CNI International News

မော်စကို၊ ဇူလိုင် ၂၂

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်သည် ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့စံမင်းသား မိုဟာမက် ဘင်ဆလန်နှင့် ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် တယ်လီဖုန်းဖြင့် ဆက်သွယ်၍ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေးကွက် အခြေအနေများကို ဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း မော်စကိုအခြေစိုက် အာတီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

နှစ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်များသည် OPEC+ အဖွဲ့အတွင်း ၎င်းတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုနှင့် နှစ်နိုင်ငံအကြား “ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု” အဆင့်မြင့်မားမှုကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့ကြောင်း ကရင်မလင်သမ္မတ နန်းတော်၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ရုရှားကဲ့သို့ ရေနံတင်ပို့သည့် နိုင်ငံများနှင့် မဟာမိတ်များသည် OPEC+ အဖွဲ့၏ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စွမ်းအင်ဈေးကွက်တွင် ဟန်ချက်ညီမှုနှင့် တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းထားရန် အပါအဝင် မိမိတို့၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကို တစိုက်မတ်မတ် ကျေပွန်ကြရန် ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးတို့ ညှိနှိုင်းခဲ့ကြကြောင်း ကရင်မလင်၏ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

ယခင်လက အဆိုပါအဖွဲ့သည် ယခုနှစ် ဇူလိုင်နှင့်သြဂုတ်လအတွင်း ကမ္ဘာ့ဝယ်လိုအား၏ ၀ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် တစ်နေ့ လျှင် ရေနံစည်ပေါင်း ၆၄၈၀၀၀ အထိ တိုးမြှင့်ထုတ်လုပ်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

အမေရိကန် ရေနံစက်ရုံ

ရုရှားအပေါ် ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှုများကြောင့် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စွမ်းအင်ပြတ်လပ်မှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံများက OPEC+ အား ဖိအားပေးနေချိန်တွင် ယခုကဲ့သို့ ပူတင်နှင့်ဆော်ဒီတို့ ဆွေးနွေးခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်သည်။

သို့သော်လည်း အနောက်အုပ်စု၏ ကြိုးပမ်းမှုသည် ယခင်လ၌ ကမ္ဘာ့ရေနံဈေး ကျဆင်းသွားစေခြင်း မရှိခဲ့ပေ။

ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် ပူတင်နှင့် ဆော်ဒီမင်းသား ဘင်ဆလန်တို့သည် နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးအပေါ် အမြင်ချင်း ဖလှယ်ခဲ့ကြပြီး အပြန်အလှန် အကျိုးရှိသော ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုများကို တိုးချဲ့ရန် အလေးပေးခဲ့ကြကြောင်း ကရင်မလင် နန်းတော်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတွင် ရုရှား၏ စစ်ရေး လုပ်ဆောင်မှုသည် ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် ရုရှား (သို့မဟုတ်) ယူကရိန်းတို့ကြား ဆက်ဆံရေးကို ထိခိုက်စေမည် မဟုတ်ကြောင်း ရီယာ့ဒ်(ဆော်ဒီ)က ပြီးခဲ့သည့် မေလတွင် ပြောကြားခဲ့ပြီး ရုရှားနှင့် ယူကရိန်း နှစ်နိုင်ငံစလုံး အပေါ် ကျယ်ပြန့်သည့် ကုန်သွယ်မှု ဆက်ဆံရေးကို ဆက်ထိန်းထားခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ မိုဟာမက် ဘင်ဆလန် 

ခေါင်းဆောင် နှစ်ဦးတို့သည် ဆီးရီးယား အခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်၍ အမြင်ချင်း ဖလှယ်ခဲ့ကြကြောင်း ဇူလိုင် ၁၉ ရက်က အီရန်သမ္မတ အီဘရာဟင်ရိုင်စီ၊ တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန်တို့နှင့် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်တို့ တီဟီရန်မြို့တော်၌ တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည့် ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအပြီးတွင် ပူတင်က “ဆီးရီးယားလက်ထဲမှ လုယက်မှုတွေ ရပ်သင့်ကြောင်း” အမေရိကန်ကို ရည်ညွှန်း၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားနိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ ရေနံတွင်းများနှင့် ဂျုံခင်းများကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် ရာနှင့်ချီသော အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင် များ ရှိနေသေးသည်။

ဝါရှင်တန်နှင့် ရီယာ့ဒ်(ဆော်ဒီ)တို့ကြား ဆက်ဆံရေးသည် သမိုင်းဝင် အနိမ့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိသွားကြောင်း ဝေါစထရိဂျာနယ်မှ သတင်းဖော်ပြချက်နှင့် မရှေးမနှောင်းမှာပင် ယခုကဲ့သို့ ပူတင်နှင့် ဘင်ဆလန်တို့၏ တယ်လီဖုန်းခေါ်ဆိုမှု ပေါ်ပေါက်လာ ခဲ့သည်။

အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နှင့် ဘင်ဆလန်တို့အကြား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ မကျေလည်မှုသည် နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ပျက်ပြား စေဖို့ အရေးပါသော အချက်တစ်ချက်လည်း ဖြစ်ကြောင်း ဝါရှင်တန်နှင့် ရီယာ့ဒ်တို့မှ သတင်းရင်းမြစ်များကို ကိုးကား၍ အာရ်တီ သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၂၂

သီရိလင်္ကာဝန်ကြီးချုပ်သစ်အဖြစ် ဒီနစ်ရှ်ဂူနဝါဒီနာ (Dinesh Gunawardena)ကို ယနေ့ (ဇူလိုင် ၂၂ ရက်)တွင် ခန့်အပ် တင်မြှောက်လိုက်ပြီးနောက် နာရီပိုင်းအတွင်းမှာပဲ ဆန္ဒပြသူများ၏ ပင်မသပိတ်စခန်းကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ရှင်းလင်းခဲ့ကြောင်း အေပီက ရေးသားခဲ့သည်။

နိုင်ငံ၏စီးပွားရေး ပြိုလဲခဲ့ခြင်းကြောင့် ဒေါသထွက်နေသူများက သပိတ်စခန်းများကို လပေါင်းများစွာ ကြာအောင် အခြေချ၍ အစိုးရအား ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါ ဆန္ဒပြသူများသည် သီရိလင်္ကာသမ္မတ ရာဂျာပက်ဆာကို ဖြုတ်ချခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် တိုင်းပြည်မှာ မတည်မငြိမ်မှုများ ဖြစ်ကာ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းမှ ရုန်းထွက်ရန် ပိုမိုခက်ခဲလာခြင်းကြောင့် ရာဂျာပက်ဆာ၏ လက်ထက်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်နေသူ ရာနေးလ်ဝီကရီမီဆင်ကို ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းက သမ္မတ သစ်အဖြစ် လွှတ်တော်က ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။

ရာနေးလ်ဝီကရီမီဆင်သည် သမ္မတဖြစ်လာသည့်အတွက် ၎င်း၏ နေရာကို ဆက်ခံဖို့ ကျောင်းနေဖက်ဖြစ်သူ ဒီနစ်ရှ်ဂူနဝါဒီနာ (Dinesh Gunawardena) ကို ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခံသည်။ ဒီနစ်ရှ်ဂူနဝါဒီနာသည် အသက် ၇၃ နှစ်ရှိပြီဖြစ်ပြီး သီရိလင်္ကာ နိုင်ငံကို လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ခဲ့သော သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာ မိသားစုနှင့် နီးစပ်၍ မဟာမိတ်ဖွဲ့ထားသူ ဖြစ်သည်။

သီရိလင်္ကာ ဝန်ကြီးချုပ်သစ် ဒီနစ်ရှ်ဂူနဝါဒီနာနဲ့ ပြည်ပြေး သမ္မတဟောင်း ရာဂျာပက်ဆာ (GETTY IMAGES)

သီရိလင်္ကာ၏ လူဦးရေ ၂၂ သန်းသည် ဆေးဝါး၊ စားသောက်ကုန်နှင့် လောင်စာဆီ စသည့် မရှိမဖြစ် အသုံးအဆောင်များ ပြတ်လပ်ခဲ့သဖြင့် စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းဒဏ် ရင်ဆိုင်ရင်း ယခင်သမ္မတကို ရာထူးနုတ်ထွက်ပေးရန် လနှင့်ချီ၍ လမ်း ပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီးနောက် သမ္မတ ရာဂျာပက်ဆာ တိုင်းပြည်မှာ ထွက်ပြေးသွားခဲ့သည်။

သမ္မတအိမ်တော်အနီးရှိ ပင်မသပိတ်စခန်းကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ရှင်းလင်းပြီးနောက် ဆန္ဒပြသူ အများအပြားကို ဖမ်းဆီး သွားခဲ့သည်။ အနည်းဆုံး သတင်းထောက်နှစ်ဦးနှင့် ရှေ့နေနှစ်ဦးတို့ကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ရိုက်နှက်ခဲ့ကြ သည်။

ပြည်တွင်းရှိ အထင်ရှားဆုံး ရှေ့နေများအသင်းအဖွဲ့ (ဘားကောင်စီ)က အရပ်သားများအပေါ် ယခုကဲ့သို့ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့ များ၏ တရားမျှတမှု မရှိသော လုပ်ရပ်များ ရပ်တန်းက ရပ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၁၀၄ ရက်အတွင်း ဆန္ဒပြသူများ စုဝေးခဲ့ရာ သမ္မတအိမ်တော်အနီးရှိ သပိတ်စခန်းနှင့် ဆန္ဒပြ စာတန်းနဖူးစည်းများ ကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဖယ်ရှားခဲ့ကြသည်။

ဇူလိုင် ၂၁ ရက်၊ ညသန်းခေါင်ယံတွင် ကုန်တင်ယာဉ်ကြီးများဖြင့် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ အဆိုပါနေရာသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး လမ်းများကို ပိတ်ဆို့လျက် သပိတ်စခန်း တည်ဆောက်ထားသော တိုင်ရှည်များကို ဆွဲနှုတ်ယူဆောင် သွားခဲ့ကြသည်။

Source: AP

CNI International News

လန်ဒန်၊ ဇူလိုင် ၂၂

ယူကရိန်းစစ်ရေး ပဋိပက္ခအတွင်းသို့ ဗြိတိန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ စေလွှတ်၍ တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်နေခြင်းအပေါ် ဗြိတိန်နိုင်ငံ ခြားရေးဝန်ကြီး လစ်ဇ်ထရက်စ် (Liz Truss) က ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် ကန့်ကွက်ခဲ့ကြောင်း တာစ့်သတင်းဌာနက ရေးသား ဖော်ပြသည်။

ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်နေရာနှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ရာထူးအတွက် ပြိုင်ဆိုင်ရာ၌ နောက်ဆုံးအဆင့် (ဆန်ခါတင်) အထိ ရောက်ရှိလာသူ လစ်ဇ်ထရက်စ်က “ယူကရိန်းကို ထောက်ခံဖို့ ကျမတို့ တတ်နိုင်သမျှ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ နိုင်ငံ တကာ ညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့ကို လက်နက်တွေ ပေးပို့ဖို့ ကျမတို့ပဲ ဦးဆောင်ခဲ့တာပါ။ ရုရှားကို ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေ ချမှတ် ထားပေမယ့် ဗြိတိန်တပ်တွေရဲ့ တိုက်ရိုက် ပါဝင်ပတ်သက်မှုကိုတော့ ကန့်ကွက်တယ်ရှင့်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

လစ်ဇ်ထရက်စ်သည် ဝန်ကြီးချုပ်သစ် တစ်ဦးအဖြစ် ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်၏ နေရာကို ဆက်ခံမည့် ပြိုင်ဆိုင်မှု နောက်ဆုံးအကျော့ တွင် ဗြိတိန်နိုင်ငံ၏ဘဏ္ဍာရေးဌာန တာဝန်ယူခဲ့ဖူး အိန္ဒိယနွယ်ဖွား ရီရှီဆူနက် (Rishi Sunak) နှင့် ဆန်ခါတင် ယှဉ်ပြိုင်ရမည် ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းကာကွယ်ရေး၀န်ကြီးနဲ့ လစ်ဇ်ထရက်စ်ကိုတွေ့ရစဉ်

ယခုအခါ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီမှ ပါတီဝင် ၂ သိန်းနီးပါးသည် အဆိုပါ အမတ်နှစ်ဦး၏ ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာရေး ကံကြမ္မာကို ရှေ့လ စက်တင်ဘာလ အစောပိုင်းတွင် အဆုံးအဖြတ် ပေးရတော့မည် ဖြစ်သည်။

ဝန်ကြီးချုပ်ဖြစ်လာမည့် တိုရီ(ကွန်ဆာဗေးတစ်)ပါတီ ခေါင်းဆောင်သစ်၏ အမည်ကို စက်တင်ဘာ ၅ ရက်တွင် ထုတ်ပြန် ကြေညာရန် စီစဉ်ထားသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၊ ဒွန်ဘတ်စ်စက်မှုဒေသကြီးရှိ သမ္မတနိုင်ငံ နှစ်နိုင်ငံမှ ခေါင်းဆောင်များ၏ တောင်းဆိုချက်ကို တုံ့ပြန်သည့် အနေဖြင့် ယူကရိန်းအစိုးရ၏ အလွဲသုံးစားလုပ်မှုနှင့် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုဒဏ်ကို ၈ နှစ်တိုင်တိုင် ခံစားရသူများကို ကာကွယ်မည့် အထူးစစ်ဆင်ရေး တစ်ရပ်အတွက် ဆုံးဖြတ်ချက် ချလိုက်ကြောင်း ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် ရုပ်သံလိုင်းမိန့်ခွန်းမှ ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်က ကြေညာခဲ့သည်ဟု တာ့စ်သတင်းဌာနက ရေးသားသည်။

ထို့နောက် အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များက ရုရှားအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများ စတင်လုပ်ဆောင်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ ပြီး ကိယက်ဗ်(ယူကရိန်း)အစိုးရထံသို့ လက်နက်များ အဆက်မပြတ် ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်သတင်းဌာန

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဇူလိုင် ၂၂

အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ မျိုးနွယ်စု အသိုင်းအဝိုင်းမှ ဒရက်ပဒီမာမူကို ပထမဆုံး အမျိုးသမီးသမ္မတအဖြစ် လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် များက ဇူလိုင် ၂၁ ရက်တွင် ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခဲ့ကြကြောင်း CNN သတင်းအရ သိရသည်။

သူမသည် ၂၀၂၄ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ မတိုင်မီ အပယ်ခံ အသိုင်းအဝိုင်းများကြားတွင် လက်ရှိဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ၏ ပါတီထံမှ မေတ္တာရပ်ခံချက်ဖြင့် သမ္မတသက်တမ်းကို တိုးနိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်း သိရသည်။

အသက် ၆၄ နှစ်ရှိ ကျောင်းဆရာမဟောင်းဘဝမှ နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်လာသူ ဒရက်ပဒီမာမူ (Draupadi Murmu) သည် ဇူလိုင် ၂၅ ရက်၌ သမ္မတရာထူးတာဝန် စတင် ထမ်းဆောင်ချိန်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွက် ကြီးကျယ်ခမ်းနားလှသော အမျိုးသမီးတစ်ဦး ဖြစ်လာမည်ဟု သိလာရသည်။ ဒရက်ပဒီမာမူ၏ ရာထူးသက်တမ်းမှာ ၅ နှစ်ဖြစ်သည်။

ဇူလိုင် ၁၈ ရက်၌ ကျင်းပခဲ့သော သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွင် ပြည်နယ်နှင့်ပြည်ထောင်စု လွှတ်တော် အမတ်ပေါင်း ၄,၅၀၀ ကျော်တို့က မာမူကို တခဲနက်ပေးခဲ့ကြပြီး ဇူလိုင် ၂၁ ရက် (ယမန်နေ့)တွင် မဲများကို ရေတွက်ပြီးစီးခဲ့သည်။

ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စုနယ်မြေနှင့် ပြည်နယ်များကို လွှမ်းမိုးထားသည့် မိုဒီ၏ ဘယာတိယဇနတာ (BJP) ပါတီ၏ ကျော ထောက်နောက်ခံ ပြုပေးမှုကြောင့် ယခုကဲ့သို့ မာမူ အောင်ပွဲခံရန် သေချာစေခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

အိန္ဒိယ အာဏာရပါတီ BJP (GETTY IMAGES)

“အိန္ဒိယအရှေ့ပိုင်း ဝေးလံခေါင်ဖျားတဲ့ ဒေသက မျိုးနွယ်စု အသိုင်းအဝိုင်းကနေ မွေးဖွားလာတဲ့ အိန္ဒိယရဲ့သမီးတစ်ဦးကို ကျနော်တို့ရဲ့ သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်လိုက်ပါပြီ” ဟု မိုဒီက တွစ်တာလူမှုကွန်ရက် ပေါ်မှနေ၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

ဩရိဿပြည်နယ် (Odisha) မှ စန်သယ် (Santhal) မျိုးနွယ်စုကနေ သက်ဆင်းလာသူ မာမူသည် ကျောင်းဆရာမတစ်ဦး အဖြစ် အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြုခဲ့ပြီး လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများတွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ဖူးသည်။

နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းသည် နိုင်ငံရေးပင်မ ရေစီးကြောင်းထဲတွင် လိုက်ပါလာခဲ့ပြီး ဩရိဿပြည်နယ်၌ BJP ပါတီ၏ ပြည်နယ် လွှတ်တော် အမတ်တစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ အရှေ့ပိုင်း ဂျဟာခန် (Jharkhand) ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဖြစ်လာခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ ၎င်းကို ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခဲ့ခြင်းမှာ BJP ပါတီအနေဖြင့် လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၄ ဘီလီယံ၏ ၈ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ပါဝင်သော အိန္ဒိယမျိုးနွယ်စု အသိုင်းအဝိုင်းများကို စည်းရုံးဆွဲဆောင်မှု တစ်ရပ်အဖြစ် ရှုမြင်ကြသည်။

“BJP ဟာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်ကျရင် နောက်ဆုံး ၁၀ နှစ်လောက်အထိ ဆက်လုပ်နိုင်ဖို့ ကာမိအောင် လုပ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်နိုင်ဖို့ နည်းလမ်းတွေထဲက တစ်ခုကတော့ ဆန္ဒမဲအခြေခံသစ် ရရှိဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု နိုင်ငံရေးဆောင်းပါးရှင် တစ်ဦး ဖြစ်သည့် နီးရက်ဂျ်ချောင်ဒရီက ရိုက်တာသတင်းဌာနသို့ ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: CNN

CNI International News

ဒန်ဗား (ကော်လိုရာဒို)၊ ဇူလိုင် ၂၁

ရုရှားသမ္မတ ဗလာဒီမာပူတင်၏ ကျန်းမာရေး အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ မိမိတို့ ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများ မသိရှိရ ကြောင်း အမေရိကန် ဗဟိုထောက်လှမ်းရေးအေဂျင်စီ (CIA) ညွှန်ကြားရေးမှူး ဝီလျံဘန့်စ် (William Burns) က ပြောကြားခဲ့ သည်ဟု ဘီဘီစီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်း၌ ရေးသားဖော်ပြထားသည်။

ယခုနှစ် အသက် ၇၀ ပြည့်သည့် ပူတင်သည် ကျန်းမာရေးမကောင်းဘဲ ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု အတည်မပြုသော ထင်ကြေးများမှာ မီဒီယာစာမျက်နှာများထက်တွင် ပျံ့နှံ့နေခဲ့သည်။

ထိုသို့ ထင်ကြေးများကို အတည်ပြုရန် မိမိထံတွင် သက်သေ အထောက်အထား မရှိကြောင်း၊ ပူတင် ကျန်းမာ ကောင်းမွန် နေလွန်းနေသည်ဟုပဲ မှတ်ယူကြောင်း ဝီလျံဘန့်စ်က ဟာသနှော၍ ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းထံသို့ တာဝေးပစ် လက်နက်များ ပိုမိုပေးအပ်မည်ဟု အမေရိကန် ကြေညာလိုက်ချိန်၌ ၎င်း၏မှတ်ချက်များ ယခု ကဲ့သို့ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

အနောက်နိုင်ငံများက လက်နက် အသစ်အဆန်းများ ပေးအပ်ခဲ့ပြီးနောက် ယူကရိန်းတွင် ရုရှားစစ်ရေး အာရုံစိုက်မှုသည် အရှေ့ဘက်ခြမ်း တစ်ခုတည်း မဟုတ်တော့ဘဲ မော်စကို၏ ဗျူဟာပြောင်းလဲလိုက်ကြောင်း အစောပိုင်းတွင် ရုရှားနိုင်ငံခြား ရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေလာဗရော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဝီလျံဘန့်စ်ကို တွေ့ရစဉ်(GETTY IMAGES)

“သမ္မတပူတင်ရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ကောလာဟလတွေ အများကြီး ထွက်နေပါတယ်။ တကယ်တမ်း သူက တော့ လုံးဝ ကျန်းမာ လွန်းပါတယ်ဗျာ” ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ကော်လိုရာဒိုပြည်နယ်ရှိ အက်စ်ပန် လုံခြုံရေးဖိုရမ်သို့ တက် ရောက်စဉ် ဝီလျံဘန့်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုကဲ့သို့ ဟာသနှော၍ ရယ်ရယ်မောမော ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ၎င်းအနေဖြင့် တရားဝင် ထောက်လှမ်းရေး အစီရင်ခံချက် ရရှိ၍ မဟုတ်ကြောင်း ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

မော်စကိုမြို့တွင် အမေရိကန် သံအမတ်အဖြစ်လည်း တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးသူ ဝီလျံဘန့်စ်သည် ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုကျော်ကြာ ရုရှားသမ္မတနှင့် ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့ဖူးပြီး စောင့်ကြည့်ခဲ့ဖူးကြောင်း ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်သည် ထိန်းချုပ်မှု၊ ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် မျှတမှုတို့ကို ယုံကြည်လက်ခံသူ ဖြစ်ကြောင်း၊ ၎င်း၏အကြံပေးအဖွဲ့များ ကျုံ့ဝင် သွားသည့်အတွက် ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အဆိုပါ စရိုက်လက္ခဏာများသည် ပူတင်ထံတွင် ပိုမိုခိုင်မာလာကြောင်း CIA ညွှန်ကြားရေးမှူး ဘန့်စ်က သုံးသပ်ပြသည်။

“ရုရှား ခေါင်းဆောင်အဖြစ်နဲ့ သူ့ကံကြမ္မာက ရုရှားကို ကြီးကျယ်ပြီး အင်အားကောင်းဖို့ ပြန်ထူထောင်နိုင်မယ်ဆိုတဲ့ ယုံကြည် ရှိထားပါတယ်။ အဲဒါကြောင့် ရုရှားနဲ့ အနီးပတ်ဝန်းကျင်မှာ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုနယ်ပယ် ပြန်ဖန်တီးနိုင်ဖို့ရာက ယူကရိန်းကို မထိန်းချုပ်နိုင်ဘဲ သူ ရှေ့ဆက်လှမ်းလို့ မရဘူးလေ” ဟု ၎င်းက ကောက်ချက်ချသည်။

ရုရှား၏ အစီအမံများအကြောင်း အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေး သတင်းများကို ဘန့်စ်က စုဆောင်းခဲ့ပြီး ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်လျှင် ဆိုးဝါးသည့် အကျိုးဆက်များ ရှိလာမည့်အကြောင်း သတိပေးရန် ယမန်နှစ် နိုဝင်ဘာလ၌ မော်စကိုမြို့သို့ သွားရောက်ခဲ့သေးသည်။ သို့သော် ၎င်းရောက်ရှိချိန်တွင် ပိုမိုစိတ်ရှုပ်ခဲ့ရကြောင်း ဘန့်စ်က ဖွင့်ဟပြောကြားခဲ့သည်။

 ယူကရိန်းနဲ့ရုရှား မြေပုံ (BBC)

ရုရှားသမ္မတ၏ အစီအစဉ်များသည် အလွန်အားနည်းချက် ရှိနေသော ယူဆချက်များ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း၊ အထူးသဖြင့် ယူကရိန်း နှင့်ပတ်သက်၍ ထင်ယောင်ထင်မှား ဖြစ်နေမှုများကို တွန်းလှန်လိုသည့် ဆန္ဒများအပေါ် အခြေခံထားကြောင်း ဘန့်စ်က ပြော ကြားခဲ့သည်။

“ပူတင်က သူ့စကားတွေကို တကယ့် ယုံကြည်ချက်နဲ့ ပြောတာဗျ။ ယူကရိန်းဟာ တကယ်တော့ သီးခြားနိုင်ငံ မဟုတ်ဘူးလို့ နှစ်အတန်ကြာအောင် သူပြောလာခဲ့တာ ကျနော်ကြားခဲ့ရပါတယ်။ ကောင်းပါပြီ … အခုတော့ ယူကရိန်းက တကယ့်နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ သူ့ကို ပြန်တိုက်နေတယ်။ ယူကရိန်းက ဒါကိုပဲ ပြန်လုပ်ပြတာပါ” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတွင် ရုရှား အသေအပျောက်မှာ ယခုချိန်အထိ တပ်ဖွဲ့ဝင်အင်အား ၁၅,၀၀၀ သေဆုံးပြီး ၄၅,၀၀၀ ခန့် ဒဏ်ရာရသည် ဟု အမေရိကန် ခန့်မှန်းကြောင်း ဘန့်စ်က ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ယူကရိန်းဆုံးရှုံးမှုမှာ ထိုကိန်းဂဏန်းထက် လျော့ နည်းကြောင်း ဘန့်စ်၏ ပြောကြားချက်ကို ဘီဘီစီသတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

Source: BBC

CNI International News

ဖနွမ်ပင် ဇူလိုင် ၂၁

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံနိုင်မည်ဆိုပါက ပြည်တွင်းအကြမ်းဖက်မှုများ အဆုံးသတ်ရန် သူမ၏ဩဇာကို အသုံး ချလိုကြောင်း အရှေ့အာရှနိုင်ငံများအသင်း (အာဆီယံ) အထူးကိုယ်စားလှယ်က ပြောကြားသည်ဟု Channel News Asia (CNA) သတင်းတစ်ပုဒ်တွင် တွေ့ရသည်။

ထို့နောက် အကျပ်အတည်း ဖြစ်ပေါ်နေသော မြနမာနိုင်ငံသို့ မိမိအနေဖြင့် တတိယအကြိမ်မြောက် တရားဝင်သွားရောက်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားသည်။

နယူးယောက်မြို့တွင် လာမည့် စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက်မှ ၂၇ ရက်အထိ ကျင်းမည့် ကုလသမဂ္ဂ (UN) အထွေထွေညီလာခံ မတိုင် မီ စက်တင်ဘာလ ဒုတိယပတ်ထဲ၌ မြန်မာနိုင်ငံသို့ သွားရောက်ရန် မိမိမျှော်လင့်ထားကြောင်း ကမ္ဘောဒီးယား ဒုတိယဝန်ကြီး ချုပ်လည်းဖြစ်၊ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးလည်းဖြစ်သူ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ် ပရက်ဆိုခွန်က CNA သို့ ပြောကြား ခဲ့သည်။

သို့သော် အခြားရွေးချယ်စရာ ခရီးစဉ် အဆိုပြုချက် တစ်ခုအနေဖြင့် မစ္စတာပရတ်ဆိုခွန်သည် လာမည့် အောက်တိုဘာလ ဆန်းပိုင်းသို့ မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာနိုင်ကြောင်း သိရသည်။ နိုဝင်ဘာလ၌ ကျင်းပမည့် အာဆီယံနှစ်ပတ်လည် အစည်း အဝေး မတိုင်မီ ကာလကို ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပရတ်ဆိုခွန်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်

ကမ္ဘောဒီးယားသည် ယခုနှစ် အာဆီယံ ဥက္ကဋ္ဌတာဝန်ကို ရယူထားသည်။

မစ္စတာပရတ်ဆိုခွန်၏ ယခင် မြန်မာနိုင်ငံ ခရီးစဉ်နှစ်ကြိမ်တွင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံခွင့် မပေးနိုင်ကြောင်း နစက၏ ငြင်းပယ်ခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။ ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရသည့် ခေါင်းဆောင်ကို နေပြည်တော်ရှိ ထောင်ထဲတွင် အကျဉ်းချ ထားခြင်း ဖြစ်သည်။

အကျင့်ပျက် ခြစားမှုနှင့် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ လိမ်လည်မှုစွဲချက် အများအပြားဖြင့် ရုံးတင် စစ်ဆေးနေခြင်းကြောင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံခွင့်ပြုရန် ကမ္ဘောဒီးယား၏ တောင်းဆိုချက်ကို စစ်တပ်က အကြိမ်ကြိမ် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကလည်း သူမအပေါ် စွဲချက်များကို ပယ်ချထားသည်။

“သူနဲ့တွေ့ရင် အရေးကြီးဆုံး ကျနော်တို့ မေးမှာက (ဒါမှမဟုတ်) ဆွေးနွေးမယ့်ကိစ္စက မြန်မာ့အနာဂတ်အပေါ် သူ့ရဲ့အမြင် ဖြစ်ပါတယ်။ အကျပ်အတည်းက လွတ်မြောက်ဖို့ ဘယ်လိုမြင်သလဲ၊ သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေးဩဇာက နိုင်ငံရေးဖြစ်စဉ်အပေါ် ဘယ် လောက်သက်ရောက်မှု ရှိမလဲပေါ့” ဟု မစ္စတာပရတ်ဆိုခွန်က ပြောသည်။

အာဆီယံအထူးသံတမန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီးကတည်းက နိုင်ငံခြားသတင်းဌာနတစ်ခုနှင့် ပထမဆုံး တွေ့ဆုံမှု အနေဖြင့် မစ္စတာပရတ်ဆိုခွန်က CNA ကို လက်ခံဖြေကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

မြန်မာ့အရေး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လိုအပ်ဆဲကို ပြသနေစဉ် (Reuters)

“နောက်တစ်ချက်ကတော့ အကြမ်းဖက်မှု ရပ်တန့်ဖို့ သူ့ရဲ့ အကြမ်းမဖက်ရေး မူအရ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အားလုံးအပေါ် ဘယ်လို လွှမ်းမိုးနိုင်မလဲဆိုတာ မေးဖို့ရှိပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့အားလုံး အချင်းချင်း အပစ်အခတ် ရပ်သွားတဲ့အခါ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး စားပွဲဝိုင်းကို တစ်နေ့နေ့ လာရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးအတွက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေး နည်းလမ်းကပဲ ကျယ်ပြန့်လာစေမှာ ပါ။ ဒါကြောင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးတို့အတွက် အရေး ကြီးဆုံး ကစားသမားတွေထဲက တစ်ဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ပရတ်ဆိုခွန်က မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ၌ မြန်မာနိုင်ငံသို့ မိမိ၏ ယခင်ခရီးစဉ်အတွင်း စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်က “ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် တွေ့ဆုံဖို့ မဖြစ်နိုင်သေးပေမယ့် နောက်ပိုင်းအဆင့်မှာ ဖြစ်နိုင်တယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့ကြောင်း မစ္စတာပရတ်ဆိုခွန်က CNA သို့ ရှင်းပြခဲ့သည်။

မိမိ၏ ဒုတိယအကြိမ် မြန်မာခရီးစဉ်သည် တိုးတက်မှုတချို့ဆီသို့ ဦးတည်ခဲ့ကြောင်း ဖနွမ်ပင်အခြေစိုက် သံတမန်များနှင့် အကျဉ်းချုံး ပြောကြားရာ၌ မစ္စတာပရတ်ဆိုခွန်က ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။

Source: Channel News Asia

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဇူလိုင် ၂၁

ယူကရိန်းသမ္မတကတော် အိုလီနာဇာလန်စကာ (Olena Zelenska)က ရုရှားဒုံးကျည်များကို ဟန့်တားနိုင်ရန် အတွက် အမေရိကန် လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်များ ထပ်မံရရှိဖို့ ဇူလိုင် ၂၀ ရက်တွင် အမေရိကန် လွှတ်တော်သို့ မေတ္တာရပ်ခံခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းအရ သိရသည်။

ထို့နောက် မိမိအားလူကြိုက်များစေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်း မရှိကြောင်း ယူကရိန်းသမ္မတကတော် အိုလီနာဇာလန် စကာ (Olena Zelenska)က အတိအလင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သေးသည်။

ရုရှား၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ယူကရိန်းကလေးငယ် သေကြေပျက်စီးရပုံများကို သွေးစွန်းနေသော ကလေး လက်တွန်းလှည်းများနှင့်အတူ အမေရိကန်လွှတ်တော် အမတ်များထံသို့ ယူကရိန်းသမ္မတကတော်က ပြသခဲ့သည်။

သမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာဇာလန်းစကီး၏ ဇနီးဖြစ်သူ ဇာလန်စကာသည် အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့တော်သို့ သီတင်းတစ်ပတ်ကြာရောက်ရှိခဲ့ရာ ၅ လတိုင်တိုင် ဖြစ်ပွားနေခဲ့သည့် ယူကရိန်းစစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ အထင်ရှားဆုံး ဖြစ်ရပ်များကို ထင်ဟပ်ပြသခဲ့သည်။ ၎င်း၏ယခုခရီးစဉ်ကို အမေရိကန်နိုင်ငံသားအများစုက ပထမဆုံးအကြိမ် အာရုံစိုက်ခဲ့ကြသည်။

“ကျမတို့ လေကြောင်းကနေ ထပ်ပြီး အတိုက်မခံချင်တော့ဘူး။ ဒုံးကျည်တွေ နောက်ထပ် မထိစေချင်တော့ဘူး။ ဒါက ကျမ တောင်းဆိုနေတာ လွန်သွားသလား” ဟု ဇာလန်စကာက ရီပတ်ဘလစ်ကန်နှင့်ဒီမိုကရက်အမတ် များကို ဇူလိုင် ၂၀ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတကတော် အိုလီနာဇာလန် စကာ(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)
ဇာလန်စကာသည် အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ နန်စီပလိုစီ (Nancy Pelosi) နှင့် အထက်လွှတ်တော် လူနည်းစုခေါင်းဆောင် မစ်ချ်မက်ကော်နယ် (Mitch McConnell) တို့အပါအဝင် လွှတ်တော်အမတ်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့စဉ် သူမ၏ခင်ပွန်းသည်က ဗီဒီယိုခေါ်ဆိုမှုဖြင့် စကားပြောဆိုခဲ့သည်။

သမ္မတ ဇာလန်းစကီးသည် ရုရှား၏တိုက်ခိုက်မှုစတင်စဉ်ကတည်းက ကိယက်ဗ်မြို့တော်ကို မစွန့်ခွာဘဲ ဆက်လက် ရပ်တည်ခဲ့သဖြင့် ၎င်းအပေါ်ထောက်ခံသူများ၏ ချီးကျူးမှုရရှိခဲ့ပြီး ညစဉ်ညတိုင်း ဗီဒီယိုမိန့်ခွန်း ပြောကြားနေခဲ့သည်။

ဇာလန်စကာနှင့် ရင်သွေးငယ်နှစ်ဦးတို့ကတော့ စစ်ပွဲစတင်စဉ် ပထမနှစ်လအတွင်း လုံခြုံရေးအကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဇာလန်းစကီးအနီးမှ တိမ်းရှောင်ခဲ့ရသည်။

ဇာလန်စကာသည် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၌ ခင်ပွန်းသည် သမ္မတရာထူးမရရှိမီအထိ ၎င်း၏လူရွှင်တော်နှင့် ဟာသ သရုပ်ဆောင်အလုပ်အတွက် ဇာတ်ညွှန်းရေးသူအဖြစ် ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။ ၎င်းတို့နှစ်ဦးသည် ၂၀၀၃ ခုနှစ်၌ လက်ထပ် ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။

ခင်ပွန်းသည် သမ္မတအဖြစ် ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသည့်နှစ်၌ပင် ဇာလန်စကာသည် Vogue မဂ္ဂဇင်းနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ရာ မိမိသည် ပင်ကိုသဘာဝအားဖြင့် ဟာသစကား ပြောတတ်သူမဟုတ်သလို အများပြည်သူနှင့် သက်ဆိုင်သူလည်း မဟုတ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါပေမယ့် သမ္မတကတော်ဖြစ်တဲ့အခါကျတော့ အများမြင်ကွင်းမှာ ထောက်ခံတာတွေ၊ ငြင်းခုံတာတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါတယ်။ အဲဒီအထဲကမှ အရေးကြီးလူမှုရေးကိစ္စအတွက်ဆိုရင် လူအများစုရဲ့အာရုံစိုက်မှုကို ဆွဲဆောင်နိုင်တဲ့အခွင့်အရေးရခဲ့ပါတယ်” ဟု ဇာလန်စကာက ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်မေလတွင်လည်း ယူကရိန်းနိုင်ငံအနောက်ပိုင်းသို့ အမေရိကန်သမ္မတကတော် ဂျေးဘိုင်ဒန် (Jill Biden) ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး သမ္မတကတော်နှစ်ဦးတို့ သီးသန့်စကားပြောဆိုခဲ့ကြသည်။

ယခု အမေရိကန်နိုင်ငံ၏မြို့တော် ဝါရှင်တန်ဒီစီသို့ လာရောက်ရန် ဇာလန်စကာကို ဖိတ်ကြားခဲ့သူမှာလည်း ဂျေးဘိုင်ဒန်ပင် ဖြစ်ကြောင်း ယူကရိန်းအစိုးရတာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဇူလိုင် ၂၀

အစိုးရအဆင့်မြင့် အရာရှိများကို ယူကရိန်းသမ္မတ ဗိုလိုဒီမီယာ ဇာလန်းစကီး ထုတ်ပယ်ခြင်းသည် ရုရှားနှင့်စစ် စတင်ချိန် ကတည်းက ဘိုင်ဒန်အစိုးရ လျစ်လျူရှုခဲ့သော အဆင်မပြေမှုများကို ပြသနေကြောင်း၊ ယူကရိန်း အစိုးရအတွင်း အကျင့်ပျက် ခြစားမှုနှင့် တုန်လှုပ် ခြောက်ခြားစရာများ ရှိနေကြောင်း အေပီက ရေးသားသည်။

ယူကရိန်းအစိုးရကို စစ်ရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ တိုက်ရိုက်အကူအညီ ဒေါ်လာဘီလီယံ ပေါင်းများစွာ ပံ့ပိုးလျက် ၎င်း၏ မဟာမိတ်များလည်း အလားတူ လုပ်ဆောင်ကြရန် တိုက်တွန်းနေသည့် ဘိုင်ဒန်အစိုးရသည် ဆက်လက် ပံ့ပိုးပေးရေး အတွက် စိုးရိမ်ပူပန်များ ကြုံလာခဲ့ရသည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ် အကုန်ပိုင်းတွင် ဇာလန်းစကီးသည် ၎င်းအစိုးရအတွင်း ထိပ်တန်းရှေ့နေချုပ်၊ ထောက်လှမ်းရေး ခေါင်းဆောင်နှင့် အခြားအဆင့်မြင့် အရာရှိများကို ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် အမေရိကန်အတွက် စိုးရိမ်ပူပန်စရာများ တဖန်ကြုံလာခဲ့ရပြီး ကိယက်ဗ်မြို့တော်တွင် အကျင့်ပျက် ခြစားမှုများကို ပိုမိုအာရုံစိုက် လာဖွယ်ရှိကြောင်း အေပီက ဆက် လက် ဖော်ပြသည်။

ယူကရိန်းသို့ ဒေါ်လာဘီလီယံနှင့်ချီသော စီးဆင်းမှုနှင့်အတူ အိမ်ဖြူတော်သည် ဇာလန်းစကီး၏ အစိုးရကို အင်တိုက်အားတိုက် ကူညီနေခြင်း၏ အခြားတဖက်၌ အမေရိကန်ပြည်တွင်း လောင်စာဆီ စရိတ်ကြီးလာခြင်းနှင့် ငွေကြေးဖောင်းပွခြင်း တို့ကြောင့် လူထုထောက်ခံမှု အင်အားကို ချိန်ညှိနေခဲ့ရသည်။

အမေရိကန်က ယူကရိန်းကို ကူညီသော စစ်လက်နက်များ (AP)

ရီပက်ဘလီကန်နှင့် ဒီမိုကရက်တစ် စသည့် ပါတီနှစ်ရပ်စလုံးက ယူကရိန်းအရေး ထောက်ခံနေသော်လည်း ထင်ရှားသည့် အမတ်များသည် အနာဂတ် အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်ကို ဖြတ်သန်းကျော်လွှားရေးမှာ ပိုမိုခက်ခဲမည်ဟု တွေးဆ၍ နိုင်ငံရေးအရ တုံ့ပြန် ပြောဆိုမှုများကို ရှောင်ရှားလို ကြသည်။

သမ္မတဖြစ်သူ ဇာလန်းစကီးသည် အစိုးရရှေ့နေချုပ် အပါအဝင် အဆင့်မြင့်ရာထူး ထမ်းဆောင်လိုသူ မည်သူ့ကိုမဆို ခန့်အပ် ပိုင်ခွင့်ရှိပြီး ရုရှားနှင့်ပူးပေါင်းသူဟု ယူဆမိသူ တိုင်းကိုလည်း ထုတ်ပယ်နိုင်ကြောင်း အမေရိကန်အစိုးရက အလျင်အမြန် တုံ့ပြန်ဖြေရှင်းခဲ့ ကြသည်။

ယမန်နှစ် ဆောင်းဦးရာသီတွင် ယူကရိန်း နယ်စပ်အနီး ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ အစုလိုက် အပြုံလိုက် ချလာချိန်၌ပင် ဘိုင်ဒန်အစိုးရ သည် အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ဇာလန်းစကီးအား တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ ထိုသို့ တွန်းအားပေးမှုသည် ယူကရိန်း လွတ်လပ်ရေးရပြီး အစောပိုင်း ကာလကတည်းက အမေရိကန်၏ တောင်းဆိုချက်လည်း ဖြစ်ခဲ့သည်။
“ယူကရိန်းနဲ့ အခုဆက်ဆံရေး အပါအဝင် ကျနော်တို့ရဲ့ ဆက်ဆံရေး အားလုံးမှာ ကျနော်တို့ ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးတွေ မြှုပ်နှံ ထားတာမျိုး မရှိပါဘူး။ သမ္မတ ဇာလန်းစကီးက သူ့ဝန်ထမ်းကို အပြောင်းအလဲ လုပ်ရခြင်းအတွက် အကျိုးအကြောင်းကို လည်း ရှင်းပြပြီးသားပါ” ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နက်ပရိုက်စ် (Ned Price) က ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ ရာထူးအပြောင်းအလဲ ကိစ္စအပေါ် ဇာလန်းစကီးထံမှ ခိုင်လုံသော အကြောင်းပြချက် (သို့မဟုတ်) အသေးစိတ် အချက်အလက်များ နှင့်ပတ်သက်၍ သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန်ကိုတော့ နက်ပရိုက်စ်က ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၂၀

လိင်တူနှင့် လူမျိုးခြား လက်ထပ် ထိမ်းမြားမှုကို အကာအကွယ်ပေးမည့် ဥပဒေကြမ်းတစ်ရပ်ကို အမေရိကန်အောက် လွှတ်တော်က ဇူလိုင် ၁၉ ရက်တွင် တခဲနက် အတည်ပြုခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းကို ကိုးကားလျက် အိန္ဒိယတူဒေးက ရေးသားဖော်ပြသည်။

Roe v Wade အမည်ရှိ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချ ပိုင်ခွင့်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အမေရိကန်တရားရုံးက ပယ်ချခဲ့ခြင်းအပေါ် ရှေးရိုးစွဲ (ကွန်ဆာဗေးတစ်) အများအပြားက ဝေဖန်ခဲ့ကြပြီး အခြားအခွင့်အရေးများကို ထိခိုက်စေနိုင်သည်ဟု စောဒက တက်ခဲ့ကြသည်။

ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောဆိုရသည့် စကားစစ်ထိုးပွဲ (debate) များတွင် ဒီမိုကရက်တစ် အမတ်များသည် အမေရိကန်၏ ဖက်ဒရယ်ဥပဒေတွင် အိမ်ထောင်ရေး တန်းတူညီမျှခွင့်ကို ပြဋ္ဌာန်းရန် မကြာခဏ ဆိုသလို ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ပြင်းထန်စွာ ငြင်းခုံကြလေ့ရှိသည်။

ရီပက်ဘလီကန် အမတ်များကတော့ လိင်တူချင်း လက်ထပ်သည့်ကိစ္စကို အတိအလင်း ကန့်ကွက်ကြသည်။ ထိုသို့သော ဥပဒေကြမ်းများ ရေးဆွဲခြင်းသည် အမေရိကန် ပြည်တွင်း၌ ရင်ဆိုင်နေရသော အခြားပြဿနာများကြားထဲ၌ မလိုလားအပ် သည်များ ပုံဖော်နေခြင်းဟု ရီပတ်ဘလီကန်များက အကြောင်းပြသည်။

အမေရိကန်အောက်လွှတ်တော်ကိုတွေ့ရစဉ်

ဇူလိုင် ၁၉ ရက်၌ နိုင်ငံရေးဗျူဟာ၏ တစိတ်တပိုင်းအဖြစ် အောက်လွှတ်တော် အမတ်များဖြစ်ကြသည့် ရီပက်ဘလီကန်များ နှင့် ဒီမိုကရက်တစ် အားလုံးတို့က ရွေးကောက်ပွဲနှစ်အတွက် အလှည့်ကျ အစီအစဉ်ကိုလည်း မှတ်တမ်း တင်ထားကြရန် တွန်းအား ပေးခဲ့ကြသည်။

အဆိုပါ အလေ့အထသည် ဥပဒေပြုရေး မဏ္ဍိုင်အပေါ် ပြန်လည် ကြည့်ရှု စစ်ဆေးခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍ တရားရုံးအား ပြန်လှန် မေးခွန်း ထုတ်စေခြင်းကို ထပ်ဟပ်စေသည်။

နိုင်ငံရေးအရ အရှုံးပေါ်ခြင်းကို သတိထားလျက် GOP (ရီပက်ဘလီကန်ပါတီ) ခေါင်းဆောင်များသည် ယခုဥပဒေကြမ်းကို ဆန့်ကျင်ခြင်းနှင့် ၎င်းတို့ပါတီဝင်များကို ဖိအားပေးခြင်းမရှိကြောင်း ၎င်းတို့၏ လက်ထောက်များက ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

အားလုံးစုဝေးပြီး ရီပက်ဘလီကန် ၇ ဦးက ဒီမိုကရက်များနှင့် ပူးပေါင်းရင်း မဲခွဲဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြခြင်းဖြစ်ကြောင်း အေပီသတင်း တွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန် ရီပက်ဘလီကန်များ

“ဒါဟာ ကျနော့်အတွက်ပဲ။ ကျနော့် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု အောက်လွှတ်တော် အမတ်တစ်ဦးလည်းဖြစ်၊ လိင်တူ ချစ်သူ တစ်ဦးလည်းဖြစ်သည့် မွန်ဒရေးဂျုံးစ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ရဲ့ အမေရိကန်လူမျိုး မျိုးဆက်သစ်တွေကို ပြောကြဖို့ စိတ်ကူးကြည့်လိုက်ပါဗျာ။ ကျနော်တို့မှာ ချစ်ရတဲ့သူတွေကို လက်ထပ်ခွင့် မရှိသေးဘူး။ ကွန်ဂရက်(လွှတ်တော်)ထဲမှာ ဒီလို အလားအလာ မကောင်းသေးဘူး” ဟု ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP, India Today