CNI International News

လန်ဒန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသတွင် အစ္စရေးနှင့် ဟားမာ့စ်အကြား ချက်ချင်း အပစ်အခတ် ရပ်စဲရမည်ဖြစ်ကြောင်း ဗြိတိန် ၏ လေဘာပါတီခေါင်းဆောင် ကီယာစတာမာ (Keir Starmer) က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

စကော့တလန်နိုင်ငံ၊ ဂလက်စ်ဂေါ (Glasgow) မြို့တွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်က ပြုလုပ်ခဲ့သည့် စကော့တလန် လေဘာပါတီ ညီလာခံ၌ ဗြိတိန်အတိုက်အခံ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သူ စတာမာ၏ မှတ်ချက်စကားများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ဂါဇာဒေသတွင် ပါလက်စတိုင်း ၂၉,၀၀၀ နှင့် အစ္စရေးတွင် လူပေါင်း ၁၁၄၀ ဦး သေဆုံးခဲ့သည့် အောက်တိုဘာ ၇ ရက်က စတင်ခဲ့သော အစ္စရေး-ဟားမာ့စ်စစ်ပွဲကို ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် တောင်းဆိုမှုများအား စတာမာက ထောက်ခံသည့်အနေဖြင့် ပြောကြားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

 ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသစစ်ပွဲကို တွေ့ရစဉ်

ယခင်က စတာမာသည် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် စစ်ပွဲကို ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် တောင်းဆိုမှုများကို ထောက်ခံ ရန် ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခ အဆုံးသတ်စေရန်သာ လိုလားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ကြောင့် လေဘာပါတီအတွင်း အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခနှင့်ပတ်သက်ပြီး သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ပိုမို မြင့်တက်လာခဲ့ပြီး လေဘာပါတီ၏ လွှတ်တော်အမတ် ၃ ပုံ ၁ ပုံက အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် စစ်ပွဲ ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် တောင်းဆိုမှုများအား ထောက်ခံဖို့ စတာမာကို ဖိအားပေးခဲ့ကြသည်။

“ဂျာမနီနိုင်ငံမှာ ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ မြူးနစ် လုံခြုံရေးညီလာခံမှာ ကျနော်ဟာ အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် ပဋိပက္ခနဲ့ပတ်သက်ပြီး အခြား နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဆွေးနွေးမှုတိုင်းမှာ အစစ္စရေးနဲ့ ဟားမာ့စ် အကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲဖို့၊ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ ဓားစာခံတွေအားလုံး ပြန်လွတ်ဖို့ကိုပဲ ကြားခဲ့ရပါတယ်”ဟု စတာမာက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထို့ပြင် မိမိတို့အားလုံးသည် ယာယီအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးမျိုး မဟုတ်ဘဲ ထာဝရ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘော တူညီချက်ဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုများကို အဆုံးသတ်စေလိုကြောင်း စတာမာက ပြောသည်။

စတာမာ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အကြီးအကဲ ဒေးဗစ်လမ်မီကို တွေ့ရစဉ်

အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် တစ်ဖက်သတ် မဖြစ်နိုင်ကြောင်း၊ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသအတွင်းရှိ ပါလက်စတိုင်း ဒုက္ခ သည် ၁ သန်းကျော် ရှိနေသည့် ရာဖာ (Rafah) မြို့တွင် စစ်ဆင်ရေးပြုလုပ်မည့် အစ္စရေး၏ အစီအစဉ်အား ဆန့်ကျင်ကြောင်း စတာမာက ပြောကြားခဲ့သည်။ 

ဗြိတိန်လွှတ်တော်တွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၁ ရက်၌ စကော့တလန် အမျိုးသားပါတီ(SNP)က ဦးဆောင်သည့် အစ္စရေး-ဟားမာ့စ် ချက်ချင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဆိုကို မဲခွဲဆုံးဖြတ်မည်ဖြစ်သည်။

ထိုမဲခွဲဆုံးဖြတ်မှု မတိုင်မီ SNP ၏ ရည်ရွယ်ချက်ကို စောင့်ကြည့်သွားမည်ဟု စတာမာ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ အကြီးအကဲ ဒေးဗစ်လမ်မီ (David Lammy) က ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) အား စွဲဆိုထားသည့် တော်ဝင်အသရေ ဖျက်မှု စွဲချက်ကို အစိုးရရှေ့နေချုပ်က ဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်ဟု Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သက်ဆင်က ၎င်း၏ အမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရားမျှတစွာ ဖြေရှင်းပေးရန် လျှောက်လှဲခဲ့ပြီးနောက် အစိုးရရှေ့နေချုပ် က ထိုကဲ့သို့ အမိန့်ထုတ်ပြန်ခြင်း ဖြစ်သည်။  

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်က ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည့် သက်ဆင်သည် ထိုအမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် အစိုးရရှေ့နေချုပ်ရုံး (OAG) သို့ သတင်းပို့ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ဇန်နဝါရီလအတွင်း အစိုးရရှေ့နေများက သက်ဆင်ကို ထိုင်းဘုရင်မိသားစုအား ဝေဖန်တိုက်ခိုက်သည့် တော်ဝင် အသရေဖျက်မှုဆိုင်ရာ စွဲချက်များဖြင့် စွဲချက်တင်ကြောင်း အသိပေးခဲ့ပြီးနောက် ထိုင်းအစိုးရရှေ့နေချုပ် အမ်နက် ချက်ချာရွန်ရက် (Amnat Chetcharoenrak) ၏ ဆုံးဖြတ်ချက် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သက်ဆင်သည် ဘီတပ်ကုလားထိုင်ဖြင့် ၎င်း၏ သမီးအငယ်ဆုံးဖြစ်သည့် ဖြူးထိုင်းပါတီခေါင်းဆောင် ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra)၊ နည်းပညာ ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရေးဌာနမှ ရဲအရာရှိ တစ်ဦးနှင့်အတူ OAG သို့ ရောက်ရှိလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန်နဲ့ သက်ဆင်ကို တွေ့ရစဉ်

အစိုးရရှေ့နေချုပ်က ရာဇဝတ်မှုများဆိုင်ရာရုံး၏ အကြီးအကဲ ဝီပွတ် ဘွန်ပါဆတ် (Wiput Boonprasert) အား သက်ဆင်၏ တော်ဝင်အသရေဖျက်မှု စွဲချက်များကို ကိုင်တွယ်ရန် တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်ဟု OAG ၏ ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူ ပရာယွတ် ဘီဂျ်ရာဂူနာ (Prayut Bejraguna) က ပြောကြားခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် ထိုအမှုနှင့်ပတ်သက်ပြီး တရားမျှတစွာ ဖြေရှင်းပေးရန် လျှောက်လှဲချက်ကို အစိုးရရှေ့နေချုပ်က စဉ်းစားခဲ့သည်။

ထို့နောက် ထိုအမှုသည် အစိုးရရှေ့နေချုပ်၏ နောက်ထပ် ဆုံးဖြတ်ချက် မထွက်ပေါ်မီ အချိန်အထိ ဆိုင်းငံ့ ခံထားရ မည်ဖြစ်ကြောင်း ပရာယွတ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

အစိုးရရှေ့နေချုပ်၏ အမိန့်ထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီးနောက် သက်ဆင်သည် အာမခံဖြင့် လွတ်မြောက်ခဲ့ကာ ထိုအမှုနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဧပြီ ၁၀ ရက်တွင် အစိုးရရှေ့နေများဖြင့် တွေ့ဆုံရန် အမိန့်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။

သက်ဆင်သည် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ မေလ ၂၁ ရက်က တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၊ ဆိုးလ် (Seoul) မြို့တော်တွင် တောင်ကိုရီး ယား မီဒီယာတစ်ခုနှင့် အင်တာဗျူး ပြုလုပ်ခဲ့ချိန်က ထိုင်းဘုရင်စနစ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်တိုက်ခိုက်သည့် မှတ်ချက်စကား ပြောကြားခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံခဲ့ရသည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

ပို့ မိုရက်စ်ဘီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀ 

ပါပူအာနယူးဂီနီနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်ပိုင်း ကုန်းမြင့်ဒေသများတွင် လူမျိုးစု အကြမ်းဖက်မှုများဖြစ်ပွားပြီး လူ ၆၄ ဦး ထက်မနည်း သေဆုံးခဲ့ကြောင်း အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရဲအရာရှိတစ်ဦးကမူ ထိုဖြစ်စဉ်ကို မကြာသေးမီ နှစ်များအတွင်း အကြီးမားဆုံး လူမျိုးစုပဋိပက္ခဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

အန်ဂါ (Enga) ပြည်နယ်၊ ဝါပန်နာမန်ဒါ (Wapenamanda) ခရိုင်တွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက် နံနက်အစောပိုင်းက အဆိုပါ သတ်ဖြတ်မှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဒေသခံရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ကိုးကားပြီး Post-Courier သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ထိုပဋိပက္ခတွင် အမ်ဘူလင် (Ambulin) လူမျိုးစုနှင့် ဆစ်ကင် (Sikin) လူမျိုးစုများပါဝင်ပြီး ၎င်းတို့၏ မဟာမိတ် များလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

ဝါပန်နာမန်ဒါ မြက်ခင်းပြင်များ၊ တောင်ကုန်းများနှင့် လမ်းတစ်ခု၏ ဘေးဘက်ဝဲယာများတွင် အလောင်း ၆၄ လောင်းကို တွေ့ရှိခဲ့သည်ဟု ရဲတပ်ဖွဲ့က Post-Courier ကို ပြောကြားခဲ့သည်။

 ပါပူအာနယူးဂီနီ စစ်သားတွေကိုတွေ့ရစဉ်

ပြိုင်ဘက် လူမျိုးစုအဖွဲ့များသည် AK-47 နှင့် M4 ရိုင်ဖယ်များကဲ့သို့ စွမ်းအားပြင်းသည့် လက်နက်များကို အသုံး ပြုခဲ့ကြပြီး သေဆုံးသူ အရေအတွက်သည် ဆက်လက် မြင့်တက်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု Post-Courier သတင်းစာက ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က အန်ဂါပြည်နယ်တွင် လူပေါင်း ၆၀ သေဆုံးခဲ့သည့် လူမျိုးစုပဋိပက္ခတွင်လည်း ယခုပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားသည့် လူမျိုးစုနှစ်စု၏ တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်သည်ဟု ဩစတြေးလျနိုင်ငံ၏ ABC သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့သည်။

“ဒါဟာ အန်ဂါပြည်နယ်မှာ ကျနော်မြင်ဖူးသမျှ လူမျိုးစုပဋိပက္ခမှာ လူအများဆုံး သေဆုံးမှုဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ အားလုံး တော်တော်ဝမ်းနည်ရပါတယ်”ဟု ရဲတပ်ဖွဲ့အကြီးအကဲ ဂျော့ချ် ကာကက်စ် (George Kakas)က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပါပူအာနယူးဂီနီစစ်တပ်က ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားခဲ့သည့် နေရာဒေသသို့ စစ်သား ၁၀၀ ခန့် ဖြန့်ကြက်ချထားသော်လည်း ထိုစစ်သား အရေအတွက်သည် လုံလောက်ခြင်းမရှိဘဲ လူမျိုးစု လက်နက်ကိုင်များ၏ အင်အားနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက နည်းပါးနေကြောင်း ကျွမ်းကျင်သူများက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

တိုကျို၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉

မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် (Kim Jong Un) ၏ ညီမဖြစ်သူ ကင်မ်ယိုဂျုံ (Kim Yo Jong) သည် ဂျပန်နိုင်ငံနှင့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန်အတွက် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့ပြီးနောက် မြောက်ကိုရီးယားသည် ဂျပန်-အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား၏ သုံးပွင့်ဆိုင် ဆက်ဆံရေးကို ချိုးဖျက်ရန် ကြိုးပမ်းနေသည်ဟု ကျွမ်းကျင်သူများက ယူဆခဲ့ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်က မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံပိုင် KCNA သတင်းအေဂျင်စီ၏ ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဂျပန်နိုင်ငံ အနေနှင့် မြောက်ကိုရီးယားက ဂျပန်နိုင်ငံသားများ ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်ကို ကျေအေးရန် တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါ (Fumio Kishida) သည် မြောက်ကိုရီးယားသို့ လာရောက်နိုင်ကြောင်း ကင်မ်ယိုဂျုံ က ပြောကြားခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် သီတင်းပတ်အတွင်း ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ကီရှီဒါက မြောက်ကိုရီးယားနှင့် ဂျပန်အကြား ဆက်ဆံရေးများကို ပြောင်းလဲရန် လိုအပ်သည်ဟု ယူဆရကြောင်း ပြောကြားခဲ့ပြီးနောက် ကင်မ်ယိုဂျုံ၏ မှတ်ချက်စကားများ ထွက်ပေါ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

 ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ဖူမီယို ကီရှီဒါကို တွေ့ရစဉ်

“မကြာသေးခင်က ကီရှီဒါ ပြောခဲ့တဲ့  မိန့်ခွန်းဟာ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ပြောကြားချက် ဖြစ်တယ်ဆိုတာကို အသိအမှတ်မပြုစရာ ဘာအကြောင်းမှ မရှိပါဘူး”ဟု ကင်မ်ယိုဂျုံက ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုပြောကြားချက်များအရ မြောက်ကိုရီးယားသည် ဂျပန်-အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား၏ သုံးပွင့်ဆိုင် ဆက်ဆံ ရေးကို ကိုင်လှုပ်ရန် ကြိုးပမ်းသည့်သဘော သက်ရောက်သည်ဟု မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဂျပန် ကျွမ်းကျင်သူတစ်ဦးဖြစ်သည့် နန်ဇန် ( Nanzan ) တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ ဟီရာအီဝါ ရှန်ဂျိ (Hiraiwa Shunji) က ပြောကြားခဲ့သည်။ 

၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များက ဂျပန်နိုင်ငံသားများကို မြောက်ကိုရီးယားက ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည့် ဖြစ်ရပ်များကို ကျေအေးမှု အပါအဝင် ဂျပန်၏ လုပ်ရပ်များအပေါ် မူတည်ပြီး နှစ်နိုင်ငံအကြား အနာဂတ်အသစ် တစ်ခုကို ဖွင့်လှစ်နိုင်သည်ဟု ကင်မ်ယိုဂျုံက ပြောကြားခဲ့သည်။

 အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား- ဂျပန်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင်များကို တွေ့ရစဉ်

တောင်ကိုရီးယားနှင့် မြောက်ကိုရီးယားအကြား ဆက်ဆံရေးများ တင်းမာနေချိန်တွင် မြောက်ကိုရီးယားသည် ဂျပန်နှင့် ဆက်ဆံရေး နီးကပ်စေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် ဂျပန်-အမေရိကန်-တောင်ကိုရီးယား ဆက်ဆံရေးကို ချိုးဖျက်ရန် ကြိုးပမ်းလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ရှန်ဂျိက ပြောသည်။

မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်နှင့် ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်များအတွင်း ဂျပန်နိုင်ငံသား ၁၃ ဦးကို ပြန်ပေးဆွဲ ရန် အေးဂျင့်များ ဖြန့်ကြက်ခဲ့သည်။

ထိုဂျပန်နိုင်ငံသားများကို ဂျပန်နိုင်ငံတွင် ရှိသည့် မြောက်ကိုရီးယား သူလျှိုများအား ဂျပန်ဘာသာစကားနှင့် ထုံးတမ်းစဉ်လာများ လေ့ကျင့်သင်ကြားပေးရန် ဖိအားပေးခဲ့ကြောင်း ၂၀၀၂ ခုနှစ် လူသိရှင်ကြား ဝန်ခံခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဘန်ကောက်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉

ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း သက်ဆင်ရှင်နာဝပ် (Thaksin Shinawatra) သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်က ခံဝန်ဖြင့် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။

ထို့နောက် ဘန်ကောက်မြို့တော်ရှိ ၎င်းတို့မိသားစု၏ Ban Chan Song La စံအိမ်ကို ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ကြောင်း Thai PBS World မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

သက်ဆင်သည် ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံတွင် ရက်ပေါင်း ၁၈၀ ခန့် ဆေးဝါးကုသမှု ခံယူခဲ့ပြီးနောက် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်၌ မီဒီယာများ၏ မြင်ကွင်းကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်လည် ထွက်ပေါ်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ 

သက်ဆင်သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၈ ရက်နေ့ နံနက် ၆ နာရီ ၉ မိနစ်တွင် ၎င်း၏ မိသားစုနှင့်အတူ ဗန်ကားတစ်စီးဖြင့် ဆေးရုံမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။

ထိုအနက်ရောင် ဗန်ကားထဲတွင် သက်ဆင်သည် ၎င်း၏ သမီးဖြစ်သူ ပေတုန်တန် ရှင်နာဝပ် (Paetongtarn Shinawatra) နှင့်အတူ ထိုင်နေသည်။ 

သက်ဆင် ပြန်လွတ်လာစဉ်

ဗန်ကားထဲတွင် သမီးဖြစ်သူနှင့် အတူထိုင်နေစဉ် သက်ဆင်သည် အစိမ်းရောင် နှာခေါင်းစည်းတပ်ထားသလို ကျန်းမာရေး လည်ပတ်လည်း ဝတ်ဆင်ထားသည်ကို မြင်တွေ့ရသည်။

နံနက် ၆ နာရီ ၃၂ မိနစ်တွင် သက်ဆင်တို့၏ ကားသည် Chan Song La စံအိမ်ကို ရောက်ရှိခဲ့ပြီး သက်ဆင်ကို ထောက်ခံသူများက နေအိမ်အပြင်ဘက်၌ ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။

ဘန်းဖလက် (Bang Phlat) ရဲစခန်းမှ ရဲအရာရှိများက သက်ဆင်တို့ လိုက်ပါလာသည့် မော်တော်ယာဉ်ကို ဆေးရုံမှ နေအိမ်သို့ သွားသည့်လမ်းကြောင်းကို ရှင်းပေးခဲ့သည်။

ထို့ပြင် သက်ဆင် ပြန်လည် မလွတ်မြောက်မီ အချိန်ကတည်းက ရဲတပ်ဖွဲ့ အထွေထွေဆေးရုံနှင့် သက်ဆင်၏ နေအိမ်ရှေ့တွင် လုံခြုံရေးများကို တင်းကျပ်ထားသည်။ 

မူလအစီအစဉ်အရ သက်ဆင်သည် ဆေးရုံမှ စာရိတ္တပြန်လည်ပြုပြင်ရေးဌာနသို့ သွားရောက်မည်ဖြစ်သော်လည်း နေအိမ်သို့ တိုက်ရိုက်ပြန်သွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

Source: Thai PBS World

CNI International News

နယူးဒေလီ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉

အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင် ဧပြီလနှင့် မေလအတွင်း ကျင်းပမည့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ အိန္ဒိယ၏ အငြင်းပွားဖွယ် နိုင်ငံသား ဥပဒေကို ဝေဖန်ရေးသမားများက ပြင်းထန်စွာ ဝေဖန်နေပြီး မွတ်ဆလင်ဆန့်ကျင်သူများကမူ ထောက်ခံလျက်ရှိ ကြောင်း Nikkei Asia မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

လာမည့် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရန် ရေပန်းစားနေသည့် ဝန်ကြီးချုပ်မိုဒီ (Narendra Modi) ၏ အာဏာရ BJP ပါတီသည် လွှတ်တော်က အတည်ပြုပေးခဲ့သည့် ထိုဥပဒေကို ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ ပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရန် စိတ်အား ထက်သန်လျက်ရှိသည်။

၂၀၁၉ နိုင်ငံသား အက်ဥပဒေ (CAA) ဟု လူသိများသည့် ထိုဥပဒေသည် ပါကစ္စတန်၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နှင့် အာဖဂန် နစ္စတန်နိုင်ငံတို့မှ ဘာသာရေး ဖိနှိပ်မှုများကြောင့် ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်လာသည့် ဟိန္ဒူ၊ ဆစ်ခ်၊ ဗုဒ္ဒဘာသာ၊ ဂျိန်း၊ ဖာရ်စီနှင့် ခရစ်ယာန် ဘာသာဝင်များကို အလွယ်တကူ နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့် ပေးမည်ဖြစ်သည်။

ထိုဥပဒေပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရေးသည် ပြီးခဲ့သည့် ရွေးကောက်ပွဲ ၂ ကြိမ်က မိုဒီ၏ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေး အာဏာရ BJP ပါတီ ၏ မူဝါဒ ကြေညာစာတမ်းများဖြစ်ခဲ့ပြီး လူထု၏ ထောက်ခံမှုများရရှိခဲ့ကာ ရွေးကောက်ပွဲများတွင် သောင်ပြိုကမ်း ပြို အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ 

 ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အမစ်ရှားကို တွေ့ရစဉ်

ထိုဥပဒေကို ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလက လွှတ်တော်တွင် အတည်ပြုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုဥပဒေကြောင့် နိုင်ငံတစ်ဝန်း ဆန္ဒပြမှုများလည်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ 

အတိုက်အခံများကမူ ထိုဥပဒေသည် ဘာသာရေးအရ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအတွင်းရှိ မွတ်ဆလင် ဘာသာဝင်များကို ဖယ်ထုတ်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

COVID-19 ကပ်ရောဂါကြောင့် ထိုဥပဒေကို ဆန္ဒပြမှုများသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ငြိမ်သက်သွားခဲ့သော်လည်း အဆိုပါ နိုင်ငံသားဥပဒေသည် သောင်မတင်၊ရေမကျ အခြေအနေတွင် ဆက်ရှိနေခဲ့သည်။

“ရှင်းအောင်ပြောရရင် CAA ဟာ ဒီနိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေဖြစ်ပါတယ်။ ဘယ်သူမှ ဟန့်တားလို့ မရပါဘူး”ဟု မိုဒီ၏ လက်ထောက်ဖြစ်သည့် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး အမစ်ရှား (Amit Shah) က ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် နယ်စပ်ချင်း ထိစပ်နေသည့် အိန္ဒိယ၏ အနောက်ဘန်ဂေါ (West Bangal) ပြည်နယ်တွင် ပြုလုပ်သည့် အခမ်းအနားတစ်ခုမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

“အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေမှာ ဘာသာရေး ဖိနှိပ်မှုတွေကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာရတဲ့ ညီအစ်ကို မောင်နှမတွေ ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးဖို့ အိန္ဒိယနိုင်ငံသားတိုင်းမှာ တာဝန်ရှိပါတယ်”ဟု အမစ်ရှားက ပြောကြားခဲ့သည်။

Source: Nikkei Asia

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၉

ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့များသည် အက်ဗ်ဒိဗ်ကာ (Avdeyevka) မြို့ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ရပြီးနောက် အမေရိကန်၏ ယူကရိန်း စစ်ရေးအကူအညီကို လွှတ်တော်က အတည်မပြုလျှင် ယူကရိန်းအနေဖြင့် နောက်ထပ်မြို့များ ထပ်မံဆုံးရှုံးရနိုင် သည်ဟု အမေရိကန်သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန် (Joe Biden)က ပြောကြားခဲ့ကြောင်း တာ့စ်သတင်းဌာနမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ယူကရိန်းအနေဖြင့် အခြားမြို့များ မဆုံးရှုံးရစေရန် သေချာမှု ရှိ/မရှိ သတင်းထောက်များက ဘိုင်ဒန်ကို မေးမြန်းခဲ့ ချိန်တွင် ဘိုင်ဒန်က “မသေချာပါဘူး။ ဘယ်သူမှလည်း သေချာ မပြောနိုင်ပါဘူး။ ဒါတော်တော် အလျော်အစား ကြီးပါတယ်”ဟု ပြန်လည် ဖြေကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းစစ်တပ်သည် လက်နက်ခဲယမ်းများ ပြတ်လပ်နေချိန်တွင် ယူကရိန်းအား အကူအညီပေးရန် ငြင်းဆိုမှု သည် ကျင့်ဝတ်နှင့်မညီဘဲ အဓိပ္ပာယ်မရှိကြောင်း ၎င်းက ပြောသည်။

ဆာဂျေရွိူင်ဂူနဲ့ ပူတင်ကို တွေ့ရစဉ်

“သူတို့ (ယူကရိန်း) လိုအပ်နေတဲ့ လက်နက်ခဲယမ်းတွေ ရရှိစေဖို့အတွက် ကျနော်ဆက်ပြီး ကြိုးပမ်းသွားမှာပါ”ဟု ဘိုင်ဒန်က ပြောကြားခဲ့ပြီး ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodimyr Zelensky) ကို နောက်ထပ် ရန်ပုံငွေများ ထောက်ပံ့မည့်အကြောင်း ကတိပေးထားသည်ဟု ပြောသည်။

အက်ဗ်ဒိဗ်ကာမြို့အား အပြည့်အဝ သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားသမ္မတ ပူတင် (Vladimir Putin)အား အကြောင်း ကြားခဲ့သည်ဟု ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး ဆာဂျေရွိူင်ဂူ (Sergey Shoigu)က အကြောင်းကြားခဲ့သည်ဟု ပြော သည်။

ထိုမြို့သည် ဒွန်နက်စ် (Donetsk) မြို့အနီးတွင် တည်ရှိပြီး ယူကရိန်းစစ်တပ်၏ အခိုင်အမာ ခံတပ်ပြင် စခန်းချခဲ့ သည့် မြို့ဖြစ်ခဲ့သည်။

လက်ရှိတွင် ၃၁ ဒဿမ ၇၅ စတုရန်း ကီလိုမီတာ အကျယ်ရှိသည့် ထိုမြို့ကို ရုရှားတပ်များက လွတ်မြောက် နယ်မြေအဖြစ် သိမ်းယူနိုင်ခဲ့ကြောင်း ရုရှားကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။

ပြီးခဲ့သည့် ၂၄ နာရီအတွင်း အက်ဗ်ဒိဗ်ကာမြို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် တိုက်ပွဲအတွင်း ရန်သူ ယူကရိန်းစစ်သားများ ၁၅၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး ထိုမြို့ကို ဒွန်နက်စ်မြို့ စစ်မြေပြင်မှ ခွဲထုတ်ကာ ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ရုရှား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာခဲ့သည်။

Source: တာ့စ်

CNI International News

ဝါရှင်တန်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇

ရုရှားနိုင်ငံသည် အာကာသထဲတွင် အခြေစိုက်မည့် ဂြိုဟ်တုဖျက် လက်နက်တစ်ခု ထုတ်လုပ်နေကြောင်း၊ သို့သော် လက်တလောတွင် ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု မဟုတ်သေးကြောင်း အိမ်ဖြူတော်က ပြောကြားခဲ့သည်ဟု အယ်လ်ဂျာဇီးယားမှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

ရုရှားနိုင်ငံတွင် ဂြိုဟ်တုဖျက် လက်နက် ထုတ်လုပ်သည့် နည်းပညာရရှိထားပြီ ဖြစ်သော်လည်း ထိုလက်နက်ကို လက်ရှိတွင် အသုံးပြုခြင်း မရှိသေးကြောင်း အမေရိကန်ထောက်လှမ်းရေးအရာရှိများက သတင်းရရှိထားသည်ဟု အိမ်ဖြူတော် အမျိုးသားလုံခြုံရေး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဂျွန်ကာဘီ (John Kirby) က ပြောကြားခဲ့သည်။

အမေရိကန်အရာရှိများသည် ၎င်းတို့ ရရှိထားသည့် သတင်းအချက်အလက်များကို သရုပ်ခွဲလေ့လာနေပြီး ဥရောပရှိ မဟာမိတ်များနှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးနေသည်ဟု ကာဘီက ဆိုသည်။

“လတ်တလောမှာတော့ အဲဒီလက်နက်ကို ဖြန့်ကြက်ချထားတဲ့ ပုံစံမျိုး မရှိသေးပါဘူး။ ရုရှားရဲ့ အဲဒီအစီအစဉ်ဟာ ပြဿနာရှိနေပြီး လက်ရှိအချိန်အထိ ဘယ်သူ့ကိုမှ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း မရှိသေးပါဘူး”ဟု ကာဘီက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။

ထိုလက်နက်သည် အာကာသအခြေစိုက်ဖြစ်ကြောင်း ကာဘီက အတည်ပြုခဲ့သော်လည်း ထိုလက်နက်တွင် နျူကလီးယား တပ်ဆင်နိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် နျူကလီးယားစွမ်းအင် အသုံးပြုထားခြင်းတို့ရှိကြောင်း ဖော်ပြထား သည့် အမေရိကန်မီဒီယာများ၏ သတင်းထုတ်ပြန်မှုများကို မှတ်ချက်ပေးခဲ့ခြင်းမရှိပေ။

“အဲဒီ လက်နက်တွေက လူသားတွေ ဒါမှမဟုတ် ကမ္ဘာကြီးကို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်ပျက်စီးစေအောင် တိုက်ခိုက်နိုင်တဲ့ လက်နက် မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ကာဘီက ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားအစိုးရကမူ အမေရိကန်၏ ပြောကြားချက်များကို အရေးမထားလောက်သည့် သဘောဖြင့် ဖော်ပြခဲ့ပြီး ထိုပြောကြားချက်များသည် အမေရိကန်အစိုးရက ရီပတ်ဘလစ်ကန်များ လွှမ်းမိုးထားသည့် အောက်လွှတ်တော် တွင် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာနေသည့် ယူကရိန်းအား အကူအညီပေးရေး အစီအစဉ်ကို အမြန်ဆုံးအတည်ပြုစေရန် လုပ်ဆောင်သည့် လှည့်ကွက်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။

“အမေရိကန်အစိုးရဟာ ယူကရိန်း အကူအညီပေးရေး ဥပဒေမူကြမ်းကို အတည်ပြုဖို့အတွက် လွှတ်တော်ကို ဖိအားပေးတဲ့အနေနဲ့ အခုလို နည်းမျိုးစုံနဲ့ ကြိုးပမ်းနေတာ သိသာထင်ရှားနေပါတယ်။ နောက်ထပ် သူတို့ ဘယ်လို လှည့်ကွက်တွေ သုံးလာမလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ရမှာပါ”ဟု ကရင်မလင် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဒီမီထရီ ပက်စ်ကော့ဗ် (Dmitry Peskov) က ပြောကြားခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်က အာကာသ လက်နက်တစ်မျိုး စမ်းသပ်ခဲ့ကြောင်း အမေရိကန်နှင့် ဗြီတိန်တို့က ယခင်ကတည်းက စွပ်စွဲခဲ့ဖူးပြီး ရုရှားကမူ ထိုစွပ်စွဲချက်များကို ဝါဒဖြန့်မှုများဖြစ်ကြောင်း ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။

Source: အယ်လ်ဂျာဇီးယား

CNI International News

ကိယက်ဗ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇

အမေရိကန်လွှတ်တော်တွင် ယူကရိန်းအား အကူအညီပေးရေးအစီအစဉ် နှောင့်နှေးကြန့်ကြာနေမှု၊ ယူကရိန်း၏ လက်နက်ခဲယမ်းများ ပြတ်လပ်မှုတို့နှင့် ရင်ဆိုင်နေရချိန်တွင် ညွန့်ပေါင်းမဟာမိတ်များက ယူကရိန်းကို တစ်နှစ် အတွင်း ဒရုန်းအစင်းရေး ၁ သန်း ပေးပို့သွားမည်ဟု ကတိပြုခဲ့ကြောင်း ဘန်ကောက်ပို့စ်မှ ဖော်ပြခဲ့သည်။

“လတ်တလော အရေးကြီးတဲ့ တာဝန်က ယူကရိန်းကို မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ နည်းပညာတွေ ထောက်ပံ့ပေးဖို့ ဖြစ်ပါ တယ်။ အထူးသဖြင့် အခုလို လက်နက်ခဲယမ်းတွေ ပြတ်လပ်နေတဲ့ အချိန်မျိုးမှာဆိုရင်ပေါ့”ဟု လစ်ဗီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အန်းဒရစ် စပရပ်ဒ်စ် (Andris Spruds) က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံနိုင်ငံ ဘရပ်ဆဲလ်မြို့၌ ပြုလုပ်သည့် အင်တာဗျူးတစ်ခုမှာ ပြောကြားခဲ့သည်။

လစ်ဗီးယားနိုင်ငံ ဦးဆောင်သည့် အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံပါသည့် အုပ်စုသည် ရုရှားက ယူကရိန်းကို ဝင်ရောက် ကျူးကျော်သည့် ၃ နှစ်ပြည့် နှစ်ပတ်လည်ဖြစ်သော ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်မှစပြီး ယူကရိန်းကို ဒရုန်းများ ထောက်ပံ့ပေးရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။

ရုရှား၏ ကျူးကျော်မှုသည် ယူကရိန်းနှင့် ရုရှားအကြား ဖြစ်ပွားသည့် ပဋိပက္ခတစ်ခုသာ မဟုတ်ဘဲ ကာကွယ်ရေး ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်သည့် လုပ်ငန်းများ၏ ပြိုင်ဆိုင်မှုလည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်ဟု  စပရပ်ဒ်စ်က ပြောကြားခဲ့သည်။

လစ်ဗီးယား ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီး အန်းဒရစ် စပရပ်ဒ်စ်ကို တွေ့ရစဉ်

ဥရောပသမဂ္ဂ (အီးယူ)သည် မတ်လတွင် ယူကရိန်းကို လက်နက်ကြီးကျည်ဆံ ၁ သန်း ထောက်ပံ့ပေးမည့် အစီအစဉ်ကို လအနည်းငယ် ရွှေ့ဆိုင်းခဲ့ပြီးနောက် ဗြိတိန်၊ ဂျာမနီနှင့် နယ်သာလန်သည် လစ်ဗီးယား ဦးဆောင်သည့် မဟာမိတ်အဖွဲ့၏ ကတိစကား ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ရုရှားသည် ပြီးခဲ့သည့်နှစ်က လက်နက်ခဲယမ်း ထုတ်လုပ်မှုကို မြှင့်တင်ခဲ့ပြီးနောက် ယူကရိန်းထက် လက်နက်ကြီး ကျည် သုံးဆမှ လေးဆခန့် ပိုမိုများပြားခဲ့သည်။

ရုရှားသည် ၂၀၂၂ ခုနှစ်က လက်နက်ကြီးကျည် အတောင့် ၆၀၀,၀၀၀ ထုတ်လုပ်ခဲ့သော်လည်း ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် လက်နက်ကြီးကျည် ၄ သန်းခန့် ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်ဟု အက်စတိုးနီးယား ပြည်ပထောက်လှမ်းရေးအဖွဲ့က ယခု သီတင်းပတ်အတွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။

ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီး (Volodymyr Zelenskiy) သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်က ပြည်ပတွင် အလို အလျောက် တိုက်ခိုက်ရေး စနစ်များနှင့် ဒရုန်းတိုက်ခိုက်ရေး အစီအစဉ်များကို စီမံကွပ်ကွဲရန်အတွက် စစ်ဦးစီးချုပ် အိုလက်ဇန္ဒား ဆိုစကီး (Oleksandr Syrskyi) ကို ၎င်း၏ လက်ထောက်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။

ဇာလန်းစကီးနှင့် ဆိုစကီးတို့သည် ထိုတိုက်ခိုက်ရေး အစီအစဉ်များကို ဦးစားပေး လုပ်ဆောင်ရမည့် အစီအစဉ်များ အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသည်။

Source: ဘန်ကောက်ပို့စ်