CNI International News

ဂျီနီဗာ ၊ ဇွန်လ ၁၅

ပဋိပက္ခ၊ တရားစွဲဆိုမှုခံရခြင်း သို့မဟုတ် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရခြင်းတို့ကြောင့် လူပေါင်းသန်း ၁၁၀ နီးပါး သည် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရသည်ဟု ကုလသမဂ္ဂ၏ ဒုက္ခသည်ဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးက ပြောကြောင်း အေပီ သတင်းမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ဆူဒန်စစ်ပွဲသည် စံချိန်တင် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးသူ အရေအတွက် မြင့်တက်လာခြင်းကို ဖြစ်စေသော ပဋိပက္ခများမှ တစ်ခု ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ 

ယင်းက လက်ရှိကမ္ဘာကြီး၏ အခြေအနေကို ဖော်ပြနေသည်ဟု ကုသဒုက္ခသည် အေဂျင်စီ ခေါင်းဆောင် ဖိလစ်ပို ဂရန်ဒီ (Filippo Grandi) က UNHCR ၏ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလားရာ ကြေညာချက်ကို တရားဝင် မထုတ် ပြန်ခင် ဂျီနီဗာမြို့တွင် သတင်းသမားများကို ပြောခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် တစ်နှစ်ထဲတွင်ပင် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူ ၁၉ သန်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ 

ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

ထိုအရေအတွက်ထဲမှ ၁၁ သန်းကျော်မှာ ရုရှား၏ ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ကျူးကျော် စစ်ဆင်နွှဲရာမှ ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

အရေးပေါ် အခြေအနေများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်ဟု ဂရန်ဒီက ပြောသည်။ 

ပြီးခဲ့သည့် နှစ်တွင် အရေးပေါ် အခြေအနေပေါင်း ၃၅ ခု ဖြစ်ခဲ့သည်ဟု အေဂျင်စီက မှတ်တမ်း တင်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ယင်းသည် ယခင်ကထက် ၃-၄ ဆ ပိုများကြောင်း၊ သို့သော် အရေးပေါ် အခြေအနေ ၃၅ ခုထဲကမှ အခြေအနေ တချို့သာ လူသိရှင်ကြား ဖြစ်ခဲ့ကြောင်း၊ အနောက်နိုင်ငံသားများ ရွှေ့ပြောင်းပြီးချိန်တွင် ဆူဒန် ပဋိပက္ခသည် စာမျက်နှာပေါ်မှ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ရကြောင်းလည်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

ကွန်ဂို၊ အီသီယိုးပီးယားနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတို့မှ ပဋိပက္ခများကြောင့် လူ ၁ သန်းနီးပါး စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။

နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးသူ အများစုသည် ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံ နယ်နိမိတ် အတွင်းမှာပင် ဘေးလွတ်ရာကို ခိုလှုံသွား ကြသည်။ 

သုံးပုံတစ်ပုံဖြစ်သော ၃၅ သန်းခန့်သည်သာ တခြားနိုင်ငံများသို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ဒုက္ခသည်အဖြစ် ခံယူခဲ့သည်ဟု UNHCR ၏ ကြေညာချက်တွင် ဖော်ပြသည်။ 

ဒုက္ခသည် အများစုကို လက်ခံထားရာသည် အလယ်အလတ် တန်းစား ဝင်ငွေရှိသည့် အာရှနှင့်အာဖရိကနိုင်ငံ များသာဖြစ်ကြောင်း၊ ကြွယ်ဝသည့် ဥရောပ သို့မဟုတ် မြောက်အမေရိကနိုင်ငံများ မဟုတ်ကြောင်းလည်း ဂရန်ဒီက ပြောသည်။ 

 ဆူဒန်စစ်ပွဲကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရသူများကိုတွေ့ရစဉ်

လက်ရှိတွင် တူရကီသည် ဒုက္ခသည် အများဆုံး လက်ခံထားရာ နိုင်ငံဖြစ်ပြီး ၃ ဒသမ ၈ သန်းရှိသည်။ အများစုမှာ ဆီရီးယားပြည်တွင်းစစ်မှ ဖြစ်သည်။

ထို့နောက် အီရန်တွင် ၃ ဒသမ ၄ သန်းရှိကာ အများစုမှာ အာဖဂန်များ ဖြစ်သည်။ 

ထို့အပြင် ယူကရိန်းမှ ဒုက္ခသည် ၅ ဒသမ ၇ သန်းသည် ဥရောပနိုင်ငံများနှင့် ကမ္ဘာတစ်လွှားသို့ ရောက်ရှိနေ ကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံမဲ့ လူဦးရေသည် ၄ ဒသမ ၄ သန်းသို့ မြင့်တက်လာခဲ့ကြောင်း UNHCR ၏ အချက်အလက်များတွင် ဖော်ပြထားသည်။ 

ယင်းသည် လျှော့ပေါ့ ထွက်ချက်ထားမှုဟုလည်း ယုံကြည်ရသည်။

Source: AP

CNI International News

မင့်ခ်၊ ဇွန်လ ၁၅

အကြီးစားစစ်ပွဲကြီးတစ်ခု ဖြစ်လာမည် သို့မဟုတ် နျူကလီးယား ဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်နိုင်မည်နှင့် ပတ်သက် ၍ အနောက်အုပ်စုသည် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်နေသည်ဟု ဘယ်လာရုစ်သမ္မတ အလက်ဇန္ဒား လူကာရှန်ကို (Alexander Lukashenko)က ပြောကြောင်း တာ့စ်သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ 

Rossiya -1 ရုပ်သံ၏ မိနစ် ၆၀ ကြာ အင်တာဗျူးတွင် ထိုသို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

တကယ်လို့များ ဖြစ်လာခဲ့လျှင်ဆိုသည့် အခြေအနေတစ်ခုအတွက် အခြေခံကျ၍ တိုက်ရိုက် ပတ်သက်မှုရှိသော နောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ပြုလုပ်ရမည့် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ဖူးကြောင်း လူကာရှန်ကိုက ပြောသည်။ 

ထိုသူများ အထိတ်လန့်ဆုံးနှင့် အကြောက်ရွံ့ဆုံးအရာမှာ  နျူကလီးယား ဘေးအန္တရာယ်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယင်းကို ပွင့်လင်းစွာ ပြောဆိုထားကြောင်း၊ အနောက်အုပ်စုသည် ယူကရိန်းတွင် နျူကလီးယား လက်နက်သုံးမည်ကို ထိတ်လန့်နေကြောင်း လူကာရှန်ကိုက ပြောသည်။ 

ဘယ်လာရုစ်သည်လည်း အလားတူ သဘောထားမျိုး ရှိသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

 အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်နဲ့ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးကိုတွေ့ရစဉ်

နျူကလီးယား လက်နက်များ ပေါက်ကွဲမှု ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့လျှင် ကမ္ဘာကြီးတွင် ကပ်ဘေးအန္တရာယ် ကျရောက်လာ နိုင်သည့် အပေါ်တွင်လည်း ထိတ်လန့်မိကြောင်း သမ္မတ လူကာရှန်ကိုက ပြောသည်။ 

ရုရှားအနေဖြင့် ရန်သူများက ၎င်းတို့နယ်မြေများကို ကျူးကျော်ခြင်း သို့မဟုတ် ရန်လိုမှုများသည် ရုရှားနိုင်ငံ၏ ဖြစ်တည်မှုကို ခြိမ်းခြောက်လာသည့် အခြေအနေမျိုးတွင် နျူကလီးယား လက်နက်ကို အသုံးပြုသွားလိမ့်မည်ဟု လူကာရှန်ကိုက သတိပေးသည်။ 

အခြေအနေ ပေးနေချိန်တွင် ဆွေးနွေးပွဲများ လုပ်ဆောင်ရန်လည်း ၎င်းက တိုက်တွန်းခဲ့သလို အနောက်အုပ်စုသည် ယူကရိန်းအား ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခြင်း မလုပ်ရန် ပိတ်ပင်ထားသည်ဟုလည်း ပြောသည်။ 

စစ်သားများ အပါအဝင် ယူကရိန်း ပြည်သူအများစုသည် စစ်ပွဲအား ရပ်တန့် လိုနေကြသည်ဆိုသည့် ခိုင်လုံသော သတင်း အချက်အလက်များကို ရရှိထားကြောင်း ဘယ်လာရုစ်သမ္မတက ပြောသည်။ 

သို့သော် လက်ရှိတွင် ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး ဦးဆောင်သည့် မြောက်ကြွမြောက်ကြွ အရာရှိများ ရှိနေ ကြောင်း၊ ယူကရိန်းသမ္မတသည် တစ်ကမ္ဘာလုံး ခရီးပတ်သွားနေသည့် သူရဲကောင်းတစ်ဦး ဖြစ်လာကြောင်း၊ ၎င်းသည် အချိန်တိုင်း ပွေ့ဖက်၊ နမ်းရှုတ်ခံနေရကာ ၎င်းသည် လက်ရှိထက် ယခင်ကပို၍ ထက်မြက်ခဲ့သည်ဟု ထင်ကြောင်း လူကာရှန်ကိုက ငြီးတွားခဲ့သည်။ 

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၁၄

မတည်ငြိမ်မှုများရှိနေသော နိုင်ငံ၏ တောင်ပိုင်းရှိ ယာလာ(Yala)၊ ပတ်ထာနီ(Pattani)နှင့် နာရာသီဝပ်(arathiwat) ပြည်နယ်သုံးခုမှ ခရိုင်အများစုတွင် အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာခြင်းကို စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်အထိ သက်တမ်းတိုးရန် ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့က သဘောတူခဲ့သည်ဟု Thai PBS မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။ 

(၇၁)ကြိမ်မြောက် သက်တမ်းတိုးခြင်းသည် လုံခြုံရေး အရာရှိများအတွက် ၎င်းတို့ တာဝန်များ ထမ်းဆောင်နိုင်ရန်၊ အကြမ်းဖက် ဖြစ်ရပ်များကို ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းနိုင်ရန်နှင့် ပြည်သူ့လုံခြုံရေးကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ရန် ရည်ရွယ်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ထိုင်းအစိုးရအဖွဲ့ ပြောခွင့်ရပုဂ္ဂိုလ် အနူချာ ဘူရာပါချိုင်သီရိ (Anucha Burapachaisri) က ပြောသည်။

အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည့် ပြည်နယ်သုံးခု မြေပုံကိုတွေ့ရစဉ်

နာရာသီဝပ် ပြည်နယ်တွင် ခရိုင် ၅ ခုမှလွဲ၍ ကျန်ခရိုင်များတွင် အရေးပေါ် အခြေအနေ သတ်မှတ်ထားသည်။

ပတ်ထာနီ ပြည်နယ်တွင် ခရိုင်လေးခု၊ ယာလာတွင် ခရိုင်နှစ်ခုမှလွဲ၍ ကျန်ခရိုင်များကို အရေးပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားသည်ဟု သိရသည်။

ထိုင်းနိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ပတ်ထာနီနိုင်ငံထူထောင်ရေး လှုပ်ရှားမှုများ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ပေါ်ပေါက်လာပြီး နောက် ထိုင်းအစိုးရက အရေးအပေါ် အခြေအနေ ကြေညာထားခြင်းအား သက်တမ်းတိုးလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။

Source: Thai PBS

CNI International News

ခါတွန်၊ ဇွန်လ ၁၄

ဆူဒန်၏ လူမျိုးစုပဋိပက္ခများ ဖြစ်ပွားမှု မြင့်တက်လာခြင်းသည် လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုနှင့် ပတ်သက်သည့် စိုးရိမ် မှုများကို မြင့်တက်လာစေခဲ့သည်ဟု အယ်ဂျာဇီးလ်ယား သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။ 

ဆူဒန်အစိုးရနှင့် RSF လက်နက်ကိုင်တပ်များ၏ တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်နေသည့် အချိန်တွင် ဖြစ်သည်။ 

တိုက်ခိုက်မှုများ ပြင်းထန်နေသော အယ်လ်ဂျီနီယာနာ (el-Geneina) မြို့သည် RSF အဖွဲ့နှင့် ဆက်စပ်မှုရှိသော မာဆာလစ် (Masalit) လူမျိုးများအပေါ် တိုက်ခိုက်မှုများ ဖြစ်ပွားရာ ပင်မ နေရာတစ်ခု ဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆိုးရွားလာသော အကြမ်းဖက်မှုများတွင် ဒေသခံများသည် အိမ်ထဲတွင်သာ ပုန်းအောင်းနေရပြီး အသက်အန္တရာယ် စိုးရိမ်ရမှုကြောင့်  အစားအစာနှင့်ရေကိုပင် အပြင်ထွက် ရှာဖွေနိုင်ခြင်း မရှိပေ။ 

ဆူဒန်နိုင်ငံအတွင်းက တိုက်ပွဲများကြောင့် ကားတစ်စီးမီးလောင်ထားစဉ်

ထိုအကြမ်းဖက်မှုများကြောင့် နိုင်ငံအပြင်ဘက်ရှိ တက်ကြွလှုပ်ရှား သူများနှင့် စောင့်ကြည့် လေ့လာသူများအကြား လူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှုနှင့် အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများ ပေါ်ပေါက်လာမည့်အပေါ် သတိပေးမှုများ မြင်တက်လာခဲ့သည်။ 

ယခုအတိုင်း ပစ်ထားမည်ဆိုလျှင် လက်ရှိတွင် ပေါ်ပေါက်နေသော အကြမ်းဖက်မှုများသည် လွန်ခဲ့သော နှစ် ၂၀ ဒါဖာ (Darfur) ဒေသမှ အခြေအနေများထက် ပိုမိုဆိုးရွား လာလိမ့်မည်ဟုလည်း တချို့က သတိပေးသည်။ 

ဒါဖာ အရေးအခင်းတွင် ဗဟိုအစိုးရက အာရပ်မဟုတ်သော လူမျိုးစုများကို တိုက်ခိုက်ရန် RSF အဖွဲ့ကို လက်နက် တပ်ဆင်ပေးခဲ့ပြီး လူ ၃ သိန်း သေဆုံးကာ ၂ ဒသမ ၅ သန်း ဘေးလွတ်ရာ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရသည်။

ဆူဒန်စစ်တပ်နှင့် RSF လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တို့၏ တိုက်ပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီးနောက် မကြာခင် စတင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော အယ်ဂီနီယာမှ တိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း အနည်းဆုံး လူ ၁၁၀၀ ကျော် သေဆုံးကာများစွာ ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့သည်ဟု ဒေသခံတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများက ပြောသည်။ 

အခြေအနေများကို စောင့်ကြည့်နေသည့် ဒါဖာရှိ ဆရာဝန် အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုကလည်း ဖြစ်ပွားနေသော အကြမ်းဖက်မှုများကို ၁၉၉၄ ခုနှစ် ရဝမ်ဒါလူမျိုးသုဉ်း သတ်ဖြတ်မှု ဖြစ်စဉ်နှင့် နှိုင်းယှဉ် ပြောဆိုမှု ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

Masalit လူမျိုးစုများကိုတွေ့ရစဉ် 

အထူးသဖြင့် ဒါဖာဒေသ အပါအဝင် ပြည်နယ်များသို့ အကူအညီများပေးရန် အခက်အခဲများစွာနှင့် ရင်ဆိုင်နေရ သည်ဟု ဆူဒန်ကျန်းမာရေးဌာနက ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့က ပြောသည်။

ဒါဖာသည် လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာပေါ်၌ အဆိုးရွားဆုံး ဒေသများမှ တစ်ခုဖြစ်လာသည်ဟု နယ်စည်းမခြား ဆရာဝန်များ အဖွဲ့က ဇွန်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ပြောသည်။ 

ဒေသခံ ခေါင်းဆောင်များ၊ ရှေ့နေများ၊ ဆရာဝန်များနှင့် သတင်းသမားများသည် ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခြင်း ခံနေ ရကြောင်း၊ များစွာလည်း သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရကြောင်း The Darfur Bar အဖွဲ့က ပြောသည်။ 

ဒါဖာမြောက်ပိုင်းတွင် ဒေသခံအစိုးရက ကူတမ် (Kutum) မြို့အား အန္တရာယ်ဇုန်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ 

တောင်ပိုင်း ကော်ဒိုဖန် (Kordaofan) ဒေသတွင်လည်း RSF ထောက်ခံသော လက်နက်ကိုင်များက စစ်တပ်နှင့် တိုက်ခိုက်နေပြီး အကြမ်းဖက်မှုများ ပိုမိုဆိုးရွားနေသည်ဟု သတင်းများတွင် ဖော်ပြသည်။

Source: အယ်ဂျာဇီးလ်ယား

CNI International News

ကိယတ်ဗ်၊ ဇွန်လ ၁၄

ရုရှား၏ နယ်စပ်ဒေသများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် ယူကရိန်းတွင် နောက်ထပ် နယ်မြေများ ထပ်မံသိမ်းပိုက်ရေး တပ်များကို အမိန့်ပေးဖွယ်ရှိသည်ဟု ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin) က ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ပြောခဲ့ ကြောင်း အေပီမှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ကျူးကျော်ပြီးသား နယ်မြေများကိုပင် အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်ထားနိုင်ခြင်း မရှိသောကြောင့် ထိုခြိမ်းခြောက်မှုသည် မေးခွန်းထုတ်ဖွယ် ကောင်းနေသည်။ 

ပူတင်၏ စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍  သေသေချာချာ ပြောဆိုမှုများတွင် ယူကရိန်းတပ်များသည် တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်မှု အသစ်တွင် ကြီးကြီးမားမား ဆုံးရှုံးမှုများ ရှိနေသည်ဟု ရုရှားခေါင်းဆောင်က ပြောသည်။

ထို့နောက်  ရုရှားပြည်သူများ စိုးရိမ်နေသကဲ့သို့ တပ်သားသစ်များ ထပ်မံ စေလွှတ်ရန် စီစဉ်နေခြင်း မရှိဟုလည်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

ယူကရိန်းနယ်မြေထဲက တိုက်ခိုက်ခံရသော အဆောက်အဦများကိုတွေ့ရစဉ်

သို့သော် နောက်ပိုင်း ပြောဆိုမှုများတွင်တော့ နောက်ထပ် တပ်တစ်တပ်ကို ထပ်မံဖွဲ့စည်းရေး ပူတင်က   မငြင်းခဲ့ ပြန်ချေ။ 

ထို့အပြင် ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာပြင် နှစ်ဖက်စလုံးအတွက် ရေကြီးရေလျှံမှုများ ဖြစ်စေခဲ့သော ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ် ယူကရိန်းတောင်ပိုင်း ဆည်ကျိုးပေါက်မှုသည်လည်း ယူကရိန်းတို့၏ လက်ချက်ဖြစ်သည်ဟု ပူတင်က အခိုင်အမာ ထပ်မံ ပြောဆိုခဲ့သည်။

ယူကရိန်းတို့၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်ဆင်မှု အစပိုင်း ကာလများတွင် ကျေးရွာတစ်ချို့ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည် ဟု သတင်းများ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီးနောက် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ သတင်းသမားများ၊ ဘလော့ဂါများနှင့် တွေ့ဆုံစဉ်တွင် ပူတင်က ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။
 
တရားမဝင် ကျူးကျော်ထားသော ဒေသလေးခုမှ ရုရှားတပ်များကို ဖယ်ရှားရန် ယူကရိန်းဘက်က ကြိုးပမ်းနေခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ပူတင်၏ သတင်းသမားများနှင့် တွေ့ဆုံမှုသည် နှစ်နာရီကျော် ကြာမြင့်ခဲ့ရာ ရုရှား၏ ယူကရိန်းအလယ်ပိုင်းသို့ ဒုံးကျည်ဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ယူကရိန်းပြည်သူ အနည်းဆုံး ၁၁ ဦး သေဆုံးခဲ့ရပြီးနောက် တွေ့ဆုံခဲ့ ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ယူကရိန်း၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်သည် အောင်မြင်မှုမရှိဟု ပူတင်က ပြောသည်။ 

ထိုစစ်ဆင်ရေး စတင်ပြီးနောက် ယူကရိန်းသည် တင့်ကား ၁၆၀၊ အခြားသော သံကျပ်ကာကား ၃၆၀ ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့ ကာ ရုရှားသည် တင့်ကား ၅၄ စင်းသာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်ဟု ပူတင်က ပြောသည်။ သို့သော် ထိုသို့ ဆုံးရှုံးမှုများ အမှန်တကယ် ရှိ/မရှိကိုတော့ အတည် မပြုနိုင်သေးပေ။ 

ယူကရိန်း အရာရှိများသည်လည်း ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ရာ မှတ်ချက်ပြုခြင်း မရှိပေ။ 

ပူတင်၏ ပြောဆိုမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အိမ်ဖြူတော်သို့ ဆက်သွယ် မေးမြန်းမှုသည်လည်း ပြန်လည် ဖြေကြားမှုမရှိ သေးပေ။ 

ရုရှား ထိုးစစ်အသစ်များလုပ်ဖို့ ဆွေးနွေးနေကြစဉ်

ပူတင်၏ ပြောဆိုမှုသည် မှန်ကန်ခြင်း မရှိကြောင်း၊ ယင်းသည် ရုရှားပြည်သူများကို အယုံသွင်းခြင်းသာဖြစ် ကြောင်း အမေရိကန် ထောက်လှမ်းရေးဌာနနှင့် နီးစပ်သည့် အမည်မဖော်လိုသူ အရာရှိတစ်ဦးက ပြောသည်။ 

သို့သော် ပူတင်၏ ပြောဆိုမှုသည် မည်သို့မည်ပုံ မှားယွင်းနေသည်ကိုတော့ ၎င်းက မရှင်းပြခဲ့ချေ။ 

ယူကရိန်းတို့၏ ရုရှားနယ်စပ် ဒေသများသို့ ရုတ်တရက် ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်ခြင်း၊ အမြောက်ဖြင့် ပစ်ခြင်းတို့နှင့် ပတ်သက်၍ ပြောဆိုရာတွင် ပူတင်က ၎င်းအနေဖြင့် ယူကရိန်းနယ်မြေပေါ်တွင် ကြားခံဇုန်တစ်ခု ဖန်တီးရေး စဉ်းစားနေသည်ဟု ပြောသည်။ 

စစ်ပွဲ၏ ကနဦး ကာလတွင် မြို့တော် ကိယက်ဗ်နှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဒေသများကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။

ထို့နောက် ကျူးကျော်ထားသော နေရာများအပြင် ထိန်းချုပ်ထားသည့် နယ်မြေများကိုပါ ဆုံးရှုံးနေရသည့် ရုရှား အနေဖြင့် ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ ကျော် ရှည်လျားသော ရှေ့တန်းစစ်မျက်နှာပြင်၌ တန်ပြန် ထိုးစစ်နှင့်ရင်ဆိုင်ရသည်။

ထိုသို့ ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် နောက်ထပ် နယ်မြေသစ်များ ထပ်မံ သိမ်းပိုက်နိုင်ဦးမည်လား ဆိုခြင်းကိုလည်း ရှင်းရှင်း လင်းလင်း မသိရသေးပေ။ 

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်များအတွင်း ရုရှား၏ နယ်စပ်ဒေသများတွင် တိုက်ခိုက်မှုများ ပိုမိုများပြားလာခဲ့ပြီး ထိုသို့ ရုတ်တရက် ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် ဒရုန်းတိုက်ခိုက်မှုများအတွက် ရုရှားအစိုးရက ယူကရိန်းကို အပြစ်တင် ထားသည်။

Source: AP

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၁၄

ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်ခွင့်နှင့် ဆက်စပ်နေသော iTV ရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်ခြင်း ကိစ္စအပေါ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် (EC) ၌ မိမိကိုယ် မိမိ ရှင်းလင်းနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်မှုရှိကြောင်း Move Forward ပါတီ ခေါင်းဆောင် ပီတာလင်ဂျာရိုရန်ရတ်(Pita Limjaroenrat)က ပြောသည်။ 

၎င်းအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်သစ်ဖြစ်ရန် ကိစ္စအပေါ် အတားအဆီးဖြစ်စေသည့် အချက်များကို တိုက်ခိုက်သွားရန် အသင့်ရှိသည်ဟုလည်း ပီတာက ပြောသည်။ 

ပီတာက ၎င်းအနေဖြင့် မေလ ၁၄ ရက်နေ့ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် အရည်အချင်း မပြည့်မှီသည်ကို သိရှိ သည့်တိုင် ပါဝင်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ခြင်းဖြင့် ပုဒ်မ ၁၅၁ ကို ချိုးဖောက်မှုရှိသလား စုံစမ်းစစ်ဆေးမည့် နိုင်ငံရေးပါတီမှတ်ပုံ တင်ခြင်းဆိုင်ရာ အရာရှိ၏ ကြိုးပမ်းမှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည်ဟု မထင်ကြောင်း ပြောသည်။

ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီဖြစ်သော Future Forward ပါတီ ခေါင်းဆောင်ဟောင်း သာနာသွန်း ဂျန်ရွန်ရန်ကစ် (Thanathorn Juangroongruangkit) ၏ ဖြစ်စဉ်ကို ကိုးကား၍ ပီတာက ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

Future Forward ပါတီ ခေါင်းဆောင်ဟောင်း သာနာသွန်း ဂျန်ရွန်ရန်ကစ်ကိုတွေ့ရစဉ်

သာနာသွန်းသည် မီဒီယာကုမ္ပဏီတစ်ခုတွင် ရှယ်ယာပိုင်ဆိုင်ခြင်းအတွက် လွှတ်တော်အမတ် တစ်ဦးအဖြစ် လုပ်ဆောင်ခြင်းမပြုရန် ဖွဲ့စည်းပုံ တရားရုံး၏ အမိန့်ချမှတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသူ ဖြစ်သည်။ 

ယခုသီတင်းပတ်တွင် ဧပြီလ ၂၆ ရက်က iTV ရှယ်ယာရှင်များ အစည်းအဝေး၏ လက်ရေး မှတ်တမ်းနှင့် အစည်းအဝေး သဘာပတိမှ ထုတ်ပြန်သည့် မှတ်တမ်တို့အကြား ကွာဟချက်များ ရှိနေသည်ဆိုသည့် အငြင်းပွားဖွယ်ရာ တစ်ခုကို ရုပ်သံအစီအစဉ်တစ်ခုတွင် ဖော်ထုတ်နိုင်ခဲ့သည်။ 

ထိုကိစ္စ မတိုင်ခင် ကတည်းက iTV အား မီဒီယာကုမ္ပဏီတစ်ခုအဖြစ် ပြန်လည် အသက်သွင်းရန် ကြိုးပမ်းမှုများကို သတိပြုမိထားသည်ဟု ပီတာက ပြောသည်။ 

ထိုအငြင်းပွားမှုနှင့် ပတ်သက်၍ တစ်စုံတစ်ဦးသည် ၎င်းအား သတင်းတွင် ဖော်ပြသည်များထက် ပိုသော အချက်အလက်များ ပေးခဲ့သည်ဟု ပီတာက ပြောသည်။

ထို့နောက် ပါတီ၏ ဥပဒေအဖွဲ့သည် ထိုကိစ္စကို ကိုင်တွယ် ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ထိုင်းရွေးကောက်ပွဲ မဲထည့်နေကြစဉ်

နိုင်ငံရေးတက်ကြွ လှုပ်ရှားသူများ၏ ၎င်းအပေါ် တိုင်ကြားချက်များနှင့် ပတ်သက်ရာတွင်လည်း ပီတာက ၎င်းသည် သာနာသွန်း ကဲ့သို့ပင် အရည်အချင်း ပြည့်မှီမှု၊ လွှတ်တော်အမတ်ဖြစ်မှု စသည်တို့အပေါ် ဆုံးဖြတ်ပေးရန် ဖွဲ့စည်းပုံ တရားရုံး၊ ဗဟိုတရားရုံး သို့မဟုတ် ရာဇဝတ်မှု တရားရုံးတို့ထံ လွှတ်တော်အမတ်များ၏ လက်မှတ်ရေးထိုး တောင်းဆိုမှုနှင့် ရင်ဆိုင်ရဖွယ် ရှိသည်ဟု ဝန်ခံသည်။ 

၎င်းအား ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာစေခြင်းကို တားဆီးမည့် မည်သည့် ကိစ္စမျိုးတွင်မဆို ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းသွားနိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ချက်ရှိကြောင်း ပီတာက ပြောသည်။ 

ပုဒ်မ ၁၅၁ က ၎င်းအား ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ၃၀ ဦးမြောက် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခြင်းကို တားဆီးနိုင်မည် မဟုတ်ဟု ပီတာ က ပြောသည်။

လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် လေးနှစ်တာ သက်တမ်း ကုန်ဆုံးချိန်တွင် ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ကြေညာရန် လိုအပ်ချက်နှင့် ပတ်သက်၍လည်း ပီတာက ၎င်းသည် လက်ရှိအချိန်၌ တရားဥပဒေအရ သတ်မှတ်ထားသည့် လိုအပ်သော စာရွက် စာတမ်းများကို ဇွန်လ ၁၈ ရက် မတိုင်ခင်အတွင်း အမျိုးသား အကျင့်ပျက်ခြစားမှု တိုက်ဖြတ်ရေး ကော်မရှင်သို့ တင်သွင်းနိုင်ရန် ပြင်ဆင်မှုများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ပြောသည်။ 

Source: Thai PBS

CNI International News

ပြုံယမ်း၊ ဇွန်လ ၁၃

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန်(Kim Jong Un)က အင်အားကြီး နိုင်ငံတစ်ခု တည်ထောင်ရေးဆိုင်ရာ ရည်မှန်းချက်များကို မျှဝေခြင်းနှင့် ပတ်သက်သည့် မဟာဗျူဟာမြောက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများကို ရုရှားသမ္မတ ပူတင်နှင့် လက်တွဲသွားမည်ဟု ရိုက်တာသတင်းမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှား၏ အမျိုးသားနေ့အတွက် ပူတင်သို့ ပေးပို့သော သတင်းစကားတွင် ကင်မ်က ထိုကဲ့သို့ ကတိပေးခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။

မြောက်ကိုရီးယားနဲ့ ရုရှားအလံကိုတွေ့ရစဉ်

ကင်မ်သည် ပူတင်၏ ယူကရိန်း ကျူးကျော်စစ်ကို ကာကွယ်ပြောဆိုခဲ့ပြီး ရုရှားကို အပြည့်အဝ ထောက်ခံကြောင်း၊ တစ်သားတည်း ရှိကြောင်းလည်း ပြသခဲ့သည်။ 

တရားမျှတမှုသည်သာ အနိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ရုရှားပြည်သူများသည် ၎င်းတို့၏ အောင်မြင်မှု သမိုင်းကြောင်းသို့ ဂုဏ်ကျက်သရေများ ထပ်မံပေါင်းထည့် နိုင်နေဦးမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ကင်မ်က ပြောသည်ဟု နိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ပူတင်နဲ့ ကင်မ်ဂျုံအန်ကိုတွေ့ရစဉ်

ရုရှားနှင့်မဟာဗျူဟာမြောက် နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ကင်မ်က တောင်းဆိုခဲ့သည်။

ထို့နောက် အင်အားကြီး နိုင်ငံတစ်ခု ထူထောင်ရေး ရည်မှန်းချက်ကို ဖြည့်ဆည်းနိုင်ရေးအတွက် နှစ်နိုင်ငံပြည်သူ များ၏ တူညီသော သဘောထားအတိုင်း ပူတင်နှင့်လက်တွဲ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟုလည်း ကင်မ်က ပြောသည်။ 

မြောက်ကိုရီးယားသည် ရုရှားနှင့် ပိုမို နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းလျက်ရှိကာ ရုရှားတို့ ၏ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ယူကရိန်းအား ကျူးကျော်မှုကို ထောက်ခံခဲ့ရုံမက ထိုကျူးကျော်စစ်သည် အမေရိကန်နှင့် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများ၏ မူဝါဒများနှင့် ဖိအားပေးမှုများကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာရခြင်း ဖြစ်သည်ဟုပင် အပြစ်တင် ထားသည်။

Source: Reuters

CNI International News

စတော့ဟုမ်၊ ဇွန်လ ၁၃

ပထဝီနိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ တင်းမာမှုများ မြင့်တက်နေချိန်တွင် နိုင်ငံတချို့ အထူးသဖြင့် တရုတ်၏ နျူကလီးယား လက်နက်အင်အားသည် မြင့်တက်လာကာ တိုးချဲ့မှုများ လုပ်နေကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် တခြားသော နျူကလီးယားပိုင်ရှင် နိုင်ငံများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ လက်နက်များကို အဆက်မြှင့် တင်မှုများ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်နေသည်ဟု လေ့လာသူများက ပြောခဲ့သည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးရှိ နျူကလီးယား လက်နက်ပမာဏ လျော့ကျခြင်းဆိုင်ရာ ကာလရှည် အနေအထား တစ်ခု အဆုံး သတ်ခြင်း အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိနေပြီ သို့မဟုတ် ရောက်ရှိခဲ့ပြီဟု စတော့ဟုမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေး လေ့လာမှုအဖွဲ့ (SIPRI)၏ ဒါရိုက်တာ ဒန်စမစ် ( Dan Smith) က ပြောသည်။ 

ဗြိတိန်၊ တရုတ်၊ ပြင်သစ်၊ အိန္ဒိယ၊ အစ္စရေး၊ မြောက်ကိုရီးယား၊ ပါကစ္စတန်၊ ရုရှားနှင့် အမေရိကန်တို့ကဲ့သို့ နျူကလီးယားပိုင်ရှင် ၉ နိုင်ငံ၏ နျူကလီးယားထိပ်ဖူး စုစုပေါင်း အရေအတွက်သည် ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် ၁၂၅၁၂ သို့ ရောက်လာကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ် ၁၂၇၁၀ မှ ကျဆင်းလာခြင်းဖြစ်ကြောင်း SIPRI က ပြောသည်။ 

စတော့ဟုမ် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေး လေ့လာမှုအဖွဲ့ (SIPRI)၏ ဒါရိုက်တာ ဒန်စမစ်ကို တွေ့ရစဉ်

ထိုအထဲမှ နျူကလီးယားထိပ်ဖူး ၉၅၇၆ သည် စစ်ရေးအရ အသုံးပြုနိုင်ဖွယ် သီးသန့် ဖယ်ထားသည့် အရာများဖြစ် ကြောင်း၊ ယခင်နှစ်ကထက် ၈၆ ခု မြင့်တက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ 

SIPRI က နိုင်ငံများ၏ အသုံးပြု၍ရသော ထိပ်ဖူး အရေအတွက်နှင့် ဖျက်ဆီးရမည့် ထိပ်ဖူးအဟောင်းများ အပါအဝင် လက်နက်တိုက်အတွင်းမှ စုစုပေါင်း အရေအတွက်ကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ခဲ့ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။
 
သီးသန့် သိုလှောင်ထားသည့် နျူကလီးယားထိပ်ဖူး အရေအတွက်မှာ တည်ငြိမ်မှု မရှိကြောင်း၊ ထိုအရေအတွက် သည် ကျဆင်းလာလျက်ရှိကြောင်း စမစ်က ပြောသည်။

ထို့နောက် ယင်းသည် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များ၏ ထိပ်ဖူးအရေအတွက်နှင့် ယှဉ်လျှင် များစွာ နည်းပါးနေသေးသည်ဟု လည်း ဆိုသည်။ 

တိုးမြင့်လာမှု အများဆုံးမှာ တရုတ်နိုင်ငံမှဖြစ်ပြီး ထိပ်ဖူး အရေအတွက်မှာ ၃၅၀ မှ ၄၁၀ အထိ မြင့်တက်လာသည်။ 

အိန္ဒိယ၊ ပါကစ္စတန်နှင့် မြောက်ကိုရီးယားတို့သည်လည်း သီးသန့် ဖယ်ထားသည့် ထိပ်ဖူး အရေအတွက်ကို မြှင့်တင် ခဲ့ကာ ရုရှားတွင် မြင့်တက်မှု အနည်းငယ်ရှိကြောင်း၊ ကျန် နျူကလီးယား ပိုင်ရှင်နိုင်ငံများ၏ ပိုင်ဆိုင်မှု အရေ အတွက်မှာ ပြောင်းလဲမှု မရှိကြောင်းလည်း SIPRI က ပြောသည်။ 

ရုရှားနှင့် အမေရိကန်တို့သည် တစ်ကမ္ဘာလုံးရှိ နျူကလီးယား လက်နက် အရေအတွက်၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်။ 

နျူကလီးယား ထိပ်ဖူး အရေအတွက် ကျဆင်းလာသည်ကို နှစ် ၃၀ ကျော်ကြာ မြင်တွေ့ခဲ့ရသော်လည်း ထို အခြေအနေသည် အဆုံးသတ်ဆီသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီဟု စမစ်က ပြောသည်။ 

ရုရှား၏ ယူကရိန်းအပေါ် ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် နျူကလီးယား လက်နက် ထိန်းချုပ်ရေးနှင့် ဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ သံတမန်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်များလည်း ကျဆုံးခဲ့ရသည်ဟု စမစ်က ပြောသည်။

နျူကလီးယားလက်နက်ကိုင်များ အခြေအနေကို နှိုင်းယှဉ်ပြထားစဉ်

ကျူးကျော်မှု ပေါ်ပေါက်ပြီးချိန်တွင် အမေရိကန်သည် ရုရှားနှင့် အပြန်အလှန် မဟာဗျူဟာမြောက် တည်ငြိမ်ရေး ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုကို ရပ်တန့်လိုက်ခြင်းက သိသာထင်ရှားဆုံး ဖြစ်သည်။ 

ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ရုရှားဘက်ကလည်း ၎င်းတို့အနေဖြင့် New START ဟုခေါ်သော နျူကလီးယား လက်နက် ထိန်းချုပ်၊ လျှော့ကျရေး ၂၀၁၀ သဘောတူညီချက်တွင် ပါဝင်နေမှုကို ရပ်ဆိုင်းသည်ဟု ကြေညာခဲ့သည်။

သဘောတူညီချက်သည် အမေရိကန်နှင့်ရုရှားတို့၏ နျူကလီးယား လက်နက်အင်အားကို ထိန်းချုပ်ပေးနိုင်သည့် နောက်ဆုံး သဘောတူညီချက်ဖြစ်သည်ဟု SIPRI ကပြောသည်။

သို့သော် တစ်ဖက်တွင်လည်း နျူကလီးယား လက်နက်အင်အား မြင့်တက်လာခြင်းသည် ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့်ဟု ပုံချ၍ မရကြောင်း၊ ထိပ်ဖူးသစ်များ ပြုလုပ်ရန် အချိန်ယူရကြောင်း၊ အင်အား မြင့်တက်လာသည့် နိုင်ငံများတွင် ပဋိပက္ခနှင့် တိုက်ရိုက် ပတ်သတ်ခြင်း မရှိသည့်နိုင်ငံများပါ ပါဝင်နေကြောင်း စမစ်က ပြောသည်။ 

တရုတ်သည် စီးပွားရေးနှင့် လွှမ်းမိုးမှု အင်အား မြင့်တက်လာသည်နှင့်အမျှ စစ်တပ်၏ ကဏ္ဍတိုင်းတွင် အကြီးစား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများစွာ လုပ်ဆောင်ထားသည်ကိုလည်း တွေ့ရသည်။ 

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇွန်လ ၁၃

လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများသည် နိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ပတ်ထာနီနိုင်ငံ (Patani State) လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှု အတွက် ပြည်သူ့ဆန္ဒ ခံယူပွဲကျင်းပရန် တောင်းဆိုခဲ့သည့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အုပ်စုတစ်ခုနှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်း စစ်ဆေးမှု လုပ်ဆောင်နေသည်ဟု ထိုင်းအမျိုးသားလုံခြုံရေးကောင်စီ (NSC) က ပြောကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။ 

ဒေသ ၄ ပြည်တွင်း လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ဌာနချုပ်နှင့် နယ်မြေ ၉ ဒေသဆိုင်ရာ ရဲတပ်ဖွဲ့တို့သည် ခွဲထွက်ရေးလှုပ် ရှားသည့် အဖွဲ့၏ လုပ်ရှားမှုများနှင့် လူမှုကွန်ယက်မှ လုပ်ဆောင်ချက်များကို စောင့်ကြည့်နေသည်ဟု NSC ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် ဆူပို မာလာနီယွမ် (Supoj Malaniyom) က ပြောသည်။

နိုင်ငံတောင်ပိုင်း အခြေအနေများနှင့် ပတ်သက်၍ စောင့်ကြည့်ရေးဆိုင်ရာ သက်ဆိုင်ရာ လုံခြုံရေးအေဂျင်စီများ၏ ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့ အစည်းအဝေး ပြီးဆုံးချိန်တွင် ထိုသို့ ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုင်းတောင်ပိုင်းမှာ လုံခြုံရေးနဲ့ ဆွမ်းခံကြွရသည့် ဘုန်းကြီးတစ်ပါး

ထိုအဖွဲ့သည် ခွဲထွက်ရေး လှုပ်ရှားမှုများနှင့် ပတ်သက်မှု ရှိ/မရှိကို စောင့်ကြည့်နေကြောင်း၊ ယင်းသည် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေအပြင် တခြားသော ဆက်စပ်ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်မှုဖြစ်ကြောင်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆူပိုက ပြော သည်။ 

စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခု လုပ်ဆောင်နေကြောင်း၊ ယင်းကို ပြည်တွင်း လုံခြုံရေးဌာနချုပ်က ဦးဆောင် သွားမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် အချိန်ယူရမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။ 

ထိုအုပ်စု၏ လှုပ်ရှားမှုများတွင် နိုင်ငံရေးပါတီတချို့ ပါဝင်ပတ်သတ်မှု ရှိ/မရှိ မေးမြန်းခဲ့ရာတွင် အာဏာပိုင်များ သည် ထိုကိစ္စကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေကြောင်း၊ သက်သေများအပေါ် မူတည်၍ လိုအပ်သော လုပ်ဆောင်မှုများ ချမှတ်ဆောင်ရွက် သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆူပိုက ပြောသည်။

လွတ်လပ်သော မူဆလင်နိုင်ငံတစ်ခု တည်ထောင်ရေး ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲ ကျင်းပရန် တောင်းဆိုမှုမျိုးကို ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ ပိတ်ပင်ထားသည်ဟုလည်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆူပိုက ပြောသည်။ 

မွတ်ဆလင်များ ၀တ်ပြုနေသည်ကို စောင့်ကြည့်နေတဲ့ ထိုင်းလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ 

တပ်မဟာ ၄ ၏ တပ်မှူးဖြစ်သူ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆန်တီ ဆကယ်တာနတ် (Santi Sakultanak) ကလည်း ဆန္ဒခံယူပွဲ ကျင်းပရန် တောင်းဆိုမှုကို ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့ကာ ယင်းသည် ဖွဲ့စည်းပုံနှင့် မညီကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် အမျိုးသားလုံခြုံရေးတို့အပေါ် ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။ 

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်တွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သော ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုအတွင်း ထိုင်းတောင်ပိုင်း ပြည်နယ် သုံးခုမှ ကျောင်းသားများကို ကိုယ်စားပြုသည့် လူငယ်အဖွဲ့အစည်း Pelajar Bangsa ကို တည်ထောင်ခဲပြီးနောက် ယခု ကဲ့သို့ တုံ့ပြန် ပြောဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုအဖွဲ့သည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလတွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့သော ပတ်ထာနီကျောင်းသား၊ လူငယ်အဖွဲ့အစည်း နေရာတွင် အစားထိုး ဝင်ရောက်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု အရင်းအမြစ်များက ပြောသည်။ 

ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ခွင့်၊ ပတ်ထာနီ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုသည့် ခေါင်းဆောင်အောက်တွင် ဆွေးနွေးပွဲကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ 

ထိုဆွေးနွေးပွဲတွင် လွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံထားရသူများ၊ ပါတီခေါင်းဆောင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထို ဆွေးနွေးပွဲတွင် ပတ်ထာနီနိုင်ငံ လွှတ်လပ်ရေး ဆန္ဒခံယူပွဲ ကျင်းပခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ မဲပေးရွေးချယ်ပေးရန် လည်း တောင်းဆိုခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်