CNI International News

မင့်ခ်၊ ဇူလိုင် ၂၀

ဥရောပနိုင်ငံများဖြစ်ကြသည့် ဂရိနှင့် လစ်သူယေးနီးယား နိုင်ငံအကြား လေကြောင်းပျံသန်းမှုအား အတင်းအကြပ် ဟန့်တား ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ် နောက်ကွယ်တွင် ဘယ်လာရုစ်အစိုးရ အကြီးတန်းအရာရှိများက ၎င်းတို့နှင့်သဘောထား မတူသော သတင်း သမားတစ်ဦးကို ဖမ်းဆီးနိုင်ဖို့ တွန်းအားပေးခဲ့ကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ (UN) ၏ လေကြောင်းအေဂျင်စီဖြစ်သော ICAO က ပထမ ဆုံး အကြိမ်အဖြစ် စွပ်စွဲလိုက်ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းအရ သိရသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မေလတုန်းက ဘယ်လာရုစ် လေကြောင်းသွားလာမှု ထိန်းချုပ်ရေး တာဝန်ရှိသူများသည် ရမ်အဲ (Ryanair) အမည် ရှိ လေယာဉ်ကို ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံ၊ မြို့တော်မင့်ခ်သို့ ဆင်းသက်ရန် အတင်းအကြပ် အမိန့်ပေးခဲ့ဖူးသည်။

အဆိုပါ လေယာဉ်ကို ဗုံးခြိမ်းခြောက်မှု အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ဆင်းသက်ခိုင်းခဲ့ပြီးနောက် လေယာဉ်ပေါ်ရှိ ဘယ်လာရုစ် သတင်းသမားတစ်ဦးဖြစ်သူ ရိုမန်ပရိုတာဆီဗစ် (Roman Protasevich)ကို ၎င်း၏ရည်းစားဟောင်းနှင့်အတူ ဘယ်လာရုစ် အာဏာပိုင်များက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

အဆိုပါ ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်စဉ်၏ နောက်ကွယ်တွင် မည်သူမည်ဝါရှိမှန်း မသိရဟု ယခင်က ပြောကြားခဲ့ဖူးသည့် နိုင်ငံတကာ အရပ်ဘက် လေကြောင်းရေးရာအဖွဲ့ (ICAO) သည် ဘယ်လာရုစ်အစိုးရကို လေကြောင်း စည်းမျဉ်းများ ချိုးဖောက်ပြီး ဥပဒေမဲ့ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်မှု ကျူးလွန်ခဲ့မှုအတွက် ဇူလိုင် ၁၉ ရက်တွင် အပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့သည်။

ဘယ်လာရုစ် အစိုးရက ပြန်ဆင်းခိုင်းခဲ့တဲ့ ရမ်အဲလေယာဉ်

“လေယာဉ်ပျံသန်းမှုအပေါ် ဗုံးကိစ္စ ခြိမ်းခြောက်မှုသည် တမင်တကာ လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်၍ အန္တရာယ်ကြီးမားသည့် အပြင် ဘယ်လာရုစ် အဆင့်မြင့် အရာရှိများ၏ ညွှန်ကြားချက်အရ လေယာဉ်အမှုထမ်းများလည်း ခြိမ်းခြောက်ခံခဲ့ရခြင်းမှာလည်း ထင်ရှားကြောင်း ထပ်မံရရှိသော အချက်အလက် အသစ်များကို ကိုးကား၍ မိမိတို့ အသိအမှတ်ပြုသည်” ဟု ICAO ၏ ထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကနေဒါနိုင်ငံ၊ မွန်ထရီရယ်မြို့တွင် ရုံးစိုက်သော ICAO အေဂျင်စီ၏ ထုတ်ပြန်ချက် နိဂုံးပိုင်းကို ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ ရုရှား ကိုယ်စားလှယ်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကန့်ကွက်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၏ ယူကရိန်း ကျူးကျော်စစ်ကို ထောက်ခံသူ ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံအား ကနေဒါ အပါအဝင် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ချမှတ်ထားသည်။

ICAO ၏ ယခု ထုတ်ပြန်ချက်အပေါ် သဘောထား မှတ်ချက်ပေးရန် ဘယ်လာရုစ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနထံသို့ အယ်လ်ဂျာဇီးယားက တောင်းခံခဲ့သော်လည်း ချက်ချင်း တုံ့ပြန်ခြင်း မရှိပါ။

ဘယ်လာရုစ် အစိုးရက ဖမ်းခဲ့တဲ့ ရိုမန်ပရိုတာဆီဗစ်

သမ္မတ အလက်ဇန္ဒား လူကာရှန်ကိုအား အားပျော့စေရန်အတွက် အနောက်အုပ်စုက လုပ်ကြံဇာတ်လမ်းများ ဖန်တီး၍ အသုံးချနေကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံသည် တရားဝင် နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းများနှင့်အညီ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြောင်း မင့်ခ်အစိုးရက ယခင်ကတည်းက အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။

ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံမှ သတင်း အယ်ဒီတာ တစ်ဦးဖြစ်သည့် ရိုမန်ပရိုတာဆီဗစ်သည် အာဏာပိုင်များ၏ ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက် နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုများကို စွန့်လွှတ်ကြောင်း ခံဝန်ဖြင့် အကျဉ်းထောင်မှ နေအိမ်အကျဉ်းချုပ်သို့ ပြောင်းလဲ ချထားခဲ့သည်။

ထိုဖြစ်စဉ်အပေါ် အာဏာပိုင်များ၏ အတင်းအကျပ် စေခိုင်းခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဘယ်လာရုစ် အတိုက်အခံသမားများက ယုံကြည် ထားကြသည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၂၀

အမေရိကန်သည် ဗီယက်နမ်၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ မကာအိုနှင့် ဘရူနိုင်းတို့တွင် လူကုန်ကူးမှုများ ရှိနေခြင်းကြောင့် ၎င်း၏ အမည် မည်းစာရင်းသို့ ထည့်သွင်းခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်က ဖော်ပြထားသည်။

ထို့နောက် မလေးရှားနိုင်ငံ၌လည်း လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အဓမ္မစေခိုင်းမှု ရပ်တန့်ရန်(သို့မဟုတ်)ရွှေ့ပြောင်း အလုပ်သမားများကို အကူအညီပေးရန် အားနည်းကြောင်း အမေရိကန်က စွပ်စွဲခဲ့သည်ဟု အေအက်ဖ်ပီ သတင်းကို ကိုးကားလျက် ဘန်ကောက်ပို့စ်က ဆက်လက်ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်၏ နှစ်ပတ်လည် အစီရင်ခံစာ တစ်စောင်ထဲတွင် အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်သော ဘယ်လာရုစ်နိုင်ငံကိုလည်း အမည် မည်းစာရင်းသို့ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး အနောက်အုပ်စု၏ ရှားရှားပါးပါး ဝေဖန်မှုတစ်ခုအဖြစ် ဘူလ်ဂေးရီးယား နိုင်ငံကိုလည်း လူကုန်ကူးမှုအပေါ် အလေးအနက် မထားခြင်းကြောင့် စောင့်ကြည့်ရမည့် စာရင်းထဲသို့ ထည့်သွင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဘူလ်ဂေးရီးယားသည် မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ်(နေတိုး) အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလည်း ဖြစ်သည်။

“အခု အစီရင်ခံစာကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် ရောထွေးနေတဲ့ တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်မှုတွေကို တွေ့ရပါလိမ့်မယ်” ဟု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အန်တိုနီဘလင်ကင်က အစီရင်ခံစာတင်ပြစဉ် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ ဟနွိုင်းအခြေစိုက် Blue Dragon ဖောင်ဒေးရှင်းမှ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အမြတ်ထုတ်ခံရပြီး လူကုန်ကူးခံရသူ အသက် ၁၄ နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို ကယ်တင်ခဲ့စဉ်(ဓါတ်ပုံ- Blue Dragon Foundation)

အဆိုပါ လူကုန်ကူးမှုဆိုင်ရာ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများသည် ၎င်းနိုင်ငံအသီးသီးမှ အစိုးရများအနေဖြင့် မသိကျိုးကျွံ ပြုနေကြသဖြင့် လူကုန်ကူးသူများအတွက် အခွင့်အရေးရနေကြကြောင်း ဘလင်ကင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့ရဲ့ သံခင်းတမန်ခင်းတလျှောက်လုံးမှာ ရာသီဥတုနဲ့အဂတိလိုက်စားမှုလိုမျိုး ပြဿနာတွေကို ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရင်းနဲ့ လူကုန်ကူးမှုဟာလည်း အဂတိလိုက်စားသူတွေနဲ့ ဘယ်လိုဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာပါ ဖြေရှင်းရမှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်အစိုးရသည် ၎င်းအနေဖြင့် တိုးတက်ကောင်းမွန်လာစေမည်ဟု ကတိပြုသည့် ချစ်ကြည်ရင်းနှီးသော နိုင်ငံများအတွက် ပြစ်ဒဏ်များကို ပုံမှန်အတိုင်း လျှော့ပေးလေ့ရှိသော်လည်း “အဆင့် ၃” (Tier 3) အမည်မည်း စာရင်း ထည့်သွင်းခံရသောနိုင်ငံများအတွက်မူ အမေရိကန်၏ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ခံရလေ့ရှိသည်။

အာရှတိုက်ရှိ အစိုးရအတော်များများသည် ယခင်ကလည်း မိမိတို့၏စောင့်ကြည့်စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းခံရပြီး တိုးတက်မှုမမြင်တွေ့ရသဖြင့် အဆင့်နှိမ့်ချကြောင်း အမေရိကန်လူကုန်ကူးမှုတိုက်ဖျက်ရေးတာဝန်ခံ၊ နိုင်ငံခြားရေး ဌာန အဆင့်မြင့်အရာရှိ ကရီဂျွန်စတုန်း (Kari Johnstone) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“ကံမကောင်းစွာနဲ့ ဒီနှစ်ထဲမှာ အဲဒီအာရှဒေသတွင်းနိုင်ငံအတော်များများဟာ တိုးတက်အောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်” ဟု ၎င်းက သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AFP, Bangkok Post

CNI International News

တီဟီရန်၊ ဇူလိုင် ၂၀

“ဆီးရီးယားပြည်သူများ ပိုင်ဆိုင်သည့် နိုင်ငံအတွင်းမှ ရေနံများ ခိုးထုတ်နေခြင်းကို အမေရိကန် ရပ်တန့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း” ဇူလိုင် ၁၉ ရက်၌ တီဟီရန်မြို့တော်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သော ရုရှားသမ္မတ ပူတင်က အီရန်နှင့်တူရကီအစိုးရ ထိပ်ပိုင်းအရာရှိများနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီးနောက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှား၊ တူရကီနှင့် အီရန် စသည့် နိုင်ငံ ၃ နိုင်ငံပေါင်း၍ အက်စတာနာ (Astana) လုပ်ငန်းစဉ်အတွက် အာမခံခဲ့ကြသည်။

ထို့နောက် အမေရိကန် အနေဖြင့် ယူဖရေးတီးစ်မြစ် (Euphrates) ကို ဖြတ်သန်းပြီး ဆီးရီးယားပြည်တွင်း၌ လူသားချင်း စာနာ မှုဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်း ပိုမိုဆိုးရွားအောင် လုပ်ဆောင်နေခြင်းအား ရပ်တန့်ဖို့ ရုရှား၊ တူရကီနှင့် အီရန် သုံးနိုင်ငံက သဘော တူခဲ့ကြသည်။

“အမေရိကန်တပ်များ ယူဖရေးတီးစ်မြစ် အရှေ့ဘက်ခြမ်းကို ဖြတ်သန်းလျက် ဆီးရီးယားပြည်တွင်းသို့ ဝင်ရောက်ကာ ဆီးရီးယား ပြည်သူများ၏ ရေနံများ ဓါးပြတိုက်၍ တရားမဝင် တင်ပို့နေခြင်းကို ရပ်တန့်ရမှာဖြစ်ကြောင်း” ပူတင်က ဇူလိုင် ၁၉ ရက် ညနေပိုင်းတွင် သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ပူတင်၊ အီဘရာဟင်ရိုင်စီ၊ အာဒိုဂန် တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး(AP)

“ဒါဟာ ရုရှား၊ တူရကီနဲ့ အီရန်တို့ရဲ့ ဘုံရပ်တည်ချက်ဖြစ်တယ်” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

အစ္စလာမ္မစ်နိုင်ငံတော် (အိုင်အက်စ်- ယခင် အိုင်အက်စ်အိုင်အက်စ်) အကြမ်းဖက်သမားများ ရှုံးနိမ့်ပြီးကတည်းက ဆီးရီးယား နိုင်ငံ အရှေ့မြောက်ပိုင်းရှိ ရေနံတွင်းများ၊ ဂျုံခင်းများကို ဆီးရီးယားဒီမိုကရက်တစ်တပ်ဖွဲ့ (SDF) ပြည်သူ့စစ်က ထိန်းချုပ်ခဲ့ သည်။

အဆိုပါ ထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်း ရာနှင့်ချီသော အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ တရားမဝင် ရောက်ရှိနေသည်မှာလည်း ကြာမြင့်ပြီ ဖြစ်သည်။

SDF တပ်များကို အမေရိကန်က ကျောထောက်နောက်ခံ ပေးထားပြီး ၎င်းအဖွဲ့သည် ဝါရှင်တန်(အမေရိကန်)မှ ပြုတ်ကျစေလို သော ဒမတ်စကက်အစိုးရ (ဆီးရီးယား လက်ရှိအစိုးရ)နှင့် ပြန်လည်ပေါင်းစည်ရေးကို ငြင်းဆိုထားသည်။

စစ်ဒဏ်ခံနေရသော ဆီးရီးယားနိုင်ငံ ပြန်လည် တည်ဆောက်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့ရာ အမေရိကန်က သမ္မတ ဘာရှာအာဆတ်၏ အစိုးရကို စစ်ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်ကြောင်း စွပ်စွဲခဲ့ပြီး ဒမတ်စကက်အပေါ် အကူအညီပေးသည့် မည်သူ့ကိုမဆို ပိတ်ဆို့အရေးယူရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။

ဆီးရီးယားက ရေနံတွင်းများနဲ့အတူ အမေရိကန်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

“ထိုသို့ ပိတ်ဆို့ အရေးယူများသည် ဆိုးရွားသော ရလဒ်များသာ ရစေကြောင်းနှင့် ဆီးရီးယားအတွက် လူသားချင်း စာနာမှု အကူအညီများကို ပေးအပ်ရာ၌ နိုင်ငံရေးအရ မပေးသင့်ကြောင်း” ပူတင်က ဇူလိုင် ၁၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အီရန်နိုင်ငံ၊ တီဟီရန်မြို့တော်၌ ဇူလိုင် ၁၉ ရက် ကျင်းပခဲ့သော ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲအတွင်း ပူတင်က အီရန်သမ္မတ အီဘရာဟင်ရိုင်စီ (Ebrahim Raisi) နှင့် တူရကီသမ္မတ အာဒိုဂန် (Recep Tayyip Erdogan) တို့နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

ထို့နောက် သမ္မတ ၃ ဦးတို့က ပူးတွဲကြေညာချက် တစ်စောင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရာ “ကုလသမဂ္ဂ၏ ဦးဆောင်မှု အောက်တွင် နိုင်ငံရေး တစ်ခုတည်းဖြင့် ဆီးရီးယားပဋိပက္ခကို အဖြေရှာ၍ မရကြောင်း” အတည်ပြု ကြေညာခဲ့သည်။

ခွဲခြားဆက်ဆံမှု၊ နိုင်ငံရေးနယ်ပယ်ထဲ ဆွဲထည့်မှုနှင့် ကြိုတင် သတ်မှတ်ချက်များ မပါဝင်ဘဲ ဆီးရီးယား ပြည်သူများအား အကူအညီ တိုးမြှင့်ပေးသွားရန် ကုလသမဂ္ဂနှင့် အခြားနိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများကို ၎င်း(အီရန်၊ တူရကီ၊ ရုရှား)တို့က တိုက်တွန်းခဲ့ကြသည်။

Source: အာရ်တီသတင်းဌာန

CNI International News

ဆိုဖီယာ၊ ဇူလိုင် ၁၉

ယခင်ကြိုးပမ်းချက်နှစ်ရပ် အထမြောက် အောင်မြင်ခြင်း မရှိသည့်နောက် လွှတ်တော်အတွင်း တတိယ အင်အားအကောင်းဆုံး နိုင်ငံရေးပါတီကို အစိုးရဖွဲ့စည်းရန်အတွက် ဘူလ်ဂေရီးယားနိုင်ငံ၏ သမ္မတက ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် ခွင့်ပြုခဲ့ကြောင်း အေပီ သတင်းအရ သိရသည်။

ဆိုရှယ်လစ်ပါတီမှာ အောင်မြင်ရန် အခွင့်အလမ်းများ နည်းပါးနေလင့်ကစား ၎င်းပါတီ၏ အောက်ခြေခေါင်းဆောင် ဂျော်ဂျီဆဗီ လင်စကီးက “မိမိတို့ပါတီအနေဖြင့် ယခင်ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့မှ အခြား ၃ ဖွဲ့ကို ဖိတ်ခေါ်သွားမည်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

လူထုကြားတွင် တည်ငြိမ်မှုရှိစေရန် လိုအပ်၍ ယခု ရရှိလာသော လုပ်ပိုင်ခွင့်အတိုင်း ပြည့်စုံ ပြီးမြောက်စေရေး အစွမ်းကုန် ကြိုးစားသွားမည်ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘူလ်ဂေးရီးယား လွှတ်တော်ထဲတွင် အဓိကအုပ်စု နှစ်စုဖြစ်သော ပြုပြုင်ပြောင်းလဲရေး ဝါဒီများ၏ We Continue the Change ပါတီနှင့် ဗဟိုလက်ယာယိမ်း GERCB တို့မှာ ဥရောပသမဂ္ဂ (EU) နှင့် ရုရှားတို့ တင်းမာနေစဉ်အတွင်း ၎င်းနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အကျပ်အတည်း အဆုံးသတ်ရန် ကြိုးစားလာခဲ့ကြသည်။

ဘူလ်ဂေရီးယား ရွေးကောက်ပွဲ

ဘူလ်ဂေးရီးယားသည် မြောက်အတ္တလန္တိတ်စစ်စာချုပ်(နေတိုး)အဖွဲ့ထဲ၌ ပါဝင်သည့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလည်း ဖြစ်သည်။

အကျင့်ပျက်ခြစားမှုကို လုံးဝ သည်းမခံကြောင်း ကြွေးကြော်သံဖြင့် ယမန်နှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အာဏာရခဲ့သော အနောက် အုပ်စု လိုလားသူ ကီရယ်ပက်ကော့ဗ်၏ အစိုးရကို ဖယ်ရှားခဲ့ပြီးနောက် ပြည်တွင်း၌ ရွေးကောက်ပွဲအသစ် ကျင်းပရန် လမ်းဖွင့် လာခဲ့သည်။

လွှတ်တော်ထဲတွင် အမျိုးသားရေးဝါဒီများနှင့် ရုရှားလိုလားသော အုပ်စုများ ပိုမိုအားကောင်း လာစေရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် လည်း ထိုသို့ ရွေးကောက်ပွဲအသစ်အတွက် လမ်းဖွင့်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဆိုရှယ်လစ် အုပ်စုများသည် လွှတ်တော်ထဲတွင် အကြီးမားဆုံး အုပ်စုဖြစ်၍ ဝန်ကြီးချုပ် အသစ်တစ်ဦးကို We Continue the Change ပါတီမှ ဖြစ်သင့်ကြောင်း အဆိုတင်သွင်းမည် ဖြစ်သည်။

အကယ်၍ ညွန့်ပေါင်းဖွဲ့စည်းရေး ဆွေးနွေးမှု မအောင်မြင်သည့်အခါ သမ္မတသည် လွှတ်တော်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး အိမ်စောင့် အစိုးရ တာဝန်ပေး၍ နောက်တစ်ကြိမ် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ စောစီးစွာ ကျင်းပသွားရန်လည်း စီစဉ်ထားသည်။

ထိုရွေးကောက်ပွဲကို လာမည့် အောက်တိုဘာလ အစောပိုင်းတွင် ကျင်းပမည်ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဧပြီလနောက်ပိုင်း စတုတ္ထ အကြိမ်မြောက် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲလည်း ဖြစ်လာမည်ဟု သိရသည်။

Source: AP

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၉

ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီအရေး ဆန္ဒပြပွဲများ၌ ပါဝင်ခဲ့ကြသည့် ထိုင်းလူမျိုး တက်ကြွလှုပ်ရှားများ၏ ဆဲလ်ဖုန်း (သို့မဟုတ်) အခြား ဆက်သွယ်ရေး ကိရိယာများထဲသို့ ကူးစက်ပျံ့နှံ့စေသည့် အစိုးရ အထောက်အကူပြု spyware များ၏ တိုက်ခိုက်မှု ခံခဲ့ရကြောင်း ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးသုတေသီများက ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် အစီရင်ခံ တင်ပြခဲ့ကြကြောင်း အေပီသတင်းတွင် တွေ့ရသည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံအခြေစိုက် NSO Group မှ ထုတ်လုပ်သည့် ပီဂါးစပ် (Pegasus) သူလျှိုဆော့ဖ်ဝဲ (spyware) များသုံး၍ အမည် မဖော်လိုသော ထိုင်းအစိုးရ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုသည် ထိုင်းပြည်တွင်းရှိ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ ပညာရှင်များ၊ အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့များနှင့် လက်တွဲဝန်းရံ လုပ်ဆောင်နေသူများ အပါအဝင် အနည်းဆုံး လူ ၃၀ ကို ပစ်မှတ်ထား၍ ထောက်လှမ်းခဲ့ ကြောင်း အင်တာနက်စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ Citizen Lab၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ အင်တာနက်ဥပဒေ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ညှိနှိုင်းသူ (သို့မဟုတ်) iLaw နှင့် Digital Reach တို့၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးချက်များအရ သိရသည်။

ပစ်မှတ်ထားသူများကို အမည်တပ်ကာ အစိုးရ၏ စောင့်ကြည့် စစ်ဆေးနေမှုအား အစောပိုင်း အစီရင်ခံစာများတွင် မိမိတို့ အဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့က အတည်ပြုနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအချို့မှ အစိုးရများသည် ရာဇဝတ်မှုများနှင့် အကြမ်းဖက်ဝါဒကို တိုက်ဖျက်ရန် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် တီထွင်ဖန်တီးထားသော နည်းပညာများကို ဝယ်ယူအသုံးချလျက် မိမိတို့နိုင်ငံသားများကို လျှို့ဝှက် ထောက်လှမ်းနေသည်ကို ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိရကြောင်း Citizen Lab မှ ဂျွန်စကော့ရေးတန် (John Scott-Railton) က ပြော ကြားခဲ့သည်။

အစ္စရေးနိုင်ငံအခြေစိုက် NSO Group

“Citizen Lab ဟာ ထိုင်း အရပ်ဘက် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွက် အခြေခံကျတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ရှိနေပြီလို့ ယုံကြည်ပါတယ်” ဟု ၎င်းအဖွဲ့မှ ဂျွန်စကော့ရေးတန်က ဘန်ကောက်မြို့တွင် ကျင်းပသည့် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲနှင့် အွန်လိုင်းမိတ်ဆက်ပွဲတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ အောက်တိုဘာလမှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလအထိ လူတစ်ဦးချင်းစီ ကိုင်ဆောင်သည့် စက်ကိရိယာများကို ပစ်မှတ်ထား၍ ဆိုင်ဘာတိုက်ခိုက်မှုမှာ နိုင်ငံတဝန်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ဒီမိုကရေစီအရေး ဆန္ဒပြပွဲများနှင့် ဆက်နွှယ်နေသည်။ ထို ဆိုင်ဘာ တိုက်ခိုက်မှုများသည် ထိုင်းနိုင်ငံရေး ဖြစ်ရပ်များနှင့် အချိန်ကိုက် တိုက်ဆိုင်နေကြောင်းလည်း တွေ့ရသည်။

သို့သော် ဒစ်ဂျစ်တယ် သူလျှိုလှုပ်ရှားမှုများနှင့် စိတ်မချရသော ဆော့ဖ်ဝဲများအကြောင်း ဖော်ထုတ်ဖွင့်ချခဲ့သည့် Citizen Lab သည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် လက်ရှိ သက်ဝင်လှုပ်ရှားနေသော ပီဂါးစပ်အော်ပရေတာတစ်ခု ရှိနေသေးသည်ဟု ယုံကြည်ထား ကြောင်း ဂျွန်စကော့ရေးတန်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခု ဆိုင်ဘာတိုက်ခိုက်၍ ထောက်လှမ်း စောင့်ကြည့်ခံရသူ အများစုသည် ၂၀၂၀-၂၀၂၁ ခုနှစ် ဆန္ဒပြပွဲ၌ ပါဝင်ခဲ့ကြသူများ (သို့မဟုတ်) ထိုင်းဘုရင်စနစ်ကို အများသိအောင် ဝေဖန်ထောက်ပြခဲ့သူများ ဖြစ်ကြသည်။

အလားတူ ထိုင်းတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို အကာအကွယ်ပေးနေသော ရှေ့နေများမှာလည်း ထိုသို့ ဒစ်ဂျစ်တယ် သူလျှိုလုပ်၍ စောင့်ကြည့်ခံရမှုအောက်တွင် ရောက်ရှိနေကြောင်း ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေး သုတေသီများက အတည်ပြု ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

Source: AP

CNI International News

နယူးယောက်၊ ဇူလိုင် ၁၉

ယနေ့ခေတ်ကမ္ဘာတွင် ကွဲပြားနေသော ဒီမိုကရေစီများ ပြန်လည်ရယူရန်၊ ကလေးများအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်သော အနာဂတ် ကို ချန်ထားရစ်ခဲ့ကြဖို့ နယ်လ်ဆင်မင်ဒဲလား၏ မျှော်လင့်ချက် စိတ်ဓာတ်များ မွေးမြူကြရန် ဇူလိုင် ၁၈ ရက်၌ ဗြိတိန်တော်ဝင် မင်းသား ဟယ်ရီက ကမ္ဘာ့အရပ်ရပ်သို့ တိုက်တွန်းခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

မင်းသားဟယ်ရီသည် အသားအရောင်ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ရေးခေါင်းဆောင် မင်ဒဲလားနှင့် ၎င်း၏ ကိုယ်ပိုင်ဘဝ ဖြတ်သန်းမှုနှင့် ကွယ်လွန်သူ ၎င်း၏မိခင် ဝေလမင်းသမီး ဒိုင်ယာနာ၏ အမှတ်တရများကို ကိုးကားလျက် ယခုလို တိုက်တွန်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

နှစ်စဉ် ကျင်းပမြဲဖြစ်သည့် နယ်လ်ဆင်မင်ဒဲလား နိုင်ငံတကာ အထိမ်းအမှတ်နေ့ကို ဇူလိုင် ၁၈ ရက်တွင် ကုလသမဂ္ဂ (UN) အထွေထွေညီလာခံ၌ ကျင်းပခဲ့ရာ အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ်ရှိ ဆက်ဆက်စ်မြို့စား မင်းသားဟယ်ရီ တက်ရောက်၍ မိန့်ခွန်း တစ်ရပ် ပြောကြားရာ၌ အထက်ပါအတိုင်း တိုက်တွန်းသွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

၁၉၉၇ ခုနှစ်၊ မတ်လ၌ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ၊ ကိပ်တောင်းမြို့၌ မိခင် ဒိုင်ယာနာ၏ တွေ့ဆုံပွဲ ကျင်းပစဉ်က မှတ်တမ်းတင် ဓာတ်ပုံကိုလည်း ဟယ်ရီက ရည်ညွှန်း ပြောကြားသွားခဲ့သည်။

ဟယ်ရီက “မိမိ အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ်၌ အာဖရိကသို့ ပထမဆုံး ရောက်ဖူးခဲ့ပုံ၊ အာဖရိကတိုက်သည် သူ့အတွက် မျှော်လင့်ချက် ပေးရုံသာမက မိမိ၏ အသက်ဝိဉာဉ်၊ ငြိမ်သက်ခြင်းနှင့် ကုစားဖြေသိမ့်ခြင်းများကို ထပ်တလဲလဲ တွေ့ရှိခဲ့ရာနေရာ” ဟု ထည့်သွင်း ပြောကြားသွားခဲ့သည်။

မင်းသမီး ဒိုင်ယာနာနဲ့ မင်ဒဲလားကိုတွေ့ရစဉ်

“အာဖရိက ရောက်တော့ ကျနော့်အမေနဲ့ အနီးစပ်ဆုံး ဖြစ်သွားသလို ခံစားခဲ့ရပါတယ်။ အမေဆုံးပြီးတော့ ကျနော်ဟာ အာဖရိကမှာပဲ နှစ်သိမ့်စရာ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်” ဟု ဟယ်ရီက ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် ၁၉၃ နိုင်ငံမှ သံတမန်များ ရှေ့မှောက် တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုအခါ အသက် ၃ နှစ်အရွယ် အာချီနှင့် တစ်နှစ်အရွယ် လီလီဘတ်တို့၏ ဖခင်ဖြစ်နေသူ မင်းသားဟယ်ရီသည် မိမိနှင့်အတူ သန်းပေါင်းများစွာသော လူသားများ အမွေဆက်ခံကြမည့် ကမ္ဘာဂြိုဟ်အတွက် စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်မိကြောင်း ထုတ်ဖော် ပြော ကြားခဲ့သည်။

Covid-19 ကူးစက်ရောဂါ၊ ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်မှု၊ လူနည်းစု၏ လိမ်ညာမှုနှင့် မမှန်သတင်းများကို လက်နက်သဖွယ် သုံးနေ ခြင်း၊ ကြောက်မက်စရာ စစ်ပွဲများဖြင့် ကမ္ဘာကြီးသည် အရေးကြီးသည့် အခိုက်အတန့်ကို ကြုံတွေ့နေရကြောင်း ၎င်းက ဆက် လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒီနေရာမှာ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ အမျိုးသမီးတစ်ယောက်ရဲ့ ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခွင့်ကို ပြောင်းပြန်လှန်လိုက်တဲ့ အမေရိကန် တရားရုံးချုပ်ရဲ့ မကြာသေးမီက ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာလည်း ထင်ရှားတဲ့ ရည်ညွှန်းချက် တစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဟယ်ရီက ဖြည့်စွက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“မင်ဒဲလားရဲ့ အသက်ကိုရင်းပြီး ဒီမိုကရေစီနဲ့လွတ်လပ်မှု တည်ဆောက်ခဲ့တာကို တကမ္ဘာလုံးမှာ စော်ကားထိပါးတာတွေ ကျနော်တို့ အခုမြင်နေရပါတယ်” ၎င်းက ထပ်လောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဇူလိုင် ၁၈

ယူကရိန်းနိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်ခြမ်းတွင် ရုရှားတပ်များ ထိုးစစ်အရှိန် မြှင့်နေစဉ်အတွင်း ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက နိုင်ငံတော် လုံခြုံရေး အကြီးအကဲနှင့် အစိုးရရှေ့နေချုပ်ကို ဇူလိုင် ၁၇ ရက်၌ ရာထူးမှ ထုတ်ပယ်လိုက်ကြောင်း အေပီသတင်း က ရေးသားဖော်ပြသည်။

ယူကရိန်းနိုင်ငံအတွင်း ရာနှင့်ချီသော ရာဇဝတ်မှုများရှိခဲ့ပြီး အစိုးရဌာနများ၊ တရားဥပဒေ စိုးမိုးရေး ကိုင်တွယ်ရသော ဌာနများ မှ ဝန်ထမ်းအချို့ နိုင်ငံတော် ပုန်ကန်မှုများနှင့် ဆက်နွှယ်နေကြောင်း ယခုရာထူး အပြောင်းအလဲ ကိစ္စအပေါ် ဇာလန်းစကီးက အကြောင်းပြခဲ့သည်။

“အထူးသဖြင့် အစိုးရရှေ့နေရုံးနဲ့ SBU (နိုင်ငံတော်လုံခြုံရေးဝန်ဆောင်မှုဌာန)က ဝန်ထမ်း ၆၀ ဦးလောက်ဟာ အသိမ်းပိုက်ခံရ တဲ့ နယ်မြေထဲမှာ ကျန်ရှိခဲ့ပြီးတော့ သူတို့က ကျနော်တို့နိုင်ငံကို ဆန့်ကျင်တဲ့အလုပ်တွေ လုပ်နေကြတယ်” ဟု ဇာလန်းစကီး က ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့ကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

“နိုင်ငံတော်ရဲ့ အမျိုးသားလုံခြုံရေး အခြေခံအုတ်မြစ်ကို ထိပါးလာတဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေ၊ ယူကရိန်းတပ်တွေနဲ့ ရုရှားအထူး ဝန်ဆောင်မှုကြားမှာ ချိတ်ဆက်ကြတဲ့ မှတ်တမ်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ခံတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် မေးခွန်းထုတ်စရာ ရှိလာပါတယ်” ဟု ၎င်းက ပြည်သူများထံ ညစဉ်ပြောကြားသော ဗွီဒီယိုမိန့်ခွန်းတွင် ထည့်သွင်း ပြောကြား ခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးသည် SBU ကို ဦးဆောင်ရန်အတွက် ၎င်းခန့်အပ်ခဲ့သော ငယ်သူငယ်ချင်းနှင့် စီးပွားရှာဖက် ဖြစ်ခဲ့ဖူးသူ အိုင်ဗင် ဘာကာနော့ဗ်ကို ထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။

ရုရှား ကျူးကျော်စစ် စတင်စဉ်ကတည်းက အိုင်ဗင်ဘာကာနော့ဗ် အပေါ် အပြစ်တင် ဝေဖန်သံများ ကျယ်လောင်နေခဲ့သည်။ ၎င်း၏နေရာကို အစားထိုးရန်အတွက် နောက်ထပ်တစ်ဦးကို ဇာလန်းစကီး ရှာဖွေနေသည်ဟု အမည်မဖော်လိုသူ သတင်းရင်း မြစ်များကို ကိုးကားလျက် Politico မီဒီယာနှင့် အနောက်တိုင်း သတင်းရပ်ကွက်များက ရေးသားဖော်ပြကြသည်။

ဇာလန်းစကီးသည် အစိုးရရှေ့နေချုပ် အီရန်းနား ဗန်းနားဒစ်တိုဗာကို ထုတ်ပယ်လိုက်ပြီးနောက် လစ်လပ်နေရာအတွက် ဒစ်တိုဗာ၏ လက်ထောက်ဖြစ်သူ အိုလက်ဆိုင်း စီမိုနန်ကိုအား အစားထိုး ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဒစ်တိုဗာသည် စစ်ရာဇဝတ်မှုများ စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးကို ဦးဆောင် ကိုင်တွယ်ခဲ့ရသူ ဖြစ်သည်။

ယူကရိန်းသူတစ်ဦးကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

လတ်တလော ကာလအတွင်း ယူကရိန်းတောင်ပိုင်းရှိ အဓိက သင်္ဘောတည်ဆောက်ရေး အချက်အချာဌာနဖြစ်သော မိုင်ကိုလေ့ဗ်မြို့ တဝိုက်သို့ ရုရှားတို့က ဒုံးကျည်ဖြင့် ပစ်ခတ်လျက်ရှိရာ ဇူလိုင် ၁၇ ရက် အစောပိုင်းတွင် စက်မှုဇုန်များထဲသို့ ကျရောက် ပေါက်ကွဲခဲ့သည်။

အဆိုပါ ဒုံးကျည်များကြောင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် အခြေခံ အဆောက်အအုံ အချို့ကို ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့ကြောင်း မိုင်ကိုလေ့ဗ် မြို့တော်ဝန် အိုလက် ဇန်းဒါးဆန် ကေညက်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ရုရှားစစ်တပ်က ရိုမေးနီးယား နယ်စပ်အထိ ယူကရိန်း၏ ပင်လယ်နက် ကမ်းရိုးတန်း တစ်ခုလုံးကို အဆက်အသွယ် ဖြတ်တောက်ပစ်ရန် စစ်ရေးရည်မှန်းချက် တစ်ခုကို ကြေညာထားသည်။

အကယ်၍ ထိုစစ်ရေး ရည်မှန်းချက် အောင်မြင်ခဲ့လျှင် ယူကရိန်း စီးပွားရေးနှင့် ကုန်သွယ်ရေးတို့ကို ထိခိုက်စေမည်ဖြစ်ပြီး ရုရှား စစ်အခြေစိုက် စခန်းအတွက် အထူးအရေးကြီးသော မော်လ်ဒိုဗာ ခွဲထွက်ရေး ဒေသတစ်ခု ဖြစ်သည့် ထရန်နစ် စတြီးယား ဒေသအား ပေါင်းကူး ဆက်သွယ်ရေးကို လုံခြုံစိတ်ချစေမည်ဟု အေပီသတင်းတွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

Source: AP

CNI International News

တီဟီရန် ဇူလိုင် ၁၈

အမေရိကန်သည် အီရန်အကြောက်လွန်ရောဂါ (Iranophobia) ဖြင့် မိမိတို့ဒေသတွင်း တင်းမာအောင် စေ့ဆော်ဖို့ ကြိုးစားနေကြောင်း အီရန်အစိုးရက စွပ်စွဲခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းအရ သိရသည်။

ဂျိုးဘိုင်ဒန်သည် ၎င်း၏ သမ္မတသက်တမ်းအတွင်း အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသသို့ ပထမဆုံးခရီးစဉ်အဖြစ် မကြာသေးခင်က ဆော်ဒီနှင့် အစ္စရေးနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ ခရီးစဉ်အပြီး အီရန်ဘက်က အထက်ပါအတိုင်း စွပ်စွဲချက် ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

“အီရန် အကြောက်လွန်ရောဂါနဲ့ အမုန်းတရား ဖန်တီးရေးမူဝါဒကို ကိုင်စွဲပြီး ကျနော်တို့ ဒေသတွင်းမှာ တင်းမာမှုတွေနဲ့ အကျပ်အတည်းတွေ ဖန်တီးဖို့ နောက်တစ်ကြိမ် ကြိုးစားနေပါတယ်” ဟု အီရန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနမှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ နက်ဆာကာနာနီက ဇူလိုင် ၁၇ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက်တစ်စောင်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်သည် အခြားနိုင်ငံများ၏ အရေးကို အဆက်မပြတ် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ စတင်စေခြင်းနှင့် မိမိတို့ ဒေသအနှံ့အပြား လက်နက် အမြောက်အမြား ရောင်းချသည့် ပထမဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်ကြောင်း အီရန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ကြေညာချက်ထဲတွင် ဖော်ပြထားသည်။

အမေရိကန်အနေဖြင့် ပါလက်စတိုင်း နယ်မြေများကို ဆက်လက် သိမ်းပိုက်ရေး အဓိက ဆက်စပ်နေကြောင်း၊ ပါလက်စတိုင်း လူမျိုးများအပေါ် နေ့စဉ်ရာဇဝတ်မှုနှင့် အသားအရောင် ခွဲခြားဆက်ဆံရေးတို့တွင် အမေရိကန် ပတ်သက် ဆက်စပ်နေကြောင်း နက်ဆာကာနာနီက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်နဲ့ GCC အဖွဲ့၀င်များ

သူ၏ ပြောကြားချက်မှာ အီရန်၏ရန်သူတော် အစ္စရေးကို ဝါရှင်တန်(အမေရိကန်) ဆက်လက် ထောက်ခံနေခြင်းအား ရည်ညွှန်း ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ပင်လယ်ကွေ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးကောင်စီ (GCC) အဖွဲ့ဝင် ၆ နိုင်ငံအပြင် အီဂျစ်၊ ဂျော်ဒန်နှင့် အီရတ်တို့ ပါဝင်ခဲ့ကြသည့် ဂျဒတ် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး၌ “ဝါရှင်တန်သည် အရှေ့အလယ်ပိုင်း ဒေသတွင်းကို ချန်ရစ်ထွက်ခွာမည် မဟုတ်ကြောင်း” ဘိုင်ဒန်က အာရပ်ခေါင်းဆောင်များကို ကတိပြုခဲ့သည်။

အဆိုပါ ထိပ်သီး အစည်းအဝေးကို ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၊ ဂျဒတ် (Jeddah) မြို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။

“တရုတ်၊ ရုရှား (ဒါမှမဟုတ်) အီရန်တို့ ဖြည့်ဆည်းလာမယ့် လစ်ဟာမှုမျိုးကို ကျနော်တို့ ချန်ထားခဲ့မှာ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ဘိုင်ဒန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

“အမေရိကန်နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များအနေဖြင့် အီရန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး “အမှား” ကျူးလွန်လာပါက ပြင်းပြင်းထန်ထန်နှင့် ကြေကွဲသွားအောင် တုံ့ပြန်မည်”ဟု ယခုသီတင်းပတ် အစောပိုင်း၌ အီရန်သမ္မတ အီဘရာဟင်ရိုင်စီ (Ebrahim Raisi) က သတိပေးခဲ့သည်။

ဘိုင်ဒန်၏ အစ္စရေး ခရီးစဉ်နောက်ပိုင်း ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ၊ ဂျဒတ်မြို့၌ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည့် ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် “အီရန်ထံ တွင် နျူကလီးယားလက်နက် မရအောင် အမေရိကန်ဦးဆောင်၍ ကြိုးပမ်းသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း” အလေးပေး ဖော်ပြခဲ့သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၈

လူမှုကွန်ရက် မီဒီယာများသည် ရာဇဝတ်မှု ရပ်တန့်ရေးအတွက် အခန်းကဏ္ဍတစ်ခုမှ ပါဝင်နိုင်သော်လည်း ကလေးသူငယ်များ နှင့် လူငယ်လူရွယ်များကို ခေါင်းပုံဖြတ်ခြင်းအပေါ် အထောက်အကူ ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောကြားခဲ့သည် ဟု ဇူလိုင် ၁၈ ရက် ရက်စွဲဖြင့် ဘန်ကောက်ပို့စ်က ဖော်ပြသည်။

ယခင်သီတင်းပတ် ဇူလိုင် ၁၁ ရက်တွင် အင်တာနက်ပေါ်ရှိ ၎င်း၏ ဖောက်သည်များထံသို့ လိင်ဆက်ဆံရန် သမီးဖြစ်သူအား ကမ်းလှမ်းခဲ့ကြောင်း သံသယရှိသူ အမျိုးသမီးတစ်ဦးကို လူမှုကွန်ရက်မီဒီယာ သုံးစွဲများ၏ အကူအညီဖြင့် ဖမ်းဆီး အရေး ယူနိုင်ခဲ့သည်ဟု ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ချန်ထရာ (Chantra) ဟု အမည်ရသော အဆိုပါ အမျိုးသမီးကို ဇူလိုင် ၁၁ ရက်၌ ဆာရာဘူရီပြည်နယ်၊ ဒွန်ဖက်ခရိုင်၊ ဒေါင်တာ နာဂိုအာမြို့ရှိ နေအိမ်အတွင်းသို့ လူကုန်ကူးမှု တိုက်ဖျက်ရေးဌာန (ATPD) မှ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး ဖမ်းဆီးခဲ့ သည်။

မရှေးမနှောင်းပင် ချန်ထရာ၏ ၉ နှစ်အရွယ် သမီးဖြစ်သူထံမှ လိင်ကိစ္စ ဝန်ဆောင်မှု ဝယ်ယူကြောင်း စွပ်စွဲချက်ဖြင့် အသက် ၅၈ နှစ်ရှိ ချာကလိချွန်ချော့ဘ် (Chacleef Chuenchob) နှင့် အသက် ၃၃ နှစ်ရှိ သော်စပေါကိုင်စာဝပ် (Thossapol Kaisawat) တို့ကို ရဲက ဆက်လက် ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။

ထိုင်းဆိုရှယ်လူမှုကွန်ရက် (Reuters)

“ကျနော်တို့ကို သတင်းပေးတဲ့တွက် ကျေးဇူးတင်စရာကောင်းတဲ့ အင်တာနက် သုံးစွဲသူတွေ ရှိပါတယ်။ သံသယရှိသူ ၃ ဦးကို အမြန်ဆုံး ဖမ်းဆီးနိုင်ခဲ့ပါတယ်” ဟု ရဲမှူးချုပ် ဂျီရက်ဟော့က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြည့်တန်ဆာ လုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်သူများ အပါအဝင် အွန်လိုင်း ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သူများကို အွန်လိုင်းသုံးစွဲသူ နိုင်ငံသားများ (Netizens) ထံမှ သတိပေးခြင်းဖြင့် မိမိတို့ ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့ကို အကူအညီပေးနိုင်ကြောင်း ထိုင်းဗဟိုစုံစမ်း စစ်ဆေးရေးဗျူရို (CIB)၏ ကော်မရှင်နာမင်းကြီး ရဲမှူးချုပ် ဂျီရက်ဟော့ဘူရီဒက်ဂျ် (Jirabhop Bhuridej) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“CIB က အဲဒီကျူးလွန်သူတွေရဲ့ တရားဝင် ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် စာမျက်နှာကို ခြေရာခံပြီး လိုက်ခဲ့တာပါ။ ကျနော်တို့က အလျင် အမြန် ကိုင်တွယ်ခဲ့တဲ့အတွက် အများအမြင်မှာ ရက်စက်လွန်းရာကျတဲ့ အမှုအတွက် သံသယရှိသူတွေကို အခုလို ဖမ်းဆီး နိုင်ခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်” ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

ရဲမှူးချုပ် ဂျီရက်ဟော့က “အခု ချာထရာရဲ့ အမှုမှာ တရားခံတွေကို ဖော်ထုတ်ဖို့ ဗွီဒီယိုနဲ့ဓာတ်ပုံတွေကို အင်တာနက် သုံးစွဲသူတွေက အထောက်အကူ ပြုပေးခဲ့ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

အဆိုပါ အမှုအတွက် ခိုင်လုံသော အထောက်အထားများ လက်ဆုပ်လက်ကိုင်ရသဖြင့် ထိုင်းရဲက သံသယရှိသူများကို ၂၄ နာရီ အတွင်း ဖမ်းဝရမ်း ထုတ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ် သတင်းအရ သိရသည်။

Source: Bangkok Post