CNI Sport News

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင် ၂၈

ဖီနာဘာချီအသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ဒိုင်နမိုကိဗ်အသင်း ဂိုးသွင်းပြီး အောင်ပွဲခံချိန်မှာ ရုရှားသမ္မတ ပူတင်ရဲ့ နာမည်ကို ကြွေးကြော်ခဲ့လို့ ဝေဖန်မှုတွေ ခံနေရပါတယ်။

ဖီနာဘာချီနဲ့ ဒိုင်နမိုကိဗ်တို့ တူရကီမှာ ကစားခဲ့တဲ့ ချန်ပီယံလိဂ် ခြေစစ်ပွဲမှာ ဒိုင်နမိုကိဗ်အသင်းက ၂ ဂိုး- ၁ ဂိုးနဲ့အနိုင်ရပြီး နောက်တစ်ဆင့် တက်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီပွဲရဲ့ ပွဲချိန်အတွင်း ၁ ဂိုးစီ သရေကျနေခဲ့လို့ အချိန်ပိုကစားစဉ် အချိန်ပိုမှာ ဒိုင်နမိုကိဗ် အသင်းက အနိုင်ဂိုး သွင်းယူနိုင်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒီပွဲမှာ ဒိုင်နမိုကိဗ်အတွက် အဖွင့်ဂိုးသွင်းယူခဲ့တဲ့ ဘူရယ်လ်စကီးဟာ ဖီနာဘာချီ ပရိသတ်တွေရှေ့မှာ  လင်းယုန်လက်ဟန် ပုံစံနဲ့ အောင်ပွဲခံခဲ့တာပါ။ ဒါကို တုံ့ပြန်တဲ့ အနေနဲ့ ဖီနာဘာချီအသင်း ပရိသတ်တွေဟာ ယူကရိန်းတစ်နိုင်ငံလုံးကို ဒုက္ခ ပေးနေတဲ့ ပူတင်ရဲ့နာမည်ကို ကျယ်လောင်စွာ ကြွေးကြော်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

ဖီနာဘာချီအသင်း ပရိသတ်တွေ အော်ဟစ်နေတဲ့ ရုပ်သံဖိုင်ဟာ ဆိုရှယ်မီဒီယာမှာ ပျံ့နှံ့ခဲ့ပြီး ကြည့်ရှုသူ ၅ သန်းကျော်အထိ ရှိနေခဲ့တာပါ။ ဒီနောက်မှာတော့ ဖီနာဘာချီကို ပြိုင်ပွဲယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ဖို့ ယူအီးအက်ဖ်အေကို တိုက်တွန်းမှုတွေ ပြုလုပ် လာခဲ့ကြပါတယ်။

Source: Sport Bible

CNI International News

ဝါရှင်တန် ဇူလိုင် ၂၆

ဒီမိုကရေစီအရေး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ၄ ဦးကို ကွပ်မျက်လိုက်ပြီးနောက် မြန်မာစစ်တပ် အုပ်ချုပ်သူများနှင့် ပုံမှန်အတိုင်း စီးပွားရေးလုပ်၍ မရတော့ကြောင်း အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာ့တပ်မတော် အုပ်ချုပ်နေခြင်းကို ဒဏ်ခတ် အရေးယူရန် နောက်ထပ် အစီအမံများ ထည့်သွင်း စဉ်းစားထားပြီး ရွေးချယ် စရာအားလုံး မိမိတို့၏ စားပွဲအပေါ်မှာ အသင့်ရှိနေကြောင်း ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံသို့ စစ်လက်နက်ပစ္စည်းများ ရောင်းချခြင်းကို တားမြစ်ရန်နှင့် နိုင်ငံတကာ၏ ယုံကြည်ကိုးစားမှုဖြင့် မည်သည့် ချေးငှားမှုမျိုးမဆို အရေးယူမည်ဖြစ်၍ ရှောင်ကြဉ်ကြရန် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများကို အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူ နက်ပရိုက်စ် (Ned Price) က ပုံမှန် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် တိုက်တွန်းသွားခဲ့သည်ဟု ရိုက်တာသတင်းဌာနက ဖော်ပြသည်။

ယခင် အမေရိကန် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများတွင် ချန်လှပ်ခဲ့သော မြန်မာ့သဘာဝ ဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်းကို ဘိုင်ဒန်အစိုးရက ပိတ်ဆို့ ရန် စဉ်းစားနေသလားဟု မေးမြန်းရာ နက်ပရိုက်စ်က “နောက်ထပ် ပိတ်ဆို့မည့် အစီအမံများအတွက် ရွေးချယ်စရာအားလုံးမှာ စားပွဲပေါ်တွင် အသင့်ရှိကြောင်း” ဖြေကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူ နက်ပရိုက်စ်

“သူတို့လုပ်ခဲ့တဲ့ ကြောက်စရာကောင်းအောင် ရက်စက်မှုတွေကြောင့် ဒီအုပ်ချုပ်နေတဲ့ လက်ထက်မှာ ပုံမှန်အတိုင်း စီးပွားရေး လုပ်လို့ မရပါဘူး” ၎င်းက ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလနှင့် ဧပြီလအတွင်း လျှို့ဝှက်စုံစမ်း စစ်ဆေးမှုများအရ သေဒဏ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည့် တက်ကြွလှုပ်ရှား ၄ ဦး သည် စစ်တပ်အပေါ် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့် အရပ်သား တော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်ကူညီသည်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။

ယမန် နှစ်က မြန်မာ့တပ်မတော် အာဏာရယူလိုက်ပြီးနောက်ပိုင်း နိုင်ငံတဝန်းတွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော ဆန္ဒပြပွဲများကို သွေးထွက် သံယို ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။

ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း ပြည်တွင်း၌ ယခုကဲ့သို့ ပထမဆုံး ကွပ်မျက်မှုအပေါ် နိုင်ငံတကာ၏ အပြစ်တင်ဝေဖန်သံများ ကျယ်လောင်သွားခဲ့သည်။

မြန်မာ့လမ်းကြောင်းကို လွှမ်းမိုးနိုင်သည့် အလားအလာမှာ တရုတ်ထက်ပို၍ အခြားမည်သည့်နိုင်ငံမှ မရှိကြောင်း၊ ဒေသတွင်း အာဆီယံအဖွဲ့၏ အစည်းအဝေးများသို့ မြန်မာ့တပ်မတော် ကိုယ်စားလှယ်များကို ဖယ်ချန်ထားခြင်းအား ဆက်လက်၍ စံနမူနာ ထားလျက် ထိန်းသိမ်းသွားရန် တောင်းဆိုပါကြောင်း နက်ပရိုက်စ်က ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Reuters

CNI International News

ဟာရာရီ၊ ဇူလိုင် ၂၆

ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံတွင် ပြည်တွင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှင့် ဘဏ္ဍာရေး မတည်ငြိမ်မှု ထိန်းသိမ်းနိုင်ရန်အတွက် အများပြည်သူများ ကို ရွှေဒင်္ဂါးများ စတင် ရောင်းချပေးခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းအရ သိရသည်။

ပြည်တွင်း ငွေကြေးအပေါ် ယုံကြည်မှု မြှင့်တင်ရန်အတွက် အဆိုပါ ရှားရှားပါးပါး အစီအစဉ်ကို ဇင်ဘာဘွေ ဗဟိုဘဏ်က ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။

၂၀၀၈ ခုနှစ်၌ အများပြည်သူ လက်ဝယ်ရှိ စုဆောင်းငွေသည် အလွန်အမင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်း အနေဖြင့် ၅ ဘီလီယံ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တဟုန်ထိုး တက်ခဲ့သဖြင့် ဇင်ဘာဘွေ ငွေကြေး၏ ခိုင်မာမှုကို အယုံအကြည် မရှိတော့ကြောင်း နိုင်ငံတကာ ငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) ၏ အဆိုအရ သိရသည်။

ထိုသို့ ဆိုးရွားလှသော ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၏ ခါးသီးခြင်းများ အမှတ်တရ ဖြစ်နေကြသည့် ယနေ့ခေတ် ဇင်ဘာဘွေ နိုင်ငံသား များသည် နေအိမ်တွင် စုဆောင်းထားရန် (သို့မဟုတ်) နေ့စဉ် ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားရန်အတွက် ရှားပါးသော အမေရိကန် ဒေါ်လာများကို တရားမဝင် ဈေးကွက်၌ သုံးစွဲရခြင်းအား အပြိုင်အဆိုင် နှစ်သက်လိုလားနေကြသည်။
ဇင်ဘာဘွေ ငွေကြေးအပေါ် ယုံကြည်ခြင်းမှာ အလွန်နိမ့်ပါးနေပြီဖြစ်ပြီး လက်လီ ရောင်းချသူများက လက်မခံကြတော့ပေ။

ဗဟိုဘဏ်သည် ဇူလိုင် ၂၅ ရက်တွင် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဘဏ်များထံသို့ ရွှေဒင်္ဂါး ၂,၀၀၀ ထုတ်ပေးခဲ့သည်။

ဇင်ဘာဘွေဗဟိုဘဏ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂျွန်မန်ဂူဒယာကိုတွေ့ရစဉ်(AP)

အဆိုပါ ဒင်္ဂါးပြားများ ပထမအသုတ်ကို ပြည်ပတွင် ထုတ်လုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သော်လည်း နောက်ပိုင်း၌ ပြည်တွင်းမှာ ဆက်လက် ထုတ်လုပ်သွားမည်ဟု ဇင်ဘာဘွေဗဟိုဘဏ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဂျွန်မန်ဂူဒယာ (John Mangudya) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုဒင်္ဂါးပြားများ လုံလောက်စွာ လဲလှယ်နိုင်ခြင်း ရှိ/မရှိ ဆိုသည့်အပေါ် မူတည်၍ ဆိုင်များတွင် ဝယ်ယူသုံးစွဲနိုင်ပြီဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

“အစိုးရသည် အလွန်မြင့်မားသည့် ဝယ်လိုအားနှင့် ရောင်းလိုအား ကွာဟချက်ကြောင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ၏ ဝယ်လိုအားကို ထိန်းညှိနိုင်ရန် ကြိုးပမ်းနေကြောင်း” ဇင်ဘာဘွေ စီးပွားရေးပညာရှင် ပရိုစပါချစ်တမ်ဘာရာ (Prosper Chitambara) က ပြောကြားခဲ့သည်။

“မျှော်လင့်ချက်ကတော့ ပြည်တွင်း ငွေကြေးတန်ဖိုး ကျဆင်းမှုကို ထိန်းချင်တာ။ အဲဒီအတွက် ကုန်ဈေးနှုန်း တည်ငြိမ်မှု အတိုင်းအတာ တစ်ခုခု ရှိသင့်တယ်” ဟု ၎င်းက မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

မည်သည့်ပုဂ္ဂိုလ် (သို့မဟုတ်) ကုမ္ပဏီမဆို အဆိုပါ ဒင်္ဂါးပြားများကို တရားဝင် ခွင့်ပြုထားသော ဆိုင်များမှ ဝယ်ယူနိုင်ပြီး ဘဏ်တွင် ပြန်လည်သိမ်းဆည်းခြင်း (သို့မဟုတ်) အိမ်သို့ ယူဆောင်သွားခြင်း ပြုလုပ်နိုင်ကြောင်း ဇင်ဘာဘွေ ဗဟိုဘဏ်၏ ကြေညာချက်အရ သိရသည်။

ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံငွေကြေး အကြွေစေ့များကိုတော့ နိုင်ငံခြားငွေဖြင့်သာ ဝယ်ယူနိုင်မည်ဟု ၎င်းကြေညာချက်တွင် ဆက်လက် ဖော်ပြထားသည်။

Source: AP

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၇            

သီရိလင်္ကာသည် ၎င်း၏သမိုင်းတလျှောက် အဆိုးရွားဆုံး အကျပ်အတည်းကို ရင်ဆိုင်ကျော်လွှားနိုင်ရန် အပူတပြင်း အကူ အညီ တောင်းနေရသည်။ လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်၍ ကျောင်းများ ပိတ်ထားရပြီး ကလေးသူငယ်များနှင့် ဆရာ၊ ဆရာမများမှာ စာသင်ခန်းပြင်ပသို့ ရောက်နေရသည်။

ချွတ်ခြုံကျသွားသော တိုင်းပြည်အတွက် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF) ၏ ဘဏ္ဍာရေး ကယ်တင်မည့် အစီအစဉ်မှာ ရှေ့မရောက်နိုင်ဘဲ ခက်ခဲနေသည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ်က ယခုသီတင်းပတ်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

သို့သော် ယူကရိန်းစစ်ကြောင့် စားသောက်ကုန်၊ လောင်စာဆီနှင့် အခြားပစ္စည်းများ ဈေးတက်ကုန်ခြင်းမှာ သီရိလင်္ကာ တစ်နိုင်ငံတည်း ပြဿနာပေါ်နေသည်တော့ မဟုတ်ပေ။

လာအို၊ ပါကစ္စတန်မှသည် ဗင်နီဇွဲလားနှင့် ဂီနိနိုင်ငံများအထိ ကမ္ဘာတဝန်းရှိ နိုင်ငံအများအပြားတွက် အချက်ပေး ခေါင်းလောင်းသံများ ဆူညံလာပြီ ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံပေါင်း ၉၄ နိုင်ငံတွင် လူဦးရေ ၁ ဒသမ ၆ ဘီလီယံခန့်သည် စားနပ်ရိက္ခာ၊ စွမ်းအင်၊ ဘဏ္ဍာရေးစနစ် အကျပ်အတည်းများ ခံစားနေရပြီး ၎င်းတို့အနက် ၁ ဒသမ ၂ ဘီလီယံမှာ ကြမ်းတမ်းလှသည့် မုန်တိုင်းဒဏ် သင့်နေကြသည်။

သီရိလင်္ကာရဲ့ လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှုဒဏ်ကို ခံနေရတဲ့ ပြည်သူများ (AP)

လူနေမှုစရိတ် ခက်ခဲမှုနှင့် အခြားစရိတ်စကများက နေရာတိုင်းတွင် ဖိစီးနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ချုပ်၏ ကမ္ဘာ့အကျပ်အတည်း တုံ့ပြန်ရေးအဖွဲ့က ယခင်လ၌ ထုတ်ပြန်သော အစီရင်ခံစာအရ သိရသည်။

အဆိုပါ နိုင်ငံများ၏ မပြေလည်မှုများမှာ အကြောင်းအရင်းအားဖြင့် ကွဲပြားသော်လည်း အားလုံးကတော့ ရုရှားက ယူကရိန်း ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် လောင်စာဆီ စရိတ်တက်လာခြင်း၏ ဒုက္ခကို မျှဝေခံစားနေရသည်။

ရလဒ်အားဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ၌ လူတစ်ဦးချင်း ဝင်ငွေမှာ ယခုနှစ်တွင် ကပ်ရောဂါ အကြိုကာလ (၂၀၁၉) ခုနှစ်အောက်သို့ ၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျဆင်းသွားမည်ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ခန့်မှန်းထားသည်။

ကမ္ဘာ့အဆင်းရဲဆုံး နိုင်ငံများ၏ ထက်ဝက်ကျော်သည် အကြွေးထူနေခြင်း (သို့မဟုတ်) အကြွေးဖိစီးမှု ပြဿနာ ကြီးထွားလာ ခြင်း ရှိနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုးဆုံး အကျပ်အတည်းထဲမှ အချို့ကို အကျင့်ပျက်ခြစားမှု၊ ပြည်တွင်းစစ်၊ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းမှု (သို့မဟုတ်) အခြား ဘေးဆိုးများကြောင့် ထိခိုက်ခဲ့ရသော နိုင်ငံများတွင် တွေ့ရသည်။ ထိုနိုင်ငံများသည် ကသောင်းကနင်း ဖြစ်နေကြပြီး မတန်တဆ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး အောက်သို့ ရောက်သွားကြသည်။

ကျပ်တည်းကျဉ်းမြောင်း၍ စီးပွားရေး အန္တရာယ်များနေသော နိုင်ငံအချို့ကို အောက်ပါအတိုင်း တွေ့ရှိနိုင်သည်။

အာဖဂန်နစ္စတန်မှာ တာလီဘန်တွေ ထိန်းချုပ်ပြီးနောက် ခက်ခဲလာမှု(AP)

အာဖဂန်နစ္စတန်

*****************

အာဖဂန်နစ္စတန်တွင် ယမန်နှစ်က အမေရိကန်နှင့် နေတိုး မဟာမိတ်တပ်များ ထွက်ခွာချိန်မှစ၍ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း ပိုမို ဆိုးရွားလာခဲ့သည်။ တာလီဘန်အစိုးရကို ကမ္ဘာက အသိအမှတ်မပြုဘဲ နိုင်ငံတကာအကူအညီများ လုံးဝရပ်တန့်သွားခဲ့ရာ ဘဏ်ငွေလွှဲမှုနှင့် ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားခြင်းများလည်း တုံ့ဆိုင်းသွားခဲ့သည်။

နိုင်ငံ၏လူဦးရေ ၃၉ သန်းသည် စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုကြောင့် အသက်အန္တရာယ်နှင့်ပင် ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ဆရာဝန် များ၊ သူနာပြုများနှင့် ကျောင်းဆရာများ လအတန်ကြာ လုပ်ခလစာ မရရှိကြပေ။ မကြာသေးမီက ငလျင်လှုပ်ခတ်၍ လူ ၁၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ဆင်းရဲဒုက္ခများ ဗူးလေးရာ ဖရုံဆင့်ခဲ့သည်။

အာဂျင်တီးနား နိုင်ငံအတွင်းပြည်သူများ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုဒဏ်ခံနေရ(AP)

အာဂျင်တီးနား

***************

အာဂျင်တီးနားနိုင်ငံသား ၁၀ ဦးလျှင် ၄ ဦးမှာ ဝင်ငွေ နိမ့်ပါးသွားခဲ့ပြီး ဗဟိုဘဏ်၏ ငွေကြေးခိုင်မာမှု လျော့ကျလာခဲ့သည့် အပြင် နိုင်ငံခြားအရန်ငွေကြေး အလွန်နည်းပါးနေသည်။ နိုင်ငံသား သန်းနှင့်ချီ၍ မီးချောင်သုံး ပစ္စည်းများနှင့် စားသောက်ကုန် အခက်အခဲဖြစ်ရပြီး အစိုးရ၏ သက်သာချောင်ချိရေး အစီအစဉ်ကို စောင့်ဆိုင်းနေကြသည်။

အကြွေးဒေါ်လာ ၄၄ ဘီလီယံ အတွက် IMF နှင့် မကြာသေးမီက သဘောတူညီချက် ရခဲ့သော်လည်း စီးပွားရေး နာလန်ထမှု နှေးကွေးနေခြင်းကြောင့် မေးခွန်း ထုတ်စရာများ ပေါ်ပေါက်နေသည်။

အီဂျစ်နိုင်ငံအတွင်းက ပြည်သူများ လှုပ်ရှားရုန်းကန်နေရမှု(AP)

အီဂျစ်

********

အီဂျစ်နိုင်ငံတွင် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုနှုန်းမှာ ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းနီးပါး တိုးလာခဲ့ပြီး လူဦးရေ ၁၀၃ သန်း၏ သုံးပုံတစ်ပုံမှာ ဆင်းရဲတွင်း နက်နေခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းသုံး ငွေကြေး တန်ဖိုးကျဆင်းနေခဲ့သည်။

လောင်စာဆီ၊ သောက်သုံးရေနှင့် လျှပ်စစ်တို့ ဦးစားပေးရသဖြင့် အစိုးရ ထောက်ပံ့ကြေးများ ဖြတ်တောက်ခဲ့ရပြီး ခြိုးခြံချွေတာ ရေး အစီအမံများ ချမှတ်ထားရသည်။ အီဂျစ်ဗဟိုဘဏ်က ငွေကြေးဖောင်းပွမှုထိန်းရန် အတိုးနှုန်းမြှင့်တင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံခြား ကြွေး မြီများ ပြန်ဆပ်ရန် ခက်ခဲနေခဲ့သလို အသားတင် နိုင်ငံခြား အရန်ငွေကြေး ထိုးကျသွားခဲ့သည်။

အိမ်နီးချင်း ဆော်ဒီအာရေဗျ၊ ကာတာနှင့် အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စု(ယူအေအီး)တို့က ငွေသားနှင့် တိုက်ရိုက် ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှုတို့ကို အကူအညီအဖြစ် ဒေါ်လာ ၂၂ ဘီလီယံတန်ဖိုး အီဂျစ်အစိုးရထံ ပေးအပ်ရန် ကတိပြုခဲ့သည်။

လာအိုနိုင်ငံအတွင်းက အလုပ်သမားများ

လာအို

********

သေးငယ်သော ကုန်းပိတ်နိုင်ငံဖြစ်သည့် လာအိုတွင် ကပ်ရောဂါ မဖြစ်မီအထိ စီးပွားရေးတိုးတက်မှု လျင်မြန်သွက်လက် နေခဲ့ သော်လည်း ယခုအခါ ကြွေးမြီများ ဖိစီးလာခဲ့သည်။ သီရိလင်္ကာကဲ့သို့ ဒေါ်လာဘီလီယံနှင့်ချီသော ချေးငွေများ မည်သို့ ပြန်ဆပ် ရမည်ကို ကြွေးရှင်များနှင့် ညှိနေရသည်။

ကပ်ရောဂါကြောင့် ကုန်ဈေးနှုန်းတက်ခြင်း၊ အလုပ်အကိုင် ဆုံးရှုံးခြင်းတို့က လာအို၏ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကို ပိုဆိုးလာစေခဲ့သည်။

လက်ဘနွန်နိုင်ငံအတွင်းက မတည်ငြိမ်မှု(AP)

လက်ဘနွန်

************

လက်ဘနွန်နိုင်ငံတွင် ငွေကြေးစနစ် ယိုင်လဲခြင်း၊ ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်း မြင့်လာခြင်းနှင့် အငတ်ဘေး ဆိုက်လာခြင်း၊ လောင်စာဆီ တန်းစီးဝယ်ရခြင်းနှင့် လူလတ်တန်းစား လျော့ပါးလာခြင်းတို့မှာ သီရီလင်္ကာကဲ့သို့ ဖြစ်လာသည်။

ပြည်တွင်းစစ်ဒဏ်၊ အစိုးရ၏ စွမ်းဆောင်ရည် ကျဆင်းခြင်း၊ အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားနေခြင်းတို့ကြောင့် မလူးသာ မလွန့်သာ ဖြစ်နေသည်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်း အဆိုပြုခဲ့သော အခွန်မူဝါဒကို အကြောင်းပြု၍ အုပ်ချုပ်သူ လူတန်းစားအပေါ် လူထုဒေါသ ပုံကျလာခဲ့ပြီး လနှင့်ချီ၍ ဆန္ဒပြမှုများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

ကြွေးမြီ ဒေါ်လာ ဘီလီယံ ၉၀ (သို့မဟုတ်) ၎င်းနိုင်ငံ အသားတင် ထုတ်ကုန်တန်ဖိုး GDP ၏ ၁၇၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပြန်ဆပ်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သဖြင့် ကမ္ဘာ့အကျပ်တည်းဆုံး နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့သည်။

မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ထောက်ခံသူများ 

မြန်မာ

********

ကပ်ရောဂါနှင့် နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး အထူးသဖြင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ ရွေးကောက်ခံအစိုးရကို ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီတွင် ဖြုတ်ချ၍ စစ်တပ်က အာဏာရယူပြီးနောက် မြန်မာ့စီးပွားရေး ထိခိုက်သွားခဲ့သည်။

စစ်တပ်က ချုပ်ကိုင်ထားသော စီးပွားရေး ပိုင်ဆိုင်မှုများကို အနောက်အုပ်စု ပစ်မှတ်ထား၍ ပိတ်ဆို့ အရေးယူခဲ့သည်။ စီးပွားရေးမှာ ယမန်နှစ်၌ ၁၈ ရာခိုင်နှုန်း ကျုံ့ဝင်သေးကွေးခဲ့သည်။

လူပေါင်း ၇ သိန်းကျော်သည် လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများနှင့် နိုင်ငံရေး အကြမ်းဖက်မှုဒဏ်ကြောင့် နေရပ်များကို စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရခြင်း (သို့မဟုတ်) အတင်းအကျပ် မောင်းထုတ်ခံရခြင်းတို့ ခံစားနေခဲ့ရသည်။ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က ၂၀၂၂-၂၀၂၄ ခုနှစ် အတွက် ခန့်မှန်းတွက်ချက်ရာတွင် မြန်မာနိုင်ငံကို ဖယ်ထုတ်ထားသည်။

ပါကစ္စတန်နိုင်ငံရဲ့ ငွေကြေး အကျပ်အတည်း (AP)

ပါကစ္စတန်

***********

ပါကစ္စတန်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဧပြီလတွင် ဝန်ကြီးချုပ် အီမရန်ခမ်းကို ဖြုတ်ချပြီးနောက် ဆိုင်းငံထားသော ဒေါ်လာ ၆ ဘီလီယံ တန်ဖိုး ထောက်ပံ့ရေး အစီအစဉ်ကို ပြန်လည် အသက်သွင်းရန် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း အခြေအနေမှာ သီရိလင်္ကာ ကဲ့သို့ပင် IMF နှင့် အရေးပေါ် ဆွေးနွေးရသည့်အဖြစ်သို့ ဆိုက်ရောက်သွားသည်။

ရေနံစိမ်း ဈေးတက်လာခြင်းကြောင့် လောင်စာဆီ ရှားပါးလာခဲ့ပြီး ပါကစ္စတန် ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှာ ၂၁ ရာခိုင်နှုန်းသို့ မြင့်တက်သွားခဲ့သည်။ လက်ဖက်ခြောက်တင်သွင်းမှု ဒေါ်လာ သန်း ၆၀၀ လျှော့ချရန် အစိုးရဝန်ကြီးတစ်ဦးက မေတ္တာရပ်ခဲ့ရာ နိုင်ငံသားများ ဒေါသထွက်ခဲ့ကြသည်။

IMF အကူအညီကို တောင့်တလျက် ဝန်ကြီးချုပ် ရှာဘတ်ရှရစ်ဖ်က အဓိက စက်မှုလုပ်ငန်းကြီးများအတွက် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ စူပါအခွန်အသစ် ချမှတ်ခဲ့သည်။ ပါကစ္စတန် မက်ခရိုစီးပွားရေးမှာ အန္တရာယ်များနေပြီး အကျဘက်သို့ တိမ်းစောင်းလာနေ သည်ဟု ကမ္ဘာ့ဘဏ်က နောက်ဆုံး အကဲဖြတ်ချက်တွင် သတိပေးခဲ့သည်။

တူရကီ ငွေကြေးကျပ်တည်းမှုကနေ စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက်မှု(AP)

တူရကီ

**********

တူရကီနိုင်ငံတွင် အစိုးရဘဏ္ဍာရေး ပိုမိုဆိုးရွားလာနေပြီး ကုန်သွယ်ရေးနှင့် အရင်းအနှီးစာရင်း လိုငွေ ပြလာမှုသည် ပြဿနာကို ပိုမိုကြီးထွားစေခဲ့သည်။ ငွေကြေးဖောင်းပွမှုမှာ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်ရှိနေပြီး အလုပ်လက်မဲ့ များပြားနေသည်။ နိုင်ငံအတွင်းရှိ အိမ်ထောင်စု အသီးသီးသည် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် အခြားပစ္စည်းများ ဝယ်ယူရန် ရုန်းကန်နေရသည်။ တူရကီ၏ နိုင်ငံခြားကြွေးမြီမှာ GDP ၏ ၅၄ ရာခိုင်နှုန်း ဖြစ်နေသည်။

ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံသားများရဲ့ ရုန်းကန်နေမှု

ဇင်ဘာဘွေ

***********

ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံတွင် ငွေကြေး ဖောင်းပွမှုနှုန်းမှာ ၁၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ရှိနေပြီး ၂၀၀၈ ခုနှစ်၌ အမြင့်ဆုံး ငွေကြေး ဖောင်းပွမှု အဖြစ်သို့ ပြန်ရောက်သွားနိုင်သည်။ ၎င်းနိုင်ငံ၏ ထိခိုက်လွယ်သော စီးပွားရေးတွင် ပြဿနာ တစ်ခုပြီးတစ်ခု တိုးလာနေသည်။

ဇင်ဘာဘွေ၏ စီးပွားရေးမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ တိုင်အောင် စက်မှုလုပ်ငန်း ပျက်သုဉ်းခြင်း၊ အကျင့်ပျက် ခြစားခြင်း၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံ မှု နည်းပါးခြင်း၊ ပို့ကုန် နည်းပါးခြင်းနှင့် ကြွေးမြီထူခြင်းတို့ ဖိစီးနေသည်။

ဇင်ဘာဘွေ ငွေကြေးကို လူထုက အယုံအကြည် မရှိ တော့သဖြင့် ဒေါ်လာဝယ်လိုအားမှာ တိုးနေခဲ့သည်။ အတော်များများမှာ ရပ်တည်ရှင်သန်ရေးအတွက် ရုန်းကန်ရင်း နံနက်စာနှင့်ညစာ နပ်မမှန်ကြတော့ပေ။

Source: AP

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဇူလိုင် ၇

အရှေ့အာရှသို့ ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ တန်ဖိုးရှိသော အီရန်ရေနံဓါတုပစ္စည်းများ တင်ပို့ရောင်းချခြင်းဖြင့် အီရန်အစိုးရသည် ရေနံပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ချိုးဖောက်လိုက်သည့်အတွက် ၎င်းနှင့် ဆက်စပ်ရောင်းချရာ နိုင်ငံတကာ ကွန်ရက်များ၏ပိုင်ဆိုင်မှုများကိုပါ ဆိုင်းငံ့စေလိုက်ကြောင်း အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ဇူလိုင် ၆ ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

အဆိုပါပိတ်ဆို့အရေးယူမှုသည် အီရန်အစိုးရပိုင်ကုမ္ပဏီ၊ ထရေလိုင်းယန့်ကုမ္ပဏီ (Trilliance)တို့နှင့်ဆက်စပ်၍ တရုတ်နှင့်အာရပ်စော်ဘွားများပြည်ထောင်စု (ယူအေအီး)တို့ကို ပစ်မှတ်ထားလုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထရေလိုင်းယန့်သည် ဟောင်ကောင်အခြေစိုက်ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်ပြီး အီရန်နှင့်ဆက်ဆံမှုရှိသဖြင့် အမေရိကန်၏ ပိတ်ဆို့ အရေးယူများ ခံနေရသည်။

ဝါရှင်တန်သည် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လ၌ အီရန်ရေနံဓါတုပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်သူများအပြင် အိန္ဒိယနှင့်တရုတ် ပွဲစားများ ကိုပါ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။

အီရန်၏နျူကလီးယားအစီအစဉ်ကို ဟန့်တားရန်အတွက် ၂၀၁၅ ခုနှစ်က သဘောတူညီချက်ကို ပြန်လည် အသက် သွင်းရန် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းနေချိန်၌ အမေရိကန်ဘက်မှ အီရန်အပေါ် ယခုကဲ့သို့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများနှင့် ဖိအားများ တိုးလာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

 “ပူးတွဲဘက်စုံလုပ်ဆောင်ချက် အစီအစဉ်များ လိုက်နာဖို့ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးကြရင်း အီရန်နှင့် သဘော တူညီ ချက်တစ်ရပ်ရရှိရန် အမေရိကန်က ကတိပြုထားသော်လည်း ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ချမှတ်ရေးအတွက် မိမိတို့ အခွင့်အာဏာများကို ဆက်လက်အသုံးချသွားမည်” ဟု အဆိုပါနျူကလီးယားသဘောတူညီချက်ကို ရည်ညွှန်း လျက် အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။

အစ္စရေးနှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျသို့ လာမည့်သီတင်းပတ်တွင် သမ္မတဂျိုးဘိုင်ဒန်၏ ခရီးစဉ်စတင်ရန် မျှော်မှန်းထား ချိန် ဇူလိုင် ၆ ရက်၌ အထက်ပါ ထုတ်ပြန်ချက်ကြေညာချက် ထွက်ရှိလာခဲ့သည်။ အမေရိကန်သည် အီရန်၏ နျူကလီးယားခြိမ်းခြောက်မှုကို ထိန်းချုပ်ဟန့်တားရန်မှာ ၎င်း၏အစီအစဉ်များထဲ၌ ထိပ်ဆုံးတွင် ထားရှိသည်။

ထရေလိုင်းယန့်ကုမ္ပဏီ၏လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုတွင် စီမံခန့်ခွဲပေးသည်ဟု စွပ်စွဲခံရထားသူ အိန္ဒိယနိုင်ငံသား မိုဟာမက်ရှီဟီးရက်ခ်နော့ဒင်ဘီဟိုး (Mohammad Shaheed Ruknooddin Bhore) နှင့် တရုတ်အခြေစိုက်ပွဲစား ဂျက်ဂါအို (Jeff Gao) တို့ကိုလည်း အမေရိကန်၏ပိတ်ဆို့အရေးယူသည့်စာရင်းထဲသို့ ထည့်သွင်းခဲ့သည်။

ယခု ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများအရ ၎င်းတို့၏ အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် ထားရှိသော ပိုင်ဆိုင်မှုများနှင့် အကျိုးစီးပွား အားလုံးကို ဆိုင်းငံ့စေလိုက်ပြီး အမေရိကန်အခြေစိုက် လူပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် ကုမ္ပဏီလုပ်ငန်းများအနေဖြင့် ၎င်းတို့နှင့် စီးပွားရေးအရ ထိတွေ့ဆက်ဆံခြင်းကိုပါ ပိတ်ပင်လိုက်ပြီဟု သိရသည်။

Source: AFP, Bangkok Post

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၆

ဒေဝါလီခံရခြင်းနှင့်အတူ ချွတ်ခြုံကျနေသော နိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် ဘဏ္ဍာရေးကယ်ဆယ်ရန် နိုင်ငံတကာငွေကြေး ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (IMF)နှင့် ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုသည် ယခင်ကထက် ပိုမိုရှုပ်ထွေးပြီး ခက်ခဲလှကြောင်း သီရိလင်္ကာဝန်ကြီးချုပ်က ဇူလိုင် ၅ ရက် တွင် ရင်ဖွင့်ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြသည်။

ဝန်ကြီးချုပ် ရာနေးဝီကရီမန်ဆင်သည် မိမိတို့နိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့သော IMF မစ်ရှင်အဖွဲ့နှင့် မကြာသေးမီက ဆွေးနွေးမှု များမှာ အကျိုးဖြစ်ထွန်းခဲ့သော်လည်း ယခင်ကဲ့သို့ ရိုးရှင်းခြင်းမရှိကြောင်း လွှတ်တော်အမတ်များကို ရှင်းပြခဲ့သည်။

တောင်အာရှဒေသရှိ ကျွန်းနိုင်ငံဖြစ်သော သီရိလင်္ကာသည် ၎င်း၏သမိုင်းတလျှောက် အဆိုးရွားဆုံး စီးပွားရေး အကျပ်အတည်း နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံရှိ ပြည်သူများသည် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သော အစားအစာ၊ လောင်စာဆီ၊ မီးဖိုချောင်သုံး ဓာတ်ငွေ့နှင့် ဆေးဝါး များ ပြတ်လပ်ခဲ့သဖြင့် တန်းစီစောင့်ဆိုင်း ဝယ်ယူခဲ့ရသည်မှာ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။

အစိုးရက စာသင်ကျောင်းများ ပိတ်ခိုင်းထားခဲ့ပြီး မရှိမဖြစ် ဝန်ဆောင်မှုမှအပ အခြားဝန်ထမ်းများကို နေအိမ်တွင်သာနေ၍ အလုပ်လုပ်စေခဲ့သည်။

“ကျနော်တို့နိုင်ငံဟာ အရင်လည်း IMF နဲ့ အကြိမ်ကြိမ် ဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ အခု တစ်ခေါက်ကျတော့ အခြေအနေ အရင်နဲ့ မတူတော့ဘူးဗျ။ အရင်တုန်းကတော့ သူတို့က ဖွံ့ဖြိုးဆဲ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေနဲ့ ကျနော်တို့ကို ဆွေးနွေးတာ” ဟု ဝန်ကြီးချုပ် ဝီကရီမန်ဆင်က ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ ပြည်သူများကိုတွေ့ရစဉ် (AP)

“ဒါပေမယ့် အခု အခြေအနေကျတော့ သူတို့က တစ်မျိုးဖြစ်သွားပြီ။ အခုဆိုရင် ကျနော်တို့က ချွတ်ခြုံကျသွားတဲ့ နိုင်ငံအနေနဲ့ ဆွေးနွေးနေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့မှာ ပိုခက်ခဲပြီး ရှုပ်ထွေးတဲ့ အနေအထားကို ရင်ဆိုင်ရဦးမှာပါ”ဟု ၎င်းက စီးပွားရေး ပြန်လည်ဦးမော့လာစေမည့် လမ်းပြမြေပုံကို လွှတ်တော်အမတ်များ ရှေ့မှောက်ရှင်းပြရင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ဘဏ္ဍာရေးနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးအတွက် ပဏာမ သဘောတူညီချက်ကို IMF ၏ ဒါရိုက်တာဘုတ်အဖွဲ့ထံမှ အတည်ပြုချက် ရယူ ရန် တင်ပြထားကြောင်း ဝီကရီမန်ဆင်က အစောပိုင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

“ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့နိုင်ငံဟာ ဒေဝါလီခံရတာနဲ့ ကြွေးမြီတွေ ရေရှည် မဆပ်နိုင်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သီးခြားတင်ပြရမှာပေါ့။ အဲဒီအစီအစဉ်ကို သူတို့ကျေနပ်မှပဲ အလယ်ဝန်ထမ်းအဆင့် သဘောတူညီချက် ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက ဖြောင့်ဖြောင့်တန်း တန်း လုပ်လို့ရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ၎င်းက ဆက်လက် ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာ၏ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေအကြံပေးများသည် လာမည့်ဩဂုတ်လတွင် တင်သွင်းမည့် ကြွေးမြီနှင့်ပတ်သက်သည့် အစီရင်ခံစာကို ရေးသားပြုစုနေကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ်က အသိပေး ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: AP

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဇူလိုင် ၆

ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအရှိန်မြှင့်ရန်အတွက် တရုတ်ကို ဖိတ်ခေါ်ကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ မဟာဗျူဟာမြောက် တည်နေရာသည် ဒေသတွင်း ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးဆိုင်ရာ အချက်အချာကျသည့်နေရာဖြစ်ကြောင်း ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ပရာယွတ်ချန်အိုချာက ပြောကြားခဲ့သည်ဟု ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းအရ သိရသည်။

ဇူလိုင် ၅ ရက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံတော်ကောင်စီဝင်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိထံသို့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်က အထက်ပါသတင်းစကားများဖြင့် သဝဏ်လွှာပေးပို့ခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိသည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ဇူလိုင် ၄ ရက်တွင် ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ဇူလိုင် ၅ ရက်တွင် ၎င်းနှင့်အဆင့်တူ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒွန်ပရာမူဒဝီနိုင်း (Don Pramudwinai) နှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပြီး အမြင်ချင်းဖလှယ်ခဲ့ကြကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်သတင်းအရ သိရသည်။

ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း တရုတ်၏ကူညီပံ့ပိုးမှုများကို ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်အနေဖြင့် ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း ထိုင်း အစိုးရပြောခွင့်ရသူ သနာကွန်ဝမ်ဘောင်ကွန်ချနာက တွေ့ဆုံမှုအကျဉ်းချုပ်၌ ထည့်သွင်းပြောကြားခဲ့သည်။
တရုတ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ရေကြီးရေလျှံမှုများနှင့်ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မကင်းဖြစ်မိကြောင်း၊ အခြေ အနေကို အမြန်ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ပရာယွတ်က ဝမ်ယိထံသို့ တစ်ဆင့်စကား လက်ဆောင်ပါးခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဝမ်ယိနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒွန်ပရာမူဒဝီနိုင်းတို့ တွေ့ဆုံစဉ်

တရုတ်-ထိုင်း နှစ်နိုင်ငံရင်းနှီးသောဆက်ဆံရေးကို ပရာယွတ်က ချီးကျူးပြောကြားခဲ့ပြီး မိမိတို့နိုင်ငံများ၏ ဘက်စုံ မဟာဗျူဟာမြောက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုမှာ ယခုနှစ်ဆိုလျှင် ၁၀ နှစ်ပြည့်နှစ်ပတ်လည် တိုင်ခဲ့ပြီဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ်ပြု ဂုဏ်ပြုခဲ့သည်။

ဆက်ဆံရေးပိုမိုခိုင်မာစေရန်အတွက် နှစ်ဘက်စလုံးက မူအားဖြင့် သဘောတူခဲ့ကြကြောင်း ထိုင်းအစိုးရ ပြောခွင့် ရသူက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ ဧပြီလအတွင်း ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ခုန်တက်ခဲ့သော နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုပမာဏ တိုးလာမှု အပေါ် အပြုသဘော ရှုမြင်မိကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ်က ပြောကြားခဲ့သည်။ ထိုင်းသို့ လယ်ယာထွက်ကုန် တင်ပို့ရာ တွင် တရုတ်၏ကူညီဆောင်ရွက်ပေးမှုကို ကျေးဇူးတင်ရှိပါကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။

“ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပရာယွတ်က ထိုင်းမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ အရှိန်မြှင့်ဖို့ တရုတ်နိုင်ငံကို ဖိတ်ခေါ်ပါတယ်” ဟု ထိုင်း အစိုးရပြောခွင့်ရသူ မစ္စတာသနာကွန်က ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုင်းတွင် လျှပ်စစ်ကားများနှင့် စိုက်ပျိုးရေး အစရှိသည့်လုပ်ငန်းများ၌ တရုတ်ကုမ္ပဏီများ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံနိုင်ရန် အရှေ့ပိုင်းစီးပွားစင်္ကြန် (EEC) အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီဟု ဝန်ကြီးချုပ်၏ကိုယ်စား ထိုင်းအစိုးရပြောခွင့်ရသူက ဖြည့်စွက်ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Bangkok Post

CNI International News

ရောမ၊ ဇူလိုင် ၅

အီတလီနိုင်ငံ၊ မြောက်ပိုင်းဒေသ ၅ ခုတွင် မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း ဆိုးရွားစွာ မိုးခေါင်ခဲ့မှုကြောင့် ဝန်ကြီးချုပ် မာရီယိုဒရာဂီ၏ရုံးက အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာခဲ့ရကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားသတင်းအရ သိရသည်။

မြောက်ပိုင်းဒေသများဖြစ်သည့် အီမလီယာရိုမဂ္ဂနာ၊ ဖရူလီ-ဗီနီဇီယာ ဂွါလီယာ ၊လွန်ဘာဒီ၊ ပီးမောင့်နှင့် ဗီနီတို တို့တွင် လာမည့် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်အထိ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားရန် အီတလီအစိုးရအဖွဲ့က အတည်ပြုခဲ့ပြီး ထိခိုက် နစ်နာသူများအတွက် ထောက်ပံ့ရန် ယူရိုငွေ ၃၆ ဒသမ ၅ သန်း (ဒေါ်လာ ၃၉ ဒသမ ၅ သန်း) ကို ခွဲဝေချထားပေးခဲ့သည်။

အီတလီနိုင်ငံတွင် ပုံမှန်မဟုတ်သော စောစီးစွာ အပူလှိုင်းဒဏ် ခံစားနေရပြီး အထူးသဖြင့် နိုင်ငံ၏မြောက်ပိုင်း စိုက်ပျိုးရေး ဒေသဖြစ်သော ပိုးတောင်ကြား (Po valley) တွင် ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း အဆိုးဆုံး မိုးခေါင်မှုနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည်။

ယခု အစိုးရကြေညာခဲ့သော အရေးပေါ် အခြေအနေအရ ထိုဒေသများရှိ ဒေသခံများအတွက် ပုံမှန်နေထိုင်နိုင်ရန် ကြိုးပမ်းသွား မည်ဖြစ်ပြီး အများပြည်သူ ဘေးကင်းလုံခြုံရေး အာမခံချက်၊ ဆုံးရှုံးမှုများအတွက် နစ်နာကြေးနှင့် အထူးနည်းလမ်းများဖြင့် လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးခြင်းတို့ ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။

ယခုနှစ် မိုးခေါင်ရေရှားမှု ပြဿနာသည် နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းကျော်နှင့် ပါမာဟမ် (Parma ham) ထုတ်လုပ်သည့် ပိုးတောင်ကြားရှိ လယ်ယာမြေ ထက်ဝက်ကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိနေသည်။

အီတလီ ဝန်ကြီးချုပ် မာရီယိုဒရာဂီ(AFP)

ပီးမောင့်နှင့် လွန်ဘာဒီ ဒေသများကြား မီလန်မြို့အနီးရှိ မဂ္ဂလိုနှင့် ဂါဒါ ရေကန်များသည် ယခုနှစ်အတွင်း ပုံမှန် ရေထုထည် အောက် နိမ့်ကျသွားခဲ့ပြီး ရောမမြို့တော်ကို ဖြတ်သန်းစီးဆင်းသော တီဘာမြစ်၏ တောင်ဘက်တွင်လည်း ရေအမှတ် လျော့ လာခဲ့သည်။

အီတလီ ကျွန်းဆွယ်၏ အကြီးဆုံး ရေအရင်းအမြစ်ဖြစ်သည့် ပိုးတောင်ကြားကို လယ်သမားများက စပါးစိုက်ခင်းများ၊ နွား စားကျက်မြေများ စသဖြင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းအတွက် အားထား သုံးစွဲနေရသည်။

မကြာသေးမီ ရက်ပိုင်းက စည်ပင်သာယာအဖွဲ့များက ကန့်သတ်တားမြစ်ချက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး လူဦးရေ လေးပုံတစ်ပုံ နေထိုင်သော ဗာရိုနာတွင် သောက်သုံးရေကို ခွဲတမ်းဖြင့် ဖြန့်ဝေခြင်း၊ မီလန်မြို့ရှိ အလှဆင် ရေပန်းများကို ပိတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မိုးခေါင်မှုကြောင့် ရေအားလျှပ်စစ် ထုတ်လုပ်နိုင်မှုမှာလည်း သိသာစွာ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ အီတလီ မြောက်ပိုင်း တောင်တန်းများတွင် တည်ရှိသော ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံများသည် နိုင်ငံ၏စွမ်းအင် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်း နီးပါးအထိ ထုတ်လုပ် ပေးနေသည်။

အဆိုပါ ဖြစ်စဉ်မှာ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနှင့် ဆက်စပ်နေကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် ဒရာဂီက ပြောကြားခဲ့သည်။

အီတလီနိုင်ငံ၊ အဲလ်ပ်တောင်တန်းများမှ ရေခဲမြစ် အရည်ပျော်ကျခဲ့ရာ အနည်းဆုံး လူ ၇ ဦးသေဆုံးပြီး တစ်ရက်အကြာတွင် ယခုကဲ့သို့ အီတလီအစိုးရက မိုးခေါင်မှုပြဿနာ အရေးပေါ် ကြေညာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

Source: Aljazeera

CNI International News

ကိုလံဘို၊ ဇူလိုင် ၄

သီရိလင်္ကာတွင် လောင်စာဆီ ပြတ်လပ်မှုကြောင့် ဇူလိုင် ၃ ရက်၌ စာသင်ကျောင်းများ ပိတ်ထားသည့်ကာလ ရက်သတ္တပတ် တစ်ပတ် တိုးမြှင့်သတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း အေပီသတင်းဌာနက ရေးသားဖော်ပြခဲ့သည်။

ထို့နောက် ရေနံနှင့်လောင်စာဆီ ဘဏ္ဍာရေး လိုအပ်ချက်အတွက် ပြည်ပရောက် မိမိတို့နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် ဘဏ်များမှတစ်ဆင့် မိခင်နိုင်ငံသို့ ငွေပြန်ပို့ကြပါရန် စွမ်းအင်ဝန်ကြီးက မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။

ကြီးမားလှသော ပြည်ပကြွေးမြီ ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖိစီးနေသော အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာအတွင်းရှိ သီရိလင်္ကာကျွန်းနိုင်ငံ အတွက် လောင်စာဆီရောင်းချလိုသူများက အကြွေးဖြင့် ရောင်းချပေးရန် ဆန္ဒမရှိသဖြင့် ကျောခိုင်းခဲ့ကြသည်။

“ပိုက်ဆံရှာရတာ စိန်ခေါ်မှုတစ်ခုပဲ။ ကြီးမားတဲ့စိန်ခေါ်မှုလို့ ပြောရမှာပါ” ဟု သီရိလင်္ကာ လျှပ်စစ်နှင့်စွမ်းအင် ဝန်ကြီး ကန်ချနာဝီဂျက်စီကီရာ (Kanchana Wijesekera) က သတင်းထောက်များကို ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရသည် လောင်စာဆီထပ်မံသိုလှောင်နိုင်ရန်အတွက် ဒီဇယ် မက်ထရစ်တန်ဖိုး ၄ သောင်းပါသည့် ပထမဆုံး သင်္ဘောသည် ဇူလိုင် ၈ ရက် (သောကြာနေ့) တွင် ရောက်ရှိလာမည်ဟု မျှော်လင့်ထားကြောင်း ၎င်းက ပြောကြားခဲ့ သည်။ ဓာတ်ဆီတင်လာမည့် ပထမဆုံးသင်္ဘောမှာမူ ဇူလိုင် ၂၂ ရက်တွင်မှ ရောက်ရှိလာမည်ဟု သိရသည်။

အခြားလောင်စာဆီ တင်ပို့မှုအများအပြားကတော့ ပိုက်လိုင်းထဲတွင်သာ ရှိသေးသည်။ သို့သော် သီရိလင်္ကာ အာဏာပိုင်များသည် ဒေါ်လာ ၅၈၇ သန်း ရရှိရေး အသည်းအသန်ရုန်းကန်နေရကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံသည် လောင်စာဆီရောင်းချပေးသူ ၇ ဦးအတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၈၀၀ ခန့် ကြွေးမြီတင်ရှိနေကြောင်း ဝန်ကြီးက ဆက်လက်ပြောကြားခဲ့သည်။

သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၊ ကိုလံဘိုမြို့ရှိ လောင်စာဆီဆိုင်တစ်ဆိုင်တွင် လောင်စာဆီဝယ်ယူရန် စောင့်ဆိုင်းနေသူများကို တွေ့ရစဉ်(ဓါတ်ပုံ-အေပီ)

ပြီးခဲ့သည့်လက လောင်စာဆီပြတ်လပ်မှုကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ စာသင်ကျောင်းများကို တစ်ရက်ပိတ်ခဲ့ရပြီး မြို့ပြများ၌ သီတင်းနှစ်ပတ်ကြာ ပိတ်ထားခဲ့ရသည်။ ယခုလတွင်လည်း ဇူလိုင်လ ၈ ရက်အထိ ကျောင်းများ ဆက်လက်ပိတ်ထားမည်ဖြစ်သည်။

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစက်ရုံများသို့ လောင်စာဆီအလုံအလောက် မဖြန့်ဝေနိုင်သဖြင့် ဇူလိုင် ၄ ရက်မှ စတင်၍ နေ့စဉ် ၃ နာရီကြာ တစ်နိုင်ငံလုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားဖြတ်တောက်ထားမည်ဟု အာဏာပိုင်များက ကြေညာခဲ့သည်။

ဓာတ်အားဖြတ်တောက်ခံရမှုသည် လပေါင်းများစွာကြာအောင် သီရိလင်္ကာ၏ စီးပွားရေးကို ကျပ်တည်းစေခဲ့ပြီး မီးဖိုချောင်သုံးဓာတ်ငွေ့၊ ဆေးဝါး၊ စားသောက်ကုန်တင်သွင်းမှုအပါအဝင် မရှိမဖြစ်အသုံးအဆောင်များ မလုံ လောက်ခဲ့ပေ။

အဓိကပြဿနာမှာ ဒေါ်လာမရှိ၍ဖြစ်ပြီး ပြည်ပသို့ သွားရောက်လုပ်ကိုင်နေသော သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသား ၂ သန်းခန့် ကို အလွတ်သဘောလမ်းကြောင်းများအစား ဘဏ်များမှတစ်ဆင့် မိခင်တိုင်းပြည်သို့ နိုင်ငံခြားငွေကြေး ပြန်လည် ပေးပို့ကြပါရန် ကန်ချနာဝီဂျက်စီကီရာက တိုက်တွန်းခဲ့သည်။

လစဉ် ဒေါ်လာ သန်း ၆၀၀ မျှရှိသော အဆိုပါနိုင်ငံသားများ၏ ငွေလွှဲမှုသည် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လတွင် ဒေါ်လာ ၃၁၈ သန်းသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။

နိုင်ငံအတွင်းသို့ နိုင်ငံခြားဝင်ငွေရှာဖွေသူများဖြစ်ကြသည့် ၎င်းတို့၏ငွေလွှဲမှုသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ပထမ ၆ လတွင် ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၈ ဘီလီယံရှိခဲ့ရာ ၅၃ ရာခိုင်နှုန်းကျဆင်းခဲ့ကြောင်း၊ ယခုနှစ် အလားတူကာလအတွက် ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၃ ဘီလီယံသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့ကြောင်း သီရိလင်္ကာဗဟိုဘဏ်၏အဆိုအရ သိရသည်။

Source: AP