CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၇

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေသော မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ရေလုပ်သားများသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် အလုပ်ဖြုတ်ခံရမှုမှာ များပြားလာကြောင်း ထိုင်းရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

ဇွန်လနောက်ပိုင်းမှစတင်ကာ ငါးဖမ်းလှေပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် ပုံမှန်ထက် အစီးရေလျှော့ချလိုက်သောကြောင့် လစာ အပြည့်အဝမရရှိဘဲ အလုပ်ဖြုတ်ခံရကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက CNI သို့ပြောသည်။

"လှေက ၅ စီးရှိတဲ့လူဆို ၃ စီးထွက်မယ် ၂ စီးနားမယ်။ ဒါမျိုးတွေလုပ်တယ်။ အဲဒီလိုလုပ်တဲ့အချိန်မှာ အလုပ် သမားတွေ အလုပ်ပြုတ်တဲ့ ပြဿနာတွေ တက်တယ်။ တကယ့်တကယ်က အလုပ်က ဖြုတ်မယ်ဆိုရင် ကြိုပြော ရတာပေါ့။ အလုပ်သမားကို အလုပ်ရှင်ကနေ ဥပမာ တစ်လ ကြိုပြောရမယ်။ ပြီးရင် တစ်လ လစာ အပိုပေးပြီး တော့ ထုတ်ရတာ။ဒါ ဥပဒေအရ သူတို့ထုတ်ပြန်တာ။ တကယ့်တကယ် လက်တွေ့မှာကြတော့ အဲဒါတွေက မရှိဘူး။ မရှိဘူးဆိုတာက အလုပ်ရှင်တွေကပဲ မသိတာလား၊ အလုပ်ရှင်တွေကလည်း များသောအားဖြင့် သူတို့ဘက်ကနေ တာဝန်ယူရမယ့်အပိုင်းတွေဆို မသိတဲ့အပိုင်းကများတယ်။ တခါတလေကျ အလုပ်ရှင်နဲ့ ရေလုပ်သားတွေမှာ မန်နေဂျာတို့ စာရေးတို့ဆိုတာရှိတယ်။ အလုပ်ရှင်တွေက တိုက်ရိုက် ရေလုပ်သားတွေနဲ့ လုပ်အားခ၊ အခွင့်အရေးကိစ္စတို့ တိုက်ရိုက် မဆက်သွယ်ဘူး။ အခွင့်အာဏာ ပေးထားတဲ့ မန်နေဂျာတို့၊ စာရေးတို့၊ နောက်တခုက အလုပ်သမားတွေ ကြားထဲ အလုပ်သမားခေါင်း သူတို့မှာ အာဏာ အကုန်ပေးထားတာ။ သူတို့တွေ အပေါ်လည်း မူတည်တယ်။ သူတို့ကမလုပ်ပေးချင်တာ၊ သူတို့က မသိတာ အဲဒါမျိုးဆို အလုပ်သမားတွေဘက်က နစ်နာတယ်။ တော်တော်များများ လှေတွေနားတယ်ဆို ရေလုပ်သားတွေအနေနဲ့က လစာ အပြည့်မရဘဲ အထုတ်ခံ ရတာတွေ တော်တော်များများ ဖြစ်တယ်။ အလုပ်ရှိနေတဲ့လူကလည်း ရှိနေတာပေါ့" ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

အလုပ်ဖြုတ်ခံရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ရေလုပ်သားဦးရေ အများအပြားရှိသလို အလုပ်ရပ်နားခံထားရသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ရေလုပ်သားဦးရေမှာလည်း များပြားကြောင်း သိရသည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အမျိုးသမီးငယ်တစ်ဦး ငါးလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုတွင် တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-DW)

ထိုင်းနိုင်ငံရှိ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ရေလုပ်သားအများစုသည် အလုပ်ရှင်နှင့်ချုပ်ဆိုထားသည့် စာချုပ်များအား ကိုယ်တိုင် သိမ်းဆည်းမထားဘဲ အလုပ်ရှင်ထံတွင် အပ်ထားကြသည့်အတွက် ယခုကဲ့သို့ လစာအပြည့်အဝမရရှိဘဲ အလုပ်ဖြုတ်ခံ၊ အလုပ်ရပ်နားခံရလျှင် တိုင်ကြားရန်အတွက် မလွယ်ကူလှသည့်အပြင် မိမိတို့၏ ရပိုင်ခွင့်များလည်း ဆုံးရှုံးကြောင်း ထိုင်းရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ရေလုပ်သား အများစုသည် ထိုအလုပ်တစ်ခုတည်းကိုသာ လုပ်ကိုင်တတ်သည့်အတွက် အလုပ် ဖြုတ်ခံရသည့် ရေလုပ်သားများထဲတွင် အထောက်အထား စာရွက်စာတမ်းများရှိသည်ဆိုပါက အခြားလှေတစ်ခု တွင် သွားရောက်လုပ်ကိုင်၍ ရကြောင်း FED မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးမင်းဦးက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၌ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း ရေလုပ်သားများ အလုပ်ဖြုတ်ခံနေရခြင်းသာမက စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ များတွင် လုပ်ကိုင်လျက်ရှိသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများကိုလည်း အကြောင်းမဲ့ အလုပ်ဖြုတ်ပစ်ခံရခြင်း မှာလည်း များပြားလာကြောင်း ထိုင်းရှိ မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာန သို့ပြောသည်။

ဒါ့အပြင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအား အလုပ်ရှင်မှ စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုခုတွင် လက်မှတ်ထိုးခိုင်းသည့် အခါတွင် အကြောင်းအရာ တစ်စုံတစ်ရာ မသိရှိဘဲ လက်မှတ်ထိုးလိုက်ပြီးနောက် အလုပ်ထုတ်ခံရသည်ကို အများအပြား တွေ့လာရကြောင်း MWRN မှ အလုပ်သမားတာဝန်ခံ ဦးဘရီက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

ရေလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခု

“အဓိကက အလုပ်သမားတွေက နားမလည်ကြဘူး။ လက်မှတ်မထိုးနဲ့ဆိုလည်း တစ်ချို့က ကြိုတင်ပြီးတော့ လက်မှတ်ထိုးတယ်။ လက်မှတ်ထိုးလိုက်တဲ့အခါ ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အလုပ်သမားဥပဒေအရ အလုပ် မတရားထုတ်ခံ ထိတဲ့အခါ နစ်နာကြေးအနေနဲ့ လုပ်တဲ့အလျောက်ပေါ့။ ရရှိတယ်။ အဲဒီလိုလုပ်တဲ့ အလျောက်ရရှိတာကို တချို့ အလုပ်သမားတွေက နားမလည်တဲ့အခါ အလွယ်တကူ ထိုးပေးလိုက်တဲ့အတွက်ကြောင့် အဲဒီလိုအလုပ်ထုတ်ခံ ထိတာတို့ဘာတို့ အခုဆိုရင် တော်တော်များများရှိလာတယ်။ တရားဥပဒေကို ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ တော်တော်များများက နားမလည်ကြဘူး။ လက်မှတ်ထိုးပြီဆိုရင် နစ်နာကြေးတွေအတွက် ထိထိရောက်ရောက် ရသင့်ရထိုက်တဲ့ နစ်နာကြေး၊ အခွင့်အလမ်းတွေကို ဆုံးရှုံးမှုတွေဖြစ်နေတာ။ ဘာလို့ဆို လက်မှတ်ကြိုတင် ထိုးလိုက်တဲ့အခါ နစ်နာကြေးငွေ ငါးသောင်း(ဘတ်ငွေ) ရမယ့်နေရာမှာ တစ်သောင်းလောက်ပဲရမယ်၊ နှစ်သောင်း လောက်ပဲ ရမယ်။ အဲဒီလိုပေါ့ အလုပ်ရှင်တွေက ခရီးစရိတ်လောက်ပဲပေးလိုက်ပြီးတော့ အလုပ်ထုတ်တာမျိုးတွေ ရှိတယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံသည် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများဆုံး နေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေကြသည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပြီး အထောက်အထားမဲ့နှင့် အထောက်အထားအပြည့်အစုံရှိသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ သန်းနှင့်ချီရှိကြောင်း သိရသည်။

ထို့အပြင် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားအများစုသည် ထိုင်းနိုင်ငံမှပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ဥပဒေများနှင့်ပတ်သက်၍ မသိရှိ ကြသည်မှာ များပြားသောကြောင့် အလုပ်ရှင်များထံမှ ခေါင်းပုံဖြတ်ခံရခြင်းများအား ကြုံတွေ့နေကြကြောင်းလည်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၁၃

ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ ထုတ်ပေးထားသည့် ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် (ယာယီနေထိုင် အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် လက်မှတ်) ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအတွက် သက်သေခံလက်မှတ်(Certificates of Identity-CI) ထုတ်ပေးရန် ထိုင်းအစိုးရက မြန်မာနိုင်ငံအလုပ်သမားညွှန်ကြားရေးဦးစီးဌာနသို့ ကမ်းလှမ်းထားကြောင်း သိရသည်။

နှစ်နိုင်ငံမှ သက်ဆိုင်ရာ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနတို့ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ဘန်ကောက်မြို့တွင် အောက်တိုဘာ ၆ ရက်နေ့က တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြစဉ် ယခုလို ထိုင်းဘက်မှ ကမ်းလှမ်းလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း အလုပ်သမား ညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာန၊ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားဌာနခွဲမှ ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးသူရိန်လင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထိုင်းအစိုးရကတော့ သူတို့နိုင်ငံမှာ ရောက်နေတဲ့ တရားမဝင် လုပ်သားတွေပေါ့။ အဓိကကတော့ မြန်မာ၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယား ၃ နိုင်ငံရှိတာကို။ ၃ နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ လုပ်သားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့မှ ၂၀၂၀ တုန်းက တစ်ကြိမ်ပေါ့။ ၂၀၂၁ တုန်းကလည်း တစ်ကြိမ်ပေါ့။ ပြီးရင်အခု ၂၀၂၂ မှာလည်း လက်ရှိလည်း ထုတ်ပေးနေတာပေါ့ ပန်းရောင်ကတ်။ ပန်းရောင်ကတ် ဆိုတာကတော့ ယာယီနေထိုင် လုပ်ကိုင်ခွင့်ဆိုတော့ လက်ရှိတော့ ထုတ်ပေးနေ တယ်။ အဲဒီထုတ်ပေးတဲ့ အလုပ်သမားတွေကို ကျနော်တို့နိုင်ငံကနေ ပြန်ပြီးတော့မှ မည်သူ မည်ဝါဖြစ်ကြောင်း သက်သေခံ လက်မှတ်ပေါ့နော် CI ထုတ်ပေးဖို့ဆိုပြီး ကမ်းလှမ်းလာတာပေါ့။ အခုသူတို့ ကျနော်တို့ဆီကို ကမ်းလှမ်း လာတာကတော့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တုန်းက ထုတ်ပေးထားတဲ့ ပန်းရောင်ကတ်တွေကို CI ထုတ်ပေးဖို့ ဆိုပြီးတော့ ပထမ အဆင့် ကမ်းလှမ်းလာတာပေါ့။ အဲဒီကမ်းလှမ်းတဲ့ဟာကိုပဲ ကျနော်တို့ ကနဦးထုတ်ပေးဖို့ ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက် နေ တယ်။ ပန်းရောင်ကတ်ကတော့ ခရိုင်အတွင်းမှာပဲ နေထိုင် လုပ်ကိုင်ခွင့် ရတာပေါ့နော်။ CI ကတော့ ကျနော်တို့က ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့် ရှိတာပေါ့နော်” ဟု ပြောသည်။

 သက်သေခံလက်မှတ် ထုတ်ပေးသည့် ရုံးကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် သက်သေခံ လက်မှတ် CI စာအုပ်၏ သက်တမ်းမှာ ၄ နှစ်ရှိပြီး ထိုစာအုပ်ထုတ်ပေးမည့် အချိန်ကာလ အား ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်နေဆဲဖြစ်၍ CI စာအုပ် ကိုင်ဆောင်ထားပြီးသား မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအား သက်တမ်းတိုးရန်အတွက် သက်တမ်းတိုး စခန်းများ ဖွင့်လှစ်ကာ လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။

ထိုင်းရောက် အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများသည် ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် လုပ်သည့်အခါမှာ ကုန်ကျစရိတ် အများအပြား ကျခံ၍ ပြုလုပ်ခဲ့ရသလို ယခု CI စာအုပ် လုပ်ဆောင်သည့် အခါတွင်လည်း ကုန်ကျ စရိတ်မှာ ဘတ် ၁၀၀၀၀ (တစ်သောင်း)ကျော် ကုန်ကျကြောင်း ထိုင်းရောက် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမား အရေး ဆောင်ရွက်နေသည့် ကိုသားကြီးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ထိုင်းက သူက ဘတ်ပန်းရောင်ကတ်လို့ခေါ်တဲ့ ယာယီ အလုပ်သမား လက်မှတ်ပေါ့ဗျာ၊ ဒီတစ်ခုကို ထုတ် ပေးလိုက်ပြီ။ ဒီလက်မှတ် တစ်ခုကို လုပ်တဲ့ အချိန်မှာလည်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားတွေက လူ တစ်ယောက်ကို ဘတ်တစ်သောင်း ငါးထောင်ကနေ တစ်သောင်း ခုနှစ်ထောင်အထိ ကုန်တယ်။ ဒီ CI စာအုပ်က ပတ်စပို့စ် မဟုတ်ဘူး။ ပတ်စပို့စ် မဟုတ်တဲ့ ယာယီအလုပ်သမားတွေအတွက် အထောက်အထား ဖြစ်စေမယ့်ဟာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ဘတ် တစ်ထောင် မကျော်သင့်ဘူးပေါ့။ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို တစ်ထောင်နဲ့မရဘဲ တစ်သောင်းကျော် အထိ လုပ်ရတာက လုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စဗျာ။ တချို့ကျတော့လည်း CI လုပ်ချင်ပေမယ့် နယ်မြေတစ်ခုနဲ့တစ်ခု ကျော်လွန်သွားရတဲ့အခါမှာ ကုန်ကျစရိတ်တွေများလို့ မလုပ်ဘူးပေါ့။ နောက် CI စခန်းမှာ တာဝန်ကျတဲ့ လူတွေက လည်း သူတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးအရ သူတို့ဟာ သူတို့အတွက် လုံးဝ safe ဖြစ်မယ့် နေရာမျိုးလောက်ကိုပဲ သေချာမယ် ဆိုတဲ့ နေရာမျိုးလောက်ကိုပဲ CI စခန်းတွေ ဖွင့်တာကို တွေ့ရတယ်။ ဒါကြောင့် CI စခန်းတွေက နည်းတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့” ဟု ပြောသည်။

သက်သေခံလက်မှတ် ထုတ်နေကြသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထို့ကြောင့် ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် ပြုလုပ်ထားသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအား CI စာအုပ်ထုတ်ပေးသည့် အခါတွင် စခန်းအများအပြား ဖွင့်လှစ်၍ လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ကြောင်း၊ ထိုမှသာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အများ အပြား CI စာအုပ် ရရှိကြမည်ဖြစ်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်နေသူများက ပြော သည်။

လက်ရှိတွင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိနေသည့် မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ သန်းနှင့်ချီရှိကြောင်း၊ ထိုအထဲတွင် တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့ လုပ်ကိုင်နေသူများလည်း အများအပြား ရှိကြောင်း သိရသည်။

အဆိုပါ ရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားများအား ထိုင်းအာဏာပိုင်များမှ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် (ယာယီနေထိုင် အလုပ်လုပ် ကိုင်ခွင့် လက်မှတ်) ထုတ်ပေးလျက်ရှိရာ ဘတ်ပန်းရောင်ကတ် လုပ်ထားသူ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လုပ်သားဦးရေမှာ လေးသိန်းကျော် ရှိပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာ ၃

မလေးရှားရှိ UNHCR ကတ် ကိုင်ဆောင်သူများ အားလုံးအနေဖြင့် ခြေရာခံစနစ်ဖြစ်သည့် Tracking Refugees Information System (TRIS)၌ မှတ်ပုံတင်ရမည် ဖြစ်သော်လည်း ဒုက္ခသည်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာ အများစုမှာ ထိုခြေရာခံစနစ်တွင် မှတ်ပုံမတင်ကြကြောင်း မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက ပြောသည်။

မလေးရှား ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်းရှိ UNHCR ဒုက္ခသည်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများ၏ တည်နေရာအား စောင့်ကြည့်ရန်အတွက် TRIS ကို သတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် မြန်မာအများစုမှာ လက်ရှိအချိန်ထိ မှတ်ပုံမတင်ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

Alliance of Chin Refugees (ACR)မှ အတွင်းရေးမှူး စတီဗင်က “စိုးရိမ်မှုလည်း ရှိတယ်။ စိုးရိမ်မှုက တစ်ပိုင်း။ နောက်တစ်ချက်ကတော့ ကိုယ့်မှာ အထောက်အထား ခိုင်ခိုင်လုံလုံ UN ကတ် ရှိပြီးသား ကိုင်ထားပြီးသားလူတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သွားလုပ်တော့လည်း ဘာမှမထူးဘူး ဆိုတာလည်း ပါတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့က UN ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားတဲ့သူတွေကျတော့ UN ဒုက္ခသည် အသိအမှတ်ပြုတဲ့လူတွေ ဖြစ်တယ်ပေါ့။ ဒီ TRIS က သွားလုပ်လိုက်တော့ ဘာမှ အကျိုးအမြတ် ရှိတာမျိုး မဟုတ်ဘူးပေါ့။ သူတို့ရဲ့ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က ဒီ ဒုက္ခသည်တွေက ဘယ်နေရာ၊ ဘယ်ရပ်ကွက်၊ ဘယ်မှာနေတယ် ဆိုတဲ့ဟာကို သူတို့က သိချင်တာမျိုးရှိတယ်။ UN ကတ် ကိုင်တဲ့သူတွေကျတော့ ဒုက္ခသည်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံထားရတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် UN ဘက်က လည်း လုပ်ဖို့အတွက် အားမပေးခဲ့ဘူး။ ဒီ TRIS က သူက တကယ်တမ်းကျတော့ အဖမ်းအဆီးမှာလည်း တကယ့် တကယ် တာဝန်ယူပေးလား ဆိုတော့လည်း မယူပေးဘူး။ တချို့နေရာတွေမှာ ရဲတွေဘာတွေ လ.ဝ.က တွေ တောင်မှပဲ ဒီကတ်က ဘာကတ်လဲ မသိတဲ့လူတွေ ရှိသေးတာပေါ့ မလေးရှားမှာက” ဟု ပြောသည်။

ထိုသို့ ခြေရာခံစနစ် Tracking Refugees Information System (TRIS) တွင် မှတ်ပုံတင်ခြင်းအား ဒုက္ခသည်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အများစုက မှတ်ပုံမတင်ကြသော်လည်း တချို့တလေကတော့ မှတ်ပုံတင် ကြကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ လက်ရှိအချိန်အထိ UN ဘက်မှ တစ်စုံတစ်ရာ အတည်ပြု ထုတ်ဖော် ပြောဆို ထားခြင်း မရှိကြောင်း သိရသည်။

UNHCR အနေဖြင့် မလေးရှားရှိ ၎င်းတို့ ဒုက္ခသည်ကတ် ထုတ်ပေးထားသည့် နိုင်ငံပေါင်းစုံမှ ဒုက္ခသည် အားလုံးကို တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာအနေဖြင့် မထိန်းချုပ်နိုင်သည့် အပိုင်းများရှိကြောင်းနှင့် မလေးရှား၌ UNHCR ဒုက္ခသည်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထား သူများထဲတွင် ပြစ်မှုကျူးလွန်သွားသူများလည်း ရှိခဲ့ကြကြောင်း သိရသည်။

 UNHCR မှ ဒုက္ခသည်ကတ်

ထို့ကြောင့် ယခုကဲ့သို့ မလေးရှားအစိုးရမှ ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် ဆိုးကျိုးမရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားကူညီမှု အဖွဲ့အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“တကယ်တမ်း ဒီဥစ္စာက ပြစ်မှုနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့အရာတွေကျ လွယ်လွယ်ကူကူရှာလို့ရတာပေါ့။ မလေးရှားနိုင်ငံသား တွေကဲ့သို့ပေါ့ microchip လေးတွေပါတယ်။ IC ပုံစံလိုမျိုးလေး သူတို့ စီစဉ် ဆောင်ရွက်ပေးထားတယ်။ အဲဒီ အနေအထားလေးတွေနဲ့ ဆိုတဲ့အခါကျတော့ ဒီ UNHCR ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူ တစ်ဦးဦးက ဥပမာ ဒုစရိုက်မှု တစ်ခုခုပေါ့ သူ့နိုင်ငံမှာ ဥပဒေနဲ့မလွတ်ကင်းတဲ့ ပစ်မှုတစ်ခုခု ဖြစ်လာခဲ့သည် ရှိသော်ပေါ့။ ဒီဥစ္စာကို ဘယ်နေရာမှာ ရှိတယ် tracking လုပ်လို့ရအောင် စီစဉ်တဲ့ ပုံစံမျိုးလည်း ပါတယ်လေ။ နောက်တစ်ခုကကျတော့ အခု မလေးရှား မှာ UNHCR ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားတဲ့သူတွေက တအားများလာတယ်လေ။ ပြည်ပ တရားမဝင်နိုင်ငံခြားသား ဖမ်းဆီးရေးလုပ်တဲ့အခါမှာ သူတို့က UNHCR ကတ်တွေ၊ UNHCR ကပေးထားတဲ့ စာရွက်တွေက clone လုပ်ထားတာတွေရှိတယ်။ မိတ္တူပွားထားတဲ့ ပုံစံမျိုးတွေ တွေ့ရတဲ့အခါကျတော့ သူက ဒါတွေကိုလည်း အထူးကြပ်မတ်ပြီးတော့ စိစစ်ဖို့ဆိုပြီး ဒါလေးတွေ လုပ်ထားတဲ့သဘောပါပဲ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မလေးရှားဘက်မှ ယခုကဲ့သို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းသည် ၎င်းတို့နိုင်ငံ၌ UNHCR ဒုက္ခသည်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူ ဦးရေမှာ များပြားလာသည့်အတွက် နိုင်ငံ၏ လုံခြုံရေးရှုထောင့်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်နိုင်ကြောင်း ၎င်းက ဆက်ပြောသည်။

ဦးချစ်ကောင်းက “မလေးရှားအစိုးရကတော့ ဒါတွေကို သူတို့နိုင်ငံရဲ့ လုံခြုံရေးပေါ့နော်။ နိုင်ငံခြားသား အလုပ် သမားတွေ တအားများတယ်။ တရားမဝင်အလုပ်သမားတွေရှိတယ်။ Refugees တွေ ရှိလာတယ်။ တရားဝင် အလုပ်သမားတွေ ရှိလာတယ်။ တရားဝင်အလုပ်သမားကျတော့ တစ်ရာရာခိုင်နှုန်း control အောက်မှာ လုပ်လို့ ရတယ်ဆိုတဲ့ ပုံစံမျိုးနဲ့ သူက တွေးထားတာကိုး။ သူတို့ရဲ့ ပတ်စပို့အချက်အလက်တွေ ယူထားတယ်။ နောက် သူ့ရဲ့ ပါမစ်၊ လက်ဗွေ သူ့ရဲ့ system အားလုံးကို ယူထားတဲ့အခါကျတော့ ဒီအလုပ်သမား တစ်ယောက် တစ်ခုခု တစ်စုံစုံ ပြစ်မှုကျူးလွန်ခဲ့မယ်ဆိုရင် လွယ်လင့်တကူ သူတို့ ရှာဖွေဖမ်းဆီးလို့ရတယ်။ ခုနကလို UNHCR တို့နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အခါကျတော့ ပြဿနာ အကြီးအငယ် ဖြစ်ခဲ့သည်တိုင်အောင် လွယ်လင့်တကူတော့ ဖမ်းဆီးလို့မရဘူးပေါ့” ဟု ပြောသည်။

UNHCR ဒုက္ခသည်ကတ် ကိုင်ဆောင်ထားသူများအနေဖြင့် ခြေရာခံစနစ် Tracking Refugees Information System (TRIS) တွင် မှတ်ပုံတင်မည်ဆိုပါက လုပ်ကိုင်ရမည့် လုပ်ငန်းစဉ်မှာ များပြားကြောင်းလည်း သိရသည်။

UNHCR မှ ဒုက္ခသည်ကတ် ထုတ်ပေးသည့်အခါတွင် ကတ်လျှောက်ထားသူသည် ၎င်းနေထိုင်ရာ နိုင်ငံသည် လူ့ အခွင့်အရေးနှင့် မညီခြင်း၊ ချိုးဖောက်ခံရခြင်းတို့ရှိပြီး အကြောင်းပြချက်ခိုင်လုံပါက UNHCR ကတ် ထုတ်ပေး ကြောင်း မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများထံက သိရသည်။

မလေးရှားနိုင်ငံတွင် အထောက်အထားမရှိသူဖြစ်ပါက အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာ သင်ကြား ရေးတို့တွင် နစ်နာမှုများရှိကြောင်းလည်း ၎င်းတို့က ပြောသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာ ၂၃

ကိုဗစ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်းများကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းရှိ မသန်စွမ်းများသည် လုံခြုံရေးနှင့် စားဝတ်နေရေး စိုးရိမ်မှုများ ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ရွှေမင်းသားဖောင်ဒေးရှင်းမှ Assistant Officer ဦးအောင်သူက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မသန်စွမ်းများ အပြင်သွားသည့်အခါ တစ်ယောက်ထဲ မသွားရန်နှင့် ရွှေငွေ လက်ဝတ်ရတနာများ မဝတ်ထားရန်၊ မိမိတို့လုံခြုံရေးအတွက် အန္တရာယ်ရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဦးအောင်သူက “လုံခြုံမှုပိုင်းနဲ့ကတော့ တော်တော်လေးကိုရှိတယ်၊ ဘာလို့ဆို ကျနော်တို့ရုံးမှာကို လက်တွေ့။ အခု ပေါ့နော် ကျနော့် ညီတစ်ယောက်ပေါ့၊ ကျနော့် ညီတစ်ယောက်ဆိုရင် ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်လောက်က သူ ည ၈ နာရီ လောက် အိမ်ပြန်တဲ့အချိန်မှာ လက်စွပ်တစ်ကွင်းရယ်၊ ဖုန်းရယ် အလုခံလိုက်ရတယ်၊ အိမ်ပြန်တဲ့အချိန်မှာ။ ပြီးရင် အထိုးအကြိတ်ပါ ခံလိုက်ရတယ်ပေါ့။ ကျနော်တို့ရဲ့ လုံခြုံမှုအနေနဲ့ ပြောမယ်ဆိုရင် မရှိတာပေါ့။ ကျနော်တို့က ပိုပြီး တော့ သူများထက်ကို ကြောက်ရတယ်၊ ကျနော်တို့ တစ်ခုခုဆိုရင် ကျနော်တို့ မသန်စွမ်းသူတွေက ဗြုန်းကနဲ့ ဒိုင်းခ နဲ့ ထပြေးတာတို့၊ ပြန်ပြီး ခုခံနိုင်တာတို့ဆိုတာ ကျနော်တို့မှာ ဘာမှမရှိဘူးပေါ့နော်။ အဲ့ကျတော့ ကျနော်တို့ဘက်က လုံခြုံမှုက ဘယ်လိုပြောမလဲဆိုတော့ အရမ်းစိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားမှာ ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ကြီးပဲလည်း မဟုတ်ပါဘူး၊ ကျနော်တို့ ပြည်သူတွေ အကုန်လုံးကလည်း ဒီအချိန်မှာတော့ ဘယ်လိုပြောမလဲဆိုရင် ဘယ်သူမှ လုံခြုံမှု မရှိပါဘူး”ဟု CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မသန်စွမ်း တစ်ဦး မုန့်လုပ်နေစဉ်

လက်ရှိတွင် ရွှေမင်းသားဖောင်ဒေးရှင်းက မသန်စွမ်းများ ဘဝရပ်တည်ရေးအတွက် အစားအစာ ချက်ပြုတ်နည်း နှင့် အဖျော်သင်တန်းများ ဖွင့်လှစ်ပေးထားကြောင်း သိရသည်။

ယခင်က မသန်စွမ်းသူများသည် အလုပ်အကိုင်များ ရရှိသည့်အပြင် ထောက်ပံ့မှုများလည်း ရရှိခြင်းကြောင့် စားဝတ်နေရေးအတွက် အဆင်ပြေသော်လည်း ယခုအခါမှာတော့ ကိုဗစ်ရောဂါများကြောင့် တချို့လုပ်ငန်းများ ပိတ်လိုက်ရခြင်းကြောင့် အလုပ်အကိုင်များ ရှားပါးလာ၍ စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲလာကြောင်း သိရသည်။

စားသုံးကုန်နှင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများ ဈေးတက်နေခြင်းကြောင့် စားဝတ်နေရေးအတွက် သန်စွမ်းသူများသာမက မသန်စွမ်းသူများလည်း ခက်ခဲလားကြောင်း၊ ထိုခက်ခဲမှုအနက် မသန်စွမ်းသူ ဖြစ်သည့်အတွက် ပို၍ ခက်ခဲကြောင်း လှိုင်သာယာမြို့နယ် ဆုံဆည်းရာ မသန်စွမ်းသူများအသင်းမှ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးကိုကိုမောင်က CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

မသန်စွမ်းတစ်ဦး ကွန်ပျူတာအသုံးပြုနေစဉ်

၎င်းက “ပိုပြီးတော့ ခက်ခဲတာက မသန်စွမ်းသူတွေမှာ ပိုပြီးခက်ခဲတယ် ဆိုတဲ့အခါ စားဝတ်နေရေးလည်း ခက်ခဲ တယ်။ စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲပြီဆိုထဲက ကျန်းမာရေးကအစ အကုန်လုံး ခက်ခဲတာပေါ့နော်။ ဘာလို့ဆို စားဝတ် နေရေးတောင် မပြေလည်တာ ကျန်းမာရေး ဖြစ်လာရင် ပိုပြီးတော့ ခက်ခဲကြ အခက်အခဲတွေကတော့ အများကြီး ရှိကြတာပေါ့။ အဓိက ကတော့ စားဝတ်နေရေး မပြေလည်လို့ စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲတွေရှိကြတာ တချို့ဆို ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကြ စီးပွားရေး ရှာနေကြတဲ့ မသန်စွမ်းသူတွေ ကိုယ်တိုင်ကိုကြ အပြင်ထွက်ပြီးတော့ စီးပွားရှာနေ ပြီးတော့ လုပ်နေရတဲ့ လူတွေရှိတယ်။ အဲ့လူတွေဆို လို့ရှိရင်လည်း ပိုပြီးတော့ ခက်တယ်၊ ခုကုန်ဈေးနှုန်းတွေနဲ့ ခုခေတ်ကာလ အခြေအနေနဲ့ပေါ့နော် သာမာန်လူတွေ တောင်မှဘဲ သန်စွမ်းသူတွေတောင်မှဘဲ မနည်းရုန်းကန် လှုပ်ရှားနေရတဲ့ အချိန်မှာ မသန်စွမ်းသူတွေ အတွက်က ပိုပြီးတော့ ဝန္ဒာများတယ် ဖိအားများတယ်” ဟု ပြော သည်။

ယခုကာလတွင် အလှူရှင်များ နည်းပါးခြင်းကြောင့် မသန်စွမ်းသူများအတွက် စားနပ်ရိက္ခာများ လုံလောက်အောင် မပေးနိုင်သေးကြောင်း၊ သွားရောက် လှူဒါန်းမှုများ ယခင်ကလို ဆက်တိုက် မလှူုဒါန်းနိုင်သေးကြောင်း ဆုံဆည်း ရာ မသန်စွမ်းသူများ အသင်းမှ သိရသည်။

၂၀၁၄ အိမ်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်းအရ မြန်မာနိုင်ငံတွင် မသန်စွမ်းသူ လူဦးရေ ၂ သန်းကျော်ရှိကြောင်း သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၂၃

မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ထိုင်းနိုင်ငံ တောင်ပိုင်း-မလေးရှား နယ်စပ်မှတဆင့် တရားမဝင် ခိုးဝင်လာသူ များပြားလာသဖြင့် လက်ရှိတွင် မလေးရှားအာဏာပိုင်များက ၎င်းနယ်စပ်အား ယခင်ထက် လုံခြုံရေး ပိုမိုတင်းကျပ်လိုက်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများက CNI သတင်းဌာနသို့ပြောသည်။

အဆိုပါ နယ်စပ်မှတဆင့် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ခိုးဝင်သူများသည် မြန်မာနိုင်ငံမှ အများဆုံးဖြစ်ပြီး စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့က မလေးရှား လ.ဝ.က အကြီးတန်း အရာရှိတစ်ဦးမှ နယ်စပ်ဂိတ်များအား လိုက်လံ စစ်ဆေးခဲ့ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ လုံခြုံရေး ပိုမိုတင်းကျပ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။

မလေးရှားတွင် မြန်မာအလုပ်သမားများအား ကူညီပေးနေသည့် မချိုသဲက “မလေးရှားက လုံခြုံရေး တင်းကျပ်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းကလေ မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထိုင်းကို တစ်ချို့က အလည်ဗီဇာနဲ့ဝင်တယ်။ အလည် ဗီဇာတွေနဲ့ဝင်ပြီး ထိုင်းကနေ မလေးရှားကို အောက်လမ်းကနေ တဆင့်ပြန်ဝင်တယ်။ အောက်လမ်းက ဆိုတာက ဘတ်စ်ကားနဲ့သော်လည်း ရေလမ်းကြောင်းနဲ့သော်လည်းကောင်း အဲဒီလို ခိုးဝင်တဲ့လူတွေများတဲ့အတွက်ကြောင့်။ ဘယ်နိုင်ငံမဆိုကတော့ ကိုယ့်နိုင်ငံအတွင်းကို ခိုးဝင်တယ်ဆိုတာကတော့ ဘယ်အစိုးရကမှတော့ ကြိုက်တာ မဟုတ်ဘူးလေ။ နိုင်ငံတိုင်းကတော့ ကိုယ့်နေရာမှာလာပြီးတော့ ခိုးဝင်တာတို့ ဘာတို့ကျတော့ ဘယ်သူမှ လက်သင့်ခံချင်တဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ဘူးလေ” ဟု CNI သို့ ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ရနောင်း-ကော့သောင်းလမ်းမှတဆင့် ရေလမ်းကြောင်းဖြင့် ခိုးဝင် ခြင်းများလည်းရှိပြီး များသောအားဖြင့် ထိုင်း-မလေးရှားနယ်စပ်မှ ခိုးဝင်ခြင်းဖြစ်ကာ တစ်ရက်လျှင် လူ ၁၀ ဦးမှ ၅၀ ခန့် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ခိုးဝင်လာကြပြီး ကားစင်းလုံးဖြင့် ခိုးဝင်မှုများပြားကြောင်း သိရသည်။

မလေးရှားအာဏာပိုင်မှ ယခင်က ထိုင်း-မလေးရှားနယ်စပ်တွင် လုံခြုံရေးအဖြစ် ရဲများကိုသာ ချထားခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုလက်ရှိတွင် စစ်တပ်ကိုပါပူးတွဲချထားကြောင်း မလေးရှားမှ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ကူညီမှု အဖွဲ့ အစည်းမှ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဦးချစ်ကောင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“အရင်တုန်းကတော့ ရဲဝန်းကျင်လောက်ပဲ။ အခုကတော့ တပ်ကပါ ပါလာတာပေါ့။ အခုနယ်စပ်မှာကတော့ ပြောမယ်ဆိုရင် စစ်တပ်ကို နယ်ခြားစောင့်ဖို့အတွက်ဆိုပြီးတော့ ပါဝါ ပေးထားတဲ့ သဘောရှိတာပေါ့။ စစ်တပ်ကနေပဲ တော်တော်များများဖမ်းတယ်။ ဖမ်းပြီးတော့မှ သူက ရဲကို ပေးတယ်။ ရဲကနေမှ သူ့ရဲ့လုပ်ထုံး လုပ်နည်းနဲ့အညီ အမှုဖွင့်ပြီးတော့ လ.ဝ.ကကို ပြန်ပြီးတော့ ပေးတာပေါ့။ တပ်က ချထားတယ်ဆိုတော့ ပြောမယ်ဆိုရင် ပစ်တာ ခတ်တာတော့ မရှိပါဘူး။ မလေးရှားနိုင်ငံရဲ့ အနေအထားအရတော့ တပ်ဆိုရင်တော့ တော်တော်များများ ကြောက်ကြတယ်။ သူ့ကို ပါဝါပေးထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် သူ့နိုင်ငံသားတွေကလည်း တော်ရုံတန်ရုံ ကိစ္စဆိုရင် ရပ်ဆို ချက်ချင်းရပ်ပေးလိုက်တဲ့ အနေအထားမျိုးတွေရှိတယ်။ ကိုယ့်နိုင်ငံသားတွေ ကတော့ တစ်ခါတစ်လေကျရင် မသိဘဲနဲ့ ပြေးတာပြုတာတွေရှိရင်တော့ ပစ်တာခတ်တာတွေ ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်သွားနိုင်တယ်။ အဲဒါလေးတော့ သတိပေးချင်တယ်။ တကယ်လို့ မလွတ်တော့ဘူးဆိုမှတော့ ဘာမှအများကြီး စဉ်းစားမနေနဲ့။ အဖမ်းသာခံလိုက်တော့။ မလွတ်တော့ဘူးလေ ပြေးမယ်ဆိုရင်လည်း ရဲကလည်း ပစ်လို့ရတယ်။ မလေးရှားနိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေမှာ ရဲက ခုခံတယ်ဆိုရင် အဲဒီနေရာမှာတင် ပစ်သတ်လိုက်လို့ရတယ်။ သူ့နိုင်ငံသားတွေ တောင်မှပဲ ရဲ ပစ်သတ်တာတွေရှိတယ်ပေါ့။ ကျနော်တို့ နိုင်ငံသားတွေကျတော့ တချို့ကျ နားမလည်တာတွေ ရှိတယ်။ မသိတာတွေရှိတယ်။ ဗဟုသုတ နည်းတာမျိုးတွေရှိတဲ့အခါကျတော့ မြင်တာနဲ့ ပြေးကြ ဆိုပြီး ပြေးကြတဲ့ အခါမှာ ကောင်းတဲ့ ရဲတွေ၊ စစ်သားတွေနဲ့ တွေ့ရင်တော့ ပြဿနာမရှိဘူးပေါ့လေ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားနိုင်ငံသို့ တရားမဝင် ခိုးဝင်သည့် မြန်မာများမှာ ယခုမှ ပထမဆုံး သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့် သူများပါဝင်သလို Overstay သမားများအဖြစ် လက်ဗွေနှိပ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်ပို့ခံရပြီးနောက် မလေးရှားနိုင်ငံ သို့ တရားဝင်လမ်းကြောင်းမှ ဝင်ရောက်၍ မရသည့်သူမျာလည်း ပါဝင်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုသို့ ဝင်ရောက်လာသည့်အထဲတွင် အဖမ်းခံရသူများရှိသကဲ့သို့ အဖမ်းအဆီးမခံရဘဲ မလေးရှားနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက်သွားသည့်သူများလည်း ရှိကြောင်း၊ ယင်းသို့ ဖမ်းဆီးမခံရသူများမှာ ပွဲစားများမှ မလေးရှား အာဏာပိုင် ဝန်ထမ်းများအား ငွေကြေးပေးကမ်းထားမှုကြောင့်ဟု မလေးရှားတွင် မြန်မာအလုပ်သမားများအား ကူညီပေးနေ သည့် မချိုသဲက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

“မြန်မာနိုင်ငံမှာဆိုရင်လည်း စီးပွားရေးရှာရတာတွေက အဆင်မပြေတာတွေ များတယ်လေ။ စီးပွားကြပ်တည်း ကြတယ်။ တချို့ကကျတော့ ထိုင်းကပြန်သွားကြတဲ့လူတွေရှိတယ်၊ မလေးရှားကနေ ပြန်သွားကြတဲ့လူတွေ ရှိတယ်။ မြန်မာပြည်ရောက်တော့ အရင်လိုမျိုး ရှာစားရတာအဆင်မပြေ။ နိုင်ငံရေးတွေနဲ့ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေနဲ့ ပြန်တက်လာချင်ကြတော့ တချို့ကကျတော့ မလေးရှားကနေ ပြန်တယ်ဆိုကတည်းက လက်ဗွေနှိပ်ပြီး ပြန်ရတယ်။ immigration မှာ လ.ဝ.ကမှာ ဒဏ်ကြေးဆောင် လက်ဗွေနှိပ် လေယာဉ်လက်မှတ်ဝယ်ပြီး ပြန်လို့ရတယ်။ အဲဒီ ပြန်တဲ့သူတွေသည် သူတို့က Blacklist ထည့်လေရှိတယ်။ ဒီနိုင်ငံမှာ overstay နေပြီးတော့မှ သူတို့ကိုယ်တိုင်ဝန်ခံပြီး ဒဏ်ကြေးနဲ့ပြန်တဲ့လူတွေဆိုပြီး။ အဲဒီတော့ကျ မလေးရှားကို တရားဝင်နဲ့လာမယ်ဆိုလည်း လာလို့မရတော့ ခိုးဝင်ပြီးမှ လာတာများတယ်။ အဲဒီတော့ကျ မလေးရှားက လုံခြုံရေးကို ပိုပြီးတင်းကျပ်တယ်” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

လက်ရှိတွင် မလေးရှားဘက်မှ နယ်စပ်တွင်သာမက နိုင်ငံအတွင်းမှာပါ တရားမဝင် အထောက်အထားမဲ့များအား အဖမ်းအဆီးများပြားနေပြီး တစ်ပတ်လျှင် နှစ်ရက်ခန့် ဖမ်းဆီးကာ ထိုသို့ ဖမ်းဆီးခြင်းနှင့် လုံခြုံရေး တင်းကျပ်ခြင်း တို့အား ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းအထိ လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်း မလေးရှားရှိ မြန်မာအဖွဲ့အစည်းများထံက သိရသည်။

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ် ၊ စက်တင်ဘာ ၁၉

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း ဆန်ဈေးနှုန်းများ အဆမတန်ကြီးမြင့်နေခြင်းကြောင့် တချို့ဆိုင်များအနေဖြင့် ဆန်များကို အမြတ်များများ မယူဘဲ ရောင်းချပေးနေသည့်တိုင် မိမိတို့ အိမ်ရှင်မများအတွက်ကတော့ ခက်ခဲနေသေးကြောင်း အိမ်ရှင်မများက ပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် ဈေးသက်သာစွာဖြင့် မိမိတို့ ရောင်းချပေးနေကြောင်း၊ ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း တစ်အိတ်လျှင် ကိုးသောင်း(၉၀၀၀၀)ကျော် ရှိနေသော်လည်း မိမိတို့ဆိုင်တွင် ရွှေဘိုထူးထူးရှယ် ဆန်အမျိုးအစားများကို ၈၈၀၀၀ ကျပ်ဖြင့် ရောင်းချပေးနေကြောင်း ဆွေမြင့်မိုရ် ဆန်ဆိုင်မှ ကိုဝေယံလင်းက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “ကျနော်တစ်ဦးထဲ သဘောထား အမြင်နဲ့ဆိုရင်တော့ မကောင်းဘူးပေါ့ဗျာ၊ အလှူခံသမားတို့ ဘာတို့ဆို ကျနော့်ဆီကယူနေတာ ကျနော်ဆီမှာက အဓိကက ဈေးသက်သာတယ် ပစ္စည်းမှန်တယ်၊ အဓိကကတော့ အဲ့လို ပုံစံမျိုးနဲ့ အမြတ်များများ မယူဘဲနဲ့၊ ကျနော်နဲ့ လက်တွဲလုပ်နေတဲ့ ကလေးတွေရှိတယ်၊ ကားယာဉ်မောင်းလုပ်နေတဲ့ ကလေးတွေ ရှိတယ်၊ ဆန်ထမ်းပို့တဲ့ ကလေးတွေရှိတယ်၊ သူတို့အတွက် အလုပ်မပျက်ရစေချင်လို့ လုပ်ပေးနေ တာပါ” ဟု ပြောသည်။

ဆန်ဂိုဒေါင် တစ်ခုကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် ပြည်တွင်း၌ ဆန်ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေသကဲ့သို့ စားသုံးကုန်နှင့် လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများလည်း ဈေးနှုန်းများ မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် အခြေခံလူတန်းစားများအတွက် စားဝတ်နေရေး ခက်ခဲလာကြောင်း သိရသည်။

ဆန်ဈေးနှုန်းများ တက်နေခြင်းကြောင့် ယခင်ကကဲ့သို့ အိတ်လိုက် ဝယ်မစား နိုင်တော့ကြောင်း ဧရာဝတီတိုင်း ဒေသကြီး၊ ရွှေသောင်ယံမြို့နေ အိမ်ရှင်မ တစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါပြုံးလေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “အရင်က ၂၈၀၀၀ ဆန်တွေက ခု ၄၀၀၀၀ ကျော် ၅၀၀၀၀ ဖြစ်နေတာပေါ့၊ အခက်အခဲတွေကတော့ အများ ကြီးပေါ့၊ ဝယ်ရတာ နဂိုဈေးတွေနဲ့ ခုဈေးတွေနဲ့က တအားကွာခြားတယ် အကုန်လုံး၊ အဲ့ဒီ ၁၈၀၀ တန်ဆိုတာ မြင်တောင်မမြင်ဘူး ကြားတောင် မကြားဘူးဖူး၊ အကြမ်းဆန် အညံ့ဆုံးဆန်တောင်မှ ဆန်ကွဲ တစ်ပြည်တောင် ၂၀၀၀ ဖြစ်နေတာ” ဟု ပြောသည်။

ပြည်တွင်း စျေးကွက်တွင် ဆန်ချော၊ ဆန်ကြမ်းများ အမျိုးအစားအလိုက် စျေးတက်နေပြီး ရွှေဘိုပေါ်ဆန်း ဆန်တစ်အိတ်လျှင် ကျပ်ကိုးသောင်း(၉၀၀၀၀)ကျော်ဖြင့် ရောင်းချနေပြီး လက်လီစျေးကွက်မှာတော့ တစ်အိတ်လျှင် တစ်သိန်း(၁၀၀၀၀၀)ကျပ်အထိ မြင့်တက်လာကြောင်း သိရသည်။

CNI International News

ဆိုးလ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၅

နယူးဇီလန်နိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့်လ၌ စွန့်ပစ်ထားသော သေတ္တာထဲမှ သေဆုံးနေပြီဖြစ်သည့် ကလေးနှစ်ဦး၏ အလောင်းများကို တွေ့ခဲ့ရပြီးနောက် စက်တင်ဘာ ၁၅ ရက် (ယနေ့) တောင်ကိုရီးယားရောက် အမျိုးသမီးတစ်ဦး ကို လူသတ်မှုစွဲချက် နှစ်ခုဖြင့် ဖမ်းဆီးလိုက်ကြောင်း အာဏာပိုင်များ၏ ပြောကြားချက်အား ကိုးကားလျက် အေပီက ရေးသားဖော်ပြသည်။

အသက် ၄၂ အရွယ် သံသယရှိသူ အမျိုးသမီးသည် သေဆုံးသွားသော ကလေးများ၏ မိခင် ဟုတ်/မဟုတ် အာဏာပိုင်များက ချက်ချင်း မပြောနိုင်ကြပေ။

အဆိုပါ ကလေးများ၏ မိခင်ဖြစ်သူသည် တောင်ကိုရီးယားတွင် ရှိနေနိုင်သည်ဟု ၎င်းတို့နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသော တောင်ကိုရီးယား တာဝန်ရှိသူများကို နယူးဇီလန်ရဲတပ်ဖွဲ့က အစောပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

တရားခံ လွှဲပြောင်းပို့ဆောင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် နယူးဇီလန်ထံမှ ယာယီဖမ်းဆီးပေးပါရန် တောင်းဆိုချက်အရ တောင်ကိုရီးယား တရားရုံးတစ်ရုံးက အဆိုပါအမျိုးသမီးကို ဖမ်းဆီးရန် ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်ပေးခဲ့ ကြောင်း၊ ထို့နောက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ အူဆန် (Ulsan) ဆိပ်ကမ်းမြို့တွင် ပစ်မှတ်ထား သည့် အမျိုးသမီးကို ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း တောင်ကိုရီးယားအမျိုးသားရဲဌာနနှင့် တရားရေးဌာနတို့က ပြောကြားခဲ့ သည်။

နယူးဇီလန်က နေအိမ်တစ်အိမ်တွင် ရဲဘက်ဆိုင်ရာများက စစ်ဆေးနေကြစဉ် (AP)

၎င်းကို သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူများက အူဆန်မြို့၊ ရဲစခန်းအပြင်ဘက် ခေါ်ထုတ်လာပြီး ဆိုးလ်မြို့တော်သို့ ဦးတည်မောင်းနှင်မည့် မော်တော်ယာဉ်ပေါ် ရွှေ့ပြောင်းစဉ် အမည်မသိရသော ၎င်းအမျိုးသမီးက မျက်နှာကို အင်္ကျီအပါးဖြင့် ဖုံးအုပ်ကွယ်ဝှက်ထားကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။

နယူးဇီလန် အာဏာပိုင်များသည် ၎င်းမှုခင်းအတွက် တရားခံ လွှဲပြောင်းတောင်းဆိုချက်ကို ၄၅ ရက်အတွင်း တောင်ကိုရီးယား တရားရေးဌာနထံသို့ တရားဝင် တင်ပြရမည်ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် ယင်းတရားရေးဌာနက တရားခံ လွှဲပြောင်းပေးခြင်းဆိုင်ရာ ပြန်လည် သုံးသပ်စဉ်းစားမည်ဖြစ်ပြီး နယူးဇီလန်သို့ ဆက်လက် ပို့ဆောင်ပေးရန် သင့်/မသင့် ဆိုးလ်တရားရုံးချုပ်တွင် စစ်ဆေးကြားနာ၍ ဆုံးဖြတ် မည်ဟု သိရသည်။
တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင် ထုတ်ခဲ့သည့် ဖမ်းဝရမ်းသည် လူသတ်မှုစွဲချက် နှစ်ခုနှင့် ဆက်နွှယ်နေပြီး အဆိုပါ အမျိုးသမီးကို မလွှဲပြောင်းမီ အကျဉ်းထောင်တစ်ခုထဲ ထိန်းသိမ်းထားရန် တောင်ကိုရီးယား အာဏာပိုင်များအား နယူးဇီလန်ရဲတပ်ဖွဲ့က တောင်းဆိုထားသည်။

တောင်ကိုရီးယားက ဖမ်းဆီးလိုက်သော အမျိုးသမီးတစ်ဦး မျက်နှာဖုံးကွယ်ထားစဉ် (AP)

“အချိန်တိုအတွင်းမှာ နိုင်ငံရပ်ခြားရောက်သွားတဲ့ အခုအလိုရှိနေတဲ့သူကို ချုပ်နှောင်နိုင်ခဲ့တာဟာ ကိုရီးယား အာဏာပိုင်တွေရဲ့ အကူအညီနဲ့ နယူးဇီလန်ရဲတပ်ဖွဲ့၊ နိုင်ငံတကာရဲဝန်ထမ်း (အင်တာပိုလ်)တွေရဲ့ ညှိနှိုင်းမှု အပေါ်မှာပဲ မူတည်ပါတယ်” ဟု စုံစမ်းထောက်လှမ်းရေးအရာရှိ Tofilau Fa'amanuia Vaaelua က ကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ပြောကြားထားသည်။

ယခုအမှုအတွက် စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို အလွန်ခဲယဉ်းစွာ လုပ်ဆောင်ခဲ့ရပြီး နယူးဇီလန် ပြည်တွင်းနှင့်ပြည်ပတွင် ဆက်လက်၍ မေးမြန်းထောက်လှမ်းနေကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

နယူးဇီလန်နိုင်ငံ၊ အောက်ကလန်မြို့ရှိ အွန်လိုင်း လေလံပွဲ တစ်ခုအတွင်း စတိုခန်း တစ်ခန်းအတွင်း အိတ်နှစ်လုံး အပါအဝင် နယူးဇီလန်နိုင်ငံသား မိသားစုတစ်စုထံမှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို လေလံဆွဲ ဝယ်ယူပြီးနောက် ကလေး နှစ်ဦး၏ အလောင်းများကို ယခင်လ၌ တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။

လေလံဆွဲရောင်းချသူ နယူးဇီလန်မိသားစုနှင့် ယခုကလေးနှစ်ဦးသေဆုံးမှုမှာ သက်ဆိုင်မှုမရှိကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောသည်။

Source: AP

CNI News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာ ၁၃

ယူအေအီးနိုင်ငံ ဒူဘိုင်းသို့ အိမ်အကူအလုပ်ဖြင့် သွားရောက်မည်ဆိုပါက တစ်ဖက်နိုင်ငံတွင် ကြုံတွေ့ရမည့် ပြဿနာများအား ရင်ဆိုင်နိုင်ပြီး အမှန်တကယ် အပင်အပန်း ဒုက္ခခံနိုင်မှသာ သွားသင့်ကြောင်း ဒူဘိုင်းက မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်နေသူများက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

ဒူဘိုင်းသို့ အိမ်အကူအလုပ်ဖြင့် အေဂျင်စီများနှင့် သွားရောက်သည့် လူ ၁၀၀ တွင် ၉၉ ယောက်မှာ ဒုက္ခရောက် ကြသည့်အတွက် မသွားပါက အကောင်းဆုံးဖြစ်သော်လည်း မသွားကြရန် တားဆီး၍ မရကြောင်း ဒူဘိုင်းက မြန်မာအလုပ်သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်နေသည့် STUM မှ အဖွဲ့ဝင် မမျိုးမျိုးအေးက CNI သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။

၎င်းက “သွားမယ်ဆိုရင်လည်း အလုပ်ပင်ပန်းတဲ့ ဒဏ်ပေါ့။ ဟိုမှာက နိုင်ငံခြားဘက်မှာကျ ပြောရရင် တန်အောင် ခိုင်းတာပေါ့။ အလုပ်သမား အခွင့်အရေးတွေ ဘာတွေလည်း နားမလည်တော့ဘူး။ သူက တန်အောင် ခိုင်းတယ်။ အဲဒီအခါမျိုးမှာ အဲဒီ အခြေအနေတွေကို သူတို့က သိထားဖို့ လိုတယ်။ အိမ်အလုပ်ဆိုတာကလည်း ၈ နာရီဆိုတဲ့ ဘောင်ထဲမှာ မရှိဘူးလေ။ တော်တော်များများက လိုရင် လိုအပ်သလို ခိုင်းကြတာဆိုတော့ သူတို့ပေးတဲ့ ငွေတွေက ဘယ်အပေါ်မှာ အခြေတည်ပြီး ပေးတာလဲဆိုတာ သိဖို့လိုတယ်။ ဟိုဘက်မှာ ထမင်းမစားရဘူး။ စားရတဲ့ ထမင်းက လည်း အရမ်းကြမ်းတယ်။ ဒီနိုင်ငံက ဘယ်လောက်ပဲ ဆင်းရဲသားစားတဲ့ ဆန်ဖြစ်နေပါစေ ဟိုနိုင်ငံက သူဌေးစားတဲ့ ဆန်လောက်ကို ရှိတယ်။ မစားနိုင်ဘူး။ အခုသူတို့ ပြောတဲ့အထဲမှာ ထမင်းမကျွေးဘူးဆိုတဲ့ စကားက ထပ်တလဲလဲ ပါတယ်။ ဟိုဘက်နိုင်ငံက ထမင်းစားတဲ့ နိုင်ငံမဟုတ်ဘူး။ သူတို့စားတယ်ဆိုတဲ့ ထမင်းကလည်း အင်မတန် ကြမ်း တယ်။ သူတို့စားတဲ့ အစားအစာတွေကို သိဖို့လိုတယ်။ သူတို့က နံပါတ်တစ် ပြဿနာက ထမင်းမကျွေးဘူး။ အစား အသောက်ကို မဝရေဆာ ကျွေးတယ်၊ ပေါင်မုန့်ကျွေးတယ်။ အဲဒါတွေကို ဒီဘက်က သိဖို့လိုတယ်”ဟု ပြောသည်။

ဒူဘိုင်းရောက် မြန်မာအိမ်အကူ အလုပ်သမားများ၏ နေထိုင်စားသောက်ရမှု ပုံစံ

ယူအေအီးနိုင်ငံ ဒူဘိုင်းတွင် မြန်မာသံရုံးမရှိသည့်အပြင် အလုပ်သမားစေလွှတ်ရန် တရားဝင် အေဂျင်စီ မရှိသည့် အတွက် တရားမဝင် အေဂျင်စီတို့ဖြင့်သာ သွားရောက်နေကြခြင်းဖြစ်ကာ အင်္ဂလိပ်စကား အခြေခံတတ်မြောက် ထားမှသာ ပြဿနာ တစ်စုံတစ်ရာကြုံတွေ့ပါက ဖြေရှင်းနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

ထိုအေဂျင်စီများကလည်း သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည့်သူများအား တစ်ဖက်နိုင်ငံတွင် ပင်ပင်ပန်းပန်း မလုပ်ရ ကြောင်း၊ တစ်ပတ်လျှင် ပိတ်ရက်မည်မျှရှိကြောင်းစသဖြင့် မက်လုံးပေးဆွဲဆောင်ကာ ပို့ဆောင်နေခြင်း ဖြစ် ကြောင်း သိရသည်။
တစ်ဖက်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိချိန်တွင် လုပ်ရသည့်အလုပ်မှာ အင်မတန်ပင်ပန်းပြီး ပိတ်ရက်လည်း မရရှိသည့်အတွက် မသွားခင် အေဂျင်စီနှင့်စာချုပ်ချုပ်ဆိုသည့်အခါ သေချာစွာ စိစစ်ချုပ်ဆိုသင့်ကြောင်း ဒူဘိုင်းက မြန်မာ အလုပ် သမားအရေး ကူညီဆောင်ရွက်နေသည့် ကိုစိုင်းယုမောင်က CNI သို့ ပြောသည်။

“ဖြစ်လာတဲ့အခါကျတော့ ဘယ်သူမှ တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှုမရှိဘူး။ အဲဒီလိုမျိုးတွေဖြစ်နေတာ။ တကယ်လို့ သွားမယ်ဆိုရင်တော့ ကိုယ့်ရဲ့ အေဂျင်စီက တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု ရှိမယ်၊ မရှိဘူးဆိုတာကို အရင်ဆုံး ဖြစ်လာရင် တာဝန်ယူတယ်ဆိုတဲ့ဟာကို လက်မှတ်ထိုးခိုင်းတဲ့ အခြေအနေမျိုး လုပ်ပေးဖို့လိုတယ် စာချုပ်တွေပေါ့။ ကမ္ဘာမှာ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကမ္ဘာ့စံချိန် စံနှုန်းနဲ့မှန်သမျှကို အဲဒီနိုင်ငံကျတော့ အကုန်ချိုးဖောက်ခံရတယ်။ အလုပ်သမား အခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးခံရတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဒီက သွားမယ်ဆိုရင် တစ်ပတ်ကို တစ်ရက် ပိတ်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ဟာကို သဘောတူ လက်မှတ်ထိုးသင့်တယ်ပေါ့။ တရားမဝင်သွားတယ်ဆိုပေမယ့်လည်း ဖြစ်လာရင် တရားစွဲလို့ရအောင် နှစ်ဦးသဘောတူစာချုပ်တွေ ချုပ်ထားဖို့လိုတယ်ပေါ့နော်”ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

မြန်မာနှင့် ယူအေအီး ရဲတို့ ပူးပေါင်း၍ ကယ်တင်ခဲ့ရသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အမျိုးသမီး(၇)ဦး

ဒူဘိုင်းသို့ အိမ်အကူဖြင့် သွားရောက်လုပ်ကိုင်ရာတွင် ပြဿနာပေါင်းစုံနှင့် ကြုံတွေ့နေရသည်များ ရှိနေသော် လည်း သွားသည့်သူများလည်း လက်ရှိအချိန်အထိ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။

အိမ်အကူအလုပ်ဖြင့် ပြည်ပတွင် သွားရောက်လုပ်ကိုင်မည်ဆိုပါက ယူအေအီးနိုင်ငံ ဒူဘိုင်းသို့ မရွေးချယ်ဘဲ အခြားနိုင်ငံများသာ ရွေးချယ်သင့်ကြောင်း မမျိုးမျိုးအေးက CNI သို့ ပြောသည်။

“ဘယ်လိုမှတော့ ထိန်းချုပ်လို့မရဘူး။ ဘာလို့ဆို ဒူဘိုင်းမှာ အဆင်မပြေဘူးဆိုတဲ့သတင်းကို သူတို့တွေက လက် လှမ်းမီတာလည်း ရှိမယ်၊ လက်လှမ်းမမှီတာလည်း ရှိမယ်။ လက်လှမ်းမှီရင်တောင်မှပဲ ဘာဖြစ်လဲ ငါတို့လူကတော့ အဆင်ပြေမှာပဲ။ သူတို့က အဆင်မပြေတာ လိမ်တာပေါ့။ အလိမ်ခံရတဲ့သူကိုက ဗဟုသုတ အားနည်းတယ်။ ခုနက လိုဖြစ်နေတယ်ဆိုတာ မယုံကြည်ကြတာပေါ့။ ငါတို့ လူကတော့ လုပ်နိုင်တယ်။ ဒါမျိုးတွေလည်း တွေးထားကောင်း တွေးထားမှာပေါ့။ ကျမကတော့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် မသွားစေချင်ဘူး။ တခြားနိုင်ငံကို ရွေးစေချင်တယ်။ ဒီ နိုင်ငံကို မသွားစေချင်ဘူး။ ပြီးတော့ အိမ်အကူနဲ့ မထွက်စေချင်ဘူး” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ဒူဘိုင်းတွင် ဒုက္ခရောက်နေသည့် မြန်မာနိုင်ငံသား အမျိုးသမီး ၇ ဦး အား ဒူဘိုင်းက အင်တာပို နိုင်ငံတကာ ရဲဌာန ချုပ် အပါအဝင် မြန်မာနှင့် ယူအေအီး ရဲတို့ ပူးပေါင်း၍ ကယ်တင်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာ ၉ ရက်နေ့က မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခဲ့ကြောင်း နစက သတင်းမှန်ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ထို့အပြင် ဒူဘိုင်းကို မြန်မာအမျိုးသမီးများ စေလွှတ်နေသည့် မမီမီး မဆွေဆွေမြင့်နဲ့ မကေသီမြင့်တို့ကို ဖမ်းဆီးရမိ ခဲ့ကြောင်းလည်း သတင်းထုတ်ပြန်ထားသည်။