CNI International News

မနီလာ၊ ဇူလိုင် ၁၂

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် ဖိလစ်ပိုင်နှင့် တရုတ်အကြား ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများ ရှိခဲ့သည့်အချိန်တွင် ဖိလစ်ပိုင် သည် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုများကို လုံလောက်စွာ မပြုလုပ်ခဲ့ဘဲ အရဲစွန့်လုပ်ဆောင်မှုများ မရှိခဲ့ကြောင်း ဟောင်ကောင်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သို့သော် လက်ရှိတွင် တရုတ်နှင့် ဖြစ်ပွားနေသည့် တင်းမာမှုများသည် ပိုမိုဆိုးရွားသော အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိ လာပါက ဖိလစ်ပိုင်သည် တရုတ်တပ်ဖွဲ့များကို တိုက်ခိုက်ရန် ၎င်း၏ကာကွယ်ရေးစနစ်ကို အဆင့်မြှင့်တင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

ထိုကဲ့သို့ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍ အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံမှု အစီအစဉ်များထဲတွင် တိုက်လေယာဉ်များ၊ အသံထက်မြန် သည့် စူပါဆောနစ်ဒုံးကျည်များ၊ ရေငုပ်သင်္ဘောများ ဝယ်ယူသည့် အစီအစဉ်များ ပါဝင်ခဲ့သည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် တရုတ်၏ ရန်လိုမှုများနှင့် ဗိုလ်ကျစိုးမိုးမှုများက ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရကို ကြီးမားသည့် ပဋိပက္ခတစ်ခုအတွက် ပြင်ဆင်စေရန် လှုံ့ဆော်ရာရောက်ခဲ့သည်။

မကြာသေးမီက တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း တရုတ်ရေတပ်၏ နှောင့်ယှက်မှုများကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောအချို့ ထိခိုက်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရက်ပိုင်းအတွင်းကမူ တရုတ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်အကြား တင်းမာမှုများကို လျှော့ချရန်အတွက် ဆွေးနွေးမှုများ ပြုလုပ်ရန် သဘောတူညီမှု ရရှိခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ တရုတ်သည် ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောများကို ထိခိုက်စေရန် မီးသတ်ပိုက်များ အသုံးပြုခြင်း၊ သင်္ဘော ချင်း ဝင်တိုက်ခြင်း အစရှိသည့် နည်းဗျူဟာများကိုသာ ဆက်လက် ကျင့်သုံးနေသည်။

တရုတ်သင်္ဘောများသည် ဖိလစ်ပိုင်၏ ရေပြင်နယ်နိမိတ်များအတွင်း ဝင်ရောက်ပြီး ငါးဖမ်းခြင်း၊ ကင်းလှည့်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့ကာ မကြာသေးမီကလည်း ဖိလစ်ပိုင်က ၎င်း၏ အထူးစီးပွားရေးဇုန်ဟု သတ်မှတ်ထားသည့် Second Thomas သောင်ခုံအနီးတွင် တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့၏ အကြီးဆုံးသင်္ဘောကို ကျောက်ချရပ်နားခဲ့သည်။

ထိုအခြေအနေများကြောင့် ဖိလစ်ပိုင်သည် အမေရိကန်၏ F-16 နှင့် ဆွီဒင်၏ JAS-39 ကဲ့သို့ ဘက်စုံသုံး တိုက် လေယာဉ်များကို ဝယ်ယူရန်အတည်ပြုခဲ့ပြီး ကာကွယ်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်ကို မြှင့်တင်ရန် ပြင်ဆင်လာခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဖိလစ်ပိုင်သည် အိန္ဒိယထံမှ BrahMos စူပါဆောနစ် ခရုဇ်ဒုံးကျည်များကိုလည်း ဝယ်ယူရရှိခဲ့ပြီး ထိုဒုံးကျည် များသည် ကမ်းရိုးတန်းတွင် တပ်ဆင်နိုင်ကာ သင်္ဘောဖျက်စနစ်ပါဝင်ပြီး ကီလိုမီတာ ၂၉၀ အထိ ပစ်ခတ်နိုင်သည်။

ထိုဒုံးကျည်များသည် ဖိလစ်ပိုင်၏ ကမ်းရိုးတန်း လုံခြုံရေးစနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်သည်။

ထို့ပြင် ဖိလစ်ပိုင်အစိုးရသည် ဖိလစ်ပိုင် ရေပြင်များအတွင်းသို့ တရုတ်သင်္ဘောများ မကြာခဏ ဝင်ရောက်မှုကို တားဆီးနိုင်ရန် ရေငုပ်သင်္ဘောများ ဝယ်ယူရေးကိုလည်း အတည်ပြုခဲ့သည်။

Source: ဟောင်ကောင်ပို့စ်

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၁၂

ယူကရိန်းသည် နေတိုးအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံဖြစ်ရန် လမ်းကြောင်းပေါ်တွင် ရှိနေကြောင်း နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ၃၂ နိုင်ငံစလုံးက ဇူလိုင် ၁၀ ရက်တွင် တရားဝင် ကြေညာခဲ့သည်။

သို့သော်လည်း ရုရှားနှင့် ဖြစ်ပွားနေသည့် စစ်ပွဲ အဆုံးသတ်မှသာ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ရေး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို လုပ်ဆောင်နိုင်လိမ့်မည်ဟု နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ၃၂ နိုင်ငံစလုံးက ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အေပီမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံ၊ ဝါရှင်တန် (Washington) မြို့တော်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် နေတိုးအစည်းအဝေး၌ အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံချင်းစီက ထုတ်ပြန်သည့် ကြေညာချက်များနှင့် ပူးတွဲကြေညာချက် တစ်စောင်တွင် ယူကရိန်း၏ ကာကွယ်ရေးကဏ္ဍကို မြင့်တက်စေမည့် အစီအစဉ်များကို ကြေညာခဲ့သည်။

ထိုအစီအစဉ်များထဲတွင် အမေရိကန်၊ နယ်သာလန်နှင့် ဒိန်းမတ်နိုင်ငံများက ယခုနှစ် နွေရာသီ၌ ယူကရိန်းထံ နေတိုးက ပထမဆုံးထောက်ပံ့မည့် F-16 တိုက်လေယာဉ်များကို ပေးအပ်မည့် အစီအစဉ်လည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နေတိုးအဖွဲ့သည် ယူကရိန်းအတွက် လုံခြုံရေး အထောက်အပံ့များကို ကာလကြာရှည် ထောက်ပံ့ပေးမည့် ကတိကဝတ်များကိုလည်း ကြေညာခဲ့ပြီး မဟာမိတ်နိုင်ငံများထံမှ လက်နက်များနှင့် စစ်သင်တန်းများကို ယူကရိန်း ထံ ပိုမိုအဆင်ပြေချောမွေ့စွာ ရရှိနိုင်ရေးအတွက် နေတိုးစင်တာ အသစ်တစ်ခု ထူထောင်ရေးကိုလည်း အတည်ပြုခဲ့ ကြသည်။

နေတိုး၏ နောက်ဆုံး ကြေညာချက်ထဲတွင် တရုတ်သည် ယူကရိန်းကို တိုက်ခိုက်နေသည့် ရုရှား၏ စစ်ပွဲတွင် ပျက်စီးရာပျက်စီးကြောင်း တိုက်တွန်းနေသည့် နိုင်ငံဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။

အနောက်နိုင်ငံများကလည်း တရုတ်သည် ရုရှား၏ လက်နက်များအတွက် အစိတ်အပိုင်းများ ထောက်ပံ့ပေးနေ ကြောင်း ကာလကြာရှည် စွပ်စွဲခဲ့ပြီး တရုတ်ကမူ ထိုစွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။

“ယူကရိန်းရဲ့ အနာဂတ်ဟာ နေတိုးရဲ့ လက်ထဲမှာပါ။ ကျနော်တို့ဟာ ယူကရိန်းကို အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံ ဖြစ်ရေးအတွက် ဆက်လက် ထောက်ခံသွားပါမယ်”ဟု နေတိုး၏ ပူးတွဲကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့ပြင် နေတိုးမဟာမိတ်နိုင်ငံများက ယူကရိန်း၏ ဒီမိုကရေစီ၊ စီးပွားရေးနှင့် လုံခြုံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို ကြိုဆိုခဲ့ပြီး ထိုပြောင်းလဲမှုများသည် နေတိုးအဖွဲ့၏ သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီမည့်အချိန်တွင် ယူကရိန်းကို အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ဖိတ်ကြားသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

နေတိုးအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဂျန်း စတိုတန်ဘာ့ချ် (Jens Stoltenberg) ကလည်း ယူကရိန်းသည် နေတိုးအဖွဲ့ထဲသို့ ချက်ချင်း ဝင်ရောက်မည် မဟုတ်သော်လည်း ရုရှားက ယူကရိန်းကို နောက်တစ်ကြိမ် မတိုက်ခိုက်ရန် သေချာ အောင် လုပ်ဆောင်သည့်အနေဖြင့် စစ်ပွဲပြီးသွားသည့် အချိန်မှသာ နေတိုးအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အေပီ

CNI International News

ဗီယင်နာ၊ ဇူလိုင် ၁၂

အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နာရန်ဒရာ မိုဒီ (Narendra Modi) သည် ဩစတြီးယားသို့ သွားရောက်သည့် နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ် အတွင်း နှစ်နိုင်ငံအကြား စီးပွားရေး ဆက်ဆံမှုများကို မြင့်တက်စေရန်အတွက် အိန္ဒိယတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဩစတြီးယားကုမ္ပဏီများကို ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်ဟု Mid Day သတင်းဝက်ဘ်ဆိုက်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

မိုဒီနှင့် ဩစတြီးယားဝန်ကြီးချုပ် ကားလ် နီဟမ်မာ (Karl Nehammer) သည် ဇူလိုင် ၁၀ ရက်က ဗီယင်နာ (Vienna) မြို့တော်ရှိ Hofburg နန်းတော်တွင် ဩစတြီးယား၊ အိန္ဒိယ စီအီးအိုများနှင့် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ကာ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့သည်။

မိုဒီသည် ဗီယင်နာရှိ အိန္ဒိယနှင့် ဩစတြီးယား ကုမ္ပဏီများအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၏ အလားအလာကို အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရန်ဒီယာ ဂျိုင်စဝယ် (Randhir Jaiswal) က X လူမှုမီဒီယာတွင် ရေးသားခဲ့သည်။

အိန္ဒိယနှင့် ဩစတြီးယား ကုမ္ပဏီများအကြား အခြေခံ အဆောက်အအုံ၊ ပြန်ပြည့်မြဲစွမ်းအင်၊ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ နည်းပညာ၊ ဆန်းသစ်တီထွင်မှုတို့ အပါအဝင် နယ်ပယ်ကဏ္ဍအသီးသီးတွင် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုအတွက် ကြီးမာ သည့် အလားအလာကို ဝန်ကြီးချုပ်က အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်ဟု အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

မိုဒီနဲ့ သြစတြီးယားဝန်ကြီးချုပ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုနေ့ အစောပိုင်းကလည်း မိုဒီနှင့် နီဟမ်မာတို့သည် အိန္ဒိယ-ဩစတြီးယား စီးပွားရေး အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ထိုအစည်းအဝေးတွင် နှစ်နိုင်ငံ ကုန်သွယ်မှုဆက်ဆံရေးများ ပိုမိုခိုင်မာစေရန်နှင့် စီးပွားရေး အခွင့်အလမ်းသစ်များအား ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရန် နိုင်ငံစလုံးမှ စီးပွားရေးလုပ်ငန်း ၄၀ ခန့် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။

မိုဒီသည် ဗီယင်နာမြို့တော်သို့ ဇူလိုင် ၉ ရက် မွန်းလွဲပိုင်းက တစ်ရက်ကြာ ခရီးစဉ်အဖြစ် သွားရောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ANI မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုခရီးစဉ်သည် မိုဒီ၏ ပထမဆုံး နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်ဖြစ်ပြီး ဩစတြီးယားဝန်ကြီးချုပ် နီဟမ်မာက အိန္ဒိယ၏ အခြေခံ အဆောက်အအုံနှင့် ဒစ်ဂျယ်တယ် ကဏ္ဍပြောင်းလဲမှု ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်နေသည့် အခြေအနေများကို ချီးကျူးခဲ့သည်ဟု ANI သတင်းဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ စီးပွားရေး အခြေအနေတွင် စီးပွားရေး မိတ်ဖက်နိုင်ငံ အသစ်များကို ရှာဖွေခြင်း၏ အရေးကြီးပုံကိုလည်း နီဟမ်မာက အလေးထား ပြောဆိုခဲ့သည်။

“လက်ရှိမှာ ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးဟာ စိန်ခေါ်မှုရှိတဲ့ အခြေအနေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ဒါကို တွန်းလှန်နိုင်ဖို့အတွက် ဩစတြီးယားဟာ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု ပုံစံအသစ်တွေကို ရှာဖွေဖို့ အရမ်းအရေးကြီးပါတယ်”ဟု နီဟမ်မာက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Mid Day

CNI International News

ခါတွန်၊ ဇူလိုင် ၁၁

ဆူဒန်နိုင်ငံတွင် စစ်တပ်နှင့် အရန်တပ် (RSF) အကြား ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခကို အဆုံးသတ်ရန် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာက ကြိုးပမ်းနေချိန်တွင် အီသီယိုပီးယားဝန်ကြီးချုပ် အဘီ အာမက် (Abiy Ahmed)သည် ဆူဒန် စစ်တပ်အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အဗ္ဗဒယ် ဖာတာ အယ်ဘာဟန် (Abdel Fattah al-Burhan) နှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဆူဒန်တွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဧပြီလကတည်းက အယ်ဘာဟန်ကို သစ္စာခံသည့် စစ်တပ်နှင့် အယ်ဘာဟန်၏ လက်ထောက်ဟောင်းဖြစ်သော မိုဟာမက် ဟမ်ဒန် ဒါဂလို (Mohamed Hamdan Dagalo) အား သစ္စာခံသည့်  RSF အကြား စစ်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဇူလိုင် ၉ ရက်က အာမက်သည် ပင်လယ်နီ ဆိပ်ကမ်းမြို့ဖြစ်သည့် ပို့ဆူဒန် (Port Sudan) မြို့ကို ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။

ထိုခရီးသည် ဆူဒန်ပဋိပက္ခ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ချိန်ကတည်းက ရာထူးအမြင့်ဆုံး နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ် တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။

အာမက်နှင့် အယ်ဘာဟန်တို့အကြား အစည်းအဝေးသည် နှစ်နိုင်ငံအကြား နက်ရှိုင်းသည့် ဆက်ဆံရေးများအတွက် သက်သေ အထောက်အထားတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ဆူဒန် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ကောင်စီက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အာဏာသိမ်း ဆူဒန်စစ်တပ်အကြီးအကဲနဲ့ အီသီယိုပီးယား၀န်ကြီးချုပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

အာမက်၏ ခရီးစဉ်သည် ဆူဒန်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြုံရေးကို ရရှိစေရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း အီသီယိုပီးယားဝန်ကြီးချုပ်၏ သတင်းပြန်ကြားရေးအရာရှိက ပြောကြားခဲ့သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေ အာမက်၏ အဆိုပြုချက်များကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရသေးကြောင်း ပို့ဆူဒန်မှ သတင်းပေး ပို့နေသည့် အယ်လ်ဂျာဇီးယား သတင်းထောက် မိုဟာမက် ဗောလ် ( Mohamed Vall ) က ပြောကြားခဲ့သည်။

စစ်တပ်နှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် အစိုးရဌာနများ ဖွင့်လှစ်ထားသည့် ပိုဆူဒန်မြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော  တံခါးပိတ် အစည်းအဝေးအတွင်း အယ်ဘာဟမ်က RSF အဖွဲ့၏ သောင်းကျန်းမှု၊ နိုင်ငံနှင့် နိုင်ငံ၏ အင်စတီကျူးရှင်းများကို တိုက်ခိုက်မှုနှင့် ရာဇဝတ်မှုများနှင့်ပတ်သက်ပြီး အာမက်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ကုလသမဂ္ဂနှင့် အခြား နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေး အဖွဲ့များကမူ ဆူဒန်စစ်တပ်နှင့် RSF အဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့စလုံး သည် စစ်ရာဇဝတ်မှုများ ကျူးလွန်နေကြောင်း စွပ်စွဲခဲ့သည်။

ဆူဒန်တွင် စစ်ပွဲ စတင်ဖြစ်ပွားပြီးကတည်းက လူပေါင်း ၁၀ သန်းခန့်သည် အိမ်ပစ်ရာပစ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင် ခဲ့ရကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်ဆိုင်ရာ အေဂျင်စီ (UNHCR) က ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဝါရှင်တန် ၊ ဇူလိုင် ၁၁

ယခုနှစ်တွင် ပြုလုပ်မည့် အမေရိကန် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ၌ ရုရှားက သမ္မတဟောင်း ဒေါ်နယ်ထရမ့်ကို ထပ်မံ အနိုင်ရရှိစေလိုကြောင်း အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေး အရာရှိတစ်ဦးက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားအနေဖြင့် မည်သူ့ကို အမေရိကန်သမ္မတသစ် ဖြစ်စေချင်သနည်းဆိုသည့် မေးခွန်းကို အမေရိကန် ရွေးကောက်ပွဲ လုံခြုံရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး သတင်းထောက်များက ထိုအရာရှိကို မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် ၎င်းက ထရမ့်၏ အမည်ကို တိုက်ရိုက်မပြောခဲ့ပေ။

သို့သော် ရုရှားသည် ထရမ့်ကို ပိုပြီးအနိုင်ရစေလိုသည့် အရိပ်အမြွက်ကို ပြသခဲ့ကြောင်း ထိုအရာရှိက ပြောကြားခဲ့ ပြီး အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေး အသိုင်းအဝိုင်းသည် ပြီးခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲများကလည်း ရုရှား၏ စိတ်ဝင်စား မှုအပေါ် ခန့်မှန်းမှုများကို ပြောင်းလဲခဲ့ခြင်းမရှိဟု ဆိုသည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

"အတိတ်ကာလက ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ ဘယ်သူ့ကို သမ္မတဖြစ်စေချင်လဲဆိုတဲ့ ရုရှားရဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုအပေါ် ကျနော်တို့ရဲ့ ဆန်းစစ်လေ့လာမှုဟာ အပြောင်းအလဲ မရှိခဲ့ပါဘူး။ အမေရိကန်ဟာ ယူကရိန်း ပဋိပက္ခနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကြီးမားတဲ့ အခမ်းကဏ္ဍမှာ ပါဝင်နေတာကြောင့် ရုရှားက အမေရိကန်ရွေးကောက်ပွဲကို စိတ်ဝင်စားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်"ဟု အမျိုးသားထောက်လှမ်းရေးညွှန်ကြားရေးမှူးရုံး (ODNI) မှ အရာရှိတစ်ဦးက ဇူလိုင် ၉ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲများက ခန့်မှန်းမှုများတွင် ရုရှားသည် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲက ဟီလာရီကလင်တန် (Hillary Clinton) နှင့် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည့် ထရမ့်အား ကူညီရန် ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်ကို လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သည်။

ထို့အတူ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က လက်ရှိသမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden) နှင့် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ချိန်ကလည်း ရုရှားသည် အလားတူ လှုပ်ရှားမှုများဖြင့် ထရမ့်ကို ကူညီပေးခဲ့သည်ဟု အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးများက လေ့လာ သုံးသပ်ခဲ့သည်။

ဒေါ်နယ်ထရမ့်နဲ့ ဘိုင်ဒန်ကို တွေ့ရစဉ်

လက်ရှိအချိန်အထိ အမေရိကန်သည် နိုဝင်ဘာလတွင် ပြုလုပ်မည့် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲအတွက် အစီအစဉ်များ အား  အနှောင့်အယှက်ပေးမည့် နိုင်ငံများ၏ အစီအစဉ်များကို ထောက်လှမ်းတွေ့ရှိခြင်း မရှိသေးကြောင်း အမေရိကန်အရာရှိက ပြောသည်။

သို့သော် ရုရှားသည် မဲရလဒ် အကြိတ်အနယ် ယှဉ်ပြိုင်ရသည့် အမေရိကန်၏ ပြည်နယ်အချို့တွင် နေထိုင်သည့် မဲဆန္ဒရှင်များ၏ သဘောထားကို လွှမ်းမိုးစေရန်အတွက် လူမှုမီဒီယာများနှင့် အခြားနည်းလမ်းများဖြင့် ဆက်လက် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု အမည်မဖော်လိုသည့် ODNI အရာရှိက ပြောသည်။

“ယူကရိန်းအတွက် အမေရိကန်ရဲ့ နောက်ထပ် အထောက်အပံ့တွေကို ဘယ်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းက ဆက်လက် ထောက်ခံမလဲ၊ ဘယ်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းက ဆန့်ကျင်မလဲဆိုတာကို ရုရှားက တွက်ချက်နေပါတယ်" ဟု အမေရိကန်အရာရှိက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဇူလိုင် ၁၁

တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုများ အငြင်းပွားကာ စစ်ရေးအင်အားကို တည်ဆောက်လာနေ သည့် တရုတ်နှင့် စစ်ပွဲကို ရှောင်လွှဲနိုင်မည့် မူဝါဒကောင်းများ အမေရိကန်မှာ လိုအပ်နေသည်ဟု Asia Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

တောင်တရုတ်ပင်လယ်တွင် မကြာသေးမီက ဖိလစ်ပိုင်ရေတပ်နှင့် တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့များအကြား ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားမှုနှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ထိုထိပ်တိုက်တွေ့မှုများသည် တရုတ်က ၎င်း၏ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာမှုကို ကာကွယ်ရန် အသင့်ရှိ နေသည်ဆိုသည့် နောက်ထပ် ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု Asia Times မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ကလည်း တရုတ်နှင့် အိန္ဒိယနယ်စပ်တွင် နှစ်နိုင်ငံစစ်သားများအကြား တုတ်များ၊ ကျောက်ခဲများကို အသုံးပြုပြီး ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့သလို ထိုင်ဝမ်အနီးတွင်လည်း တရုတ်က စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ 

ထိုဖြစ်စဉ်များသည် နယ်မြေအငြင်းပွားမှုများနှင့် သက်ဆိုင်သည့် ဖြစ်စဉ်များဖြစ်သည်။

တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်က ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောကို မီးသတ်ပိုက်နဲ့ထိုးနေစဉ် 

အမေရိကန်က တရုတ်၏ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂျပန်တို့ဘက်မှ ကူညီပေးသွားမည်ဟု ပြောကြားထားပြီး ထိုင်ဝမ်ကိုလည်း ကာကွယ်ပေးမည့် အကြောင်းကို အရိပ်အမြွက် ပြောကြားထားသည်။

သို့သော် အမေရိကန်အနေဖြင့် နယ်နိမိတ်များ ပိုင်ဆိုင်ရေးအတွက် အဆုံးအထိ တိုက်ခိုက်သွားမည့် တရုတ်၏ သဘောထားကို ကောင်းစွာ နားလည်သဘောပေါက်ရမည်ဖြစ်သလို ယခုထက်ပိုပြီး ထိရောက်သည့် မူဝါဒကို ချမှတ်ရမည်ဖြစ်သည်။ 

သို့မဟုတ်ပါက ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားသည့် အန္တရာယ် မြင့်တက်လာမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်၏ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ကြောင်း အငြင်းပွားမှုများကြောင့် စစ်ပွဲဖြစ်နိုင်သည့် အန္တရာယ်များသည် လက်တွေ့ တည်ရှိနေသည်။ 

၂၀၁၂ ခုနှစ်ကတည်းက တရုတ်သည် ၎င်း၏ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ကြေညာမှုများကို ပိုမိုခိုင်မာစေရန် ကြိုးပမ်းအားထုတ်ခဲ့သည်။

ထိုကြိုးပမ်းအား ထုတ်မှုများထဲတွင် တောင်တရုတ်ပင်လယ်အတွင်း စစ်စခန်းများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ ဆန်ကာကူ (Senkaku) ကျွန်းစုအနီးတွင် ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့ သင်္ဘောများကို ပုံမှန်စေလွှတ်ခြင်းတို့ ပါဝင်ခဲ့သည်။

ထိုင်ဝမ်စစ်တပ် စစ်ရေးလေ့ကျင့်နေစဉ်

ထိုကဲ့သို့ နယ်မြေ အငြင်းပွားမှုများတွင် တရုတ်၏ အတိမ်းအစောင်း မခံနိုင်သည့် အကျိုးစီးပွားများကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် မတော်တဆ ထိပ်တိုက်တွေ့မှုများကို ရှောင်လွှဲရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။

မကြာသေးမီက ဖိလစ်ပိုင်သင်္ဘောများကို တရုတ်ကမ်းခြေစောင့်တပ်ဖွဲ့များက တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များတွင် အမေရိကန်က ခေါင်းအေးအေးထားပြီး စောင့်ကြည့်နိင်ခဲ့သော်လည်း တရုတ်နှင့် ဖိလစ်ပိုင်အကြား တင်းမာမှုများ ပိုမိုမြင့်တက်လာမည်ဆိုပါက အမေရိကန်အနေဖြင့် ဖိလစ်ပိုင်နှင့်ချုပ်ဆိုထားသည့် ကာကွယ်ရေးစာချုပ်အရ ဝင်ပါရဖွယ်ရှိနေသည်။

သို့သော် တရုတ်နှင့် နယ်နိမိတ် အငြင်းပွားနေသည့် ဖိလစ်ပိုင်နှင့် ဂျပန်တို့ကို စစ်ရေးအရ အကာအကွယ်ပေး မည်ဆိုသည့် အမေရိကန်၏ ကတိကဝတ်များသည် ယုံကြည်လက်ခံနိုင်မှု နည်းပါးနေကာ အမေရိကန်၏ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုများသည်လည်း အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသကို ပိုမိုငြိမ်းချမ်းစေခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

ထို့ကြောင့် အမေရိကန် အနေဖြင့် ၎င်းကိုပင် ပြန်လည်ထိခိုက်စေနိုင်သည့် ပဋိပက္ခမျိုးကို ရှောင်လွှဲရန်အတွက် ယခုထက်ပိုပြီး လိမ်မာပါးနပ်သည့် မူဝါဒများချမှတ်ရန် လိုအပ်နေခြင်းဖြစ်သည်။

Source: Asia Times

CNI International News

မော်စကို၊ ဇူလိုင် ၁၁

အိန္ဒိယအနေဖြင့် ယူကရိန်းပဋိပက္ခအား ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြေရှင်းရေးကို ထောက်ခံကြောင်းနှင့် ထိုလုပ်ငန်းစဉ်ကို ဖြစ်မြောက်စေရန် အသင့်ရှိကြောင်း အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် မိုဒီ (Narendra Modi) က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု တာ့စ် သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ကရင်မလင်တွင် ရုရှားနှင့် အိန္ဒိယ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များ၏ တရားဝင် ဆွေးနွေးပွဲမတိုင်မီ မိုဒီက ယခုလို ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

"ပဋိပက္ခကို ဖြေရှင်းဖို့ ဘယ်လိုပဲလုပ်ရလုပ်ရ ကျနော်တို့ဘက်က အသင့်ပါပဲ" ဟု မိုဒီက ပြောကြားခဲ့သည်။

မိုဒီနဲ့ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

ထို့နောက် ဇူလိုင် ၈ ရက်က မော်စကိုတွင် ရုရှားသမ္မတ ပူတင်(Vladimir Putin) နှင့် အလွတ်သဘော တွေ့ဆုံခဲ့ ချိန်၌ ငြိမ်းချမ်းရေးကို အမြန်ဆုံး ထူထောင်သင့်ကြောင်း ခေါင်းဆောင်နှစ်ဦးစလုံးက သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။

ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မည်သည့် ပဋိပက္ခကိုမဆို ငြိမ်းချမ်းသည့် ရည်ရွယ်ချက်နှင့်အတူ ဆွေးနွေးပွဲများဖြင့်သာ ဖြေရှင်း နိုင်လိမ့်မည်ဟု အိန္ဒိယက ယုံကြည်ကြောင်း၊ ဒုံးကျည်များ၊ အမြောက်ဆန်များနှင့် သေနတ်များသည် ပြဿနာကို မဖြေရှင်းနိုင်ကြောင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးကို မဖော်ဆောင်နိုင်ကြောင်း မိုဒီက ပြောကြားခဲ့သည်။

"မျိုးဆက်သစ်တွေရဲ့ အနာဂတ် တောက်ပဖို့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး လိုအပ်ပါတယ်" ဟု မိုဒီက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၁၀ 

ထိုင်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှာနာဝပ် (Thaksin Shinawatra) သည် အကျဉ်းချခံခဲ့ရချိန်က ရဲတပ်ဖွဲ့ဆေးရုံ တွင် ဆေးဝါးကုသမှုခံယူနေချိန်အတွင်း ရဲတပ်ဖွဲ့အကြီးအကဲဟောင်းနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည့် သတင်းများကို စုံစမ်း စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ရန် ဒီမိုကရက် လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်းတစ်ဦးက တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

အငြိမ်းစား ရဲချုပ် ဆာရီးပီဆွတ် တီမီယာဗက်စ် (Sereepisuth Temeeyaves) သည် ရဲတပ်ဖွဲ့ဆေးရုံ၏ ၁၄ လွှာ တွင် ဆေးဝါးကုသမှု ခံယူခဲ့သည့် သက်ဆင်ဆီသို့ သွားရောက်ခဲ့ကြောင်း မီဒီယာနှစ်ခုကို ပြောကြားခဲ့သည်ဟု လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း သက်ပ်တိုင် ဆီအန်နာပွန်း (Theptai Seanapong) က ပြောကြားခဲ့သည်။

၎င်းတို့ ၂ ဦး၏ တွေ့ဆုံမှုတွင် ဝန်ကြီးချုပ် ဆရီသာ သာဗီဆင် (Srettha Thavsin)ကို အမျိုးသား အဂတိလိုက်စား မှုတိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့ (NACC) ထံ တင်သွင်းထားသည့် တိုင်ကြားစာကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းပေးရန် သက်ဆင်က ဆာရီးပီဆွတ်အား တိုက်တွန်းခဲ့သည်ဟု ဆီအန်နာပွန်းက ပြောသည်။

ဆရီသာသည် အမျိုးသားရဲတပ်ဖွဲ့ အကြီးအကဲသစ်အဖြစ် ရဲချုပ် တော်ဆက် ဆွတ်ဝီမိုလ် (Torsak Sukvimol) ကို ခန့်အပ်ခဲ့ချိန်တွင် အာဏာအလွဲသုံးစားလုပ်ခဲ့သည်ဟု ဆာရီးပီဆွတ်က NACC ကို တိုင်ကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုအမှုသည် NACC ထံ ရောက်ရှိသွားနှင့်ပြီးဖြစ်ကြောင်း ဆာရီးပီဆွတ်က သက်ဆင်ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်း၀န်ကြီးချုပ် ဆရီသာကို တွေ့ရစဉ်

သို့သော်လည်း သက်ဆင်က ထိုအမှုကို သူနှင့် NACC အား ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခွင့်ပေးရန် ပြောကြားခဲ့သည်ဟုလည်း ဆာရီးပီဆွတ်က မီဒီယာများကို ပြန်လည်ပြောကြားခဲ့သည်။

“အရင်ဝန်ကြီးချုပ် ခွန် ယင်းလပ် (Khun Yingluck) ကလည်း သူ့အစ်ကို သက်ဆင်လိုပဲ ကျနော့်ကို တယ်လီဖုန်း ဆက်ပြီး တိုင်ကြားစာကို ရုပ်သိမ်းပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်” ဟု ဆာရီးပီဆွတ်က ပြောသည်။

ဆာရီးပီဆွတ်၏ ပြောကြားချက်များအရ သက်ဆင်သည် အကျဉ်းချခံထားရစဉ် ကျန်းမာရေး အကြောင်းပြချက် ဖြင့် ရဲတပ်ဖွဲ့ဆေးရုံတွင် ကုသမှုခံယူခဲ့ရသော်လည်း ထိုအချိန်က သက်ဆင်သည် အလွန် နာမကျန်းဖြစ်နေပုံ မပေါ်ကြောင်း ဆီအန်နာပွန်းက ပြောသည်။

“ဒီဖြစ်စဉ်အရ သက်ဆင်နဲ့ ယင်းလပ်တို့ဟာ ဒီအစိုးရနောက်ကွယ်မှာ ဩဇာလွှမ်းမိုးနေတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ဖော်ပြရာ  ရောက်နေပါတယ်။ သူတို့က ဒီအစိုးရကို ထိန်းချုပ်နေသူတွေပါ” ဟု ဆီအန်နာပွန်း က ပြောကြားခဲ့သည်။

ဆရီသာသည် သက်ဆင်မိသားစု၏ လက်အောက်ခံတစ်ဦးမျှသာဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆီအန်နာပွန်းက ပြောကြား ခဲ့သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

ဘေကျင်း၊ ဇူလိုင် ၁၀

အလွန်ရှေးကျသည့် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အတွေးအခေါ်များထဲတွင် နက်ရှိုင်းစွာ အမြစ်တွယ်နေသော တရုတ်ပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(PLAကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် ပျက်ကွက်မှုသည် မျက်မှောက်ခေတ် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များနှင့် အံဝင်ခွင်ကျမှုမရှိကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆထားကြသည်ဟု Asia Times မှ ဖော်ပြခဲ့ သည်။

လတ်တလောတွင် PLA သည် မျက်မှောက်ခေတ် စစ်ပွဲကို တိုက်ခိုက်နိုင်မည်လား၊ မည်ကဲ့သို့ တိုက်ခိုက်သွားမည် နည်း၊ ကိုရီးယားစစ်ပွဲတွင် လူအင်အားလှိုင်းလုံးဖြင့် ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်သည့် တရုတ်သည် ဗီယက်နမ်စစ်ပွဲ၌ ပျောက်ကြားစစ်ဆင်ရေးဖြင့် တိုက်ခိုက်ရန် ဗီယက်နမ်စစ်သားများကို အကြံပေးခဲ့သော်လည်း မျက်မှောက်ခေတ် စစ်ပွဲတွင် မည်ကဲ့သို့ စွမ်းဆောင်နိုင်မည်နည်း အစရှိသည့် မေးခွန်းများ ထွက်ပေါ်လျက်ရှိသည်။

တရုတ်ဗဟိုစစ်ကော်မရှင်၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည့် တရုတ်စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဟီဝေတုံ (He Weidong) က စစ်တပ် အတွင်း ဟန်ပြတိုက်ခိုက်ရေး စွမ်းဆောင်ရည်များကို ဝေဖန်ရှုတ်ချခဲ့သည်ဟု သတင်းများလည်း ထွက်ပေါ်လျက်ရှိ သည်။

တရုတ်စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဟီဝေတုံကို တွေ့ရစဉ်

ထို့ပြင် မကြာသေးမီက တရုတ် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း ၂ ဦး၏ အဂတိလိုက်စားမှု အရှုပ်တော်ပုံကလည်း PLA ၏ ဂုဏ်သိက္ခာအတွက် အမည်းစက်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ကန်နက်သ် အလန် (Kenneth Allen) ကဲ့သို့ ပြည်ပမှ စစ်ရေးကျွမ်းကျင်သူများကမူ PLA တွင် အားနည်းချက်များ ရှိနေသည်ဟု ယူဆထားကြသည်။ 

အလန်ကမူ PLA နှင့်ပတ်သက်ပြီး ၎င်း၏ လေ့လာတွေ့ရှိချက်များကို တင်ပြခဲ့သည်။

PLA သည် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများနှင့် ဘွဲ့ရများကို ၂ နှစ်ကြာ စစ်မှုထမ်းကာလအဖြစ် ခေါ်ယူခဲ့ပြီး ကျွမ်းကျင် ပညာရှင်များကိုလည်း တိုက်ရိုက်ခေါ်ယူကာ တပ်သားသစ် စုဆောင်းခဲ့သည်ဟု အလန်က ပြောသည်။

စစ်တပ်အတွင်း စစ်မှုထမ်းများ အဝင်/အထွက် နှုန်းထားသည် နှစ်စဉ်ပြုလုပ်သည့် စစ်သင်တန်းပေးသော ကာလကို ထိခိုက်စေခဲ့ပြီး တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့များသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် စစ်မှုထမ်း အများအပြားအား သင်တန်းသို့ ပို့ဆောင်ထားရသဖြင့် တန်းပြည့်စစ်မှုထမ်းမရှိသော အခြေအနေနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။

တရုတ်စစ်တပ်ကိုတွေ့ရစဉ်

၁၉၉၉ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသားကာကွယ်ရေး ကျောင်းသားအစီအစဉ်ကို ပယ်ဖျက်ခဲ့ပြီး အရာရှိ အင်အားကို ပြောင်းလဲ ခဲ့သဖြင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်သင်တန်းကဲ့သို့ ပညာရေးအင်စတီကျူးရှင်းများမှ ကျောင်းဆင်းသည့် အရာရှိ အရေအတွက်သည် ၆၃ ဦးမှ ၃၄ ဦးအထိ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်ဟု အလန်က ပြောသည်။

စစ်မှုထမ်း အမျိုးသားများသည် အသက် ၂၅ နှစ်၊ အမျိုးသမီးများသည် အသက် ၂၃ နှစ်မှသာ လက်ထပ်ကြလေ့ ရှိသဖြင့် တရုတ်၏ တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှုတွင် ပါဝင်သူ အားလုံးနီးပါးသည် လက်မထပ်ရသေးသည့် စစ်မှုထမ်းများဖြစ်သည်ဟု ၎င်းက ဆိုသည်။

ထိုအချက်များအပြင် လက်နက်ခဲယမ်းနှင့် စစ်တပ်၏ပုံစံကို အဆင့်မြှင့်တင် မွမ်းမံမှုများတွင် ပြဿနာအချို့ ရှိနေ သဖြင့် လာမည့် ဆယ်စုနှစ်၌ PLA သည် ကြီးမားသည့် အပြောင်းအလဲများကို လုပ်ဆောင်ဖွယ်ရှိနေသည်ဟု အလန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Asia Times