျောင်း တက်ခွင့်ကိုလည်း တားမြစ် ပိတ်ပင်ခဲ့ သည်။

သို့သော် အာဖဂန်ပြည်တွင်း၌ လူအများစုသည် ကျား/မ ခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာ အမိန့်များကို လျစ်လျူရှုကြပြီး အမျိုးသမီးများမှာ သတ်မှတ်ထားသော ခေါင်းစည်း (သို့မဟုတ်) ဟီဂျပ်ကို လုံခြုံစွာ မဝတ်ဆင်ကြသဖြင့် ယခု ကဲ့သို့ ထပ်မံတားမြစ်ပိတ်ပင်မှုများ ချမှတ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း တာလီဘန်တို့၏ အကျင့်စာရိတ္တရေးရာဝန်ကြီးဌာန၊ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ တစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်။

အာကစားခန်းမများနှင့် ပန်းခြံများသို့ သွားလာလှုပ်ရှားခွင့်နှင့်ပတ်သက်ပြီး အမျိုးသမီးများအပေါ် တားမြစ်ပိတ်ပင် မှုသည် ယခု သီတင်းပတ်အတွင်း စတင် အသက်ဝင်ကြောင်း ၎င်းဝန်ကြီးဌာနမှ တာလီဘန် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မိုဟာမက်အကက်မိုဟာဂျာ (Mohammed Akef Mohajer) က ပြောကြားခဲ့သည်။

တာလီဘန်အစိုးရအဖွဲ့သည် အမျိုးသမီးများ ပန်းခြံနှင့်အားကစားခန်းမများသို့ သွားလာလှုပ်ရှားခြင်းကို တားမြစ် ရန်အတွက် ပြီးခဲ့သည့် ၁၅ လအတွင်း အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။ ထို့ပြင် အမျိုးသားနှင့်အမျိုးသမီး သီးခြားစီ ဝင်ရောက်ခွင့်၊ ကျား/မခွဲခြားမှုကို သီးခြားသတ်မှတ်သည့် ရက်သတ္တပတ်များကိုလည်း အမိန့်ထုတ်ခဲ့ သည်။

ဟီဂျပ်ဝတ်စုံ အပြည့်ဝတ်ထားသော အမျိုးသမီးများကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

“ဒါပေမယ့် ကံမကောင်း အကြောင်းမလှချင်တော့ ကျနော်တို့ ထုတ်တဲ့အမိန့်တွေကို လူတွေက မလိုက်နာကြဘဲ စည်းကမ်းတွေ ချိုးဖောက်လာတဲ့အတွက် အခုလိုမျိုး အမျိုးသမီးတွေကို ပန်းခြံနဲ့ အားကစားခန်းမ ဝင်ခွင့်တွေကို ပိတ်ခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်” မိုဟာဂျာက ရှင်းပြသည်။

“ဖြစ်စဉ်အများစုကို ကြည့်ရင် ပန်းခြံတွေထဲ အမျိုးသားတွေရော အမျိုးသမီးတွေပါ ဒွေးရောယှက်တင် အတူတူ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။ သူတို့က ဟီဂျပ်ဝတ်စုံလည်း ဝတ်ဖို့ မလိုက်နာကြဘူး။ ဒါကြောင့် နောက်ထပ် ဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့ ဖြစ်လာတဲ့အတွက် အခုအချိန်ကစပြီး အမျိုးသမီးတွေကို ပန်းခြံနဲ့ အာကစားခန်းမထဲ လုံးဝဝင်ခွင့်မပေးဖို့ အမိန့် ထုတ်လိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ရှင်းပြသည်။

အမျိုးသမီးများ အဆိုပါနေရာများသို့ ဝင်ထွက် သွားလာနေခြင်း ရှိ/မရှိ တာလီဘန်အဖွဲ့မှ တာဝန်ချထားသူများက စတင်စောင့်ကြည့်သွားမည်ဟု ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာ ၉

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတွင် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီ၊ မေ၊ ဇွန်လများကဲ့သို့ လျှပ်စစ်မီးအား အုပ်စုခွဲကာ အချိန် အပိုင်းအခြားဖြင့် ‌ပြန်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း မြို့နယ် လျှပ်စစ်ရုံးတစ်ခုမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

ယခင်ကအလှည့်ကျဖြင့် ၄ နာရီလာ ၄ နာရီပျက်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါတွင် ၃ နာရီလာ ၃ နာရီပျက်ဖြစ်ပြီး ညဘက် မပါကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

၎င်းက "အကုန်လုံး သူ့အုပ်စုနဲ့သူ။ ရန်ကုန်အကုန်လုံးပဲ။ ကျနော်တို့က ဒီရက်ထဲမှာ ၂ အုပ်စုပဲဆို ၂ အုပ်စု လုပ်ပေးတယ်။ ၃ အုပ်စု ၃ အုပ်စု ပြန်ခွဲတယ်။ ၃ အုပ်စုဆိုရင်တော့ ၂ နာရီ တစ်ခါပေါ့။ ညဘက်ကတော့ မလုပ်ဘူး။ နေ့ခင်း နေ့လည် လုပ်နေတာ" ဟု ပြောသည်။

ယခင်က လျှပ်စစ်မီး ၄ နာရီလာ ၄ နာရီပျက်သည့်အချိန်တုန်းက အုပ်စု A နှင့် အုပ်စု B ဟူ၍ ခွဲကာ မီးလာ၊ မီးပျက် မည့် အချိန်စာရင်း ထွက်ရှိလာခဲ့ပြီး ယခုအခါတွင် ထိုကဲ့သို့ အချိန်စာရင်း ထွက်၊ မထွက် မသိရှိကြောင်း မြို့နယ် လျှပ်စစ်ရုံးတစ်ခုမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်းသာ ထိုသို့ အချိန်ပိုင်းဖြင့် လျှပ်စစ်မီးပေးမှုအား လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပြီး ၎င်းကို မည်သည့် ရက် အတိုင်းအတာအထိ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်သွားမည်ဆိုသည်ကို မသိရသေးကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ယခင် ၄ နာရီလာ ၄ နာရီ ပျက်ခဲ့စဉ်ကာလ၌ လုပ်ငန်းရှင်များ၊ ကုမ္ပဏီဝန်ထမ်းများ၊ စားသောက်ဆိုင်များ၊ အိမ်ရှင်မများအတွက် အဆင်မပြေမှုများဖြစ်တဲ့အပြင် အလုပ်နှောင့်နှေးမှုများ ကြုံခဲ့ကြရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၂၁

မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေသည့်အတွက် ထိုင်းသို့ MOU ဖြင့် အလုပ်သမား စေလွှတ်ခြင်းအား ခေတ္တရပ်နားထားသင့်ပြီး နိုဝင်ဘာလမှသာ ပြန်လည်စေလွှတ်သင့်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားအရေးဆောင်ရွက်နေသူ ကိုသားကြီးက “တချို့ အသက်အာမခံဆိုပြီး အေဂျင်စီက တင်ပေးတာတွေလည်း ရှိမယ်လေ။ နောက်တစ်ခု ကျနော်တို့နိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေကို ပြန်ကြည့်ရမှာက အသက် အာမခံလုပ်ထားပေးတယ်လို့ ပြောရင်တောင်မှ ဘယ်လောက် ရမှာလဲပေါ့။ မြန်မာငွေ သိန်း ၃၀ လောက်၊ သိန်း ၅၀ လောက်နဲ့ ဘာလုပ်လို့ ရမှာလဲပေါ့။ မိမိရဲ့အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်ရတဲ့အခြေအနေမှာ သိပါလျက်နဲ့ ဝင်တိုးတာ ကတော့ ဒါမဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စပေါ့။ နောက်တစ်ခု MOU လို့ ကျနော်တို့ပြောလိုက်ပေမယ့် ထိုင်းအစိုးရနဲ့ စာချုပ် ချုပ်တာ၊ ကျနော်တို့ လမ်းမှာလာတဲ့အချိန်မှာ ပြည်တွင်းထဲမှာပဲ တစ်စုံတစ်ရာဖြစ်ခဲ့ရင် ထိုင်းဘက်က ကျနော်တို့ ကုန်ထားတဲ့ work permit ကြေးတွေနဲ့ လူမှုဖူလုံရေးခ အသက်အာမခံကြေး သွင်းထားတာကလည်း ဘာမှ အကျုံးမဝင်သေးဘူးဖြစ်တယ်ပေါ့။ ဒါကြောင့် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေအနေနဲ့လည်း မလောဘဲနဲ့ တိုက်ပွဲ ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေလေးမှာ ထွက်လာရမယ့် ဒိတ်ရထားတဲ့လူတွေက ခဏစောင့်သင့်သလို သက်ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီက ပိုပြီးတော့ အလုပ်သမားတွေထက် ပိုသိမှာဖြစ်တဲ့အတွက် ဆင်ဆင်ခြင်ခြင်လေးနဲ့ နောက်ထပ် ၁၅ ရက်လောက်အထိ ရက်ရွှေ့ပြီးတော့မှ နယ်စပ်ဒေသအခြေအနေ လုံးဝ နည်းနည်းလေးအေးသွားမှ ထွက်မယ်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့ သင့်တော်မယ်လို့ ထင်တယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

မြန်မာပြည်ပအလုပ်အကိုင် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းရှင်များအဖွဲ့ချုပ် MOEAF မှလည်း ထိုင်းနိုင်ငံသို့ အလုပ်သမား စေလွှတ်ခြင်းအား မြေပြင်အခြေအနေ လေ့လာစိစစ်ပြီးမှသာ ဆောင်ရွက်သွားရန်နှင့် ကော့ကရိတ်နှင့် မြဝတီ အကြားတွင် စေလွှတ်ခွင့်ရသည့် အေဂျင်စီတချို့မှလုပ်သားများ ပိတ်မိနေပြီး အချို့မှာ ဘားအံ၊ ကျုံဒိုးတို့တွင် စောင့်ဆိုင်းနေရကြောင်း သိရှိရသည်ဟု ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ပွင့်ဖူးအောင်အေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက ၎င်းတို့အနေဖြင့် အလုပ်သမားစေလွှတ်ရန် အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်နေ့တွင် မြဝတီသို့ တက်ရသည့်အဖွဲ့ဖြစ်သော်လည်း တိုက်ပွဲအခြေအနေကြောင့် လမ်းပိတ်လိုက်သည့်အတွက် ကော့ကရိတ်မြို့မှ ဘားအံသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာခဲ့ပြီး လက်ရှိတွင် ဘုန်းကြီးကျောင်း တစ်ခု၌ ယာယီနေထိုင်နေရကြောင်း CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“ဆရာမတို့ မနေ့ညနေက(အောက်တိုဘာ ၂၀) ပြန်ပြီးဆုတ်လာတာလေ။ ကော့ကရိတ်ဘက်ကနေပြီး ကော့ကရိတ် ၇ တိုင်လား အဲဒီကနေ ပြန်ဆုတ်လာတာ။ မနေ့က နေ့ခင်း ၁ နာရီကမှ ပြန်ဆုတ်တာ ဒီကို ၃ နာရီလောက် ရောက်တယ်။ အခြေအနေက ဆရာမတို့တည်းတဲ့ အဲဒီနားအထိကို လက်နက်ကြီးအသံတွေက နီးလာတာ။နီးလာတော့ သူတို့ နယ်မြေခံတွေကပြောတယ် အခြေအနေမကောင်းတော့ဘူးတဲ့။ သေနတ်တွေ ဘာတွေဖောက်တာ ထမင်းဆိုင်တွေရဲ့ နောက်ကျောနားအထိကိုရောက်လာပြီတဲ့။ အဲဒါနဲ့ ကိုယ်ကလည်း ကလေးတွေအများကြီးနဲ့ဆိုတော့ ပြန်ဆုတ်လာလိုက်တာ။ အေဂျင်စီတွေအကုန်လုံးပါပဲ။ ဌာနရဲ့ ညွှန်ကြားချက် အတိုင်းလုပ်ရမှာဆိုတော့ ဌာနက ဘာပြောမလဲတော့မသိဘူးပေါ့နော်။ အဲဒါလေး ခဏစောင့်နေတယ်ပေါ့။ လမ်းခရီးအခြေအနေကလည်း သေချာမပြောနိုင်သေးဘူး။ ကလေးတွေကတော့ သူတို့က စောင့်ကြည့် ချင်သေးတယ်ဆိုလို့ ဆရာမ ဒီမှာထပ်ပြီးတော့ ကျောင်းတိုက်ကဆရာတော်ကို လျှောက်ပြီးတော့ ဒီမှာ ထားရမှာပေါ့။ တစ်ပတ်လောက်တော့ စောင့်ကြည့်လိုက်ဦးမယ်ပေါ့”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း အလုပ်သမားစေလွှတ်ရန်ရှိသည့် အေဂျင်စီများအနေဖြင့် လက်ရှိအခြေအနေရ မတက်လာ သင့်သေးကြောင်းနှင့် တက်လာပါက ဆက်သွား၍မရဘဲ စားစရိတ်၊ နေစရိတ် အကုန်ဒုက္ခရောက်နိုင်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

“နောက်တက်လာမယ့်သူတွေကတော့ အန္တရာယ်ကြားထဲ စွတ်မတိုးလာဖို့ပဲပေါ့။ မတက်လာသင့်ဘူးပေါ့လေ ဒီလိုအခြေအနေကြီးနဲ့ကတော့ အသက်ထက်တော့ ဘာမှ အရေးမကြီးဘူးပေါ့။ မတက်လာသင့်ဘူး။ တက်လာတဲ့အခါကျ ဒီမှာလာပြီး ပိတ်မိနေရင် ဒုက္ခရောက်တာပေါ့။ စားစရိတ်၊ နေစရိတ်တွေက အကုန် နှစ်ဆ သုံးဆတွေဖြစ်ကုန်တာ ဒီမှာ။ ထမင်းတစ်ပွဲ ၃၀၀၀ လောက်ကနေ အခု ဆရာမတို့ စားလာခဲ့တဲ့အထိဆိုရင် ၅၀၀၀၊ ၆၀၀၀ လောက်ဖြစ်သွားတယ်။ ရေသန့်တစ်ဘူး ၅၀၀ ကနေ ၈၀၀ အထိဖြစ်သွားတယ်။ ခေါက်ဆွဲတစ်ဘူး တစ်ထောင်လောက်ကနေ ၂၅၀၀ အထိ စားလာခဲ့ရတဲ့ ကလေးတွေရှိတယ်။ အခုစေလွှတ်သွားမယ့်သူတွေက စမတ်ကတ် ရထားပြီးသားဖြစ်တဲ့အတွက် လမ်းကောင်းတယ်၊ အခြေအနေကောင်းပြီဆိုရင် ကလေးတွေကို ပြောပြပြီးတော့ သူ့အဖွဲ့နဲ့သူက တစ်သုတ်ပြီး တစ်သုတ်လေး စေလွှတ်လို့ရနေတာပဲလေ အချိန်မရွေးလွှတ်လို့ ရသွားပြီ။ ဘာလို့ဆို စမတ်ကတ်တွေပါပြီးသားကို အကုန်လုံးက” ဟု ပွင့်ဖူးအောင်အေဂျင်စီမှ ဒါရိုက်တာ ဒေါ်မြတ်ဟေမာန်လင်းက ပြောသည်။

ယနေ့(အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်) နံနက်အစောပိုင်းက ကရင်ပြည်နယ် ကော့ကရိတ်မြို့ အနောက်ဘက် ခနိမ်းမူရပ်ကွက်အပိုင်းတွင် KNLA ပူးပေါင်းတပ်များနှင့် တပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလျက်ရှိကြောင်း ကရင်သတင်းဌာနတစ်ခုဖြစ်သည့် KIC ၏ရေးသားဖော်ပြချက်အရ သိရသည်။

မြဝတီ-ကော့ကရိတ် အာရှလမ်းမကြီးသည် ထိုင်း-မြန်မာနှစ်နိုင်ငံအတွက် အလုပ်သမားစေလွှတ်ရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးပြုလုပ်ရာတွင် အဓိကလမ်းတစ်ခုဖြစ်ကာ အောက်တိုဘာ ၁၅ ရက်နေ့က မြဝတီမြို့ အမှတ်(၁) ချစ်ကြည်ရေးတံတားအနီး ဗုံးပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာ ၁၈ ရက်နေ့မှစတင်၍ အာရှလမ်းမကြီး၌ တိုက်ပွဲများ ဖြစ်ပွားနေကာ လက်ရှိတွင် လုံခြုံရေးအရ ယာယီဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် ပိတ်ထားကြောင်း သိရသည်။